Katalog

CUMHUK1YE1 29 Kasım 1947 Rakı sarfiyatı ayda 800 tona çıktı Dünkü Mecliste sözlü sorusu mevzuubahş olan Dr. Fuad Umay: «Bu artış bizi ne kadar düşündürse yeridir» dedi Buftarah 1 inrt tnh'iedt 1000 mılıgramdan fazla asıd bulunmaması lâzıındır Bızde ıse 250 300 mıktarınx geçmemektedır Aldehıd mıktarı da 10 15 mıhgram kadardır Imalâtia Sağlık Bakanlığımn tesbıt ettıgı şartlara nayet edılmektedır Yurdda şarab ıstıhlâkının artması, her şeyden once, memlekette bır şarab İçme ıtıyadının tesısıle kabüdır Bunun içın de lyı kalıteh uouz şarab yapmak lâzundır. Yurdun muhtelıf yerlerınde ornek şarab yerlen açümış, musbet netıceler alınmıştır Hususı âmıllerın ıvı \asıfta şarao ımal etmelerı hususundakı kontrolu tak\ıyeye çalışıyoruz Şarab sabşı, eskıden 8 mılyon htre ıken son eenelerde bır nush artınıştır • Takrır sahıbı Fuad Umav Bakandan sonra soz alarak dedı kı t Içkının ne muhım ıçümaî derdımız olduğu malumdur Imkân olsa da busbutun menetsek Umurca fabrıkasında uzun muddet mudurluk etmış bır arkadaşım, ıçındekı muzır maddelerın ınhılâl etmesı ıçın rakmın en az uç ay bekletılmesı lâzım geldığını soylemıştır 1946 da avda 432 ton rakı sarfedılırken 1947 nın ılk avlarında bu sarfıyat, 700 tona çıknuştır Son aylarda ıse vasatî 800 ton sarfedılmektedır Bu artış bızı ırk hıfzıssıhhası bakımından ne kadar duşündurse yerıdır Nesle de ıntıkal ettığı ıçın, bu hal, atom bombasmdan da muzırdır Otomobıl, kamvon kazaları tetkık edılırse şoforlerın ıçkı ıçmelerının bunda muessf olduğu gorulur Içkı içen şoforler ışten menedümehdır» Suni gııbre ithalâtı hakkındaki sozlu soru Tarım Bakanı Tahsm Coşkan, Trabton mılletveküı Mustafa Reşıd Tarakçıoğlunun sozlu soru onergesıne verdığı cevabda, Amerıkada Turkıye ıçın 4000 ton amonvom sulfat kontenjaru aynldığını büdırdı « Bıze geçen sene Amerıkadan gubre ayrılmadığı ıçın, Donatım Kurumu, bunu araştırmış. bazı hrmalardan teklifler almıştır » dedi Bakan, muhabereler vesaır sebeblerle bu gubrenın geürılmesı gecıktığını anlattı Yenı bır munakasa açıldıgını nıha yet hukumet, memleketın bu muhım lhtıyacını nazarı dıkkate alarak, her ne olursa olsun dolarla «atın alınmasına karar verdığını, şımdılık elde 1050 ton kadar sun'î gubrenın me\cud farzedılebıleceğını soyledı Tarakçıoğlu dedı \\ « Kımjevî gubreyı en çok kullanan Trabzondur, 3049 senedır kullanır Eskıden Almanyadan gehrdı Bu vılâyetm nufusu fazladır, toprakları âardır, ıklım, yılda bırkaç mdhsul almağa el/erıslıdır Toprak mutemadıyen çalıştırı'dığmdan be'leme kudretınl kaybeder Halk, bunun ıçın sun'î gubre îîullanır 5060 bın donum tutun, 3540 bın donvn patates ekılır Bu sun'î gubrevı vakm zamanlara kadar Karabuk fabrıkası temin ederdı Fakat Sumerbank, bunu pancar ııraatıne tahsıs ettığınden Amerıkadan alınmast zaKlrî olmurtur Mısır, 194748 kontenjanı olarak 253 bın 664 ton Ispanva 139 bın 728 ton, Fmlandıya 29 bın 760 ton kontenjan almışl'dır Bıze, bın ton azot uzerınden 4000 !on sulfat damonyum ayrılmıştır Bu mıktarın getırılmeEi ıçın 1947 den ıtıbaren Amerıka ı'e mutemadıyen tema^larda bulunduk Bunun, en aşağı 250 bın kışınm geçımıne yardım edeceğıne ınanmak lazımdır Ihtıyacdan az verıhrse ka aborsa baslar Meclısı ıdare kararları, Donatım Kuıumunun tezkerelerıle tam 14 dosya tutan bır muhabere vardır Bu arada Tarım Bakanlıgı, Malıye Bakanlıgı kanalıle dıvor kı «Istanbulda teslım şartıle fılân fırma ıle 87 dolara mutabık kaldım > Malıye Bakanhğı, 4 ekım 1947 tarıhlı cevabında şoyle dıvor «Dolar vazıyetımız musaıd olmadığından ıstedığınız 348 b'n doları veremıyoruz, sterlınle satm alm=ga bakınız » B j suretle arada bağlantı kalıyor B zım kontenjanımızı ıse 1 kasıma kad<overebılırlerdı Muddet 10 gun uzat Tdı ondan da ıstıfade edemedık Malıye Bakanlıgm,n dolar uzermdeVı hassasıyetını takdır edıyorum Bız ıthalât mallarına kapılarımızın ıkı kanadını ardına kadar açtık Dolar «arfıvıtındaiîi hassasıyet yerındedır, ancak bu hassasıjetı koylunun bır vıllık geçımını sağbjacak olan bır maddeye hasretmemelı ıd» Pıyasada luks otomobıller, nay'on mamulâtı eşya ıçın, mağazaları dolduran zucacıye ve elektrık mamulâtı ıçın bu hassasıvet yerındedır Donatım Kurumunun kanunî vazıfelerınden bın, zıraatın muhtac olduğu maddelerı yalrız dışerıdan getırmek değıl, dahılde de tedarıkını temın etmektır Lıse tahsılı %oren herkes bılır kı, bır verde madenkomuru kızdırılaığı yanı kok yapıldığı zaman elde edılen maddeler arasmda sulfat damonyom da vardır » Malıye Bakanı Haiıd Nazmı Keşmır soz aldı ve ezcumle dedı kı < Dıger pıyasa eşyalarınm dolarla mı, yoksa başka şeyle mı gelmesı 'âzımdır'' Bu, bızım Ba'tanlığımızın kontrol sahası dışındadır Bakanlığımız, devlet daırelerının taahhudlerı bakımm .an kontrol vazıfesıle mukelleftır Sulfat damonvoma gelınce bız bunun ya sterlınle, ya takasla temınmı ıstedık ılgılı makam da, buna gore muameleve tevcssul etmış, fındık takası ı'e getınlme ne te\e=sul etmış fakat ışın mustaceipaı bakımından dolarla getırılmesı takarrur ctmıştır » Bundan sonra Konya mületve'tüı Mıthat Şukru Altanın, Konyanm ıki kovunde ıskân edılen Saçıkara aşıretı efradınm toprak davalsrı hakkındaki sozlu sorusuna Sağlık Bakanı Behçet Uz cevab \erdı TÜRKİYAT BAHİSLERİ Tacirleriıt şikâyctleri Tuccar Derneğinin toplantısında antrepo ve tahmil tahliye meseleleri goruşuldu Istanbul Tuccar Dernegı dun saat 17 de Lıman lokantasmda aylık toplantısını japmış ve Sırkecı ıstasjonunda nakhyat me=elesı, lımanda depo, antrepo durumu, tahmıl, tahliye jşı ve takash ıhraç eşyasının vazı>ea hakkında yonetım kurulu tarafından hazırlanan raporu goruşmuştur Raporda, Avrupa hattmın açılmış olma=ı dolajısue Avrupadan takaslı ıthal mallarının gelmeye başladıgı, bunların çoğunun D«mıryollan Idaresının emıuıde bulunan ambarlara boşaltılmrK ıcab ettıgı, ıthal malımn karşıhğı olan ıhraç, malımn > uklenıp hududdan dı şarıj a çıkarıldığına daır gumruk be jannamesı ıbraz edılmeden ıthalâta musaade edılmedıgı, cu mupmeleler bıUnceje kadar bır haylı zamanın geçtıgı, çoğalan eşyanın konulması ıç'n >er kalmadıgı, bu >uzden eşyanın vagonlarda kaldıgı, halbukı Demıryolları Idaresının bu eşyadan agır tona] ucretı, manevra ve muhafaza masrafları aldıgı Idarcnın ambar temın etmek zo runda olmadıgmı soyledığı, boylece kendı teşkılâtsızlığı yuzunden doğan cezayı tuccara yukledıgı, anlatılmaktadır Ayrıca ıthalât eşjasının suratle gumruklenmesıne mânı olan ve takaslı mallarda ıhraç eıyaaının hududlarımızdan çıktığına daır gumruk beyannamesı ıbraz edılmesı luzumuna aıd olan usulun kaldırılması da ısterulmektedır Raporda yenı ambar sahaları bulun ması meselesıne temas edılmış ve Sırkecı garının kıfayetsızhgı belırtılerek Sara> burnunda denız ıskelesı ve Zeytınburnu gıbı sahalardan faydalanmanm mumkun olabıleceğı gosterümiştır Buna ılâve olarak Sırkecıdekı sıkışık durumu onleyıneeye kadar rıhtımda plotant depo olarak kullanılacak lâyter ve dubalar bulundurulması luzumu da belırtılm ştır Gene Devlet Demıryolları 9 uncu Işletmesımn ayrı bır ışletme halınd* çalışması \e şomaj tarıfesının tamamen değıştırılmesı luzumu anlatılmıştır Raporun okunmasını muteakıb soz alan Emek ambarının sahıbı Hulusı Emek, hmanda tahmıl, tahliye ışlenne t€Tnas edeıek bugun ıddıa edılen depo ve antrepo sıkmtLSinın zahırî oldugunu zıra antrepolarm ıstıfın ıyı yapılaniaj ışından dolayı boş duıduğunu, mavnaların tahhyeyı ıyı vapamadığmı soylemış ve « Istanbul lımanını bugunku halıle ıslah etmek mumkundür Hariçten mütehassıs getırıhp bır suru para sarfına luzum yoktur > demışür HEM NALINA MIHINA Ttirk tarihine dair kıymetli bir eserin zayıf tarafları Umuraî Turk tarıhının kıjTnetlı mutehassısı profesor Zekı Velıdı Toganın son zamanlarda «U I mumî Turk Tarıhıne girış» (1) ısmıle bıruıcı cıldı çıkan buyuk eserı, gerek Turk tarıhının muellıf devırlerüe muhtelıf Turk ve Mongol mıllet ve devletlerının tarıhını ana çızgılerıle hulâsa etmesı ve gerekse Turklukle Turkolojıyı alâkadar eden ıhtdâflı veyahud bellıbaşh meselelerm hemen hıç bırını ıhmal etmıyerek hepsını gozden geçırmesı bakımından hem ılmî, hem mıllî bır «Manuel = Elkıtabı> sayılabıhr Muhtelıf Şark ve Garb dıllerındekı en eskı kaynaklann çoğundan en yenı tetkıklerın ekserısıne kadar en muhım membaları gozden geçırmış olan Zekı Velıdırun bu buıncı cıldı en eskı devırlerden XVI ncı asıa kadar geçen Turk tarihine hasredılmıştır Mellıf, XVI ncı asırdan sonrakı devırlerın de bundan sonra çıkacak Ikıncı cıldde gozden geçırüeceğını mukaddımesınde tebşu etmektedır Her muellıf gıbı, Zekı Velıdı Togan da Turk tarihine tabu kendı gozıle bakmıstır Onun ıçın her eseıde olduğu gıbı bunda da «objektıf» le .subjektıf. yanvana yurumektedır Fakat uısan elınden çıkmış hıç bu fıkır mahsulunun tamamıle munezzeh olmadığı bu tabu ve beşerî kusur Zekı Velıdının esennde çok barız olmasına rağmen, bu değerlı eserın umumî kıymetını ıhlâl etnuş değıldır Çunku şahsî fıkırlerle ruyet zavıyesıne gore değışebılecek goruşlerın yanmda yalnız tanhçı olmıyanlan değıl, Umumî Turk tarıhının mutehassıslarını bıle tatmın edeeek derecelen bulan bır ılmî malzeme bolluğu da vardır Meselâ eskı Turklerde şımdı alafranga tâbırıle cLâıklık» denılen dın ve devlet aynlığı meselesını, yahud malî sıstemle vergı ve nufus meselelenru, muhtelıf Turk devletlerınde ılım ve fıkır hareketlermı, Dıvan edebıyatımıza bıle geçen «Hulâgu = Hulegu> ve «Efrâsıyâb = TungaAlp» ısımlerının hakıkî şekıllerıni, •Turk. kehmesı hakkındakı ılmî telâkkılerı vevahud Mevlâna'nın Turklerle Tatarlara aıd şıırlenle fıkırlerını merak edenler ıçın eserin sonundakı tahlü'î fıhrıste bakıp bu bahislerı bır kamus kolayhğıle buluvermek ışten bıle değıldır Zekı Velıdının eserı bu bakımdan bır nevı Turkolo]i ansıklopedısıne benzetılebıhr ve en buyuk kıymetı de ışte bu hususiyetındedır Kanadlılar zun jıllardanberı uçar nesdler yetıştırmek ve uçar mıllet olmak arzu ve ıddıasmdaju. Fakaı ortada, hava ordumuzun kahraman mensublarından ve Devlet Havavollarmın fedakar personehnden başka, bılful uçan kımse yoktuı Pek taoııdır kı iş bu şekılde devam ederse, daha 100 sene geçse, uçar mıllet olmak emelınıız, nazarıyat ve edebıjattan ıbaret kalır Ben, Avrupa ve Amerıkada uçar mılletlenn nasd yetıştığını gordum Oralarda uçar nesıller, yerde laf ederek değıl, gokte uçarak yetışıjor Bu da, en çok havacılık sporu vapmakla munıkundur Fılvakı harbden evvel gezdısı.n memleketlerde, «Hava bıtı» gıbı pek çırkın bır ad takılmış olan mınımını spor uçaklarüe genclık durmadan uçuyordu. Bızde, nasıl genclık kira ıle bisiklete bınivorsa, oralaıda da genclık kira ile kuçuk uçaklara bıner ve goklerde dolaşır. Bızde bovle spor uçaklaıı vapılırsa onlara kulangıç adını vermck munasıb olur Turk Hava Kuıumunun Inonu planorculuk kampı ve Etunesuddakı Motorlu Uçak Okulu, amator gencîığı, hava spoıuna alıştırmak hususunda bııcr oğretım yerı olmaktan zıvade orduya havacı personelı yetıştıren bırer oKul olmuşlardır Nurı Demırağuı Yeşılkojde açtıgı Gok Okulu bu jolda bır adım olmuştu; fakat o da, kapüaunı kapadı ve kanadlarmı kestı Avrupa ve Amerıkada hava sporu yapan amator bır genclık vardır Hava mevdanlaıımn çogunda onlara uçuş derslen verılır ve mınımını uçaklarla uçmak ogretılır Şımdı memnunlukla oğrendığıme gore, tanınmış pılotlarımudan Vecıhi ıle Hurkuş, bazı munevver genclerimız Kanadlılar Cemıjetı adında bır teşekkul kurmuşlardır Bugun, saat 14 te Unıversıte Talebe Lokalınde açuma toreıu vapüacak olan bu cemıvete Istanbul Unıversıtesı fakultelerınm doçentlerıle talebesı dahıl olmuşlardır !lıç şuphesız, Teknık Unıversıte de profesorleri, doçentleri ve talebesile bu cemıjete gırecektır. Munevver gencliğımızın kurduğu bu mıllî teşekkul, iyı çalıştığı takdirde, hava sporculuğunun ve sıvıl havacılığının gelışmesı bakımından umıd verici bır varlık olabilir. Kurucu hevetın kararına gore, kışın plânorler imal edılerek ılkbaharda ılk uçu; derslerme başlanacaktır Cemıjetuı >alnız Istanbula munhasır kalmamasını ve Ankara, Izmir, Adana gıbi buyuk şehırlerimizde de şubeler açmasını dılenm Bu surstle lıselerımızın ve sanat okullarımızm yaşları musaid genclerı de, kanadlanmak ımkânını bubnuş olurlar. Turk Hava Kurumunun Etunesuddakı uçak fabrıkasının genclık ıçın kuçuk spor uçaklan yapması çok jerınd* olur Sa>ın Nuri Demırağuı da, polhikaalığı bır tarafa bırakarak ve parti liderlığınden vazgeçerek bır havacılık sanajıı lideri oldugunu gormek isteriz Kanadlılar Cenujetıne, Turk gencliğını kanadlı ve uçar bir genclık baline getırmek volunda cıddî ve devamlı çalışmalar, başarılar dıleriz İsmait Hami Danişmend Isveçlilerle bwgimkii maç na, şehrımızı, sahctrmzi ve futboldakı oyun tarzımızı az çok anlamış olması lâzım gelen Is\eç takımı bugun sahaya çok daha bılgılı, hesablı ve zınde halde çıkacaktır Geçen pazar, Isveç takımı, Beşıktaş karşısında suratlı ve şaşırtıcı ojunlanna deplasmanı da ılâve ettıgı ıçın buvuk bır suk^e yaptı Beşıktaş takımı ıse zaman zaman zorladığı o maçta Isveç madafaasınm zayıf oldugunu defalarca gosterdl ve nıtekım ıkı gol de atü (3 2 ) bıten A I K Beşıktaş maçını bojlece hulâsa ettıkten sonra, Galatasaravla bugun yapacagı maçın çok çetın olacağını hatırlatalım Isveçlılenn yorucu bır seyahaü muteakıb japükları maçtan sonra dmlenmış olmaları bır avantajdır Buna mukabıl Galatasaray da mısafır takırmn o\ un tarzını, kale mudafaa v e hucum hattını bızım gıbı trıbunden sevrettı Galatasarayın bujuk avantau da boyls bır gorguden sonra bu maç ıçın bır taktık tertıblemeaindedır Topu a>akta tutmamak, daha zı\ade kosturmik \erden ojnamağa dıkkat etmek, takımm nazımı olan merkez muavınuıı boş bırakmamak, çok temız oynajan Is%eç takımma aynı tarzda mukabele etmek Işte dıkkat edılecek noktalar Maça saat 14 30 da başlanacaktır Omer Kpijm Spor muharriıleriie futbol hakemlcrının japacakları maç Pazar gunu Inona stadmda saat 13 te futbol hakemleııle spor muharırlerı ar?smda bır futbol maçı \apılacaktır Musabakanın hakemı Saım Turgut Vefadır Musabaka ıçın (bu hafta maç ıdare edecek hakemler çağndan uzak tutul1 Her Müslünanın evinde bul unacak Mukaddes Kitab nıuştur ) Aşagıda ısımlerı yazılı futbol Şehırdekı asavış bozguncularına karjı açıhakemleımın (sıjah don, sı>ah çorab ve ayakkablarıle), saa* 12 30 da sovun lan n ıcadele çok musbet net»celer vermışt'r Son 24 saat zarfında şehrın muhtelıf «entma odastnda bulunmaları ııca edılmek lerınde faalnette bulunan zabıta tarama ekıptedır lerı sılah \e bıçak taşıyan hıç kımseye rastM Reşad Na\ ır, Şekıb Akduman, Lut lamamı»tır Yalnız 7 sarho§ jakalanmış ve fı Aksoj, Samıh Duidiısoy, Sabrı Alı haklarında kanunı takıbata geçılmıştır Bu arada «ehırde en ufak bır jaralama vakası nak, Lâtıf Yahnlı, Husameddın Boke dahı olmamı«tır Hakkı Olaç, Hakkı Yunuak, Fazıl ElDaruşşafaka Lisesi Mudunı dem, Gazı, Husejın Oztekuı, Mustafa vazifcsıne iade edildi Guvensoy, Semıh Arıcan, Hayatı Ozgu Daruşşafaka kurumu ıle okul muduru araSuad Kesım, Necdet Gezen, Mueyjed sında çıkan anlaşmazlık juzunden DauşşaG ıredm foka Lıre«i Muduru Reşad Alas>a vazıfesmG*ne bu maç ıçın aşağ'da ısimlerı ya den mustâfi addedılmiştı Bu hadıse uzerıne zılı spor muharrırlerınm de aynı stadın Mıllı Egıtım Bakanlıgı Ba^mufettışı Avnı Bavnan dun şehrıınıze ge ee<t tahkıkata soyunma ^>dasında bulunmaları beklen başlamıştır Bu arada Mıllı Egıtım Bakinmektedır Atıf Sakar Ahmed Adom, lıgından mudur Reşad Alasya\a vazıfesıne Sedad Taylan, Sacıd Oget Suleyman aevam etmesı de dun geç vakıt teblıg edılTekıl, Neıad Erge Rasıh Tarık Erer m ştır Enıs, Tarık Bılgın Selâmı Akkal Şazı Çalışma konferansı bugun kapanıyor Mıllet'erarası Yakın \e Ortadoğu çalııma Te^can Zahıd Gursan Sulhı Garan konferansı 4 u n genel kurul ha ınde toplanFutbol hakemlcrmm toplantısı mı;tır TopUntıda tek'f \e sosjal sıvaset Pazartesı gunu saat 18 de Istanbul komısjonlarının hazırladıkları raporlar tasFutbol Hakemlen Derneğı, aylık top vıb edılmıstır Konferans bugun saat onda lantısını \apaca1 tır U>elerın mezkur | kananış oturumunu yarjacaktır Konferansa ıştırak eden Pakıstan hevetl gun ve saatte Bolge bınasında bulunuşelerı 2 aralık salı gunu saat 15 te Istanmaları rıca edılmektedır bul Gazetecıler Cemıjetmde Turk gazetecı lenle bır basın toplantısı yapacaklardır Mıllî Eğitim Bakanının mesajı Az maaşlı memuriara zam Istanbul Mıllı Egıtım Mudı rluğu Alıllı Egı Ankaradan gelen bazı habeılere gore az tım Bak£jıının ko\lulere gonderdıgı mesajı rraaşlı kuçuk memurların roaaşlarma yuzde dunden itıb<.ren mulhak kazalarda toplu bır >ırmı nı«betıpde zam yapılması duşunulmpkhalde halka okutmaktadır Dıın de Üskudar tedır koylerinde Istanbul Mıllı Eğıtım mufettışlerı Kapalı spor sarayı marıfetile bu mesojlar okunmuş'ur Kapalı spor saraiinın inşası ıçın BelediMuheci Rumanyahlar yemn Iller Eankasından ikı mııyon lıralıE Geçenierde tayıaresıle Ruman>adan fırar bır ıstıkraz akdettıgmı yazmıştık Bu sarayın edlp Yeşılkoje ınen Rumen tayyare albayı plânını hazıriamakta olan Dolmabahçe StadIshsncıvos Vılayete muracaat ederek Amerı yomu muhendısı Italyalı mutehassıs Vıvoti kaja gıtmek uzere mu=aade ıstemıştır F"n Vıllı dun Valı ve Beledıje Başkam Dr Lutfı rımızde bulunan dığer Rumenler de a>nı m ı Kırdar tarafından davet edılmıstır Mulâ*<at«aadeyı istemektedırler Amerıkalıların bun ta keşıfnamelenn derhal hazırlanarak ınları memleketlerine kabul edeceklerı apla şaatın eksıltmeye konması işı etrafında jtoruşmeler yapılmıştır Inşaata ılkbaharda basşılmaktadır lanacak bına sonbaharda ikmal edılmij o'acaktır Irak ve Urdune yardım için \erdığimiz buğdaylar Hukumetımız Iraka yardım maksadlle 1000 ton bugdav \erme>ı kabul etmıştır Ayrıca Urdune 2000 ton bugday ve 10O0 ton aroa gene vardım maksadıle memleketimizden Ihrac edllm ştır Asavişi bozanlara karşı mücadelenin neticeleri *** Yukarıda gordugumuz gıbi, bu guzel ve kıvmetlı esenn zayıf tarafı subjektıf cephesıdır Çok bârız olan ve eserin hemen her tarafında goze çarpan bu beşori laofında Zekı Velıdî, bazan ıinaî hakıkatlere bıle goz yumacak kadar hıssıvatına kapılmaktadır Bu halın en muz'ıç mısahnı Osmanlı faslında goıebılırız Bır taraftan buyuk Turk tarıhınde en fazla Mongol devletlerıne hayran olan ve bır taraftan da mukaddımesmde Osmanh tarıhının ckendı ıhüsas sahası olmadığınu'soylıven muhterem muelhfın nazarında Osmanlı Imparatorluğu o kadar muhım bır şey değıldır ve hattâ Turkıve şovle boyle bır Turkıvedır' Bu pek tuhaf telâkkının en bârız tecelliDi bıihassa Yıldınmla Tımurun çarpışması bahsınde gosterılebılır Zekı Velıdıve gore bu buvuk musademede hakkı TımurLeng, haksızlığı da YıldırımBâyezıd temsıl etmıştır' Fazla olarak Tımur, Osmanlı ordusunu bozup Yıldırımı esır etmek Osmanlı devletını parçalamak ve netıce ıtıbarıle Anadolu ] Turkluğunu ezıp Turk mamurelennı vıran etmekle Turkıyeve âdeta buyuk bır ıvılık etmıştır ve hattâ Yıldırımm muhasara etmekte olduğu Bızans ın kurtulmasına sebeb olarak Istanbul fethının yarım asır gecıkmesme ve bu muddet zarfında Avrupanın Turk ıstılâsından kurtulmasına sebeb olması bıle TımurLeng'ın buyuk bır lutfudur' Muhterem Zekı Velıdî Toganın zıhne durgunluk veren bu anlaşılmaz ve inanılmaz tezınde en çok hayret edılecek noktalardan bırı de şu meselede gosterılebüır Yıldırıma taraftarlık eden Osmanlı muverrıhlerımn soz'enne hıç kıym°t vermedığı halde «Şerefuddın Yezdî», «Hâfız Abru> ve «Şıhâbuddın Muhammed Munşî» gıbı Tımur'un maıyet m j v errıhlerının sozlerını sened ıttıhaz etmekte tereddud etmıyen muhterem muellıf, Osmanlı muverrıhlerınden yalnız Gelıbolulu Âlınm bu hususta ıse yara menî katarâtuıı er'ıâmı nısvâna ekdıler, bâhusus ekserıyyetun nıkâhları ve avretlerıne mucâmaatlen zınâ ıle jabılecek bır fıkrasını sadeleştırerek vând olup doğan harâmzâde izdıyâd ı davasına delıl ıttıhaz etmektedır, fıkra omr ile ecel ser pençesınden âzâde olduğu takdîrce jâ kaatı'uttarîka mulşudur .Teraur uç defa mektub jazıp Erzin hak, yâ kufr udalâletle murtedd i can hâkımı Taharten'ın ırsî mulkune muhakkak ve her zınâzâde nıce hâmudahale etmemesıni, kendı duşmanları r.umâna âteş bırakmak indAHah <akolan Ahmed Calajır ile KaraYusufu dîrâti nâhıyyeye muteallik olmağın ol Rum memleketınde beslemenıesını Yıl makuule etfâlun katlıne mubâşeret ve dırımdan rıca ettijse de d.nlcmedi, ba pederumâderinun mânı gaaretıne muşma felâket geldı Bazı Osmanlı tarıh sâreat muktezâyi meşıjjetı hikraet olçılerı Osmanlı sultanlannı buvutmek du » ve Temur'u tahkir etmek uzere hakıkat Yıldınmla evlenen Sırb prensesının hılâfı şey ler jazarlar Fakat Temurun Osmanlı sarayına soktuğu sefahet duş(muevyed min indİllâh) olduğu mut kunlugu hakkındaki klâsık şıkâyetlertefekun aleyhi cumhur, rıcalı gaybuı den mulhem olduğu anlaşılan Âh Çeseferde ve hazarda kendısıne hemrah lebı, Sıvasta muhayjel bır ahlâksız ceolduğu te\arıhte olduğu gıbı elsineı j m l y £ ^ tasavvur ve tasvır ederek ve nâsda mezkur olduğu halde (kabîleci m e \ h u m bır vehyullâhı hsana getırerek hk) nısbetı u taassubla onu kadhet T l m u r u hangı manasıle «mueyyed mın mek (\a mâ hu\a bı zallamın lı 1abîdı ındıllâh» addettığını ışte boyle anlahr âvetuun mânasını anlamamaktan üerı I Bu telâkkı, hırıstıyan Avrupalılarm • a, I gelmektedir » Atıllâ hakkındaki tFleau de Dıeu> teZekı Vehdî Togan, AlîÇelebı'den lâkkı=ınuı Islâmî bır şeklınden başka boyle bır fıkra nakletmekle hem butun bır şey d€t' l c i l r Tıpkı bunun gıbı Osmanlı mu\ errıhlerını tek bır Osmanlı (Marün Luther) de Kanunî Sultan Sumuverrıhıne toptan tekzıb ettırmek, lejmanın Avusturya ve Almanya sehem TımurLeng ın guya Allah tarafın ferlenndekı Turk ordularını bırer dan Anadolu Turklerını kılıçtan geçı1 .Ilâhî kuvvet» saymıştır' meye memur olduğu hakkında gene ayAh Çelebmuı Tımuru alelâde bır nı Osmanlı muellfını şahid gostermek yagmacı şeklınde tahkir ve ıstıhiaf eden ıstıyor' Halbukı ışuı hakıkatı kat'ıyyen Osmanlı muellıflerını tenkıd etmesı de boyle değıldır Meseleyı suf dınî bır «mueyyed mın ındıllân» addetüğı muzıhnıyetle mukadderatın bır tecellısı kadder belâya taraftar olmasından deşeklınde ızah ederek Turk ızzetı nefsuM ğıl, Yıldırim gıbı muhteşem bır Oskorumak ıstıyen ÂlîÇelebıı Tımur manlı padışahuım adî bır çapulçuya Leng ı ınsanların ahlâksızlığından domaglub olmuş gıbı gosterümeane karlayı beşerıyetın başuıa Allah tarafınşı duyduğu mıllî ızzetınefs endışesuı dan gonderılmış bır belâ şeklınde tasvj: dendır, gene kendısı aynı eserının aynı 1 etmıştır Tımur'un 803=1400 tarıhındefaslında bu noktayı da şoyle anlaür: kı Sıvas katlıâmında ellerıne bırer Kur1 TîmurHân reîsı gaaretgerân bir an alarak ve tAllah » dıye bağrışarak kendısme ıltıcaya gelen bın Turk çocıı sâlârı bînışân olduğu takdîrce Han ğunu suvarılenne çığnetıp tkılıç çaldı Bâyezıd gıbı Sultânı cıhân ve bunca rzrak» ışledıgı unutulmaz şenaatten guzâtı ruşınâsân bır kemmıkdâru bahseden ÂlîÇelebı, bu husustakı şahsî nâtuvân şahsa mağlub olmuş olur. Tımur'un ıstıhfaf edılmesıne işte fıkrını ızah ıçın ıkı muhayyel tıpi bırbırıle konuşturur Bunların bırı «Su bu mulâhazasından dolayı taraftar ollehâ» dan, bırı de tEvlıja» dandır' mıyan Âlı Çelebı, onun nasıl bır zâ «KunhulAhbâr> ınm aynı lım olduğu hakkındaki fıkrıni de aynı faslında bu muhayyel velının sozlerını fasıldakı bır şurınde şoyle anlatır. Kande vardıjsa leşgerî Timur şoyle anlatır «Zinhar Timur'a zalım ve cebbar di Kıldı ânî harâbe mâr ıle mur men. meşiyven Ullan olan umura Şâmı cenietmeşâma yetdi o şum ta'n utesnı ıle ınkar edup soz sovlemen Yıkdı her kande kondu î"=e o bum \e bu şehrı gaaıet ve etfal ı muslımıni Muhterem Zekı Vehdî Tcga,ı herhalkatle cesaret zulmi sarih ve fı 1 ı kabıh de butun bu tafsılâta her nasılsa dık değul mudur dıyu sebbeylemen ki cum kat etmemış olacak kı zavallı Ah Çelesı ırâdet Ullâh ıledur . Bu hususda lebıyı butun Osmanlı membalarına rağolan kıtâlun ınden nâs rnezmum ve rren Tımu^leng'ı bîr hak timsali sayind allâh meşkur oldugunu ıdrâk kıl kı mış gıbı gostermek ıstemış Fakat bu sukkân ı Sivâsi Rum Hazretı Hak'dan telâkkı hatası, Tunur'un Istanbul fethajfuhasyeti unuttular; muâmelât hını yarım asır gedlttırmsk suretile Eemtinde sevtânun nushu pendıni tutTurkıyeye gu>a bır hızmet etmış oldular; aslâ ıçlerınde naıhues'âr rıâyet duğu hakkında ayrıca tetkık edeceğı olıınmaz oldu; fesndata cur'etlerı ve ibâdetde tekâsullerı gunden gune ızdı mız fahış ıddıaya nısbetle pek hafıf vâd buldu, bu takdirce balâl olan dahi kahr İsmail Hami DANİŞMEND harâma karısmağla harâmı sırf ıtdıl»ı ve lokma i harâm ıle muctemı' olan (1) Istanbul 1946 XVI 486 sahıfe Yazan: 3 Şundıye kadar çıkan sayılar. 1 İstanbulun Fethi 4 Fatıh Devri Fıkralan 2 Turk Denizciliği 5 Kanserle Savaş 3 Değişen Dunvanm Sırları 6 Ev Kadını. En u<;tun unzalar En ozlu eserler Her Kıtab 50 Kuruş VAROĞLU YAYINEVİ Cerrahî Cemijetinin toplantısı Turk Cerrahî Cemhetı Op Dr Ferıdjn Şevket Evrenselın başkanlığında evvelkı gun Turk Tıb Cemıyeti salonlannda senenın ük toplantısını yapmış ve Prof Kâzım Ism^ıl Gurkan tarafından Londrada toplanan mılletlerarası cerrahî kongresınde gorduklerim; Opr Dr Ferıdun Şevket Evrensel tarafından. Londra hastanelermde gorduğum yenlhk'et «Gaz narkozu» Doç Dr Cevad Alpsoy tarafından Spazmodık felcll çocuklarda orto» pedı bakımından konservaüf ve amehyatU tedavi hakkında fikırlerimiz mevrulu teblıgler vapılmıştır II TÜRK MUSÎKİSİ DERGİSİ'ısin 28 uıcı sayısı dolgun munderıcetla ÇIKTI. tkinci sayısı zengin münderecat ve nefîs bir şekilde çıkıyor. Harb içinde yapılan en buyük casusluk teşkılâtını... A T O M B O M B A S I esrarınm nasıl çalınmak istendığıni gormek isterseniz PEARL BUCK AGATHA CHRÎSTİE Bu üd roman üstadının ıki nefis hıkâve^ını tam olarak BÜYÜK Ü Ü CASUSLAR (THE HOUSE ON 92. nd STREET) Üstad C)mer Rıza Doğnılun en yuksek eseridır Islâra âleminde bugune kadar bu derece açık ve taassubdan uzak yazılmış bır tercume ve tefsir yoktur Içerısınde ayrıca hakıkî Hafız Osman yazısı ıle yanı Arab harflerıle bır Kur'anı Kenm de vardır Her âyet numaralarla gostenldığınden istediğmız âyetın mânasını bu numaralarla kolayca bulursunuz. 1208 buyuk sahıfe, nefis cıldlı 15, «jıft cıld uzerıne 17 5 hradır Taşradan peşın para yollıyanlardan posta ucretı aluımaz. Ödemelılerden almır M i (Kuranı Kerimin Tercüme ve Tefsiri) TAN RI BUYRUuU ^ AHMET HALlT KİTABEVI Filmine gidiniz. B U G U N 2 SİNEMADA BİRDEN TÜRKÇESİ Orijinal İngilizcesi TAKVİMİ 4c dOKT RÎNKLI TABLOLAR YILPIZLARIN VOĞUM 6UNLERI, RES/MU HKRALAR V06UM GUNLERINIZLE HGILI ENTERESAN YAZILAR! + 6EÇEN m JAM 4 GÜNDE */<,. JİDEN SIPAEDİNİZ!.. AYLIK ROMAN da bir arada bulacaksımz. AYLIK ROM\N'ı takıb edenler mukemmel bır hıkâye ve roman koleksıyonu kazanmış olacaklardır Beherı 60 kuruş Bayılerden arayınız Ç KUÇÜK HABERLER ") ^^tmmm İAFYON OKUTMA VE YARDIM GEMİYETİNSEN: • • • Tıllık umuml heyet toplantısı 30 Kasım 1947 pazar gunu saat 14 te Şebzadebaşı Letafet apartımanmda yapılacağından sayın uyelerın ve bütün Afyonluların tejriflen rica olunur. Yonetım Kurulu ir BU sene şehrımızdekı hastanelerde yatak adedı arttınlacaktır Bevoğlu Hastane^ıBankalar Cad 28 ANKARA ne 20 d ger hastanelere de 15 20 şer ya.ak olmak uzere ılaveler yapılacaktır + TAKSI saatlerının, karaborsaya geçugınden fıatlarınm 2S0 lıradan TSO lıra>a çıktı gından şıkayet edılmektedır * ANADOLU tumesmden donen Malıye mufettışlerı Devlet Demıryolları ile Inhlsaılar ve Defterdarlık Sıcıl Mudurlugunde teftışlere başlamışlardır Mufettışler aynı ramanda kazanc be> annamelerını de kontıol etmektedırler Her Kitapçıdo 3 tiro | * SABIKALI dolandırıcılardan Cakır Yusuf Çanakkaleden şehrımıze tedavı olmak uzere gelen Husameddın adında bır şarnın Ist. KL'LTUR Kıtabevi, Cağaloğlu 44 vezneye jatırmak bahanesıle 100 lırasım dolandırıp kaçmıştır Sabıkalı dolandırıcı ya [sviçre Hükumetinin Prenses kalanarak bakkında kanunl muameleye geçllmiştlr Elizabeth'e hediyesi * TICARET Bakanlığımn sterlln blokuna Haber aldıgımıza gore Isvıçre hukudahil memleketlere ihracına ızın verdıgı 2 mılvon lıralık tıfüğın Ihracat plafonu he ıız •netı, Pren'es Elizabeth'e dugun hedıdolmadığından Ihracatçılar Bırlıgı 15 fun vesı olarak bır Vacheron et Constantm zs^fır^da satış musaadesi alacaklara yenı^en »aatı takdjn etmıştu:. üsaıu vermeyı kararlastırmıstır. YENI KİTAP YURDU r I P E K ' te PEK Y A K I N D A NELEK'te Mevsimin En Buyuk Şaheseri. B^Bİ^HB^İ^^^BH M o n d i a 1 F i 1m K A R M E S Ş A R K SİMEMASIMUA YAKINPA lırrıc HERKESİN KADINI TUEKÇE SOZLU ve ŞARKILI CUNHURİYET 10 kuruştur AboneŞeraiti Altı «ylık Senelik BU «ylık Üç aylık 300 Kı. 1500 280£> 800 Rolde: F A T M A R Ü Ş T Ü Yalnız Carşamba gunune kadar gosterılecektır. Ga?ıtenıize gonderilen evralt ve yazılu nesredllsbi edilmeslrj İade olunmaı tlânlardan mesullyet kabul edllmea. D t K K A T > • > 2900 5400 ıcuı 601 Kı • » «