Katalog

CUMHURİYET 25 Ekim 1847 GÜNÜN MEVZULARI HADİSELER DÜSÜNCELER SS • ,ntH 1 MIHINA Kurban bayramı Ciddi hâdhele? ve mühim gaüeler içinde karş&Ianan hît bayram Yazan: Ömer Reza Doğrul Geçen Şeker Bayramı, Islâm âlemı içın mustesna bır sevmç vesı.esı olmuştu. Çunku yenı ve buyuk bır Islâm devletı doğmuş ve butun Ialâm âlerrı o doğuşu kutlamak fırsatını bulınuştu. Bu defa Islâm âlemı Kurban Bayramını daha çok dddî şaıtlar ve çok muhım gaılelerle karşılaşarak kutlamaktadır. Bu gaılelerın bırıncısı Mısırı saran kolera afetıdır Afetın, Mısırda belırmesınden bır ay geçmış olduğu ve Mısır Sağlık Bakanhğı elden gelen her çareye başvurdugu halde henjz muvaffak olamamış ve bu afetın hakkından gelememıştır. Bılâkıs bu afetın Mısırlı kardeşlerımızı bır hayh uğraştıracağı ve bır haylı ağır zararlara nıal oiacağı anla»ılıyor. Butun medenıvet âlemı Mısırın yakın komşuları ve dostları onun yardımına kosmuş, bılhassa Turs Kızılayı Mısırlı kardeşlerımıze yarım ton kolera aşısı yetıştırmıştır. Mısırlı kardeş^erımız, ta Trablusgarb harbmdenberı bızım başımızdan geçen her felâketle alâkalanmış, son zananlarda memleketmiLzde VUJUI bulan her dep. remın sebeb olaugu zararları telâfı ıçm j bıze yardıma koşmuş ve asıl ınsanlıklarmı behrtmış oldukları ıçın onların kolera afetıne karşı açtıkları savaşta bizıcn de yardımlarma koşmarnız hem ınsanî bır vazıfe ıdı, hem ıfası gerekleş^n bır şukran borcu ıdı. Hattâ b*z, yardımımızın bu kadarla kalmıvarak bır, ıkı Kuılay hevetmın bu savaşa gonullu olarak ıştırak etmesmı de son derece ısaoetlı bır hareket sayarız Bu senekı Kurban Bayramının ne c c sını bozan ılk sebeb budur. Sehîr Meslisinde ü nuzakereler Bir çok takrirler makama havale edildi f nı, elmJekı batun kuvvetlerîe Arab âlem nı destekleveceğmı ılân etmısür. Bu da gosterıvor kı Fılıstın meselesı, yabi'z Arao âlemmı alâkalandıran bır mesele olmaktan çıkatak butun Tslâm Şehır Mechsinın dunku toplantısında âlemını alâkalandıran bir mahıyet almakta ve bu yuzden butün Ortaşark bır çok takrirler okunmuştur. Bunlarda Kuıbağalıdere GazJıane hattındakı tetıkte bulunmaktadır. tramvay arabalarmm arttırüması, Su* * * rurı mahallesinde yenı fabrıka bmaları Dığer taraftan Hıcazdan gelen haberinşa edılerek bu mahalhn sıhhat ve raler, bu sene kırk, ellı bın Muslumanın hatı bozulmakta olduğundan bazı hanher taraftan gelerek hac farızasını ıfa lar da ımalâthaneler vucude getırüdığın ettJderıni bJdırıyor Hıcaz hukumetı, den, halen 17 dokuma fabrıkasının faaen kesin sıhhî tedbırlen vakünde al hjette olup 12 fabrıkanm da derdesti mış olduğu ıçm kolera âfetı, çok şukur maş olunduğundan bahısle halkın şıkâHıcaza sırayet etmemış, valnız hacca >etlerı zıkredılmekte ve makamın verışürak eden Muslumanlarm savısı nıs d:ğ. yEsağın ancak bır kaç saate inhısar beten mahdjd olmuştur. ettığı bildırılerek, makamın mutaleası Zaten mesele, sa>ı kabarıklığı mese ıstenılmekte ıdı. lesı değıldır. Mesele Islâmın beynelmıDığer bır takrırde de Balıkpazarmın lelıyetını ve onun vucude getırdığı fecı ve halkı zehırlcyıcı curumundan kardeşlık, barış ve eşıtlık ruhunu en bahsedıle>'ek baradakı balıklarm oradan guzel şeklıle, dunyanın hıç bır vakıt gecen lâğiTi subrıle yıkand.ğı zıkredıkan dokulmıyen en nukacdes saha lerek, akşamları ma'işer halını alan bu sında yaşatmak ve bu bakımdan butun dar sokaktakı balık satıcılarmın ve Badunyaya havır ve fazılet orneğı ol lıkhanenın Ernıiıonuide Lıman antreAaktır posu olarak kullanıl?n mahalıe naklı Her sene yapılan bu mukaddas to ıstenıyordu. Teklıfler makama havale ren, bu sene de yap.lmış ve dun Mus edılmıştır. lumanlar Arafat ovasmda durarak haHaatalar ve yaralanlara kan verılmesi kıki ınsanbğm p e c n i e Kostuğu ulkuvu tedoırlerı ıçm Burhan Feleğın yapgerçekleştıren es.tlık ve barış içınJe tığı tekkf hakkmda komısyonun rabutun insanlığın ıyılığı ve sa'âhı ıçin poru okunmuştur. Bu muhım sıhhat Jua ve nıyaz etmışlerdır. ışinm teşkılâtlandırılarak netıcesinın mec Turlu turlu mıllıyetlere, ırklara, sı use bıldırıîmesı karar altına alınmıştır. Badema hıç bır sokak ısmının değışnıüara, hattâ turlu turlu renklere 1 ensub olan Muslumanlar, turlu turlu tırılmemesı ve vakı muracaatlerın kabul aıllerle, fakat avnı ıstek ve dıkklerle edılmemesı kararlaşmıştır. Şehir Meclisı salonunun ıhüyacı karAllaha yonelmişler, ve Allahın bırlısılamadığı cıhetle daha musaid bır yer Ikincı sebeb, Fılıstin meselesinin gıt ğınde insanlığın bırlığıni yaşatan ulvî aranılması teklıf edılmıştı. Beledıye Fen tıkçe clddıleşmesı ve muhım b^r har bır he>ecan ve mancla bu guzıde orne muduru ızahat vererek, bınncısı 40 000 bın patlak vermesıne âiııl olacak bır gın butun ınsanlık hayatında gerçek lıra sarfıle şimdıki salonun Belediye lesmesı ıçın yalvarmışidrdrr mahıyet almasıdır. u^atılması, Butun engellere rağmen bu sene de Encumen oda'ina kadar Fılhakıka bu Kurban Bavramınm ıkıncısı Turbede eskı Maarıf Nezareü arefesmde ıkı Islâm devletı Fılıstn ba mııkaddes toren yapılmış, turlu tür bınası ust katının 70,000 hra sarfıle iu mıllıyetlere, ırklara, sınıflara ve meselesı yuzunden harbetmeyı goze açılarak ve asansor tesısatı yapılarak bu mensub olan Muslumanlar, alacaklarını apaçık ılân etmış bulun renklere işe tahsısı uçuncusa de bu bınamn arv bır ırlerme karsı hıç bir davaları, hıç maktadırlar. kasıncakı boş ar=ava 230,000 lıra sarfıle b*r husjmetlerı, hıç bır tecavuzlerı buBunların bırı komşumuz ve sıkı dosbır meclıs bınası inşası. tumuz Iraktır Irak Başbakanı Fılıstının lunmad^ktan başka bırbırlerine karşı Bu tekhfler uzerinde mütalealar betaksımme Kaıar verıldığı takdırde Irak en j°nıs sevgı ve saygı ıle mutehassıs van edıİTiıs, Fatıh ujesı Remzi 230 lıra olduklarını, bu sevgı ve saygıyı tanışaordusunun Fılıs'ını ta<sıcn edılmekten bıle sarfma taraftar olmadığmı Duyunu korumak ıçm derhal f?alıyete geçece rak ve anlasarak kuvvet'endırdıklermı umumıye bması hakltındakı teklıfınin gostermısler, dua ve mvazlarmı tağinı soslemış, Arabların bu taksıme gozonune alıı.masını ıst3dı Netıcede rırâzı olmaktansa, dovuşmeyı tercıh e mamlamak uzere Arafat ovasından vaset dıvanı ıle butçe encumenının maMekkeye donmuşlerdır hallen tetkıklerde bulunması ve netıced°ce\lerını anlatmıştır Gelen haberlerın hepsı, butün töre yı meclıse bıldırmesı kararlaşmı c tır. Irak Başbakanmın, Beyrutta toplanan Arab Bırlığı Konferansınm ferdesında nin mukemrrel bır ıntızam ıçınde yabu sozlen sovlemesı, Beyrut konferan pıldığını ve huzursuzluğa sebeb olacak sında verılen kararlarm mahıyetım de hiç bır vak'anm vuku bulmadığını an1 az çok açıklamaktadır. Demek kı bu letmaktadır. Bu haberleri sevincle kSrtun Arab devletlerı, Fılıstmin taksımi şılamak ıcab eder. Bız de, Islâm âleminin çok ciddî mene karar verıldığı ve bu kararın tatbiValı ve Beledıje Reisı Lutfi Kırdar, gecekına geçıldığı takdırde her taraftan Fı selelerle karşılaşmakta olmasına fâğ kondu evlerı ve raescen ışlerı etrafında vemen Muslumanlar arasında eşıtlık ^*e" listimn uzerıne yuruvecek'er ve her rılen takrırlere mukabele olmak uzere Şehir neye mal olursa oLsun Fılıstmin Arab bırlıği kuvvetlendiren hac farızasmm MecL'ine >azılı bır cevab gordernıştır. Vall raporunda g=cekordu e\lerının hakkı talığını ve Islâmhğını koruyacaklardır. en iyı sartlar ıçınde japılmış olmasnın bu tesellı ıle butun dindaşların sarrufu ıhl&l ettıekle beraber kanalızasvon Arab âleminm bu kararı ver»nıs ol verdıği ve su tesısatı olmajışı yuzunden şehrın sıhduğu sırada Pakistan Devletımn şefi mubarek bayrammı kutluyor ve hepsi haünı de ıhlâl eder mahıjette olduğunu, kenolan Mehmed Alı Cınna da, avnı ıne ne saadetler temennı ediyor, afete uğ dısinın Ingılterede bulunuşu esnasında gelişen bu kabıl ınşaatın onlenmesı ve sarı has«ele uzerinde soz sovlemış ve Fıhstın'n rayan kardeşlerımizin suratle kurtul talıkların çıkmasını onlıjecek tedbırler almmalarmı AUahtan dıliyoruz. taksımme karar verildığı takdırde Paması emrını verdığını ancak bu 15ın bır kıkistanın bu taksımı kabul etmiveceğıÖmer Rıza DOĞRUL sım zavallı halka teması dolayısıle kokunden halledılebjlrnesı ıçın haık tıpı evler ınşasına luzum olduğunu bejan etmektedır Bu hususta Erlak K r edı Bankasıle teıras ettığınl ve Başbakandan bu konuda yardım \adı aldıgını so\lı%en Beledıje Re sı llgılı n^emurlar vasıtasıle vapılin tetkıklerde hflk tını evlerin Velıefendı Kaz' çeşme ve Mecdıyekoju gıbı fabrıka s n n kesif b'Jİunduğu tnahallerde Evkaf ve Hazıneje aıd arsalarda ınşa ve 3000 lıav a mal edılebıleceğmi, bu Inşaata sermaye olmak uzere bankaların ıhtıMemleketm en tanınmış mizah muharrirlerinin yazıları Günün en \at akçelerınden >uzde beşını buna tarısıs guzel karıkaturlerıle bugun çıktı. Fıatı 50 kuruş etme'ernı ılerı surmektedır Belednenın mesken ışlerıle meşgul clarak ıcar ve ıstıcar muTevzi yeri: Türkiyc Basınlan Dağıtma Bıirosu. amelelennı yapmasının bır kanun meseiesı olduğunu sovlıjen Bfledıje Başkanı h IKUmetle temaslara devaırj edılmeKte olduğunu kaydetmektedr I Bu senenin Kurban bayramı, Zıya Gokalpm 23 uncu olum gunune rastlıyor Bu juzden, gazete haberlerıne gore bırkaç Halkevi, mütefekkır ıçın yapılacak senelık toplantıları ya bayramdan evvele, yahud sonraya almiş. Belkı haklan var. Fakat bır bayram gunü halkın evi olan Halkevinde buyuk bir halk adamı içın topIsnma, aynı zamanda aıle çevrelerını aşan bır bayramlasmaya vesıle olamaz rcıydı' Kaldı kı her bajTam, Zıya Gokalpın huvıyeüne hâkım olan sosyolojı doktrinıne gore, kolleitıf ruhu aşılaroa «ruretıle «ıniırad» veya sadece «ıhtılât» hayatı yaşayan ferdleri cıçtımaıleştırecek>, hattâ insanlaştıracak bır vasıtadır. Esasen bayramların doğuş ve yaşatıhş sebeblerı de bu noktada gizlıdır. Nasıl ana fabrıkadan çıkan elektrik cereyanım yol uzerinde bazı <muceddıdes ler yenıleştırıyor, kuvvetlendıriyorsa bayramlar da ıçtımaî uzvıyetın dağmık yaşayan hucejTelermi, yani biz ferdîerı âdeta uzv ılestırmeğe yarıyor. B J hal, eskı Türklerde «kıt» un ferdleri kutlulaması şeklmde tefsır edılırdi Şu kadar ki o zamanlar «kut», sosyolojık bir posla ve vakıaların bunu tasdikı icabı olarak dınî karakter taşıyordu Bugün.ın bayramları, hattâ sırf dınî bayramları dahı dunya goruşümuzun tesiri altmdadır Ronesans, dinlerın hayata ve tabi3te yakın taraflarını açıp guzelleştırdl. Avnı neviden bir cereyan bızde de kendı olçusunde ronesans asrımız sayılan 19 uncu asırdanberı hukmunu içın ıçın icra etmektedir Bayramlara tekaddum eden zahmetli ve masraflı dinî ameliyeler, meselâ orucla kurban bır yana bırakıhyor, hoş ve guzel taraflan yaşatılıyor! Bir bayram ve b ırProf. yıldonumu Ftndıkoğtu 1 m • • • • • • Yazan: •• enalevn çocuğu terbıve etmek, bu ıçtımaî kıymetlerle onu teçhız eylemek demektır: Sosyal kıymetlere saygı besliyen mukâfatlandırılmalı, saygısızlık gosteren cezalandırılmalıdır. Karşı tarafa gore ıse çocuk, kendi hareketlerının musbet ve menfi karşılığmı tabıî olarak etrafında bulur, tabıta onu cezalandırır. Cemiyetin terbiye işıne her hangi bır şekılde mükâfat ve ceza vasıtası ıle karışması luzumsuzdur. îstanbul Mualhmler Bırlığimn 1947 de neşre başladığı <Bılgı> mecmuasının son nushasmda, Zıya Gokalpm olüm yıldonumu vesılesıle 1917 senesinde geçrrış bır münakaşavı hatırlatan saym profesor, sadece ıkı tarafm duşüncesını kaydetmekle kalmıyor. Mektebde dısıpan ışı ne Satı Beym duşundueu giDi sadece bıyolojık, ne Goiaîpın ılerı surduğü gıbı yalnızca sosyolojüt. tır «Insanı bır butun olarak duşunmel.viz .Tetkık usulu yalnız tahlılî olan ilımler bu hedefe ulaşmağa mâni oldu. Bır butun olarak anlaşılan ınsan cemiyet ıçınde kazandığı ruhî fonksiyonlan icra etaıek suretJe şahsıyetini elde eder ve boylece ruhî benlıği kurulurken içtimaî benlığı de teşekkul eyler.» Bu esastan hareket ed.nce mektebdeki disipulınin ferdlerın temayullerinden doğacak surette tesıs edılmesi lâzım geliyor. Çok guç elde edilecek olan bu pedagoj.k kıvrakhk, maharrıre gbre maarif adamlarıle terbıyecılerimize düşen çalışma ve araşhrma ışlerının başında yer almabdır (2). IV Bılhassa bu yıldonumu, Ziyada içtimaî gelısmemiz için adeta bir prensip .ıdı olan «Turan» kelımesınin ve rurkçüluk cereyanının havlı yanlış anlaşıldığı bır seneye raslıyor. Bır kısım vatandaşlar şu son senelerde kotu bir sıfat ımış gibi «Turancı> gosterıldıler! Hakıkatte bu sıfatı tsşıvanlar onu kasden ve kotu niyetle kullananların duşunduklerıne asla cevab vermıyorlar. Gokalpı tarıhıcnızde bir devir açan meşhur manzumesıle «KızıleİTia» sında Turkıye kadrosu ıçındeki mıllî idealizmi genclığe aşılamak ıçın kullanılmış «Turan» mefhumu üzerınde şımdıve kadar hiç bır cıddî tahlıl ve ızah yapılmadı Bereket versın bu yıl donumunde 700 sah'felık muhalled ve pek değerh bir eserın sahifeleri arasına bu gıbı araştırmalarm ne yolda yapılabileceğme dair faydalı işaretlenn serpildığıni porduk. «Turk medeniyetı tarıhi>. Kendi kendimizi tebrik stanbulda çıkan dokuz gazete, tmuşterek bahisli at jarıjiaıı» mevzuunu sutunlarından kapı dışarı etmek kararını verdıler. Buna hangi gazete ve hangi arkadaşın on ajak olduğunu bilmıjorum. lakat fikrin klmden doğduğunun bıiyuk ehemmiyeti yok. Meselenin ehemmiveti, dokuz gazetcnin bu hususta anlaşmıs olmalarındadır. Bu kararı alkışlar ve «Allah razı olsnn. deıim. Çunku «Muşterek balıisli at yarışları» bir, iki defa bu sutunda tenıas ettiğim gıbi iyi at yetismesine değil, sayısız kumarcı yetişmesıne hiznıet ediyor. Gerçi bu juzden at jarışları rağbet goruvor ama bu, vaklile at slrtrnda j e tişen lurkun, at sevgisinden \e at merakından ıleri gehnivor. At yarışlanna gidenlerin bü>uk ekseriveüne, kumar heyecan ve iptilâsı ile kolavca para kazanmak ibtiras ve hul>ası bâkimdir. Bır zamanlar Vıldızda açılraış olan Mario Serra kumarhanesi kapatılnıış olduğu halde, at varışlarında bir talıh oyunundan başka bir şey otmıvan muş terek babislere nıusaade edUmesine hayret eder, dururdum. Rulet masasında donen juvarlak ile at yarıslarındaki muşterek bahislerde bılhassa 50n zaraanlarda donen üıüdak arasında ne fark vardır? Avrupada bulunduğum zamanlar, bılhassa Paristeki at yarışlarında, muşterek bahis yuzunden tıpkı Montekarlo kumarhanesinde olduğu gibi servetini kaybcdip sefıl olanlar, hattâ intihar edenler bulun<Juğunu gazetelerde okurdum. Onceleri at neslini ıslah maksadile yapılan at jarışları sonraları, bizde de muşterek bahislere kapılarını açtı ve koşu jerlerini Yıld'z kumarhanesinden farksız bir hale geldi. At jarışlarında para kazanmak hayal ve iptilâsı ojle bir salgın hahnı aldı ki artık yarışlara gitraeden de oynamak voluna girildi. Halbuki Yıldızda kumar oynamak için hiç olmazsa Abdulhamidin Şale bu kelime bir okuyucunun dikkatuni çektiği gibi Şâle değil, fransuca chalet kelimesinden alınmıştırkoşkune kadar gitmek, ve içerije gire. bilmek için, galıba bir de musaade karü almak lâzımdı. Bu kart tedariki, pek guç olmamakla beraber, onüne gelene verilmediğınd n gene at jarışlanna girmek için, kapıdan bilet almak kadar kolay değıldL Yıldız, şehrin uzakça ve sapa bir verinde olduğu ve oraya. tren. otobus işlemediği için de her gun gidilmiyordu, bu sebeblerle Yıldız kumarhanesinin rulet ve bakara salonları hiç bır zaman, Veliefendi ça. >ırındaki tehacumun yuzde birini dahi gormemiştir. \1ld12a reşid olmıjanlar gıremedıkleri halde koşu verlerine mekteb çocukları bile dadandı. D Ct n SEÇME KARİKATÜR VE YAZILAR ALBÜMÜ HANİD BÜKE Sigorta müşterilerinin, Akraba ve dostlarmın her ıki bayramlarıru kutlar, saadetler dıler. Saf Avusfralya Yiin İpliğinden Mamul, Uzun ve Kare Şeklinde EMPRİME V A K K O Satışa arzedilmiştir. EŞARPLARI " « NOT Eşarpı almadan markasma dikkat etmeniz menfaatiniz icabıdır. ASK B V G V N DANSI (Thnü of Romance) R E N K L İ VA\ JOHNSON ESTHER WİLLİAMS Hâveten DUMYA HAVADISLERI, Kurmay Başkanı SALİH OMURTAKın Washıngton'u zıyareti. Seanslar: 11 1 2,45 4,45 6,45 9 da Bugün S U ME R şerefine Sinemasında fevkalâde program Bu sıralarda Gokalp için hayli yazjlar yazıldı. Hepsının özü şu nokLada toplamyor: Hasret' Içtımaî meselelenmızden bahsedenler kadar, Parıs ve Londrada alkıslanan Yunus Emrejen 1 onuşanlar, turkçenm tabıî tekâmulunu durduran yersiz devlet mudahalelerinden sık?vet eden'er kadar terbı>e ve kultur problemlerımm ıleri sürenler, hep (şimdı bir Gokalpımız olmalıydı) demek ıstıyorlar Bu hasret duyguJarının ahlâkî değerı çok ustundur. Bırsaç başı ve kalbı bozuk mustesna, butun kalem sahıblerı her zaman olduğu gıbi şımdı de şu veya bu vesıle ıle mutefekkırden tahassurle bahsetmektedırier. Tâhassurun yerınde olup olmadığmı duşunmeksızm değer ve kadır bılmek ıtıbarıle kalem sahıblerının ahlâklıhğı ı«kıne kaydedılecek bır noktadır. Turk edebıyatı ve sanatı Zıya Gokalpm hsanıle ancak «tenzab» yolun^a vurumekle gelısebıhr. Tehzıb, unsur'arı t u toprağm maddi ve manevî realıtesınden, fakat teknığı gaıbdan aluıan zıhnî ve bedıî bır yuğurma ameüyesi deiıektır. Parıs ve Londrada alkıslanan Turk sanatkârımn muvaffakıyeti de bn jolda yurumenın netıcasıdır. Son gunlerde devletın dıkkatını celbedan dın* terbıye meselesını de en iyı şekılde gene o halletmıştı Keza turkçe davasını gorup çozen goruşu gene ona boıcluyuz Fakat ne yazık kı «sevgı» ve .»ecdt easına dayanan dın terbıjpsını nasıl ıhmal ettıkse, dıl ışınde de • vampa yola sapma1» dusturunu çığnedık ve hâlâ da çığnıyoruz. Ya sırf bılgi 9 sahasmda Zıva Gokalpa hasretten bahseden bır çok muharrırler arasında Hakkı Suhanın bır mecmuada rasladıf,ım fıkrasından şu satırları nakletmekle kalacağım; «Benım teşhısıme gore, bugunun ılk eksığı mıiıraksızlıktır. Ikinci mahrumıvetımız de, Turk aydınlarını etrafma çekıp tophjacak mıknatıslı oir Gazianteb Savcılığı kuvvete, bir «kutub> a sahıb olmayışıîstanbul Cumhuro^t Savcı rruavınlennden mızdan doğuyor. Yığınları sarsıp fecır Necmeddın Arvas, Gazianteb Savcılığına tajın edılmışür Kıvmetb adlıyecımıze yenı va mujdelenle ışıltıh tepelere doğru suren fıkır ve ruh thder, len, daıma kendizıfe=ınde de muvaffakı\et!er dılerız lerınde «bılgi» ıJe «ıman» ı bırleştırmışKadmla>* tramvay a ön kapıdan lerdır. binecekler Dunden İLbaren Tramvay Idaresı kadınO bahtiyar çağda bir «Zıya Gokalp» ların tramvayların on kapılarından buımelenne rrusaade etmıştır Bu karar, otobuslere vardı; ve o «ziya», gerçek ilmi, eşsiz feragati, benlığını dolduran candan, <ade teşmıl edıleccktır layetli ıdeahle butun genclığin bayrağı Emindnü Halkevinde Cunıhuriyet olmuştu. Bugun başların üstune düşen bayramı Her sene olduğu gıbı bu yıl da Emlnonu sağır kayayı kaldırmak ıçin işte o çapta Halkevı, Cumhurıjet bajrarnını buyuk bır ve o ayarda bir altın manivelâ gerekprogramla kutlıyacaktır. Merasıme 28 ekim tır. (1). 1947 sah gunu saat 20 30 da Şevket Evliyam gılin bir hltabesile başlanacak ve arkadan, çck rağbet goren 3 perdehk «Herkes kendı Ikinci meşrutiyetın yetiştirdıği bir jerıne» komed sı tenısıl edılecektır 29 ekim buyuk adam etrafında yaratılan hasret 947 çarşamba gunu saat 20 30 da Doğan H havasıru sevindırici bulmakla beraber Akerın bır konuşmasım muteakıb genış bır mıllî oyunlar musameresı gosterılecek ve evln Gokalpm bıraktığı noktadan içtimaî akmandolın birliğı bır konser verecektir. S0 siyona devam etmek daha faydalı olekim 947 gunu de muhtelıf fılmler oynalı maz, hattâ o mutefekkıri daha çok lacaktır. Daveüjeler ev burosundan verU memnun etmez mı? Prof. Hilmi Zıya mektedır. boyle duşünmus olmalı ki 1917 de mekReceD Pekere yakışıksız sözlet teblerimizde disiphn işmden bahseden söyliyen adam mahkum oldu Zıya Gokalpı adeta devam ettirm^ğe Receb Pekerın Başbakanlığı zamanında çalışıyor. O zamanlar Ziya Bey ile terPajdarpaşada kerd sıne jakışıksız sozler sarfeden Şecaaddının Bırncl Ağırceza Mahke biyeci Sati Bey arasında bu mesele mesınde yapılmakta olan muhakemesı dun münakaşa edılmisü. E\velkisıne gore, sona errcış ve sanık 8 ay 15 gun hapse mah ferd, sadece bir uzviyettir ve bu itibarla kum olmujtur. hiç bir manevî vasfa sahıb değıldir. Onun insanlığı, cemıyetten aldığı kıyCumhtıriyet bayramı ve metler ve nimetler sayesmdedır. BinaDemokrat Parti Demokrat Partı tstanbul n Idare Kurulu Deırokrat arkadcşlara. hıtabıle aşağıdakı davetı yapmaktadır •Sızlerın mujterek ve umumî arzunuza hızKuru Kahveci metı borc bılen ıl ıdare kuru'umuz ekımın 29uncu çarşamba gunu japılacak Cumhurıjet bajramı torenme ıştırake karar vermlş bulunmaktadır Ilee kurulları başkan veya kurulca intıhab edilecek bir delegenln o gune kadar 11 kuruluna muracaatle program Saym akraba, dost ve müşterilebakkında malumat edmmelen ve ışttrak edecek arkadasların o gun azamî saat 9 5 a karinin Bayramlannı kutlar dar Dolmabahçe meydanında kendılerıne trhsis edılen yerde hazır bulunmaları rıca oluAksaray, Ordu caddesi No 392 nur » ni ıTürkili Tarihi» ne bağlıyarak mıllî tarıh hakkmdaki goruş ve sezışlerıni zengınleştırmek ıstiyenler, bu ışaretleden çok ıstıfade edeceklerdır (3) Z Gokalp, yalnız bır sosyolog, hâdıselerı takıb eden bir ilun adamı değil, aynı zamanda Turk dunyasıle ınsanlık arasında münasebetler kuran bır tarıh fılozofudur da. Mılletler Cemivetınm kurulduğu sıralarda o, uzağı goren derin göruşıle şoyle dıyordu: «Mılletler Cemiyetı bir gun teşekkul edecek. Fakat henüz zamaru gelmemıştır. Çünkü Mılletler Cemiyetının vucude gelebilmesi ıçin çok kuvvetli bir cihan efkârı umumiyesıne ihtiyac vardır. Halbukı bugun millî efkârı umumiyeler daha çok kuvvetlıdir.> Olumünden sonraki hâdiseler, bu hukmu hazin bir surette tasdik ettı. Muharrir Osman Tolga, mütefekkirin bu duşuncesını 1947 de tahlıl eden bır yazısında hakıkî dunya bırliğmın kurulmasının Zıya Beve gore bağü olduğu şartları gosterıyor: 1) Her devletin kendı hakımıyeünden bir kısmmı terkedebılmesi, 2) Bundan sonra vucude gelecek mılletler cemiyetınin nullî teşkılâtlarda olduğu gıbı teşrıî, icraî, kazaî kuvvetlere malık olması. Türkçü âlimımız ılâve ediyor: «Bdyle bır teşkilâtın uzak veya yakra bir yarmda vucude geleceğine kuvvetli imanım vardır.. (4)» Olümü yâdedilen mütefekkiri günün milletlerarası hâdiselerı zavıyesınden daşunebılmesi ıçin Osman Tolganın cıd dî bır tetkıke dayanan yazısı rehberlık edecek mahiyettedir. Bırinci Dünya Harbı sonundaki milletler federasyonu fikrile Ikmci Dünya savaşı nihayetindeki tecrubeyı birburme bağlarnak dunya hesabma belki hüzun verici olacaktır Fakat Türkiyenin, Ziyanın imanma bağh olduğunu ve bunun akliselıtnden nasıbı o'.mıyan muhterıs bir komşu devlet mustesna, bütun dünyaca kabul edildiğini görmek bövle bir gunde bızi ne kadar sevindirse azdır. Aramızdan ayrılmış büyük adamlara hasretimizi izhar ederken b'raktıklan mesele ve davaları jürutmeği de unutmamahyız. Gecekondular hakkmda Valinin cevabı I GUMHURİYET BAYRAMINDA C1KIY0R Başta büyük şair Y s h y 3 K6H1Sİ oImak (1) Bk. Iş Mecmuası, sayi; 74 (3) Bk. H Z.: Bılgi, Muallimler Birlıği Mecmuası: Mekteblerde ceza meselesi, 1947 sayı: 4, (3) Bk. Prof. Zeki Velidi: Türkili ve yakm tarihi, 1947 îstanbul, Sf. 561 At yarışlarında o>namak iptılâsının (4) Bk. Osman Tolga: Ziya Gokalp butun halk tabakalarına sıraveti uzerita milletlerarası hayat telâkkisi, Iş ne gazeteler de, muşterek bahisler ıçitt, Mecmuası, 1947, sayı 74. sutunlar avırdılar. Hattâ Ankara rad. >osu da tahminler jürutmcğe başladı. Nihavet îstanbul gazetelerinin ekserijeti, «muşterek bahisler dolavısile ıçtimaî hayatımızda hissedilmeğe başlanan ağır tahribaün tevlid ettiği kotulukler karşısında, bu oyunu teşvik etmemiş olmak için» muşterek bahis mevzuunu sutunlarından çıkarmağa karar verdi. Dunku gazetelerde yayınlanan müîterek teLhğ, diğer gazetelerin ve mecmuaların da bu karara iştiraklerini temenni ve umid edivor. Nasılsa Ankara radyosu unutulmuş. Bu karanmızı bir daha alkışlayarak kendi kendimizi tebrik etmekle beraber, flkrimce bir içtimai hastalık halini almağa başlayan bu muşterek bahis ojunlarını cezrî bir tedbirle hukumetin yasak etmesi jerinde olur. Zaten kumar jasaktır ve muşterek bahisler de kumardan başka bir şey değildir. At neslinin ıslahına gelince, koşu yapılan muhtelif şehirlerde durmadan koşan bir kaç düzine at ve kısrakla, at neslinin ıslah edileceğine ve çoğalacağına inananlara, kırlanmızda kaç at gdrduklerini sormak yeter. olmak üzere yazı yazan şöhretlerin isimlerini takdim ediyoruz: Halide Edıb Ibrahim Mâeddin Faruk Nafiz Ercumend Ekrem Refik HaLd NuredHin Artam Sabri Esad Dr. Fahreddin Kerim Nızameddin Nazıf Hamdi Varoğlu Safiye Ayla Doğan Nadi Selim Sırrı Dr. Tevfik Bemzi Kemal Salih Feridun Fazıl Muntr Nureddin Ertuğrul Muhsin Ertuğrul Şevket Dr. Fahri Celâl Cevad Memduh Altar I. Galib Adalet Cimcoz Meliha Avni Cahid L'çuk Dısan Kongar Dr. Nevzad Tıizdil Feyzullah Doğruer Necdet Ruştü Vahdet Gultekin Munif Fehim Ramiz. Bunlardan başka, şehtimizin en meshur kadın terzılerinın mecmuamız içın çizdikleri orijınal modelleri ve Ramizin dort renkli harıkulâde bır taolosunu takdim edeceğız. S A L O N 30 kuruştur. AZİZ TÜRK MÎLLETÎ En iyi gunleri en iyi gunlerde idrak etmekle bahtiyarsın, varîığın hep böyle günlerle dolu olsun, M. NURİ ÇAPA ANBER Çoktanberi piyasada bulunmıyan basılarak satışa çıkarıldı. fırsatını Ü ^ ^ ^ . ™ 20 nci Asrın Şaheseri birinci cildi tekrar Bu eşsiz şaheseri almak ka çırmaymız. SATIN MÜŞTERILERİMİZİN BAYRA.MIN1 kutlara. ARtF BOLAT KİTABEVÎ ^ ^ SES KRÂL ve Kraliçesi 30 sanatkâr namzed arasından 27 Ekim Pazartesi günü halkm önunde, Maksim salonunda saat 3 30 da seçilecektir. Juride. SAFİYE AYLÂ; AKILE ARTUN; MÜNIB NUREDDİN ve maruf şahsiyetler yardor. Fevkalâde seçme bir saz heyeti refakatinde saat 8 e kadar BÜYÜK MATINB KONSERL Biletler, Maksim gişesinde çok mutedil fiatlarla satılmaktadır. alkışladı. Fakat ERROt FLYNN OLİVIA de HAVİLLAND'ın yarattığı alkışlaladı. Fakat ERROL FLYNN OLİVIA de HAVILLAND'ın yarattığı S T O K Fanted Manifatnra Mağazası I "IX SALÎH TAŞUCA M. RAHMt DEMlRTÜRK Kol. Ş. !•• BOĞAZ1N INCISİ •• ŞAHİZER SARIGAN Kurban Bayramı Bır kahkaha tufanı... Bır neşe kaynağı .. İKİ AÇIKGÖZ ASKERDEN DÖNÜYOR (Back from the Front) Iki saatlık neşe ve kahkaha"fumi B T Ist. Bolgesınden 25 ve 26 ekırrde Gureş thtısas Kulubunde 1 ve 2 kasımda Galatasaray lokahnde yapılacajı ilân olunan GrekoRomen gureş müsabakalarının Kurban bayramma tesadufu ve guresçılerımızden bır kısmının Tahrana gitmelerı dolayısıle tehır edılmıştır Tarıhler ayrıca kulublere teblıg edılecektır. Kadıkoj Halkevınden 30 10 947 perşembe gunu saat 15 te spor salonumuzda buvuk boks mjin 1 aka'orı itıt tıb edıın jtır G ış kartlarının gımdıden ıda | 'reden aiınması. 1 Tehir edilen güreş müsabakalan «Santa Fe Trail» Tek başma bir sanat ve aşk abidesi olacak, bütün zaferleri gölgeliyecektir Orijinal TÜRKÇESI A R LÂLE SÜREYYA • • • • I Sinemalannda ^^•^•fl ARSLANLAR YOLU CA1\LI BALIK HERGÜN YUN ÖRGÜIERI Fevaklâde Örneklerle BUGÜN Çıktı. Tanesi 50 kuruş Çıkaran: ÜLKÜ KÎTAP YURDU Lokanta ve Gazinosu bugüpden itibaren Kış Se7onuna başlıyor. Canlı müzik Nefis balık ve vemekler. Baş rollerde: BUD ABOTT ve LOU COSTELLO Seanslar: 11 12 30 14 15,30 17 18 30 ve 21 Boks m^çları