Katalog

Ismail Habib Üç bölge Seviik YüRDDAH YAZILAR Fırattan Toroslara Karadeniz Yalılan Yukarıdoğu Diyarı îçlnde 93 resiro vardır Umurnl satış veri: Cumhuriyet Matbaaa Siat 3 liradır. V. ay sonra topîamyor müzakereleri kesilmedi Partideki müfritler, hummah bir; Görüşmeleri biz istedik, îngilîz mümessili ) bazı taleblerimizi kabul etti, bazılarını da Londraya bildirmeye lüzum gördü Gaye, evvelâ 55 lerden olınıyan milletvekillerim kendüeıine katmaya, sonra da c. izlerle sîerlin J hangı bir teşebbüsile değil, bizim yapüğımız tekliflerle açılmış ve baştan sonuna kadar bizım tekliflerımız üzerinde cereyan etmiştir. Hükumet, esasen bn vazıyet dolayısıle bazı tedbirler almış bulunuyordu. Taleblerimızden bir kısmı ksbul edılmiştir Bır kısmı için doğrudan doğnıya cevab vermış olmayı Summer Wels Smith. salâhiyetı dışında gordüğünden, bunları Londraya bıldırmeğe lt'~ur.ı görmüştür. Bu teküfleı, yazılı bir halde dün Ingiliz hazirş müşavirine verilmiştir. Durum, müzakerelerde bir ınkıta mahıyetınde olmadığı gıbı Ingıltere ıle mevcud anlaşma rejırm de esasen devam etmektedır. TaleUerirrızden bir kısmının Ankarada intac edilmis bulunması, temasların müsaid bir zeminde yüruduğunu tevıd etmectedır Hususî ola'ak oğrendığime göre, şimdi Londrada karara bağlanması beklenen cüvet, Türkiyemn platform dışında bir miktar altm talebınde bulunmasıdır. 24 üncü yıl Sayı: 8324 umhuriyet Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstar.bul No 246 Telefonlar: Umumî Santral Numarası: 24298. Yazj İşleru 24299. Matbaa: 24290. r KURUCUSU: YUNUS NADİ (Omer Rızş.,wğ;nı]un tercüme vc tetsiri) Bınnci cÇeii JŞjJ^tı. Bır buçuk ay sonra J.5) üradır. Ikmci cildi verilecektir. r Cuma 17 Ekim 1947 AHMED D KİTABEVÎ propaganda faaliyetine giriştile: Kurultayda cereyan edecek mücadeleyi kazanmaya mattıf bnlunnyor, 35 ler ise şimdilik hareketsiz durnyorlar Londrada karara bağlatıması beklenen cihet, Türkiyenin Pilatform dışında bir miktar altm talebinde bulunmasıdır. Ankara 16 (Telefonla) Ingilterenin, sterlin için aldığı tedbirler dolayısile hiıkumetımizin yaptığı tekiıfler üzerinde Makye Bakanhğımızla temaslarda bulunan Ingiliz hazıne muşavirlerinden Summer Wels Smith. bugun Ankaradfr aynlmıştır. Cumartesi gunü Istanbuldan Londraya dönecektir. Bu zatın avdetı doîayısile bazı gazetelerde yalan yanlış havadislere tesadüf edılmiştir Piyasada da kötü bir tesir uyandırması ıhtimali bakımından yetkili çevrelerde fcnı neşriyat, derhal yalatilanmışti'. Ingilizlerin borcun plânlaşmış ve muayyen vadeli bir takas usulile cdenmesmı teklıf ettikleri, ihrcatçılarımıza primler verılmesinin düşimuldufü de bu cümledendir. Haberin, ır.eselenin dünkü Bakanlar Kurulunda konuşulduğıma dair kısmı da asılsızdır. İsin doğrusu Doğrusu şudur ki, muzakereler, IngilizkTİn her Parti Umumî İdare Heyetinin dünkü içtimaı Başbakan dün bir tebliğ neşretti İnönünün C.H.P. milletvekillerine: Siz, beni milletvekilliklerinizi sağlamak için bir paratoner olarak kullanmak istiyorsunuz» dediği yaîanlanıyor Memduh İspartalıgil Ankara 16 (a a ) Başbakanlıktan tebhğ edilmiştırEv%e!â bazı gundelik gazetelerde, bugun de haftaîık bir gazetede Cumhur Başkanımızın bazı milletvekillerine: «Efendıler, maksadınızı anlıyonun, siz; beni: milletvekilliklerinizi sağlamak için bır paratoner oUrak iuUarmak istjyorsuııuz. Derookratlardan ibret alınız. Canlarmı dişlerine takıp şehir, kasaba dolaşıyorlar ve her tarafta kazanıyorlar Selâmetı, bana sarılmakta değıl, kendinizı hslka sevdirrnekte arayınız > dedıklerı yolunda bir haber çıkmıçtır. Cvmhur Başkar.ımızm hiç bir, yerd«, hiç bir zaman bovle bır şey söylemedikleri ve habenn tamamen asılsız olduğu tebîiğ olunur. Hâlâ o mektub eni kabinenin programında ha>at pahalılığile mucadelej e girişileceği bahis me\mu olaıken bu pahalılığı doğurduğu sanılan 7 ejlul kararlaıuun bir jabancı mütehas&ısa tctkik ettirileceğini gazeteler haber verdiler. Aradan bir hafta geçmeden Malive Bakanımızuı btt jolda bir dcmeci çi&tı. Dikkatle yazılmış olduğuna şiiphe etmediğimiz bu demeci biz de dikkatle okuduk ve bunun devaluasj onun sebebleri ve neticeleri lehinde şimdiye kadar sovlenmiş olanlara bir şey ilâve etznediğini gorerek, >alnız «artık paramızın tekrar kıymetlendirilnıesinin imkânı olmadığını» Malişe Bakanımızdan bğrenerek me>us olduk. Demecini «Cumhurij et» in Ankara muhabirine lutfetmiş olan Malive Bakanımızın iddiasına gore paraınız içeride zaten duşuktü. Dışarıda da prinıle düşürulü>or du. O primi kaldırdık, di'rarıdaki primli kıymeti tesbit ettik. Mesele bundan ibaret O halde bir sual, kendi kendine Maliye Bakanımıza teveccuh eder. Içeride zaten duşuk olan para ajarlamadan sonra gene içeride tckrar niçin dıiştü? Bu netice, j a paramıza kesilen kıymetin haddinden daha a^ağı hesablandığını. yahud ajarlamanın içeriye haksız sirayet etraesini önlijecck tedbirlerin ihnıal edümis olduğıınu gostermez rai? Malije Bakanımız ayarlamanın yapıldtğı \akti de haklı gotcrmek için üç sebeb Ueri sürmektedir: 1) Ihracat mevsiminin yaklaşması; 2J Yeııi bütçenin hazırlanma miadının gclrresi: 3) Bretton Woods anlasmasına ginnemiz liizumu. Bunlardan birinci ve ikincisi ayarlamanın ejlul a>mda >apılmasını müdafaa eder; ama 946 senesini mudafaa etnıez. 946 >ıhnı mudafaa eden =cbcb <adece şu meşhur Bretton Woods anlasmasına girişimizdir ki onun da neye yaradığııu Malije Bakanımız da izaha lüznm gorerek, bu işürak nsticcsi >akında beynelmilel bankadan istikraz yapacağımızı soyhi>or. Butun dun;,anın bizim gibi bel bağladığı bu bankanın serma>esi şimdilik 400 miljon dolardır. Bununla kime ne verecek ve bize de ne duşecek, tahmini müşkül değildir. Bak.mımızın bu defaki demecinde eskilere nazaıan ufak bir fark goze çarpıjor. Muhterem Malive Bakanı. bu sefer dev aluasyonun favdaları gibi mahzurları da olduğunu kabul etmekte; fakat bunun bir zsruret olduğunu iddia ejlemektedir. Butün dava da bu zaruıetin mevcud olup olmadığını ve mahzurlarmın fajdalarına galib bulunup bulunmadığuu anlamaktadır. Iştc «bejnelmilel sohreite mütel?assıs» a yaptuılacak tetkik budnr. Bakan. ^apılıp yapılmıyacağını bilmcdiği bu tetkikin mahiyeü akaderaik olacağını ve bunun neticesi devalüasyonun alejhine de çıksa artık geri donulmiyeceğini sdylüyor. Bu iddia da plâtoniktir. Tedbirin janlıslığı meydana çıkarsa onun akıbetl'eri ne olacağmı şimdiden tahmin güçtür. Bundan başka para devalüasyonunun biitçedeki aksi malis'ı yalnız masraf kısmıaı kapamaktan ibaret kalmayıp varidatın da artmış olduğunu söyliyen Maliye Bakanımız şüphesiz bu sözlerile Turk mükellefinin tenede iiç yüz milyon kadar fazla vergi verdiğini kabul «tmektcdir. Acaba bu külfet hangi nimete. hangi ucuzlu?a Te bollıığa mu. kabildir? Ve nihayet muhterem Bakanm en çok CUMHURİYET Arîcas» Sa. 3, Sü. 4 f Mıifritlerin C.H.P. Meclis Grupu Başkan vekilliklerine aday gösterdikleri Cevdet Kerim Mümtaz İncedayı Ökmen Ankara 16 (Telefonla) Cumhuriyet IJalk Partisi Umumî Idare Heycti bugün toplanmış, geç vakte kadar göm c U ^ * .hıiujımusinT. B a topUntıda umumî idare heyetinin Kurultay hazırhklarile m«şgul olduğu ankşıhnaktadır. Knrultayı ioplantıya davet Ankara 16 (Telefonla) Cumhuriyet Halk Partısi Genel Başkanı sıfatile Inonünün, Partı Kurultavını önumüzd€"ki günlerde toplantıya davet etmesi beklenmektedir. Kuroltayın topantı guninün şimdiye kadar partıce Arkas\ Stt. 3 Sü. 5 de Truman'ın, Bakanlarla birlikte çektirdiği son resmi Eski bir D. P. milletvekili C. H. P. ye gir< Memduh İspartaugil Meclisin um teplantısında muşahede ettiği havadan sonra karannı "~~~ vefdiğini sb>lü\or Aııkara 16 (Telefonla; ÖJrenâıg:me gme, bugune kadar Buyuk MJlt Meclısınde bağımsız oıarak buiunruak a ouan Kutahya mületveiıiı Msmduh Ispartalıgıl, Cumhunyst Haik P3rtısx.9 gırnuş \"e bu husustakl tnoracaaU, bugun toplanan Partı urnurm heyetında intaç edılmiştir. Mamauh Ispartalıgıl. Katahyadan Demokrat mılletvekılı olsrak s^çilmış. fa» kat Meclisin ılk topıantıs:nda Denıoîratların Cumhur Ba.»kanına ayağa kalkmamai hususunda ald.klirı prensip karsrını beğenrnedıfım ılerı surerpfc D ^ mokrat Partıden çeii'umştı O zamîn.» danberi bağımsız olan MemIuh Ispartaîıgıl, hukumet beyannamesıle bu oe« yannamenın Meclis'ekl muaakeresi sı« rasmda hâk:ra olan hava karş'sın4a C.H Psrtısme f.tıhika karar verr.stir. Ruslar "Hür Âlman ordusu,, kurdular Âlman mareşalı Paulus'un komutasmda olan ba ordunun mevcudu 110000 kişi kadar tahmin ediliyor NewYork 16 (a.a.) (Reuter) NewYork Times» gazetesLnın Washıngton'dan aldığı bır habere gore, Sov>et Rusya, mevcudu Amerıkan memurları tarafından 100 ilâ 110,000 olarak tahmm olunan bir «Hur Alman ordusu> na malik bulunmaktadır. Sozu geçen bu ordunun Sovyet Rusya topraklarında bulunduğu bildirilmektedır. Bu askerî kuvvet bilhassa Stalıngrad muharebeleri sonunda teslım olan 6 ncı Alman ordusu mevcudlariie teşkil edıl ] miş olup, Ruslar tarafından esir edilen Alman generallerinden Von Paulus ile Von Seyıdhtz in kumandası altında bulunmaktadır. Aynı haberden oğrenildiğine göre, bu ordudakı Almanlar Soijet unıforması taşımaktadırlar. Bunların subayları Almandu1 Bununla beraber bu orduya bağlı birliklerde birer Sovyet komiseri bulundurulmakta ve bu komıserler Alman askerlerine komünizm doktrini aşılamaktadıtlar. Aç milletlere yardım meselcsi Truman, demecinde, geçici bir yardım imkânı arandığını söyîüyor Beyaz Sarayda, aç milletlere yiyecek gönderilmesi yolundaki tasarruf tedbirlerine uyularak beş büyük ziyafetten vazgeçildi VVashıngton 16 (a a ) Başkan ve Bn. Truman. açlık tehdıdi karşısmda bulunan yabancı milletlere yiyecek maddeîeri gönderilmesi yolundaki tasarruf tedbirlerine uygun olmak üzere sonbahar mevsimi içmde Beyaz Sarayda tertıblenmesı gereken 5 buyuk ziyafetin verilmesinden vazgeçmışlerdır. Bunların yerine kabul resımleri yapılacak ve davetlilere çay ve biskuit ıkram edılecektir. Sa. 3, Sü. 3 te Korgeneral Sükrü Kanattlı Dost Ingiliz hava filosu Altı bombardıman uçağı yarın şehrimize geliyor Dcst filo bugün tzmiri ziyaret edecek İzmir 16 (Te>fonla) Memleietij mızde bir doitluk jeyabatı yapmakta j olan 6 Ingiliz bombardıman uçağtnıai yarın sabah saat 10 30 da Gazıemir ha» 3 Arktısı Sa 3 Sü 5 d» ] in de kolera tehlikesi altında Koîera ile mücadele için Mısıra bir Turk sağhk ekipi yollamyor Yeııi Jandarma Genel Komutanı Korgeneral Şükrü Kanadlı getirildi Ankara 16 (Telefonla) Kolordu komutanlığına tayin edıîmiş olan Korgeneral Nazmi Gönenlinin yerine Jandarma Genel komutanlığına Korgeneral Şukru Kanadlının tayin i yüksek tasdıktar» çıkmıştır. Öğrendiğime göre, Korgeneral Şüîrü Kanadlı, ü i güne kadar şehrimize gelecek ve yeni vazifeiine başlıyacaktır. Mareşal Paulus, Niirnberg'de şahid olarak dinlenirken Karabük (abrikalan doksan milyon sarfile geıtişletiliyor Fabrikalarm yıllık ham demir istihsali 160,000 tona, çelik istihsali ise 200000 tona çıkarılacak Ankara 16 (Telefonla) Karabük demir ve çelik sanayiirnizi, kısa zamanda memleketin ihtiyaclarmı karşılıyacak bir hale getirmek ıçin mühim tedbirler alınmak üzeredır. Bu yoldaki tetkikler tamamen neticelenmiş ve hazırlanan plân üzerinde derhal çahşmalara geçilmesi takarrür etmiştir. Bilindiği gibi Karabük demir ve çelik fabrikaları, bugünkü durumile memleketin ihtiyacına ancak ufak Slçude cevab vermektedir. Nitekim Türkiyenm halihazır ortalama hadde mamullerı, yıllık ihtiyacın takriben 300 bin ton olmasma mukabil, Karabük tesislerı bunun ancak beşte bırini karşılıyabılmektedir. Esasen bu tesıslere yatırılan serraayeye mukabil istıhsal kapasitesınin düşuk clrnası, demir ve çelik fabrıkalarının umumî iktisadî va Arkas\ Sa, 3. Sü. 6 da I Karabük Demir ve Çelik fabrikalarmdan bir Arab Birliği konEeransı sona erdi Azzam Paşa, bundan sonra Arab genelkurmay başkanlatoplanacağını söyîüyor nnın Beyrut 16 (A.P.) Arab Birliği konferansı dun akşam sona ermiş ve toplantı, Genel Sekreter Azzam Paşanm bır nutkıle kapanmıstır. Azzam Paşa, ezcumle ^ ! e demiştir: e Şimdi Arab Bırlıeimn mesaisınde gozetılecek baslıca unsur. askerî işbırhğidir. Bunu temin ıçin de birlığe dahil bütün memleketlerin genelkurmay Kolera salgınuıın sirayet ettiği bildirilen Iskenderiyeden bir görünfiş Arkaa\ Sa. 3. Sü. 2 de Yasısı 3 üncü satujemizdt