Katalog

Yeni Sanayi Kannn tasarıları münasebeîile Makine sanayiini de korumak lâzımdır Çccuk Esirgeme Yazan: Âbidin Dav'er haberleri umanya Türklerinin fiınuii:iiitıı:ıtf!iu(iııııllli:i!:liıılflıii!ilii!!:iniiHillii!!iH!iı!ıH ır CUMHURİYET niiflHİİHİİIİİİiiiiilliiiiililüllliHIISHHIIIIIllilliünilllllinilHSt)) 22 Ocak 1947 Baîkan Türkleri Ne Halde? HEM NALINA MIHINA Ev kiraları meselesi erkes ya kiracı, ya ev sahibi, yahud benim gibi her iki vaziyette buîunduğu için, bu kira meselesi, memleket ölçüsünde bir önem kazanmıştır. Kiracılan müdafaa ederseniz ev sahiblerini darıltırsınız. Ev sahiblerini korursamz, kiracıların hücumuna uğvarsınız. Nitekim geçenlerde, 'dükkân, mağaza, yazıhane gibi tîcaıet için kullanılan binaların tamamile serbcst bırakılacağı hakkındaki haber üzerine, tam serbestlik yeni bir pahalılığa sebeb olur, yüzde >üz zam bile bundan faydalıdır diye umumî ve şamil bir düşünce ile yazdığun yazı üzerine birkaç mektııb aldım. Moda Terzihanesi sahibi Havri Çavdar, yazunın çok isabetii olduğunu söylediği halde, «insaflı yazılar yazmayı sizden rica eden bir vatandaşııuz» inızasını atan bir okuyucum da, yaznnın, emlâk sahiblcrinin aleyhinde olduğunu ileri sürerek beni nezaketle azarlıyor. «Eski erkânıharblerden Muhiddin» imzah bir mektubda, mnğa/a \ e yanhanelere yüzde yüz zammı münasib görnyorsunuz da meskenlere niçin münasib görmüyorsunuz? diyor. Bu mektublardan aııladım ki bu mevzu «aşağt tükürscra sakalım, yukarı tükürsem bıyığun» sözüne uygundur ve kimseyi memnun etmek mümkün değildir. Birkaç gün önce Cumhunyette, F.ko mesi sctm aldığma dair, şimdiye kadar, 1934 te, Balkan memmeti kırmaya çalışnomi Bakanlığmın sanayii korumak hiç bir haber gelmemiştir. Kendi tersaleketlerindeki Türkmışü. Bu devamlı içın, iki kanun tasansı hazırlamakta nelerine sipariş ve iş temin etmek istileri toplu ve pîânlı gayretlerin neticesi oıduğu hakkında bir haber vardı. Bun yen memlekttlerin, kendi gemi tezgâhj bir şelülde memleolarak Gagauz genclardan birincisi halen yürürlükte olan larını boş bırakacak olan bir yola gir! kete getirmek fikri lerinden birçoğunun Teşviki Sanayi kanuırumm yerine geçe meleri ve gemi yapmakta kullamlacak, ortaya atıldığı zaman Fuad Umay, Amerikalıların makineler, tesisler ve malzeme gibi şeyTürkiyede tahsil cektir. Bu tasarı ile millî sanayi kısımbu işe Rumanyadan başlandı. Bunun ce de vapur şirketlerüe yapılan anlaş etmelerine imkân hazırladı. Bu gencler lara ayrılnıakta ve bilhassa ham mad leri. hol bol ve kolay kolay ihrac ede Türkiye hakkındakî güzel amili, Rumanya hükumetile aranuzdaki maların, daha doğrusu anlasamamazlık bugün mekteblerini bitirmiş, faydah, bıl desi memlekette yetişen ve> geliş.me=i cekleri kabul edilemez. Nitekim Devlet sıkı münasebetlere rağmen orada yaşa ların hazin hikâyesi başlardı. Falanca gili birer unsur olarak vatandaslarımız Denizyolları Fabrika ve Havuzlar Idaredüşüncelerini anlahyor memleket için faydalı olan .sanayjin yan Türklerin pek fena şartlar içinde vapur kiralanmış, sonra vazgeçilmiş, fa arasına katılmıs bulunuyorlar. es2sh surette korunması gözönünde t u 6İ, geçen sens, İngilfcereden yeni kazan bulunmalarından ziyade, o zamanki lanca sebebc'en falan vapur gidememiş, Amerikadaki tetkik seyahatinden döGaçı tedarik edernemiş, Amerikadan da Rumanya hükumeti, Gagauz Türkletulrr.aktadır. Diğer sanayi, yani ham 3ükreş Elçimiz Hamdullah Suphi Tan füâncası gidecelcmiş. Vapur gitti, gidi rinin Türklüğe kazandırılması davasınnen Çccuk Esirgeme Kurumu Başkanı yeni kazar. yaprmmak ve yalnız tamirde maddesi memlekette yetişmiyen veya rıövtrin şahsi gayretleri ohnuştur. Tan yor, gidenıedi, gidecei derken varını yo da tam bir dostluk zihniyetile hareket iceride sürümü az olan sanayi, haricin kullanılmnk şartile bu çeşid sac verile millstvekili Fuad Umay, Amerikada rıöver, bir yandan Rumanya hükumet ğunıı bırakıp Köstenoeye can atmış etmiş, güçlük ç^ıkarmak şöyle dursun edindiği intıbalara dair bir arkadaşımıza bile«ği gibi bir teklif karşısmda kalxckabetile karşıkarşıya bırakılacaktır. erkânile yakın dostluğundan faydalana Türkler, rıhtımlarâa, barakalardan ta hattâ hareketi teşvHî etmiştir. Büyük Eişunları anlatmıştır: mıştır. Fakat bunlardan da şimdiye kadar ku« Amerikada yaşıyan vatandaşları rak bu göc. işi için, diğer Balkanlı kom şarak, kuru ekmekle karın doyurarak çknizin teşebbüsile Gagauz köylerinde Esaslı surette yeni gemi inşa edebüerulmuş olan sanayiin yıkılmaması için miz Çocuk Esirgeme Kurumuna yardım şularımızın asla yanaşmıyacakları dere aylarca bekler dururlardı. Bunların ne türkçe dersler bile verilmeye başlancek bir tersane kurmak için, lüzumlu b?7i koruyucu tedbirler alınacaktar. nıakineleri ergeç tedarik etaek bile mo etmekten geri kalmıyorlar. Bu defa da cede müsaid şartlarla bir anlaşmanm ler çektiklerini tasavvur edebilmek için,, m ı ş t l . Cereyarun birdenbire nasıl umulSanayii Koruma kanunu tasansında dem bir gemi yalnız tekne, makine ve Çocuk Esirsjeme Kurumunun Ankaraya esaslarım hazırlarken, bir yandan da onları orada o periçan hallsrile, hallsrile «nus madık bir hız aldığına, bu kardcşierimiz yeni kurulacak sanayiin ilk kuruluş kazandan ibaret değildir. Zamanımızın sıhhî tesislerle getirmiş olduğu Kavacık Ankaradaki devamlı telkinlerile kuv tarib ve mütevekkil bekieşirken görmek aıasında anayurda kavuşmak arzusunun yıllarında vergiden muafiyeti ve haric gemileri, çok çeşidli sanayiin el ve iş suyunu fennî şekild? şişelere doldurmak vetli bir muhalefeti yenerek davayı bir lâzımdı. Bu yılan hikâyesi böylece sü 'kısa zamanda nasıl bir heyecan haline den getirilecek makine ve tesisierin birliğinin bir muhassalasıdır. Yeni go üzere elli bin lira kıymetinde otomatik emrivaki haline getirmeyemuvaffak ol rüp giderken eylul başlanna doğru ni geldiğuıe 1935 ve 1936 da Besarabya hayet bir vapurun Köslenceye harekçt köylerindeki tetkiklerim suasında bizgümrük resminden istisnası yolunda ba miler için, modern tekniğin ve Banayiin EU doldurma makinesinin almmasmı te muştu. Beni o yazım çıktıktan sonra, bu koO sıralarda Rumanyadaki Müslüman etti^i bildirilirdi. Facianm ikinci perdcsi zat şahid olmuştum. Halis bir Türk leh21 esaslar vardır. tam bir eseri ve adeta sergisidir demekte min etmişlerdir. Amerikalıların Türkiuu üzerinde hazırlanan kanun tasarı^ınîkinci tasarı, umuraî sanayi kanunu hata yoktur. Tekcf, kazan, makine veya yeye karşı artmakta olan sevgisini göz Türklcr yüz otuz bin kadardı. Bükreş bu cefa memleket içinde, yirmi beş bin çesi ionuşan bu çalışkan ve temiz yü da, ev kiralarına yüzde 20, ticarethane fas..rısıdır ve sanayim kontrolunu sağ motör yapılırken geminin diğer bütün önüne alan bazı vatardaşlanmız yurdu hükumetile imzaianan anlaşma ger^ğin kişi için yapılan tejkilâtın beş bin kişi rekli ırkdaşlarımızın sayısı yalnız Be kiralarına yÜ7de 40 zam yapılması mülamak maksadile hazırlanmıştır. Bu su teçhizatmı da yapmak lâzımdır. Sanayii truzda hastane ve NeWYorkta bir halk ce göçmenler tasınır ve tsşınmaz malia ile baş edememesi esnasmda başlardı. sarabyada üç yüz bini buluyordu. On nasib goriildüğü hakkmtla haberler İ D retle Sanayii Koruma Kanunu iîe koru ıleri memleketlerde bunların hepsini bir evi binası yapmak üzere Amerikalılar rmı serbestçe satıp eşya ve paralarını iki üç vapur gidip geldikten sonra tabiî ları seyrederken bü üç yüz bin aydın tişar etü. Bentlen «insaflı yazı yazmayı rscak ve gelişecek olan Millî Sanayi, tersanede yaçmaktan ziyade, başka baş arasında iki milyon dolar toplamak için hiçbir tahdide tâbi olmadan memleke mevsim sona ermiş olur, göç işinin artık insanın Anadolu yaylasmda yükseite rica eden» sayın okuyucum, yüzde yiıtimize getirebilecek, silâh alünda bulu gelecek seneye bırakıldtğını öğrenirdik. cekleri medenî köylerin rüyasmı görüUraumî Sanayi Kanunu ile de teftiş ve ka müesseselere ısmarlamak yolu tutul bir komite teşkil etmişlerdir. ze kadar gidfn bir zam lehindeki y a a muştur. Çünkü bunların çoğu, ayrı ayrı Amerikalıların da buîunduğu bu ko nanlar terhis edilecek, göçenler her tür Fakat yersiz yurdsuz Köstencede kal yordum. murakabe edilecektir. mın riükîiân ve mağaza nev"inden emlâk lü pasaport ve liman reshnlerinden muaf mış olan insanların hali ne olacağını Diğer tsraftan hükumet, devlet sana sanyai şııbelerinin ayrı ayrı ihtısas işi mitenin fahrî reisliğini, sayın Rauf OrFakat ne yazık ki davayı baltalıyan sahibleri hesabına çok iıısaflı olduğunu tutulacaklardı. Türk emlâkinin topîu bir kimse düşünmez, smır dışuıda kalan bu dir. Hattâ bu teçhizat, bazan tersanenin ! baym delâletile Amerikanın Türkiye esyiini süratle geliştirmek ve kuvvetlenlar en ziyade milliyetçi geçinenler oldu. artık lutfen kabul cder, sanırun. şekilde satışa çıkarı'.ması toprak fiatla acıklı halin me.>uliyetini kimse üzerine dirmek için 5 yılhk bir sanayileşme buîunduğu memleketteki fabrikalara de ki elçisi Mr. Grew kabul etmiştir. KomiAramıza katılan Gagauz genclerine yaŞimdi bu mevzuda ne yazacağımı şarmı hemen hemen sıfıra düşürdüğünden almazdı. Bu hazin kayıdsızljğımızla binprogramı da hazırlamıştır. 1951 yıhna fil, ecnebi bir memleketteki fabrikalara te. üç toplantısmı yanımda yaptı. Mu anlaşmanın bir maddesi sonradan de leree millettaşımıza her sene kanlı göz bancı gözü ile bakıldı. Peşlerine gizli şırmış vaziyetteviın. Yalnız aldığım mek. ısmarlanır. Meselâ, bizim bir Alman tez vaffakıyet hasıl olursa yurdumuzda SaJmemurlar kaüldı, yedek subaylık hak tublardan birinde âdil olduğu bildirilen ksdar tamamlanacak ve bazıları daha gâhmda yapılan Etrüsk tipi vapurlarımı hk Bakanlığmın tesbit edeceği yerlerde ğiştirilerek Türklere aid topraklarm sa yaşları doktürür, göç için anlaşmalar ları kabul edilmedi. Kendilerine yabanevvel biterek işlemeğe başhyacak olan bir teklif ileri sürülüyor. Bu bahiste zuı eşyasından bir kıamını Almanlar In ikisi çocuklara mahsus olmak üzere yü üsı men'edilmiş, bunların Rumen hüku imzaladığımız doştlarımızı da halimize cılıklarmı hissettirmek için elden geleni fabrikalar, demir ve çeük, mensucat, adaletin ev sahiblcrine göre başka, kigüldürürdük. meti tarafından istimlâki, bedellerinin giltereden almışlardır. Bu hususta bir zer yataklı beş hastane inşa ve bütün yaptık ama vicdanlarının sesi üstün gel racılara göre başka manası olduğunu eeUüloz, toprak; kimya ve makine saiki taraf mümessülerinden mürekkeb çok misaller verilebilir. Hiç unutmam, o sıralarda, bir Balkan di, gene Türk kaldılar. levazımatı ikmal edilecektir. bilmekle beraber bu mektubu'aşağıya nayii müessesderidir. AHı sanayi şubeheyetler tarafından mahallinde tespiti seyahatinden dönüşte görüştüğüm alâTürkiyede gemi sanayiinin inkişafı NewYork'ta öğrencilerirr.ize de şamil esası kabul edilmiştir. koymakla iktifa cdeceğim. Ev sahibleri sini ilgilendiren ve 300 milyon liraya çıNe garibdir ki dışarıdan değü kendi kalı Bakanlığm yüksek bir şahsiyetine için, yalnız yeni bir tersane kurulması olmak Ü7ere bir çocuk ve öğrenci esirveya kiracılar âdilânc bulmazlarsa kakacağı hesablanan bu fabrikaların yerKöstencede bekliyen kardeşlerimizin içimizden gelen bu mukavemetlerle kıykâü değildir. Bir gemide kullanılan her geme kurumu teşkil ettim. Bu kurum Bu esaslar üzerinde toplu göç harebahat benim değildir. Esasen davayı, leri tayin edilmiş ve plânları hazır'anmetli fırsatlar kaçırüırken zaman aleyacıklı haUni anlatmıştım. Bana, hazırtürlü maiine, alet ve teçhizatın, hiç ol hem öğrenciler, hem de himayemizde keti başlamış, 1935 senes>.de memlekearalannda ev sahibi de, kiracı da bumıştır. Bunlarm makine ve tesisleri ~Ahimizde çalışıyordu. 1939 harbi çıktı. lcazsa memîekette yapılabilecek olanla bulunan yavrular için çok kıymetli so timize Rumanyadan on beş bin göçrr.en lıklar tamamlanmadıkça bir kişi bile merika, Ingiltere, İsveç ve Isviçreden Sovyet Rusya bir ültimatomla Besarab lunan milletvckillcrüniz Büyük Millet nnı viicude getirecek sanayii de kurnuclar veıeoeğini ümid ederim.» gelmiştir. Ertesi yıllar plâıı gereğince getirtemiyeceklerini söyledi. «Iyi ama tedarik edilec€iktir. yayı kırk sekiz saat içinde işgal ediver Meclisinde halledcceklerdir. Işte mekbunları çağırmışız, her şeylerini bırakıp mak ve himaye etmek lâzımdır. TabiîFuad Umay şehrimizdeki oemiyet ku bu rakamın yirmi beş bine çıkması ge gelmiş, rıhtımda bekliyorlar. Almazsak di. Orada Türklük davasma hizmet et tub: Bakanlar Kuruluna verilmiş olan bu dir ki en başta makine sanayü gelir. rumlarını gezdikten sonra cumartesi gü rekirken, tam tersine, gelenlerin sayısı ölür bunlar> dedim. «Burada gözümü miş Gagauzlar, oğulları memleketknizde «Mesken kiralarına yüzdte yirmi zam prn^ram tasdik edildikten sonra, bir Bizde makine sanayii, hele hususî tedurmadan azalmış, bir yandan da alınü Ankaraya hareket edeceklerdir. okuyan babalar Sovyetler tarafından yapıhnası hakkmda hükumetçe hazırlakaç ay içinde, fabrika binalannm m çebbüslerle kurulmüş ve içliyen manan neticelerin memnuniyet verici ol zün önünde öleceklerine orada ölsüntoplanıp götürüldüler. Yurdumuzda ka nan kanun tasarısının Büyük Millet şasma v« makinelerin getirtilmesine kine sanayii yok gibidir. Makine sanai maması yüzünden resmî makamlarımız ler!> cevabını verdi. Bu sözü her hatırlan evlâdları bir daha babalarmın akı Meclisine tevdi edilmek üzere olduğunu Evkafm hayırlı bir işi layışnnda hâlâ tüylerim ürperir. Göç işbaşlanacaktır. 1951 d«Ti itibaren bütün yiinin ham rnaddesini temin eden demir da bu harekete karşı hoşnudsuzluğun Bir kaç yıldanberl Istanbuldakl Vaklflar her sene biraz daha arttığı görülmuş lerinin niçin aksadığını, bunca ıstırab betinden haber almak imkânını bula gazetelerde okuduk. Bu zammm bugünbu fabrikalarm mamulleri piyasaya çık ve çelik sanayii, Karabükte kurulmuş tığı zaman, memleketin 200250 milyon olmasma rağmen, makine sanayiinin, ta ldarelerl tarafından muhtac ve yoksuı hal tür. Oyle ki 1939 harbi patlaymcıya ka lara neden sebebiyet verildiğini hiçbir madılar. Milletlerarası Kızılhaç teşkilâtı kü kira bedelleri esas tutularak yapıiaka kömür verllmekte ldi, Bu yıl da geae vasıtasile yaptıklan müracaatler bile oe cağmı da gene gazete haberlerinden öğliralık döviz tasarruf edeceği hesablan mircilik yapan mahdud sayıda ve mah Istanbul, Beyoglu ve Kadı'ıcöy Vakıflar lda dar yurda ahnabilen Rumanya göçmen hareket bana bu söz kadar açıkça izsh vabsız kaldı. reniyoruz. Zam icrasında bugünkü icar edememişü. dud kabiliyette atölyelerden ibaret kal relerl tarafındaa f]O7) ton kömür 6atıc Itri elli bini bulmamıştır. mi'tır bedellerinin esas tutulması umumî hoşSonra harb çıktı. Gagauz erkekleri masının asü sebebini, bu sanayiin hiBütün Rumanya Türklerini son harb nUnarak yoksullara aile başma kırkat kilo Kurulman düşünulen makine sanayii Bu hayatî davanın, tatbikat safhasmnudsuzluk yaratacaktır. Cümlece malum fabrikasında küçük motörler ve maki maye edilmemiş olmasuıda aramak ge olmak üzere dağıtıldığını haber aldık Va da böyle aksamasmın başlıca sebebi baslamadan memlekete getirmek imkâm kapanın elind« kalarak bir kısmı Sovyet, bir kısmı Nazi ordularında, belki olduğu üzere, Millî Korunma Kanununkıflarm bu bayır îşlnl şükranla karşılarız. rektir. varken, hazırlanan program da bunu bence jşin gerektirdiği ehemmiyetle ele neler yapılacakür. Ekonomi Bakanhğınm Sücnerbank va Kulak, boğaz, burun doktorlarmın alınmaması, âdeta bir angarye halini gerektirirken bu Türklerin ancak üçte hiç farkmda olmadan, karşı karşıya dö daki kayda rağmen, 1939 ve daha evvelkl Gb'rülüyor ki Receb Peker hükumeti, vüştüler. Besarabya, Aîmanların yardı senelerle bugünkü icar bedelleri arasınalmasıdır. O zamanki Iç Işleri Bakanı birini getirebildik. Böylece büyük bir kongresi toplandı ş harb sonrası sanayileşme meselesini sıtasile Ankarada kurmak istediği mamile Rumenler tarafından işgal edildi. da en aşağı dört, beş misli fark vardır. fırsatı kaçırdık. Geri kalanların büyük kine sanayii de bu sahadaki ihtiyaclaTürk kulak, bogaz. burun heklmleri ı j , ö ç hareketini frenlemeye çalışciddî surette ele almış bulunuyor. Bir Harbin sonuna doğru Rumanyanın tesMeselâ: 1939 veya daha evvelki seneeemlretmin senelik kongrest Etıbba Oda^ ^ çoğunlıığu Dobrucanın Bulgarlara vetaraftan devlet sanayii kurulurken diğer rımızj karşılamağa yetmiyecektir. Hu sıncia toplanırustır Yeni ldare heyetl baş. , , , . . lim ohnasile de bu sefer kat'î olarak leTde, şeref ve haysiyetlerini vikaye dü, , „ ., , i^, ribnesi yüzünden Rumanya smırlan dısusî sermayenin de makine sanayiine taraftan da hususî teşebbüs ve sermayeSovyetlerin eline düştü. Çelik perdeler şüncesile ikamet etmekte oldukları evlcmlıjma Prof. Dr. " Ekrem. Belıçet, Iklnol Bakanhgmdan almarak S a g l i Bafenye btrakılan sanayiin de korunmasi ve yatırılması, bunun için de, makine sa rclsllğe Dr, Ihsan Duydal sekretetil^e Dr. hğına verildi. FaJat tedbir fayda ver şmda kaldılar, Bulgaristanda ağır şart bu biçare millettaşlarımızdan sağ kalan lerden iki odasını ayırarak geçinmelelar altında yaşaysn bir milyona yakın nayiinin korunması lâzrmdu'. Bu koZlyaeddln Maktav veznedarlığa Dr, Nahum tnedi, netice ilerlem» yerine birrz daha kontrolu için kanunlar hazırlanıyor. ların üzerine kapandı. Artık orada ne rine yardım olsun diye'lO liraya kiraya gevşeme oldu. Sağlık Bakanlığı, çalış Türkiin sayısını biraz daha artürdılar. ler olup bittiğini öğrenmeye imkân yokHarb içinde ç»ktiğimiz sıkıntıların ço runmanm sadece gümrük tarifesile sağ seçlinılşierdlr. vormiş bulunan pek çok ev sahibleri yaRumanyada kalanlar da anayurda dölanamıyacağı da muhakkaktır. Çünkü ma tarzı ve teşkilâtı bakımmdan bu işe fu sınayiimizin memleket ihtiyaclarını tur. Eminönü Halkevinde konferanslar nmda, 1939 senesinden sonra buhrandan nememenin acısım daha başka türlü en az elverişli olan makamdı. Iskân edikarşılayacak ölçüde ve çeşidde olmama memîekette makine sanayii kurmak için Bundan böyle onlara karşı gösterece istifade kaygusile evlerinden iki odayı başlıyor çektiler. Binlerce Türk evlâdı, hiçbir bütün dışarıdan gelen makinelere çok len göçmenler arasında yer yer hastasından i'.eri geldiği düşönülürse, bu sa j Emluunü Haikev!n<le 6 ncı yıl serl konalâkaları oknıyan bir facianm zoraki ğimiz alâkadan iendilerine ancak kötü ayırarak 4050 liraya icara veren vatannayi asrında, sanayisiz Türkiyenin ikr ı ağır gümrük resmi kojTnak icab eder : fcranslara 27 ocak 9 | ~ pazartesl saat 18 lıkJar çıkması, iaşe ve bakım husıısunaktörleri sıfatile cephelere sürüldiiler. lük gelebileceğinden, tarihî bir hatamı daşlar da vardır. Şimdi bu iki zümrenin leme ve yükselme yolunda kaplumbağa ki bu da, muhtelif sebeblerle doğru ve j de A. Hamdı Başar tarafından (Flkir hür da şikâyetler yükselmesi, iskân işleri Siperlerde öldüler, esir oldular öldüler. zın bu kısa bilânçosunu çıkardıktan son zamdan ayni şekilde ve miktarda faydanıümkün değildir. O halde makine sa rlyetl) mevzuunda verüecek bir kon nin uzun ve titiz bir sıhhî kontrola, dohızile yürümek zorunda kalacağı anlaşıra bahsi büsbütün kapayonım. lanması adalet mefhumile kıyaslanamınayiini, memleket içinde de korutnak feransH başlanacaktır Bu yıl diğer yıl layısile kırtasiyeciliğe bağlanmasına se Bükreş Radyosunda okunan Mevlidler lır. Durmadan ve süratle Uerliyen Garb yacak bir harektttir. lardan ayrı olarak, konferans vcrccek onlarm ruhuna erişti mi bilmem ama gerektir ü bunu da, Sanayii Koruma beb olmuştu. Her türlü sıhhî şartlan medeniyeti kervanına katılmaktan ve zevat, honuşacaklan mevzuu evvelden HalBir taraftan mağdur olan ev sahibleri, bizim yüreğimizi sızlattı. Kanunu yapabilir. haiz modern meskenler kurulmaaan ona ayak uydurmaktan başka çane yokkevt diğer taraîtan da ihtikara kurban olmuş , * * * göçmenleri getirtmeye kalkışmanm hata Ilk beş yıllık sanayi programı tatbik tur. kiracılann bu pek haklı endişelerinin olacağı ileri sürüldü. Devlet elile ıızak Rumanyada iaçırdığımız ikinci büyük edilirken himaye edilmesi karaılaştırıŞimdi asıl mevzmımuza, memîekette gözönüne alınarak âdilâne bir şekil buSokak ortasında yaralı bulunan vilâyetlerin dağınık köylerinde ev infırsat Gagauz Türklerini memlekete gekurmak mecburiyetinde olduğumuz gemi lan sanayi, Teşviki Sanayi Kanunile 15 lunması ve zammm bu esas üzerinden ?asının, bin bir formalite sebebile, son tirememek oldu. Bir kısmı Dobrucada, yıl müddetle bütün vergilerden muaf kadın ve makine sanayiine geliyoruz. Gerçi yapılması elbette yerinde olur. İthal ettiğimiz 2 tonluk, şoför Galatada Kuyu sokığında 12 nump.ralı derece güç ve uzun bir iş olması, bu fakat büyük çoğunluğu Besarabyada yaUlaftırma Bakanlığı, yeni bir tersa tutulmuştu. Bu sayede kurulması istemahalli mevcud, kamyon Meselâ: Mosken kiralarıija zam yapıiişlere memur edilen kimselerin vazifeevde oturan Fatma Bllgen lslırül gene bir şayan bu Hıristiyan Türkler üzerinde r.e kurmak karanndadır; fakat bu nilen sanayi süratle gelişmişti. Yeni Sa kadın, oturduö'u sokağm köşebaşında 7 ye lerüıin ehemmiyetini kavrıyamamaları, satışma başladık. madan evvel bugünkü kira bedellerinin, bundan on yıl önceleri yapılan neşriyat 1 nayii Koruma Kanununda, makine saj terane için lüzumlu makine ve tesisumumiyetle gözden geçirilerek Şehir nayii için de böyle bir muafiyet devresi rlnden bırakla yaralı oinrak bulımmuştur. esuliyet korkusu gibi sebebler yüzün hâlâ hatırda mıdır bilmem. Zamanla her lerin temini çok büyük güçlüklerle Beyoğlu hastaneslne kaldırılmıştır. | . . j • • m€<jMeclisince veya teşkil edilscek ehli hibşeyi unuttuğumuz gibi onları da unutkabul edilirs*, sanayiin anası olan ma Kadın, Yaralıjaoın klm oldugunun tesbltine çalı ! Y? . . ',.. . , , , . karşılaşmaktsdır. Geçen ilkbahardanreler vasıtasile müsavi miktarlarda ulaştuk. Harbden sonra akıbetlerinin ne olkine sanayiinin de çabucak kurulması şıimDktadır. Bu goç ışlerınm duzenı, daha doğrusu Ticaret ve Sanayi T. A. Ş. beri Amerikada bulunan Devlet Detırılması ve bundan sonra lüzum görüduğunu merak edip sorana bile r'astlasağlanmış olur ve memleket bundan büdüzensizliği yürekler acısı idi Her sene rizyolları hcyeti gemiler satın almışGalata Kski Gümrük sokak., lürse zam icrası hususunun tahtı karaTa Morga kalduılan kadın cesedi madım. yuk faydalar görür. bahar gelince gazetelerimizde o sene tır; fakat terîane makine ve malzealmması maslahata daha muvafık olacaTahtakalede Kale sokağında duvar dlbln. ' Telefon: 42983, lelgraf: BATİSA Gagauz Türklerini bize ilk tanıtan getirtilecek göçmenlere, bu hususta yağından şüphe yoktur. MEVSEVIİN EN MÜSTESNA TÜRKÇE SÖZLÜ FİLMİ pılan hazırlıklara dair şatafath haber Hamdullah Suphi olmuştu. Kendisi bir müştür. o:en kadmın 13 yaşmda • Gosmez Gene bu ciimleden olarak k5ra bedelyandan Rumanyadaki Gagauzlarda Çekoslovak mallan Flora Nomikos olduğu öğrenlimiştir. ölüm »ebebl ler okur, bol keseden vaidler alırdık. lerinin tayin ve tesbitinde bin a ir?dı otopsl İle tesblt edilmek üzere cesed Mor Köstencede biriken Türkleri getirmek uyuklayan Türklük şuurunu yeniden vapurile bugün geldi SİKEMALARININ gayrisafileriniıı esas tutulması da makga goHdeıUmlştir üzere ilk vapurun mayısta hareket ede uyandırmak için elinden geleni yaparÇekoslovakya ile ticarî münasebetleBüyük Muvaffakıyct) ceği müjdelenirdi. Sonra mayıs gelir, ken, bir yandan da memlekette bu ha rimizin Süyük bir inkişaf göstermekte sadı temin eder. Buna misal olarak 1929 Otomobil altında kalan kadm i hazirandan bahsedilhdi. Haziran girin rekete karşı gösterilen çetin mukave oltnasına rağmen, Tuna nehrinin don senesinden evvel 10 liraya icar ediltıiş Atatürk bulvanndftn geçen bir kadın, iki odalı, mutfaklı bir ev sahibinin hüması yüzünden işbu memleket mallarışofö> Adr.anm sürdüğu 1Ö1S sayüı takslnln I kumete ödedıği vergi ile bugün 4050 çarpmaflle yerde r!O metre sürüklenerek nm memleketimize getirilmesi son günliraya tutulabilen ayni şeraitteki evlerin ağır ysralacmış. HaseU hastaneslne yatırıl I lerde hemen hemen durmuş vaziyette sahiblerinin ödedikleri versi miktarlarımıştır Taralanan kadının, Fenerde Tabakidi. Bu zaruret karşısmda ticarî münayunus' mBlıalleslnde Avcıbaşı sokağinda 53 nın müsavi olmasına r^fmen, a'dıklan sebeiimizin TRIESTE yolu ile devam numaralı evde oturan 53 yaşmda Fatma icar bedelleri arasmdaki farkı düşünm?k ettirilmesi temin edilmiş ve memleketiclduĞu aDİaşıImıştır^ Şoför yakalanmış taiddianın doğruluğuna hak ver^recek klbatl ba$laumıştır mizde müesses INTRASPED Şükrü sebeblerdendir. Bu suretle hem şahıslaAtes ve Azmi Bellisan Nakliyat MüesB U G Ü N K Ü S A Y I S I N D A : rm, hem de hazinenin hukuku korunulTıb Talabe Derneğinin îvsi tarafındaın kiralanan Yunan 3 renkli siyasî karikatür: muş olacaktır.» Eğlence Şaati bandıralı FLORA NOMİKOS vapurUe H Ü R R Î Y E T M İ S A K I ! Tıb Fakültesl Talebe Derneğl taraımdan 550 ton çeşidli Çekoslovak ticaret eşyası Iver 15 günde bir yapılan eğlence saalerlnbugün limanımıza gehniştir Aynı ürma VEDA KONSERl Demokrat Partide den dt.rdüncüsü dün saat 17 de Emlnunü tarafındaa kiralanan ALTAY vapuruSağhk Bakanl'Rinm yardımı Halkevl salonunda yapılmıçır Ord Prof. K O R K U N Ç İ Ş S İ Z L E R ! nun âa 4500 ton hamule ile TriesteYlen Istar.bui kazalannda altı vs altıdan Teiftk 8a^lam hayatını anlatmış, taklben i caz kocserl verümiş ve kültür flllmlerl ' bugünlerde gelmesi beklenmekte oldu la nüfuslu (3T7) atleye Sağlık Baki Yazan: YUSUF ZİYA ORTAÇ gdsteıllmlştlr ğu öğrenilmiştir. (2124) para yardı^ımda buiunacakt'.r Büyük Boy 15 Kuruş Kurumu Başkanı fimerikadan geldi hazin kaderi yazan: H YASAR NABİ n m ug t ] ğ l u y a n d l ğ m d a n b u i ş o n u n KAMYON SATIYORUZ! BAŞARI m ı SARK ve İNCİ TÜRKÇE ı > a ! Çocuk Sokak Herkes d« benim gibi mi bilmiyorum. Ben, son zamanlarda, çocuk diyinoe sokağı, sokak diyinoe çocuğu aklıma getirir oldum. Dikkat edin, şeh ! 6inıf çocukla dolu. Belediyenin pek ya Eski tiple modern örnek arası bir rin sokakları, hal kmındaki bir arsada, cenaze arabasmı adam. Yani düeniş tarzı böyle. Etüvden km yürümesine oyuncak haline getiren çocuklar bile çıkmız gibi armonikleşmiş bir pardesü, yeşilden küf rengine dönmîi? bir fötr mahsus olmaktan çıkmış da çoluk ço görülüyor. Ortada bir kabahatli var, mutlaka; da şapka, arpa boyu u ^ cuğa teneffüshane, eğlence yeri olarak tahsis edilmiş gibi bir hal aldı. Her so ha doğrusu bir çok kabahatli. Biraz okul, zamıs tıraş. Dudak % kak bir futbol sahası, her cadde bir ço biraz aile, biraz da cemiyet. larda tebessüme ber % Akşamda Refik Halid Karay, otomobil zer bir kırışık. Çacuk bahçesi. Tramvaylarm asıl müşterileri, içlerinde taşıdıkları ücretli yolcu kazalarına kurban giden küçükler adına ğanozvari yampırj lardan ziyade, adım başmda durmadan atfı acı feryad ediyordu. Çocuğu sokak iken üç adım sonra inip binen, tramvayın önünde, ardında, tan kurtarmak lâzım. Çaresinl bulur gibi kandilli bir temenna 6ağında, solunda cirid oynayan çocuk oluyorum ama «evliyayı umur» ne der evde kalmif geçbilmem. Çocuğun sokakta işlediği her •ar. kin kızm görücü kabahat için küfürd«n tutun da tramOkulla aileyi, elele verip çocuğu dakarşısmda oturuşunu vaya atlamağa kadar ana babaya ceza ha başka yetiştirme yoluna doğru gö verecek bir Belediye nizamı. Çocuğunun andırır yarı kırıtkan, yr.rı buynu bukük türdüğümüz şu günlerde, sokak mevzu 6okaktaki haşarılığını, baba veya ana, bir duruş, gözler yerde, ezber ders okur unu ciddî surette ele almak pek yerinde burnundan fiül fiül gelen bir ceza ile gibi, hımhım sesli bir hitabe: bir iş olacak. ödesin de, küçüklerde sokak terbiyesiz Efendim bendeniz Kasım Paşazade Bir gününüzü sokakta, muhtelif semt liği kalır mı bakahm! Haydar kulunuz. lerde dolaşıp sokak hayatını gözden ge Tamyamadım. çirmeğe ayıracak obanız vereceğiniz Modern dilenci Tanırsınız beyefendicjğim; Erenhüküm mutlaka şu olacaktır: Istanbul Dilencüik, mesleklerin en tatlısı, en köyünden çocuklarının barmacak evi, kendilerile Ben Erenköyünde hiç oturmadım meşgul olaeak ana, babaları yok galiba. cazibi imiş, derler. O kadar cazibmiş Manzara, gerçekten bu hükmü haklı ki, yakasmı bir kere kaptıran bir daha ki! gösterecek bir manzaradır. Günün her kıırtaramazmış. O halde şeyden... Göztepeden. Dilenciliği damdan düşercesine, balEaatinde, Istanbul sokakları. ciyak cıvak Göztepede, bir yaz oturmuştum haykıran, koşuşan, dövüşen, sövüşen. landırarak anlatısım belki garibinize gi ema, şahsmızı hatırhyamıyorum. tramvaylara atlayan, otomobillerin et decpk. Hemen iz^h edeyim. Bir dileuci Hatırhya"aksınız beyefendi, kapı rafmda vızır vızır dolaşan boy boy, sınıf ile mülâkat yaptıtn da onu snlatacağm biüşik komşj îdik. ^eşi! pancurlu. Hacı BÜYUK TARİHÎ FACIA Saltanatı elde etmek için kanlı entrikalar... Tüyler ürpertici sahneler.. Balta ile idam edilen genç ve güzel Kraliçe... Sir CEDRİCK HARDWICKE JOHN MİLLS ve NOVA PILBEAM Dünyarun en maruf aktörleri tarafından temsil edilen bu harika filmi, Talât Artemel, Şaziye Moral. Hüseyin Kemal, Hadi Hün; Nevin Akkaya; Samiye Hün gibi kıymetli sanatkârlarımız tarafından mükemmel bir şekilde lisanımıza duble edilmiştir. letinize pek fazla ıhtiyacım var. Arasıra fakirhaneyi tejri) buyurursanız âcizi?rini cidden minnettar bırakırsınız. Hay hay, gel'rirr Haydar Bey. E l ' ^ değerse uğrarım. Sizt Nasırın köşkü derler bir köşk vardı... yardım etmek isPr.fazade lâfı uzatntıasm diye, kestir terim. Kusura bakm;; ı^ugrn Loy.e me bir çare düşündum: oldu. Evet, evet, tanır gibi oluyorum. Allsh ömüıler ver=in beysfeHi. I Her ne hal ise, Haydar Bey, bir emriniz Bendeniz her zsman evîe bulunıram I mi var? efenuim. (Yılışık mı, zorı.';» mi, müste'ı Efendim. malumuâliniz, validem ca zi mi pek be'h o'.nııyan bir tebe.'süm riyeniz yataiak. Ahvali hazıra dolayısile, daha) Malumuâliniz, ds.ı "i maişet; yevdîkı maişet, kulunuzu pek fazla sıktığın min cedid, rızkın cedid yaşamak kolsv dan, eski ehibbayı ziyaret ederek bir değil. S?bahtan akşama k.ıiar na.Nsa miktar nakdî muavenet istirham etmek peşinde koşuvorum. ATia. kcrımelçrim suretile bu derdi raaişets çaresaz olma fakirharreden bir yere ayrılma?!^' pferga... diciğim. Biri on «kiz yaşr'da, öteki yirBaktım, şifah! arzuhal uzayacak. tşim misinde, nurtopu gibi iki kız evl?d Sozaten başımdan aşkm. Bir lira çıkardım. kağa çıkmalarma izin vermiyonım, Buyurun Haydar Bey, dedim, ma efendim. Onlar size kapıyı açarlar. benalesef bundan fazlasını veremiyeceğim. deniz olmasam bile, yokluejumu belli etMüteessirim ama, elimden bu kadarı mezler efendim. geliyor. Kasım Paşazade Haydar Bey, bir îkinHaydar Beyin yüzünde bir hayal in ci kandilli selâmdan sonra çıktı gitti. kisarı. Kapıdan girdiği zamanki yarı îe Giderken dikkat ettim, yürüvü«ünde bîç bessüm silindi Ama, el gene uzandı, lira, de yevmin cedid, rızkm cedid yaşıyan armonikvari pardesünün cebine indi, adam hali yoktu. Adımları, bastıSı yer* sonra ayni el öbür cebe gitti. Oradan, titretiyordu alimallah. Davete icabet etmedim. Bugünl^rde yarı serçeparmak kadar kalmış bir kurşunkalem dibi ile kirloz bir kâğıd par bu modern dÜencin'n bir zıvaretini d^îıı çası çıktı. Kasım Paşazade Haydar Bey, bekliyorum. Bakalım bu sefer, nıırtopv, bu kâğıda bir adres yazdı, bana uzattı: gibi kerime hanımlardan kokteyl davett Beyefendi, bu adres bendehanenin mi gelecek, yoksa çay da/eti mi? adresidir. Ernin olun ki muaveneti devH.V.