Katalog

r SES OPERET BAHÇESİ kFİTi İnönü Gezisi karşısı Mtte caddesi B U A K ŞA M Saat 9,15 ten itibaren I ÂDALI KIZ Telif Operet 3 Perde Telefon: 84313 umhuriyet 23 İinCÜ jfll Sflyi .' 7 9 2 5 KURUCUSU.YUNUS NADİ Telgrai ve mektub adresi: Cumhuriyet, tstanbul Posta kutusu: tstanbul No 246 Telefonlar: Umumi Santral Numarası: 24298. Yazı İalen: 24299. Matba*: 24290. r S A R I K L I İ H T İ L Â L C İ ÂLI AVI Ziraat Bankası bugünden itibaren altın satmaya Jcarar verdi Altına ihtiyacı olanlar, Baıtkanın Istanbul ve Ankara şuhelerinden bir Türk altınını 3107, bir İngiliz altınını da 3428 kuruştan istedikleri kadar alabilecekler kararları J Pazartesi 9 Eylul 1946 Kıymetli edıb ve t Cenıal Kuntayın nefis üslubile Iman bu eserin her satırı kaynak ık jazılmıştır. Ali Suavinin Rüşti ;ından, Istanbul ve Avrupadaki gazeteci e ve nihayet Çırağan ihtilâlini ladığı ve Hasan Paşanm sopasife kafası parçalanarak öldürüldüğüne kedar bütün hayatı yazılıdu. Tanesi 2|Şf^fali 250 kuruştur. ABMED HfajD KİTABEVİ ısır Kralı Faru dün Mersine geldi Kral Hazretleri şehrin görülmeğe değer yerlerini gezdiler; Dış İşleri Bakanlığı Umumî Kâtibi ve Cumhur Başkanhğı Başyaveri uçakla Mersine giderek Kralı selâmladılar Majesfe Faruk Elmahrusa yafiie Kıbrısfan geldi Mersin 8 (a.a.) Mısır Kralı Majeste Faruk, bugün saat 11 de Elmahru i sa yatilo Kıbnstan Mersine gelmişlerdir. ' Krala hemşiresile Saray Bakanı ve hususî doktorları refakat etmektedir. Majeste Kral, soat 14 te şehre çıkmışlar ve Vali adına Emniyet Müdürü ile Beledıye Başkanı tarafmdan karşılan | mışlardır. ' Majeste Faruk, Ha'kevini, fabrikaları gezmış ve tüccar ku'übünde bir müddet istirahat ettik'en sonra yata donmüşlerdir. Dış İşleri Bakanlığı Umumî Kâtibi Büyük EIçi Feridun Cemal Erkin ve Cumhur Başkanhğı Başyaveri Cevdet Tolgay bugün uçakla Adanaya, oradan da trenle Mersine gelmişler ve saat 19.30 da yata giderek Krah selâmlamışlardır. Iranda örfî idare ilanedildi Hükumet aleyhine faaliyette bulunan Isfahan Valisi de tevkif olundu Tahran 8 (a.a.) Hazer denizi sahilinde Mazandaran eyaletinde Şali'den büdirildlglne göre bu eyalette kargaşalıklara karşı koyinak üzcre orfî ıdare ilân edihniştir. Diğer taraftan Azerbaycan heye^il* İran hükumeti atasındaki müzakereisr akamete uğramak üzeredir. Heyetin geldiği gündenberi ilk defa olarak b u . gün gazeteler müzafcerelere dair hiç biı jorumda bulunmaınaktadırlar. Tahran 8 (a.a.) Yarıresmî «Ittıla» at» gazetesinin bıldirdiğine göre, Tah. randa hüküm süren gerginliğe çare bulmak üzere Isfahanda bulunan Çahşma ve Propaganda Bskanı Prens Firuz, hükumet aleyhtarı faaliyette bulunduğundan dolayı Isfahan valisi Cihanışan Bahtiyarinin tevkifini emretmiştir. Ga. zetenin yazdığ.ma göre, bu tedbir, yabancı bir «mperyaîizmin aleti olan Bahtiyarinin uzun zamandanberi devam •den faaliyetine karşı hücumda bulunan Tude partisinl tatmin etmistir. î Evvelce siparis edilen idhal malları ne olacak? Gümrük Bakanlığı tarafından neşredilen bir tebliğde, halen gümrüklerde bulunan mallardan yüzde 44J5 nisbetinde prim alınacağı bildirildi ruşa ahp 454,5 kuruşa satacağı, her çeşid yerli ve ecnebi meskuk altınların da tespit edilmiş fiatlarla aılnıp satılasağı öğrenilmiştir. Bu meyanda Cumhuriyet altınlarile Reşad ve diğer TJrk aîtınlarından birer liralıkların alım fiatı 29 lira 77 kuruş, satım fiatı da 31 lira 7 kuruştur. Arkasy Sa 3. Sü 5 te arb zaruretleri yüzündcn millî ekonomi hayatımız sı. kıntılaıla jüklü uzun bir devre geçirdi. Istihsal ve istihlâk düze. nimiz bozuldu; devlet masraflarının artması parammn satınalma kudrcii iizerine tesir ctti. Muhtelif dövizlerin Ankara 8 (a.a.) Haber aldığınuza paramıza nisbetle kıynıeü eski ölçüleri göre Turkiye Cumhuriyet Ziraat Baraştı. Biz bunu bir müddct devlet clile kası, gişelerinde külçe ve sikke halinde tutmağa gayret ettik. Ihracatıtnız daral altın ahm satımı yapraağa başlayacakdı. Memleket ürüıılcıini dışanda sata tır. Bu alım satımlar yarından itibaren mayınca ithalât için gcrekli döviz mik. Ankara ve Istanbul şubelerinde ve önütarını bir gün bulamamaktan korktuk. müzdeki günlerde de diğer jubeirede İthalâtımızı son dercce tahdid ettık. yapılacaktır. Bdjlelikle gümriik varidatımız da bir Bankanm saf altuıın gramını 430 kuhayli azaldı. Saracoğlu hükumeti, milletlerarası tedijelerde prim usulünü ka. bul ederek yerli ürünlerimize ihrac imkânlan bulmağa çalıştı. Ithal malla. rımn kontroluna d^vam etmek surelilc do\iz stokumumn 7aj ıflamasına elıleıı geldiği kadar nıâni oluyorduk. Bir geçid tedbiri olarak Saracoğlunun tatbik ettisji pnm ve kontrol sistemi doğru idi.'Fakat mvlli ekonoıninin geli?tnesi ve istikrar bulması bakımından bunu ebediyen tatbik etmeğı elbette Lmkân yoktu. Receb Peker hükumeti, bugünden İtibaren yürürlüğe kojduğu kararlarla Türk iktisadî bünyçsinin kuvvetlenmesi. ne \e devamlı bir muvazeneye kavuşma. sma doğru cesarctli bir adım atıjor. Ikti sadî muvazenenin ilk şartı olan fiat me. Belesi üzerinde hükumet, geçici prim usulünü bırakarak iç fiatlarla dıs fiatlaı prasında doviz esası üminden >eni bir a>arlama yapmıstır. Bu ajarlanıadan doğan farkların ıhracatımızı ne derece. >e kadar teşvik edrceğini tahmin etmek bizim salâhiyctimiz dışındadır. Şayed lımuldıığu gibi Türk mallarına karşı taleb artar da slıcılarımız çoğahrsa, bunun iç piyasa fiatları üzerine nasıl bir tepki ujandıracağını da bilemivoruz. Ancak, jeni ejarlamanın şimdiye kadar tatbik edilen prim usulüne nisbetle Türk parasını biraz daha diisür. müş olduğuna dikkat edersek bundan d"ğacak neticede ithal mallarınm bir ıriktar pahalılanmasını beklijebiliriz. Fakat hükumet bu noktayı gözönünden uzak tutmamış ve harb zaruretleri >üzünden ithalât işlerinde ötedenbcri tatbik edilegelen sıkı tedbirlerin çoğunu kaltbrmıstır. îMemlekctimizde esasen yetisriği, jahud da liıks sajıldığı için ithaline izin verılmiyen mallar dısında her türlü eşyanm yıırda girmesi kolayİBştırılıjor; milletlerarası tediyeleri için geniş döviz kaynakları sağlanıyor. Bu tedbirlerin gümrük gelirlerimize musbet bir şekiHe tcsir edeceği ve yeni bütçenin hazıriaumasında işe yarayacağı umuluyor. Ayıica paramızın kavıu ç^cağı, istikrarın milletlerarası ticaret münasebetlerinde itibarıraızı sağlamlajnası bekleniyor. Ekonomik bünyemizin mu\azenesi bakımmdan yeni ve cesa. tetli bir hamle yapan hükumet, karar. larında Brerton Woods anlaşması prenE'.plerine ujgnn olarak hareket etmeji gözönünden uzak tutmamıştır. karnesi kaldırıldı Bugünden itibaren İstanbul, Ankara, İzmirde de ekmek iamamen serbest olarak satılacak Ekmek Filistin konferansı bugün Londrada agılıyor Majeste Kral Faruk Isfahan valisi tevkif edildi Konferansa iştirak eden Arab mümessillerinin emniyetini korumak için tedbirler ahndı Memur kadınlar Bunların devlet hizmetinden çıkarılacakları doğru değil Misafir gazeteciler. kendilerini karsıhyanlarla vapurda Yunan gazetecileri dün şehrimize geldi Dost memleketten gelen kıymetli nfeslekdaşlarımız törenle karşılandılar; şereflerine ziyafetler verildi İ=tanbul Gazeteciler Cemiyetinin daıetlisi bulunan on ;ki Yunan gkazatecisi dün sabah Aksu vapurile şehrimize gelmişlerdir. Yunan gazetecileri rıhtımda Istanbul Gazetîciler Cemiyeti baş. kanı Sedad Simavi, Istanbul milletve. kili Hiiseyin Cahid Yalçm, türkçe ve rumca gazetelere mensub meslekdaşîarı tarafmdan hararetli bir şekılde karşılanmıştır. Geten heyet, M. Kroniatakis'in başkanhğındadır ve Niko Zarifis, Gregor Stefani, Eponiandas Bamburis, Ekonomidea, Mîhal Kalogopulos, An Arkast Sa. 3, Sü. 6 da Ankara 8 (a a.) Ticaret Bakanhğmdan: 1 Ankara, Istanbul ve l*mır şshirîerinde karne İle ekmek satışı usulü 9 eylul pazartesı gunu sabahmdan itibaren kaldırılmıştır. Bu üç şehirde de, diğer yerlerde olduğu gibi, ekmek satışı miktar tahdidi olmaksızm, karnesiz ve S€Tbestçe yapılacaktır. 2 Bazı hububat ve unların devlet kara ve deniz nakil vasıtalarile taşınması ve Ankara, Istanbul ve Izmir şehirlerine sokulması yasağının kaldırılması maksadüe yapılmakta olan hazırlıklar tamamlanmak üzeredir. Bu yasak ar en geç eylul sonunda ayrıca yapılacak tebliğle kaldırılacaktır. Şu kadar ki, hububat her şeyden önce esas gıda maddemizi teşkil ettiğinden, memleket ihtiyacına göre titizlikle ayarlanması gereken ihracatmın, müstahsili koruyan fiatlarla hububat almakta olan Toprak Mahsulleri Ofîsine yaptırılması yolundaki' karar muhafaza edilmektedir. Filistinde bir Yahudi köyünde Londra 8 (a.a.) Yarın açilacak olan Pillstin konieransından bahseden «Tııne And Tide> bilhassa şunlan yazmaktadır: «Konferansııı iyi neticeler vereceguıl gösteren alâmetler mevcuddur. Zira Arablar anla mışlardır ki, Ortaşarkın ö Yunanistanda olaganüstü tedbirler Çeteler için faaliyetlerini arttırdıkları hükumet, esaslı tedbirler almaya lüzum gördü Atina 8 (a.a') Atina ajansı bildiriyor: Anarşist ve komünist çetelerinin fesadcı faaliyetleri üzerine Bakanlar Ku. rulu, plebisit dolayısile kaldırıian olağanüstü asayiş tedbirlerini yenıden yürürluğe koymayl kararlaştırmıştır. Bu kararı basın müm«ssillerine bildiren Başbakan vekili M. Gonatas şunları söylemiştir: € Evvelce de bildridiğim gibi, plemünasebetile ortadan kaldırıian olaganüstü tedbirleri hükumet yeniden ;atbik etmek istememekteydi. A.yni zamanda, asayişi ihlâl eden tahnkçiler, kuvvet istimalile bir azınlığın ıradesini ekseriyete zorla kabul ettirmek taktığini kullanmakta devam ederlerse hükumet, âmme nizamını koruyacak tedbirlerin yürürlüğe konulacağını biîdirmiş bulunmakta idi. Bu karar dün alınmıştır. Zira çetelerin faaliytei yavaşlamış değil, bilâkis daha şiddetîenmiş Arkası Sa. 3, Sü. 2 de Eıtdişe verici bir Bulgaristanda cumhuriyet için yapılan plebisit Bn enerjik kararlann memleket heaabına iyi neticeler vermesini bekierken, akhmıza yalnız küçük bir nokta geliyor: Dünya piyasalannda mallarımıza satış imkânı bulmak acaba yalnız bizim elimlzde olan Wr şey miair? t h tic fiatlanmızı dünya fiatlarına nydnrınuş olmak, yabancı piyasalarda müşteri bulmamıza yetecek midir? Bilindiği gibi fevkalâde şartlar yüzünden her tarafta bir takım kontrol tedbirlerine baş\nıran Batı Demokrasileri bn nsnlü henüz bırakmamışlardır. Bir memlekete buradan mal satabilmek için orada bir alıcı bulmak ve onunla anlaşmak kâfi değildir. Bu malın oraja taşmması için bir Navyrert müsaadesi, bir de ayrıca Ithal mütaadesi lâzımdır ki bu hususta karar hakkı ne hize, ne de müşterimiz olaı» memlekete dc|il, fakat Batı Denînkra'ilerine aiddir. İnçiltere ile Amerika, aç memleketlere yardım zaruretlerini ileri sürerek dünya ekonomisi iizerinde tam bir serbestlik hüküm sürmcsine şicıdilik imkân vermiyorlar. Kurulduğu gündenberi pek mühim bir i s < başaramıyan Unrra teşkilâtı hâlâ dağıtılm^ırtıştır. Bn şartlar altında fiat mııvazetıesi bakımmdan dünya piyasaları>» uysak biîe elde edeceğimiz neticc ne j kadar mtisbet olabilecpktir? Bu suali ksndi ker>dimi'p sorarken, bütün dileSlmh, Receb PPker hükumeti tarafmdan gir:«ilen hamlcnin memleket hesabina tam biı başarı ile yürümesidir. muamma Londra 8 (B.B C.) Sofyadan bildirildığine göre, Bulgaristanda bugün yapılmakta olan plebisit cumhuriyet lehinde bir cereyan göstermektedir. Memlekette hiç bir hâdise çıkmamıştır. Sofya radyosu neticenin yann (bugün) ilân edileceğini bildirmiştir. Ankara 8 (Telefonla) Devlet d a . ire ve müesseselerındeki kadın memurlaruı işlerinden çıkarılacaklorı veya kadın memur sayısının yeni bütçe ile asgarî hadde indırilmekte olduğu yolundaki şayialar son gün'lerde tekrar tazelenmıştir. Gerçı, Büyük Millet Mechsinde, hükumet programı üzerindeki görüşmeler sırasuıda, bu mevzua İngiliz askcrleri arama yapıyor da dokunulmuş v« bir milletveküi, 16, nemli stratejik bir durumu olan bu böl 17 yaşında bir çok genc kızların dahi, gesinde daimî kargaşalık tehliklli olma yardımcı veya namzed memur şeklmd« çahştırıldıklarınuan bahisle, kadın meta baçlaınışür. Fılıstindekl kargaşalıklar İngiliz j mur sayısuıın haddi aşmış olduğunu Mısır müzakerelerine tesir etmekte, üeri sürmüştü. bu münasebetle, yetkıli uğrendiğime göre; na Suudî Arabıstanın inkişaf plânlarına çevrelerden Arkas\ Sa. 3. Sü. b dtt böyle bir karar, ne de böyle bir cereyan vardır. Tetkife edilmesi gereken durum, umumiyetle memurların vaziyetidir ki, bu mesele de her bakımdan ehemmiyetle ele alınmıştır. Filhakika bizde, başka memlekeilerıie olmıyan ve hayli geniş ölçüde bir daktilo sınıfı bulun. maktadır ki, butün memurlaruı her yerde olduğu gıbi yazılarını, kendileri yazabibneleri icab eder. Kadrolara ye« niden alınacak olanlarda bu vasftn da aranması tabi! görülebilir. Ancak, dairelerde çalışmakta olan bu kısım memurlar hakkında da alınmış bir karar yoktur ve hele kadınlarımızın, memur olarak devlet kadro!armda bulunmamasını istiyecek bir zihniyet de mevcud değildir.» Bir İngiliz gazetesi soruyor: Rusyanın Demokrasinin esaslı Almanyayı taksim etmek siyasetine Şartlarından biri boyım mu eğilecek ? Kendi kendimizi tenkid: NADİR NADİ 1 Bostndan ve basın hürriyetinden bahsolunduğu zaman, umumiyetle, yanlış bir telâkki tarzile karşilaş\yoruz. Zannedi'iyor fci bir ba^ın hanunu, yahud ceza kanHnunun basma dair macîdeleri, ! nıunîıasırnn gazetecüerin, Tnnharrirîe. i rin kanunudur; ve bu knnunla yalvız onların harekâtı tahdid olunur. j Halbuki basın, doğrudan doğruya büI tün memlekete şamil bir tumuv.î effcör» meselesidir; ihracatçilar, şoförler, munlUmier ve daha ttzttn boyhı sayüabilecek diğer misalipri gibi, mnnyye^ı bir ziimrenin tıisbeten dnr çerçevesi içiııde kalamaz. Türk Ceza Kanununun basiTia aid îzmir 8 (Telefon'.a) Yarın (bugün) madâeleri fiddetlendirilirken bu nokta İzmirin kurtuluş bayramıdır. Bu vesıle ya iifaret etmeyi favdalı bıdnyoruz. ile Izmire civar yerlerden akm hal nde Mtıdfcle* iizerinde ileri geri tadilât, misafirler gelmi^tir ve kendilerine yer mvtfyyen bir zümreyi değil, plduğu bulunmakta güçlük çekilmektedir gibi, memleket efkânnı alâkalar'd'racak 9 eylul mer3iimi münasebet;le SF.bah ve biiı/iifc bir ihtimalle rencide edecek. saat 8 de Atatürk in Izmire girerken tir. harekâtı idare ettiği nok'ada bir tören Bmaenaleyh basın n»addelerile oy yapılacak ve şehiHler abidesin^e de narken ona göre davranmak ve hasras merasime devam ed.'dıkten sonra Iz. olmak, demokrasinin beîki de, ilk şart mire üç koldan giriş temsili olarak tekParis konferansının bir celscsinde delegeler * * rarlanacaktır. Telgrajlar 3 uncü soKı/emizde larından biridir. Izmirin kurtuluş bayramı «At martini Debreli Hasan, daelar inlesin!»