Katalog

u m h u r iyet İO UI1CÜ Jfll SaVI '. 7 9 3 0 KURUCUSU:YUNUSNADİ Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, îstanbul Posta kutusu: Istanbul No 246 Telefonlar: Umuml Santral Numarası: 24288. Yazı İşleri: 24299. Matbaa: 24290. •^ GELİR VERGİSİ Yazan: Ord. Prof. F. Neumark Neşreden: HAK Kttabevİ B e y a z ı d Başlıca kitabcdardan ctrayıtıtz, 14 E.VIÛI I 8 4 6 Fiatı: 425 kuruş Millet Meclisi dün yeni basın tasarısını görüştü» şiddetli tartışmalar oldu Müzakerelere pazartesi giinü devam edilmesi kararlaştırıld Demokrat Parti sözcüsünün şiddetli tenkidleri, Halk Partisi sözcüsünün cevabları, Başbakanın beyanatı Rejimlerin Demokrat Parti ve müstakiller demokrasi yolunda bir geri adım olarak vasıdandırdıkları tasarının reddini istediler, teklifleri kabnl edilmedi • Dünkü toplantının hatiblerinden üçü Cihad Baban 1 Adnan Menderes: "Demokrasi yolunda bu tasarı ile atılan geri adımın daha başka geri adımların destekliğini yapacağından haklı olarak endişedeyiz,, dedi dtişmanı «Bu tasarıya ağır cezalar konulmasmdan maksad açıktur, tenkidi korkutarak asgarîye indirmek... EUimizde bu kanun mevcud oldukça Türkiyede matbuat hürriyeti var, dryemeyiy.» . „ .... •.'•$. Sıkıyönetimin salâhiyetleri filosunun manevraları ileri A4nan Adıvar AMurrahman Mfinib ir rejimin kuvveti, o rejimi yürüten insanların samimi^.a, yetine bağlıdır: Prensiplerde gamimiyet. programlarda samimiyet, gaj e ve hedeflerde samimiyet! Mücerred hürriyete inanmıyan, her rüzgârın ortaya attığı bir fikirler anaforu içinde temiyete zarar geleceğini iddia eden filozoflara en ileri demokrasi diyarlarında bile rastlıyoruz. Zaten ne ferd, ne tie cemiyet hesabına hürriyeti bir gaye olarak tanımaya imkân vardır. O, ferd İçin bir yaşama, ruha ve zekâya aid bir kımıldama, bir hareket kadrosu ise, cemiyet için de ancak bir ilerleme ve jükselme vasıtası olabilir. Bu vasıtanın her zaman ve her yerde tnutlaka iyi neticeler vermediğini tarih gosteriyor. Uzun mücadele yıllan sotıunda kazandığı hürriyet beratını kendi cllerile yırtıp istiye istiye diktatörh'k rejimlerine sapan ve orada boğulan irJUetlerin hazin ve taze maceralarını fiaha unutmadtk. Cihan tarihi, klâsik demokrasi hürriJetini inkâr ederek yaşadığı halde bü2 ük hamleler yapan, sarsılmaz medeniJ etler kuran cemiyetlerin hikâyesile doDünkü toplantının hatiblerinden luiur. Halk Partisi sözcüsü Demokrat Parti sözcüstt Fakat muayyen prensip kadroları i. Nihad Erim Adnan Menderes 51:1de bu cemiyetlerin bir nizamı vardı Ankara 13 (Telefonla) Bugünkü röşülmesine sıra geMnee bir çok millatki, rejim menfaatine samimî olarak bağlanan vatandaşlara sınırlan belli bir Meclis içtımaında Matbuat Kanununun vekilleri söz istediler. Arkast Sa. 4, Sü. 1 de turriyet hakkı tanıyordu. Ortaçağ Av bazı maddelerini değı&tiren tasaruım görupasındaki kralU'iları idare eden çeşidli veraset hukuklarını misal diye ele alabiliriz. Ne kadar müstebid ruhlu olursa olsun, kral veraset kanununa aylardan okuduğv. bo« mod • Ankara, 13 (Telefon. tnıya mecburdu. Oğlunu inkâr edip kıdelerle bu baatn fcanu. • rım tahta çıkaramaz, yahud hoşuna gi \ la) Büyük Mulet Mecnunun Mejrutiyette îconu; llen bir delikanlıyı kendi iradesile veli ; Ivsi bugün çok mühim «hd ilân edemezdi. Dinle devlet arasın İ celselerifiden birini afcdediyor. Her lan Jcanundan çok daha jiddetli ve: tlaki karşılıkh münasebetlerde de her : yer hmcaHtnc kalabalık. Milîetuektl çok daha hürriyeti ezici moJıiyetini: (ki tarafın riajct ettiği kanunlar vardı. : leri tamam. Halka ve gaietecilere açığa vurdu. Fakat kendisini yalmz: • IHinyevî kudretin durduğu noktada uh • mahsus yerler tıpatıp dolu. Yüksek 59 mebus alktfladt. revi kudret başlardı ve bu sahaya kral • memurlara ayrdan localar da dyle. >ahut padişah el uzatamazdı. Herhangi • Yalnız yabancı deulet mümestilleriMeclisin Kazin manaaralartndan bt ; bir ihtilâf karşısında ulemanın verdiği • ne tahs'ıs edilen balfconda 7ıiç kimseri, belfci bir teki, ju idi. Gaaeteci olup; ft'Ualara Uk Osmanlı padişahları boyun î ler yok. Meclisin bugün konusacağı da milletvefcili »eçilenlerden hJçbtri • eğerlerdi. Bazı memleketlerde devlet İ met'2u malum: Yeni ve jiddetli bosıit aleyhindc buhınmadt. l lmtçesi hazırlanırken halkm reyine mü : kanunu. Her şeyden euı>el Meclise bu kanunun Bu, bir meslek ve memleket aytbıdtr.: racaat an'anesi kurulmuştu. Hukuk pro • na^tîsa girebilmi$ olftn halka dikkat fesörleri bıınu demokratik hürriy etlerin • ettim. Bu bir avuç kalabaUğı ittnu Tabtî gazeteci derken HalJf Partisi \ başlangıcı olarak gösterirler. Devlet va ; mî efkârın miinıesstli saymakta hata mebı^îartn» söylemefc isfiyorum. Be!tandaştan ne alacağını, vatandaj devlete • ohnasa gerek. Zira Fazıl Ahmed Ay~ li ki bunlar, tnemlefc.etlerinden ve ne vercccğini az çok bilir, o karanhk l kaç gibi tatsız ve yeknasak bir hatib mesleîclerinden ziyode partilerine boğ. Ortaçağ jıllarında birçok memleketler : fcürsüye çtfcttğt zaman bile hemen hdırlnr. Esasen bu Meeltste başka: cisbî fakat sağlam bir adalet rejiminc Z biutiin mebuslar salonu muvakkaten türlü chifcmeti tmctıd» leri de io/<tur. da) anuiardı. 1 terkettikleri halde halktan bir kisi Her rcjim zamanla yıpranır. Teknik • yerinden aynlmadı. Bu gerçik m*$al Btiyüfc ( 0 profesör (!) Nihad Erime: ekonomi ve kultür şartlarının değişme • dahi umiımî efkârın kosuşıı'makta anla$\lan malum. olmuş. Hürriyet ili«i yeni bir idare mekanlzmasma ihtiyac • olan basın kanunu ile ne kadar ya hırtın üzerine icabtnda bir sal örtnle* goster.r. Fakat bu çok javaş ve geç • îcındnn alâkadar olduğunu gösterir. ceqini ne kadar evvel yazmıttı. Heroltır. Rejimleri asıl zajıflafan unsur. halde bir btMiğt vard». Söyledtğ: sbzbaştakilerin samimiyetten nzaklasarak lerde kendisini manır görmemek Jcabil prens'pleri ve sayeleri bir tarafa atma det/il. Cünkü evvelâ gazeteci deçtlcür, lar:, kendilprini rrjimin enırlnde saya : Adnan Menderes (Demokrat Pnrfi) sonra da partiye y^ni intisab etrr'iîrîr cak yerde, rejimi kendi emirlerinde gor : konuşuyor. Dinc, miineurer, sahici Elbette o da bir mevki kapmak izter nıeğe başlamalarıdır. Bunu şnphesi: î değeri olan adam. Az daha ervel C«~ Zaten şimdiden «şalct Nihad» lâfcibiTi?: cçıkça soyliyemezler. Hattâ vicdanlarile • had Baban konuşuıken Aîeclis zaten kazanmıştır. başbişa kaldıkları zaman bile sessizco • yeııiden dolmuştu. Ştmdi tam mâfla. itiraf edemezler. Fakat bir sosyolog gozü ; sıle herhes yerliyerivde. Adnan MenVakit geç ve Meclis devam ediyor. ile dışarıdan bakıldiğı zaman vaziyeti • deresi dttıliyor. Ağırbaşlı, tok, vakur anlamak giiç degildir. Prensipler ve ra ; bir sesle, Demokrat Parti KiHahya Evvelden ta'ımin edildigi gibi yeler cansız, ölü bir hnle gelmistir. Bıın : milletvekili, evıelâ *vatandas hayii pnUrtı olmadı. Fakat baktım da Ad i lan yaşar sostermek için devamiı bir '. yetin bahanesine temai edh/or ye van Menderevi dinlerPen bütı'in MerZ dil' li1», ö'niine anrülen tni'aller ve vesi ; gayret harcanır. Çok defa biıbirine zıd \ memleleüerine zulmden Palar karşıimda kendisini kalben iak. \ kararlar verilir. Bazan eski kanunlara, î Uttöree idarelcrirt tvatan eski an'anelere dönülür; yürünıediği gö : memleket menfaati» ternnesni fıt dir eâiyordu amma geve ayvı Meclis rülünce derhal vazgeçilir. 1789 senesin • turduVat ıvı isbat ed'yor. kanvnu kabiıl icin rey Ne vaparsıntj' D . N. • Adnan Menderes, eündeki Jtdğ'dNADİR NADİ Arkası Sa. 3, Sü. i te \, HdİK PSnlSlltİlt CGVdbl «Bu tasarı demokrasi sistemimize en ufak bir leke getirmiyecektir. Bir cemiyet ki her gün birkaç palavracının hakaretine uğrar, orada hürriyet yaşıyamaz.» Ankaradan ııotlar Ankara 13 (Telefonla) Büyük Millet Meclisi bugün on beşte Şemîeddm Günaitayin başkanlıgında toplandı. Bazı azalarm Izinleri kabul edildikten sonra Bnşbakan Receb Peker kürsiye gelerek Îstanbul bagımsız milletvekili Cihad Babsuıın Yeni Sabah ve Gerçek gazetelennin Sıkı Yönetün kararıle kapatılmasjnın sebebine dair sorusuna cevaben şıı beyanatta bulundu: < Seçim bölgesi arkadaşım saym Cihad Babanın iki gazetenin kapatılması sebebi üsttodeki sorusunu mevcud muameleyi göaden geçirerek lnceledim. Bu sorunun aslına cevab vermeden evvel muamelenln dayandığı esasın iyice İhracat piyasastnda görülen kî<vranabılmesıne yardım etmiş olmak gayrrtabn fiat artoşınm da için kanunlann bu noktaya dokunan kıduraklaması bekleniyor sımları üstünde kısaca bır başlangıç mamzatı yapacagun. Hukumetln aldığı son kararlann piAnayasa, normal olmıyan hallerde yasadak» tesirleri devam etmekle bera Arkan Sa. 3. Sü. 5 U n b r gün gfçtikçe şeklinl değiştirmektedır. İlk gunler, ithalât mallan tizerinde büyük bir fiat yüksekligi olacağı zehabına kapılıp ellerindeki stokları saklamaga başlay^n bir kısım İthalât taoirlari olaylann gelişmesi ve hükumetin a Arkası Sa. 3, Sü. 7 de Cihad Babanın kapatılan iki gazeteye dair sorusuna Piyasada Başbakan uzun cevablar verdi istikrara Egede İngiliz doğru Washington, manevraKra Amerikan ve Türk filolarının da iştirak etmeleri ihtimalini Başbakan Meclis kürsüsunde Saklanan ithalât malları tekrar meydana çıkıyor sürüyor Kahve yılbaşında serbest satılacak ve Tekel Bakanınîn kahve hakkındaki beyanatı çay ve Şehrin imarı yolunda yeni ve güzel eserler Dün tamir edilecek olan Haıeki Darü$;ifası görüldü, Istanbulun en büyük ilkokulunun temeli atıldı, Arnavudköy ilkokulu ve meyva fidanlığının yeni tesisleri açıldı Vali ve Belediye Eeisi Lutfi Kırdaı gazetecilerle aylık toplantısuu dün Büyükdere meyva fidanlığında yapmıştır Ondan evvel Haseki hastanesi civarmda evvelce Darüşşifa olan ve ahiren tamir edilerek bir dispanser haline konulması için 190,000 liraya müteahhide ihale edilen Mnanın şimdiki harab vaziyeti görülmüştür. Bundan son'a Be Arkas\ Sa. 4, Sü. 6 da Londra 13 (AP.) İngiliz Amiralhk sözcüsünün bugün bildirdiğine gore, ingiliz Akdeniz donanması sonbahar ta limlerini yapmak ü?ere 18 eylulde Ege denizine açılacaktır. Sözcü, bu manevralara Am€Tİkan ve Turk deniz birliklerinin iştirak edeceklerin« dair bir plânm mevcudiyetinden Arhas% Sa. 3, Sü. 2 de • i Gümrük I * İzmirde yargılanan Demokratlar Dün, tekrar Belediye Reisile zabıta erkânı şahid sıfatile Gümrük ve Tekel Bakanı Tahsin Coşkan Ankara 13 (a a.) Kahve teke'ini ortadan kaldıran karun tasarısının Buyük Millet Meclisır.ce kabulü üzerıne Gümrük ve Tekel Bakanı Tahsin Coş. kan Anadolu Ajara muhabirine aşağıdakı demecde bulunmuştur: Arkası Sa. 3, Sü. 3 te dinlenildiler İzmir 13 (Telefonla) Vüâyet umumî meclis seçimi gecesi, beledive önünde tecemmüat kanununa aykırı hareketten sanık 14 Demokratın, muhakemesme bugün ashye ceza mahkemesınde devam edilmiştir. Kemer merkezi ba§komıs€rı Zıya Akay, tekrar ?«haiet Arkast So, 3, Sü. 3 t? Şehir otobüsü Bizi de Tekele almanızı diliyoruz!.. Tekel Müdürü Ne mün~.îbet, siz keyif vmuâ^t Değildik ama ö>le olduk ba>ım... Keyfe göre kalkıp keyfe göre piuruyoruz!..