Katalog

r SES OPERET BAHÇESİ Taksirn İnönü Gezisi karşısı Mete caddesi B U AKŞA M Saat 9,15 te ÂDÂLI Telefon : 48313 KIZ Telif Operet ' Perde umhuriyet Jfll 63yi \ KURUCUSU.YUNUSNADÎ Telgraf ve tnefctub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu; tstanbu] No. 246 Telefonlar; Umumî SantraJ Numarası: 24298. Yazı I«leru 24299. Matbaa: 24290. S A R I K L I İ H T ALİ SU J Çarşamba II Eylul 1946 Kıymetli edıb ve şaır Mith tayın nefis iislubile kaleme her satırı kaynak gösteriler Ali Suavinin Rüştiye hocahğı ve Avrupadaki gazeteciliğinÇırağan ihtilâlini nasıl hazırla san Paşanın sopasile nasıl ka narak öldürüldüğüne kadar b yazılıdır. Tanesı 200, cildli 250 AHMED HALİD KİTABEV Ticaret Bakanının son k ararıara aaır de mecı Yeni la d Hürriy tasarıları görüşen Yedi eylul kararları daha başka Meclis komisyonlarında şiddetli tartışmalar kuvvetlendirilecek Tasarılar Nediste görüşülürken Başbakanın söz alması ve Ankara 10 (Telefonla) Ma*buat v« eeza kanunlannda yapılan değişiklikleri göröşem Adalet ve İç;fşleri lsomisyoTilan bugün de geç v ^ t e kadar tasan üaerinde çahçmalarda buîundular. Bu göruşmeler sırasında komlsyond» da tartışmalar" oklu&u anlaşılınaktadır. Bu tasarılar dolayısile hükumet partisi gazetelerile muhalif ve bagtmsıa basın arasındaki görüş aynlıklan MecUsteki tartışmalann da çetln olacagına ayn bir alâmet sayılıyor. Bu arada cUlus bugünlerde üstüste yazdığı fıkra ve makatelerle kaldırüacak olanın basın httrriyeti değil, şereflere ve haysiyetlere uluorta tecavüz hürrlyeti ol Arkan Sa. 3. SH. S da * Bakan iki gün îçinde İsviçre ve îsveçe verilen ithal müsaadebunlann basın hürriyetini zedeliyecek mahiyette olmadığım leri tutarınm İsviçre için 12,5 milyon frangı, İsveç anlatan bir demeçte bulunması bekleniyor için de 5 milyon kronu bulduğunu belirtiyor Görüşler arasında mevctıd zıddiyet D ngiltere ile Amerika münasebelleri arasında tsm bir ahengin mevcııd olduğunu gözönünde tutan Sovyct gazeteleri bunıın ne>e dayandığını kesfetmek için eahşmaktadırlar. Araba bıı ahenk, müştcrek mcııfaatlorin kıırnmş olduğu bir ahcnk mi, yoksa bir takım tnaksadları gerçekleştirmek için zorlanan bir gösteriş mi? Boyle bir mülıinı bahsln içinden müsbet bir netice ile çıkabilmek için bir takım araşürınalar yapmak icab ettiği şüphe .gotünnez. Sovjet gazc'elerİ de milletlerarası durumu araştırarak fu neticeye varıyorlar: «İngiltere ile Amerika muhfelif dün. ja bölgeleri iizerinde anlaşmış vc birfcirini serbest bırakmış gibi davran. tnaktadırlar. Mesolâ Uzak Doğu bölgeEİ Amerikalılara bırakılmıştır. Onun İçin İngilizler Japon meselesine adeta kansmıyorlar ve Çin meselesine el sürtniiyorlar, bunlara aid biitiin işleri Amerikaya bırakıyorlar. Buna mukabil Amerikalılarda, harb yılları sırasında Hindistanla alâkalandıklan lıalde harb bittikten sonra bu alâkayı kesmi? gibi görünmektedirler. Aideniz işleri nde de Amerikanın daima Ingiltereyi des»eklediği, ve ikisinin de bah güney Avrupa devletlerine karşı müşterek bir siyaset tuttukları, bundan başka, Gii. vcnlik Konseyi, atom kudreti komisjonıı, Birleşmiş Milletler kıırulu jribi milletlerarası teşekkülerde de daima birbirlerine yardım ettikleri göze çarpıyor. Durum bu mahiyette olduğuna göre acaba bunun sebebi iki memleket men. faatlerinin çatışmaması mıdır? Yoksa İki memleket menfaati çatıştıfı halde bambaska sebebler bu görünüşü muha«aza etmeyi mi E ereklestirmektedir? Boyle ise bu sebebler nedir?» Sovyet görüşüne göre İngiHere ile Amerikanın menfaatleri çatısnıaktadır. Çünkü İkitıci Dünya Harbi sırasında şahlanan Amerîkan malî ve iktisadî kudreti dünyaya ve kolonyal piyasalara jayılmak me?elesile karşılaşıyor. Ametikan sermaycsi sömürgelerde ve geri memleketlerde nçıkkapı siyaseti pesin. dedir ve bu yüzden iki memlcketın menfaatleri çatışmaktadır ve çahsmaeını önlemcğe inıkân yoktur. O halde bu iki devleti bir menfaat ehengi kıırmıış gibi hareket etmcge seikeden nedir? Sovyet görüsüne göre bu sualın cevabı şudur: İngilizlerle Amerıkalılar bütün dünyaya tabakküm sevdasılc ha. teket ettikleri için aralarındaki rekı.he. 4İ unutmakta ve dünyayı nüfııx bolgelerine ayıraıak aralarmda menfaat n. lıengi varmış gibi görünmektedırler. Fakat bu görünüş îyi neticeler verme. mektedir. Çünkü temeli AngloAmerıkanların iıadesini bü<ün dünyaya >uklcmek ve dünyayı emrivakilerle kar'i. l,stırmaktır. Bu Myasct, milletlerarası clbirliğine muhaliftir ve onun ıpn dünya barışıu» Uökleştirnıcsine ımkan ycktur. Bilâkis iki büyüğün ba^alarikarsı bu sekilde birlesmelerl, sneak Da gerçinlikler vücude getirir ve sulhu frlılüteye dü^ürür. t,te Sovyet SÖrüsü bu mahiveüedir ve bu görÛşün bo>lece anklanması son Çünkü ancak bv şad »rccc faydahdır. vede iki taraf arasıidaki anlasn.s/lıkla;,„ hakikî mahiyeiİPe akıl :rdirmeJ< ır.unkün olur. Sovvet göriişüne göre ortada dünyaV, pavlasan iki bü>ük devlet vardır. B u n U İngiltere ve Amerikad.r Iktısa. menfaatleri ç«t«f;ğı halde dunya^ı dî paUasmak ve ba ? halann. mahrum elL k sevd^ile hareket ettikler, ,ç.n b« b S î devlet elhlrliii i ' n Ankara 11 (a.a.) Ticaret Bakanı Atıf Inau bugün blr muharrlrimlze aşnğıdakl demeçte bulunmuştur: € 7 eylul tebliğlerinden sonra, para ayarlaması tedbirinin çeşidli veçhcleri sann Mahye Bakanı arkada^ım Halıd Nazmi Keşmirin dıinkü demeclnde da izah edüm.ş, konu yeter derecede dinlatılmı^ bulunmaktadır. Bununla bcraber, daha rfya.de dış ticaret üzertnde durarak, bu arada cumartesi günü Bakanlık tebhğuıde yapılacagı soylenen :;lerden geçen şu İki gü niçlnde neler tahakkuk ettirıldığinln hesabinı vermek naksadıle, Ticaret Bakanının söyllyeceğl bir kaç söze de bu önemll komıda yer bulunctu^ımu diişündum. 20 ağustos günü İzmir fuarinda vaandaşlara hitab ederken, diş ticarette hukumet!mlzin görüşünü ve iş tutum arzın; şöyle ifade etmıştim: <Çok taraflı ve genlj saJıah i.ş görmeye elverlşli Dİan serbest dövizll sistemde muvaffak Dlmak için çesidli şartlann tahakSuk ttinlmesi lâzım geldiğine lnanıyoruz. Ticaret Bakanı Atıf İnan Hükumet olarak yapacagımız lşlerln çetin olmaa karşısmda trkllmiyecegriz.» Parammn dış kıymetinl lç kıymetine göre ayarlamak, burada bansedilen çe1 şidL şartlann başında gelmekte idl. 7| eylul kararlan lşte bu ilk şartı yerlne( getinnekte, Irkilmeden alınmiç olan bu .kararlar sayesinde dış ticaretimlz istikbale dofm geniş blr adım attnış bııluumaktadır. { Dış ticaretimizln dnrumn Bu adrnıın mahiyet ve şumulünü lyice1 görebllmek İçin, çok geriye gitmeye haı cet kalmaksızin, dış ticaretteki durumuj muzun kısaca geçmişinl hatırlatmak faydah olur. ' Bur.dan on iki yıl önce, orta AvrapaI da, dünya ticaretınl sakin, fakat tesirli^ nıetodlarla lici esaslı kampa ayıran bir hareket fışkırmıştı. Buradan bir kısım mpmleketierln mallarına yüksek fiatlarla talebler geliyor, bu talebleri piyaj salar memnunlukla ts'af ediyordu. Tabiatile, bu hâdisenin cereyan etü?l pi Arkası Sa. 4, Sii. 1 de \ Demokrat İzmir Belediyesinden tarziye istiyor Konferansa işitrak eden Prens Faysal ve Suudt Arabistan delegeleri Londra hava meydanında Piyasalar kararsızlık içinde Izmirde yapılan tenkidler Bazı firmalar, son 48 saat içinde müstahsilden eski fiatla mal toplayarak bütün harb müddeti içinde elde edemedikleri kadar kâr temin etmişler İzmir 10 (Telefonla) Ticaret âleminde yeni bir devre geçişin kararsızlığı hâkim bulunmakta, bankalar böyük bir teenni ile hareket etmekte ve tacırlerin âcil kredi ihtiyaclarını karşılamağa gayret etmektedirer. Yeni kararlarm iiânı anında harekete geçerek geniş muoayaatta bulunan bazı mahdud ihracat tacirlerinin yüz binleroe lira kazandıkları anlaşılmaktadır. Boyle bir karar verileceğıne göre daha evvel müstahsile vaziyetın münasib çekilde anlatılmamış ve malını yot pahasına satmaması lüzumunun duyui"jlmamiş olması tenlrid edilmeketdir. Buhassa son 48 saat ıçınde müstahsilin e=ki fiatlarla vâsi mikyasta mahsul satmış olduğu sdylentnjktedır. Hattâ bazı f:rmalarm bütün haro müddeti içinde elde edemedikleri kân son 48 saat içinde kazandıkları ve küo başına 20 kuruşs kadar fiat farkı terrıın ettikleri ilâre olunmaktadır. Arkas\ Sa. 3, Sü. 5 U Attlee dün Filistin biiyük bir konferansını açtı İngiliz Basbakanı nutkunda, Filistinde cereyan eden her hâdisenin tepkileri gayet geniş bir şümulü haizdir, dedi Lordr* 10 (B.BC.) BaîvekU Mr. Attlee bugün Filistin yuvarlak masa konfer&nsını açmıştır. Mr. Bevin de hanr buluranuştur. Yedl Arab devletinl 16 murahhas temsil ediyordu. Mr. Attlee, İngiliz Araıb dostlugundatı bahsetmiş, daha sonra konferans neticesınde mühim bir meselenin hallinl umduğunu Söylerr.ekle beraber Pilistin Aratolanmn Sonferansa lştirak edememelert yüzünden teessürttnü büdirmiş, fakat konferansa l^tirak eden Arab devletleri murahhsslannin Pilistin Arablan noktal nazannı da ifade edeceklerinden emin olduğomu anlatmış ve şu sözleri söylemiştir: < Fisiltln küçük blr mermekettir. Fakat burada cereyan eden her hâdisenin tepkileri gayet geniş bir şümuıü haadir .Bu tepkileri gözönünde frutmadan Fillstinle utraşmak haklkate göz yum Arkası Sa. 3, Sü. 2 de D. P. İzmir Müteşebbis He. yeti donanma komutanları şcrefine verilen ziyafete davet olunmadığını ilân etti îrmlr 10 (Telefonla) Demokrat Partt Izmir ±11 müteşebbis heyeti gaaetelere jrönderdigl bir tezkerede İzmir Belediyesınin 9 eylul gecesl donanma komutanlan şereflne verdigi zljafetto davetliler arasinıa siyasî parti temsllcılerinin de bulunduğu hakkında Anadolu ajansı tarafmdan verilen hafoerden bahlsle, Bekdiyece davet vaki olmadığından bu îiyafette Demokrat Parti a« dına hiç klmsenin bulunmadıfeını bıldırmekte vc şöyle demektedir: «9 eylul bayratnı yürüyuşü sırasında kahir bir ekseriyeti demokrat olan İzmir halkımn parümlz lehıne gosterdiği içten karşılama ve devamlı alkışlan gonnemezlıkten gelen ve hakikatte İzmır halkım temsil etmesi lâzım gelen Beledıyenin bu şekildeki hareketini teessufle karşılar ve kendilerinden İzinir efkârı umumiyesi önünde bize tarzijo vermelerınl beklerız.» İthal malları ortadan kaybolurken ihrac malları da sür'atle yükseliyor Ankara cinayeti Boluda muhakemeye bugün devam ediliyor; bugünkü celse şayanı dikkat olacak Montçomery ve Eisenhovertn bir tank iizerinde bir arada çekilmi? resimleri Bolu 10 (Hususî) Blr iki celsedir tir. Vukuf erüi medan tasdik e\Tak üsönük ve ehemmlyetslz geçen Ankara zerinde yaptığı tetkiklerde harfler, raclnayetl davası bu celsede ehemmiyet kamlar, yazı karakteri, yazı seyir ve lskesbetmektedir. Yarınld oturumda İs Arkast Sa. 3, Sü. 4 te tanbul ikinci Agırceza mahkemesi tarafmdan be? kişilik blr ehli vukufun Reşid Mercan adma yazüı bir reçete ile Dr. Neşet Nad tarafmdan yaolan diğpr iki reçete ve doktorun protokol defteri tizerinde yaptığı tetkflclere aid raporun tstanbulda Aksarayda oturan Neşet Nacinin babası İsmail Arzann evtade yapılan müvaoeheye aid zabıt otunacaktır. 25 maddelik ehll vukuf raporu Bolu Ağırcera mahkemesi riyasetine gelmlş Âlfm vurgunu Bir kalemde 200 bin lira kazanan hakkında tahkikat yapılıyor. Altın satışları dün hararetli oldu, ecnebi altını yükseliyor vuran borsacı AngloSaksoıtlar arasında askerî iş birligi adam Montgomeri'nin Amerikayı ziyareti, Amerikanın kuzey bölgesinin müdafaasile alâkadar Washington 10 (a.a.) Birleşik Amerıka Genelkurmay Başkajıı Orgeneral Dwight D. Eısenhower, bu ayın so. nunda çıkacağı Avrupa turnesi esnasmda İngiltereyi ziyaret ettiği zaman Imparatorluk Genelkurmay heyetile bıı sıra mühim göriişmelerde bulunacaktır. «Uzaktan idare edilen mermiler» hakkındakı Ingüsz . Amerikan progra. mının derpiş edilen görüş teatilerirun başlıca komısumı teşkil etmesi kuvvet!e muhtemeldir. Samldığma göre, «uzaktan idare edilen mermiler> nakkmda Ingiltere Imparatorluğile Birl^şık Amerika arasında bütün sırlar no'<sansız olarak teati edilmiştir. Haber almdığma çöre, Kanadayı resmen ziyaret ettıkten sonra geleeek hafta Ne^York ve VVashıngton'a g.decek olan Imparatorluk Genelkurmay Başkanı Feldmaresal Lord Montgomery, Arkasi Sa. 3, Sü. 6 da İzmir 10 (Telefonla) Bu gece s?.at on bir buçukta Fuarda Millî Eeas=ürans paviyonunda elektrik kontağından yangın çıkmış, pavlyonun sol tarafı kısmen yanmı?tır. Civardaki bazı paviyonların elektnkleri de sönmüş, Fuar, bir köşesini kaplayan kızıl bir ışık bulutu alhnda ve on dakika kadar süren heyecan içinde kalmıştır. Fuar itfaiyesi yangını süratle bastırmış, Türk bayrağını kurtaran itfaıve efradından KâmU, halk tarafmdan alkışlanmıç, itfaiye çavuşu Hasan yara» lanmıştır. İzmir fuarında dün gece yaıtğın çıktı Perakendeci esnat Kâr hadlerine gene itiraz ederek dün mal almadılar Perakende sebze ve meyda satan es. naf, Meyva ve Sebze Halinde dün gene grev yapmışlar, kâr haddınin tayinınden ve bu haddin pek az olmasından dolayı mal almıyacaklarını söyliyerek geç vakte kadar mal almamışlardır. Eînaf, muhtelif makamlara telgraf çekerek kendilerinin zarardan korunmalarını istiyerek hükumetin her turlü ahşverişi serbest bıraktıft bir sırada Istanbul Beledıj esinin ve Da;mî Encümenmin Arkasi Sa 3, Sü. 5 f Sovyet siyasetinin i£ bu mahiyette n Arkası Sa. 3, Sü. 4 te YARIN r ÂNİNALÂYI f Cemal Nadirin biiyük renkli karikatUrü Ziraat Bankası altm satışlarına | rniş, bilhassa buyük miktarrda altm adun de devam e»,nı(ir. Altın satışı için lanlar göz« çarpm^tır. ayrılmış olan gişslerin önünde evvelkı • Sstılan altın'ann karışık olması ve bir kısmraın silik bulunması dolayısile günkü kadar buyük toJıacum olmarmk. Arkası Sa. 4, Sü, 3 te ]§bfraber geae kalaba]ı^ devam tU Tasan nedir bülbvilüm?. Tasarı!..