Katalog

CUMHURÎYET 4 Mayıs 1946 l :;;!!!i!SllltU!;mHİU!Hm!:?nmH;!!!!!:H!!!İUt!ll! HADISELER DÜSUNCELER iiiiShîitUıiiSiiiiMilUüiiiiiülUültiiiiiMilHiHliiliHI f eşhur Ahnan mnharriri Emil Luci\\i^, Akden.i hakkmda bir c:er jazmı,. Türkiye Türing ve Otomobil Knliibu başkanı dostum Reşid Saffet Atabinen bu kitabı okumuş, haft?iık Yeniçaâ dergisinde «Emil Lndwig ve Akdeniz» Geçen asrm sonundanberi sıyasî coğ âlımler büjuk ve ağır sanayi müesse İnşaata başlanıyor, eksiltme başlıklı bir y a n ile bu kitabı tahlil vo rr.ysnın, günlük polıtika ile alâkalı bir selerinin malî yardımına nail olan (Jetenkid ediyor. Aslen Musevi oldıığu için şartları bugün ilân edilecek kisveye biirür.düğür.ü hep biliriz. Bazı opolitik Mecmuası) etrafında toplanzim edecek flklr e Kazilerln şerrînden Amerikaja kaçmış Son yazımdafaa5 devletler, emperyaiist arzuiarım meşru nıaktadırlar. Mecmuamn Alraan mualnerjisine malik de olan Emil Ludwig'in Keşid Saffet AŞehrimizin en onemli ihtiyaçlarmdan kii^atten uzaklaşan gcstermek için bu ilim şubesi rnensubla limleri arasında beş fein abonesi varınış. ğildir. Belki de ruh biri olan büyük bir tiyatro binssmın sanat konusunda Pitabinenin yazısına göre bu eserinus ıını seferber etmek istediler ve ettiler. Ilulâsa tcsarlanan yeni Avrupanm kudurgunluğu içeri tarih bakımından bazı yanlış eserlerini ' gdrüşleri Tabiatın ve kavmî alm yazısınm ker.di ruluşunda Alrr.anyanın rehberliji ve Taksımde in=asma k " a r verildiği ve casso'nun sinde boşalan fikir olmakla beraber, Türkler için şahsına lerini oturttuğu toprak sahasını aşmak hâkımiyeti, mecmunnm neşriyatma gore projalerinin hazırlanmış bulunduğu ya tahlil etmiştim. Etü I dinamosunu dümün resme aid , dol mahsus istifadeli buluslan da varmşı, ic n ortaya bir coğrafî kader meselesi coğrafî bir zarurettir.> Bu fikirlerin sa zılrr.ıştı. Belediye Daimî Komisyonu dünkü olan kısmını burada keseceğim. Biraz da durmakla mcşguldür!. bizim için tpmamiie Fakat bu arada cıkardılar. Politikanm coğrafya ile bu hibi olan ilim adammı, Fransaya giren hm. Siklotimik devri adını verdığimiz Şimdi biraz da şizotimiîc adını verdi janbş ve çürük bir hükümde bıılunarak beraberliği biüıassa İkinci Dünya Har iş^al ordusunun rahat bırakmıyacağı ta toplantısmda bu tiyatro bimsmın 1 mil şairîerimizle basbaşa kalalun. İnsan ru tabiî karakterlileı in ruh yapıları neşe bıne takaddüm eden senelerde çok sıkı biî olmakla beraber bugun öğrenilen yon 200.000 liralık birinci kısım infaatı hunun en iç duygularını şiir ve edeile keder, canhlık ile durgur.luk arasın çimiz karakterlilerin şair ve edibleri «Türkler denizci kavim değillerdir» d i Bu tiptekiler çok yorrnuş. Sajın dostum, muharririn Rum •<s kuvvetli oldu. 1936 da bu meseleden âkıbete mutlaka uğramış olaoağı da nı cksiltmeye çıkarmağa karar vermiş biyat dilile ebedıleştiren bu seçkin da dalgalanır, bu karakterdeki şair ve ni vasıflandıralım. tir. Eksiltme şartları bugün ilân edile zümrenin his ve fikir sahasır.da herkesle •baVeden Franîlz siyasî coğrafyacısı pek akla gelmezdi. edibler humorist ve rcalisttlrler. Tanm içli ve ruhları kendilerine çevrümıştir. dediği Hızır ve Oruç reislerin, ja'ii Barcektir. bir olması mümkün müdür? O olmez •î<cques Ancel vücud« getirdıği siyasî Fraımz ieopolitik âlimi J. Ancel, ilmî mış dünya şohretleri arasında Goet'.ıe, Beden yapıian itibarile zaif, narln, baıos HajTeddin Paşa ile ağabeysinin şaheserleri basit bir kafanın eseri olacoSrafya kitabiAa o devrin Almanyasında araştırmalarmı zatî m'jşahed<?îerle takRuhî isimîerini bile doğru dürıis bilmediğl Luther, Leonardo de Vinci vardır. Biz uzun boylu, dar göğüslüduıler. rak kabul etmek sanatkâra karşı bir çok kullanılan «Jeopolitık» adını ver viye etmesini bilen ilim adamlarmdansoğukluk, atıl halde, Türklerin denizci olmadığını yadeki tanmmış edıbler arasında Namık tempoları hassasiyetle nevi aşağıhk 'izafe etmek değil midir? öı=i için okuyucudan özür dilemiş, bu dır. Memleketimiz de dahil olmak üzere Kemal, Ahmed Mitat, Mehmed Akif, ganlıkla tutukluk arasında dalgahınr. zan Emil Ludwig'in bu idiiasına cevab O halde herkesten ayrı duyan ve duyH'i"la beraber bu yeni isim yani Jeo BaJkanlarda bir kaç defa seyahat etmusiki üstadı Eahmi bu zümredecdir. Çevrelerinden gelen o partiler karjısın verij or. dugu i!« çevresinde sonsuz hat mevcepolitik. altında kasdedüen mevzuun miştir. Camegie müessescsinin en faal (Yanlış • anlaşılmasın, tabiî karakterli da gcç ve güç karşıl:k verirler. B3zan Türklerin denizci bir millet hiç de yeni olmadığına pek yerinde ola uzuvlarmdan biri idi. A. S;gfried, N. Istanbul Valisl ve Be'cdıye başkam Dr. eri yaratan şair ve ediblerin huj'jsi leri tahlil ediyoruz; hele yaşayânlardan anî ve sert reaksiyonları vardır. Faz'.a yolunda bir hüküm ve iddia, gülün? nk isaret etmişti. Siyasî coğrafyanm Politis ile beraber bu müeEsesede çalış LOtfl K!rdar; dün ö<»!eden sonra. Istanbul yetleri nerededir? Bu hususiyetler bir balısedecek deği'am. Çünkü yanlış anlahassas olanlarmda arasıra tabiat ve denilecek l.adar koftur. Bir defa, ctraiı yeni bir ad altmda ve günlük, amelî ve mıştı. Muhtelif mecmualarda intişar et blrıncl Ağırceza mahkemesSnco çalıld o.arr.K | marazî tezahür müdür? Onları gıcık'a yıp pek ç^buk alınanlar oluyor. Bir ansanata veya muayyen adamlara krr;ı denizlerle çevrilmiş bir memlekette yasiyasî bir değer taşımak suretile yüksek miş etüdlerden başka dokuz mühirn dla'enilrr.lştir. Bu şahld:!':. Iznılr Ağırcera yan ilham perileri birer hastalık müjde I'etçi faaiiyete geşmiş, tanmmış muharhayret ve istiğrak derecesinde bir cezçayan bir mülct, mutlaka den'zci olmak tedrisatta bir disiplin olmasına yardım eser isahihldir. Bunların hemen hepsi malıkcme=lnce sah*ekâr!ıS ve görerlnl kö cisi midir? Konferansım münasebetilo rırlere giderek sinir hastalığı geçirip tüye kullanmak maadforlnden muhakems «denizci» derkjn •eıen J . Ancel, Paris Üniversitesinin Türkiye siyasî coğrafyası ile uzaktan ve edllcn Manisım'.n eskl Nafıa muCurü Mah. gündclik ü r gazetenin pazar sütununda çeçirmediklerini sormuş!..) Bu zümreye be ve nezaket gösterirler. Bazan isa zorundadır. Lud\vig T ve hayatm didişmeleı ile çabuk galiba yalnız bugunkü büj ük geınikri > illetlerarası Yüksek Etüdler Enstitü. yakından alâkalı bulunmaktadır. 1919 da mu'J Voratan aleyhindekl dava dolayıcf.'ıe hafta sohbeti yazan Fıkret Adil heye mensub ediblerin rr.izah tarafları kuvsünde verdiği dersleri «Jeopolitik» ismi neşredilen tBulgaristanm siyasî birliği», dlr Kahnrad Yonata^ ManlsPda Iş Ean canla, hasta'.ıjı karıştırmarrak lâzımgel vetli, dramatik c'hetleri zayıftır. Hpyat yaralanıp küserler, menfî bir dur^ıın inşa, sevk ve idaıe edenleri düsüniijor. v ]e <je neşretmiştir. Hemen söyleyeyim ki 1921 de Çikan «1915 1918 de Şark Ordu kası İçin fclna inşası ve Zlr^at Ban ,'n digini işaret etrriş... Heyecan gibi sinir larında bazan neşe ve bazan da durluk gösterirler. Bu zümrenin edib ve Halbuki «dcrdzcU denizde çalışan ve biııasUe bir depouun tamlrl hıısu^îirında, fahibi bir varlığm en yüksek belirtişairleri patetik, romantik ince ve ij'.en bayatım deııizde kazanan ad^m dcmekgerek J . Ancel'in bu dersleri ve eseri, sunun Günleri ve Çalışma!ar>, 1923 te gurluk hâkimdir. o zp.Tiin Manlsa Beledıye re'îi o!an Dr. miş bir üslub sahibidirler. Pantetıkler tir. Bu bakınıdan, k n ı uşakla'uım cogerek çok ör.celeri Vidal de la Blache intişar eden «Şark Meselesinin Tarih Lutfl Kırc'arm i:endls!ne r.eznret ve kon sindeki tabıî ve marazî hududu ölçecek tarafından açılmış, gerek Demangeon çesi>, 1926 da yazılan «Balkan Millet trol etmek vrzifesl verdijinl ll»rl sürıruş. kriteriyu'nlara malik ve vakıf olduğu Âdem esiri deHi meşti/yet degil mulir? mizaç ve temayül itibarüe kuvvetli ve ğu, denİTıie yaşıjan Türk milleti, den:ztarafından beslenmiş bulunan siyasî leri ve Halefleri> bunlar arasındadır. İş tür ve bu arada 3 1J3 sıyılı kanunun 9 muzu Fıkret Adil dostumuz pekâlâ bi Âlem zebnnu pençei kudret değil midir? faal tabiatte, romantikler ise daha za ci bir millettir. lirler. Cinnet kadrosuna girmiyen, fakat coğrafya çığırı hiç bir mütecaviz politi gal esnasında siyasî vukuata karıştı mı? ur.cu maddcslnl bellrtmlştîr. ri£ ve ir.cedir. Autistique, yani kenTarihe dayanan bir eserde Türklerin Diye varhğm hakikî manasını vasıf di içlerine dönmüş olan ruhlan realite, Nafıa müdürunün müdaîaa bakımından, Paris ruh hastalıkları hocası Dupre taka âleti rolüntt oynamadı. Bu itibarla Bilmiyoruz. Eğer karışmadiyse uğradıgı deiiizci olmadıgmı iddia etnıek ise hasüren evvelce tahklkat sifhasında Istanbul sorgu rafmdan hiperemot;f yanl fazla heye landıran şair, ruhunda hüküm güdülen gaye, kullanılan vasıtaların menfî muamelenin «Geopolitique» isimH yani hayatî şe'niyetle isyan halinded'r. kikat SBİıillcrindcn binlerle nıil uzakta tesiri bakımlarından Fransız jeopolitik eser de dahil olduğu halde bu on kita hnk.mllğlnce lstinabe yolu İle malCraat'.na canh bünyeliler diye adlandırılan bir neşe veya kedcri de gene şiir dilile ne Ecerlerinde dramatik hiçbir vak'a yok bocalamak demektir. mdracaat olunaa Dr. Lutîl Kırdarın bu zümrenin de mevrud olduğunu, normal güzel ifade eder. Büyük Türk hekimi ciliği ile meselâ Alman, Rus, Italyan bının dolayısile Alrnanya aleyhine olan i'stlıabe tallmatnamesl. muhakeme tur ki arasmda bir kaç ince hassas aşk Akdcııiz tarihi. Atlas ve Hind Okyajeopolitikleri arasında büyük bir fark ilmî düşüncelerden ileri geldiği şüphe 5inda dava dosyası içerisinde bulımama hejecanlılarla bu son grupun çe\Teden (Ibni Sinâ) «her insanm sevinmeğe ve sahnesi hâkim olmasm, bun'.arda bcısit mahzun olmaya kudreti vardır. Fakat nusları tarihi, Osmanlılardan evve'ki vardır. Bu fark ikincilerdeki dinamizm sizdir. mıştır ve bunun Ozerıne) tendlslnln tek gelen tenbihler karşısmda ayni tepkiyi ve iptidaî bir şehvet karakteri yoktur. de\irlerde ve Osmanhlar zr.n'.anıria rar lfadcsınln annma=ına lürum gcrül vermedıklerini hatırlamakhğımız lâzım insanlarm bazıları yalnız ferah için, bave mütecavizlik seciyesinden ileri gel. Gergin ve ince bir hassasiyet, platonik Türklerin mükemmel denizci olduklaJ. Ancel'den bu sütunlarda bahsedi mCştür. Dr. Lutfl Kırdar. dün dlnlenllme dır. Ruhan hasta olanlarda ise keyfiyet zısı yalnız hüzün iç;n müstaiddir» der. mektedir. Artık bugün kısmen «ileri bir çehre hâkimdir. Trajik dramlar bu rını isbat eden vesikalarla doludur. slr.deı bu mevzuda esaslıca malumatı bugelmekte idi> diyebiliriz. Zira Alman ve şimin ikinci sebebi, bu haftanın Türki lunroadı*mj ve Nafıa müdürüne lnşaat ve tamamile deği'ir, bir kısımlarında heye İşte Nuri Şeydanın bir kıt'asi; karakterlilerin eseridir. Bir kısımları yesinde çıkan yeni bir eserdir. Eserin can angoisse cediğimiz şiddetli ruh sıItalya jeopolitikcilerinden alman fetvat m l r a t a nezaret vazlfesl verip verınediç'al Türkler o kadar denizcilerdir kJ a«:ırGeçmiyor eyyam\ mihnet, gitmiyor bcn ifrat dereccde hassastırlar. Iç hayat'.arı lara dayarularak güdülen. poliüka, fiilî ismi «Jeopolitik» olup Genclık Kitabevi da hatırîamadıgını söylemlştlr. Bundan kmtısı ile karışarak korkunç bir hal den ir.clal zengindir. Derunî hulya ve arzularma larca Akdenize hâkim olmuşlar ve (1 taümatın İzmlr mahkemeEine ahr. Bunlar ayrı ayrı, üzerlerinde saclarak iflâs etmij, yeni toprak parçaları tarafından neşredilmiştir. Fakat eser ü lonra. İngilterc, Irlant.a ufck beıitarıktan çıkarrk hife'.erce yazı yazılacak ve konuşulacak Neç'cyab olmak, telezzüz eylemck err.rü. çok bağhdırlar. Cevreden gelen elde etmek şöyle dursun anavatan top. zerinde bîr müellif ismi aramayınız! yoHauması kararlaştırılmıştır. muhal bir sademe karşısmda çabuk küser ve kıyılarım haraca kesmişler, kuzey bıı^ Eser, Türkiye ile alâkalı ve jeopolitik mevzulardır. Üç, dört satır içerisinde raklarmın bile parçalanmasma yol aç19 mayıs bayr Okyanusundaki Izlanda adasına b ; .e mış bulumryor. Ayni neviden bir ilim ile münasebeti bulvnan seçme yazılarBu, daima durgun ve kederli geçen yaralanır, inzivaya çekilirler. Kâinatm gitmişlerdir. Kristof Kolomb'un Arncr.10 mayıs spor vo genclü bayramı haz'.r verilen bir hüküm ile ruhun bu karıseferberliği yapacak devletlerin de er dan mürekkebdir. İçinde on kadar mu lıklarını tetklk etmek Ozere dün Vllayette şık ve komplike meseleleri halledilsey bir ruh hn'.etinin ifadesidir. Fak=t ba ıstırabmı en iyi anlıyan ve terennüm kayı keşfettiği zaman gemilerinden birigeç ayni âkıbet ile karşılaşmaınalan için harrir ismi görüyorsunuz: Abidin Da. Vall nvjavlr.l Ismail Hakkır.m rlyasetlnde di, insan denilen asıl varhğm kıymeti zan hayatlarmda neş'e hâkim olan ve cdenler şizotimik sanatkârlardır. 3 u r ver, Prof. F. Köprülü, Nadirftadi,Ka bir toplantı y.tpılmıştır. Bu sene de bec'en sıfıra inerdi; Kdibler, şairler, ressamlar, larm sanatiarında lisanlarınm yüksek niıı kaptanı Türktu. bir sebeb yoktur. fakat zaman zaman ruhlan keder bufe^oğlu, Kâzım Karabekir, Kırzıoğlu, tertıyesl gösterllerl gene Fencrbahça ve musıkişinaslar, ruhiyatçılar ruh hekimTürkler. Dördüncü Murad devrincîe lutile örtülen edibler mısralarmda bu bir seviyeye erişen harikulâde musikiProf Runciman, Dr. M. Koyulhisarloğ Şeref stadyomlannda yapılacaktır, leri zarran zaman bir araya toplanarak Atlas Okyanusıınu sini duyarız. Derin bir tahlil kudreti lıüçük teknrlerle E5er bu haftanm bir haberi ile birlu... ilh: Bu arada benim İkinci Dünva sisi ne güzel tes\ir etmişlerdir! Lâstik fabrikası konuşsalar, fikir tartışmaları yapsalar geçerek Teınöv'e, Kanadaya kadar gıthââısesi olmasaydı, coğrafya ile siyasetin Harbinin en buhranlı zamanlarında 1941 Tenı tatbl!: clımacak dcvlet sanayl prog memleket ilmine ne kadar faydah hiz Tııtuştu. gam Od une fâd gördiiğün ve sembolizm hâkimdir. Eksprebyonistlerin mühim bir kısmı bu zümrenin mişlerdir. b'rkşmesinden vücude gelmiş olan yeni de J. Ancel'den mü'hem olarak «Cum rsrumda bir de otoır.cbll ve karayoa lastıîl gö'nîüîn içerisindeKİir. Dünya şöhretleri arasmmetler yapmış olurlardı? Biz gene sabir ilim disipKnmden hiç bahsetmek is huriyet» te neşrettiğim dört makaleye lmal edecek fabrlkanm kurulnıa.n \ardır. Türkler o kadar deniîciler^ir ki L'mdede gelelim... Mukayyed oldu 61 tLzad gördiiğün gön da Sdıiller, Tasso, Baudlaire, Chop n, ' temozdim. Hafta içinde aldığım haber rastladım. Naşirin bundan bir müddet Bu fabrlkanın nerede kurulacağı henüa m a a Hind O y a u jribi korOkvanusu jrii kor d , malum degildir. lüm şudur; Fransız jeopoütikcüerinden An. ev\rel bana müracaat ederek malialelebu zümredendir. Memleketimiz3e Ab k u n ç detvizlcrde u^un yıllar Türk bayŞair ve ediblerin ruh! şahsiyetlerl İle Sanayicileıin toplantılan bitti cel, rr.eğerse işgal altmdakl Fransada, rin tekrar neşri için müsaade istemek Burada dünün fikirden fikre, daldan dülhak Hâmid, Fikret, Yahya Eferdi ] ğ ^erefie gezdirmişlerdir. r a m l Hususl sar.aylln lstthsal ka'oll.yetlnl va vücude getirdikleri eserler arasmda çok 1943 te, bir toplama kampında ölrnüş nezaketinl gösterdiğini şimdi hatırlıyo verlmlnı arıtırmak ve lstlhsal faz'asm'.n sıkı münasebet vardır. Hattâ şair ve dala seken ruh kuşunun köstekiendi ilâh.... şizotim sanatkârlardandır. ilâh i i tkâldd Kubilây, büyük bir armp.c'a ile Javeya öldürülmüş. Bu haberi kendi ken. rum Biyoloji bakımından pathas ve mizah (1). Eserde Türkiyeye müteveccih lhtacı nıeizuu üzerinde Bolge Sanayl Bir ediblerin doğdukları memleket ve ye ğini, sis içerisine boğulduğunu görüyodime, yukarıda 1936 da intişar ettiğini Rus jeopoüt:k iddiaları vesilesile yazıl Hginde iki aya yakıa bir zaraanüanberl de tiştikleri muhitin iklim ruz. Büyük Nedimin gu kıt'asi da bize birbirine zıd iki bünyenin mahsu'.üdur. pon>a>ı istilâya teşebbıis elmiş; Jap)nşartları bile kaydetüğim eserin muhtevasına bağla mış yazılar büyük bir kısmı işgal et vam edea toplantılar dün sona ermlştlr. eserleri üzerinde müessir olmaktadır. ayni ruh durgunluğunu tasvir eder: Şizotimlerde mizah cephesi zayıftır. yayı ancak bu^iinkü harb gcnııJcrini biŞ!nd!ye katlar varılan netlceler uzerlnde mskta gecikmedık. Eserinin bir yerin mektedir. Aynca eski ve yeni şairlerin Kıh kırk yaran bir taassubla çevreleri le batıran müthiş tayfunlar, kurtarmıteklı; ve temennüerde bulucmak Uzpre EMebiyat Fakültemizde Kültür Tarihi Ey Nedim, ey bülbülü §eyda jıiçin hade mücllif şöyle diyordu: «Alman coğ Kars, Trabzon, Erzurum için söylenmiş Iabrıkatoriardan murekkeb bir heyet Aa dersleri veren profesör Kranz, Almanne çok defa inanmıyan bu yaradılıştar tır. Yoksa o, Gcncral !Sla< Artîıur' ".ın T71U5SU11?. rafyacıları, jeopoHtiğin çok oynak olan şiirleri d« bir ek olarak görülüyor. Fa karaya gidecektlr. bazan ufak bir hâdise karşısmda çev asııiarca önce, Tokyo'da Japonlara boyanın muhtelif bölgelerinda doğmus şaSeTide evvel çok nevalar, güftüçular relerine gücenir ve menfî bir ruh ta yun eğdircccktL sahasmda cesaretle yeni maceralara atı kat ilmi bir esere ne diye şiir sokulYerli yapaği fiatlan irlerden Silezyanm büyülî dağhk kısvar idi? kmırlar. İleride tarihî ve siyasî §ahsilıyorlar. Coğrafî araştırmalarına, şüp muş? Naşirin çu cevabı pek de ma Terll yapaî'.lar için mer'i buiunan V namdan çıkmış şairlerin realist, mistik, 8 Türkler, denizci olmasalaıdı, Avıupahesiz hiç kimsenin bir şey diyemiyece nasız değildir: «Milll şuurun şahlandığı 510 sayılı karamaıneye istlnaden konul Würtenberg kısmmdakilerin jnzivape. zaman bu bahse nın en meşhıır denizci milleflcri'ie karı, Günlük hayatlarmda neş'e devri hâ yetleri inceledijjimiz ğı bir vatanperverlik endişesi karıştır yerde millî şiir de heybeüni gösteriyor. .T.ns olan azaml satış fialtannın kaldırı rest ve fantezik ilh.... olduklarını dera kim olduğu zaman canlıîık, babayani yeniden, daha genij olarak döneceŞiz. kendi yaptıklaıı donanmalaıla bir çok . larak yapagı satış flatlannın serbest bıraak suretile Avrupanm yeniden inşa Tiirk jeopolitiğinin formüllerlni ve da rakılrr.ası bllhaîsa sanaylclier aras'.nda » '.erinde pek güzel izah ettiğini konferans bir gönül açıklığı, fenalık ve iyıliğe Galatasaray müdürlüğünden çekf!p zaferler kazanamrulardı. sına yardımda bulunmak istiyorlar. Tah. valarmı kaleme alacak ilim adamları, lâka ile karşılaDinışt'.r. vesilesile talebeleri bana naklettiler. Ben karşı ayni samimiyctle gülebilen, açık irfanım tebdili tebaiyet etü diyerek Türkler dcnbcidirler. Fakat Ormar.lı lillere girişmeksizin, davalarına gelme kafiyeler arasmda kendilerini destekleYerll yapağUar şayak ve kalın kumaş daha ileri gideyim; çevrede esen rüzgâ kalbli, tatlı, bağlayıcı, akıcı, muhite kendini millî edebiyatınnzda zor durudevrinde, modcrn yen her şeyl sistemli surette bir tarafa yecek bir enerji kaynağı bulacaklardır.> tnallno yaramaktadır. Bu kabll kamaşîar rm lodos veya poyraz olması bile şairin çabuk uyabilen beden yapıları iübari'.e ma sokan Tevfik Fikretin bu hareke saltanatının inhitat dan İse elde büyük stoklar bulunrr.akta, ruhunda tesir husule denizcilikte geri kalmışlaı Jır. Bu, onbırakarak terkiblere kalkışan bu âlirnler, getirir. İfte bu ;eniş ve iri yapılı olan bu zümrenin tinde şizotimik karakterinuı ro'.ünü a larm fıtrî kabiüyetcMrklerindcn bun'.arın ltracma çaHşümaktadır. ilerlnoa ı'eğil disiplinli kafalarının pek iyi becerdiği (1) Bk. Jeopolitik: îlml antoloji dene yapa'Jısı It'nalatı henüz yapılamadığı İçin hakikatleri gözönüne getirmekle her şair ve ediplerinden sorbest ve objektif ramak ve onu hal.sız ithamlardan koo devrin idaresizlisinden ve aczindcn bir doğmatizm ile derinliği olmıyan meı;i, Gençlik Kitabevi neşriyatından: yünlu menaucat fabrlkalan şlmdillk yerll hançi bir ruh hastalığı geçirmemiş yani bir görüş, fikir zenginliği ve belâgat hâ rumak lâzımdır. Bu yazımızda Alexie ileri gelmiştir. yapağıları kullanmakla beraber taleb yoS şu herkesin ölçüsile tabiî geçinen şair biigilerine aydın bir şekü verdiler. Bu 7, Sf. 1 . 112, Istanbul 1946. Carrel'in pek haklı olarak büyük muglbldir, ve ediblerimizin ruh ve karakter yapıla kimdir. Şiirleıinde ahenk ve kafiyeye amma diye vasıflandırdığı insanın en Emil Ludwig'in, Akdenize aid eserini çok ehemmiyet verirler. Neş'e demleHarb yıllannda yerll yapaklarla resml rmdaki hususiyetlerin eserleri üzerinde Sineması karşısmda Beyoğiu lîıtlyaclar içln yrpı'an lma'.ât da durmuş yapacağı tesırin derecesi kolaylıkla an rinde çevreleıini saran bağlılarını tatlı seçkin zümrelerinde rasladığımız ruh denizcilik tarihlcrini esaslı surette oVutur. Bu ltibarla yerll yapaklarm bir kısmıkonuşmalarile te=hir eden bu karalıte yapısmın iki yaprağmı açtık; eğ*=r siz rnarlan ve dcrin tetkiklere girisnıedert nın ve bunlardan lmal edllen kumaşların laşılır. Alnıanyanın tanmmış psikiyatri leri sıkmaz ve gördüğüm alâka devım yazdığı anlaşılıyor. O, eğcr bifim kıjı vani ruh hastahklan mütehassusı Prof. ristler durgun safhalarında dut yenıiş ederse bu yaprakları çevirmeğe iiıraoı üzerinde durulrnaktadır. uşaklarımızı fırtınalı bir havanın kabülbülü andırır'.ar. Artık dünün velud Kretschmer, norrnal insan karakterlerini barttığt azgın denizde, pervasız dolaşırTürkiye futbol birinciîikleri TİYATROSU şairi değil bir kıfa, bir cümle bile tan ederiz. Futbol federasyonunun hazırladıgı prog Siklottmik (devrî), Şizotimik (ayrılıklı) ken bir defacık olsun görseydi, Turkun rama göreı Türkiye futbol blrtncUiklerl diye iki büyük kısma ayırır. Biz bunlane yaman bir denizci olduğunu anlardı. Senenin şaheser opereü, 180 dakika kahkaha 11 mayifta" rauhteltf gruplar arasında baş ra Histerotimik (isteri istidadh) ve bir lıyacaktır. Bu nr.açlara bolge şamplyonla de epitimik (sara istidadlı) diye iki rından Gencler Birllğl (Ankara), Aydın, 2rup ilâve ettik. Çünkü hastalıkla sağlık Balıjceslr Akmspor (Bursa)p Edlmep De arasmda epileptoid ve histeroid deniler S O N İ K İ G Ü N mirspor ' fEsklşch'.r) ( Beşikt^ Altay, SümerEpor CKaysert)> Havagücü fKütahya), zümreler mevcuddur. Biz bunların taKıymetli bir askerî doktoru7 MAYIS S A L I Yavuzgücü, Fener'Oencllk CSatnsun)ı De biî şahıslarda rastlanan ve reaksiyonlaralrspor (Se7han)> LISB Idman yurdu rı büsbiitün marazî olmıyanlarmı böymuzu kaybettik akşammdan itibaren fTrabzon), Kömürspor fZonguldak) ta lece isimlendirmeyi muva&k bulduk. kımlan lştirak edeoekierdir. Gruplar arası Hsydrrpsşa Askerl has^anesl doktcrlaUmumî ısrar ve istek üzerine En seçme yazılarla çıîctt. Bütün bayilerden ısrarla isteyiniz. maçiar 18 ve 21 mayısta E=sklşeaırc;e yapıâ bu normal karakterleri anlatanndan yarbay Hlkmet Hükmenoğlu d j a lacaktır, Dort talum ara«mdakl nlhal maçevlnde ka!b hastalığmdan vefat etmlştır. lar 25 ve 28 mayısta Ankarada oynanaMerhumun cenazesl bugün Teşvlklyîria P A Z A R 5 Mayıs caktır. Rumell cartdeslnde rğur apartımanındaa GÜNDÜZ 15 30 da Gece: 21 de kaldırüarak Teşvlk:ye camllnde öğle naTramvay kamyon çarpışmas! mazı kılmdıktan sonra a=rî rr.ezarlığa defOrLakoyde dün bir kaza olmuştur. Şuredllecektlr. Merhum Askert Tıbb'venln för Eyübün e\lrdü6ü katr.yonı vatman 3aYALNIZ BİR HAFTA 335 senesi mezurüarmdan olup I«ttklâl llhln ldareslcdekl tramvaya çarpmıştır. A H M E D G Ü L D Ü B Ü R Fuar Yîldızı biletleri satılmağa başlamıştır. Harblnden Clümüne kadar orduda ve b;r Traaıvaym ön kı.îmı hasara uğramıj ve Her akşam saat 20,35 te, Cumartesi ve çok askerî hastanelerlnde bış ve lklncl tave diğer güzide T uat Sanatkârlarının iştirakile yolculardan Takilmde Sıraselvilerde otublbllk \azlfelerlnl muvaffakıyetıe yapmışPazar 15.30 da' Matine. Çarşamba rur Makruh^ bu kaza sıroaında yaralanL E Z A İ Z İ A Ş K K A N L I N İ G Â R tır. Arkadaşları arasmda anlâkının yukmıştır. Yaralı Beyoglu Belediye hastanealne TENZİLÂTLI HALK GÜNÜ. Matine Şarkılı komedi 3 perde B ü y ü k Orta Oyunu sekllğl Ua tanınmıjtı. Kendlsine Allahtan kaldınımıştır. 15,30, Suare 20,35 te. Perşembe ve rahmeüer, allesine ve arkadaşlanna başA y r ı c a : Okuyucu K Ü Ç Ü K M U A L L Â ve Muaımneı, A: ~ ıluz Çıtırpıtırsan Cuma akşamları Subay ve Talebelere Bir sarhoj bir polis mermırunu l'ğı dlleriz Kârıkadim: KANTO DÜET KUVARTET Daphne du Maurier'in rolünde tenzilâtlı tarife. (Hüviyet cüzdanı yqraladı •unutamıyacağmız şaheseri. N U M A R A L I Y E R L E R 100 K r ş . aranır) TEL: 40574. MBOmm Küçültpazarda, Alı adlı blrlsl, evvelki akjam lçkUl halde dolaşırfcen nara &tŞehir Tiyatrosu Komedi Kısmında mıştır. Rasgeldığlnı de sözle tehdld etmi'jtır. Bu vaziyeti goren polle rnemuru ^^eîıra«l • Cln kendlslne lhtarda bulunmıışMakinesi (Zeiss İkon) portatif Senenin En Büyük Yerli FJlmi tur. Alâırış etnılyen. A pollsln peşlnden U komple ve yeni vazyıettedir. Sahibi KİNG KONÎVdsn sonra balta girrnemiş ormanlarda çevrilen en müthiş ayr.ln:adıâını görünoe, bıçajını gekerek filrr Bayaz Periiin ve dei'inelerm muhafızı ormanlar hâkimi dev maymun.. elinden acele satıhktır. Beyoğlu. gerlye dönmüş ve menıurun üstüne . atılYeşilçam sokak No. 3234. mıçtır. Meamed Cln, müteoavlzl blieğindea yakalamış> Alin.ln bıçaS saplamasUe ŞARK FİLM yaralanmasma rağmenı mütecavlzl karakola götUrmürtür. Yaralı tedaviye gönderıl(TURKÇE SOZLU) StNEMASINDA mlştir Yaralıyan hakkında da taklbat yüPHİLİPS RADYOLARI Muazzam dehşet ve heyscan filmi. Baş rollerde: rütülmektedlr. Pek yakında üç sinemada ayni zamanda Müthiş ve muazzam sahnelerle B U S T E R C R A B B E ve F İ F İ d'ORSAÎ GELMİŞTİR İki küstah hakkettikleri cezayı heyecan dolu bir süper film Yazan: Prof. Zrçasdtlin Fahri Fıntlıkoğlu Büyük tiyatro bması haberleri HEKIM GOZILE SAIVAT HFM [HEF •••••1BHBİ NALÎNA M1HÎNA ve karakier yapısmın edebî eserlere tesiri Yazan: Ord.Prof. FAHREDBIN KERIM GOKAY Türlder denizci değillernıiş! Vati dsİR mahkemede şahîdHk etll MUAMMER KARACA Ö Platin Paias FUAR YILDIZ1 I AKADEMI İSMAİL TÜLUAT • • > • GUNU DÜMBÜLLÜ f Bugün S A R Â Y Siıtemasııtda ' BUGÜN SESLİ SİNEKIA N A B O Yerlerınizi G A İPEK OĞLU evvelden aldırınız, Kurtaran; öldüren büyük bir aşkın esiri . , . Insafsız bir tesadüfün, sonsuz bir hicranın kurbanı . . . Cemiyetin c Ö L Ü » damgasmı vurduğu bahtsızlarm filmi LÂLE'de KABADAYILAR KRAU • The big shot » H I H P H E E Y BOGART İRENE MANNİNG'in hakikî h3yattan; sonsuz bir ıstırabdan yarattıkları en güzel film. Dünün kadrini bilmediği yüksek debalarm... Bugunün şerefi olan taıih yaratan insanlarm... Yarmm ölmez hatırası diye pnılan parlak günlerin filmi . . . Geçende bir gecerarısından sonra Bozdoğonkenıeri altmdan geçen A U Okeyle kürısı Karmlye Okerln hucuma uğTadıkları, kadının kaçınln.asma teşebbus edlldlgi ve yakalananların pollsle bekçlye de kargı koydukları coktasından yapıian tahkikat sonunda. meşhud EUÇ davası açıimıjtı; bu davaı dün akşam sona ernıiştlr. DUnkü muhakemede savcılık cezalandırma istemlçtlr, Mahkeme. mevkuf bulunan maznunlaıdan motor makinlstl Icebolulu Ahıced Hamüi Soğuksununj kadma sarkıntılık etmekten( kendlslnl yakalıyajı pollsln ap^letini sckn.ekt€n ve karakolda da zabıtaya sövüp saymaktan 9 ay, ı s gün hapse konulma5im ve 160 Hra ödemeslnl^ or | kadaşı Inebolulu Abdullah Kocamazın da 3 ay vo 23 Bün hapsedllmeslnl karar altma gördüler FÎKEİYE GECESİ 5 Mayıs P A Z A R aksamı Şchir Tiyatrosu D R A M Kısmında Baş rollerde: Ses ve Saz Sanatkârları Haber verildiğine gbre^hilips Şirketine bol miktarda Radyolar gelmiştir. Yakında satışa çıkacak bu Radyolar en modern modeller mevcud olduğu gibi pek ucuz cihazlar da vardır. Edvard G. ROBİNSON Margarite CHAPMAN MUSTAFA ÇAĞIAR TENASÜB ve FRANK; Varyeteleri,, LÜSİ KARAKAŞ ve HÜSEYİN BERK ARŞIN MAL ALAN'dan bazı parçalar. H V 11 S A T ILI K " ' MAMUR KÖŞK Bugün A R Sînemasmda ER 5 mayıs pazar günü saat 15.30 da ve akşamı 21 de Şehlr Kemedl tlyatrosunda TulCıat güaü adlle bir müsamere tertlblenmlşttr. Bu müsarrfrenln ferkalade olraası İçin bütün tuluat sanatkârlarının 15tlrail tcmln edllrnlştlr, Istanbul Abkerllk dalresl başkanlıSından: !I2H ve bunlarla lşlem gören dogumlular muvazraf blzmetlerlnl yapmak üzere orduya yon^r.arTklardır. ft mayıs <M(5 tcplp.niıa gün'!;İUr IlGİİl'erln o gün Askerllk jubelerlne başvurmaları gerektlr. Tuluat günü BUGÜN T Â K S İ M Eşi Görülmemiş Müstesna SİNENASINDA Bir Şaheser. Suadiyenin en güzel semtinde bir çok yetişmiş çam, leylâk, meyva ağacları, her nevi çiçeklerle en son sıstem tanzim edilmiş büyük bahçc ve motörlü kuyular. Şaşkmbakkal 356'1 Bakkal Hristoya müracaat. 926 doğumluîar M Ü N İ HE CUMHURİYET Nüshası 10 kuruşlur. i Dlr aylıls ÜÇ aylıS •\ltı avlık Senellk Abone beraıtı o . . . TütkiyE «The Great Moment» 3OEL MC CREA BETTY FİEID" in yarattığı bu eser insaniyet âleminde ebediyen yanacak bir üim meşalesidir. TÜRKÇE Sözlü ve Şark ve Garb musikili büyük aşk ve dehşet dramı. Nazi ajanlarmm yerli kabileleri ayak landırmak için çevirdikleri şeytanî entrikalar. 25 bm develi ve atlı muharib. Şarkılan okuyanlar: »Il'STAFA ÇAĞLAR ŞÜKRİYE GÖKÇER SUZAN ALTINOK 30 kişilik büyük Saz Heyeti 24 kişilik Kadın ve Erkek Korosu. 12 kişilik büyük orkestra Şark dansları. Gazetemlze gfinderllPn evrak ve yazılaı edllmeslc tade alunmas. D ikka t 1 5 ( K ) » 2İMK] » 2~(K) • 5ifK' » 3tH> Sı , >, ö »' H(AI • l * * ) ı çto Harlc ıçıo