Katalog

CUMHURİYET Kont Sforza ile yaptığım mülakat Kontun, italya harbe girmeden 10 gün evvel Krala yazıp yolladığı tarihî mektub 1946 Avrupasu: =haberleri «Tan» sahihleri dün sabah tevkif olundular ilk haftasında başlanacak Şehir ^ 22 Şubat 1949 Hâdiseler Düşünceler HEM NAUKA MIHINA Memurlara verilecek kumaşlara dair Yazan: Roman Fajans Butun dünyada adı çok bilinen Kont vuşmege isteksiz dahi olsa düşmanların, Sforza yi okurlarımıza tamtma=a ha kahredici bir maglubıvete mahkum o cet yoktur Eserleri cihanşümul bir duklarını size ısbat etmiş bu sebeble, şöhret kazanan bu italyan devlet adamı maglubların mirasım Alıranya ile birve Italyanın eski Paris elçisi, fajizme likte paylaşmak için, harbe girmek kâhizmet etmektense, yirmi seneden fazla fi ge'=ceğıne sızı ikna etaiş bir zaman gurbette yaşamayı tercih et«Hıtlerle, herhangi bir bahsi paylaşm star Mussolını'nın karlı bir çok tek manın hülyadan ibaret olduğu keyfiyetıliflerini reddettikten >=onra diD oması rı majestelerıle münakaşa edecek degıme^eg nı ebediyen terketm ş once 1 m Biçare ve muvazanesız Almanlarda Franjada sonra Amerıkada, uzun se külliyen mefkud insanlık âlicenablık ve ne er oturmuştu Memleke inin maıuz ?klı selim gibi rrezıj etlerimizi, şuursuz kalacağını tahmin ettıgı ve çok evvelin bir aşau lık dujgusıle kıskanan Mmanden haber verdiği buyuk fac ayı Ame va farzı muhal bir zafere, hattâ yarım ri adan seyretti italya harb dışı kalınca zafere u asılsa dah , bizi dolandıracaktır merr eketıne dondu Şimdi Italjanın ri Fakat, Almanyanm za'er kazanması için en uzak bir ihtimal bile mevcud deg 'dir, yası hayat ndakı e^>kı mevkiim tekrar bugün o zavallı buaala faşistlerin hoşa mış bulunuyor Ikı <«neve yakın mr landıkları gibi size «realızm> le maruzamandanberı, orada sozu din enmekte zatta bulunarak izah etmek ıstedıg m ve se=ı işitilmektedir K°nd.sı halen =ey bundan ibarettir Corsjlta. denilen Italvan Is ışa'e Şuası 'Majestelerinin nazırın Fran^anm Başkanıdır çurumuş ve mağlubiyete mahkum olKont Sforza yi parlamento binasınduğu yolunda size teminat \ eriyor ar daki çalışma odacında ziyaret ettim Bu hüküm şu bakımdan hatalıda: HaBeni pek multefıt kabul etti \e sualle kikatte çurumuş olan Fransa değil tıprime nezaket e cevab vermek lutfunda kı Italyada olduğu gibi, onun muhalif bulundu Once kendisinden balkan ı plutokratık neo faşist sınıfıdır Bizim g nda bulunduğu Consulta hakkında memleket mızde f< zm fesadı içırde a= n alumat istedim Bana şu »zahatı ver rütbeler almış bir çok gererallerın ne d değerde olduklarını bilmiyorum, daha « 25 eylülde ilk celsesini açan Milli doğrusu fazlasıle biliyorum, fakat, biliistişare Şurası, Fransada kuru muş o an jorum ki Fransız generallerin buyuk bir şv ıanın ayn dır Takriben 450 azadan kısmı kabilıj etsizdir, muhaliftir yani tevekkül etmiştir bunları ki'nen huku halkla teması v oktur vahud 19141018 met tayın etmiş kısmen sıyı^ı partiler harbinin modası geçmiş nazarıv elerinin E^kı Mj^arıoler Cemiyeti Valu le ce cazibesine kapılmıştır ki bu da ehveni miyeti gibi teşekküller namzed ao ter serdir Ama, dahası var Pek fazla Franmış ir Tıpkı Franjada olduğu g oı but sız generali var fa, bir takım Hıtler lere ç^yı tasdik eder, buna m tkabıl huiu Mussohnı lere hayrandırlar Alman ve italyan muhaliflerinin bu ıkı şuursuz metı devirmek salahiyeti yol t.u mahlukta vücudunu tahayyül etmek Demek oluvor ki vazifesi esa= cinnetini gösterdikleri meziyetleri, o aitibarı e ist şar dır Millî Misare Şura damlarda görüyorlar Bir millet n ruhusının ilk oturumu en fazla hukurret nu sezemıven butun asken şefler gibi beyanname enre taH a edılm jtır Teş a bunlar da Fransız milletine şuursuzca işlerle ciddi surette meşgul olmaca an ihanet ederek netice itibar le hezimete cak son oturunda başlamış ir > mahkurrdurlar Şu halde Itılvan orduMue ı ler Meclisi için ne zaman «e larının, Fransız topraklarına «uratle ve çm japı acagı sualine Koıt bfo^za şu içerilere kadar girmeleri az şerefle dihi dogr ısu hiç şeref kazanmadan, kocevabı verdi • Müessifler meclisi ıçm j akında =e av ca murakuı olacaktır çm vapılacaktır Önümüzde ı ganle de tarih er bel ı olacaktır Hukıımet. bu mesele ile yakından alâkadar olmaktadır > Kont Sforza'ya hu MüessuW Mecb'in n en buvuk mesele olan «Cumhur ve* mı Krallık raı'> rre^e esim haı edip edem jecegını sordum Elbette dedi Müessifler Mec'ısı her şey hakkında karar vermek salahiyetini haiz olacaktır Bu sebebîe bu en esaslı meseleyi de kararlaştıracaktır > Bu batı bloku hakkında ne düşündüğünü sordum c Pek fazla şümullü ve Avrupa kıt ası ölçüsünde her hangi planı şüpheli karşıladığımı gızlej emıj ecegım Tarih böyle çalışmaz Tarih, daha zıjade adım adım yürür > Kont Sforza, bugünkü harb sonrası dünyasında hâkim şartlar hakkında ne duşundugu yolundaki sualime, şoyıe cevab verdi « Bugünkü Avrupanın manzarası pek hoşa gidecek gibi dfğı dır 1919 Avrupası onun yanında cennet gibi kaiır O tarihte hiç değilse, bir takım temel fikirler mevcuddu Bunlara, az çok uyuluyordu Bugünkü, durum, bana çek daha karışık görünüyor Fakat buna rağmen, yakında yeni bir harb çıkacağına ihtimal \ermıyorum Vermiyorum, zira boyl« bir harb mede* yetin mahvolması demektir Yeni bir felâ et karşısında, bu medeniyet asla yaşayamaz.> İtalyan milleti çoğunluğunun cumhuriyete mı, yok'a krallığa mı taraftar olduğunu aorduğum zaman, Kent Sforza, bu suale cevab vermedi Ya nız bana bir mektub okudu. Italyada şimdiye kadar neşredilmemiş olan bu mektubu, italya harbe girmeden az evvel yani 10 mayıs 1940 da, Kral Víctor Emarmele kendisi yazmış Mektub şu mealdedir Le Grand Pin (Transa) 10 mayıs 1940 «Haşmetli, Yüksek manevi değerler taşıyan bazı subaylar (faşizm, orduda bulunan bu değerli insanların hep^ju henüz yok etmeğe muaffak olamadı kellelerini koltuklarına alıp bana geldı'er ve Fransa ile Buyuk Brıtanyaya karşı harb açılmasının kararlaştıgını haber verdiler Hem ordularımızın, hem yurdumuzun bir felâkete doğru gıttıgmı majestelerine izah etmem için bana yalvardı ar «MateotÜ'yi öldüren katlim eline silâhı verenin Başvekiliniz olduğuna dair delilleri size getirdiğimiz zaman Albertını nın, Amendo a nın ve benim beyhude gayretlerimizi hatır amasaydm size bu mektubu yazmakta tereddud ederdim Lakın Itaîjanın korunmadı dünyadaki istikbalinin kurtarılması bahis mevzuudur En kotu ihtimalin tahakkuku halinde, hiç değilse vicdanım rahat olacaktır «Haşnet.ı Başvekilimiz vlsıle ha mde bir takım gazeteci delillerde vurulacak d^rbenjı emin bir netice doğuracağına sızı ınandırraış odu bugünkü halı ebozuk auzen sılahs z kuman dansız ve milletin tasvıb etmediği bir harbde doiLSvin bas\ ek lınızın bizzat haşmetlinizi aldat ıgı bir nokta var ki o da E^yuk Brıtanyanm kısa b r mukavemetten onra Fransa g b hareket ederek darmaasLin olacağını ^anmanız kejf jet d r Hayır ingiltere sırtını duvara davamıştır Ingılterenın ıkı şıktan birml tercih etmesi mkını y oktur ingiltere mukavemet etmekle kalmıvacak domınjonlarıle beraber sebatına bütün dünyayı hayrette bırakmakla kaimi} acak be'ki ChemberJLaın in iktidar, mevkiinde bulunduğu tarihte henüz yakın bir zamana kadar çok fazla tereddud gösteren Londrada ojie kahramanca bir mukavemet lazırlanacak ki, emsali asla görülmemiş olacaktır «Bu mu' avemet dunvayı sarsacaktır Zamanla B rlefik Amerika da savaşa girecektir başka turlu yapamaz, çünkü Almam anın dunv a hâkımıve ni ele a mak arzusu Amerikada da fazla korku uyandıracaktır «Amerıkanm, İnfiradcılarla Avrupa terine karıca taraftarları arasında ikive bölündüğünü, Amerıkanm mılıtanzm aleyhtarı olduğunu vaktinde hazırlanamıyacagmı Washington daha hazır olma dan Ingılterenin yen »ceglni etrafmızdakıler kativ etle söylüyorlar, bunu bilivorum. «Haşmetli, bu masallara inanmayınız. Ben Birleşik Amerkayı tanırım Son faşist yıllarında orava on defa gittim Amerıka, karşısında butun dunv anın nihayet baş egecegı bir askeri ve iktisadî hazırlıkla, kainatı hayrette bırakacaktır «Eğer Majesteleri bu divanece harbe imzanın ve adınızı verirseniz bilm ş olun ki bunun sonu İtalya İÇ*" e n mui~ hış harab! demek olacaktır Hiç değilse orduyu dudunun Eğer benim eıbi s z de ordunun şöhretini ve şerefim candan istiyorsanız bütün kayna ».lamnızın fasızm tarafmdan israf ed Idıgıni ve memleketimizin, Almanlarla bı* safta harbedıldikten sonra hiç bir şey elde edemivecegıni duşunup uzun çok uzun sürecek böyle bir harbde ordunun başına neler ge1eceğıni bir kere gözonune alm «Eğer şimdi ilâv e edeceğ m soz, sizi ordunun ve Italyanın akıbetinden daha zıjade ılgılendırebı eeek m ah v ette ı c e Majesteleri şu ciheti dikkatle ihbara alımlar Harbe g rer^ek uğrayacağımız felâketler ojie korkunç milli şerefin kavbı ov ıe acı olacak ki mhayet italyan mılletıle krallık hanedanınız a a mdakı butun sadakat ve sevgi bağlarını mahvedecektir «Halbuki Majesteleri faşist güruhunu iktidar me\kimden kovar \e tarihimizin 1 în felâket ! kararı olan harbe gırm» kararını imzalamazsa I alvan n İleti s ze + a kadar minnettar kalacaktır ki faşıs krallık devresine aıd mesuliyeti ha alan hırsızlıkları ve daha başka cürümleri belki de unutacaktır «Bu mektubu Bomaya ve Villa Sov oia'a göndermek İÇJI elime geçen emin bir asıtadan istifade etmek üzere Alaiestelerıne alelacele yaznorum fakat vazıyetin önemim herhalde anlamış olacaksınız. Cario Sforza» Kont Sforza nın bu keharet mektubuna asla cevab almadığını ilaveye hacet voktur Mektub gönderildikten on gun sonra italya harbe girmiş bu unuyordu Geçirdiğim Bir Kaç Saat Zamanı mekân denen çerid üzerinde dolaşarak yaşamak, hafıza ile müdrikeyi renkli ve çeşıdll şe'nıyetın raanza^alarile doldurmak, sonra da kenara çekilip bunları düşünmek ne zev kli oluyor! Bugünlerde güzel bir vesile bana Toro«îarda Gulek bogazmı geçmek yol ortasında Çamalanı mevkiinde Tahtacı ismini taşıjan Türk aşıreferı arasında bir kaç saa* kalmak fırsatını verdi Mekân şeridi uzerinds rerklı bir zaman geçişini temaşa için bunaan daha güzel, 'ajdalı ve dinlendiril,! bir fırlat olamaz. ı. Ne Selçukogulları imparatorluğu, ne de Omanoğu lan imparatorluğu yaşamalarını ve devamlarını temin edecek şartları hazır amaktan bize bir vatan bırağmagı düşünmekten geri kalmamışlardır Bu yüzdendir ki şehirleri ve arazi rejimini muhtelif tarz ve şekillerde kurup teşkilâtlandırma işi yanında toprağa yerleşmemiş kabile ve aşiretleri de gaelerıne hizmet eder b r vazıyete soktuar Her iki imparatorluğun odun \ e ıcereste levazımını ormanlarda kesen hazırlovan ve taşıman unsurlaımüan b r ksmını da çok esti zamanlardanberi «Ta tacı> adlı aşiretler tenkil ed vordu "çer ke ımenın bir başka menşei yoksa ıu en tatmin edici bir izah cima ı «Tah acı> tabirinin muhtemel herhangi din! bir kaynağının da ilk teknik sebebin din lesmes iden dolduğu iddia edilebilir Her ne ise BIL iakkk olan taraf şu Anadoluyu Türkleştiren Türk akını, bir taraftan jeni şehir'er kurar veya eski şeh'rleri kendi ırkı ve mı'lı huvıye nın icablarma tâbi tutarken iskân mıntakaarı haricındeıa aşiret hayatından da ! aydalanmasını çok iyi bilmiştir Bugün kı<=men garbî Anadoluda, kısmen cenub Anadolusunda yarı gez cı, yarı oturucu ekip b çıcı olan Türk ve Türkmen soylarının hâ.a <Tahtacı> ismi altında :a nevi boy ve ovmaklardan ayrılmaarı, «tahtacılık» ı^ını devam ett mele•ınden dolavıdır Eğer böyle bir ekonoık meşguliyet herhangi bir sebeble ;esıls€ydı, adın da bir çok isimler gibi x he karışmış olması pek muhtemeldi Bugün «Taht?cı» ismi yalnız iki ımpara orlukta adeta bir müessese ve meş"uhjet nevi g bı devam eden «tahtacılık> zanaatme mensub olanlara verılmior Bu isim aynı zamanda Anado^unun ianevt birliğini bir bakıma bozan gı 1 1 bir mezhebi de hatır atıyor Alevilik Gerçekten <Tahtacı> sıfatı bir taraftan «Alevî> sıfatının eşidir Hatta «Tahacı» defken islamı din ve mezheb bilgiline vakıf olmryanlar nazarında <Sunnî> ıln aksı olan butun mezheb ve tarikat adlarının (meselâ Şit Bektaşi Kızılbaş, Cagferî. ) karşınıza dikilmesi d« mümkündür Başlıbaşına bir âlem olan Anaohı Aleviliğinin, Anadolu haricindeki Aleviliklerden ayrılmasından başka esil Anadoluda da j e r ver görüş v« inanış farklarının bulunduğu şüphesizdir izmir, Afyon ve Adana taraflarına yayılmış an <Tahtacılar> d» işte bu gibi »ynıkları yaşatan aşM zümrelerden ibarettirler Benim bu defa Toroslard* görüp lçle•ine girdiğim v« görüştüğüm «Tahtacıar> in mcgulij etlen de <Tahtacılık> ana doğrusu bugünkü şeraitte devlet ararından İşletilen orman ardan ağaç esimi v« taşımadır Bu hal on «sra yas a olan Anado'u Tuk tarihinin devamlılığını elle tutulur, gözle görülür çeıld« canlandırıyor ilk Anadolu fatihimin gerduneVri, Türk ordularının agrian çadır direkleri oklar v« yayları 15in lazım malzemeji temin eden, umumi iş bölümünde hisselerine ve alın j azılarına DU IŞ düşen kabile ve aşiretler »uğun de Cumhuriyet Türkiyelinin ornan devletçiliğinde çok faydalı bir unsur iegerıni tesımaktad rlar Hemen hep=i nesleğin İstediği yurd ve vazıf* aşkıle .ucehhez olan Türk oımancılarından al ve çalışkan orman müfettişi Topçu Haklarındaki davaya martın Hükümetin manevi şahsiyetini ı Meclisi tahkir davasınm birinci sorgu yargıcttfmca yürütülen tahkikatı sonunda; ikinci ağırcezaya verilen ve hak. larında tevkif müzekkereleri kesilen «Tan> gazetesi Başmuharriri Zekerlya Serte le aynı gazetede yazıları çıkan karısı Sabıha Zekeri a Sertel, muharrir Cami Baykut ve gene Tan Neşriyat müduru Halil Lutfa Dördüncü dun sabah zabıtaca «avcılığa getirilmişlerdir Savcı ıkça ikinci agırceza mahkemesi kalemine gönderilen sanıkların usulen mankeme kaleminde hüviyetleri belirtilmişir Aleyhlerindeki dava ile tevkiflerinin sebebi kendilerine kısaca anlatılmıştır e bu muamelenin yapıldığına dair bir stıcvab zaptı hazırlanmıştır Dordu de, lundan sonra jandarma refakatinde ve jtomobılle Tevkıfevıne yollanmışlardır endilerınin, lüzum gördükleri bazı eşyayı evlerinden getirtmelerine müsaade lunmuştur «Tan> gazetesuıde Zekerlva Sertel Sabiha Zekerıja Sertel ve Cami Baykut mzalarıle çıkan üç yazıdan dolayı açıan davaya, martin ilk haftası içerisinde başlanacaktır Bu yo data, dıger davalar ıbı, bu davaja da kapalı oturumda bakılacaktır Ziyaeddin Fahri Fındthoğlu diler « Şarab y k elbiseler köyde, sus1 süz olur n u* » Hasarcaoğlu Suleymanm aniaH gına göre de , ^ ' i j » , Tijstoğlu Ah bir k dost le be cer oen. ae r» ka m ve erke dansına elverişli d~«Tahtacılar> in bir küme halinde gecele gıldır ki c îoin beraberce oynadığı odıklen bir magaraja ki burası mesken yunlarm en güzel «Mer¿u unu» anış aafesuü gere pek eski tarihî bir bina Macar Çaraasma cok benzıjen ve nunın enka dır goturdu Değerli or munesi de bı^e göster bu halk raksı mancı dosturruzun anlafık arına bakı¡bana vi mı se ıe e icar =tan on b* hrsa l lorosun soğuk hr k kkl kaynaklarının =ene once Lorram ba inda ve çam koşaları arasınaa ya ı «»j rettıgım h lk oyun arını hatırlatıyoryan Tai tac lar, orman işletmeler mızın du Yalnız bir far a Macar ko>lerırd° en fedakar unsurlarıdır Bunlar çdiî Macarhlık Al as kov erindeki Almaşlı' ka^ıkları, gayretleri, cana yakınlıkları lııd =tıya a ras" en havatıv et ni ve yagonul ehli olukları, bilhassa gunluk ge ratıc lig nı munafaza e<~n ş hınstıyanlık ; m hayatının her safhasındaki mu^te'ma ı'e barınmış k^ndı ıc ne Jîaoanmamış ve tem zlıkle ı iş hanemde surdu>lerı eğde de tab 1 gp j resim takı < v lenceli ve n e ^ h hava larlle adeta dcal lemış iken Tul/ ¿ovler nde i Türklük birer işçi taburlarıdır Bas¡ca reni *°kı şehude kendini kajbetiuş hayata ve «Alevî» ler gibi Alevilik esrarına vakıf çe rrrış, şehre uz ^ verl°r reşeve olrnıyanlara ki bunlara başka ye ler m Yazan : Prof. Zekeriya Sertelin açtığı dava Geçende, Zekerij a Sertel, Istanb il ördüncü ashje ticaret mahkemesinde Haki LutÖ Dördüncü alejhine bir dava çarak «Tan> matbaası ile eşyasının htiyatı bir tedbir olmak üzere yeddi edle evdiini istemişti Dd ortak arasındaki ıu dava, karara kahıuştı Dosyayı lnceyen mahkeme şerikler arasmda husuletın mevcudıvett noktasından matbaa şlerinln bir yeddi adil tarafından idamesi yerinde görmüştür ve veddı adle tevdi Laıarı verildiği, taraflara bıldırılmış*lr / ev leri «Agzıkara> derler' kın e vıt patı bes^mezler Zamanmda ça ı^ır ar zamarrada güler ve eglemrl*" Bir nevi Epıkur Tn onlaım dunva görücüne de hakimdir Fakat bu, hayatn ciddi me c gulıye+l°rme arka çevirmeği icab ettirmez. Ormancı dostumuzun anlattıklarını, bizzat gördüklerimiz de tasdik ediyor Aleviliklerinden bahsedilmesini alâka A e karşılayorlar, «namaz> la «oruo un «ermiş> ler için bir mana taşımadı nı <Kur an> in çeşıdli tefsirleri olaH <cegıni söv emeA ıs vor ar Efer yanlarında «mev> obaydı bize bir mev ve raks ziyafeti çekeceklerini de ilâ e edıvorlar Onlar kendiliklerinden şarab ve rakstan bıhsedınce ısrar ettx Hemen mej lan la >akılan b r ateş e^afırda «h''lay> çektiler ve Hala>başı ile beraber hep bir agızdan başladılar Gok ceviz oyulur mu? Güzele doyulur mu? Güzel seven eslerin, Knllarr jorulur m u ' Aman gelin ne di} on, Söylerim «oylemeyon, Söylemeden gidıvon. Kız' Beni deh eiıvon' Etfrafım z Hkı kadın ve kızlara da «Halay> a karışmaHrmt teklif e*t • ? Dogrosu bu tek ıfı y apareen sunnî ve şehırh tabıatımı?ln tesiri altında b raz durakladık Biz teki nmızı gen almış gibi tavır takıp irken onlar şu cevabı ver ise «me reoe> j e v e tesı lerıne reaksiyon \«PTi> b r t kim batını tarıl atiere =aıne olnıus, n«ae olaıai ¿endi içine kap nıp idare edici nıntaka ve tabaca ar karşıcında « ir» ve «esrar» perdesıle ortunrnu t ir Toros eteklerin n «Tahtacılar» ı "=oh rli okumuşlardan ce t nen Aradolu \le lerı un en açık kır ı olanlarıdır Kültüre aşık okuyup vazma taraftarı o an bu eski Türkmen çocukarmın «Hat^î» ve «KuJiimTiet» in şur erıle beklenen ei'ebı ku turu ka ısmda cogru^u hayran kaldım Bir básica vekile ile «Çsıralını T ıtacılan» nwı ag ndan not et f n bu gibi şıı le den bir kaç numune vermek isterim Şimdilik Terosladan avrılı beni mecaul eknısven A. T Ş hnzasıle aldığım bir mektubda butun memurlan ılgılendnen bir mesele hakıanda şn düşünceler ilen snruluyor <Hukumetimlz haj at pahalılığına karşı b z değişmez gelirli eri korumak için, bir takım maddeler veriyor Gerç bunlar fevkalade zor olan malî durumumuza nazaran, ucuz olmamakla beraber, bu yararmlan şükranla kar=ılanamak kabil değildir La >. n bunların dağıtma şekli, Hıc bırır" zın hesabına ge nıyor dolavı veri en maddelerin hemen hemen hepsini kısrren veja tamamen satmak me burıvetı hasıl oluyor Karaborsacılığın bujumesı ve kjw eklenmesi bu maddekrın memurlar tarafmdan elden çıka1 yuzunden olma tadır Ha'bukl maksad memurların bı a' nef°s almaları olduğu hald° maatteessuf bu gayeye namıle varılamamaktadır Şeker zej t nyagı gibi gıda maddeleri Î elb e ık ku^aş verildiği zaman, bunların paracı de'aten isten hneKte oln ma2slı jr=mur mus. te na o m t i ı 7ere ki bunlar da pek azctır bu paralan ödemek orta ve az nraaslı veja ücretli memı lar ıc n hemen h^men gavrıkabıldır Hükümet memurların ı=tıfadesmı du=un>rek bu madde eri dag ttıgma go e he>=ey taklitle, hem de uzun taks e v eri melıdır ki ödeme imkanlarına maLk olalım Me^e â, g 'etenızde memurlara ık e'bıse ık kumaş verileceği ve para u ı ı u ç taks tte kesı ece^ı v azıldı Bu Mırr abların bedeli 132 lja a lık taksiti 44 lira tu ¿ir ki böyle bir ağır taksiti hiç birimiz n odemesne ıml an yoktur Gaje bizlere >ardm 1 e ki o ^e olduğu şunhesızd r bu >umaş arın beoelı bir jılda kesilmeli ki maldad hasıl ojun Ancak bu suretle jaz 1 ki ık b rer elb =e sahıo olabilir z. ^ksı takdirde gene karaborsacı^ in ek n e« ne y g suruleoektu Hukumetüı d KK? nı çekmenizi rica ederim > Okuvu um hesabını, metresi 22 lira olan en pahalı kumaşlar uzeunden japmıs olmasına rağmen esas itıbarıle haklıdır Eğer kumaş paralan uzun taksitlere bagla"nıazsa 1 errurların bujuk bir kısmı, aldıkları kumaşların en az bınnı, har*i belki ıVıcını birden karaborsacılara satmak zorunda kalacaktır Çünkü elbise «ahıbı olmak için valniz kumaş kafi degddır, oru diktirmek de lazımdır Terzi parası da a*agı yukarı kumaş parası kadar hatta bazan daha fazla tutmaktadır. Tabu birinci sınıf terziler bahis mevzua delildir Tıksıt esası kabul edildiğine göre bunun uç ay jerine altı ay veva bir «ene olmasında bir m inzuir olacağını sanmıjorum. Belki Sumerbank \erü Mallar Pazarlarının hesablan biraz uzar Fakat Pazarlar idaresinin muhasebesi en modern usuller ve hesab makinelerde çalışmakta olduğuna göre, bu uzama da, kumaşların, memurlara elbise olacak jerde, karaborsacıların eline geçmesi kadar zararlı bir şey değildir Memurlan düşünerek kumaş dağıtan hukumetımmn, oldu olacak taksıtlenn müddetini de artırması, kumaş dağıtımı kadar iyi ve fajdau bir } ardım olacağına suphe yoktur. T Tekel Bakanlığının lağvı hakkındaki şayialar Gümrük re Tekel Bakanlığının lagvfai erek Gümrük Umum müdürlüğünün Mave Bata^l gına ve Teke İn de devlet lk. sadl teşekk ı lerl kanununa uygun bir {e:Uce teşkı atlandırıl p Tlcarit Bakanlığına ıağ anarafı rijam eri yeniden meydana kmıştır Ankaradan verilen ban haberlere gers venl ürrrtk ve Tekel Bakanı bu İsi tetkik v« akan ar Kuruiuna tetjlite bulunacaktır il i t şehrimizde bu hususta malumat oktur du=ınce> I aydetmelle kalıvorum B J ıuı ak'ıf ormancıh0ımızda namuskar ve c ddî emeHerıle faal bir rol oynaman şoj e böyle on asara ya^ n me lekı bir faahvetm verdi:; ananevi us alığı idame eden Toro3 <Tah*acılar> 1, CumHjnvet TurkVv e^ınm en «ısternl! en organ k çalışıma cihazına ve 'ş gorme imanına salı b olan ormancılığının yal n alakadTlıgı «avesjıde orman sanav 1 me kezı olacalî olan müstakbel bu dag kasabasının hattâ icabında ta Istanbul'ardan ^rkarala^dan turist ceîbedecek sevim 1 ki çuk bir Türk şehr nin h^vata neşe katan belki de temaşasına dovamadıgm «Mengu» ju işlenmiş bir Türk Ça'dası haline sokup butun Turkıyeye ve dunvaya tanıtan sakinleri olacatfardır ŞEHIR TIYATROSU KOMEDİ Kısmında eSl^mez ve dar gellrJlere leytlnyagı daıtılma. IDI cumartesi günü Babalımdan tlbaren bavı bakmalar tararından başlana:aktır Bınun İçin Ticaret O'lsl dün bari ere Ticaret rrüdürllğunden verilen or tnolar mukabilinde yag tevziin» b«?larr ıştır Verilecek aeytlnyağların» perakende olarak " 1 " kuruş flat konulm ıştur Hal bukl şimdi şehrlmizd» «eytlnyagı piyasası üç 11 adan yukarıdır Yağ ar değişme* gelirliler» ekmek kar ne eri baç'ık arlle ttlşec T» dar gellrlüe^ çeker karnelerinin tL> harfli tuponlle birer litre olarak verilecektir Bu dağıtma piyasada reytjıyagı flatlann\n vülselmeMnl önllvecek bir tedbir ola rale te âkkl edl mekt»dL Etin pahalılaşmeması T» ce!eblere kaıp nı icadeLe mai^adlle toptancılar arasında bir ba'em vücude getirilmiştir Buna naearan toptancılar halka satılacak etin kilosu 220 kuruşu geçmlyecek ilatta canlı hayvan alacaklardır Halen elde pazartesi gününe kadar yetişecek miktarda hayvan vardır Bu müddet zarfında da yeniden havvan geleceği umulmaktadır Tlca.et Bakarlığı durumu mahallinde tetkik ettirmek ütere Erzurum» İM mü fettl* göndermiştir Dlger taraftan fistanbul perakendeci kasablan hlmave cemlvetl) lsmlle bir cemiyet kuru mak üzere Nuri Menemene! lmza«lle Vilâyete bir müracaat japılmıştır. Zeytinyağı tevziatı yarından itibaren başlıyor KÜÇÜK ŞEHİR 3 saat kahkahalar 7 a güldüren Senenin bu en güzel komedisi büyük muvaffakiyetle devam edıjor YENİ PARTİ HAXKIHDA! Yazan: HAMDULLAH SUPHİ TANRİÖVER Dünkü lodos Lodo» yüzünden dün jehlr hattan •»fer eri ftrıza İle yapılabllnlştlr Her zaman Kabataş İskelesine yanajan Araba vapuru Sirkeciden lçleme^a başlamıştır Lodos akşam üzeri uafliîeml?Ur Karadeniz Boğazında bekleyen vapurlar dışarı çılcabllınlş Et fiatlan Beykoz cinayetinin faili müşahede altına almıyor Beykos çav rinda eevdlgl Fatma Otllteklni t çaila ö dürmek en sanık aírele Tab,s n Aşıkm mejhud suc olarak başlıyan davacı istanbul lklnd Agırceza mahkemesine» dJn »aban da göülmUstür Adalet hekimi Dr Kâmil Ünsalanın verdiği mua~ere rppora ok nmi, u» Doktor delilik İddia eaen sanığm müşahede altına alınma mı yerinde bulmuştur Mahkeme de bu yo da karar yererek^ davayı marta bırakmıştır nki 'da OKUYUNUZ. ÖLÜM Merhum miralay Knla Atabek İn zevcesi Valldebağı Pre\ intoryom ve ganatorvomu fcaşlı°klnıl Dr Zeki BJtkı KSaeoğlu ta'afınaan Nlcontisv 15 lnol İlk okulunda verem hakk nda bir konfe ans verilmiştir Çocuk ve'llerlnden ve öğretmenlerden mü teşekkll kalabalık bir dinleyici kütlesi konteransı alaka ile dinlemiştir Halkevlerinin yıldöntlmü münasebetlle 21 şubat 9 48 pazar günü Eyüö HalS;e\lnde Ha kevl gençler nden müteşekkil milli eaz aevetl İlk konserini vereoek çeşldll milli oyanlar oynanacak gösteri kolu tarafından da bir terrsil veri ecegl gibi arkadaşımız Foto Namii GörgUçTln haaırladığı fotoğraf se glsl gezilecektir Veremle savaş hakkında bir konferans Teşekkür Talimhanede Guzelizmır apartımanmdairemize giren hjsızı yırrıi dört saat geçmeden yakalavıp çaldığı mücevherlerimizi bize iade eden istanbul polipinin yüksek başarısına hayranlığımı ve sayın Polis Mudınle Ikın~i Şube Mudur ve memurlarına ve Taksim ve Aksarav komıserle'ı1e >nvıl ve resmi memurlarına teşekkür ve minnettarlığımı alenen arzede'im. Ziva Ersin "Nârıfeeyzâ,, Kıvamında! Müthiş bir kapak Bizde ve A upada din günü Buhranımız Ideolocya örgesi (LUYUK DOĞU) Mürteci kimdir' 1001 çerçeve NLCIB F<\ZIL Güneşte lekeler iş ve hedef PEY VMI SAFA Egıtım sistemimiz iş ve hedef K\ZIM NAMI Fuhş ve Zina Bu kanunu istiyoruz' ABDtURAHM^N ŞEREF Halkadan pırıltılar Velîler menkıbesi ADIDEGMEZ Bir pırıltı bınbır ışık ADIDEGMEZ Şur ve fıkır inceleme Prof MUSTAFA ŞEKIB Hangi romanı okusam'' (Kırmızı ve Siyah) VECDİ BUPUN Kadın kılığımız Ev ve Kadın NESLİHAN KISAKUREK Cavalılar ve ingilizler Politika MZAWDDIN W Z I F f€| Sumerbank uçuncu kâğıd giyotini BANKACI ^ Dünya fikir ve sanat hare! et en OKTAY AKBiL # Fırdevsî ve Şehname Prof Ş U # Eski Yanan büyükleri SALİH ZEKİ A K T U irfan isinde plan NECIB F\ZH, Baü tefekkür halkası H M K4FAUOGLU Güzel lı Hüdje ZMîIR GLVEA1LI t Hav ada bul it Ronuı S \ID F4IK (b?=ııvor) Muzıkavı Hamayun «ıh ZIYA S\T<öt # Bu kutLma töreni Röportaj FETHİ KARDEŞ (Zavallı turkee) (Muaşeret edebi) (Gul^bılsek) (Sızmle b^sbaşa) (Karikatür) Şur ve daha reler' bir müdde teeben rahatsız bulunduğu ha« talıfctan kurtulamıyarak evvelki geçse Ben Jor] hastanesinde vefat etmiş cenazesi dün bu h&atac den ka.dı uarak namazı Teşvikiye camiinde kılındıktan sonra Feriköy mezarlığındaki aUo makbereslndo toprag» tevdi edilmiştir Merhumeye Allah tan rahıret diler ailesi «iradına tazlyetlerlmlzl bildirir la Bayan NAJME ATABEK Eyub Halkevınde Mevludu Şerif Emekli Temyiz azası Ahmed Renk Tonanm müteveffa zevcesi Halet Ranunun ruhuna Kızıltoprak Zuhtupaşa camııserifınde 24 şubat pazar gunu ogle namazını muteakıb mevlud okutturulacaktu Arzu edenlerin gelmeleri rica olunur DÜNDEN İTIBAREN ithalatçı ve İhracatçı birlikleri umumi hevetlerl dün Ticaret Odası =a onunda yaYeni Servisleri p lnn t Itik ve yapağı İhracat bir İği umu1 Çay sa onumuzda sabah kahva tısı mi lıe et le bağlamıştır Dünkü toplantıyı blrltklsr umumi kâtibi Saidvıg Janborlu Onlet Volovan Mümtaz Rek açmış ve ba kan ığa Mulılddln Sc5nk etler ve mümasil hafj «Potı A pmdar scçllü kten sonra geçen yıl İdare Bufe> servilimiz ayrıca her gun raporunun okunmaslle toplantıya başlan"=aat 15 e kadar faaliyete geçmeKmıştır Raporun kabulünden sonra bütçe kabul le sayın muşte ilerimizin arzu arı edilm ş ve bl1 ğin 1 9 ) 6 JUı İdare heyeti yeıırıe getirilmiştir seçim ne geçilmiştir 2 Pa=ajd^n ve pactanan»mızden *netTeni hevete Kerim Seraktar Hilmi Gü' halı olan Kokteyl salonunuz f<ıakftn Kınacı flrma">ı Ostar ka d»9ler Sablıyeie geçmiştir rı Keçeci Keceb Maliki Nafiz Özalp Nuri Kozlkoğlu seçilmişlerdir 3 Ust kattaki lokantamız öğle ve akşam açıktır Nefis yemek er itiBir gene kız odasında olıi bulundu nalı sevıs Eyübsultanda Camllkeblr maha leşinde Eov cı sokağında 6 numaralı evde otaman ZIYAFETLER KABUL EDILIR HT ıbln kızı 2 4 yaşında N11UÍer dün sibah jatt gı cuada ö müş o arak bulunmu tur 4dal t hekimi Dr izzet Işcan cesedi Morga kaldırtmıştır Ölüm sebebi araştırılıyor İthalâtçı ve İhracatçı Birlikleri umumî heyetleri başladı MAE KİZ'in Teşekkür Altı seredir çekeğim ve müteaddld amolıjatlara rağmen tedavi edımıven ı^yorektal fıstuüerınden beni muvaftakıyetıı bir amelı\atla kurtaran Tıb Fakuı e=ı Cerrahrasa hastanesi degpr 1 Doçenti Feyyaz Berkava teşekkürü bir minnet bo cu bilirim, Pıjade albayı M Ah Orgul x f * * Bugün BÜyÜk DOĞU'da Sinemasında E L Ç İ S İ SEVGİLİSİ VEHBrnın bu sene gceeegmiz en güzel ve en son filmi KOLAY FRANSIZCA Çoktandır beklenilen orta ve lise öğrencilerin, te]affuzlu »ozluklu turkçe izahlı jardımcı kitabı, KENDİ KENDİNE DİKKAT! r 3IR İKİ SATIRLA Bugün T A K S İ N YUSUF Şarkın en kudretli artisti 17 2 946 pazar gunu Hakkın rahmetine kavu°an eşim istanbul Belediyesi Bez baha satış salonu memurlarından Şuk u Bavragın cenazesinde bizzat bulunmak, mektub ve telgrafla acılarımızı pavlaşmak lut'unda bulunan m°rhumun âmir ve arka aşla^ıle akraba ve dostlarına a/n ayrı teşekküre derin acılarımız mânı olduğundan muhterem gazetenizin tav as utunu rica ederiz Meıhumun eşi ve akrabaları Kolay Fransızca ( 2000 kelime > özel b"* baskı ile çıkmıştır İNKILAP Fıati 250 kuruştur Her kitabcıda aravmız Istanbulda íf. TJCAREÍT Ofisinin e lı de bulunan ve bu fcaneleıde muhafaza edilen gravyar peyn! erinin plyasava serbest olarak satılması ti>arrü' etrrlşttr Bu peynirler bu ük pa ti halinde kUosu 3îO beş teker °ğe kadar o lanları S6O kuruştan satılacaktır Şimdi pivasada gravyar peynirleri 700 kuruşun satılmaktadır * ÜNİVERSİTE Devletler Hukuku Türîi Erstltü ü İdare hevetl dün toplanarak 6 ıı İn üzceki gt nlprde ens tú um mi mec H'lnl toplantıya dave e karîr verplştlr ¥ A^£ERIKANIN eski Sofya elçisi Mr Earl memleketine dönmek üzere bugün şehrimizden avrılacaktır C E H E N N E M Her taraftan vukubulan arzu üzerine D\HA BİR KAÇ GLN GÖSTERİLECEKTİR Şarkıları SADİ HOŞSEis MEFHA RET i n DİRİM SEMİH\ COŞAR P A Z A R T E S I G Ü N Ü N D E N I T Í B A R E N CUMHURİYET Nüshası 10 kuruştur Bir aylık üç aylık 4!ia ayı k Şenel k MAHALLENİN Türkçe Baş rollerde Istaıbulun pek Turkçe şarkılar HAMİYET YUCFSES Sevdiği fakır bı> kızla evlenmek m ıvaffak Abone Şeraiti Sözlü ve Şarkılı buyuk Şark filmi ıyı tanıdığı T\HI\T MUHAMMFD ve ARB4S F\RIS SEMIHA COŞ\R IUTFI GUVFN KEMAL GURSES a iven fikat z^ng n olan ailesinin muhalefeti yuzjnden arzusuna olamıyaa bir delikanlının mac°rası için 300 80ü l'ilK) 2*00 Harte İçin sr «tut Kr » 1600 • » ¿900 » » 540u » D i k kat çönderlleD evrak «« yazılaı edllmssln iade olunmaz