Katalog

r Yükselen I Türkiyenin diinü, hakkında şimdiye kalmıs hâdiselerin mühim eseri her tavsiye ederiz. Yazan : Or. Ernest Jackh bugünü ve yaruu kadar gizli ve sakh içyüzünü anlatan bu Türk münevverine Jeviren: P Kururman V Ğ U B K İ T A B E VI LondraYunan ordusunu takviyeye karar veı Mareşal Montgomery, Yunan Genelkurmayı ve hükumet makamlarile temaslar yapıyor Vaziyet bazı mahfillere göre gittikçe düzeliyor, diğer bazı mahfillere göre ise gittikçe kötüleşmekte devam ediyor J 23 üncü yıl Sayı: 8007 KURUCUSU rTONUS NADÎ huriyet Salı 3 Aralık 1946 Földes Jolan BALIK T KEDİ S Avrupada miıkâfat ka|tfMÇw*olan bu arm meşhur roman Nasuhi S B ^ . tercümesi olup ikinci basın^^^cüTTİO kuruş Telgraf ve mekrub adresi: Cumhuriyet, tstanbul Posta kutustt: îstanb'u] No. 2tt Telefonlar: Umumî Santral Numarası: 24298. Yazı Işleri: 24299. Matbaa: 24290. AHMED HAUİ^*itabevi Şurayı, Millî Eğitim Bakanı görüşülecek meseleleri anlatan bir nutuk ile açtı Ankara 2 (a.a.) Üçüncü Millî Eğitim Şurası bugün saat 11 de Dil ve Tarih Coğrafj'a fakultesinde Millî Eğitim Bakanı Reşad Şemseddin Sirerin başkanlığında ilk toplantısını yapmıştır. Bu ilk toplantıya 200 üye iştirak etmiştir. Yapılan yoklamadan sonra şura başkanı Millî Eğitim Bakanı Reşad Şemsedciin Sirer açiş söylevini vermiştir. Bakan, öğretmenleri her bakımdan övdükten sonra demiştir ki: c Arkadaşlarım, Üçüncü Millî Eğitim Şurasmın eğitimimizin hangi konuları üzerinde duracağını, hangi meselelerini konuşacağını önceden size sunulmuş olan gündemden öğrenmiş oluyoruz. Bu gündemde altı fnadde vardır. Bunlardan ilk dördü doğnıdan doğruya meslekî ve teknik öğretim kurumlarımızm teşkilâtına, programlarına ve yönetmeliklerin* müteallik bulunmaktadır. Yani Üçüncü Millî Eğitim Şurasmın çalışmalarında ağırlık merkezini mestekî ve teknik öğretimin meseleleri teşkıl etmektedir. Bu b'r tesadüf eseri değildir. Arhu\ Sa. 3, Sü. 2 de Yeni bütçe Meclis, konuşmalara 18 aralık çarşamba günü başlıyor Ankara 2 (Telefonla) Bütçe Komisyon bu akşam geç vskte kadar yaptığı toplarftıda Bayındırlık Bakanlığı butçesini muzakere ederek çıkarmıştjr. Cevdet Kerim Incedayı komisyon toplantısmda bulunarak gerekli izahlarj vermiştir. Butçe Komisyonu şimdiye kadar Cumhur Başkanlığı, Başbakanlık, Adalet, Savunma, Iç Işleri, Dış Işleri, Milli Eğitim, Ekonomi. Sağlık, Gümruk ve Tekel, Ulaştırma, Ticaret, Bayındu Arkası S. 3, Sü. 3 t» » emokrat Partiden dört milletvekili, Seçim Kananunun değiştirilmesine dair bir tasarı hazırlamışlar \e Büyük Millet Meclisine sunmuşlardı. Tasanyı inceli>en Adalet Komisyonu bunun kabule değer bir teklif olnıadığı neticesine varnuş ve reddetmiştir. Red sebeblerini açıkhyan bir komisyon üjesi başbca dört nokta üzerinde duruyor: 1 Reylerin okullarda ve kapalı hücrelerde gizli olarak kullanılmasma irakân yoktur, çünkü meraleketimirin her koju bir okul binasına htnüz kavuşmamıstır. 2 Rey puslalannı renkli olarak hazırlamak da birçok karışıkhklara ve güçluklçre yol açabüeeektir. 3 Parti temsiiciierinm rejTIBIIflhft» ı rine iştirak ettirilmesi ve rutanaklar» bunlar tarafından imza attırılması keyfiyeti de seçim işlerini kanştıracaktır. Çünkü parti temsilcilerine böyle bir lıak Atina 2 Hükumet kuvvetleri tara» tanıbrsa, aynı hakkı bağımsız adaylann fmdan Makedonva ve Tsalyada çetelere temsilcilerine de tamnıak gerekecek, bu karşı girışüen temizleme hareketi bütakdırde tasnit heyetleri akla gelmez >uk bir muvaffakıyetle devam etmektesabotaj hareketlerile karşılaşabilecektir. 4 Her sandıktaki seçim neticesinin hemen oracıkta ilân edilmesi de lrizumsuzdur. Tasnif heyetini teskil eden üjeler neticeyi bildiğine göre bunu ayrıca ilân etmekte ne mana olabilir ? Demokrat milletvekillerinin baztrladığı tasanyı gormediğinıiz için, bu hâdise hakkmdaki mütaleaınızı Adalet Komisyonu üyesinin be\anatına ve halk efkârından edindijnmiz intıbalara gore yürütmek zorunda bnlunuyoruz. Her şeyden önce şunu sbjliyelhn ki. 21 temmuz seçimlerini idare eden kanun, biraz acele hazırlanmıştı. Bu kanunun ekçik ve kusnrlu olduğu seçimler neticeginde iyice gorültnüştü. Şikâyetçiler arasında bizzat Halk PartLsine mensub vatandasların da savıca kabarık bir yekun teskil etmesi bu hususta kuvvetli bir delildir. Vakıâ Türk tarihinde Uk defa olarak tek dereceli, umıımî bir seçim yapıhyordu. Ne kadar dikkatli bir hazırhk yapılırsa yapılsın, bazı akeakhklar \e yetersizliklerle karşılasıltnası zaruri idi. Içtimaî hayarta tecrübe büyük bir rol oynar. Ihtiyaca kâfi gelmiyen kanonlan tecrübeye göre a>arlamak, tashih etmek. eksiklcri tamamlamağa çalışmak da teşrii organların başlıca vazifesidir. Yeni Seçim Kanununun noksan tarafları bulundağuna vatandaslar çoğunlukla inanınca, bu kanun üzerinde gerekli tashihleri yapmağa çalışmak hepimize bir borc olur, Demokrat Partili dört milletvekili, Meclise sunduklaıı tasarı önergesile herhalde vazife saydıkları bir işi başarmak istemişlerdir. Halk hâkimijetine dayanan bir devlet sisteminde seçim hâdisesinin mükemmele en yakın Feridun Cemal Erkin bir şekilde yüriitülmesî zaruridir. Bu yapılmadıkça demokrasiden ve hürriyetten bahsetmek oldukça güçleşir. Bu sekilde konuşanları halk, içi başka dışı başka, sahte ve ikiyüzlü kimseler gibi tammağa meyleder. Demokrasi mekanizmasını beğenmemek, bu rejiınden millete mntlaka hayır geleceğine inanmamak herkesin hakkıdır (bu husastaki inancımızı biz hiçbir zaman saklamadık). Fakat demokrasi yapacağım dedikten sonra onu artık tam manasiie yapmak da şarttır. Her rejimin iyî ve kötü tarafları vardır Bastan a"=ağı kiitii ve zararlı olanlar yalnız sahte rejimlerdir. Şa noktaya da dikkat edelim: Simdiki Seçim Kanunu eksik ve kusurlu Sse bunu düzeltmek üzere hazırlanao her tasarının mutlaka eksiksiz ve ku~sursuz sayıbnasına elbette yer yoktur. Adalet Komisyonu siwcüsunün ileri sürdüğü red delillcrinden bazıları bize haklı görünüyor. Türkiyenin her köyünde gİ7İi seçime nygun mekteb binaları gerçekten yoktur. Renkli kâğıd işi. bilinmedik güçlüklere yol açabilir. Düzinelerle adamın sandık baştnda tasnif işlerine karışması da seçim faaliyctini bozup aksatabilir. Şn veya bu maksadla bunlardan bir tanesi tutanağı imıalama7sa ne olacak? Seçim yarı mt kalacak? Görülüyor ki tıpkı Secim Kannnu giH. onu düzeltmeğe çalışan dpğistirme ta Secim kanununa dair Yugoslavyanın hududdaki kuvvetlerini arttırdığını bir nota ile dün Atinaya bildirdiği söyleniyor Atina hususî muhabirimiz telsizte bildipiyor Cepheye giden Yunan kuvvetleri dir. Bu iki bölgeden gelen haberlere goış, hükumet kuvvetleri tarafından ele geçirilen harb malzemesi gitikçe artmak Arkası Sa. 3. Sü. 5 te Feridun Cemal Erkin dün Amman'a vardı Dış İşleri Genel Sekreterinin seyahati Ortaşarkta büyük ehemmiyetle karşılandı ve muhtelif tefsirlere yol açtı Ispanya hakkında karar Birleşmiş Milletler siyasî komisyonu dün geee kararını verdi Para ayarlaması gümrük resimlerini otomatik olarak yüzde 165 artıracaktı, hükumet kanunun bu maddesini değiştirtti Ankara 2 (Telefonla) 7 eylul katarları para kıymeünde yüzde 20 den fazla bir değişiklık husule getirdiğinden Gümrük Kanununun 28 inci maddesi mucibınce tarifelerin otomatik olarak arttırılması gerekıyordu. Tariîelerin artışj, ithalât eşyası fiatlarını bir miktar daha yukselteceğinden hükumet pahalıhğı önlemek üzere bu 28 inci maddetıin işlememesini temine lüzum gormüş ve bunun için de Meclise bır tasarı vermiştir. Tasarı bugünkü oturumda gündeme aluıarak gbrüşüldü ve kabul edildi. Bu tasarı ile 28 inci maddeye şu fikra eklenmiştir: «Şu kadar ki ekonomik şartlann icabma göre gereklı görülen eşyalar üzerinde resimleri daha az arttırmağa ve bu madde hükmune gore arttırılmış resimleri indirmeğe Bakanlar Kurulu yetkilıdır. Yukarıdaki fıkralar hükümlerine göre tatbik edilecek artışlarda indırme yapılmasına dair almacak Bakanlar Kurulu kararları, yayınları tarihlnden üç ay sonra yürurluğe girer.» Bu fıkra kanuna eklenmeseydi, 28 inci Pün, bütçesi hakkında komisyona izahat madde hükmüne gore bütün gümruk veren Bayındırlık Bakanı Cevdet resimlerine yüzde 156 buçuktan fazla Lir Kerim tncedayı zam yapılması gerekıyordu. Halbuki bunlar meyanında akaryakıt ve buna benzer lüzumlu ve hayatî madde'er de bulunduğundan fiatlarm bu derece artması uygun görülmemiştır. Hukumetin, 28 inci maddenin yeni şeklıne göre gümrük tarifelerindeki eşyanın arzettiği ihtiyac derecesi nisbetinde arttırmalar yapacağı anlaşılıyor. 7 eylul kararları ve gümrük resimleri Milli Eğitim Bakanı Reşad Şemseddin Sirer Başbakan Ankaraya gitti Başbakantn İzmitlilere hitabesi Receb Peker, Gölcük ve İzmitteki teftişlerini vaktinin darlığından dolayı sonraya bıraktı Kudüs 2 (a a ) Tjıkiye Dış Işleri Genel Sekreteri Büyük Elçi Feridun Cemal Erkin bugün, Ammana varmıştır. Komisyonda, silâhsızlanma Büyük Elçi, Krahn Filistin hududu yamevzuunda Amerika ile kınlarında İrbat'daki sarayında öğle yeraeğlni yedikten sonra Amman dolayRusya arasında şiddetli lar:nda Urdünün İç ve Dış İşleri Bakanı tartı&malar larile Amman Bcledive Baskanı tarafmdan karşılanmıştır. Feridun Cemal ErNewYork 2 (R.) Birîeşmiş Milletkin, saraya gıdeıek hususî defteri imza ler siyasî komitesinde bugün silâhsızlamıştır. lanma meselesinin görüşülmesıne devam Türkiye Dış Işleri Bakanhğı G«nel edılmiştir. Amerika namına Âyandan Sekr«teri bu akşam Kral Abdullahla huConnally söz söylemiş, Sovyetlerin teksusî olarak akşam yemeğini yiyecek ve lifini tenkid «derek bunun dar bir düvarin ş«refine verilecek resmî ziyafette h?zır bulunacaktır. Büyük Elçi, perşem şünce mahsulü olduğunu ve teklifin tep kili uçaklardan, roketlerden ve mikrob Türkiye İtalya ödeme anlaşması geAnkara 20 (Telefonla) Bu ay sonla. be günü Urdünden ayrılacakür. silâhlarından bahsetraediğini anlatmıştır. rına doğru Ankarada mühim ticaret mü reğince bir İtalyan müessesesi adına Kudüs 2 (AJ*.) Orta doğudaki n:üşahidlerle Filistin ve Urdündeki Arab Bütün bunlarm da bahis mevzuu edil zakereleri yapılacağı haber verilmekte Arkası Sa, 3, Sü. 2 de siyasî şahsiyetleri, Türkiye Dış Işleri mesi gerekleştiğini izah eden Amerıkan dir. Belçika ticaret heyetinin aym 10 ungenel sekreteri Feridun Cemal Erkinin delegesi, Sovyetlerin atom bombasından da Ankaraya gelmesi bekleniyor. PolonUrdün seyahatine en büyük önemi ver kurtulmayı gözeterek geTİsini Güvenlık ya ile de bir ticaret anlaşması yapılması Konseyine bırakmak ve orada da veto iki taraf arasmda esas itibarile kararlaşmektedirler. Kendisüe görüştüğümüz tecrübeli ve hakkını kullanmakla işin içinden çık mıştrr. Gerçi Polonyamn Varşova ve Arkası Sa. 3. Sü. 8 da şlmal bölgesi hemen kâmilen yıkılmışsa Arkas* Sa. 3, Sü. 4 te da, güney ve güney doğudaki sanayi çalışmaktadır. Polonya heyeti bu ay sonuna doğnı gelecektir. İktisadî faaliyeti EÜratle gelişmekte olan İtalya ile d« bir ticaret anlaşması yapılması prensıp itibarile kabul edilmiştir. Görüşmelerin nerede ve ne zaman yapılacağı bu ay içinde belli olacaktır. Çekoslovakya ile yapılmakta olan görüşmelere bugün de devam edildi. Aram mızdaki anlaşmanın hafta sonuna doğru imzalanabikceğı umuluyor. İngiliz Amerikan askerî iUifakı Yeni ticaret anlaşmaları Bu ay sonlarına doğru Ankarada mühim müzakereler yapılacak, Belçika, Lehistan, İtalya ile anlaşmalar akdi bekleniyor On sene müddetlibır ittifak hazırlandığı iddia ediliyor Londra 2 (A.P.) Komünist «Daily VTorker» gazetesi, işçi hükumetinin, Amerıka ile gizli olarak 10 yıllık bir askerî ittifak yapacağını iddia etmektedır. Bu gazete, bu hususta bütün kara, deruz ve hava kınıvetlerine şamıl bır plânm, Mr. Alexander Millî Müdcisa Bakanlığma gelir gelmez tatbik mevkiı Arkası Sa. 3. Sü. 5 te İranda durutn Tahran hükumetile Amerika arasında askerî bir ittifak yapıldığı şayiaları Tahran 2 (a a ) Iranla Amerikanm Rusyaya karşı a^kerî bir ittifak akdettıkleri hakkında cRehber> gazetesinde çıkan haber, Başbakan ve Harbiye Bakanı tarafından yalanlanmıştır. Resmî makamlar, bu haberin tamamen asılsız olduğunu beyan etmişlerdir. NADİR NADt Arkası So. 3, Su, 4 te BAsbakan. dün Darüssafakada ve Afocaklarmda Tahran hükumeti kuvveilerinin Azerbavcana girdıklpri ve Mıyane'yi işgal ettıkleri hakkında baskenüe bır takım •jöylentfler dolaşmakta ıdi. Harbiye Bakanı ve kurmav başkanı, ordunun biı hucum ıçin emir almadığını söylemişlerŞimdilik gazeteler tarafından işleülen «Sirmen» ve «Aydınlı» Arkası Sa. 3, Sü, 2 de petrol kaynckları!.. Yansx 3 üncü »oJıi/emude