Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
22 Kasim 1946 CUMHURlYET İşgat alfındakî dosf memlekeifer Yustan iç savaşı devam ediyor Hududdan Yunan topraklanna geçen bir çete, jandarmalar tarafından püskürtüldü İ Gösteriş merakı Süâhsızlanma hakkında Ingilterenin görüşü Baitarafi l hurt saJıifeda konuşmak üzerinde ısrar etmiş ve kenV disine söz verilmesi üzerine, düşman olmıyan memleketlerdeki askerî kuvvetler hakkmda malumat verilmesinin Birleşmiş Milletler anayasasınm 43 üncü mad desinin tatbikını kolaylaştıracağını söylemlş, bu madde gereğince vücude getirilmesi gereJdeşen milletlerarası kuvvetin daha kolaylıkla teşkil olunabileceğinl izah etmiştir. Bevin'in sorduğn sualler Daha sonra Mr Bevin söz söylemiş, İngilterenin süâhsızlanma işine i!<?ridenberi alâka göstermekte olduğunu, fakat iki dünya harbi arasında silâhsulanHia yolunu tutmak yuzünden Ikinci Dünya Harbi çıkmca mevcudivetini kaybstmek tehilkesi geçirdiğini bildirmiş, daha sonra şu sualleri sorarak sözüne devam etmiştir: «. Askerl kuvvetlerden bahsetmenin hlkmeti ne? Süâhsızlanma işini hızlandırmak mı, yoksa bunîarm yapacağı siyast tesiri bertaraf etmek mi? Bunu anlamak lâzım. Biz süâhsızlanma işinin bir bütün olarak bahis mevzuu olmasına daima hazırız. Fakat mesele bir bütün olmaktan çıkarıldığı takdirde onunla meşgul olmamıza yer kalmaz. Çünkü aslter miktarüe süâh işi birbirinden ayrılamaz meselelerdir. Ingiltere küçük milletlere karşı sinir harbi yapılmaması için Birleşmiş Milletler Anayasasınm kırk üçüncü maddesinin tatbikma hazırdır.> Mr. Bevin ara yerde şu sözleri söylemiştir: « Hitler, Almanyanın dışmda bir tek askerinin bulunmadığıru söylüyordu. Fakat bu durum onun bütün dünyayı boğacak en müthiş orduyu vücuda getirmesine mâni olmamışür. Onun için askerî meseleyi silâh meselesinden ayırmamak, ve meseleyi bir bütün olarak desteklemeğe hazırız.> Bunun üzerine oturum yarma bırakılmıştır. Konuşma sırasmda bahis mevzuu oian kırk üçüncü madde Birleşmiş Mılletler Kurulu üyelerinin, milletlerarası banş ve güvenliğe yardım için Güvenlik Konseyinin talebi ve hususî surette yapılacak anlaşma veya anlaşmalar gereğince beynelmilel banş ve güveni korumak için lâzım olan silâhlı kuvvetleri, göstereceği yardım ve kolaylıklar hakkmda malumat vermesinden bahsetmek tedir. Gene miiiehassıs davası erkos suyıınun bir haftada iki defa birer gün kesilmesi iizerine bu sütunlarda yaıdığun (İstanbul = ; Kerbelâ) makalesine karşı «Eski bir hemşeriniz A, Uzgören» imzasile bir mektub aldun. Maktubu aynen yazarsam, sürunda ba..a yer kalmıyacak. Onun için hulâsasını koyacağım. Şahsıru hatırlıyaraadığım bu eski hemşerim mektubumu «dikkatle ve hayretle» okuduğunu yazdıktan sonra boru temini için neler yapıldığını, Sular idarcsinin başında hulunanlann birer idareci mi. mütehassıs mı olduklarını ve ihtısasm bu idaredeki nisbetinin ne olduğunu öğrenip öğrenmediğimi sonıyor. Okuyucumun bana hatırlartığı bütün bu şeyleri sade hususî surette değiî, Şehir Meclisi kürsüsünde de komıştuğum için doğrusu kendisinden yeni bir ilham alamadım. Ancak orada konuşnlanlann hepsini gazete sütnnlanna nakletmek kabil olamadığından okuyucnlarımız bu knnuşmalardan haberdpr olamıyorlar. Lâkin asıl ilişeceğim nokta' o değildir. Mektubun bence en can ala• k parçası, şu kisımdır: a t Hayretle okudum, çünkü; benim bfldiğimBurhan Felek, Türk mütehassısına kıymet veren, onun başarıcılığuıdan şüphe etmiyen bir insandır. Nasıl bir tesir altında kalmış ki yabancı memleketlerden mütehassıs getirmeği düşünüyor ve senelerdenberi yet;ştirdiğimiz ve .çlerinde bu işleri mükemmelen başaracak gene ve değerli elemanları unutuyor.» İşte bu makaleyi şu ynkandakî satırlara cevab vermek içîn yazıyorum. Evvelâ ben geçen makalemde İstanbul su işine bir yabancı mütehassıs getirilmesini teklif ederken bizde belki müte. hassıs vardır ama bu islerin başında değil diye bir kaydı ihtirazî koymustum. Memlekette bu işleri başaracak ama lâfla değil işile bunu ispat cdecek mütehassıs varken dışandan adam getireJim demek budalalık olur. Onun için bu kaydi ihtiraziye okuyucumun dikkat etmesi lâzımdı. Şimdi gelclim mütehassıs var mı yok, mu davasına. Şehrin su işi gibi acele ve mübrem Mri davasında ihtısas eksikliğine şahid olan bir adamın ilk düşüneceği şey asıl davanın hallidir. Bir hastamn tedavisilo uğraşan hekimleıin aczi görülürse: Belki memlekette daha hazık hekimler vardır, bir kere arıyalım denmez. Nerede, hangi memlekette böyle bir hekhn varsa ya o çağırılır yahud onun ayağına gidilir. İ«.te benim de hareketim bundan ibaretti. Nefsimiz için yaptığımiz bu fedakârlığı milletimiz için neden yap. mıyonız? Okııyucum acaba bir milyonluk çehri: Bizde belki su mütehassısı vardır, vesvesesile dışandan gelebilecek mütehassısın bilgisinden mahrum etmek fikrinde midir? Okuyucumun dediği gibi bizde bu işeri başarabilccek salâhiyette mütehasjıslar belki mevcuddur; ama bunları ben, biz nasıl arayıp bnlabiliriz? O miiiehassıslar ki ses çıkannaz, resmî hnsu^l vasıtalarla ihtısaslarını ve mevcudiyetlcrini bildirmezler!. Meçhul kalmakta devam edeceklerdir. Memleketimizde altın madeni mevcud olduğuna süphe yokrur. Lâkin bir nltını dışandan getirriyoruz. Çünkü bizira madenler mekşuf ve işler bir halde dcğildir ki. Görüyorum ve görüyorsımtız ki ecne • bi mütehassıs davasında o ihtısası su' besile az çok alâkalı veyn alâkasız her ; keste garib bir tepki hasıl oluyor ecncbl. mütehassıs getirmeyi, gurunı milliya mugayir göriiyorlar. Ortada gurunı okşamakla, ihtısassız r e yetkisiz idare kurmak şıklan arasmla bocalarken yanliş keskinleştiri!niş j sebebsiz gururn ihmal ermekten başVa yol yoktur. Hele öğrenmemek ve dal^at iyi bilgi edinmemekte ısrar den muhafa j 7akâr hareketlere karşı koymak lâzım • dır. ı Hepimiz lâkırdı ederken: ! Bizde neler var yahu! diye mesuii ', yetsİT, hududsuz ve tayinsiz lâflar ede | riz. Lâkin âcil ve muayyen bir işin ts , hakkuku için lâzım olan fennî kudretl, elleri altında bulunmıyanlar karşılannla bu sözierden baska mesnliyeti mödrik' bir ihtısas teklifi göremezlerse ister istemez hislerini, hakikate feda ederek bn ihtısası başka yerde ararlar.. Aramıyor muynz? Elimizdeki yabanc» mütehâssıslar süs için mi geldiler? ~ lann subeleri icin de aynı hassasiyat' Valîahi ciddî konnsmak lâzım selir^e, ben fennin, ilmin ve bilginin vatanı ve,, milliyeti olduğuna kaîl olanlardan de^;| lim ve bıı vadide bir nevi çümrük lıimaj yesi konmaşına da taraftar değilim. Son. [ ra hapı yutanz. Elimizde mevcud ve ka j biü îstifade ihtısasları ihmal etmek ''îŞ nayet olur. Lâkin «Tiirk herşeyi yapica j ğa muktedirdir» seklinde acayib vecizej lerle memleketi fennin ve ihtısasm ni: metlerinden mahrum bırakmak tehliUesini de yaratmıyahm. Unurmamak gerektir ki bilmediğiroiıii bildiğimiz ve itiraf ettiğ^miz gün. ba pksiğimizin yarısını .gidermiş olıı Bütün münevverler için bu yolda elbir. l>ği yapmak ve ihtısas davasında mev; cudn hhnaye ve tekdir cttiğimiz kaı!ar; malik olmadığımız ilmî salâhiyetleri id. diadan kaçmmak bir memleket vazifesidir. Fikrim şudur ki Türk olmak herşeyi; bilmek alâmeti değil, herşeyi öğrenırekj zaruretidrr. Bunun aksi bizi yeniçerlj lihniyetine düşürür. g irleşmiş MUletler Kunılunun siyasî komisyortunda konuşulan müiıim bir mesele, büyük devletlerin düşman olmıyan roem4eketlerde tutrukları knvvetlcrin, kullandıkları üslerin hesabını vermeleri hakkında Sovyet nanrahhası ve Dış IşYunan hükumetinin hudud boyunca Atina 21 (a.a.) Tzenas dağında saleri Bakanı Molotov tarafından ortaya vaşlar devam etmektedir. Dün hava cereyan eden hâdiseler hakkmda hazıratılan meseledir. kuvvetleri bütün gün zarfında 7 defa lamış olduğu ve İngiltere ve Birleşik AMeselenin daha evvel Giivenlik Kon hücumda bulunarak Tzenas dağının zir merika büyük elçiliklerine verilen muhseyinde de konuşulmuş olduğunn bili vesinde asilerin kamplarmı mitralyöz tıra NewYorkta Birleşmiş Milletler genel kuruluna iştirak eden Yunan heyeyornz. Bu defa bizzat Molotov'nn bu ateşine tutmuşlar, müdafaa hazırlıklatine telgrafla bildirilmiştir. Bu muhtırabahse dokunması, Sovyetler Birliğinin rııu bombardımana maruz bırakmışlar nın ayrıca Güvenlik Konssyüıe de veriona verdiği ehemmiyeti ve onnn bn ve asilerin ciddî kayıblara uğramasma leceği tahmin edilmektedir. Londradaki meseleyi neticelendirmek azmile hare sebeb olmuşlardır. Yunan mahfillerinde bu muhtıranın haket ettiğini belirtmektdir. Duaran bölgesinde Yugoslav, Arna len Güvenlik Konseyinde ele alınmış Durum gayet açtktrr. Müttefikler eski vtıdluk ve Yunan hududlarınm birleş olduğu söylenmektedir. Aynı mahfiller düşman meroleîtetleri hâlâ işgal altın tiği noktada bir çete Yunan toprakla Yunan Başbakanı Çaldaris'in kasım da tutuyor ve bu işgali devam ettir nna geçerek bir garı atese vermiştir. sonlarında Amerikaya gitmesi Ihtimali mek için haklı bir takım sebeblere da Jandarma kuvvetleri asileri püskürt olduğu belirtilmektedir. Muhtırada müşler ve şefierile birçoğunu öldür eylul ve 14 kasım arasında cereyan etyanıyorlar. Fakat düşman olmıyan memleketlcri müslerdir. miş olan 33 hudud hâdisesinin listesi de işgal altında tatmalarının manası ve vardır. Bunlardan 19 u Yugoslav huduYunan muhtırası luvumu ne? Londra 21 (a.a.) Atinadan gelen dunda, 10 u Arnavudluk hududunda, Dış görünüşe göre düşman olmıyan haberlere göre, ormanlarla kaph olan 4 ü de Bul?ar hududunda husule gelmemlekctlerin işgalini, yalnız manasız Skra dağmda gizlenmiş olan küçük çete miştir. Gene aynı makamlar Arnavud ve lıizumsuz değil, hattâ yersiz ve ay gruplarile Yunan kıtaları arasında de ve Yugoslav hudud muîıafızlarmm bir çok hâdiselere iştirak etmiş olduklannı kırı bir hareket saymak icab eder. vamh çarıpışmalar cereyan etmektedir. belirtmektedirler. Şu var ki büjük Müttefiklerin bir Asiler, tedricen dağıtılmıştjr. birlcrine karşı durumlan ve güvensizl.,..ıı.ı..M»ımi[nıımılll!!|!lininnnHİIDI!!!!!lll!!lll!llinnınıııununıınınM. likleri buna seheb olraakta ve bu yüzden her devlet kendi menfaatine uygun tedbirleri almak ihtiyacını hissetmektedir. Ankara 21 (Telefonla) Belçika ile Türkiye arasında bir ticaret anlaşması akdi için yakmda Ankarada müzakereere başlanacaktır. Müzakerelerde buunmak üzere on, on beş güne kadar Belçikadan bir ticaret heyeti ge ektir. Belçikahlar, verecekleri mühim iriktarda demir malzemeye mukabil memlekeimizden iptidaî maddeler, gıda maddeeri ve maden cevherleri almak istiyorar. Çekoslovaklarla yapılan görüşme'.erin de müsaid bir şekilde geliştiği anlaşılmaktadır. Müzakerelerin önümÜ7deki Bundan başka IngiUerenin Mısırda hafta sonunda neticelenece|i umuiuyor. kuvvetler bulundurması da söz arasında birkaç defa babis mevzuu olmuşsa da bu mesele henüz bir dava nıahiyetini almanuş bulunnyor. Belki de bir SaşMTa/ı 1 inei sahıfede dava mahiyctini alınasına lüzum kalmaz. aşmasınm tadllini istlhdaf eden ve Diğer tiraftan Amerikanın Knrede ve Tiirkıyeye verilen ikl Sovyet notasını Çinde bir takım kuvvetler bulundurmasının sebebi de, arasıra bahis mev ;n!db etmektedir. 21 agustos tarihll birincl Ingiliz notazuu olmakta ve aynı şekilde karşılanmakladır. l'ani Amerika da, bu nıem a. İngillz Dış İşlerl Bakanı Bevln taleketleri işgal etmek değil, fakat mem rafından Londradaki Sovyet maslahatleket sahibleri tsrafından istenen yar üzarına gönderilmiştir. Bu nota, İndım ve hizmeti hnsarmak için bu kuv illz hUkumetinln Montreux andlaşmavetleri göndermiş bulıınduğunu Uldır sının taâihne taraftar olduğunu ve BUmektedir. yük BrHanyanm mezkur andlaşmanın adill İçin toplanacak her hangl bir Sovyelier Birliği buna karşı, düşman :onferansa İştirak etmek arzusunda ololmıyan bu gibi memleketlerde bulun•ugunu bellrten 23 kasım 1945 tarihll durulan kuvvetler ve bu kuvvetler taİngiliz notasını hatılatmaktadır. Böyle rafından kullamlan iisler hakkında maılr konferans, Türk ve Sovyet hükuIumat verilmesini istemekte ve şüphe etlerinin arzusu üzerlne toplanabllir. yok ki ona göre o da bir takım tedbirleri Notada bilhassa söyle denmektedir: almayı diişünmektedir. İngiliz hükumeti, Sovyet hükumeti Buna karşı Amerika ilc îngilterenin tarafından Boğazjarda kurulmasını doğkesin durr.mu henüz açıklanmamışttr. ru gördüğü yenl bir reiimin tekliflerini Bununla beraber Anıeriknnın Sovyet dikkatle incelemiştir. teklifiri deîteklemek için, verilecek ma Ingiliz hükumeti, Sovyet hükumeti lumatin yalnır bu gibi memleketlerdeki kuvvctl?re hasredilmiyerek ana memle tarafından ileri sürülen teklifler hakket içinde de sîlâh alhnda tutulan bütün :ında yorumlarda bulunmadan evvel, kuvvetlere de teşır.ili lehinde oldıığu an 'otsdam Konferransı sırasmda bu konu laşılıyor. Insri'terenin durumu ise daha zerinde vanlan anlaşmaya göre, üç ükumetin ayrı ayn Türk hükumetile henüz belli olmamıştır. Şüphe g'itürmez bir hakikat, bfiyük ^oğrudan doğruya müzakerelere girişdevletlerin herhansri namla işgal altında mesine şart koşulmadığım belirtme^ ar1 tuttuklan biitiin menıleketlerden çekil zusundadu . melerinin, diinya banşına en çok yardım Sovyet hükumeti tarafmdan ileri 5fledecek hareket olacağıdır. Ahnanya ve ülen tekliflere gelince, İngiliz hükumeJaponya gibi yeniden bir tehlike teskil ti şunu belirtmek arzusundadır ki büetıneleri muhtemel sayılan memleketle ün bu tekliflerde Birleşmiş Milletler rin bir miiddet daha işgal altında tulul biç bahis mevzuu edilmemiştir. Ingiliz malarına, gerçi bir şey denemezdi. Fakat ükumeti şunu da ilâve etmek istcr ki bu işjralin dc. iktisadî birliğe, hattâ idarl /Iontreux andlaşması gereğince kurulve siyasî birliee mâni olmıyarak yalnız muş bir rejimde yapılacak olan herhansiIâhMzlanma srereklerini gerçek'eştir gi bir değişiklik Birleşmiş Milletlorin mesi lânm geldiği de şiradiden belirmek ;ayesi ve prensiplerile kabili telif oltedir. Bu ise snlh muahedclerinin biran mahdır. evvel nericelendiriîmesine bağb elan bir İngiliz hükumeti, Sovyet hükumeti kpvfiyettir. arafmdan ileri sürülen ilk üç tck'Jf Onun için her şeyden evvel banş muakkında şimdilik hiç bir yorumda buahedelerinin netirelcndirilmesi, ve bütün unmıyacaktır. işgal kuvvetlerinin geri abması, Rusya Dördüncü teklirî inceliyen Ingiliz hütarafından yapılan teklifin de kendiliğinden tahakkuk etmesine imkân vere kumeti, Boğazlar rejiminin Karadeniz levletlerinden başka bütün devletleri cektir. ıL\kadar ettiğinin uzun zamandanberi Yoksa karşı'ıklı şüpheler ve güvensîz arılmış olan milletlerarası anlaşma ile likler devam eder ve bunlar da silâh ya abul edildiğini belirtmek arzusundadır. nşına, üs edinme yanşına meydan açar. Binaenaleyh, Ingiliz hükumeti, müssa bn işin sonu çatışma ve çarpışmadır. ;akbel Boğazlar rejiminin ancak Kaömer Rıza DOĞRUL adeniz devletlerile Türkiyeyi alâkadar Meselâ bu sırada Ingiltere, Vunanistanda bir miktar askcrî kuvvet bulundurmakta ve Sovyetler en çok buna itiraz efmektedirler. Haltâ SovyeJler Birliği bu meseleyi Güvenlik Konseyinde bahis mevzuu etmiş ve Sovyet delegeleri lngiliderin Vıınanistanda askerî kuvvet bulundurmalarını harısı tehlikeye düşüren bir hârfise saydıklannı bildirmişlerdi. Buna mukabil, Yunanlılar. Ingiltercnin dostça yardımlarından faydalanrcak için Ingiliz kuvvetlerinin memlekette bulunmasını istediklerini söylemişler; mesele de Ingilterenin ilk fırsatta Yunanistanı boşaltması temt'nnisile kapanrrustı. ; Sakat taraflarımıza vahide irca et; mcğe kalknıak abesle uğraşmak olur. ; Lâkin hulâsanın hulâsasını yaparsak ; elimizde bir tfirlü tasfiye edemedi; ğimiz bir kusur kalıyor: Gösteriş ; merakı. ; Işleriınizde, tedbirlerimizde, karar: larunızda ekseri satıhtan ayrılamaI maklığımıza, derinliğe nüfuz edeme•mekliğimize sebeb hep bu! • Kıymet takdirinde umunıS eftân •böyle terbiye etmişiz: Her şeyi göz•lcrimizle muhakeme ediyoruz. ! Bu yoldan aynlmazsak yalın kat •kalmağa mahkumuz. İ Gösteriş merakı bir mostra ustalıİğıdır. Hüner. mallaruı biçimini değil, kalitesini düzeltmektedir. T Yenî ticaret anlaşması Sofya 21 (a.a) Anadolu ajansının özel muhablri telefonla bildiriyor: Resml makamlarla teması olan bir kaynaktan şimdi öğrenlldiğine göre, kurucu meclis başkanı en çok rey alan partinin mümessill olarak hududsuz salâhiyetle komünlst Hderl Yorgl Dimltrova yeni kabineyi Inırmak ödevinl vermiştir. Btılgaristanda yeni kabine İzmif Halk Partisi kongresînde tariışmalar Baştarau 1 l/ıd sah'.jede Boğazlar meselesi ve bunda israr etmişlerdİT. Delegelerden biri; <Bu milletd kemiren hastalık sıtma değüdir, veremdir, veremdir> diye bağuTnıştn*. Krnıgre azalan Afyon valiliğine tayin edilen Kocaeli Valisi Ziya Tekeli için de sevgi tezahürlcri göstermişler ve Valiyi alkışlamışlardır. Vali heyecanmdan ağlamıştır. Kongre, Cumhur Başkanı Ismet înönüne bağhlık tezahürleri yaparak konuşmalarına son vermiştir. C. H. Partisi Aksaray semt ocaŞının yıllık kongresl dün 20,30 da Cerrahpaşa semt ocaginda yapümış, İstanbul milletvelüilerinden Hamdullah Suphl Tanrıöver bu kongrede hazn bulunmuştur. Kongre başkanı secMikten sonra dllekler dinlenümlşttr. Bir partül, baa da irelerde iş takib edenlertn karşılaştıklan zorluklardan bahsetmiş, Beyoglu se:ntl lmar ediürken Edirnekapı, Yedikule, Topkapı semtlertnin lhmal edildiğini ileri sürmüştür. Müteakıben Hamdullih Suphl Tanrıöver bir konuşma yapmıştır. Aksaray semt ocağı Bağdad 21 (a^.) General Nııri Elsaid tarafından kurulan yenl kabine, Irak parlamentosunu dafıtmafa ve yenl seçim kanununa göre yeni serbest seçlmler yapılmasma karar vermlştir. Parlamentonun dafılması için çıkarılan Kral kararnamesl bu akşam neşredilmlştir. Irak parlâmenîosu dağıldı Amerikada dört yüz bin maden îşcîsi grev ilân stti Washington 21 (a.a.) 400.000 maden işçisinin grevi geceyarısı başlamıştir. ettiğine dair ileri sürülen Sovyet noktai nazarmı reddetmek zorundadu. Bofazlann Türkiye ile Rusya tarafından müştereken müdafaasını belirten beşinci Sovyet teklifine gelince, Ingiliz hükumeti şuna kanidir ki, Türkiye, alâkadar devlet olmak hasebile, Boğazlann kontrol ve müdafaasım, şimdi olduğu gibi, ileride de deruhde etmelidir. Neticede, Ingiliz hükumeti, alâkadar tarafların mutabık kaldıklan takdirde toplanacak ve Montreux andlaşmasımn tadilini inceliyecek olan beynelmilel bir konferansa iştirake hazır olduğunu bir daha belirtmek arzusundadır. Başmakaleden devam den, yani tersaneden de şöyle bahsetmişti: «Ticaret filomuzun ilk adımda iki misli arttınlması keyfiyetini esaslı bir programa bağlarken memleketimizde geliştirilmesine çalışılan ağır endüstri ile paralel yürüyeoek bir gemi inşa endüstrisinin kurulması da derpiş edilmiştir. Bu itibarla programunızm ilk safhası çin lüzumlu gördüğümüz gemileri, bizzarur yabancı memleketlerde yaptırmağı göze almakla beraber, filoyu art;ırmak için yapmağı düşündüğümüz gemileri memleketimizde ağır sanayi inkişaf ettikten sonra, kendinriz yapmağı Sami Karayel dün sabah Cerrahpaşa Hastanesinde vefat etti düşünüyoruz> Teessürle haber alBakan, aynı beyanalının başka bir yedığunıza gdre, Türk rinde de şöyle demişti: sporuna, Türk maa«Beş yılda gerçekleştirilmesine kesin rifine ve Türk bası:aruret bulunan âcil programuı akibinnına uzun seneler de ve hattâ bu sırada, fahrikanm kubüvük hizmetler yarulmasma başlanarak filoyu arttırmak pan M. Sami Karaiçin lüzumlu tonajuı memleketimizde yel, dün sabah Cerapılmasına çalışılaeaktu.> rahpaşa HastanesinMemlekette gemi yapacak tersanenin de vefat etmiştir. kurulması işinin de âcil programa alınMerhum Türk spoması lüzumunu ileri süren ısrarlı neşrunun inkişafı için iyatımu iizerine eski Bakan, muhtelif bütün ömrü müdde Rahmetli Sami tarihlerde gazetelere yapttğı beyanatta, tlnce çahşmış, aynKarayel :ersanenin de bir an evvel vficude getica mek.t€blerde jimrilec«ğini müjdelemişti. nastlk hocalıgı yaparak binlerce talebe Bu arada kabine değişikliği oldu ve yetiştirmişti. Bunlarla iktifa etmiyen Receb Peker kabinesinde Ulaşbrma rahmetli, gazetecüiğe başlamış ve spoBakanı da değişti. Fakat Cumhuriyet rumuza yazılarile de hizmete koyulHalk Partisi hükumetlerinin denizciliği muştu. Pehlivanlarunıznı hayatına dair mizi geliştirmek yolundaki esas prensip son senelerde yazdığı eserler ve gazeeri değişmemiştir. Başbakanın, Büyük teîerdeki tefrikaları büyük alâka uyanMillet Meclisinde okuduğu programdan dırmakta idi. ıldığımız şu parça bunu gösteriyor: Sami Karayelin ölümü Türk sporu «Çok yıpranmış olan devlet ve armator için büyük ve hakikî bir zıya telâkki onajını tedricî olarak yenileyip artüra olunmak gerektir. ağız. Liman ve iskeleleri modern ulaşMerhumun cenazesi bugün U de Cerırma gereklerine göre en elverişli şe rahpaşa hastanesinden kaldırılarak Bdir ilde cihazlandıracağız. Deniz endüstrisi nekapı camiinde namazı kılmdıktan sonü süratle gemi .yapabilecek duruma ge ra Şehidlikte ebedî istirahatgâhına bı;irmek imkânlarını araşüracağız. rakılacaktır. «Serbsst şilepçiliği teşvik edeceğiz. Ve Allah rahmet eylesin. >unun temini için bir Kredl Maritim Bankasınm kurulmasını etüd etmek kaaruıdayız.» Receb Peker kabinesi deniz endüstriini süratle gemi yapabilecek duruma etirmeği programına koyduğuna göre, Baîtaraf» I tnd tdhifede ersanenin de biran evvel yapılrnası düTürkçe de komışmakta olan yeni elçi, ünülüyor demektir. dün kendisile görüşen bir muharririGene Receb Peker hükfimeti, 600 mil mize: •on liralık yeni bir sanayi programile « AvusturyaMacar Imparatorluğu 9 fabrika kurmak karanndadır. Bu pro zamanında burada ataşe olarak bulungramda, Karabük Demir ve Çelik fabri dum. Bu defa da Avusturya hükumekalarının esaslı surette takviyesi sure. tinin ihyasmdan sonra ilk sefir olarak tile gemi inşa endüstrisinin esasmı teşkil tayin edüdim. Bu vazifemden dolayı den ağır sanayiin gelismesi de mühim çok memnunum. İki memleket arasınıir yer tutmaktadır. da hem siyas!, hem ticarî, hem de külBir tersane kurulması ve burada gemi türel bakımdan iyi münasebetler tesis tnşası, yabancı tezgâhlarda gemi yaptır edeceğimi ümid ediyonım. Bu akşam mak kadar basit bir iş olmadığı için, bn Ankaraya giderek derhal itimadnamemi şe de hemen başlamak zamanı gelmis Cumhur Reisi Ismet Inönüye takdim tir. Tersaneyi, makinelerini haricden ge edecek, tlç hafta kadar orada kaldıktirtmek suretile kendimiz kurabileceği tan sonra İatanıb'ila döneoeğim> demiz gibi, kuvvetli bir yabancı finnamn mişür. yarcumile de kurmak mümkündür. Meele, işin biran evvel, ele almmasındadır. Bir yandan harice ısmarladığımız gemiler yapılırken diğer taraftan da tersancmizin kurulmasma başlanırsa, ticaret filomuzun muhtac bulunduğu gemilerin Ankara 21 (Telefonla) Meclis Bütbir kısmını da kendimiz yapmak imkânıçe komisyonu bugünkü toplantısmda nı bulmuş ve vaklt kaybetmemiş oluruz. Gemilerimizi kısmen kendimiz yaptığı Büyük Millet Meclisi, Cumhur Başkanmız takdirde, bunun memlekette büyük lığı ve Sayıştay bütçelerini müzakere bir iş hacmi yaratacağı ve mühim mik ve kabul etmiştir. Bütçe komisyonu yatarda doviz tasarnıfu temin edeceği dü nn da toplanarak masraf bütçesini şünülürse, hemen lşe başlamak yerinde müzakereye devam edecektir. olur. Hazır gemi almak veya yenflerini Tütüncülerin topantısı sipariş etmek için ne kadar zaman kayAnkara 21 (Telefonla) Ankarada bolduğunu gözönönde tnrunca tersane kurmak işine hemen başlamanm lfizu tütün müstahsil ve tüccarlanrun iştiraküe Ticaret Bakanlığmda yapılacak mn ve faydası açıkça anlaşılır. Artık, sıra tersaneye geldi Molotov Moskovaya dönüyor Londra 21 (a.a.) Ingiliz Dış Işleri Bakanlığına Amerikan Dış İşleri Bakanı Mr. Byrnes'ten gelen bir habere göre, Molotov, Birleşmiş Milletler teşkilâtma irad edeceği nutku müteakıb a. ]elacele Moskovaya dönmek için hazırlık yapmaktadır. Bu vaziyet karşısında Almanya meseiesini görüşmek üzere yapılacak olan Dörtler toplantısı g«ri kalacaktır. Türk spornnnn acı bir kaybı Baştarafı 1 tnd sahiiede oulunduklan müesseselerden hükumet memurları misillu zam göremiyeceklerini, buna ilâveten hayat pahalılığmm bu zamlar dolayısüe bir derece daha •üfceleceğini düşünerek cidden endişe luymaktadırlar. Bu endişe son günlerde oplanan parti kongrelerinde de izhar îdilmiş. buna çare bulunması istenilmiştir. Diğer taraftan esnafm bu durum doayısile havayici zaruriye fiatlarını yükjeltmelerine mâni olmak için Belediyece de baa tedbirler düşünülmektedir. Bu meyanda ileride lüzum hasıl olursa ıark koyabilmek için şimdiden havayi:1 zaruriye addedüen maddeler tesbit ve mnlann havayici zaruriyeden oldukları âlâyet idare heyetlne tasdik ettirilecektir. Kanun, yalnız ekmekle eti havayici zaruriyeden addederek bunlara nark konulabileceğini kaydetmekte ve diğer[erine nark konulmasmm bunlarm ha/ayici zaruriyeden olduklarma dair vilâyet idare heyetinin kararma bağlı oliuğunu tesbit etmektedir. Havayici 7.a•uriyeden addedilecek maddeler alelumum bakliyatla peynir vesaire gibi maddeler olacaktır. Lisans verilmemesi üierine fasulye, mercimek gibi bazı madîelerde bir miktar düşükliik olmasma nukabil sebze ve meyva fiatları yükjelmektedir. Evvelce kilosu bir kaç kuruşa satılan ıspanak 40 kuruşa çıkmıştır. 'eynir 220 kuruştur, yağın da on liraya ;ıkması ihtimalinden bahsedilmektedir. Tîcaref Bakanı piyasada önemli teikikler yaptırıyor Yeni Avuslurya sefiri geldi Ege vapurile şehrimize gelenler Dün bab Akdenlz Beferinden dönen 3ge vapuru 221 yolcu getirmistir. Yol!ular arasmda eski Roma büyük elçimiz Jemal Hüsnü Taray, Stockholm sefirimiz Nizameddin Ayaslı, Avusturyarun Türkiye elçdsi Klemens Vildner, Norve;in Ankara büyük elçisi Vohan George îeder, İsviçrenin İstanbul başkonsolosu Jean Martig, İsviçre beynelmilel musiki müsabakasmda başarı gösteren Şadan dar, Opera sanatkân bulunmakta idiler. Sanatkâr Şadan Candar kendisile göüşen gazetecüere, seyahati ve İsviçredeki müsabakalar hakkmda şunlan söylemiştir: « Hocam Madam Friede' Börn'ün arzusile üç ay evvel müsabakalara girmek isteğüe İsviçreye ve Güzel Sanatar Akademisine müracaat ettim. Buada yapılan imtihanı kazandıktan sonra ıçakla İsviçreye gittim. 32 milletin işti•akile yapılan bu müsabakaya ben ve ırkadaşım Vedad Gürlen iştirak ettik. 13 eylulde yapılan Uk müsabakaya "8 :adm girmiş bulunuyor ve milliyetimiz meçhul tutulmak suretil* bir perde arkasuıdan okuyorduk. En yüksek numarayı, jüri, bana verdi. Bu müsabakada 71 bayan kazanamamışü. Geri kalan 7 kişi, ikinci müsabakaya girdik; burada jarib bir hareket oldu. Müsabaka sonunda oldukça heyecanlı, birincî ilân edileceğimi bekliyordum. Öyle olmadı. Piyaıoya kolumu dayamışrm. Jüri birind [östermedi. Polonyalı ikinci, Viyanalı jçüncö oldular. îç îşleri Bakanı diplomalan dağıtırken iki Türk ismi de işd;ildi. Vedad ve ben diplomalarımızı alırken gözlerimiz yaşarmıştı.» Bayan Şadan bundan sonra, Bach, Mozart, Schuman ve "Werdi'den parçalar okuduktan sonra Türk olduğuna İsviçrelüeri asla inandıramadığım, îtalyanlar tarafından kendisinin angaje edilmek istendiğini, kendisinin daha büyük başarılar peşinde koşacağını, bu iübarla yakmda tekrar tahsile gideceğini, bu sözlerine ilâve etmiştir. Şadan Candar, bir buçuk ay sonra Sa•ay sinemasmda bir konser verecektir. Meclis komisyonunun kabul etlîği büîçe'er ABÎDÎN DAVER olan toplantı hazırlıklan ikmal edilmiş Elçiîer, evvelâ Veziriâzam Hersek Ahti. Bendeniz de rüyayı aynen nakletmiş ] Şimdi onlar da Tebrizde midir? msd Paşa ve diğer hatırh vezirlerle tim. Tabir ettirdiğimizde selâmete kaDiye sordu. Seyid Ali cevab verdi: müzakerelerde bulunuyorlar, arzı ubuvuşacağınızı öğrendik. Rüya demek ha Evet Şahım. Beraber geldik. İçlerin diyete daha evvel nail olafcilmek makkikat olmuş. den bir tanesi şairdi. Yolda efendimizin sadile huzura çıkmak için gayret sarBundan sonra Seyld Murtaza başmdan şiirlerini okurken vecde gelip hüngür fediyorlardı, hüngür ağlıyordu. ;esen felâketi kısaca anlattı: Selim evvelâ senelik vergiyi taidime Seyid, bu şairi görmei isterdik. Sultan Selim, Anadoluda yekunu gelmiş olan Buğdan ve Eflâk sefirlerini kırk bini bulan mezhebimiz saliklerinin Diğerlerdne de şehirde bir konak tahsis kabul etti. Ondan sonra sıra eski ahiddefterini hazulatmağa başlamışfcu Sür olunsun. Hizmetlerine adamlar verilsin. nameleri tecdid arzusunda bulunan Ma Tefrika: 93 Yazan: Ferıdun Fazıl Tülbentçi günden korkup kaçanlarla maiyetimiz Bizim için küıc kuşanan yiğitleri himacaristan ve Venedik sefirlerine geldi. kabarmış ve eÜi kişi olmuştuk. Kayseri yemiz altına almak vazdfemizdir. Biraz yüksekten konuşan Macar sefiri gasma tutuştuğu aylarda Anıasya ve | lunmamın bir tesadüfe borcluyuz, yeden aynlalı henüz iki gün geçmiştL Seyid Murtazanın' sevincinden a ne kızan padişah, şu hitabda bulundu: Manisa hududlarma kadar sokuhnuştu. | efendimiz. Bununla beraber uğrunuzda Kervanımıza katılanlarla beraber yolu kulaklaruıa vanyordu. Hayatmı kurta Biz pederimizin siyasetini takible Şehzade Ahmedin oğlu Muradın İrana il canunızı feda etmek bir saadettir. İrşad muza devam ediyorduk. Fakat bir öğle ran süvarüere bir iyilik etmek lstiyormiikellef değiliz. Selefleıimize asla ben tica etmesini sağlayanlar arasında mü larmız sayesinde diyan Rumda mezhe üzeri tozu dumana katarak gelen ve du. Bu da kendiliğinden halledilmişti. zemeyiz. Maearistanjn bakası bizim hat him bir rol oynamıştı. Anadoluda dolaş bimiz saliklerinin günden güne ziyade Kayseri sancak beyinin adamları oldu Anadoluda Şiî mezlıebine salik olanlatı hareketimize bağlıdır. Sefir az daha tığı yerlerde Şiî mezhebinin yayılmasına leştiğini arzetmek isterim. Gezdiğimiz, ğunu zannettiğimiz topulîlanna kadar rm son durumu ve Yavuzun şarka sefer ki'çük dilini yutacaktı. çalışanların başmda geliyordu. Bu se' dolaştığımız yerlerde ismi âlinizi söyle sılâhlt kuk, clli kişi yolumuzu kesti. yapmak ihtimallerini de hulâsaten anlatYavuz, Venedik elçisine iyi bir kabul beble gerek Şah İsmailin ve gerekse er mek cesaretinde bulunduğumuz zaman, Hepimizi bağlamağa başladılar. Artık tıktan sonra saraydan ayrıldı. Doğruca hayatımızdan ümidimizi kesmiştik. Tam misafirlerini bıraktığı hana koştu. Hepgöstermekle beraber taleblerini kat'î bir kânı devletin takdirlerine ve itimadları büyük itibar gördük. ifade ile reddetti. Fakat garbda sulh ve na mazhar olmuştu. Şah İsmaü mahrem Bu mesud tesKdüfü öğrenmek iste bu sırada beş süvari doludizgin dağdan sini bir araya topladı. aşağıya inerek müdahals ettiler. Beşi de Yiğitlerim dedi, Şaha yaptığmız sükunun dsvamını arzuladığmdan bir işlerini ona tevdi ederdi. Murtazanm bir rim. senelik bir ayrılıktan sonra Tebrize sulh muahedesi imzaladı (1) Sağ olunuz efendimiz. Bu mesud Allah bağı.şlasm, aslan gibiydiler. Teke iyiliklerin hepsini bir bir anlattım Memnun oldular. Size şehirde büyük bir Mısu Sultanı Kausu Gavri'nin kıy dönmesi Şahı ziyadesile memnun etmiş tesadüfü gene size borcluyuz. Eğer mez eyaletinden geliyorlarmış. Tebrize metli hediyeleıle Edirneye izam ettiği ti. En doğru ve taze havadisleri ondan lıebimize salik olan beş kahraman yar deceklermiş. Rahmetli Şahkulunun vak konak tahsis edilmesi için emir buyuralacağım büiyordu. Hemen huzurıma dıma koşmasaydılar, bugün huzurunuz tile maiyetinde bulunmuşlar. Kayseri dular. Hasan Beyi de huzurlanna kabul sefir, fazla itibar gördü. davet etti. Yanmda vezirler, dervişler da bulunmak saadetine mazhar olmıya sancak beyinin adamlarına giderek bizi edecekler. *** brrakmalarını söyleddler. Ne konuştukSüvariler, Seyid Murtazanm boynuna 1513 yilı eylul ayınm 18 inci günü ve şairler olduğu halde Murtazaya bir caktık. Allaha şükredelim kî bizim için larını pek asitmiyorduk ama, münakaşa sarıldılar. büyükçe bir kervamn Tebıiz kapılarında hayli iltifat ettikten sonra: . Sizden ırak kalmak bizi çok üzdü. fedayı nefse hazır bir dostumuzu sağ ve lar çok şiddetli oluyordu. Nihayet kanlı karşılanması hakikaten görülscek şeyŞadan Candan 1,5 ay sonra Saray sdbir boğuşma başladı. Ah efendimiz o di. Orta Aııadoludan kıymetli eşyalar Bir felâkete uğramanız ihtimalini dii salim karşımızda bulduk. nemasında bir konser verecektir. iman dolu beş süvariyi bir kere görmeHuzuıda bulunanlardan güzel sesile getiren bu kervanı halk adeta törenle şündükçe teessürümüz artmıştı. Bugün Sağ ol Seyid Efendi. Gurbette sekarşılamıştı. Kervanla boraber Tebrize nıerakımız zail olmuş ve memnuniyeti maruf müezzin Mekmed A^Iahani çok liydiniz. Bir saat bile sürmedi, hepsini nin gibi bir hamimiz olduktan sonra sırgçlenler arasır.ria Şah sa^ayınm bazı mü nıiz ziyadeleşmiştir. Bunu vezirlerimiz, sevdıği dostu Seyid Murtazaya hitab için fiıara mecbur ettiler. Kervanımıza katıl tımız yere gslmez. Şahımızın ellerirıi, ahim simaları da vardı. Sarayda her za dervişlerimiz ve sadık tebaamız içinde Şabtan müsaade taleb ettikten sonra sö iT.ış olup henüz bağlanmıyanlar da onla yaklarını öperiz. Vereceği vazifeleri ye| ra yardım etmişti. Bu suretle biz de ze karıştı: man mümtrz bir mevki işpaî oden Seyid alanen söylemekle iftihar duyarız. kurtulduk efendimiz. Onları da kervanı rine getinneğe amadeyiz. Bu uğurda haMurtaja ve mriypti de bnnlpr arasmda Aziz £eyi3. seni bizî t=ınn bağışl=ıdı. Dedi. Gösterılen bu fevkalâde alâkayatımızı bile veririz. miza aldık. Tekrar yola düzüldük. idi. trsn I>'.' "'rîıı pibi halis bir Türk dan memnun kalan Seyid Murtaza Şahm Oğlumuz Iî?san Can hEftabrca evvel bir Arkası var aşn 'j'.? mEi,u*> olnn Ssyid Murtaza ellerini tekrar tekrar öptü. Şah Ismail süvaı ileri çok merak etlüya görmuş ve si'.m müthiş bir felâOs..t •>••!• hîmHanmın kanlı kardeş kav Bugün huzurunuzda sağ olarak bu ketle karşı karşıya kaldığuuzı söylemiş nuşti. , (1) 27 ekim 1513. SULTAN SELİM Ğ Merhum Fehmi Ateşia cenaze töreni Aramızdan ânî olarak ayrılan kıymetli arkadaşımız, eski idare heyeti azasmdan Fehmi Ateçin oenazesi bugün Caddebostanı Nümune bağı karşısmdaki 296 numarah evinden kaldırılacaktır. Bütün Galatasaraylı arkadaşlardan merasimde hazır bulunmalan ehemmiyetle rica olunur. • Galatasaray Kulübü idare heyeti' Vapur saatleri: 10,30 11,15 Stockholm elçimiz Ankara 21 (Telefonla) Rio de Jaî n^iro elçisi Bedi Arbel Stockholm e'.çiliğine tayin edümiştir. Hava anlaşmaları Ankara 21 (Telefonla) Haber verildiğine göre yakmda Yunanistan Lübnanla hava anlaşmaları için Ankarada müzakereler açılacaktır. Tercüme eden: Prof. Dr. Ali Nihad Tarlan YAVUZ SELIM DÎVANI Büyük Türk Hükümdar ve Şairi Yavuz Sultan Selimin farsça divanmm tamamı memleketimizde ilk defa olarak ve müstesna bir üslubla tercüme edilerek nefis bir kâğıda basılmıştır. 320 sahife, 250, cildli 300 kuruş. AHMED HALİD KİTABEVİ