Katalog

^umnurıyeı erkezı.istanbul ffnkara Cad. fil D uK L t K ı M 2 2 inci yıl S a y ı r 7 6 8 9 Teig«¿ ** Telefonlar; Umumi Santral Numarası; 24298. Yazı İsleri: 24299. Matbaa: 24290. tte ktub adresi, cumhuriyet, tstenbui Poşu kutusut btanHui No. 248 Pazartesi 14 Ocak 1946 ENGİN, T. T. K. üyesi kültür ve politikasını teşhir yılın bu eşsiz sürükleyici hemehal kitabcılardan arayımillî ve siyasî davalarımışesi yapılıyor. Mevcudu pek Kira ile de verilir. M A N K. E. akınşarkın siyasî rehresi değişiyor rkî Ürdün Emiri, İngiliz hükümetine r asî teşkilât hakkında bir proje verdi kla Ürdün birleştikten sonra, Suriye ile bir federasyon teşkil edecekler İngilterenin dış siyaseti Mr. Bevin, bu gün Birleşmiş Milletler toplantısında mühim bir nutuk söyliyecek Londra 13 (a a.) İngiliz Dif İşleri Bakanı Mr. Bevin, yarın Birleşmiş Milletler genel kurulu önünde ingiliz di? I siyasetini izah edecektir. Muhalifler, Parlamentonun feshedilmesini istiyorlar Bulgar Dış İşleri Bakanı, dün Sofyadaki İngiliz ve Amerikan siyasî mümessiller ile uzun bir görüşme yaptı , Bulgaristanda durum Amerikan mpatisinin onemı er üçünün de kaynağı bit olan Ermeni, Gürciı ve Rus istekleri karsısında, Sovyetğinin Adriyatik kıj ılarındaki bir jeti veja şubesi durumunda Yugoslavya müstesna, hür ve milletlerin gazeteleri ve rad"ürkiyenin haklı olduğunu yazısoj lüyorlar. a göğe kadar haklı olan davamız i bu yayınlar üzerine BasbaŞükrü Saraçoğlu, bir hafta evleni ve Gürcü iddialarına karşı erirken dünya basınına teşek•rek şojle demişti: profesörlerin yazdıklarına karşı, ünya gazete ve radyolarında göenış ve sert itirazları ve Türk e gösterilen emniyet ve muhabahurlerini, saşmıyan ve çaşmı>lan dürüst politikamızın bir ti addediyor ve bunun için genel ia, basta ingiliz gazete ve radyolunduğii halde, Amerika, Yunaİsviçre, Hindistan, Arab memleFransa gazete ve radyolarına nilletinin teşekkürlerini sunuyo 1 Moskova 13 (a a ) Sovyetler Birliği Bugün yapılacak toplantı Londra 13 (BBC.) Yarın Birleş Dıs İşleri komiser muavini Visinski, miş Milletler Givenlik Konseyinin Sof yad an Mosk ovaya gelmiştir. Sovyet radyosu bu sabah erisen saattoplanmıyacağı bildirilmektedir. Halbuki evvelce konseyin yarın toplanması lerde M. Visinski'nin Sofya seyahati kararlaştırılmıştı. Genel kurulun yarın batkında aşağıdaki tebliği yayınlayapacağı oturumda iktisadî v« içtimaî mıştır: »Bulgar kabinesine muhalefet partikomisyon üyelerinin seçimine devam lerine mensub iki demokrat üyenin kaolunacaktır. Bu toplantıda Mr. Byrtılması hususunda Moskovada üç Dis nes'ün de konuşacağı bildirilmiştir. İşleri Bakanı tarafından verilen kararSovyetler Birliğinin durumu Londra 13 (a.a.) BiTİeşmiş Milletler ların tatbiki tarzını yakından görmek kurulunun ilk günlerinde, Sovyet Rus üzere Sofyaya gönderilen M. Vişınski, yanm birdenbire ve gayet aşikâr bir •rada Bulgar muhalif partileri liderleri tarada Norveci himaye ettiği görülmüş olan M. Petkof ve M. Lulcef ile görüştür. Bu hareket, bir taraftan Norveci müştür. Bu iki zat, Moskova konferansı ve Danimarkayı, batı Avrupa devletleri kararlarına açıkça ve tamamen aktarı, grupundan ayırmağa, diğer taraftan da kabulün* imkân bulunamıyacak istek batı Avrupa devletleri oylarını dağıt « teklifler ileri sürmüşler ve bilhassa, mağa maruf çift veçheli bir tabiye te 8 aralık 1945 te seçilen Sobranya meclisinin feshini ısrarla taleb etmişlerdirlâkki olunmaktadır. Bulgar hükümeti pek tabii olarak bu Fakat kötümser kimseler, daba ziyateklifleri reddetmiştir. de kurul açıldığı gün Moskova radyosu Arkası sahife 3. Sü. 3 te nun yaptığı tatsız yorumlan belirtmekÜç Arab Hükümdarı tedirler. Sağda Şarkî Ürdün Emiri Abdullah, ortada Mısır Kralı Faruk, solda Suudi Arabistan Kralı Abdulâziz Bu kimseler, Sovyet murahhas heyeLondra 13 (a a ) France Presse çekilmek teşkil edecektir. Bu suretle Fl tinin <raüşkülpes€nd> durumundan, amuhabıri bildiriyor: lıstin, 1937 de hazırlanmış olan plân tom bombası komisyonunun teşkiline Urdun Emiri, Yakmşark siyasî teşki gereğince, ikiye bolünebilecektlr. Fılis veya manda meselesine temas edildiği lâtının tamamen yeniden tanzimi hak Unın Arab kısmı bu federasyona iltihak zaman tehlikeli ihtilâfların doğacağından korkuyorlar. Bununla beraber Lonkında bir projevi ingiliz hükümetine edecektir. te\dı etmiştir. Sojlendığıne göre, bu Bu projeyi takdim eden Ürdün Emiri, dra resmî mahfilleri bu derece kötümprojede Irak ile Ürdunun birleştirilmesi Arab birliğinin mutabakatıle harekat ser görünmemektedirler. Sovyet muhususunda İngıltereden müsaade isten etmiştir. Emırın, Suudî Arabistan Kralı rahhas heyetinin, San Francisco konmiştir. Birleşecek, olan Irak ıl<e Ürdün, Ibni Suucl \e bir kaç Arab deilet a feransının ilk zamanlarında da böyle daha sonra buyuk Suriye ile bir fede damlarlle akraba oluşu kendisine husu hareket ederek gayet çekingen davrandığı ve hattâ konferansı terked'p giderasyon teşkil edecektir. si bir nuiuz temin etmektedir. Bu teşekkül, etrafında Yakınşarkm İngiltere bakımından, sözü geçen pro ceğini ima ettiği halde sonradan duha dığar bölgelerinin de toplanacağı bir Arkası sahife 3. Su. 2 de uysal göründüğü unutulmamıştır. Rusyanın, genel kurul toplantılarını sekteye uğratmak niyetinde olması asla bahis mevzuu değildir. Hiç bir ciddî htilâf da beklenmemektedir. Muhalifler tarafından dağılması istenilen Bulgar parlamentosu binası BİR KARİŞ TOPRAK Iran davası Sovyetlerin hakikî hedefi malum değil! İran topraklarında 50 bin Rus askeri bulunuyor Londra 13 (a.a) Meşhur İngiliz siyasî muharriri Ewer yazıyor: Moskovada İran hakkında hiç bit anlaşmaya varılmamıştır. Sovyet politikasının hakiki hedefi ve hakikî mahiyeti hakkında da açık bir izah mevcud değildir. Stalın ve Molotov muamnlı bir hareket hattı ıhMyar etmişlerdir. Stalın ve Molotov, Rusyanın 2 marta kadar kuvvetlerini çekmek suretüe taahhüdlerini yerine getireceği hususunda ısrar etmişler, fakat bununla beraber, Baku petrol sahasının daha tesirli bir şekilde korunması maksadıle, 1921 andlaşmasına dayanarak kuzey Iranda garnizonlar bulundurabilmek hakkına malik bulunduklarını telmih etmek ıs. teyen bir tavrr takınmışlardır. Maamafıh, bu andlasmanın bugünkü şartlara tatbik edilebilecek hükümlerinin han. gileri olduğunu tayin etmes müşküldür Muhakkak ki şımdıje kadar tahlıy< hususunda hiç bir hazırlık alâmeti mefcud değildir. Amerikan kıtaları İran dan ayrılmıştır. İngiliz işgal kuvvetle rinın mevcudu 4000 e indirilmiştir. Buı lar İranın gıiney batısında bir yere top lanmışlardır ve burasını bir kaç gu: zarfında terkedebıleceklerdır. Arkası sahife 3. Sü. 3 te Dün öğleden sonra Maslakta feci bir kaza olmuş, bir kamyon devrilerek 14 gencin muhtelif yerlerinden yaralanLondra 13 (a.a.) Meşhur ingiliz malarına sebeb olmuştur. Hâdise şöyle siyasî muharrirlerinden Ewer yazıyor; cereyan etmiştir: Birleşmiş Milletler genel kurulunun Arnavudköydeki Boğaziçi gençlik kutoplandığı şu günlerde, urukta bazı bulübü, her pazar günü Devlet Ziraat işlutlar vardır. İran meselesile Türkletmeleri Kurumuna aid bir kamyonu Sovyet münasebetlerinin Londrada bakiralamakta ve oyuncularını futbol sahis mevzuu edilip edilmiyeceğı kafi obasına bu kamyonla götürmektedir. Kularak bilinmemektedir. Bu meseleler ıkü gazetelerde Anadolu Ajansı lübün dün de Mecidiyeköy stadında milletlerarası âlemde bütün endişelerin Fashington'dan alıp verdiği bir tel Hasköy takımı ile maçı old'iğu için zail olmadığı murahhaslara hatırlatılahaberi çıktı. Buna göre Chicago aynı kamyonu almış, futbolcularım cak şekilde zihinlerde yer almaktan geri go) radyosunda. Boğazlar mese stadyoma götürmüştür. Maç öğleyin sakalmıyacaklardır. Bunun böyle olması lakkmda konuşan bir yorumcu, at 13 de bitmiş ve gpnçlet kamyona doda hayırlıdır. íeseledeki hakkımın kabul ve tas larak Istinye lazerinden kulüblerjne gitSovyetler Birliğinin Türkiyeden, Gürttikten sonra, mek üzere yola çıkmışlardır. Otomocü profesörleri ve Ermeni komiteleri Necdet ıslar, bu meselede çok ileri gittik bilin direksiyonunu bu defa tarafından ileri sürülen ve Rus basınınakdirde, 1939 danberi elde ettikleri Bener adında şoförlükle alâkası olmıyan da genis neşriyata yol açan iddialarda ı kazançlarını kaybedeceklerini ve ehliyeti bulun.rmyan bir genç almışmevzuubahis araziyi ilhak etmeyi hakiırlar. 1939 da Amerikalıların sem tır. Kamyon Maslakta hızla ilerlemeğe katen tasavvur ve hattâ arzu ettiğine nasıl Polonyalılardan yana idiyse, başlamış, zaman zaman sağa sola yalinanmak mümkün değildir. Kars, Ardan de Türkiyeden yana olduğu açi palıyarak arkasından gelen, otomobillehan v* Trabzontı almak ve hattâ Boğazre yol vermemekte inad ederek Alır » larda üsler elde etmek için silâha müçiftliği önlerine kadar müthiş bir m telgraf, gene Chicago'da konu man 1 racaat edilmek isteneceği de hiç bir vabaşka bir tefsircinin de aynı tezi sür'at e gelmiştir. Bu sırada karşıdan Dünkü kazada ayağı kırılan kit tahayyül edilemez. Fakat Türk hüıfaa ettiğini bildirdiği gibi, bizim bir araba görününce acemi şoför direkVedad Erkul çok ehemmiyetli olan şu haberi de siyonu yana kırmış ve kamyon, evvelâ den Vedad, Necmi, Hilmi ve kulübün kümetine karşı devamlı azarlamalar gayTiresmî surette ileri sürülen istekler bir ağaca toslarmş, sonra da hendeğe i ediyor; umumî kaptanı, ağır surette yaralan ve her nevi ithamlar Türklerin sinirledevrilerek paramparça olmuştur. Kaza *** mışlar, şoför yerindeki Necdet Benerin rini gergin tutmakta ve Türk ordusuesnasında kamyonda bulunan gençler Arkasx sahxje 3. Sü. 4 te nun pahalıya mal olan bir şekilde silâh Arkası sahife 3. Sü. 4 te altında bırakılmasına sebeb olmaktadır. Bunda, Türklerin ergeç bu devamlı sıkıntılı durumdan kurtulmak ihtiyacını hissedecekleri ve Moskovanın dost telâkki edeceği bîr hükümete malik olmanın tek hafifleme çaresi olduğu neticesine varacakları gibi bir hesab sezmek mümkün değil midir? Eğer bütün bunlar bir sinir harbi ise, yakın istikbal bir çoklarının düşündüğü kadar korkulu değildir. Fakat, büyük bir devlet tarafından komşularına karşı takib edilen böyle bir siyaset tehlikelidir. Şimdi bundan doğabilecek neticeleri mütalea edelim: Büyük bir devletin kendi güvenliği ¡özler, Başbakanın Türk milleti dünja halk efkârına teşekkürü i. Gerçi dunja, sayın Şükrü Saınun saydığı memleketlerden değildir. Fakat, bizim birçok U7ak ketlerdeki gazetelerin ve radvolaymlarını takib eden teşkilâtımız, ve yaj'in temsilcilerimiz yoktur. . Çin, Brezilya, Şili veya Avusla hakkımr/da neler yazılıp neler iliğini takib edijor mujuz? Bu cevabı haj irdir. Gerek bu memrde, gerekse gazetelerini okuyaımız ve radyolarını dinliyemedibaşka, uzak memleketlerde de hagörenlerin. hak \e adaleti sein bizim lehimizde olduklarına yoktur. Bu münasebetle bütün mn beş kıtasına sesimizi isittirhakkımın tanıtmak yolunda ciddî e çalışmak ve fedakârlıklarda buık lüzumunu bir defa daha beten sonra, asıl konumuza geliyo Maslak yolunda bir facia oldu Boğaziçi Gençlik kulübü futbolcularını taşıyan bir kamyon devrildi, 16 futbolcu ağır ve hafif surette yaralandılar Biz ilk harbi, sinir harbini Türk Rus münaseçoktan kazanmışız! betleri hakkında bir İngiliz muharriri neler söylüyor? (Doğu vilâyetlerimizde tetkik gezisine çıkan arkadaşımız Doğan Hadi yazıyor) Erzurum 13 Trenimiz incecik bir :ar tabakasıle brtülu dağlar, vadiler, oı arasından geçiyor. Erzururoa yaklaşıyoruz. Kış, bu sene buralarda isisnaî olarak hafit BerTak, lekesiz mavi >ir gök. Katı katı kar zerrelerini önülüze uialayan sert güneş. Neşeli çığlıklarla akıyoruz. İçimde garib bir heyecan var. Kendi ;endıme: İşte diyorum, hiç kimseye vennlireceğimiz bir karış toprak burası. Butun buraları, şu küçücük kulübe, şu Icoskoca istasyon, su muazzam demir löprü. Bütün bunlar, üstüne göz diki• bizim bir karış toprağımızdır. n Yirmi iki senedenberi Turkiyede iş başına gelmiş bütün Cumhuriyet hükümetlerinin değişmez bir prensip olarak bağlı kaldığı bu <bir karış toprak» fel¡fesi, Türk halkının tam isteği olduğundan bu kadar sağlam, bu kadar sarih, bu kadar muhkemdir. Ne bir karış oprak veririz, ne bir kanş toprak istez. Geçen harbden sonra Avrupada çok 5rdük. Versailles sulh muahedelerinin lüyüttüğü memleketlerin hiç birinde a <blr karış toprak» parolasının hükıü geçmedi; bizde ise, Lausanne'da lududlarımızı çizdiğimiz zaman başladı. e bugün, her zamandan daha hakikî, 1er zamandan daha kuvvetli, her zaıandan daha tönüne geçilmez» bir coşunluk halinde. Çünkü bizim bir karış >prağımızı kimseye vermiyecek olan mkumet değildir, hükümeti de içine ılarak, bütün bir millettir. Burada bütün insanlar, kadını, erkeği, çocuğu, genci ve ihtiyar le bütün insanlar, zaten malum olan bu hakikati size daha İyi anlatıyor. Hutíud şehirlerinde, hudud köylerinde, jerli halkın kendine has bir başka kahramanlığı var. Butun yüzlerde bunu açıkça görürsünüz. İşte şu gene kadının dedesi 33 te şehid düşmüş. Şu yaşlı köylünün anası, Aziziye tabyasından sopalarla, baltalarla Rusları kovalayanlar arasında bulunmuş. Tarihin alınlara işlediği bu asil cefa çizgileri altındaki o sessiz kahramanlık, bizim bir karış toprak ahalisinin nesillerden nesillere intikal eden türlü istilâya, türlü zulmet, türlü vahşete göğüs geren ve hiç değişmiyen asil ve Arkosx sanife 3. Sü. 2 de Ufuktaki bulutlar Kahramanlar diyarı Erzurumda, herkes işile meşgul oluyor Fenerbahçe G. Sarayı dün 10 mağlub etti Hindistan müslümantarı Pakistan için kanarını dökmeğe hazır bulunuyorlar Yeni Delhi 13 (a a.) 50 bin kişiye tab eden Müslüman Birliği başkanı Yîehmed Ali Cinnah bugün şunları soy.erruştir: « Müslümanlar kuvvetli, iyi teşkiAUandırılmış ve azimli bir millettir. Dnlar Pakistan için, yani Hındistamn usluman ve Hindu olmak üzere iki levlet haline getirilmesini sağlamak olunda, kanlarını dökmeğe bile hazırlırlar. Bugün seçimler için mücadele elıyoruz. Müslümanlardan kanlarını dök .elerini değil, fakat Pakistan için ve \usluman birliği için oy vermelerini ıs.Aoruz Kan dökmek sırası gelince, o Arîcas» gahife 3. Su. S te Yakında Cumhuriyet SÜTUNLARINDA Reşad Nuri Güntekin Feneıbahçe Galatasaray arasındaki dünkü müsabaka, büyük bir kalabalık önünde oynanmıştır Maçı, Fenernü .iaV,kfl!afrla yaptıkları bir golle kazanmışlardır. Bu maçtan evvel de Beşiktaş Sulev maniye ile berabere kal•"' ..^n,.^no onrı inmeci fHİir Gazetemiz için hazırladığı büyük edebî roman Rahmetli anamı hatırladım Salamon!.. Neden Raşel?.. O r]a psliimesin dive yelpazesini sallamaz da basını sallard