Katalog

1S Ağustos 1945 llllllllllllllll HAFTADA BİR Yan Şaka, Yarı Ciddi Yazan: Burhan Felek MlllllU'.Iİ'.lll Karalar Karalar.. Kara var, kara var. Hepsini karalamak doğru değıl.... Kara göze. karagözlüğe, kara gözlere bayılan niceler biliriz. Bir şarkımız: Kaare gözlüm kaareler givdim seninçün ağlarım Diye çağlar durur, durur ama unutmaym! Karagöz var, karagö'z var.. başka başka şeylerdir. Çünkü perde ar" kasmdan başkasmm oynattığı Karaaözü çoeuklardan başkası tutmaz. Değneğe takılı olduğunu bilse onlar da yutmaz. Onun için ne karadır diye yermeden kara gözlüdür diye övmeden gelin şu karaîarı bir sıralayalım bakalım nelerdir. kimlerdir?. Efendim söziirnüze kadirşinaslık olrun diye karagözden başlayahm: Karagöz (üç manada, siyah göz, hayal kahramanı ve balık) Karaciğer karakaş ağzı kara kara bıyık' Kara sakal Kara baş kara kucak (yağEIZ güreş) karakaçan (eşeğe denir)karaçalı kara toprak karakol Kara bulut karasapan karabiber kara ta$ kara tahta yağlı kara kara gözlük kara üzüm kara çavuş kara duman karayağız kara kitab kara kalem karakuru (esmer ve sıska)karamaça karakoncolos (umacı)karahalüe (bir nevi ot) karakış kara gun kara kayış karamandol (siyah kundura derisi) kara çivi karaçamkaraağac (ağac ve kasaba) karasakızkaradut karaincir kara kiraz kara eap (kara saplı bıçak) karadon (kara donlu beytullah. sözünde) karagömlek (faşist alâmeti) kara havyar (ağzınıza lâyık ama nerede?) kara kül (bir nevi kürk derisi) karakurtkarakoyun karakoyunlu Karakeçi (tarihte) karatavuk karakuş kara sinek karayılan karakedi kara katır karabatak karaböcek karafatma karayaka (bir nevi koyun) karaman karaboğa karadavudkarabekir karaahmed karaali karahan karakorsan karacehennem (yeniçerileri topa rutan Ibrahim Ağa merhumun lâğabı) karabiga karamürsel karahisar karabük karaisalı karagümrükkarabftrun karasu karadeniz karadağ karabağ karakilise karaköse karaköy kara orman karakurum karakulak karayel karaoğlan (ayıya da denir) karaferyekarahumma karasevda karakuvvet (irtica) yüzkarası karaliste kara yazı (ahnda olur) karabelâ karatal:h bahtıkara karapençe karacürnle (toplama) karacahü ve nihayet karaborsa mel'unu. Azîz okuyucular f* size yüzden fazla < kara yazd;m.. daha da unutulmuş olanları vardır. Çunkü bu karaların sayısını Allah bilir. Hem n?rr.ize gerek efendim, kara ise kendine.. lâkirı gelgelelim Sçlerinde iyısi de var, kötüsü de.. hele şu gozü köro'.ası karaborsa.. Niyetim busün size onu yermek... Azız okuyuculanm, kabul etmek lâzım ki bu savaşta karaborsa bizi yendi. Kontrolu yendi. Ticaret düzen.ni yer.di.. şimdi şampiyon oldu.. Türkiye şampiyonu oldu.. artık her yerde itibaı görüyor. Başı sıkışan karaborsaya müracaat ediyor, aradığını buluyor. Yeter ki istediğini versin! Geçende bin bana soruyordu: Görünmez oldun yahiı! Karaborsaya geçtrnn.. cevabmı verdim. Ah bir yolunu bulup gerçekten oraya geçsem o zaman kadrimi bilecekler ama nerede ağanda o talih! Efendim şakayı bir yana bırakalım! Galiba biz karaborsanm esiri çlduğumuzun farkır.da değiliz.. onu tepeliyeceğiz diye muttasıl birbirimizi kırıybruz. Haniya, Şarlonun füimleri vardır. Birisi Şarloya bir tokst atmak istar. Şarlo eğilır, tokatı, duranın arkadaşı yer. Biz öy!e olduk.. Hükumet karaborsayı kofalamak için halkı sıkıştırıyor. halk karaborsayı kovalamak için tücB U carı sıkıştırıyor.. karaborsa da arada bezini dokuyor. Bir tüccarla konuştum, bana: Bütün bu birlik'.er. yani ticarete konmuş olan sansür halkın ucuz mal alabilmesi ve gelen mahn karaborsaya geçmemesi içindir değil mi? Halbuki iş tamamen aksine oluyor. B:z mallarımızı bile bile karaborsacılara sat:yoruz. Satmazsak, malımızı satmaktan knçındık diye hakkımızda takibat yapıhr. Halbuki bizden mal alanların hepsi dondurmacı, kundura boyacısı, seyyar esnaf yahud bunların karıları.. bile bile veriyoruz. Eğer bize bıraksalar biz müşterilerimizi tamrız, böyle kılık kıyafetteki adamlara vermeyiz. Lâkin bırakmıyorlar.. diye derd yandı. inarımadım. İçimden.. «istedıkleri gibi oynamak için böyle konuşuyor» dedim.. Fakat dün bir ahpabdan ö'ğrendim. Bir hizmetçisi varmış, günün birinde sebebsiz olarak işini bırakmış gitmiş.. Aradan bir müddet geçtikten sonra hanım hizmetçiye rasgelmlş; Kız, nerede çalışıyorsun bskayım. Kapmdan memnun musun? Iş yapıyomm hanımcığım, kapıda değil im! Ne işi, orta işi mi? Hayır! Karabor?acılık. Allah bin b:n bereket versin. Bir «ürü büyük mağazalar var. Kapıdaki memurîa çoğu göz aşnalığımız oluyor. Beni günde on defa içeri bıraksa beşer liradan elli lira günde kıvırıyorum. Bizimki de şunu bunu tanır. Elden iş yapıyor haniya!. Ne gibi? Aman Hanımefendi ne gibi olacak!. îşte şimdikl işler malum. Şurada burada, çunıın, bunun işi oluyor. Onlan kovalıyor. o da yirml, otuz kazani ror. Çocuklar da pişmlş ekmeklere tükrükle pul yapıştmyorlar. Demek kl günde yüz kâğid 5'a pıyoruz. İnşrtllah bir apartıman dikeyim. Kollarıma da şu kalm bilezikleri dizeyim. O zaman biz size geleceğiz. Hiç ben sizden ayrılır mıyım? Hanımcığım! Bu muhavere hakiksttir. ' Karaborsacıları iyi tanıyanlarm fikrince bunlar kadınlı erkekli bin,, bin beş yüz kişidirler. Bunlar eli maşalı denilen edebsiz güruhundandır. Sırasına göre zabıtayı âciz duruma sokacak hâdiseler çıkarırlar. Geçenlerde siyah seten almak için Meydancık'ta bir magazanra camını, çerçevesini k"mışlardı.. Neden bunları toplamazlar bilmem ki? Neden bu gibîîeri şehir hududu dışma sürmezler.. Bu salâhiyet bol bol mevcuddur. Ben o iddiadayım ki karabonaya mal gitmesin diye namuslu müşterilerle namuslu tüccarı sıkıştırmak karaborsanın daha ziyade parlamasına ve kârm artmasına sebeb oluyor. Çünkü alış vsriş güçleşince çoğu müşteriler: Parama geçer hükmüm! deyip fazla veriyor, karaborsadan ahyor. Bu kân gören karaborsacı da konmuş olan bütün kayıdları ve zorlukları göze slıp malı eline geçiriyor. Ne uzağa gidiyoruz yahu! Ada vapurunda bir takım açıkgözler evvelden bilet ahp vapura oturuyor ve peylediği müşteri'i gelince biletini ve yerini ona verip bir kaç para kazanıyormuş. Günde on vapurda böyle çalışsa gündeliği doğrultur değil mi?. Eskiden yalnız Mudanya, Bandırma vapuru aibi yerlerde tatbik edilen bu usul şimdi şehir hatlarında, ^renlerde, hattâ tramvaylarda tatbik ediliyorınuş. Böyleleri yakalanmış. Ne yapmışlar acaba?. Ben olsam bir temiz Cjver üjtçiik karaborsacılık suçile mahktm°ye verirdim. Ama bizimkiler oyle yapmamışlar. Şimdi vapurları narekote beş dakika kala açıyorlar. Ta ki nr.muslu yolcular birbirini kırsm da bu karaborsacılara iş kalmasın diye.. Halbuki herif er.. evvelden ?eap parmaklığın önünde bekliyor, yFpacpğını gene , apıytrrruş. Şü farVla k: simdi oilet *arkı evvelkinin iki misline çıkmış.. Akıl ve dirayette mi karaborsaya gitti Yarab IKTIBASLA ,r haberleri Sovyet Rusya Uzakdoğuda Et meselesi gene ortaya çıktı neler ve ıtereleri istiyor? Kasablar da toptancılardan şikâyet ediyorlar Dün, Mezbahada 3166 küçük baş ve bir kaç yü? de büyük baş kasablık hayvan kesimiştir. Kasablarm bir çoğunda halk, eti Belediye flatı üzerinden alamamaktadır. Hattâ kasablardan mürekkeb btr heyet dün Beledıyeye ba,ş\urarak onlar da toptancı kasablardan şikayet etmişler, kendilerlne Belediye narkı üzerinden latura verdıkleri hslde etin fiatını be.ş, on kuruş fazla tahsll ettıklerinl ve buna muvafakat etmediklerl takdirde etleri kendilerile alakadar perakendeci dükkânlanna göndererek sattırdıklarım sövlemişler ve her kasab dükkâmna ; gönderl ecek et miktannı bildirlr bir barem cftvelinin yapılmasını istemtşlerdir. Belediye, kasablarm bu taleblerine ancak kendi aralannda hususî mahiyette bir barem japtıkl.in takdirde müzahlr olacağını, Beledhenin bununla uğraşamıyacağını bildirmiş ve fazla para isteyen toptancıların isımlerlni sormuştur. BPİecuye İktısad müdürlüğü, kasablann BWediye narkından fazla et satışına halkm yardım ettiftinl bazı cürmU meşhudl.ırda fazla para veren müşterllerin hakikati saklıyarak kasabları hinıaye ettiklerini söylemrktedir. Kasablar. Bflediye kontrollprinl taıudıklarmdan Belediye .şimdi kasablarm tanımıvacaîrı baz.ı trş»kkıll nıensublannı bu kontrol lsinde kullanmaya b&şlamıştır. Bunlar vasıtasile dün yedl kasab suçüstü yakalanmıçlardır. cak 1932 de yeniden Uzakdoğu me?ele* kurulmuştur. lerinde So\yet RusJapon emperyaliz,anın noktai naza mi iki hükumeti bir rım müdafaa eden dereceye kadar birtanınmış Amevikılı birine muharrirlerden Edsonrası Avrupası», «Sovyet f 1937 de yaklaştırmış, «Rusya ve harb başlayan Ja gar SnoW, Rusyanın Rusyanın hakikî çehresi» kitabları muharriri 1 pon istilâsı SovyetAfya mücadelesine leri bir kere daha jştirak edecegini, fa kit bunun JaponJ.ıponlarla karşı kar yanın çökmeğe yaıclaşraasından evvel ile bizatihi Polonya da Rusyaya «dost» şıya savaş meydanına sürükleyince. olmıyacağını uzun zaman evvel haber fakat teknik bakımdan müstakil dev 1937 ağustosunda Moskova Çiyang verdi. Bunun bir mann.=ı da, yardımı letler yaratılmıştır. KryŞek ile bir saldırmazlık paktı imMaddî netice bakımından bu iki şe zalayarak Çine mühimmat sevkine ba1;mn hayatl bir ehemmiveti olmıyacîgı bir sırada Eusyinın harbe iştirak ede kil arasındaki fark küçüktür. Bununla lamıştır. Japonlar esas hedeflerini ceberaber Stalin bu fark üzerinde dura nııba çevirince, 1940 ortalarına doğru ce^idir. Sovyet müdahales'iıin askerî lakım câja benziyor, zira bu, onun miiliyet So\jct Japon münasebetleri göze carpselelerini halletmek yolunda kullan pnr bir şekilde iyileşmiş, buna karçılık dan kesin neticeler vereceği devir %eq~ ıt,"ı sistemin e.^a'îlı bir vasıtasıdır. Bu Çin Eus müna?ebetlerinde mütekabil miştir. Bittabi, Rusyimn harbe jştirakinin siyasî ne'ioelerınin p.skerî tesir tıbarla bilfiil ilhak'an ziyade, Uzak kötüleme basgüstermiştir. Nihayet Ja«ğuda Rus nüfuz bölselerinde Çinli ponya Pearl Harbor baskınmı yaparak lerden çok daha şümul'.ü olacağı be<li]öl.aelerin mahallî kukla hükumet'er Sovyetleri bir Japon taarruzu korkuhîcir. Soj/yet Rusyann Avrtipada taVib et arafından idaıo^i tnrzı, Uzak Doğu me sundan kurtarınca, Moskova ile ti£i siyafet bueün için mü'.'nkün mertcbe elesi için bir «hal çaresi> olarak go kint; arasında rnünasebetler yeniden gerainleşmi'rtir. aşikârlaşmıştır. E^ki Rus Imparatorulu ükmektedir. Kabataslak Kremlin'in Polonyada Bütün harb boyunca Moskovanın jOJnun ka>bedilmiş toplaklarını geri alurmuş olduğu tdost> Lublin hükume Çiyanc; KayŞ<^k'e muzahereti Rusyanın dı.^ı gibi yeni topraklar da kazanan Mos bir Çin hükum°ti Japonya korkusile doğrudan doğruva kova, komşu memleketlerde de, hakikati me benziyen k.ılde Sovyet nüfuzu aıtında bulunan ^ovyetleıin Uzak Doğu mcelelerini mülenasib bir şekilde degişmiştir. Ja«dost> rejimler kurmuş bulunuyor. .alledotıilınplpri ic.in e^as şart olarak ponya kahkarî bir mağlubiyete dogru Sovyet Nüfuz bölgesinin böyle îîörül jeliriyor. Bu yüzden de. Çinin sınıv •=ün:kıcndıkçr. Rusyanın Çin hükumemenuş bir şekilde yayılmasını izf.h D.ilgelerini kontrol etmekte olan Ko tine muhalefe'.i de gittikçe aşikâr bir helirmi", hor zamankinden çik edebilmek ve haklı giisterebilmek için ıünistler ehemmiyetli bir duruma daha ke c kin görüş fark'.an ileri süriiltarihî haklardan ve millî emnivet meükseliyorlar. selesinin icablarından bahsolunııyor. On senedenberi ordusile birlikte" mii = tür. Halk arasında hâkim hislerl aksettiEi^er bu iddialar Rusyanın batı sınır mevcud olan bu Komünist hükumeti ları için varid olursa. doiju sınırıfirjnda u müddet zarfında gittikçe kuvvetlen ren resmî Amerikan harb payeleri babu iddiaların hattâ yerinde olması ,"e niştir. EJer Stalin, Tito bahsinde oldu 5ımsız, müstakil bir Çin devletinin kurekir. Yarınki Uzakdoğu manzavasmca su gibi, burada da İngiltere ile Birleşık rulmasmı istihdaf etmektedir. Japonşimdiden kat'î olarak gorülebilen bir \merika Cumhurivetlcrinin Komünist yanm mağlubiyetinin Çin boşluğuna çey varsa o da Moskovanın Baltık böl ükumoiıni d^steklemelerini temin e d>ğer bir devletin yayılması ve yerleîgesinde, Polonya ve Balkanlarda takıb lebilirse, Moskova Japonyaya karşı ka mesi neticesini doğurmaman daha harbir ve tatbik ettiği noktai nazar, siyıset :anılan zaferin bütün meyvalarını top hin haş'.angıcmda kabul edilmiş ve programları, Asyanın vüs'atine uy ayabüecek bir durumda olacaktır. gaye idi. Resmî demeclere göre, Aracğun bir genişlikte Asyada da tatbik eJe îusyanın Japonyadan kazanabilecetji likan siyaseti elân bu yollarda yürü•yler arasında hakikatte Çine aid ol mektedlr. ceğidir. Bu itibarla Rusyanın Çine ve Kara görüşlüler A^Tupada da AmeriAmerikaya sadece <yardım etm»kte> mıyanlar pek azdır. kan siyasetinin Alman nüfuz ve hakiIlt olduğundan bahseden Amerikalı tefsirmiyeti yer'.ne diğer bir devletin nüfuz cilpr ve siyasî muharrirler hüsnü kuhükumetile Çiyang KayŞck runtunun en yüksek tepesine ulaşmış ırasında münasebetler, son yirmt sene ve hakimiyetinin ikame edilmem?si yolunda olduğuna şaret ediyorlar, buna lardır. !çinde müteaddid deği^iklıklerden geçBundan böyle Çinin durumunun Po miştir. Bu müna^ebetler evvelâ sıkı bir raömen hemen bütün Doğu Avrupanm lonyanın durumıına benziyeceğini bir dostluk halindo belirmiştir. 1927 ye ka resmî kontrolu altına girmiş olduğuna dıkkati çekiyorlar. Bu yolda düşünenvakıa olarak kabul eden Amerikalil.tr ar Çin komunistlerı Çinin tek partisi ler Uzak Doğuda d«, hazı mahallî de^ikendilerini ileride büyük hayal sukuıla Coumintanç'a batlı kalmışlar ve Çişikliklerle, j'akın tarihin tekerrürünrma uğramaktan kurtarmış olacaklarang Kay Şek'le işbirliği yapmışlarden korkuyorlar. dır. dır. Bundan sonra Koumintang içinde Herhalde Moskovanın son hareketl»kesin bir nüfuz kazanmak isteyen Kon rf Çin meselesmin halli yolunda bir koAradaki siyasî renk farklarını kabul mintern Çin komünistlerine «sa^cı un münist Çiyang KayŞok koali'Jyonunıın etmek şartile go'zününde tutmak lâzr.n surlan» aralarından tardetnıek talima kurıılma^ında ve neticede bu merkp7Î dır ki Rusyanın Asyadaki emellori. ını verince ciddî bir anlaşmazlık doğ kolLsyonıın tek taraflı bir S"\yet Birlitıpkı Doğu Avrupada veya Yakm Şarkta nuşhır. Bu talimat kai'ismda Çiyaııj; ği itlifakına müncer olmasında lsrar olduğu gibi, komünist menşeli olmak İayŞek ya Moskovaja tâbi olmak ya edileceginl göstermektedlr. kesin olarak Mo<=kova ile botan uzaktır. Görüliiyor kl değil sadece Asyanm, Yirminci asırda Rusya nüfuz bb'lge :Uşrnak durumunda kalmış, ve Gene fnkrft bütün dünya sulhunun mukaddeal ikinci şıkkı tercih etmi"jtir. Binneti•;inin bir parçası sayılan Çin ve Uzak ratı. Pa;ifik mselrlerine Sovyotlerin Doğu bölgeleri Efganistan sınırlarmdan ce, Doyu Çin demirvolları üzerinde bir nçıkça bcliren müdahale emellerüe, münazaa vesilesile Sovyet kıtaları 192(1 başlar ve Japon denizine kadar bir kuRusyanın Çinin sırtındnn yapacagt sişak halinde uzar. Sinkiang, Dış Mon da kısa, kanlı. ve ilân edilmiyen bir yasî taleblore bnğlı bulunmaktadır. l.arbden sonra Mançuryayı işgal etm'şgolistan, Seddin şimalinde kalan bütün Mercıırrr'drn tejhisen çrviren Çin toprakları, ve bir dereceye kadar ler, Çiyang KayŞek ile Sovyet hükumeti arasında siyasî münasebetler anKorea bu kuşağın içindedir. HEM NALINA MIHINA Asıl harakiri yapması lâzım gelen... DAVID J. DALLIN Yazan: ** İ , Tlcaret; BaknnlıC'i, Istanbul fırınlarmda ptde lnıallne müsaade etmiş, keyflyet dün Beledlyeyp blldlrllmlştlr. Belediye de rınncılnn ciavet ederek Mrl francala unundaa, dlSerl de ekmek unıından olmak tız?rc lkl çeşnl tutulmasını ve bunlann ma=rafının taylnl lle satış flatmın derhal BelPdı>eye blldlrllmeslnl tebllg etmiştir. Dün lkl fırında çeşnl tutulnıuştur. BuRÜn netlca aImarak fiatı encümene blldlrllecektlr. g'icılmen bu akşarn plde ılatını tasdlS ertifji takdirde yarın bUtüa fırınlarda plde imtl rdllebllccektlr. Plde fiatının da pkm=k fiatı glbl otuz kuruş olacağı ve franeala unundan 6(10, ekmek unundan da l.",O ^e ;MIO gramhk olmak üz?re lkl çeşld ptdc lmil cd'.lece^l Bnlaşılmaktadır. 2( Kiİ7pi kli^e ve br.l f.i'.dall malumatla gellrl •.o«;,a! ysrdını çubeslne ald olmak. tl?ere Emlnünü Halkp\lnce ya>ınlanan tarl. hl ve n.lnıarl »bldeİL'r adlı f«er bütuıı kltabrılarda eatılmaktadır. Flatı yalruz (50) kurııştur. Istanbul Emnlyet 2 ncl şıtbe mtW0rlü?(l komlserlcrlnden Vahdet Tlmoçlnln bu kcre Ankara E'imlyet miidürluğü nezdlne nakıl ve tayln cdllınlş olduğu blldlrllmtktedlr. Mumaıleyh uzun senelerdenberl }ehılmlz emnlyet teşkllâtında kıymetlt hlzmttltrde bulunmuş ve Dahlllye Vekâletlnre müte. addld d°fnlar takdirnarae lle teltlf edll. mlşt,'r. VahriPt Tlnıoçine ypnl vazlfeslnde de muvaffakıyetler dılerlz. Pide çıkarılması için emir geldi Tarihî ve Mimarî Anıtlar Poliste nakiller Cumhuriyet vapuru geliyor (Pr.tir. MarsllvAdsn h = r p . r t vapuru pazartesı gunü pazartesiye eden Cumhurlyet llmanımıza gele De\l"t Ha'.ayollrn bllet'.crlnln cia'ıa u . 7\ın müddet evvel satılnmsına ve blletlerin kapatılmasm» mftnl olunması İçin yen! bir usul lhdat edilmlçtlr, Bu çekle gore büetler ancak Uç gün s>">nra hareket edecek 'i;ak İçin ve uumara «ıras'.le acentaflan aUuasllecektir, Esklş^hlr chııııi'ls Sofular lsta.«vonunda, bir yılfc treninln parçalanarak yolu kapatmasından dolayı Ankara sürat katarı dün 15,^0 da Hr,ydarpaşaya gelebllmlştlr, Sarıypr Ha ke .1 sosyal yardım çubesl t a . rafmdan üç yıl evvel tesls edilen Dlspan. <5er m'ihit İçin çok faydalı olmaktadır. Yardım şubfsl hem bu dlspanserln masraflarını karçılamak, hem de Sarıyer taklrlerlne kıçlık eşya tevzl edebllmelc İçin ] 9 agusıo9 cumartesl ckşamı saat 22 den ltlbaren Tarabjada Sümer pala% oteltndo bir balo tertib etmlştlr, Baloya gldecekler hem guzK blr gece geçlrmiş, hem de faydalı bir tfşebbüse yardım etmiş olacaklardır, Uçak biletleri nasıl alınacak? Ankara treni dün rötarla geldi Hayır işi için tertib edilen güzel bir balo 1 bi?!. B. FELEK Bütün Fransa topraklarından daha büyük olan seyrek nufııslu Sinkiang'da yahud diğer ismile Çin Türkistanında Çinliler, muhtelif ırk',ar ve mı'liyetler arasmda bir ekalüyet halindedir. Sinkiang'ın coğrafî ve iktısadî bağları Çinden ziyade Rusya Türkistanma yakmdır. Gobi çölile Çinden ayrılan bu sınır vilâyeti üzerinde Çin her nangi bir nüfuz iddia edebilecek durumda değildir. Buna karşılık Sinkiang 1930 da Sovyet nüfuzu altına girmiştir. 1942 de Ruslar baskıyı biraz hafifletmiş olnıakla beraber mfngeneleri lstedikleri zaman sıkabilecek bir durumdadırlar. Dış Mongolistan 1911 12 de Çarlık Rusyası taraftndan bilfiil ilhak edilnıişti. Ihtilâlden sonra Moskovanın Dış Mongolistan üzerinde Çin hâkimiyetini müteaddid defalar ikrar etmiş olmalarına rağmen Mançukuo ne dereceye kadar bir Japon kuklası ise Mongolistan Halk Cumhuriyeti de o nispette bir Rus kuklası&r. Korea'ya gelince, burası da 1896 dan itibaren Rusyanın siyasî, askerî ve iktısadî nüfuzuna maruz olmuş ve Rus Japon harbine kadar kuvvetli bir Rus tesiri altında kalmıştır. 1899 da Rusya ile Büyük Britanya Çinde demiryolu inşaatı üzerinde bir anlaşma yapmışlar, bunun neticesi <3e Çinin şimal eyaletlerinde büyük bir Rus nüfuzu bölgesi doğmuşrur. Bu anlaşma ile Rusya Mançuryayı, Çahar v» Yehol'ü içine almak üzere Seddin şimalinde kalan bölgeleri rakibsiı olarak ele geçirmiştir. 1905 te bunların bir kısmmı kaybetmekle beraber Mançuryanın şimal yarısı ihtilâle kadar Rusların nüfuzunda kalmıştır. Mançurya bugün, geçmişten daha büyük bir ehemmiyetle, Rus emperyalizminin göz diktiği bir bölgedir. Japonların elinde hayatl ehemmiyette bir sınaî ve ziraî bölge halinde geliştirilmiş olan Mançurya, Rus dış siya3etinde yayılma temayülleri mevcud olduğu takdirde, So\yet görüşile muazzam bir srratejik ehemmiyet kazanmaktadır. Bir ara da ahndığı ramaa, bu topraklar birbirine bağlı bir şekilde Efşanistandan Korea'ya kadar yayıhr. Bu muazzam kuşağın büyük bir kısmı çöldür. Zenain topraklar daha ziyade doğudadır. Bununla beraber yetmiş milyon nüfusile bir kıt'a içinde kıt'a diyebileceğimiz bu bölgelerde yayılma ve genişleme ve gelişme için âdeta hudud yoktur. Sovyet hükumetinln bu bölgeleri hâkimiyet altına almak iste diğinden şüphe etmek caİ2 değildir. Yegâne mesele bu hâkimiyetin şekil ve hudududur. Sovyetlerin Avrupada takib ettikler: siyaset Ruslar veya di^er Sovyet mil letleri tarafından meskun topraklarl Sovyetlerden olmayan milletlerin ek seriyet teşkil ettikleri toprakları kesi: olarak ayırd etmiştir. Meselâ Rus Ukraynalı ekseriyetile Doğu Polony, doğrudan doğruya Sovyetler Birliğinı ilhak edümi?, besarabyanın mühim t : kısmı Moldava Sovyet Cumhurivetin bağlanmıştır. Diğer taraftan Yugoslavy; M. Kenan KAN YAZLIGI 4 RENKLI KAPAK RENKLİ İLÂVE TABLOLAC ilıayet güneşin oğlu imparator da, avuç açtığı akıbeta ^ ^ uğradı ve mağlubiyeti kabul eTerek Müttefiklerin önünde iğilmek zorunda kaldı. Harb tanrısı putların yıkılması tamamianmış ve onların kanlı maıifeti olan İkinci Dünya Harbi de 1 eylul 1939 dan 15 ağustos 1945 e kadar 6 yıldan 15 gün eksik devam ettikten sonra bitnıiş olu>or. Bu harb 1939 eylulünün ilk günü nazilerin Poloııyaya saldırnıasile başlamıştı. Sonra A\ıupada memleket memleket >ısılmış barut fıcıları birer birer tutuştu. Nihayet 7 aralık 1941 de Japonyada Pearl Harbor'da Amerikan donanmasını >aktı. mcğer güneşin oğlu, o gece asıl kendi başını nâre yakmış imiş. Bunıı. şimdi bütün acılığile ve şüpİıesiz yüreği yanarak anlamış bulunuyor. Kurbağa ile bküzün hikâyesi ye büyük neticeler doğuran küçük bir hesab yanlışı. Işiıı garib ve feci tarafı şudur: «Japon Istihbarat Ajansuıın radyo ile yaymladığına göre, halkın bayram günlerinde olduğu gibi karagünlerde de koşup toplandığı Tokyodaki ımparatorluk saray bahçesinin bir köşesinde, acıkh sahneler cereyan etmiştir. «Kalabalık bir halk kütlesi, ımparatorun teslim mesajının okunmaîinı dinledikten sonra hıçkua hıçkıra yerlere kapanmış ve bu vaziyette saatlerce kalarak şoyie haykırmıştır: «Affet brzi! Sarfettiğimiz gayretler bu işe yetmedı. «Bu esnada sel gibi gözj'aşı akmaktaydı.> Başka bir habere gore, Japonyada harakiriler de başlamış ve Uk olarak ış Işleri Bakanı kendini öldürmüştür. Millî şerefi ve vatanı için canını fedada bir an bile tereddüd etmiyen bir milletin bu feci halinden teessür duymanıak kabil değildir. Fakat işin asıl feci tarafı. Japon milletinin kendisini bu hale getiren imparatorun önünde secdeye varıp af dilemesidir. Bu da gösteriyor ki Japon milleti garb medeniyetinin zavahirini, maddesini tekniğini kabul ve bir asırdan daha kısa bir zaman içinde mükemmel surette taklid etmiş olmakla beraber, manen gene olduğu gi b i . iptidaî ve geri kalmıştır. Onun için hâlâ imparatortt hir tanrı adam saymakta ve ona tapmaktadır. Tokyo sarayınm bahçesindeki rüku ve secdenin başka manası yoktur. Japonya. bu imparatora tapma gibi bir iptitlailik bakımından düne nisbetle bugün hattâ gerilemiştir de. Çünkü, Japon tarihinde «Meyci Devri> denilen parlak ve muhteşem devri açan ve kııran İmparator Mutsuhito, Japonyajn yenileştirmeğe ve yükseltmeğe başladığı jaman, 1868 de ve 1877 de iki defa eski rııhlu, mürteci Japonya, yeni kafalı ve inkılâbcı Japonyaya karşı isjan etmişti. Bu isyanlar. doğrudan doğruya imparatorun şahsına karşı olmamakla beraber, onun temsil ve idare ettiği yenilik hareketine ve inkılâb hamlesine ksrşı idi. Dün teceddüd taraftan bir imparatora karşı ayaklanan Japonlar. bugün Japonyayı tarihinin en büjük fclâketine uğratan başka bir imparatorun huzurunda secdeye kapanarak sarfcttikleri gayretlerin kifayetsİ7İiğinden dolayı af dileyorlar. Japon milleti, elinden gelen gayreti sarfetmiştir; mağlub olduysa, bunun sebebi milletin gayretsizliği, cesaretsİ7İiği. ve bu çetin mücadelede tahammiil. fedakârhk ve kahramanlık göstermevişi değildir. Mağlîibiyet, Japonyanın mutlak hâkim ve sahibi vaziyetindo hulunan imparatorun cihangirlik sevdasına ve hulyasına kapılmış askerî 7Ümreye u>arak dünyanın büyük devletlerine saldırması. yüzünden obnuştıır. Imparator, Japon milletini başından büyük işlere sokmus ve felâketa çanak tutmusrıır. Fakat işte bu millet, hâlâ. o imparatora tapıyor ve tanrısının Müttefiklerin bnünde boyun eğen ve kırılan bir put olduğunun bile farkına varmıyor. Asıl harakiri yapması lâzım gelen bu kırık puttur. BUGÜN MATİNELERDEN İTİBAREN | R E H A D İ N L E R Ue SIKMAN N ACİ Nişanlanmışlardu. Izmit: 13/S/945 A K Ş A M Saat 21.30 da Büyükdere BEYAZ PARK'ta 0 RÂŞİD RlZ TİYATROSU ve Beyoğlunda blr gece otor.ıobll arayan Mr yolcuyu sokak lçerlsine çekerelc soymaktan san:k Ismall, Istanbul blrlncl Agırceza mahkeme?lnde 3 ^ene 20 gün suç ortiğ: Kemal 2 f'jne B ay, çalınmış nıilı ortadan kaldırmaktan Banık bulunan Kazun cia S gıln bapse mahkum olmuşlardır, All, Ce'âl, Osman ve Hüseyln adınfla dort hamal dun Balkapan hanındaKl blr tüccara ald laçyağı şişeslnl ta;ırlark?n elşe düşup kırılmış ve hamallar muhtellf yerlerlnden yaralanarak CerrahpRş» haetaneslne kaldınlmıçlardır, Geceyarısı soygunculuk edenler mahkum oldular LÂLE İki SİNEMASINDA büyük film birden 1 GALİPLER J A M E S C A G N E Y ÜLKESİ S H E R İ D A N FERDİ TAYFUR Lorel Hardi Arşak Palabıyıkyan Yani Babanoğlu Balıkçi O S MA N Kahkahalar Gecesi Ö P Ü N Ü Z Y A R I N Komedi 3 perde A K Ş A M Dört hamal yaralandı A N N 2ASLAN Bu akşam: KANADLANIYOR •• Gedikpaşa AZAK Bâhçesinde ayni program, Avaza'ada, Derbend koyünde oturan altı yaşlannda All adında blr çocuk dağda 13 yaşındaki arkadaşı Is*ratl lle koyun otlatırlarken Ifmallln tecavüzüne uğramıştır. Vak'a savcılığa haber verllmlj tahklkata başlanmıştır Büleyman'yfde Tanık saraylar harane?lnde Dır kadın mesele^lnden Metnıed All Hlmll gencl bıçakla öidürmekten Eamk Nurl, Is^dcbul blrlncl Agırceza mahteme. slnce 15 sene, Mehrapd Allnln Kollaunı tutarak Nurl tarafından bıçaklanmasını tercln efmekten san;k Hüseyln 9 sene ağu hapse mahkum edUmlçleıdlr, Açık olup lkl aded 1" er llra maaşlı Ça. nakkale zabıt kStlbl muavlnlljlne memurln kanununun 4 üncü maddesinde yazılı şeraltl halz bulunan lsteklllerln on gıin tçlnde evraklarlle blrllkte Çanakkale Ada. let kuruluna baş'. vırmaları. 6 yaşındaki çocuğa teravüz eden çoban K A D I Y Ö Y S ÜR E Y Y A Sinemasında Zati Sungur'un Eşlmln dört yıldanbert çektlğl çetlr1. ael ve krlzlerin fafra keseslnüekl taşlardaa oldneunu fllme lüzum gbrmeden anhvaraS fındık bCyJlîîUtündekl bu taşları ylikse»: hazakat ve kİTa^etle 15 daklkal.k emelL vatla al'p 12 pün İçinde bütün sıHhat ra neşVslnl geri çcvlren Istanbul Gureba b a s . tanoM ordlnaryüs profesörü saym Kemal •tava candan teşekkürü kutsal boro ola« rak sunarım, Sabrl AktuJ * * * Aziz pedertmtz Te eevgill blraüerimla Kaptan Npmlloğlu'nun aranoızdan ebedlyen avnlması dolayıslle acılanmızı paylaşarai taziyette bulunmak, cenaze meraslralne 1?. tlrak etmek ve çelenk gdndermek lutfunda bulunan sayın zevata allemlz namma borclu oldufumuz teşekkurü lfaya gazete. nizln dclâletlnl rlca ederiz. Nemlizade allesl Açık teşekkiir 15 yıla mahkum olan katil Son temsili ve fevkalâde hünerleri. dünyayı hayrette bırakan büyük oyunlar hep beraber gösterilcektir. Yarm akşam : B A K I R K Ö Y Teşekkiir w SADI TEK |Y E N î B A K I R Sinemasında 4 gün için temsillere başlıyacaktır. m I İ I A I R O S Ü B U G E C E Üsküdar «DOĞANC1LAR » Bahçesinde «ERKEKLER KtRKIKDAN SONRA AZARLAR» Cuma (Şenyol) da, Cumartesl Kadıkoy (Süryeya) da Yarın akşam: BEŞİKTAŞ Bâhçesinde ^m Zabıt kâtibi alınacak BÜYÜK M Ü Z E Y Y E N SÜNNET S E N A R İ S M A İ L DÜĞÜNÜ D Ü M B Ü L L Ü Karagün dostlanma: Fşim Meliha Arıınun erken sönen hayatma acıyan sözleriniz ıstırabıma yakın geliyor. Hepinize ayrı ajTi seslenmek istiyorum; nefesim yok. Şu köşeye ilrica ettim. Yanan başım. hepinizin hnznrunda. bu köşede eğiliyor. Selim ARU Çocuk Esirgeme K u ı u m u menfaatine sabaha kadar eğlenceler. Muhteşem Saz Heyeti, Kukla, Varvete. Bando. Telefon: 82900. BUGÜN MATİNELERDEN İTİBAREN Bu akşam: BOSTANCI KARAKAYA İ S K E L E Tiyatrosu GECESİ GAZİNO ve TİYATROSUNDA ' CUMHURİYET Abone Bir 8711* Üç »7'ik <\itı avıık spnell* NİZAM Seviroli halk sanatkârı Ramazan 8 Perşembe S a t» Vasatî (üanî 17 I' a "0 Nüshası 10 kuruştur KENAN GÜLER Kadıköy S Ü R E Y Y A İki büyük film R. A R L E N J. Sinemasında birden Şeraiti J E N E V E F A Piyes 7 perde Komedi. zengin program. Yarın akşam : HACER BULCŞ KONSERI Tekmil kadro gazinomuzda a 4 ; • 21 M 12 on 1 4'J 1 Y I L D 1 Z L A R S E R E N A D I 2 H A V A K O R S A N L A R I P A R K E R TUrKlye İçin 3O*ı Kr. 8O0 » 15(K) » 2^00 » Dik k a t Harlo için 6TKI Kr. lflOO » 29O0 » 5100 » Gazetemlze çönderllen evrak 7«eılas edllmesla lade olucmaa.