Katalog

jr IKTIBASLAR Harb nasıl yargılanacak? Sehir r haberleri mücrimleri Piyasada sevinc Harbin sona ermesi ile gizlenen mallar meydana çıkıyor Cur.ıi ıUr\i ı ksf 9 Mayıs 1945 HARBİN BITTIGI ILK GÜNLERDE ikinci dünya harbi bilânçosu 19421945 yıllarındaki olaylar İHEH NALINA MIHINA iki defa sevinmeğe hakkımız var arb bitti. Müttefiklerimizin, hak ve adaletin" zaferi için birleşen ve dövnşen milletlerin zaferile bitti. Bütün o milletler gibi bizim de harbin bitmiş olmasından dolayı sevinmeğe ve zaferi kutlamağa hakkımız var. Gerçi, filen harbe girip kan dökmedik amma, bu zaferin kazanılmasma, muhakkak yardunımız öokundu. Bir ittifak harbinde, her millet kendine düşen vazifeyi yapar. Biz de, vazifcmizi siyasetle ve Türk süngülerine dayanan varbğunızla yaptık. Onun icin zaferde hissemiz ve hakkımız vardır. 1939 eylulünün birinci giinü îkind Dünya Harbi patladığı zaman, hepiraizin, bilhassa Birinci Dünya Harbiııi yaşamış olan nesillerin yüreğinde, büyük bir endişe vardı: 1914 de olduğu gibi istiyerek veya istemiyerek harbe katışmak, yıllarca kan ve gözyaşı dökmek, ıstırab ve sefalet çekmek kaygısı... Dört uzun harb yılını, 1918 mütarekesini, ondan sonraki acı günleri, 1919 mayısıncla Izmirin işgali üzerine yaralı ve yorgun varlığunızla •tekrar silâha sarılarak vatanı, istiklâli kurfarrruık için 1922 ekimine, Mudanya mütarekesine kadar tekrar harbetmek mecburiyetini hatırlamamak kabil olmuyordu. 1923 de hür ve müstakil bir Türkiyo yaratan Lausanne'dan sonra, yurdda bütün yaptıklarınıızın yıkılması ihtimaliııi ve modern harbin mağlublar kadar galibleri de büyük fecaatlere maruz bıraktığını düşünmemck kabil olmuyordu. 1939 eylulünün 1 inci giinünden 1945 mayısınm 8 inci gününe kadar süren ikinci Dünya Harbi, şimdi Avrupada bitmiş bulunuyor. O eylul günü 1 yaşında olan yavrular, önümüzdeki eylulde mektebe baslıyacaklardır. 5 yıl, 8 ay 7 gün içinde, yangın yurdumuzun saçaklarım birkaç defa yaladı; fakat bu aziz varlığı tutuşturmadı. 1 marttanberi resmen harb halinde olmakla beraber filen harbe girmedik ve kan dökmedik. 1318 mütarekesî imzalandıtı gün çlftc bir acı yüreğimizi yakmışü: Mağlubiyet acısı \e yarım milyondan fazla şehidin acısı. 1945 mütarekesi fanzalandığı gün, çifte bir sevinç yüreğimizi dolduruyor: Hak ve adalet için harbeden ve muzaffer olanlarm safında bulunarak bu davanın zaferine fa>"dalı olmak scvinci ve korkunç haileden Türkün mubarek kanını dökmeden çıkmış olmak sevinci. Zafer gününü iki defa kutlamağa hakkımız vardır. I «Nazilerin topunu birden öldürmeli!» olduğu neyse onu tayin etmelerini istiZafere ulaştığnr.ız, sulha çıkan u yebiliriz. da da ağustostanberi tkinci Dünya HarGerek Rusların mücrimlerin cezasız au:ı ve guç yohın sonuna vardığıMüttefikler Pasibinin 1939 eylulünjmz şu günlerde bu cümie Nazi ka bırakılmaması yolundaki şiddetli istekfikte Salomon'larda den 1941 sonuna katir.erinin harb boyunca ışledikleri cu leri, gerekse Anglo Amerikanların darki mühim olaytaarruza geçmişlerrumlerin cezasmı çekmelerini istiyeme hukuki gereklere bağhlıkları lâzım gedi. Denizaltı harbi len şekilde uzlaştırılmakta ve ^«zafere Avrupa harbinin sona ermesi. piyasa larmı bundan evvel rin duygularını ifadeleştiriyor. de, en fazla tpsirli ulaştıktan sonra, Hitler ve dostları ka da görülmemiş derecede, olağanüstü ki yazımızda hulâsa Nazı cinayetlerine ve bunların cezıolduğu bu yilın sonlarına doğru şiddek m a dair cildler doiusu kitab daha çıp kurtularak dünyanm ücra bir koşe bir sevincle karşılanmiş ve başta gida etmiştık. Bugün de 1942 den Avrupa tini kaybetmeğe başlamışü. şımdiden elde hazır bulunuyor. Hemen sinde rahat rahat ypşayıp, topladıkları maddeleıi olmafe üzere ithalât mallan harbinin sonuna kadar olup bitenleri her memlekette kurulan komisyoniar ganimetle geçinmelerine imkân verilir ve bilhassa al:m düsmeğe başlam.ştır. hulâsa ediyoruz: 1943 de: Dfr ötutfdı cenrt 1942 de Şimdiye kadar gizlenen bazı ıthalât bu hususta istişarelerde bu'unuyor. A Ee, bu harbd« dökülen kanlar boşuna is1942 nin son üç ayı içinde Müttefik1942 girerken Uzakdoğuda Japonya • « • tt dalet yerini bulmalı, mücrimler ceza raî edilmiş olur» d'5'en efkârı umumiye mailan birdenbire vitrinlere. işportalara ler için zaferin şafağı sökmüş, Mihverharbe karışalı bir hafta olmuş ve ilk dökülmüştür. sadeyağı, pirinç. fasulya îsndırılrr.alıdır. Evet, bu öyle aşikâr, yi tatmin yolu aranrraktadır. ciler için karan'ık basmağa başlamıştı. öyle tabiî görülüyor ki «Peki ama bu Bu durum karşısında, Harb Mücrim ve nohud fia:larında da îiat diişiıklügü zafeıleıini kazarmıştı. Mihver devletle1943 ise Müttefiklerin savaş semasında görülmüştür. Piyasada arz çok, fakat ri, artık bu yeni kuvvetli müttefikin de kadar söze ne hacet var> deseniz kim leri Komisyommun yeni rei^i Lori •s . * zafer güneşinin yükseldiği, karşı tarafta yardımile harbi kazanacaklarım ümid fıatlann daha fazla düsmesi beklendisenin itiraz etmeğe hakkı olmıyacak. ise felâket çanmın çalmağa başladığ Wright'in düşündüklerine gelince, on ginden tstek hemen yoktu. ediyorlardı. Fakat Japonyanm Ingiltere Bununla beraber, hakikatte. hâdise göyıl olmuştur. ca: «Bu mücrimlerin cinayetlerini yar Altın satmalc istiyenler bilhassa çok ve Amerikaya harb ilân ederek Sovyet" •Mm» / ' *** • j . • . , . rf a. ı *r*. . rüldüğü kadar basit değildir. fc *'> «^ f n 44>. ı m, Ocak ayının 14 üncü günü Kazablangüamak mevcud herbar.gi bir mahkeme tu. DLİn Reşad ve gulden altırunda 45 ler Birliğine karşı harekete gecmemesi, Daha bir kaç hafta evvel, bu isle kada Roosevelt ile Churchill buluşmuşnin salâhiyeti dahilir.de değildir. Bun kuruş bir duşüklük olmakla beraöer bu Mıhverciler arasında, harbin yüksek gul kunıla. Birleşik Milletler Harb Ci lar beynelmilel mahıyette curümlerdir, lar ve 26 da düşmanlar kayıdsız şartsız sevk ve idaresi bnkımından tam bir işnayetleri Komisyomına yeni bir reis se halbuki bunları yargılıyacak beynelmi gün dalıa fazla düşüş olacağı muhak birliği olmadığını göstermişti. Japonya, teslim oluncıya kadar harbe devam kakaktır. Dün bir gulden altını 3275. Reçildi ve tanmmış Ingiliz hukuk müte lel bir mahke'ne, bcyr.elmilel bir ce'a rarım vermişlerdir. daha ziyade kendini düşünerek Sovyetsad 35 75 kurusa ve külçe altının gramı hassisi Lord Wright bu vazifeve getiril1943 te muhtelif cephelerdeki harelerle sözde dostluk münasebetlerini ıdamahkemesi yoktur. Bu itibarla yeni bir 528 kuruşa kadar dü^müştür. di. Fakat gerek Lordun. gerekse Koketlere toplu bir göz atalım: me ediyordu. Anlaşılan Almanya ile i adlî kurul veya rr.ahkeme kurmak lâDün yüzlerçe tacirimiz, Amerika. İnmisyonda kendisile birlikte Birleşik Italya, ya diğer küçük Mihver ortaklaBatı cephesinde: Müttefiklerin hava zımdır.D giltere ve Fransada bulunan ve ötedenMilletleri temsil eden kıymetli bevnelrıle beraber.Sovyet Rusyayı yeneceklehücumları şiddetini artırmağa başlaGörülüyor ki bütür. bunlar bir hayli beri i$ yaptıklar firmalara tebıik telmilel hukuk mütehass!~larınm Nazi şefrine emin oldukları için, Japonyanm mıştır. Anglo Amerikanlar, ikinci lerinin hakkmdan kolayîıkla gelivere güç ve karışık işlerdir. Bize öyle goli graflan çekmişlerdir. Rusyava harb ilân etmesine lüzum görcepheyi açmak için büyük hazırlıklarıceklerini zannediyorsamz, yanılıyorsu yor ki, önünde sonunda «Uç Büyük mem:=ler; yahud da bunu istedikler na devam ediyorlar. Alman denizaltı Önder» kısaca Nazi şeflerine ne yapılAdolf Hiller, 10 mayıs 1940 ta, Al harbi de gittikçe tesirini kaybetmekteİki aylık nakdî yardım nuz. halde Japonlara kabul ettirememişlerman ordulan batıda taarruza geçtikler dir. Müttefikler b u korkunc tehlike>"i Belediyeden para alan dalreleım iki ayEvvelâ, sunu gözönünde tutmak 18 mak lâzım geldiğıni tayin edecekler, di. nakdl eiin, Führer ve başkunıandan sıfaıil» de 1943 yıh içinde hayli önlemeğe m u nmdır ki Lord Wright'in Komisyonu onların bu kararı da tatbik edilerek, butçeslndc yardım'.arı verllmemiştl. Beledlye mlınakale yapıldığmdan bun1942 nin ilk gününde Müttefikler ta yukanda klişesini koydağnmuı günlük vaffak olmuşlardır. bunlar cezölarını çekeceklerdir. Hitler, Himmler, Gcering, Goebbels ile ların tedbeslne bugun ba^lanacaktır, rafında 26 birleşmiş millet, bir pak! emri nrşretmişti. Hitler'in bu «ünlük Birleşik Milletler Harb Mücrimleri veya bunlar gibi, beşeriyete karşı isrenc Şimal Afrika cephesinde: 8 inci ingiliz imzahyarak Atlantik beyannamesin emri şn cümlelerle nlhayct bnlnyorda: Hava şehidleri ihtifaü cinayetler tasarlamış, kurmuş, işlemiş Komisyonunun daha yakından ilgilencrdusu, Libyada ileri hareketine devam Türk havalarmda vazife ugtuna şehid müşterek bir program olarak kabul et«Batı cephesi askerleri! Şimdi sizin ederek 23 ocakta Trablusgarbı zaptetolan diğer ileri gelen Nazi eangsterleri diği ikinci derecede mücrimler hakkmolanlarm hatıralarını anmak üzere ayın tiler. için bu saat gelmiştir. Bugün bajlıyın miştir. Cezayir ve Tunusta, önceleri nin akıbetile meşgul değildir. Kanunî da daha kesin ve aşikâr bir görüş bir l."ı lnde Fatıh Parkındakl ha\acıl!k abldesl Pek şiddetli bir kış Alman ordularını savaş, müteakıb bin yıl için Alman mil kâh bir tarafa, kâh öte tarafa müsaid bakımdan bunların bir teki aleyhine liği mevcuddur. Lord Wright'in ve onünde buyuk bir toren yapılacaktır, dondurur ve durdururken Ruslar taar letinin mukadderatını tayin edecektir. savaşlar olmakla beraber, Müttefikler bir cümlelik, hattâ bir satırhk bir itKomisyon arkadaşlarının kalın kalın Zeytinyağı ruza geçmişler ve ilerlemeğe başlamış Hemen vazifeni yap. Alman milleti »r pittikçe ağır basmağa başlamışlardır. hamname hazırlamaŞa imkân voktur. hukuk kitabları kanştırmakU oluşlarına Zeytinyapı dun bakkallara dağıtılmağa lardır. zularında seninle beraberdir.» 30 martta Gabes, 10 nisanda Sfax MütBu. üzerinde dumiması gereken mü rağmen, hâdise bir hayli basittir: Ko başlaıımiştlr. Tagın verllmesl bldon \e naLibyada da İngiliz taavruzu devan tefikler tarafından zaptedilmiştir. Trabh : m bir noktadır. îngiliz Amerikan misyonun vazifesi ceza kanunlarına ve kll vasıtası lşl oldugundan dün evrelâ Eüb ve Eakırkoy Xazalarına yp§ verllmiştir. etmektedir. 17 ocakta Halfaya ve Sol ğına dayanmışlardır. Eylulün son günü lusgarbı aldıktan sonra ileri yürüyüşüyargılama tarzı lâtince ni'lla poena sine harb kanunlarına uygunsuz hareket etBaXknîlara cumartesl gunune kadar tama lum'da çevrilmiş olan Mihver kuvvet Hitler bağırıyor: «Stalingradı alacağız; ne devam eden 8 inci ordu da 12 nisanpege cümlesinin ifade ettiği esas pren miş olan şahıslar hakkında delil ve ve men yag verllml» olacak ve pazartesi günü düşmanlar emin olsunlar.» leri teslim olmuştur. da Sus şehrini almıştır. Bir müddet sip üıerine kuruludur: Kanunsuz hiç sika toplıyarak bunları ayıklamaktan yağ dağıtılmasına başlanacaktır 3 ekimde, Berlinde Göbbels'in evinde sonra, umumi taarruza geçen Müttefik 18 ocakta Almanya, Italya, Japonya bir eeza verilemez. Ve maatteessüf, Hit ibarettir. Bu hususta ne Ruslar, ne de Sade yağ fiatları nasıl askerî andlaşması Berlinde imza edil gazetecilerle konuşan Rommel, «Mısı kuvvetleri 7 mayısta Tunus ve Bizerteler ve şürekâsının hüküm giyrr.elerini Anglo Amenkaniar arasında hiç bir rın kapısı elimizdedir. Geri dönmek yi zaptetmişlerdir. Şimal Afrika seferi, yükseltiliyor? di. serhyacak kanun mevcud değildir. görüş farkı yoktur. Eğer bu çeşid bir Sadeyagı fiatlan dün blraz düşmeğe baş21 ocakta. Libyada Agadebya'da Mih için oraya kadar gitmedik. Bulunduğu Mihverin tam mağlubiyetile bitmiştir. Resmiyetten, kanun gereklerinden ay cinayeti irtikâb etmiş olanlar Rusların amıştır. Ssdeyag darlı.Jınm onlonmfîi lun ver mukabil taarruzu bas'amıştır. I n muz yerlerden geri atılmıyacağız> di Tunus muharebelerinde Almanlarla rıl'vermek çok kolay bir iştir. Fnkat bu gözüne çarpar ve mücrim de Rusların Istanbuİ vilâyetl \e tr.illl korunma teşkl | aüizler, bu defa da Avustralya kuvvet yor. İtalyanlardan 260.000 esir alınmıştır. adliyecilere herhangi bir hâdisede, her işgal eüiği bölgede bulunursa, derhal ıftt^umuml^ blr mücadeleye başlaraıştır. 6 ekimde, Kafkasyada Terek'in cenu| İ e rinin Uzakdoğuya gitmek üzere LibMüttefikler, Afrika ihracınm bir yılTlcaret Bor&as:nda muamele gorınek ühangi bir kimseye istedik!eri gibi hü yakalanarak mahkemeye verilmekte ve yadan çekiîmesi üzerine zayıflpmışlar bunda Malgobek Almanların eline geç lık bilânçosunu yaptıkları zaman, Mihzere getirilen yağların fatura.!arının tetklküm giydirmelerini sağlamak demek tayin edilen ceza hemen tatbik edilmekti. Stalingrad'da kanlı sokak muharebekine br.şlanmış t e daha ilk tetklklerde dır. 4 şubatta Derne Mihver kuvvetleri verin kayıbları 93.000 ölü, 535,000 esir olur ki. ileride hiç de makbul görülmi tedir. Ayni çeşid üniformalı bir car.i bunların hepslnin çişlrllmtş masraflar ve tarafından geri alınmıştır. leri devam ediyor ve şehir davanıyor. olduğunu, 6000 uçağın tahrib edildiğini yeek bir tarzda misal vermek suretüe. batıda Müttefiklerin eline geçerse o, uydurma alım ttp.tlanie dolu olduğu pörül23 ekim, bu harbin tarihî günlerinden 22 şubatta Hitler, doğu cephesinde, ve 180 gemi batırılarak 350 geminin ağır ynl ac^mış olacaktır. Buna karşıTık. harb sonuna kadar nıuhafaza edilmek müştur. Bunun için bu faturalar kabul ebiridir. 8 inci ingiliz ordusu, ElâlemeynAlman ordu<mnun bir miktar geriledihasara uğratıldığım bildirmislerdir. e5er Nrîi şefleri bizim anladığıtıız tarz tedir. Bittabi harb sonunda gereğince dllmemişur Yafc.lar bu ma«rafları yapde taarruza geçiyor. Bu taarruzla başgini. yaz gelince taarruza geçece^inı, Akdeniz ve Italya cephelerinde: tıklannı lodia ettıklerlnden Borsada saüeda yaraılanırlarsa kendilerini kat'î cü mahkemeye verilecek ve ce'am giye yagı satışı dıırmuştur hvan meydan muharebesi neticesinde Rusların vaktile Napoleon'a yaptıklarıMüttefikler, Tunus zaferinden sonra Alman Italyan cephesi yarılmış ve rüm'erle itham etmeğe. yahud. heTrmi cektir. Aradaki jcçâne fark bir tehirden Diğer taraftan Istihsal mmtakalanna IF nı Almanlartı da yapmak btediğini. fahazırlanarak evve'.â Pantelleria'yı *e bundan sonra, Mihverciler bir daha z i n d e İEİertmiş oldutunu pekAlâ bıldi ibarettir. Rudolf Hess bu görüş birliçini tanbuldan tuccarlar glderek veya adamlar kat bu teşebbüslerinin akim kaldığını öteki küçük adaları aldıktan sonra, 10 Libyada tuUınamamışlardır. ğimiz ve nefret ettiğimiz muayyen baıı ispat edebilmck için iyi bir misal teşkil gondererek yağ toplattıkları oıjrenılrr.lştır. temmuzda Sicilyaya büyük bir ordu söylüyor. cinayet'er için onlan mes'ul tutabfme etmez. Çünkü o, bambaşka bir müc Bunlar mahallınde ."İTö kııruça yağ almak8 kasım da. bu harbin tarih! günle çıkardılar ve 17 ağustosta Mesinayı ala5 mayısta, İngilizler, Fransız sömür rinden biridir. ingiliz ve ta ve bunu mu.nahsllln fiatı glbl gostermİ7e imkân olmıyacakrır iddlası ileri rimler sınıfma mensubdur. Fakat, meAmerikan rak Sicilyar.m işgalini tamamladılar. umumi mU. sürü^etilir. Fazla oiarak Naziler mah selâ, Amerikalıların elinde, yirmiden mektedirler. Istanbul Vüâyetlvalilcrıne tel gesi Madagaskar adasını işgale başlı kıtaları şimal Afrikadaki Fransız t o p Bu Müttefik hamlesi Mussolini'yi de fettlşlıkle Urfa, Dıyarbak.r k"meyi nıiikemmel Hr prnpil^âfHa fır fazla sivilin kurşuna dizilmesini emret graflar çekmlş, toplavıc'lara meydan \e yorlar. Bu işgalin sebobi, Japonların raklarına çıkıyorlar. Bazı yerlerde sem devirmişti. Mareşal Badoglio, gizlice satı olarak istismar edebilirler ki, bun miş olan genc bir Nazi tecmeni vardır rilmeme«ını ve ftatlaıa hftklm olunmasını Hindiçinî gibi burayı da ele geçirerek bolik bir mukavemetten sonra, Fran Müttefiklere teslim olmuştu. Müttefik Hınd Okyanusunda. Kızıldenize yakın sızlar da Müttefıklerle işbirliği yapıyordan da yeaâne favda]nr>acpk olan nazl ki. o, tıpkı yukanda bah?ettiâimiz müc dileınlştlr# kuvvetleri 3 eylulde, Italyanın cenubuna bir üs ele geçîrmelerine mâni olmak ve lar. General Giraud da oradadır. Amilik davasıdır. Fakat bütün bunların rimler gibi, harb biter bitmez yargıla Ali Çetinkayaya ameliyat yapıldı çıktılar. Basra körfezinden Rusyava yapılmiğa ral Darlan da General Eisenhovver'le eh°mmiyeti yoktur. Bir muddet evvel ha='alanıp ilk ame'lnacak ve müstahak olduğu cezaya çar8 eylulde İtalya kayıdsız şartsız teslim başlıyan Müttefik yardımının emniye bir mütareke imzahyor ve kendisi de yatı Ankara Nümune hastanesinde yap;loldu. Almanlar 10 eylulde Romayı işgal Olabiür ki Hitler jniz binlerce Polon pılacaktır. tini temin etmektir. Müttefiklere iltihak ediyor. mıs olan eskl Munfkalât Vekili ve Afyon ederek Italyada harbe devam ettiler. 11 yalının kathâtnım caiz kılan herhangi Rusların Ja, AngloAmerikanlann da mlllef.eklli A!l Çetrakavaya, bir kaç gün 15 te, Almanlar Kırımda Kerç şehrini 11 kasımda Almanlar, Fransanm İş eylulde Müttefikler Ealemo'ya çıkarma bir resmî emir imza'amamıştır; olabilir ittifak ettikleri diğer bir nokta da harb e\vel det Ibrahim Guçertn Teş\ ikiye S^ğ zaDtodiyorlar. etti. ki. bir Alman esir kampında göz göre cinayetlerinin işlendikleri memlekette lıkevinde ürolog operatör Dr Alt Eşref 26 mayısta, Libyada Mihver taarruzu gal edilmemiş kısmını da işgal ediyor yaptılar. Italyada savaş devam göre boğazlanmış olan İngiliz hava ve o memleketin kanun çerçevesi için Gülsel tarafından murnm ve muvaffakı üzrrine büyük bir meyian muharebesi lar. Italyanlar da, Korsika adasına asker Müttefikler dağlık arazide ağır ağır yetle netlcelenen bir ame.ıyat daha yapılçıkarıyorlar. Almanlarla Italyanlar 16 ilerliyerek 1 ekimde Napoliyi zaptetkuvvetlerine bağh temiz yürekli genc de yargılanması meselesidir. Bulgar mıştır, Ali Çetinkayamn süıhi durumu iyl başlıyor. lerin kat.inde Goering'in şahsî suç or harb mücrimleri buna bir misal teşkil dtr. Sayın milletvekr.ımize gecmış ol&un Aynı günde ingiliz Sovyetler Birli kasımda Tunusa asker gönderdiklerini tiler. 1943 çıkarken Müttefikler, çetin bildiriyorlar. Tunus Umumî Valisi Ami mücadelelerle İtalyan şehir ve kasabataklığını ispat etmek pek güçtür; ola eder. Meselâ Polonyada genc kızlara der âcıl şıfalar temenni ederizt ği ittifak andlaşması imza ediliyor. larını Almanlardan almakta devam edibilir ki modern tarihin kaydettiği en saldırmış, yahud sivil halkı öldürmüş. 28 mayısta, Almanlar, 12 mayısta baş ral Esteva da onlarla işbirliği yapıyor. Kâğıd satışları 19 kasımda, Stalingrad'da Rus muka yor, fakat ileri hareket ağ:r oluyordu. müthij kasab olan Himmler belki de eziyet çektirmiş olan bir Nazi veya S.S. 8umerbank selluloz snraylt müeasesesln lıyan Rus taarruzu üzerine Harkofta Doğu cephesinde: Stalingradda 19 ömründe bir tabanca dahi atmamıştır; kara muhafızı mücrim, gene PolonyaHa deu e\velce dogrudan doğruya yapılan kâ üç Rus ordusunu çevirip inıha ettik'.eri bil taarruzu başlamıştır. Bu da. doğu olabilir ki bütün beşeriyetin dimağını yargılanacaktır. Fakat, olabilir ki, iki ğıd satış işlııl şımdl Yerli Mallar Pazarlan ni ve 165,000 esir aldıklarını bildiriyor cephesinde tarihî bir gündür. Çünkü kasım 1942 de başlıyan Rus taarrvzu bu tarihten sonra, Alman ordusunun devam etmiş ve kuşatılan 6 nci Alman ze>ürlemek kaygusuna düşen Goebbels'i ayrı memleket. a>nı mücrimi, ayrı ayrı ele almış olduğundan Yerll Mallar mues j lar. sese mudurluğu butun vılâyetlere birer ordusunu teşkil eden 22 Alman ve Rumücrim gö'steırnek belki de kanunen cürümlerden dolayı yargılamak istiye mektub yazarak kâeıd Uıtiyacının bildırılAvrupada hava harbi şiddetlenmiştir. doğuda da zafer faslı kapanmış, mağlumen tümeni tamamile imha olunmuştur. biyet devresi aoılmıştır. mümkün değildir. ceklerdir. Meselâ, her iki memleketi de meMnl nuıtemed saucıların lsimlerin'.n ve 2 haziranda ingilizler Essen'e, AlmanInsan mevcudu 330,000 kişi olan bu or20 kasımda 8 inci ordu Bingaziye girrlimeslni ve bunların adreslerlne kâğıd lar da Conterbury'ye hücum ediyorlar. Geçen harbin sonunda da Kaiser bizi bir ara Hitler adina idare etmis olan göndercblleceğlnl bildtrmlştlr. du, kumandanı Feldmareşal Von Amerika, harbe girdiğindenberi gö miştir. aynı güçlükle karşı karşıya bırakmıştı. Dr. Arthur SeyssInffuart gerek PolonPaulus da dahil olmak üzere 24 general, 27 kasımda Almanların Toulon'u işrülmemiş gayretle silâhlanıyor ve yeni Tasdik edilen karar «Almanyanm sabık Kaiser'i, WiLhelm yada, gerekse Holandada mücrim sayı2500 subayla beraber 91,000 esir verIki ı üç ay kadar e\ ve! Kadıkoyde Kur harb endüstrisi kurmak için milyarlarca gal etmek istemesi üzerine Fransız do miştir. Bu kuvvetin mütebakisi soğuk>von Hohenzollern'in beynelmilel huku labi^r. Buna karşılık bütün cinayetleriba^alıcierede fecı bir cınajet olmuş ve ea dolar tahsis ediyor. 8 haziranda tekrar nanması intihar ediyor. tan, açlıktan ve harb yüzünden ölnıüşka ve muahedelerin mukaddesliğine ni Polonyada tasarlıyarak işlemiş olan bıkalılardan Hüteyın Çoban adında blri, 24 aralıkta Amiral Darlan öldürüldü. tür. Bu ağır darbeden sonra Almanlar. karşj işlemiş olduğu yüksek cinayetler Nazi Umumî Valisi Dr. Hans Frank'ın ka\nakçı Ismailln odasına glrerek za\a:lı 40 milyara yakın tahsisat kabul edil1942 Mihver için zafer ümidlevile doğu cephesinde bazı başarılı mukabil den dolayı, Versailles Muahedesinin nerede yargılanacağı hiç şüphe götür gencl bıçakla oidürmuştü. Bu suçtan do miştir. ;irmişken mağlubiyet acılarile çıkmış11 haziranda Amerika ile Sovyet layı ı İnci A^ırceza mahkemesince verılen taarruzlar yapmış olmakla beraber. meşhur 227 nci maddesi gereğince, mah mez. 1 ; sene hapls hükmü yargıtayca tasdik e Rusya arasında bir anlaşma imzalanı tır. Iskenderiye alınF.mamış; Stalingrad artık bir daha kendilerini toplıyamarmşkum edilmiş olması hiç bir şey ifade Kıjacası, harb mücrimlerine ne yadilmlştir, alınamamış; Libyanın büyük kısmı el lardır. Stalingrad'dan sonra, Rus orduyor. ermemiş, Holanda hükumeti bu mahpılacagma dair hukukî usuller ve tarzKızlarına tecavüz eden baba 21 haziranda 26 mayıstanberi devam den gitmiş, Fransız şimal Airikası Müt ları bütün kış taarruzlarma devam e t kumiyet karçısında kahkahalarla güle lar yavas yavaş kesin olarak belirmektefiklerin eline geçmişti. eden Libya muharebelerini mişler, batıya doğru 500600 kilometre tevkif edildi re!< mücrim imparatoru memleketine tedir. Tabiî olarak henüz, halkın bilStalingrad ve Kafkasyaya doğru ya lerlemişler, 112 Alman tümenine darKüçukpazarda oturan ve Mahrure ile kaybediyorlar. Mihver kuvvetleri Tobkabul etmiş ve kendisini hudud harid hassa meşgul olduğu, üst tabakadaki Memnune acundaki kızlarile karı koca haruk ve Bardia'yı zaptediyorlar. ingiliz pılan 1942 Alman yaz taarruzu 1000 ki beler indirmisler, Rumen, Macar ve etmemesini caiz kılan bir yığın hukukî mücrimlere ne yamlacaâına dair birçok hatı yaşadığı iddia edilen Abdullah dun | ordusu stratejik bir ricat yaparak lometrelik bir cepheye yayılmıştı ve Italyan ordularından büyük km"\'etleri 1 J df !! ve vesika göstermişti. 2 müşküüer ve aüclükler ortadan kal. .i • nci sulh ceza mahkemesince alman lfa süratle Mısıra doğru çekiliyor. A'man ordusu Sıvastopoldan Grozny mha etmi^lerdir. «Nulla poena siii lege» gösterilen bu nlmış değiHir. Bununla beraber. takib desinden sonra tevkıl edilmıştir. Verdlği 27 haziranda doğuda, Almanların 1942 ye kadar 1000 kilometre yürümüş, 500 ifadede suçunu inkâr eden Abdullah bubin kılometre kare arazi işgal etmisti. Cephenin şimal kısmında da 1943 ocak delil ve ileri sürülen bütün itirazlara edilecek yolun kesin olarak belirmememahkemesine verile iîkbahar ve yaz taarruzu başlıyor ve gunlerde Aîuceza Fakat Müttefiklerden büyük malzeme aymda Ruslar Leningrad'ı muhasaradan esas teşkil ediyordu. Bu da mağlubiyat sine rağmen, geçen harbin soiunda cektir. 1 temmuzda, Sıvastopol Almanlarla c yardımı gören Sovyet Rusya yıkılma kurtarmışlardır. ten sonra beynelmilel hukuk, ahlâk ve Kaiser'in kaf? ının kesilmesini i^tiven Rumenler tarafından zaptediliyor. Yaya kaldırımına çıkan 1 Ruslar. 16 şubatta Harkofu eeri slsiyaset bakımlarmdan Nazi şeflerinin fervadlarm eJân bevne milel hukuk 4 temmuzda Mareşal Rommel'in I s mış, bilâkis taarruza geçerek Almanotomobilin marifeti ları geri atmağa başlamıştı. Yılın son ışlar; fakat 14 martta, bir Alman mune büyük bir belivTe kesilebileceklerini mütehas=ıslarınm kulaklarını tırmalaTakslmden geçnıekte olan n;r,0 numa kenderiyeyi almak için yaptığı taarruz, gününde neşredilen bir Rus tebliği Stakabil taarruzu neticesinde tekrar elden gösterir. Eğer, etrafırdakileri manevj makta olduŞımu hatırlamak lâımdır. ralı Aztzin idaresmdeki taksl yaya kaldırı E'.âlemeyn'de durduruluyor. Bundan bir girdaba sürüklemiş olmasından do Avnı feryadlar, bilha=sa Nazi ?ef!erini mına çıkarak Ayazpaşada Sulün apartıma sonra Mihver, Libyada bir daha taar ingrad ve Don savaşları sırasmda 175 çıkarmıslardır. bin Alman öldiirüldüğünü ve 137.G50 Bundan sonra, ilkbaharda büyük h a layı Hitler'in ve arkadaşlarmm serfest bahis mevzuu ederek. tekrarlandıkca. nında oturan Fılipl auır sıırette yaraıamış ruza giri^ememiştir. yaz bırakılmaması gerektiğini bütün dün bunların bu defa da cevabsız brrakılmı tır, Filip hastaneye kaldınlmış Azlz yata24 te Almanlar Rostofu zaptetmişler e?ir, 542 uçak, 2064 tank, 5151 top, 15,049 reketler olmamış; sonra Ruslar lanmıştır yanın arzusu olarak kabul edebilirsek yacağına inanmak gerekir. dir. Bu, Alman ordusunun bir koldan motürlü vasıta alındığmı bildiriyordu. taarruzu başlamış, 5 ağustosta Orel ve «Kibritin var mı?» 1942 çıkarken harb talihi, Mihverin Bielgorod Kızıîordu tarafından geri Kırım Knnferansı, >Vlman milietinin belki bu müsküWen kurtulmak münSta'ingrad kapılarma ve diğer koldan admda navet^riıii a^nen odemesi kararına birKüçükpazar sakinlerlnden Bll&l karşısına Kafkas dağlarına kadar uzanan son aleyhine, Müttefık'erin lehine dönmüs alınmıştır. 23 ağustosta Harkof bir daha, k'Jndür Meselâ, bunları yargılıyMk genc Unkapanıudan geçerken ü. Hem yalnız Avrupa ve Afrikada de fakat bu defa sonuncu olarak Rııslar q<=Tr.=tır. B'itün harb yerde, NaDoleGn'a tatbik edi'.en usu'ü meçhu! bir şahıs çıkarak kendHlnden kıb büyük taarruzunun ilk muvaffakıyet(.Arkası Sahife 4, VI 4 te) ğil, Uzakdoğuda da bu, böyle idi. OraCEzalarmı çekef''1"ri rlt istemlştir Bilâl klbrlt çıkarmak İçin e lerinden biridir. misal alarak. rr.ijzaffer devletlerin bır llni ceblne soktuğu sırada meçhul şahıs 28 de ingiliz hava kuvvetleri başkokarar vermelerini ve münkün cezalarI1hı<;trated'den çeviren: birden usturasını çekerek Bılâlm üzerine mutanı Hava Mareşah Harris, bütün Her kadın için çok kıymetli bir kitab: ••• dan ölütn. siirgün. eza oefa m atılmış ve gencl yüzünden derin sur?tte ABİDİN Yazan: DAV'ER Hayreddin Ziya Taluyun YÜZLER ve MASKELER İsirnli büyük aşk ve his romanı Ç1KTI Her aileyi ilgilendiren ibret alınacak bu romanı, evlenme çağındaki genç kızlar, gelinler, kaynanalar, evlerini ihmal eden erkekler muhakkak okumalıdır. Fiatı 175 kuruş. UĞUR KİTABEVİ MYRİAM HARRY \ ŞEHVET ADÂSI 1 Çeviren: KEMAL EMİN BABA | Fiatı 150 Kr. B A T I P. K. 18 Şişli T A Î I N E T İ j ALKAZAR'da BUCÜN matinelerden Senenin şaheser 2 Fevkalâde enteresan dehşet ve heyecan gangster filmi itibaren filmi sahneler, dolu KALPAZANLAR ÇETESİ fCode Of the Secret Service) Ronald Reagan Kosella Town ÜÇ SİLÂHŞOR KOVBOYLAR M. Kenan KAN SES Bugün saat Her TİYATROSU OPERETİ 15.30 da T E N 7 İ T , 4 T L I akşam saat 20,45 t e O P E R E T İ MATİNE Mevsimin en e ğ l e n ^ l i E NA İ LE R 3 saat NEŞE EĞLENCE KAHKAHA. Tel: 49369 B U A K Ş A M Amerika Aşk Hürrijet hürriyete nasıl ve sanat kavuştu? yaralamış ve kaçmıştır Bilâl tedavi altma A'man şehirleri yakılacaktır, diyor. 9 ağustosta Almanlar Kafkas petrol alınmıştır. rr.erkezlerinden Maikop'u zaptediyorKuduz bir köpek 8 kişiyi .sırdj Nışantajıada R jıldız apartımanında bir lar. 12 de, Almanlar, yaz taarruzunda 1 ev kopeğl kudurarak büt'.ın ev halkını ısırmıştır. Köpek öldurülmüş, ısırdığı seklz milyondan fazla esir aldıklarını bildiriklşl tedavi altma almmiçtır. yorlar. 13 te Moskovada ilk ChurchillStaîin Profesör Muzaffer Şevki Yener'in mülâkatı yapıldı. konferansı Çapadaki Tıb Fakultesi H üncü lç has 19 da İngilizler Dieppe'e büyük ölçütalıklan kllnlii anfisinde profesör Dr Mu bir komando baskını yaparak çekilde zaffer Şevkl Yener tarafından saat 1.) İle mişlerdir. Alman propagandası, bu h a den «Dlyabet ve gebelik» hakkında bir reketin suya düşmüş bir istilâ teşebbükonferans verileeektlr, Glrlş herkea lçm sü olduğu etrafmda kıyameti koparıyor. serbesttlr. ÇOCUK DÜŞÜRNEK Dr. Cemal Zeki'nin Pek lüzumlu ve mühim malumatı veren bu değerli eserinin TARI 1AB1 Satış Merkezi: DÜSMÂN TUZAĞINDA Robert LEWİXGSTON Bob STEELE Rufe DAVİES TIKTI V 1 K 1 1 İ N K I L Â P 2 6 5 sahife> R e r fiatI 3 U r a d ı r b u l u n u r K İ T A B E V İ k i t a b c l d a . AZAK'ta BUGÜN matinelerden îübaren Tarihî şaheser filmi Kadıköy OPERA'da yarın akşam 21 de EMİTATÖR Bayan HACER MELEK Sın:masmda İstiklâl . . . . âbidesi ve müoadele büyük bir HÜEP.İYET KAHRAMÂNI Baş rollerde: L İ O N E L Okuyucularımızdan aldığımız mektubda; Kurtuluş Sınemköy Savaş ve Şahln sokağı mıntakasma raslıyan bostanlara clvardan toplanan çoplerln çöpçüler tarafından gübre yapılmak uzere döküldüğü. aynl samanda açık lâğım suiarının da aktığı bildtrllcnektpdlr Bu nal sıhhat ve lkamet lçin tehlikeli bir vaziyet yaratmıştır^ Belediyeden buna tnftnl olunnıası rlca ' olunmaktadır Istanbul Kız <>;retmen okulunda bir oğrencinın pencereden duştuğü yazılmıştı. Oğrendlğımıze gore, peDcereden düşen ve sonra hg°tanede ölen btr hadcmedtr ve içml Saadet degll 8ervettlr. Bu hademe hasU Bslediyeden bir dilek Bir izah V A N H E F L İ N R U T H H U S S E Y B A R R Y M O R E aede 22 ağustosta cenubl Amerikanm en büyük devleti Brezilya, Almanya ve Italyaya harb ilân etti. Eylul başlarmda Almanlar Stalinsrada varmışlar ve şehri almak için bütün gayretlerini harcamağa başlamışlardır. Almanlar 25 tümen ve 1000 uçakla laarnız ediyorlar. Şehrin önce dışında, sonra içinde müthiş kanh muharebeler oluyor. 6 eylulde Karadeniz kıyılarmda da NovorosUk Almanlarla Rumenler tarafından zaptediliyor. 16 eylulde Almanlar, Stalinerad'ın ortasmda Volga nehrine varıyorlar. Kafkasyada da Almanlar Terek. ırma, RASİH GECESt BULUŞ ve Saz Arkadaşlan Tekmil kadrosile İSMAÎL DÜMBÜLLÜ ICÂRI KADİM ORTA OYUN, Zengin VARYETE Ayni program bu akşam Üsküdar HALE'de 1VENEDİK Zindanlarında TÜRKÇE Bugün A R Sinemasında DOKA NELSON ELVİRE POPESCO ve ANDRE LEFAUR Seanslar: 2,30 4,30 6.45 9,15 te 2 MEÇHUL ADAMIN SIRRI PRESTON FOSTER İREİNE HELVEY Dehşet ve heyecan harikaaı sergüzeşt filmi