Katalog

CUMHURIYET 4 May* 1Ö48 Bir Polonyalının hatıraları Dahnî işçiler arasındaki gizli komite, cellâdlarile beraber kampı yok etmek çarelerini araştırıyordu. Nihayet bu emeline muvaffak oldu, kamp havaya uçuruldu. Bu adam, yüzleree ölünün gömüldü I da kimin bulunduğunu bilmiyordu. ğü hendeklerin veyahud kadın ve ço ' Bizim komutanımız, eski Polonya orcuk ölülerinin yakıldığı ftrınların ba dusu yüzbaşılarından doktor Julien şmda, elini cebine sokarak saatlerce Horonjitsky, mufassal bir faaliyet ve durabilirdi. Ştengel'in göğsünde, «Va hareket plânı tanzim etti. İsyan günü terland» ı için yaptığı hizmetlerin bir olarak, 1943 yılı 21 nisan tarihi kararmükâfatı olarak bir detnir salib nişanı laştırıldı. Fakat aksi bir tesadüf olarak yardı. isyan tarihinden iki gün önce, yani 19 Ştengel, hiç bir laman «elini kana nisan günü, doktor Horonjitsky, kamfculamaz» dı. Çünkü emrinde, bu işi pm müdür muavini Frantz"a, «usulüne başaracak bir sürii insan vardı. Fakat riayet ederek> selâm vermediği için, her yeni gelen on binlerce kurbam Frantz'm Tıışmma uğradı. Frantz, elineeyretmeğe bir türlü doyamazdı. Yeni deki kırbacla doktorun yüzüne vurdu. bir tren kafilesinin gelmediği gün Kendisine hâkim^ olamıyan doktor, daima, gizli olarak, üstünde bulundurduŞtengel büyük bir hüzne kapılırdı. Treblinka ölüm kampının en kor ğu bıçakla Frantz"ın üzerine hücum etkunc adamı, kamp müdür muavini Uns ti. Frantz, oradaki pencerelerden birine tersturm führer Kurt Frantz'dı. Uzun sıçramakla kendini kurtarabildi. Frantzboylu, geni$ omuzlu bir adam olan ın feryadı üzerine koşuşan Almanlar, Kurt Frantz aslen Thuringe'li bir ahçı doktoru diri diri yakalamak istediler.. jmiş.. Kurt Frantz fevkalâde boks me Fakat doktor tesiri âni bir zehir aldığı raklısı idi. Deforme olmamak ve idma için, buna muvaffak olamadılar.. isyan, luru kaybetmemek için, her sabah, kah zarurî olarak, geri kaldı.. valüdan önoe bir jnüddet boks idmanIsyanın idaresini, bu defa, doktor ları yapardl. Bu idmanlarda Frantz'ın Leichter eline aldı. Doktordan maada antrenman için seçtiği kimseler, tabiî, isyanm hazırlanmasında en faal rolü kamptaki aıevkuflar olurdu. Frantz, oynıyanlar, «daimi» işçilerden: Kurkurbamnı karşısma diker ve kendisi liand, mühendis Gayevsky, mühendis de boks vaâyeti alırdı. Hedefine isteSudoviç, Zaltsberg ve Çekoslovak Heldiği gibi vurabilmesi için, lcurbanın, lo idi. esas vaziyetini alması ve kımıldamaması Kamp sıkı ve daimî bir tarassud allâzımdı. İlk yumruklardan sonra zavalh kurban, kanlar içinde ve baygın bir tındaydı. Fakat bu hususta talih yüzühalde yere yuvarlanırdı. Şayed Frantz, müze güldü. 1943 temmuzu sonlarmda, o günkü ^HrnaTiiTiHan menmun kalma Almanlar, kamp meydanını tuğlalardan nuşsa, kurbam, derhal «hastane> ye ve diğer bir takım döküntülerden te. mizlemeğe teşebbüs ettiler.. Bu tegöndertirdi. mizlik işile meşgul yahudi işçiler, büFrantz, arkasında muazzam köpeği tün gün silâh deposu civarında çalışBeri olduğu halde kampın meydanında tılar. Talih gene bize yardım etti. Nögezinmesini severdi. Beri de, tıpkı sa betçiler, saatlerce sürüp giden bu işe hibi gibi, azgın ve korkunctu. Beri ta alıştılar, ileri geri gidip gelen işçilere Bunun limll bir köpektL Frantz, köpeğinin ka dikkat etmemeğe başladılar biliyet ve zekâsını göstermesini pek se netioesi olarak, 1943 yıh 2 ağustosunda, verdi. Beri, sahıbinin bir işareti üzeri tam saat ikide, kimse farketmeden, rine, avma saldırır, ve bir hamlede ko lâh deposunun kapısmı açmağa ve teşcaman bir et parçası koparırdı. Frantz, kilâta mensub arkadaşlardan birini köpeğin kendisine işaret edilen yeri içeri sokmağa muvaffak olduk. Arkaısırıp ısumadığını muayene eder, şayed daşı içeri soktuktan sonra kapıyı gene köpek yamlmışsa, <tecrübe> tekrarla üzerine kilidledik. Bu arada, silâh denırdı. Kamptaki hastalardan mühim bir posunun nöbetçi bulunmıyan tarafındaki penceresinin kapaklarıru da sökmeğe kısmı Berinin kurbanlarıydı. ve oradan hacimleri küçük fakat infiHer çalışma gününun sonunda, mut lâk kudretleri yüksek 20 kadar bömba laka, cezaya hak kazanmıs bir kaç ile 20 otomatik tüfek, bir miktar taban«suçlu> bulunurdu. Bu gibiîere 25 ten ca aşırmağa muvaffak olduk. Içeriye 100 e kadar sopa vurulurdu. Bu sopa soktuğumuz arkadaşımız da, gene kimatma işini de daima Frantı üzerine se tarafından görülmeden, dışarı çıktı. alırdı. Silâhlar ve bombalar, işçilerin tuğla, Nöbetçi âmiri hautschar führer taş toprak taşıdıkları arabalarla oradan Kicha Küteer meslek itibarile eski çıkarıldı ve mücadele grupları komuPrusya jandarmalarmdanmış. Burada tanlarının emrine verildi. . da bu rolünü mükemmel surette başarıyor, etrafında daima bir casus şebeKampm meydanında ve barakalarda kesi bulunduruyordu.. Onun en sevdi dezenfektör sıfatile çalışan arkadaş, ği iş, «suçlu» ları arayıp bulmaktı. Bu mücadele gruplarından birine bağlıydı. adamın en büyük gayesi, Frantz'ın Bu arkadaşın vazifesi, elindeki dezenmevkiine kadar yükselebilmekti. Bu feksiyon makinesile, hergün barakaları gayesine erişmek için, her suretle kamp ve meydanı dezenfekte etmekti. Silâhmüdürünün gözüne ginneğe ve her sa lar dağılır dağılmaz, hemen isyana başhada, bilhassa şiddet hususunda, lanacaktı. Dezenfektör, bu defa elindeFrantz'ı geride blrakmağa çalışırdı. ki dezenfeksiyon makinesine 25 kilo işini Bütün gün, elinde kırbac, meydanda benzin doldurdu. Ve hergünkü dolaşır, kimseye nefes aldırmazdı. Mü yapıyormuş gibi, açıkça, önceden tuyerlere Eaadesiz giren yemislerin <kokusuma tuşturulması kararlastırılan almağa> çalışır, kampta müthiş bir aç benzin dökmeğe başladı. lık hüküm sürdüğü sıralarda, kimde isyan saat 16 yı 45 geçe başlıyacaktı. verilenden fazla ekmek bulursa, OJJU Şiddetli gizliliğe rağmen, kampın içinde derhal öldürürdü. umumî bir heyecan seziliyordu. Açık Bu saydıklarımdan başka kampta bir ölüme gittiklerini bilen mücadele daha 36 tane S.S. kıtalarma mensub grupu azaları, birbirlerile vedalaşıyorcellâd vardı. lardı. Muhafızlardan biri, kampta bir fevkalâdelik olduğunu sezmiş, fakat buIsyan nun mahiyetini anlamağa muvaffak o«Daimî» işçiler arasında kurulan lamamıştı. Bu vaziyeti hisseden komugizli komite on kişiden mürekkebdi. tanımız, isyana, kararlastırılan zamanBu komite, öldürülen milyonlarca indan bir saat önce başlamağa karar versanın, hiç olmazsa kısmen, intikamını di. Bunun tabiî bir neticesi olarak, almak için bir plân tasarlıyor ve bu bazı hazorhklar sona erdirilememilçti. maksadla, cellâdlarile beraber bu kamFakat yapılacak başka bir şey de yoktu. pı yoketmek çarelerini düşünüyordu. isyan işareti, baraka civarmdakl işHerşeyden önee, 2 numaralı kampta çilerden biri tarafından havaya sıkılabulunan Alman silâh deposundan, kâfi derecede patlayıcı madde tedarik etmek cak bir silâhla verilecekti. Saat 15,30 da, lâzımdı. Silâh ve patlayıcı maddeleri herşeyin hazır olduğu ve emrin beklenancak buradan alabilirdik. Fakat bu diği komutana haber verildi. Saat tam 15,45 te birkaç el birden depoya yaklaşmak bile hemen hemen silâh atıldı. Arkadaşlarımızdan biri, nögayrikabildi. Silâh deposunun demir kapısı, koca betçi âmiri Kich Kütner ile bunun haman bir takım kilidlerle kapanıyordu. fiyesi olan Kuba'yı yere sermişti. Bunu İlk yapılacak işlerden biri, bu kilidlere takib eden birkaç saniye içinde, 20 den anahtar uydurmaktı. Komite, torna tez fazla infilâk sesi duyuldu ve otomatik gâhlarrnda çahşan işçilerden Zalts tüfeklerin ateş ettikleri işitildi. Almanberg'e, kapıdaki kilidlerin bir kalıbım lar işin ne olduğunu anlamağa vakit bulmadan, kamp alevler içinde kaldı. alması emri verildL Silâh deposu havaya uçtu. Her tarafta Aradan birkaç hafta geçtikten sonra, yangınlar başladı. Sağlam olarak yalnız Zaltsbergi, kilidlerin bilmem nesini ta insan öldürmeğe mahsus gaz hücreleri mir etmek üzere silâh deposunun kapı kaldı. Çünkü bunlara yaklaşmak katsına gönderdikleri zaman, bu arkadaş, iyyen mümkün olamamıştı. kilidlerin kalıbmı çıkarmağa muvaffak Havaya uçurulan kampla beraber, oldu. arkadaşlarımızm öldürdükleri 25 S. S. Zaltsberg, çıkardığı kalıbların örneğine uygun bir anahtar yapabilmek için, mensubu ve 60 Alman askerinden başaylarca uğraşmak zorunda kaldı. Bütün ka 700 yahudi işçisi de mahvolmuştu. zorluk, bu işi Almanlara çaktırmadan Ancak 200 kişiden mürekkeb bir grup, yapabilmekti. Nihayet Zaltsberg iste mucize kabilinden alevler içinde yannilen anahtan yapmağa ve komitenin makta olan Treblinka'dan kurtulmağa muvaffak oldu. Bunlardan çoğu da, ciemrine vermeğe muvaffak oldu. Yirmişer kişiden mürekkeb üç mü var kamplardan çıkan Almanlarla yapcadele grupu teşkil olundu. Bu iş ya tıkları musademeler esnasmda öldüler. (Sovyet basınındanj püırken, büyük bir gizliliğe riayet ediS ON liyor, hiç kimse, kendisinden bu grup Değerli şair Aragon Londrada verdiği bir konferansta, hamasi şiirin ve vatansever çairlerin milletle insanlık anlayışlarmı incelerken, dünya hâdiselerine de temas ederek Nietzsche felsefeEİnin Hitler'e müessir olduğunu söylemiş. Ben bu havadisi ikinci elden öğMillî eğitim Müdürlüğü, oğretmen rendiğim için, şairin mi, yoksa söylevi kacrolarının düzenlenmesi hakkında yayımlayan jkinci elin mi bu iddiayı teşkilâtına yeni bir tamim göndermiş güttüklerini ayırd edemedim. tir. Buna göre 945 946 ders yılma aid Aragon'un büyük şiir istidadının ve kadrolar ağustos aymda ve bir kereye Fran.=ız nazmma getirdiği orijinal ve mahsus olmak üzere yapılacak; ancak yeni mananın hayranlarmdanım. Fakat, ölüm, emekliye ayrılma ve çekilme gibi hakikaten böyle bir iddia gütmüşse, müstesna hallerde değişiklik yapıla içimden: «Niçin büyük bir şair sosyal caktır. davaların ilmî tenkidine heves ediyor Aile ve sosyal durumlan dolayısile ve tevsika lüzum görmeden yersiz bir naklini istiyen öğretmenler 1 temmuza iddiayı ileri sürüyor?» diye düşündüm. kadar ilce millî eğitim memurluklarma Hitler'in üstün adam oluşuna inanışı, müracaat edeceklerdir. Millî eğitim isterik bir psikopatın hezeyam olabi'.ir. memurlan, bu sebebler hakkmda ken Fakat onun üstün adam megaloideası, di mütalealarını da yazarak evrakı mü bu üstünlüğü bambaşka manada ilân fevkalbeşeri dürlüğe göndereceklerdir Bu sebebler etmiş olan Nietzsche'nin dışmda, her ne suretle olursa olsun olamaz. Hitler'in ölümile tazelenen bu dava tetkike değer. nakil yapılmıyacaktır. Oğretmen kadroları haberleri Hitler'e dalr bir iddia ve Nietzsche'nin mektubları Celâleddin Yaz an: Kültür ve Cemiyet Davaları Ankara at yarışlarımn ifckıci haftası Yeni ders yılında kadrolarda bir defa değişiklik yapılacak V»U re Beledlye relsl Lutfl Kırdar dün akşamkl trenle Ankaraya gltmlştlr. Vall Ankarada Istanbulun zeytlnyagı tevzlatı İşi, Beledlye bütçeslnln tasdlkl, Beledlye'.er Bankuından ahnacak tiç mllyon llralık ls tlkraz muameleslnln lkmall Istanbulun beg yüzOncö yılıru kutlama İçin yapılacak bayındır'.ık lşler^ terkos sularmın ıalahiı Beledlye emeklilerlnln şimdiye kadar almadıklan nakdl yardımın temlrü vesaire glbl lşlerle meşgul olacaktır, Unlverslte ve yüksek okullarda askerilk derslerl mayısın n lnde kesllecek ve lmtlhanlar» 11 ünde başlanıp 31 lnde bltlrilecektlr, UçüncO eınıfta bulunan kız ve erkek talebelerln fakültelere göre İmtihan programları hazırlanmıştır. 1 4 1 6 mayıs» kadar Hukuk Fakültesl, 17 İS arasmda Fen Fakültesl 21 lnde Iktısad Faktlltesl, 22 slnde Teknl'k Ünlver. Bltesl ve Teknlk okulu, 23 ünde GUzel Sanatlar Akademlst) 24 26 arasmda Tıb Fakültesl 28 30 » kadar Edeblyat Fakültesl ve' 31 mayısta da Yüksek Iktısad ve Tlcaret okulu öğrencllerlnln lmtlhanlan her gün sabah saat 9 da başlanacak ve 17,3O da bltlrllecektlr, Oğrencller o gün Istedlklerl saatte lmtlhana glreblleceklerdtr, Boğaz> Kadıköy ve Adalar hatlarraa ald taz tarifesi ı hazlranda yürürluğe glrecektlr. Idarej mayıs ayında, yalnız pazar günlerl İçin llave Eeferlerl yapacaktır, Sümerbank Yerll Mallar Pazarlar^ Is. tanbulda halkn yapılacak olan basma ve kaput bezl tevzlatı İçin hazırlıklannı tamamlamış ve halka bayller vasıtaslle da. ğıtıma başlarr.ıştır. Bu dağıtmaı Sumerbankın şehrln her yanında ihdas ettlğl ve ötedenberl manlfatura tioeretl yapan esnaf vasıtaslle yapılmaktadır. Şlmdülk 100 bayl vardır. LUzum gCrülürse başka bayiUkler İhdas olunacaktır. DaŞıtma, ekmek kamelerlnln T kuponlarlle yapumaktadır. Bu kuponlan ancak ekmek karnelerlnden bayller koparacaktır, Bunlarla lstlyenler bcş metre basma, lstlyenler kaput bezl alacaktır, Portalde memleketlmlz İçin Hindıstandan yeni bir partl mal gelmlştlr, Bunlarm çlnde ]000 balya pamuk lplığl, <O O bal1O ya çuval ve kanavlçe 1000 balya da beyaz dokuma vardır. Vali Ankaraya gitti Üniversitede imtihan giinieri Kadıköy ve Adalar yaz tarifesi Basma ve kaput bezi tevziatı Hindistandan mühim mal geliyor Elbiselik Yerll Mallar Fazarlanmn elinde bulunan yünlil kumaşların dağıtılmasına a'.d tallmatname Sümerbank Umum müdürlüğu taraımdan. hazırlanarak dün Yerll Mallar Pazarları müessese müdurlüğüne gönderllmlştlr. Bu tallmatnameye göre, mnuml bütçeden, hususl ldarelerden, devlet lktısadl teşekküllerlnden maaş alan değlşmez gellrlllerle dar gelirlllere blrer elbiselik oarak verllecektlr, Müesseseler blrer bordro İle memurlannm kumaşlarını alacaktır. Istanbul, Izmlr ve Merslnde bulunan ve harlcden g'elen butün kumaşların daŞıtmaya t&bl tutulacağını yazmıştık. Son bir hafta zarfmda gelen partller lstlsna edlllrbu kumaşlar 2"O,ı>(iO metre kadardır ve hemen hepsl Ingtltz menşelldir Maliyetlerl muhteliı olmakla beraber ortalama olarak metre basma 22 Ura kadar bir fîa; düşmektedlr. Istanbula bir kaç milyon llraya mal olacak olan Inönü Btadyomu koşu plstinln bir kısmı evvelden hesablanmamış bir duvar yüzünden beynelmllel nizamlara aykırı o. lan nlzami genlşllkten bir metre kadar daha dar yapılmıştır. Alâkadarlar buna sebeb olarak Gazhane tarafma lnşa edllmlş olan duvarın kalm yapılmak zaruretinl llerl sürmektedirler, Meselede birinci derecede alâkalı olanlar bu kusurun. lmar mütehassısı Prost tarafmdan stadyom plânınm üç metre g»rl çesllmesl yüzünden doğdugunu İleri EürereK mes'ullyetl Frosta tahmil etmekte ve lşln düzelmesl İçin ancak gazometrenln satm alınıp stadyoma llâve lazım geleceği flkrlnl dermeyan etmektedlrler. Istanbul şehrine mlyonlarca llraya mal olan stadyomun üzerlnde resml ve nlzami mtisabakalar yapılamıyacak bir plstle ma.ul olmasına Vallmlzln müsamaha etmiye. :efeinl umar, bu lşln her ne pahasma oursa olsun en kısa yoldan tashlhl çarelerlnl bulmalarını alâkalılara Bamlmî olara'â tavsiye ederlz. knmaşlann dağıtılması için emir geldi * * * Hitler'in yakınlarının eser ve sözlerinden ve kendi kitabmdan edindiğimiz bügiye göre onun <benlik» üstünlüğünün şu esaslara dayandığma hüküm verebiliriz: 1 Chamberlain ve Gobineau'nun ırk nazariyeleri ve bu nazariyclere göre Cermen ırkmın en üstün ırk oluşu. 2 Bestekâr Wagner'in Cermen efsaneleri ve mü^errih Treitschke'nin Cermen tarihi doktrinleri. 3 Makiavel'in hükümdar örneği olan Sezar Borciya üstün adam tipi. Halbuki Nietzsche: 1 Irkçı ve Antisemit değildir. Hattâ Wagner'le büyük dostluklarmın büyük husumete münkalib oluçunun sebeblerinden biri bu meseledir. (Nietzsche contra Wagner) eserine müracaat. 2 Uzun zaman eserleri Sz vatanı Almanyada tezyif ve istihfafla karşılanmıştır ve Nietzsche hemşerilerine karşı muğberdir, bu iğbirar Alman kültürünü reddetmeğe kadar varır. (Unzeitg. Betrachtungen) eserine müracaat. 3 Nietzsche'ye göre üstün dünya ve onun fevkalbeşeri; Cermen dünyası ve onun fevkalbeşeri dcğil, fakat Antik âlemin daha doğnısu Elen âleminin Fransa Krah XIV üncü Louis ve Imparatoru I inci Napol^on tipindeki fevkalbeşerlerle muvasalasındadır. Efendilik ahlâkı ve esaret ahlâkı vardrr. Ancak efendilik ahlâkı ve iradenin kudretile ikti \ darı râmeden fevkalbeşerdir. XIV üncü Louis ve Napoleon tesadüfen bu adaml.ırdır. Onun icin başarıları tam müsbet değildir. Hesabı bir irade ile olmah. Bu iradenin tatbikma ancak dünyamn manasını kavrıyabilmiş bir üstün adam kadirdir. Denilebilir ki, Nietzsche müraidir, ve eserleri hakikî fikirlcrinin mâkesi değildir. Öz memleketinde istihfaf ediln'.iş, ömrünü gurbette ve ecnebi üniversitelerin kürsülerinde geçirmiş, Almanlığa gücenıniş ve Almsnlığı reddetmiş ve sncak fc'.ce uğramış ve aklını kaybctmiş bir adam olarak memleketine getirilmiş bir insanm Cermen kültürünün aleyhindeki fikirlerlnin mürailiğine inanmak güçtür. Farzı mulıal inanacak olsak, en yakını iki kişiye, annesine ve hemşiresine de ayrıı eserlerindeki fikirleri tekrarlamış olursa, akan sular durur. * * * 1SG6 da Nietzsche Leipzig Üniversitesinde talcbedir. Bu zaman PrusyaAvusturya muharebesine tesadüf eder. Bismarck Prusyamn baçındadır ve Alman ittihadını düşünüyor. Mefkuresi Pancermanizma birliğidir. Nietzsche'nin bu ideale ne derece yabancı olduğuna dclâlet eden aynı tarihli mektubundan ru parşa: «Sevgiii anne ve Lisbeth (hemşiresinin adıdır); son haftanın claylarmı gazetelerde okumuçsunuzdur. Prusyamn içinde bulunduğu tehlike çok büyüktür. Bir zaferle programmı tatbik edebilmesi mümkün değildir. Bir ev yanarken, yangını kundaklıyan değil, fakat söndüren aranılır. Prusya yanıyor, onu söndürecek adam lâzım...» 1869 da Almanhkla arasmdaki anlaşamamazhk bir uçurum halini almıştır. Artık öz vatanmda yaşamıyacağmı anlıyan Nietzsche; Isviçrede Basel Universitesi Antik Filolociya kürsüsünü kabul etmiştir. Fakat bir göz hastahğı ve başağrıları onu, sık sık sayfiyeye gitmeğe mecbur ediyor. Italyada Rapallo sayfij'esinden, dostu Gast'a yazdığı şubat 1883 tarihli mektubundan şu parça: «... Yeni kitabımm ismi Zarathustra olacaktır. Kitabım çıktıktan sonra, Almanlar benim eserimdeki ahlâk va Ankara ilkbahar at yarışlarmın ikinci haftası önümüzdeki pazar günü yapılacaktır. Hk haftanm zenghı programma nazaran bu haftanm programı oldıkça fakir gözükmekte ise de; çifte bahsin ayaklarını teşkil eden üçüncü ve dördüncü koşulara kayıdlı bulunan ısrar etme, oraya atlardan ekserisinin bu mevsim ilk degelmiyeceğim. (Al fa koşmalan haftaya hususî bir ehemmanyayı kasdediyor) miyet verdirmektedir. Tasavvur et ki, Koşularm tahminlerl: orasmdan başka her Birinci ko?n: yer anladı beni... Uç yaşmdaki yerli yarım kan IngiUz ızlarımı anlamıyacaklar ve beni deliler Senin yavrun, artık meşhur, çok meş erkek ve dişi taylara mahsus olup mearasma katacaklar. Orada son ikametim hur bir adamdır. Yalnız Almanyada, de safesi 1200 metre, ikramiyesi 300 liradır. esnasmda anladım ki, benim yerim ora ğil. Onlar benim dehamın yüksekliğini Koşuya kayıdlı taylar: sı değildir ve ben onlara mensub de anlıyamazlar. Çünkü hududsuz derece1 Burgaz 56 kilo binicisi Ahmed, ğilim....2> de budala ve adidirler. Bana saygı gös 2 Sabareftar 56 kilo binicisi Davud, 1887 teşrin tarihli annesine yazdığı terenler seçilmiş insanlar ve Peters 3 Mirandalina 54,5 kilo binicisi Somektubundan şu parça: «Almanların burgun, Parisin, Stockholm'un, Viyana kolay. kısa görüşlülüğü güldürtüyor beni... nm ve NewYorkun nüiuzlu ve yüksek Bu üç yanm kan taydan birincisi Eğer bir gün mutlak Almanyaya dön şahsiyetleridir. Hattâ profesör Brend^s şimdiye kadar yaptığı bütün koşuları mek lâzım gelirse, kendi kendime şu isminde çok meşhur bir Danimarkah büyük bir muvaffakiyetle kazandığma vecizeyi mırıldanacağım: Deniz aygırı âlim, Kopenhag'da '>Neitzsche felsefesi» göre bu hafta da koşuyu vurması kuvnı görmek için Almanyaya gitmeğe ka unvanile dersler bile vermeğe başladı. vetle muhtemeldir. Tabiatile kendisine rar verdim...> Son aldığım habere göre üç yüz talebe rakib olarak da Mirandalinayı gösterHastalığı gittikçe ziyadeleşmektedir. bu dersleri takib ediyormuş...> mek lâzım gelir. Nietzsche'nin bu mektubları yüzlerce Başağrılarmı dindirebilmek ve her üç Favori: Burgaz, rakibi: Mirandilina. gecede bir gece uyuyabilmek için baş yazdıklarından bir kaçıdır. Bunları yaİkinci koşu: zan adamın felsefesi Hitler'e ve Nazizvurmadığı uyku ilâcı yoktur. MünzeviUç yaşmdaki saf kan Arab erkek ve dir, şehirden şehre dolaşıyor. Bazan maya örnek olabilir mi? dişi taylara mahsus olup ikramiyesi 300 * * * Sils Maria'da, bazan Venedikte, bazan lira, mesafesi 1200 metredir. Italyada Torino şehrinin bir kahveNice'te, bazan Turin'de... Koşuya kayıdlı taylar: Oralardan 1887 ve 1888 tarihlerinde sinde Journal des Debats gazetesini oku 1 Umurbey 56 kilo binicisi Sokolay, annesine ve hemşiresine gönderdiği yan bir adam (bütün hayatınca yalnıa mektublardan şu parçalar: «Benim bu Fransız gazetesini okumuştur) ye 2 Yeşilbuldan 56 kilo binicisi Korbahtsızhğını, çürük ve biçare hatlarile rinden fırladı ve ben". «Dâhiyim, dâ vart, 3 Yung 54,5 kilo binicisi Ahmed, koşmağa 4 Alçelenk 54,5 kilo binicisi Zekeriya, insanda merhamet hislerini uyandıran hiyim!...» diye sokaklarda zavalh bir Alman fikir haj'atile aynı başladı. İşin tuhafı bu meczubun haki 5 Venüs 54,5 kilo binicisi Filips, 6 asırda yaşamamdır... Bütün hatıralarım katen dâhi oluşu idi! Koca Nietzsche Sümbül 54,5 kilo binicisi Davud. Koşuya kayıdlı bulunan bu altı saf zavalh Nietzsche! arasmda en çirkinlerini Almanyaya ve Onu evvelâ Basel, sonra Jena tımar kan taydan bizce ancak üç tanesi derece borcluyum... İleride benim haj'atımı yazacak olanlar şu cümleyi kaydetmeği hanesine götürdüler, tâ ki müşfik ve almağa muvaffak olabilecektir. Bunlarm unutmasmlar: O yalnız Ahnanlar ta ihtiyar anneciği ısrarla yanma almeıya da Yung Venüs Umurbey olma'ıarı rafından fena muamele gördü... Yeni kadar... Dünya tefekküründe sistem ya çok kuvvetli bir ihtimaldir. Şimdiye kaAlmanya imparatoru hoşuma gidiyor, ratmış bir kafanın, sisli ve karanhk dar Venüse bir defa geçilen Yung'un çünkü yahudiliğe karşı munsıf ve âleme çöküşünü Alman gazeteleri şöyle koşunun en kuvvetli tayı olduğunu söy«Basel Universitesi lemek her halde yanlış değildir. Birinciiyidir... Acaba Almanlar kendilerine haber verdiler: hediye ettiğim hediyenin farkında mı profesörlerinden Bay Friedrich Ne lik için çekişmek zorunda kalacağı tay dırlar? (Eserlerini kasdedij'or.) Al itzsche ağır hastalanmıştır.> O gazeteler da ancak (Venüs) olabilir. Bu çekişmemanların evde kalmış kızlara benziyen için Nietzsche dünyanm asırlarda bir den (Yung'un ufak bir farkla dahi olsa ahlâkları bana yabancıdır. O ahlâkı yarattığı «tek» adamlanndan biri de galib çıkacağını ummaktayız. Sokulayın ancak Waşner pohpohhyabilir.» (Beste ğil, fakat binlerce doğan ve binlerce bineceği (Umurbey) ise fırsat kollıyarak mevcudlu bir üniversite profesöründen bir şeyler yapmağa çalışacaktır. Fakat kâr Richard Wagner'i kasdediyor.) Paralijinin ve cinnetin ağlanna düş başka bir şey değildi. O kadar. Koca araya gireeeğini zannetmiyoruz. Favori: Yung, rakibi: Venüs. meden, Torino'dan annesine yazdığı Neitzsche! Üçüncü koşu Bu dev nasıl bir cüceye örnek olur? son mektubundan şu parça (21 kânunuevvel 1888): «Benim ihtiyar anneciğim; Üç yaşmdaki saf kan İngiliz at ve kısCelâleddin Ezine raklara mahsus olup ikramiyesi 900 lira, mesafesi 1600 metredir. Koşuya kayıdlı atlar: 1 Karatepe 58 kilo, binicisi Yula, 2 Gelincik, 56 kilo, binicisi Filips, 3 Fettan, 56 kilo, binicisi Sokolay, 4 Kontes, 56 kilo, binicisi Ahmed. Bu mevsim ilk koşacak olan Kontesin yapacağı bu ilk knşuda Fettan ve Gelincik için ne derece bir tehlike teşkil edeceğini kesin olarak bilemiyorsak da, taylığında yaptığı koşuları hatırlıyarak hemen söyliyebiliriz ki' kendisine birin| £İl:k için diğer ikisinden fazla şans vtrmek doğru olmaz, hattâ yanlış olur. Çifte bahsin birinci ayağı olan bu koşunun uç tay arasında sıkı çekişmelere sahne olacağını tahmin ediyoruz. KanaSABIRSIZLIKLA BEKLENİLEN BUGÜNÜN EN HEYECANLI atimizce Kontes ancak Fettan ile GeVE İBRET \'ERİCİ KİTABI lincik arasmda cereyan edecek olan haHitler"in havatının içyüzü Bu işe nasıl giriştî?.. Arkadaslarını nasıl talı çekişmeden istifade ederak bir sürseçti?. Siyasî plânları Korkunç hareketleri Nefretleri ve priz yapabilir. Bizce birincilik şansı daha fazla Gelincik ile F:ttan arasındadır. sevgileri Yahudi davası Cinayetleri Çifte bahis meraklılarma her ikisini Diinyaya tahakküme kalkışan müsavi miktarı tutmalarmı tavsiye ederiz. Ezine 3 H İ T L ER NE İDİ?.., NE YAPTI?.., NE OLDU?.., Hitler'in korkunç hayatını okuyunuzü. «HİTLERÜ Ne idi?. Ne yaptı? Ne oldu» kitabı her evde, her kütübhanede bulunması lâzım gelen Çöken Almanyanm kan fışkıran tarihi MİLYONLARCA İNSAN NİÇİN ÖLDÜ?.. Beılin sokaklarmda can verdiği söylenen adam, bir yandan işkenceler yaratırken bir yandan ne diye bir milleti, neden doğrattı?. Bu kitabda YAHUDİ • K DÜŞMANLIĞI I İUJIİIİMI1 ö<1eme]i TARİHİ nin içyüzünü okuyacaksınız. Muhtelif klişeler Neşredilmemiş resimler H f i n P l11 l •""'b • • If YâVinİ3n Siparişlerinizi acele veririiz. Kitablar göndcrilir. 150 kuruş . ^ 8 ' 1 Cağaloğlu Yokuşu Dolmabahçe stadı yanlış yapılıyor Daha çabuk, daha kolay, daha iyi lisan öğrenmek bahsinde büyuk bir yenilik ! . . EN SON M E T O D İ L E 1 AYDA İNGİLİZCE 1 AYDA FRANSIZCA Esaslı kurallar, seçme terimler ve tabirler, hususî ve ticarî mektub nümuneleri, örnek ve cevablan, Her kitabcıda bulunur. İstanbulda İ N K I L  P. İNSAAT SÂHİBLERİNE Depomda mevcud ve inşaata elverişli yeni ve eski her nevi PUTBEL, RAY, kalın ve ince BETON ÇUBUKLAR1 ehven fiatlarla Keresteciler Yeni Hâl karşısında 83 numaralı CEMİL BİNGÖL'ün inşaat malzemesi deposundan ihtiyacınızı temin edebilirsiniz. Telefon: 23924. / MYRİAM HARRY ' ÜÇÜNCÜ HAFTA T A K S İ M SİNEMASINDA Çapa Kız Oğretmen okulu talebelerinden I Saadet, evlnln penceresinden düşerek vü. cudünün muhtellf yerlerlnden yaralanmıştır. Saadet, kaldırıldığı hastanede dün ölmüştür, Cesedi muayene eden Adliye doktoru Kâmll Unsalan Morga kaldırtmıştır. Bir kız talebe pencereden düşerek öldü j ŞEHVET ADASI Çeviren: KE^IAL EMİN BARA Fiatı 150 Kr. Türkiye Kömür Satış ve Tevzi Müessesesi İstanbul Şuoesinden: LİNYİT KÖMÜRÜ SATIŞI: Garb Linyitleri İşletmesi Müessesesinin linyitleri satışa çıkanlmışhr. Soma Değirmisaz Taşvanlı İşletmelerinin PARÇA Linyit Kömürü; b) Kuruçeşme depomuzda, müşterinin vasıtasına yüklenmiş olarak, teslim TONU 30 LİRA c) Bütün ihtiyac sahiblerine, fabrikalara ve kömürcülere motörle veya depoda tamameh serbest olarak verilir. d) Satış Yeri: Yeni Yolcu Salonu 3 üncü kat 1 No.lı oda GALATA 5029) Mezardan bir kızın cesedi çıkarıldı •^ B A T I ^ Y A Y I N E V İ ^ | ^ P. K. 18 Şişli K gösterilmekte I Z I M olan T Ü R K Ç E Sözlü ve Şarkılı filmi şimdiye kadar gösterilen filmlerin hasılât rekorunu kırmıştır. Bu film bu mevsimde başka hiç bir sinemada gösterilmiyeceğinden sayın seyircilerin acele etmelerini tavsiye ederiz. Baş rollerde: AZİZE EMİR MAHMUD ZÜLFIKAR Sarıyerde Muharrir mahalleslnde oturan Blzell Dursunun 18 yaşmdaki kızı Nuzhet 1 ay kadar evvel verenıden ölmüş ve Sanyer mezarlığma gömülmüştü. Son günlerde Sarıyerde bir dedikodu başlamıçtır. Bu dedîkoduya göre ÎJüzhet, veremden de£U, gayrlmeşru peydahladığı çocuğa 6 aylık gebe lken meseleyl anlıyan babasınm attıgı dayakla ölmüştür. Geno kızın cesedl ad11ye tarafından mezanndan çıkarılmış ve Morga kaldırılmış ve Savcı Fahrl Kozan hâdiseye el koymuştur^ Şlrketl Hayrlye mütekald, eytam ve eramlllnden mürebkeb bir grup dün matbaamıza gelerek tekaüd ve eytam ve eramll maaşlarını alamadıklarından elkftyet etmlşlerdlr Bunların söyledlğlne göre, şubat ve mart aylıkları kendllerlne avans olarak verllml;, fakat nlsan maaşı hâl& verllmemlştlr. Kendllerlne, sandıkta para olmadığı cevabı verllmlştlr. Hepsl de fakir ve muavenete muhtac olan bu zavallıların yeg&ne geçlm vasıtası olan ayhklarınm bir an evvel verllmesl hususunda bu lşle alâkadar olanlana nazan dlkkatlni celbederlz. Adana Kız ve Erkek Liselerinden yetişenler Cemiyeti Reisliğinden: 6 mayıs 1945 pazar günü saat 14 te Eminb'nü Halkevi salonunda Cemiyetimizin yıllık kongresi yapılacaktır. Cemij'et azalarınm bulunmaları rica olunıır. Acıklı bir şikâyet Favori: Fettan, rakibi: Gelincik. Dördüncü koşu: (Handikap) Üç yaşmdaki mahdud kazanclı safkan tngiliz at ve kısraklarma mahsus olup ikramiyesi 1200 lira, mesafesi 1600 metredir. Koşuya kayıdlı atlar: 1 Diyana 62 kilo, binicisi Zekeriya, 2 Karmen 60.5 kilo, binicisi Abdullah, 3 Diken 60 kilo, binicisi Zekeriya, 4 Çiğdem 58.5 kilo, binicisi Bahri. 5 Bugün 58.5 kilo, binicisi Ahmed. 6 Kontes 58.5 kilo, binicisi Filips, 7 Haşan 53 kilo, binicisi Şakir, 8 Elanvital 52 kilo, binicisi Davud. Çifte bahsin ikinci ayağını teşkil eden haftanm bu en kalabalık koşusu handikap sebebile bir hayli güçleşmiş ve karışık bir şekil almıştır. Kayıdlı bulunan sekiz safkandan ekserisi bu mevsim ilk defa koşacaklanndan bu güçlük bir kat daha artmış bulunuyor. Kuyrukluyıldız gibi bir arahk parlıyan (Diyana) run ve (Karmen) in bugün nasıl bir durumda olduklarını kat'î olarak bilmemekteyiz. Kendisinden çok şeyler beklenen Said Halimin (Elanvitali) bugün için formunda mıdır? Bunu ancak bu hafta görüp öğreneceğiz. Bundan evvelki koşuya da kayıdlı bulunan (Kontes) in daha ziyade bu koşuda koşması muhtemel olduğuna göre kendisini birincilik için en akla yakm namzed olarak gösterebiliriz. Birincilik için çekişecek en kuvvetli rakib kanaatimizce (Diken) dir. (Bugün), (Çiğdem) daha sonra geîmektedirler. Favori: Kontes, plâseler: Diken Bugün Çiğdem. Beşinci koşu: (Handikap) Dört ve daha yukan yaştaki safkan ingiliz at ve kısraklara mahsus olup ikramiyesi 500 lira, mesafesi 1800 metredir. Koşuya kayıdlı atlar: 1 Tarzan 64 kilo binicisi Ali, 2 Dabi 61 kilo binicisi Ha'.uk Güçlü. 3 Bora 54 kilo binicisi Mustafa, 4 Güzelbursa 51 kilo binicisi Arımed, 5 Ankara 50 kilo binicisi İskender. Geçen hafta bir boyunla yanşı Tarzana taptıran Dabi bu hafta mesafenin uzamaeı ve rakibine nazaran üç kilo hafif bir sikletle lcoşması gibi avan'"ailarile 'OTI koşuyu kazanacaktır. Güzelbursanın birincilik için çekişecek olan bu iki rakibin arasma girmeğe çalışacağı tabiicir. Favori: Dabi, plâse: Tarzan Güzelbursa. Haftanın çifte bahsi üçüncü ve dördüncü kosular arasmda bulunmaktadır. Resad Kuran DORA \ELSO> ELVİKE POPESCO ve ANDRE LEFAUB Seanslar: 2.30 4.30 6.45 9.15 te Bu akşam A R Sinemasında IHIN KALDI! Yeni bir operet Şchrlmlzde yüz kişl kadrolu yeni bir rerü operet teşekkül etmiştir, Hazırlanan bu tesekkül lltc temslllnl 4 mayıs 915 cuma nSssmı Vllftyet, Partl ve basın şereflne verecektir. Memleketln en çok beğenilen sanatkârlarını bir araya topııyan bu yeni operet, yeni elemanlar tanıtacaktır. Temsl'.ler, bütün bir yaz Makslm yazlık salo. nunda vüfcude getlrllen tlyatroda devam edecektlr.