Katalog

R. C. A marka 12 lâmbalı radyo, 10 plâk çalar otomatık pikap ve krıstal camlı mükemmel bir bufe ile teçhiz edilmiş ŞAHESER BİR MÖBLE Çarşıkapıdaki Magazamızın vitrininde satışa arzedilmiştir. OSMAN GÜZEL Rad>o ve Elektrik Magazaları Çarşıkapı No. 85 Bankalar Cad. No. 66 Tel 21436 Tel: 49249 11 ınci yıl Sayı: 7465 umhuri İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektufc adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kurusu: îstanbul No 246 Telefon: Ba'Tnuharrir: 223S6. Tahrir heyeti: 24298, tdare ve Matbaa kısmı: 2429924290 r andan itibaren z 15 gün için Perşembe 31 Mayıs 1945 mülhak bütçeleri gürüştü Saracoğluna güven ÜH Büyük Millet Meclisinde beliren millî irade, Saracoğlu adına şüphesiz parlak ve şerefli bir başarıdır. Rejimiınizın hüp havası içinde ve herkesin gö/ü önünde sekiz gündür dcvam eden biitçe konu^maları. hukumet aieyhinde zaman zaman şiddetli tenkidlere yol vermişti. Bir çok milleKekilleri idare mekaniztnamızın şu ve\a bu kolu iizerinde goze çarpan aksaklıkları ortaya koymağa çalıstılar. Memleket ruenfaatleri bakımından >apılması jrerokcn işlcre dair müshet bir fikir ilcri sürenler oldu: gelişijrüzel konusaniar da oldu. Itirazlar. (cnkidler ve ıhjıli bakanlavın bunlara verdiği ce\ablar uzun uzun dinlendikten sonra. Meclis, Biitçe Kanurmnu beşe karsı 3fi6 o\la kabııl etti. Bu, ayni zamanda o kammu tatbik edecek olan hükumete de Rüveti oyu dcmckü. Fa&sl Çükre Sardcsjln, tlaht* önce kürsu>e gelen bir milletvekilinin tnanevrasını ileri sürdü ve Meclisten hakh olarak ayrıca guven oyu ittedi. Bütçe konusmalarına ilk haslandığı gun sajın Hikmet Ba\ıır"un hukumeti genel mahijette ve şiddetle tenkid eftiğini «Bu adamlar iş goretnıyorlar. Oyleyse çeküsinler, gitsinl<»r» tarzında hatırlarsınız. O zanıan. verdiği cevabda: Bir oy (arkla da olsa va7İfemden k?mı\acağım! Denıi«ti. Şukrü Saracoğlunun kııvvetini sezcn \e Butce Kjnunurmn kabul edileceğini anlnan Hikmet Bayur. son gun tekrar *dz nlarak şöjle bir i 'diada bulundu: Biz bu kanunu kabul edijonız. Fakat Bütce Kanununu kabııl etmek, BMIİ zaraanda onu tatbik edecek olanları da guvenivortız manasına gelemez! Boylelikle sajın Bayur. Saracoğlunun Meclise ve millete karsı dururaunu za?ıf gdstermek istijorHu. Saracoğlu a\ rıca guven oju istemtkle bu parlamento oyunıınu çürütmııs ve bir değil tam üç jüz elli iki oy farkile Meclisten inan kazanmiştır. Saracoğluna srınendiğini yürektpn açığa vuran BÜMİk Millet Mecüsi. şüphesiz milletin de trüvenine tercıbiıan olnıustur. Bu hukumet, üç yıldır, en kotü dünya sartları ortasınHa vazife gormektedir. Her alanda vurd menfaatine en u\gun gelebilecck tedhirleri a'mak hususunda Saracoğhı hukumeti. hiç bir noktayı ihmal etmemeğe çalısarak dikkatle ugTasmaktadtr. Dış politikamız, cihan tarihinde örnek sayılacak kadar iyi idare edilmistir. Milli eğitim ve millî savunma giicümüze bn plânda yer verilmiştir. Bu hükumetin başlıca vasıflanndan biri de, yurd adına ileri süriilen her faydalı düsünceye karsı ilği gösterme<si, inadcılık, dar görüslülük zihniyetile hareket etmemesidir. Hangi alanda olursa olsun, ortaya düzeltici, iyileştirici, tatbik imkânı mevcud bir fikir atıldığı zaman. Saracoğlu hukumeti o fikri benimsemekten çekinmemiştir. Bazı de\let kollarında aksıyan taraflarımız da vardır. Hayat pahalılığına karsı basan ile savasamadık. Iç ticaretimizi iyi idare ederaedik. Ba/ı maddelerin dağıtımında acemiliğimu oldn. Dıs ticaretimizi yeni dünya şartlarına uydurmak hususunda gecikme alâmetleri gösteriyoruz. Mecliste ileri süriilen tenkidlerin çoğu da bn noktalar üzerinde toplanıyor. Son giinlerde kürsüden söylenen sözler «rasında hükumete ısık verecek fikirler varsa, Saracoğlunun bunlardan favdalanma imkânları arayacağına şüphemiz olmasm. Yurd sağlığı ve yurd selâmeti uğruna ileri sürülen her *eklifi hukumet kıymetli bir >ardım saymahdır. Saracoğlu bu gerçeği iyi kavranns, demokrat yaradılıslı bir devlet adamımızdır. Şimdiki bütçe. ilk ve son defa olarak yeii aylık bir çalışma progranvuı ifade ediyor. Onümüzdeki kısa devre, syni zamanda dünya şartlannın da hızlı değismelere uğrıyacağı bir dovredir. Gerçek bans günlerinin her gün daha sağlam adımlarla yaklasmasını teır.cnni ederken Saracoğlu hükum.'tine de nıilletin göstcrdiği jjü\ene lâyık bir şekilde başarılar dileriz. Kızılordu kajakçı kuvvctlcri bîr manevra esnasmda Suriyede çarpışmalar gittikçe büyüyor Fransızîar Şamı bombardıman ettiler, Parlamento işgal olundu Her iki taraf da Ingiltere ve Amerikanın tavassutunu istediler, Suriye Başbakanı: " Amacımız Fransaile bütiın münasebetlerimizi kesmektir „ dedi Tekel bütçesinde ortaya atılan bir suiistimal iddiası tartışmaya sebeb oldu Hikmet Bayur: «Hırsızlık havası içinde yasıyoruz. Niçin yeni kanun getirmiyorlar. Niçin İstiklâl Nahkemesi kurmuyorlar?» dedi Beden Terbiyesi, Demir, Deniz ve Hava yolları, Orman, Posta ve Telgraf bütçeleri de görüşülüp kabul edildi Ankara 30 (Telefonla) Büyük Millet Meclisi bugün saat onda Abdülhalik Rendanm başkanhğında topiandı ve müJhak bütçelerden ilk olarak, Beden Terbiyesi Umum müdürlüğü bütçesinın gorüçülmesine ba,landı. Boğazlar meselesi Mesele yeni Üçler Konferansında görüşülecek Yeni bir Türk Rus anlaşmasının yapılması etrafında mütalealar Şamdan bir gorünüş Londra 30 (BBC.) Suriyenin dradaki :ş güderi, bugün Suriye ve Lubnanda, durunvım son derece vahim oldugunu ve Fransızların Şamı bombardıman ettikleıinl soylemıştır. Bombardımanlar ancak Ingillz elçisır.in r.casa üzerine durdurulmuştur. Fakat şehrin içinde çarpışmalar devam etmektedır. Beyrut 30 (a a.) Praasız kıt'aları, 7,5 luk mermilerle methali yıktıktan sonra Suriye parlamentosunu lşgal etmışlerdlr. Topçu ateşl dün, saat 22 va kadar surmüştür. Bundan sonra bir Fransaz uçağı, sokaidanr.da şiddetli çarpışmalar cereyan eden şehri bomba* lamıştır. Parlamento binası yedi buçukluk toplarla dövüldü Beden Terbiyesi Umum Müdürlüğü bütçesi Söz alan milletvekillerı arasınJa Oîman Şevkl Uludağ (Bursa') geçen sene Mecliste Beden Terbiyesi Umum müdürlüğü bütçesi müzakere edilirken coreysn eden tartışmaların sonradan Millî Eğitirn Bakanlığınm resmî dergisinde tnünakaşa mevzuu alduğunu söyl?^, buhun doğru bir hareket olmadığını işaret etti ve sözlerine devamla dedi ki: c Beden terbiyesinin ba?ıbozukluktan çıkarıhp devlet eline geçmesi için uzun zamandanberi çalışıyorum Millî Ecirim BakanlıŞt ile benim artmcîn bu bakundan büyük bir uçurum da vardır. O, îîi«~Saîiar,at taraurıuaJır l.~f,.irt n;tn Arkasi sahife 3, Su 4 te J Halebde çok kanlı hâdiselcr oldu Ali Fuad Cebesoy ı> Harb mücrimleri Londrada bugün bir konferans toplanması bekleniyor r ^ Mrl. Stalin ile Harry Hopkins arasında dördüncü mülâkat Ihtilâfh meseleler hakkında üç büyük devletin noktai nazarları yuk elçisi M Harriman ve duğîr Amerikan dıplomat ve subaylarile bugun elçılik bmasmda uzunuzadıya göraşmelerde bulunmuş, ve gerek Stalin, ge rekse M Mo'otof :1e vakı olan mu'.âkatiarı esnas;nda kendısinm ve M HarAmerikan elçiliğindeki çahşmalar rimanın almış oldukları notlan karşıMoskova 30 ( 0 W D Başkan Tru laştırarak elde edilen neticeler üzerinmanın şahsî mümessili M. Harry Hop de fikir mudavelesi yapmıştır. kins Bırleşik Amerikanın Moskova bü Arka&ı sahife 3. S ü l d e Moskova 30 a a ) Başkan Trumanın temsılcisi M. Harry Hopkins. Mareşal Stabrle dordur.cü defa poruş muştur. M. Harrv Hopkins'ın, Ameri kaya donmeden evvel Mareşal Stahnle bir kere daha gdruşeceğı sanılm^ktadır f Moskova görügmeleri Moskova Bü> ük Elçimiz Selim Sarper Londra radyosu 30 (B.Y.U.M.) Türkiyenin Moskova Buyük Elçisi Selrm Sarper. altı haftalık istirahat nüddeünden sonra, Ankaradan Mosko raya dünmuş bulunmaktadır. TurKiye Büyuk Elçisinin Moskovaya donüşu, Arıkaradaki gazete muhabirlerine çore, iki merr.leket arasında yeni bir aniaşrr.a yapılması mevzuunu yenıden bırinci plâna çıkarmış buhınuyor. B'Mndiği gıbi, Ruslar bir müddet evvel Türk Rus saldırmazlık paktını h^ikümsüz ilân etmişlerdi. Times gazetesinin AnkaraJaki muhabiri. bdyle bir anlasmanm tabakkuk edebilmesinin. So^etler Birügi terafmdan Boğazlar hakkında ileri si.rülecek isteklere bağlı buluni'.ığımu bildirmekte ve Boğazlar mcseVsinin rrilletlerarası bir mevzu teskil ey'ediği cihetle yakında toplanacak olan üçler konferansında müzakere îdıleceğini ilâve eylemektedir. Londra Radyosu 30 (B Y.U.M.) Londraya gelmış olan Amerika başsavcısı Mr. Robert Jackson'a gore, harb mücrimlerini yargılamağa başlamadan evvel yapılacak hazırlıklar henüz tamamlanmış değildır. Birleçik devletler. Ingillere, So\yet Rusya ve Fransanın adalet sistemlerine uygun şekılde bir milletlerarası mahktme kurulacaksa Ja böyle bir mahkeme teşkil etmek. klmlerin harb suçlusu olöuğunu tarif ve tayin etmek kadar güç b'r istir. Mr. Jackson, harb suçlularınm ikiye ayrıldığmı sövlemıstır. 1 Müttefıklere karşı. milletlerarası kanunlara aykırı harekette bulunanlar; 2 Nazılerin işgal altma aldıkları memleketler halkma karşı cürüm ve ci Arkast sahife 3, Sü. 2 de Harb mücrimleri iki sınıfa ayrılıyor, ikincî sınıf mahallî mahkemeler tarafından yargılanaeak Londra 30 ( B B C ) Inîüiz radvostı muhabirinin bugun bildirdığıne gore, Suriyenin her tarafm^a ve Lübnar.m bir kısmmda nümayışler de\am etm°"£ f tedir. Dükkânlar kâmilen kapalıdır her tarafa Suriye milli bayrakları miştir. En kanlı hâdiseler Halebde cerevan • • etmlştlr. Burada vuku bulan 3 bel'. I çarpısmada 8 Jcişi ölmüş ve pek ço':. yârîIarimişSr. TSu, ^27 mâyüâ kadar olan hâdlselere aid zayiattır. • Fransız makamları, Şam ^ölgesinde b ün Fransız askerl nok'alannın ta<» ' arruza uğTadığım soylemışlerdır. Si ^ lâiılı siviller ve Suriye jandarmalan taraîından yapılan bu taamızlara karşı, , Fransız kıt'alan <~^.< şiddetle muiave ı raet göstermişlerdır. Çarp'şmalara Fran ^* sız hava kuvvetlerı de iştırak etmlsler ! dlr. "*' Fransızlara göre Beyrut 30 Ca a ) France Press ajansının bildirdiğine göre, Şamdaki t Fransız karakollarmm hepsine taamız edılmiştir. Bütün gece şiddetli çarpış Arfcost sahife 3, Sü. t de Millî Şef Şarkî Ürdünün millî bayramını tebrik ettiler Ankara 30 (a a.) Şarkî Ürdünüa millî bayramı münasebetıle, Cumhur Başkanı Ismet Inönü ile Şarkî Urdua Emırı fehametlu Abdullah arasında tebrık ve teşekkür telgraflan teaü edıl» miştir. i Amerika Bassavcısı Mr. Robert Jackson Kızılordu Siberyada manevra yapacak Batı Avrupa bloku | BUGÜN tasavvuru gene sahnede! Haleb Avam Kamarasında Churchill'e sorulan mühim bir sual ve Başbakamn cevabı San Prancisco 30 f a a.) Holaada Dış İşleri Bakanı ve murahhas heyeti b&şkanı M. Van Kleffens, Fransa, İngıltere, Belçika, Lüksemburg v« Holandanm bir bolge anlaşmasına varmalan şayanı temennidir. demiş ve ayni zamanda, bu anlasmanm doğu için halen mevcud başka her hangi bir güvenhk sistemine muarız görünmemesi İçin icab eden hük'jmlerin de konulması lâzım geldiğini ilâve etmiştlr. Rhln'in sol sahili lçın tasarlanan rejim meselesine temas eden M Van Kleffens «Rhin'in sol sahlli» tabirlnl kullanmamn hatalı olduğunu ve Almanyanm batı hududu demek lâzım geldiğini söylemiştir. Churchill'm de eski «Harmover teklifini» umıtup unutmadığmı sormuştur. Mr. Churchill bu suale menfî cevab vermiştir. Bunun üzerine Lady Apsley Arkast sahife 3, Sü. 3 de Sovyetler Birliğinde en büyük askerî talim Yedilere dair programı yarın yürürlüğe giriyor. 1516 Saracoğlu hükumetine 7 nin ademi itimtıd yaşındaki bütün gender askere çağrıldılaı rimizin beHibojh reyi vermesi gazetelekonularından biri ol, " ' , ' < du. Dün bir arl<adasım\z\n fıkra muharrirt şöyle diyordu: «Emin Sazakla Adnan Menderesi hiç süphesiz toprak kanunu tahrik etmiştir. Yalnız Celâl Ba\arın oy vermesi tabiî görülcbilir. Fakat Ba> Köprülü ile Bay Refik Koraltana ne oluyor? Bu iki zatı saran su asabij eti siyasiye tecellisini ne>e atfetmeli?» Işte bir sual ki üzerinde dikkatle ve ehemmiyetle dunnamak kabil değl. Demek ki bir milletvefeilt bir kabineye ademi ifimad reyi rerirse bunda mııtlaka görundüğünden başlca bir rpaksad gızli bir sebeb aramak J&zım geîec"k' ; r. Demek ki bir mıftetveküi bsyaz yerine kırmızı oy venrse, kendısine gb'z kırpacak: Bana bak, bizi aldatamazsın. Bbyle yapmakla mutlaka bir kuyruk acısı çıkartıyorsun! diyeceğiz.. .. iyi gtnmı şayed bazı kendini bilmezler çıfcar da onun öğrettiği usulle hareket etmek gafletinde biilunur ve bu arkadaşa: Bizi aldatamazsm... Bu yaziyt vaz" makla sen de mutlaka bir kuyruk acıs\ cıkartıyorsun! Derlerse ne yapacağız? Kendisini rıasıl müdafaa edeceğizl Düşünerek yazahm Şayed doğru dnrüst du§unem\yor$ak hiç yazmıyahm Kendi kendimizi tenkid: tşi Kebab CEMAL NADİR'in büyük renkli karikatürü Dördüncü sahifede . t l Tifo ile mücadele Dün Vilâyette Valinin başkanlığında bir toplantı yapılarak esaslı kararlar verildi Avam Kamarasında bir meb'usa Churchill'in verdiği cevablar Londra 30 (a a ) Avam Kamarasında Lady Apsley, Mr. Churchill'e Birleşmiş milletlerin diğer üyelerınin memleketleri çevresinin stratejik kontrolunu sağlamak yolunda tedbirler aldıklarını sdyliyerek, bu hale göre Mr. NADİR NADİ Londra 30 (O.W î ) Moskova radjosunun bıldırdığine gore, So\">et Rusyaâa askeri talım ve terb.je tekslf edilecektır. Bir muhabıre göre Siberj'adaki ordular \ akmda yaz manevralarma başlıvacaklardır. Sovyetler Birliğinde en büyük talim programı Moskova 30 (O.W.I.) Sovyet ordu stınun organı olan «Kızıl Yildız» gazetesine gelcn bir telgrafta biMırddigıne gbre. b=ıtı Sibevrada Tom nehrırıın kıvılarmia topçu ve piyade kıt'alanna mahsus bu\uk bir talım kampı kıımlmuştur. Bu kamp, kıt'aları tufek. otomatıl: sılâh ve el bombası kullanmağa alıştırmak İçin teçhiz edılmışur. Tom, Arkas\ sahife 3, Sü. 3 dı Trieste'de çarpışmalar Trieste 30 (a a 1 Henüz teyid edılmiyen haberlere gore Triestede, Mareşal Tito kuvvetlerile Italyan çeteleri arasında şiddetlı çarpışmalar başlamış bulunmaktadır. Dunku toplantıda bulunanlar Ya*wt 3 §n<& sahifemizde J