Katalog

12 Mayis 1943 CUMHURİYET Almanya niçin yenildi? Hürriyetin, hakkın Kızılordu, Çekoslovakyada zaferi bizim de zaferimizdir harekâta devam ediyor ni şudur: «1 Alman orduiarı yüksek komutanlığı Alman kara, hava ve deniz kuvvetlerinin So\Tet ordulan komutanlığına ve Müttefik askerî makamlarına kayıdsız, şartsıi teslimini kabul etmektedir. 2 Alman orduları yüksek komııtanlığı, 8 mayıs saat 23 te kendi, kara, hava ve deniz kuvvetleri komutanlarına ateş kes emrini verecek ve bütün silâhlı kuvvetlerinin bulur.dukları yerlerde kalmalarım ve tekmil siîâh ve malzemelerini Sovyet veya Müttefik mahallî ordu komutanlarına veyahud bu iş için tayin edilecek olan subaylara teslim etmelerini, uçak, gemi, top vesair harb malzemesinin ve keza motör ve aksamının bozulmadan ve sağlam bir şekilde devrini temin edecektir. 3 Alman komutanlığı, bu devir ve teslim işlerine nezaret etmek için mes'ul subaylar tayin edecektir. 4 Alman silâhlı kuvvetlerinin teslimine dair olan bu vesikanın yerine sonradsn daha umumî mahiyette yeni bir vesika imzalanacaktır. 5 Alman komutanları bu teslim çerait ve ahkâmma uygun hareket stmiyecek olurlarsa, Kızılordu ve Müttefik ordular bu gibilerine karşı ceza tedbirleri tatbik etmek salâhiyetini haiz olacaklardır. 6 Bu vesika rusça. ingilizce ve Almanca olarak, üç nüsha tanzim olunknuştuT. îhtilâf halinde ancak rusça ve ingilizce metinleri muteber sayılacaktır.> Imzalıyanlar: Alman crduları yüksek komutanlıŞ: namına: Friedburg, Keitel ve Stumpf. Sovyet ordulan Başlîomutanlığı namına: Mareşal Zukof. Müttefik ordulan Başkomutanlığı namına: Hava Mareşali Tedder. Başmaktıleâen deva'm. bu İngiliz deniz stratejisine benzer bir yol takib etmiştir. Harbe ve her tiirlü fedakârhklara hazır milletin azimkâr ve karar vermiş varlığına dayanan bu tedbirli ve basiretkâr siyaset sayesin dedir kî Türkiye, evlâdlarının buruu kanamadan, mamureleri harab ohnadan Cumhuriyet devrindeki başarıları yıkılmadan kendi kendine, müttefiklerine ve medeniyet davasına karşı vazifelerini yapmıştır. İşte bu sebeble bizim de zaferimiz olan hürriyetin, hakkın ve adaletin son muhteşem zaferi karşısında iki defa sevinmeğe hakkımız vardır. Türk ferdi ve Türk milleti olarak sevinecek daha başka sebebler de vardır. Bütün harb içinde. kanlı hailenin başladığı günden Avrupada «Ateş kes!» borularmm çaldığı güne kadar Türk milleti, reşid ve olgun bir millet olduğunu her hareketile göstermiştir. Iyi v kötü bütün olaylan tam bir birlik e beraberlik içînde, vakur ve sakin karşüamış; ağır malî fedakârlıklarına ve çeşidli darlıklara, mahrumiyetlere katlanmış; can fedakârlıklarına da, heı an hazır, altı yila yakm bir zaman elde silâh beklemiştir. Yüz binlerce Türk delikanlısuun, kanını dökmeden, ihtiyarlarımızı, çocuklarunızı. kadınlarımızı, şehirlerimizin ankazı alttna gömmedcn bu harbden istiklâlimiz, şerefimiz ve bütün kuvvetimizle sapsağlam ve muzaffer çıkmak imkânmı bulduksa bu. bir tesaduf eseri değildir. Zamanı gelip te bütün hakikatler ortaya çıktığı zaman, bu zaferin öyle kolay kazanılmış olmadığı anlaşılacakiır. Zafer ve Türk milleti Başbakanın Mecliste dün verdiği tarihî demeç toplantısı Londrada olacak Baştarafı 1 inci sahifede Yeni Üçler Baftarafı 1 inci sahi/ecîe lmanyanın kayıdsız ve şartsız : bir grup mütareke hükümlerine riayet teslim olması üzerine onun bu : etmiyerek batı istikametinde çekilmişharbi kaybeünesinin en esaslı tir. Dördüncü Ukrayna cephesi kıt'asebeblerini araştırmak ve açıklamak, j ları 14 Çekoslovak şehrini işgal etmişgiinün en belli başlı meseleleri arasın ) ler 9 ve 10 mayıs günlerinde 20,000 esir da yer aldı ve mütehassıslar bu konu almışlardır. yu aydınlatmağa en büyük değeri verGeneral Willer emrindekl Alman diler. Bunların yapmakta oidukları yar T yınlardan şu neticeler üzerinde durmak ku\ v etleri de mütareke hükümlerini ihlâl etmişlerdir. İkinci Ukrayna cepmumkündür: Almanyayı kesin yeniltiye uğratan hesi kıt'aları düşmana taarruza devam topraklarmda sebeblerin en önemlisi Alman hava etmiş ve Çekoslovak 10 şehir işeal etmişlerdir. 9 ve 10 makuvvetlerini, kara kuvvetlerile müşterek hareket için hazırlamalan ve bu kuv yıs günlerinde 8.000 esir almmıştır. Üçüncü UkTayna cephesi kit'aları, Avetleri müstakil bir üstünlük ile de hareket edecek hale getirememeleridir. \usturj'ada 3 şehir işgal etmişler ve Hava kuvvetlerinin kara kuvvetlerile Graz'in batısmda Müttefik birliklerile birlikte müşterek hareketleri Polonya birleşmişlerdir. Burada 23 bin esir alınnın, Holandamn, Belçikanın, Fransanın mıştır. Bunlaruı arasında 4 general varkolayhkla istilâ edilmelerini sağlamış, dır. Fakat Alman hava kuvvetleri, IngilteBan Danimarka adalanna Rus renin istilâsını hazırlamak üzere harekıt'aları çıktı ket ettiği zaman, Ingilterenin ufuklaKopenhag 11 (a.a.) Danimarkanın rında hakimiyet kazanamamış, ve istilâyı hazırlıyamamıştır. Almanyanın ke Bronholm adasına Albay Stroptov kosin yeniltisini hazırlıyan sebeblerin en mutasmda 1500 Rus askeri çıkarılmıştır. Bu Sovyet kıt'aları adada bulunan birincisi budur. Alman askerlerini esir etmiştir. StorpBununla beraber Almanlar Fransayı tov, adanın Danimarkalı korr.utanınyıkar yıkmaz, İngiltereye saldırmı? oldan özür dilemiş ve Rus kuvvetlerinin saydılar, belki de muvaffak olurlardı. bir kaç güne kadar çekileceği husuFakat bunu yapmağa cesaret edemedisunda teminat vermiştir. ler, hattâ Ingiltere harbine, 1940 seneAvusturyada Amerikan ve Rus sinin haziranında baslıyacaklarına bu harbi ağustosa kadar geciktirmekle İnordulan birleşti gilterenin geniş bir nefes alnıasına imLondra 11 (a.a.) 8 inci Ingiliz orkân verdiler, ve bu bir kaç ayhk ne dusu kıt'aları, Avusturyada, Graz'in fes alma Ingiltfirenin hazırlanmasına batısmda bir noktada Rus kıt'alarile ve istilâya karşı koyacak hale gelme birleşmiştir. sine yardım etti. Berlinde imzalanan tarihî Almanya, Lıgilierenin hakkından gevesikanın metni lemiyeceğini anladıktan sonra yeni bir Moskova radyosu 11 (B.Y.U.M.) macera peşinde koşmak ihtiyacını hissetmiş ve Sovyet Birliğine donmüştü. Alman silâhlı kuv\'etlerinin teslimirıe Almanyanın ümidi, Sovyet Birliğini dair Berlinde İmzalanan vesikanın metsür'atle istilâ ederek bütün Avrııpaya hâkim olmak, Sovyet Bhliğini istilâ etnıek sayesinde onun kaynaklarma ve petrollerine el koymak ve bu sayede îngiltereyi de ortadan kaldırmaktı. Sovyet mukavemeti, Almanyanın bu he Baştarafy 1 inci sahifede deflere varmasına îmkân vermeöikten biyetinin acılarını tatmaktadır. Alman başka, Alman askerî sarvetini yıprat milletinin en az yarısı sığmacak bir yer nıış, bu da Almanyanın kesin yeniltisi aramaktadır. Bunlar harabe halindeki ni hazırlayan en mühim âmil olmuştur. şehirlerde evsiz kalanlar, Rusların önünAlmanya şimalî Afrikada giriştiği den kaçan ve üniformalarını atan asmacerada, muvaffak olduğu takdirde kerlerdir. Diğer taraftan harb esirleribu onun kesin bir zafer kazanmasına nin kampları taşacak kadar doludur. imkân verebilirdi. Almanların hedefi, Almanlar, her şey için sıra beklemek, Siiveyş kanahna varmak, burada yer izin almak ve arka arkaya dizilmek zoleşerek ve Ortaşarkın bütün kaynak rundadır. Bira ve şarab stokları, işgal larından faydalanarak bütün hakimi kuvvetleri tarafından musadere ediîdiyetini sağlamaktı. Fakat Ingilizlerin ği için Alman halkının içecsği de yokAlman taarruzunu Elâlemeyn'de dur tur. Öte beri almak için Alnıan halkıdurmaları, deniz ve hava kuvvetlerile nın herr.en hiç parası kalma:nıştır. Mareşal Rommerin istediği kadar yarMüttefik askerî başkanlan dım görmesine mâni obnaları, diğer taBerline gittiler raftan Elâlemeyn'e bol bol kııvvet yetiştirmeleri, bu teşebbüsü akamete uğMoskova 11 (a.a.) Moskovadaki ratmış, Mihverin Afrikaya ebeıliyyen İngiliz ve Amerikan askerî heyetleri vcda etmesine ve kesin yeniltiye uğra başkanlan Berline gitmişlerdir. Bunlar masına sebeb olmuştur. Müttefik kontrol komisyonu için ilk Almanyanın pilotsuz tayyareler icad hazırlıkları yapacaklardu. NewYork 11 (a.a.) Milletlerarasi ederek bunlan harekete geçirınesi, muhakkak ki onun yıkılmasını hazırlıyan yardım ve kalkınma teşkilâtı genel dien mühim sebebler arasında sayılmak rektörü M Lehman, dün yaptıgı beyaicab eder. Pilotsuz uçak kullannıak, natta bu teşkllâtın Almanyaya yard:m gelişi güzel bomba yağdırarak sivil hal ve gı<ia maddesl temin etmiyecegtai lu imha etmek demekti. Bu hareket tekrarlamıştır. Almanyanın iaşesini bugün için MütMüttefiklerin Alman sanayi merkezlerine eşi görülmemiş taarruzlarda bu tefik askerî hükumeti sağlamaktadır, lunmalarına, ve Almanyanın baştanbaşa Almanlar ellerindeki stoklarla ve tarharab olarak harb gücünün felce uğ lada çalışmak suretile kendi kendilerini ramasına sebeb olmuştur. Bu yiizden beslenıelidir'.er. Almanya yalmz harbi kaybetmekle kalLondra 11 (a.a.) Berlinde, bir Mütnıamış, bütün sanayi kaynaklarımn bir tefikler arası merkez kontrol komisyoyığın enkaz haline gelmesile de karsıkurulacaktır. laşmıştır. tngiliz noktai nazan, kontrol komisAlmanyanın bugünkü kesin yenilti yonu yanında bir Alman «hükumeti> ye uğramasının en bariz sebcblcri bun nin ihdasma açıkça aleyhtardır. Amiral lardır. Manevî sebeblerin bütün bu se Dönitz'i Iktidarda bırakmak bahls mevbeblerden üstün olduğu şüphe götür zuu olamaz. Almanyanın bütün mallan, ya mez. Çünkü Almanyanın tuttuğıı siyabulunan bütün set, saldırgan bir siyasetti, ve saldır bancı memleketlerde ganlığın akıbeti muhakkak ki, er geç sermaye ve kredilerl, Müttefik merkez kontrol komls\"onunun hesabma geçmiş yere serilmektir. Ömer Rıza DOĞRUL demektir. Binaenaleyh, 1918 deki gibi Almanların neleri teslim edeceginl tasrih eden bir mütareke olımyacaktır. 8 mayıs geceyansından itibaren Almanyanın bütün nüfusu. bütün hususî ve Bu akşam saat 21 de Şehir Tiyatrosu umuml mamelekl Müttefiklerin tahtı dram kısmmda Ferdi Von Statzer tara tasarrufundadır. fmdan bir piyano konseri verilecektir. Morgenthau plânı Progıaında, Beethoven, Albenzi, SchuWashingtin 11 (a.a.) Washingtonmann, Ciıopin ve Lisztin eserlerl vardır. Bu akşamdan sonra, Şehir Tiyatrosu da belirtildiğine göre, Almanyada, buartistleri tarafmdan «Mum söndü» ko rasını liraî bir memleket haline getimedisinin blrinci percesl oynanacaktır. tirilmesini derpiş eden «Morgenthau Bu konser hasılâtı merhum sanatkâr plânı» tatbik ediiecektir. Amerikan işgal bölgesinde tatbik edilecek esas fiHâzımin annesine verilecektir. Öğrendiğimize göre bu akşamki kon kirler şunlardır: Almanların tamamile silâhtan tecridi, sere gelecek Konservatuar talebelerine bilet ücretlerinde yüzde elli tenzilât harb fabrikaîarının tasfiyesi ve sınaî işlerin tahdid edilmesi, smaî teçhizatın yapılacaktır. Almanya bir ziraat memlekeli olacak Inonü kahramanı. bir Inönü daha yaratmıştır. Ebedî Şefimizin eşsiz görüşile 24 jıl önce takdir ettiği gibi O, Inöniinde milletin makus talihini yenen talihli Baştarafı 1 inci sahifede Büyük Adam olduğunu bir daha isbat rilmesi hakkında yapılan tekliflerin en etmiştir. Büyük insanlar, büjiiklükönemlisidir. lerini ancak böyle zamanlarda gösteM. Anthony Eden, bölge anlaşmalarile rirler. beynelmilel emniyet teşkilâtı arasında ABtDtN DAVER ahenk tesisi meselesinin bizzat kendisi de iyice tesbit edememesine rağmen hallolunacağını söylemiştir. San Francisco görüşmeleri İstanbul Valisi ve Belediye Reisi doktor Lutfi Kırdarın Büyük Millî Şcfe çektiği şükran ve tebrik telgrafında pek güzel söylediği grîbî «Bu eşsiz zaferi aziz Millî Şefimiz Büyük Ismet Inönü ile onun basiretli ve dehakâr rehbcrüğinden ilham alan hükumetimize borçlu olduğumuzu pek iyi biliyoruz.» Emniyet konseyine aid tadilât teklifleri kabul edilmiyor Washington 11 (a.a.) «Wa5hingtonPost» gazetesi şunları yazmaktadır: «Büyük devletlerin hakirr.iyeti altmda kalması tasarlanan güvenlik konseyine el sürülmiyecektir. Buna mukabil küçük devletlerin sığmağı olan genel kurul takviye ediiecektir. Menşei ne oiursa olsun herhangi bir durumun bsrışla halledilmesi için gersken tedbirleri tavsiye yetkisi genel kurula verilecektir. Amerikan heyeti üys'.srinden Vandenberg, kurula fazla yetki verilmesi meselesinin kalıramanı olmuştur.> Mecliste dün kabul edilen önergeler Baştarafı l inci sahifeie sek başkanlığına, Yurdumuzun yüksek ldaresi üzertnde görüşülürken, düşüncelerimiz, tabil olarak en jüksek kumanda mevkiine şeref veren yüce Cumhur Başkanımıza mtiteveccüı bulunmaktadır. Tarihin en bııhranlı bir siyasetimizin isabetli bir görüşle idare edilditini müşahece ve tesbit e^memiz munasebetile en çok ve en iyi calışmanm bizlere ve bütün yurddaşlarımiza iyi örneği \eren. iyi gören, dogru yolu gösteren, sevdiğimiz ve saydığımız en Bilyügünıüze, devletimizin başı İsmet înönüne, Türkiye Bü\ük Millet Meclisinin minnet ve şükranlarımn ve bütün kalbimide duyduğumuz, anlayiş ve inanıçımızla sağladığımiz bağlıhğımızın, yüksek başkanhkça seçilecek 20 milletvekili ajzmdan arzedilmesini teklif ediyoruz.» Diğer önergenin metni aşagıdadvr: Mr. Eden tekrar San Francisco'ya dönecek San Francisco 11 (a.a.) Bu hafta sonunda Londraya dönecek olan Mr. Eden, kendi hükumetine San Francisco konferansı hakkmda bütün ^ahatı verecektir. Mr. Eden konferansın muvaffakiyet ihtimalleri hakkında iyimser görünmektedir. Mr. Eden San Francisco'ya mümkün olduğu kadar çabuk döjımeği arzu ettiğini bildirmiştir. Bu akşamki konser vBüyük Millet Mecîisi Başkanlığına, 1 Hür insan, bağımsız millît davaının zafer kazandığı büyük günde hak ve hürriyet sever Türk milletinin kalbi, bu uğurda canlarını veren kahramanlar Baştaraf\ 1 inci sahi'ede çin saygı ve minnetle çarpmrıktadır. mında Mareşal AleXander'in Yugoslav 2 Türk milleti, kendi politikasını makamlarile işbirliği yapmak niyetin bu ulvî esaslara ve millî misakma uydedir ve üç büyük şefin bir toplantı gun olarak idare eden ve bir çok milsmda yahud barış konferansmda Tri letleri haksız yere kan ve ıteşe boean estenin mukadderatı tayin edilinciye bir devirde millî baka ve millî vakarını kadar Müttefik kontrolünün muhafaza muhafaza ve ilâya ve milletimizln hür edilmesi lüzumuna hükmedilmektedir. ve birleşmiş milletler haskınca şerefa Yugoslav kıt'aları, Avusturyanın Kla yerini a'.masını temine muvaffak o'.Bn genfurt bölgesinde de görünmüşlerdir. Cumhuriyet hükumetinin basircti ve O zaman da Avusturyanın bu kısmının isabetli siyasetini sevgi ve takdir ile Mareşal Tito kuvvetlerine bırpkılması anmaktadır. Yugoslav mahfillerinde taklif edilmiştir. 3 Türk milleti, h a i ve kanuna daHalbuki sekizinci ordu kıtaları burada yanan bir barışm sağlanması ve bunkuvvetle yerleşmiş bulunuyordu. dan böyle millî ve insanî haklarm bir daha çiğnenmemesi için sulh sever milAlmanyadan, naziler tarafmdan tahrib letlerce yapılmakta olan gayret ve feedilmiş ve muhtac memleketlere gön dakârhklara kendisinin de var kuvvederilmesi, harabiye uğramış Avrupanm tile iştirakini dilemektedir. yeniden imarı için Alman işçi taburları Milletimizin bu içten gelen duy»ulateşkil edilmesi, mahalli idarelerin ve bütün ticaretin tam bir mürakabesi ve rınm en tabii bir ifadesi olarak Büyük Almanyayı bir tazminat vermeğe icbar Millet Meclisi kararı ile ilân edilmesini arz ve teklif eyleriz.» edecek usullerin incelenmesi. Triesfede Sioven hükumeti Bari bulabildiniz mi?.. Ona ne şüphe... Tıbbiyonin ikinci smıfına devam ediyor. Ismi Nazmi imiş. Ortada bir ipucu yokken, hattâ yüzü bi'.e tarif edilemeciği halde bulunması kolay bir şey değildi. Insan oğlu bir defa azmetmiş bulunsun yoksa... Vah vah... Emekleriniz boşa gHmiş, diye gülümsedim. «Yaş tahtaya basamam> şibilsrden o da gülümsedi: Füsun Hammla akransımz; teyzelikten fazla arkadaşlık edeceğinlz tabiidir. Sırdaşmızın yakınını ele vermemenizi, inkâr cihetine gitm2kle bizi şaşırtmak istemenizi aykırı görmem. Hiç de böyle düşünmediğimi itbat ettim: Firar hâdisesi, bütün aileyi alâkadar edecek bir mevzudur Ceır.al Bey, dedim. Şirndi Füsun'un nerede bulunduğunu saklamak şöyle dursun, enişteme tam bir kanaat gelmesi ve işin iyilikle halledilebilmesi için bildiklerimin hepsini söyliyeceâim. Çünkü müekkiîiniz üzerinde en ziyade siz nafiz olabilirsiniz. Belki yarım saat dinledi. NeticeJe: Peki siz gidin... Evdekilere bir şey söylemeyin... Evvelâ Lem'i Bey ve Füsun Hammla görüşürüm. Bilâhare size gelir; işin ciddiyetini ortaya koyarak ergeç babasmı ikna ederim, diye beni holden selâmetledi. 40 de olup bitenlerin hepsini, varacağımız bu ilk durağa kadar tamamhyabilecek miydi bilmiyordum? Gazeteler hakkımızda ne yazmışlardı?. Nasıl olmuştu da gözüme üişmemişti?. Okuyanlardan kimse bir şey açmadığına göre, fazla can sıkıcı satırlar bulunduğu belliydi. Acaba isimlerimiz ve adreslerimiz de tasrih edilmiş miydi?. Yalnız dinlemek azmimi gören Lâmia, radyoda günlük haberlari okuyan spikerler gibi cümleler arasında sükut boşlukları bırakmamağa dikkat ediyordu: Sabahın karanhğmda sokağa fırlamış olmamıza nasıl bir kulp taltmalıydım ki, Cemal Bey gelinciye kadar her hanği bir şüpheye düşmemeliydiler?. En müşkül tarafı, beraber çıkmışken Füsun niçin dönmemiş olacaktı?. Kapıyı açan ablamın durgunlugu hoşuma gitmedi: Erken uyanmıştık; Hürriyeti Ebediye tepesine doğru bir sabah yürüyüşü yaptık, dedim, Avdette kızınız, kır xrv çiçekleri toplamak hevesine düşmüştü. Vapur, Kmalıadadan hareket etmiş Otlar arasında görünmiyen bir çah parti. Kalamışa gitmek için gene kızm çasına takılan çorabı boy boy kaçtı. KaJlodada inmesi lâzımdv On sekiz gün alınmış bir rica varakası olmasın?. Ciddiyetini muhafaza edçn kardeşim, düşüncesini ve suallerini arka arkaya sıraladı: Haberin yokmuş gibi görünme. Bunu üçümüzden başka alacak kirr.se yok evde. Pencere açık değildi ki uçmuş olsun. Füsun'un evden kaçtığmı Yazan: VEDAD TANCA büdiren kâğıdı ne yaptm?. Annesi, babası okumadan kimlere götürdün?. lamışa dönerken tramvaya, vapura o Böyle çocukça hareketler sana yakışır vaziyette binemezdi. Ben eve geldim; mı Lâmia?. Füsun çorab almak üzere Pangaltıya Ben ne düşünmüş ve Maçkaya ne doğru yürüdü. maksadla koşmuştum. Yaptığım takdir Ve işi lâtifeye vurarak ılâve ettim: edilmedikten başka, nasıl bir teııkide Hemşire Hanımefendiyi pek durgun maruz kalıyordum?. görüyorum. Hizmetçi olmadığı için evin Havadis dağıtmak üzere kapı kapı gencleri, muhterem bay ile bayanın sadolaşmadım, dedim. Gelin'ik kızlarmın bah kahvelerini odalarına getirmadiklerinden dolayı mı münfail bulunuyor evden kaçtığmı ana, babaya haber verlar.. Kusurumuzu idraksiz'.iğimize ve meğe bir türlü dilim varmamıştı. Şaşrerek fazla surat etmeseler de gezinti kınlık içinde, acaba ne yapsak diye, akıllı bir aile dostuna koştum. Zrten miz burnunvuzdan gelmese bari... benim gayretlerim ne vakit takdir edilAblamın birden; miştir?. Tabldönüi üzerine bırakılmış mekAblamın gözleri dışarı uğradı: tub nerede?. Aile dostu dediğin, sakm Cemal Sualini, hayretle karşıladım. Demek Cemal Bey, sizlerle görüşmeden evvel Kerim Bey olmasın?. bize telefon etmiş ve enişteme damş Adeta bir düşmanımızmış gibi temıştı. Kansının sıhhî durumunu düşü lâşlandın. Eniştemin bütün işlerini tanen eniştem de Füsun'un kaçtığmı bil kib etmiyor mu? dirmemiş, sadece komodin üzerine bir Yüzü bir patiska beyazlığı alıvermektub bıraktığmı söylemiş olabilirdi. mişti: Pot kırmıyayım diye ihtiyath konuş Bana, Füsun'a ve iki küçüğüme, tum: Füsun yürüyüşe çıkmadan evvel bilmeden en büyük fenahğı yaptın karbir mektub mu bırakmış?. Bu resmiyet ı deşim. kime karşı?. Yani bir manto parası (Arkast var) için, babasma sunulmak izere kaleme Washington 11 (a.a.) Mr. Truman, Baştaraft 1 inci saMjede sulhu, medeniyeti, hürriyeti, insanlığı perşembe günü Moskova Büyük Elçisl Ingilterenin biiyüklüğünü gösteren neşe içinde yaşatmak için çahşmalara M. Harriman'la bir çeyrek saat müzamuhteşem bir abidenin dikildiğini gö başladı. Harb safmda yerini tuimuş' o kerede bulunmuştur. Görüşmeyi müterürüz. (Bravo sesleri, alk:şlar). lan Türk Cumhuriyetine gelecek nesil akıb M. Harriman beyanatta bulunmayı Hiç şüphe yok bu abidenin üstünde leri sulh ve neşe içinde yaşatmak iyin reddetmiş, sadece bugünlerde Moskoen üstünde muhterem ve kudretli tedbirîer arayan San Francisco'da bir vaya hareket edeceğini bildirmiştir. Churchill'in heykeli vardır. Ben bu yer ayrıldı. Diğer taraftan, İlngilterenin Moskova heykeli derin manalarüe daha şimdiBiz burada çoğalan tecrübelerimiz ve elçisi Mr. Clark Kerr, perşembe günü den göniyorum. artan bilgilerimizle insanlık davas.na VVashingtona gekniştir. Mr. Kerr'in Gene arkamıza bakınca görürüz ki faydalı olmağa çalışıyoruz. Çünkü ina Moskovaya hareket etmeden evvel başdostumuz Amerika denilen yeni dünya, nıyoruz ki bu büyük heyet çok ve çok kentte bir kaç gün kalacağı bildirilmckbu harb içinde bir taraftan bütün cep karışık düğümleri behemehal çözecek tedir. helerde kahramanca dö'vüşürken, diğer ve gelecek nesilleri neşe ve hürriyet Toplantıda ciddî tartışmalar taraftan geniş ve uzak gören dehası havası içinde yaşatmak imkânlarmı bebekleniyor sayesinde yapılan ve hiçbir hesaba sığ hemehal yaratacaktır. Londra 11 (a.a.) Briıanova ajsnmıyan maddi yardımlarile, küçük milArkadaşlar, sınm siyasî muharrifinin yazdığına letler için derin, geniş ve sağlam kuruBundan sonra milletlerarasi zorluk göıe, Mr. Churchill, Başkan Truman va cu ve kurtarıcı esaslar hazırlıyan insa ları artan bilgi ve tecrübemizle yenMareşal Stalin arasında yapılacak olan nî fikirlerile insanlık davasımn bu meğe çalışacağız. Bu zor işte de mugelecek toplantının ciddî tartışmalara günkü ve yarmki mukaddes bir bayra vaffak olacağımıza kaniiz. Çünkü Türk sebeb olacağı sanılmaktadır. Almanyağı olmuş, hak, hürriyet, adaiet, mede milleti kendi varlığına ve kuvvetine nın tamamen yenilmiş olması dolayısila niyet ve insanlık davalarmı kendisine inanıyor (alkışlar). Çünkü Türk Büyük bir çok âcil meseleler ortaya çıkmışminnettar bırakmıştır. (Bravo sesleri. Millet Meclisi kendi varlığına ve kuvtır. Ingilteredeki genel arzu, eğer üç alkışlar). vetine güveniyor. (Alkışlar). lider arasmda bir toplantı yapılacaksa Arkadaşlar, Gönül isterdi ki Amerikada doğan bu bunun Londrada yapılması merksztnHarbin zaferle bitmesi ş«refine hü dedir. Mr. Churchill, \Vashingtona, insanlık güneşinin cesur ve dâhi bayBüyük Moskovaya ve daha başka şehirlere bir raktarı Roosevelt, bugünleri görsün ve kumetinizin derin saygılarmı kaiblere dikiien insanlık abidesinin Millet Meclisine sunarak sözlerime son çok ve yorucu seyahatler yapmışto. gölgelerinie dolaşsm. Bu böyle o'.makla | veriyorum. ıSürek'.i ve şiddetli alkış; Mareşal Stalin Londra ve beraber Amerikalıların elinde yüksel lar). mekte olan insanlık bayrağı Amerika Washington'a bir nota gönderdi Yurdun her tarafında sevinç devlet reisinin elinde hiç de daha az bir Londra 11 (a.a.) «Reuter» Polondevam ediyor inan, daha az bir haşmetle dalgalanAnkara 11 (R.G.) Avrupa harbi yalı General Okuliçki ile diger bazı mıyor. (Alkışlar). nin zaferle sona ermesi ve başta Millî Polonyalılann tevkifi meselesinde RUSGene arkamıza dönüp bakacak olur Şefimiz olmak üzere, Büyük Millet I ya tarafmdan muhafaza edilen gizll sak orada dostumuz ve komşumuz Sov Meclisinin ve Cumhuriyet hükumetinin hattı hareket hakkında burada teessür yetler devletinin bir boydan bir boya hürriyet ve insanlık davasmda güdü duyulduğu iMuhaikakur. nazi barbarlan tarafmdan merhamet len sadık bir siyasetle bugün memleMareşal Stalin bu mesele hakkında sizce yakıldığını, yıkıldığını ve bir çok ketimizi kayıbsız ve eksiksiz olarak Londra ve "VVashingtona şiddetli bir nomasumların öldürüldüğünü görürüz. Bu muzaffer milletler arasında bulundur ta göndermişiir. Fakat bu meselede bizharbin ağır tahribatma So\*yetler ma mayı sağlamış bulunrnaları dolayısile zat kencisi kabahatlidir. ruz kalmış ve ağır yükünü gene Sov >urdumuzun her tarafmda parlak gösOkuliçki, Rus ales'htan görüşlerinden yetier taşımıştır. Bu korkunç manzara teriler yapılmaktadır. Dün Adana, Ma dolayı General Sikorski tarafından Pokarşısında dahi cesaretleri kırılmıyan nisa ve Edirnede bunun için mitingler lonya genelkurmaymdan çıkarılmıştı. halk çocukları gene bir halk çocuğu o tertib edilmiş ve halkımız Milli Şefe ve Sücorski'nin ölümünden sonra, Sosnolan Stalinin etrafmda toplanarak onun Büyük Meclise iarşı bağhlıklarını te kovski taraf^ndan vazifesine iade ediledâhiyane sevk ve idaresile bütün inti yid etmiştir. rek zenel rütbesine terfi edilmiş ve dakamlarını birer birer almışlar ve düşBu akşam da Ankara Halkevinde gü ha sonra paraşütle Polonyaya lndirilmanlarını kendi inlerine kadar sürerek zel bir tören yapılmıştır. miştir. onların barbar prensiplerini kendilerile Geçen ocak ayının 19 unde Polonya. Şehrimizdeki toplantılar beraber bu inlerde boğmuşlardır. (AlA\rupa harbinin sona ermesi dolayı anavatan ordusuna hitaben neşrettiğl kışlar). sile dün saat 18 de Eminönü Halkevin bir emirnamede bu ordunun dagıtıldıBu CJhan Harbinin bir çok parlak sade, Parti mensublarmın iştirakile bir ğını bildirmiştir. hifelerini So^etler yazmıştır ve bu Emimame şu kelimelerle başlıyordu: toplantı yapılmış ve bu mutlu tarihî yazılan her sahifede daima Stalinin di«Polocyanm Almanlar tarafından işgün kutlanmıştır. ri yüzü görülmektedir. (Alkışlar). Törene Istiklâl marşile başlanmış, gali sona ermiştir. Fakat bu, hakikî PoGene arkada kalan mühim bir hâdi müteakıben kürsüye gelen Parti Emi lonya davasımn zaferi demek olmayıp 6e de, dost ve komşu Yunanistanm uğ nönü ılçesi yönetim kurulu başkanı bir işgalin yerine diğer bir işgalin geçradığı felâket ve bu felâket karşısında Atıf Ödül, kısa bir hitabe ile top'.antıyı mesi cemektir. Bu işgal birincisinden. kardej Yunanlılarm tarıhe hediye et açmıştır. Atıf Ödül, bugün Avrupada korkunçtur. Zira muvakkat Polonya tikleri kahramanlık destanıdır. Hattâ son kıvılcımı dahi sonen harbin dışın hükumeti kisvesi altmda çalı#:yor.> denilebilir ki, tecavüz ordularımn Türk da kalan bir iki millet arasında TürkiBu, böyle olduğuna göre. neden Stahududlarına gösterdikleri tereddüdd e yenin bulunduğu, en nazik anlarda biie lin, isimleri ihtiva eden 1İS:G kendisine bu kahramanlığm hissesi vardır. Türk milletinin ittifak bağlanaın tsh verildiği zaman batı Müt:efiklerini bu Arkadaşlar, mil ettiği mükellefiyetleri yerine getir olaylardan derhal haberdar etmemiştlr? Biz, millet olarak, Büyük Millet mek suretile demckratlarm davasına Liste, İngiliz hükumetinin, genişletilmiş Meclisi olarak, hükumet olarak ve bir hizmet ettiğini; bu durumun Partililere bir Polonya hükumeti için münasib ek kelime ile devlet olarak, Alman büj'ük mes'uliyetler yüklediğirti; bu la namzedlerin listelerini talîb etmesi ümilletine önayak olaniann hazırlamak rihî günde Türk milletinin ve Türk zerine Londrad3ki polonvalılar tarafma oidukları faciaları daha hazırlamr Partililerinin Millî Şefe karşı besleük dan hazırlanmıstı. BU şahıslann, mevl:en sezdiğimiz gibi hakkın, adaîetin ve leri inanın bir kat daha kuvvatlenü cud şartlar içinde ne dereceye kaöar münasib olduğu pek aşikâr değildir. Fazaferin hangi cephede bulunduğunu an ğini beürtmiştir. kat tabiidir ki. İngiliz ve Arnerikan hülamakta da zorluk çekmedik. (Alkışlar) Bundan sonra diğer bazı hatibler söz kumetleri, kendi talebleri üzerine ne Bu seziş ve anlayıştan sonra yavaş almışlardır. kadar tahrik edici bir şekilce olursa olyavaş tedbirlerimizi almağa çahştık ve Halkevi başkanı Feridun Dirimtekin, dış politikamıza kat'i ve muayyen bir yüksek idaresile bizi harb felâketir.den sun isimleri bildirilen şahıslardan kenistikamet verdik. Biraz sonra bu defa kurtaran Millî Şefimize ve Başbakan dilerini sonımlu hissetmektedirler. harbden kurtulmanın harbi göze al Şükrü Saraçoğluna minnet ve çükran Bu garib meselede aydınlatılacak damakla mümkün olabileceğini gördüğü duygularını bildiren birer telgraf çe ha pek çok şey vardır ve alınacak netimüz için harbin patlamasmdan 4 ay kilmesini teklif etmiştir. Başkanın tck ce Moskova ile münasebetlerimiz üzekadar evvel ev"«'elâ Ir.giltere ve Frar.sa lifi salonda bulur.anların alkışlariie rinde devamh bir tesir ya^abilecek mai'.e Akdenizin sulhünü korumak için tasvib olunmııştur. hiyettedir. karşılıklı beyannameler ilân ettik. BuStaün'in cevabı nu takiben de h«r iki devletle ittifak Ankara 11 (R.) Londra radyosumuahedeleri akdettik. Harbin başlamanun bildirdiğine göre, Polonya meselesi sından itibaren Türk milleti, büyük üzerinde Mr. Churchill'in şahsî mcsadarhklar, ölçüsüz zorluklar, uzun ve isi en yüksek derecesine vukse'miştir. karanlık geceler, kapılarımıza dayanan Mr. Churchill Başkan Truman ve Ma Baştara/ı 1 inci sahifede çılgın harb ve ateş a'.evleri haşin t&hreşal Stalin arasmda bu mesele üzedidlerle karşıkarşıya kaldı. Fakat bü reket hattı etrafırfca cereyan etmiştir. rinde mektublar teati edilmiştir. Maretün bunlar bizim karar ve iraderni7.i, Japonyanın en büyük korkusu Rusyaşal Stalin Churchill'e gönderdiği bir mi'.lî var'.ık ve birliğimizi bozmak şöyle nm kendi hava üslerini nğır Araerikan mektubda ««Polonya meselesi için eski dursun, millî variık ve kararımızı y; uçaklarının emrine tahsis otmesidir. esaslar üzerinde yüründüğü takdirde kılmaz bir çelik kale haline eetirdi. Hazırhk devresi bir şey elde edilemiyeceğini» bildirmiş(Alkışlar). NewYork 11 (a.a.) Gerck Harbiye tir. Bu sayede biz harbin her safhasır.da Bakanlığı gerçkse seferberlik müdürü müttefik ve dostîarımıza elimijden ge Mr. Vinson tarafından yapılan beyalen bütün yardımları yapabi'.dik ve natta Japonyanın istilâsına hazırlanmak böylece sevinçle yaşamakta olduğurnuz için daha aylarca müdcl'et asker ve mal Baştaraf\ 1 inci sahtjede :eme yığmak lâzımgeldiği bildirilmişmes'ud günlere varabildik •'alkijlar). tir. fmdan derhal yalanlanmıştîr. Görüşlerimizdeki isabet, kararlanmızTürk heyeti nezdinde basın nıüsavirl Harbiye Bakanlığı, 3.500.100 kişinin daki metanet bizi tam vaktinde hakkı, nakli için bir Falin Rıfkı Atay, Britanova'ya §u demedeniyeti, hürriyeti ve ada'.eti mu teçhizi ve Avrupa'dan zaffer çıkaran devletlerin arasına yer buçuk sene lâzım geldiğini bildir.ııiştir. rceçte bulunmuştur: « Ünited Press tarafından verilen Gua.ni 11 (a.a.) Amankan Pasifik leştirdi. Buraya varabilmek için altı, yıl öncedenberi tuttuğumuz yolun ve filosu başkomutanı Amiral Nimitz de ve Dış İşleri Bakanı ve Türk heyeti başkanı fHasan Sakaya Boğazlar mesealdığımız kararların ne kadar isabetli miştir ki: « Almanyada yapıldığı gibi Japon lesile ilgili olarak bazı beyanat ve taoidukları bugün tamamen meydar.dadır. Bu meydanda olan işler için bir ya da her gün 24 saatte 22 saat bomba ahhüdler atfeden bu haber; tamamile 1 birimizle sevişmek, öpüşmek, tebrikleş lanacaktır. Harb makinesini ezmek için asılsızdu . Heyetimiz, bu iddiayı resmen Japonyaya, Almanlara îilâhlarım bı yaianlamak için mümkün bütün «dbirmek ve hattâ millet olarak, Büyük Millet Meclisi olarak ve hükumet olarak ve raktırmağa mecbur etmiş olandan çck !eri almaktadır.» bir tek kelime ile devlet olarak öğün daha yüksek miktarlarda bomba atılaTürk heyetinin tekzibi mek hakkımızdır. Hattâ vazifemizdir. caktır.s San Francisco ı ı (a.a.) Türk he(Alkışlar). yeti, bugün, Türkiye Dış İşleri Bakanı ve Türk heyeti başkanı Bay Hasan SaÖliim Unutmıyalım ki Atatürkün bize bıraktığı büyük miraslardan biri de Türk Bay ve Bayan İzak Ston ve çocukları, kanm Boğazlar meselesi ile ilgili görüşçocuklarınm yaşamayı, gülmeyi, sevme Bayan dul Raşel Kohen, Bay ve Bayan Jak j melerde bulunduğu ve yahud beyanat ği ve sevişmeyi öğrenmeleridir. Tekrar Farhi ? Bay ve Bayan Saml Abraîıam ve ço yaptığı hakkındaki haberin asılsız olediyorum, altı yıl Bnce bugünkü du cukla'rı, Bay ve Bayan E'.ia Farhi ve ço duğunu bildirmiştir. Bahis me.'zuu olan haber, Türkiyerumu görebilmenin gururunu daima cufelannm kardeşleri. amcalan ve akrabaları olan^ nin Montreux anlaşmasını modernleşyaşıyacağız. (Alkışlar). Bay ALBER E. SİON'un tinneğe hazır olduğundan dört büyük Arkadaşlar, relat ettiSini ve cenaze merasimlnln 13 devleti malumattar etti|ine dair buAvrupada harb bitti. Sıra sulhu ve d rr.ay.s pazar günü saat 11,30 & Galata enıniyeti tanzime geldi. Daha evvel San Büyük Keneset İzrael Stnagoğunda icra o lunmakta idi. Francisco'da toplanan dünyanın belli lunacagmı teeEsürle bildlrlrler. başh devletleri harbi mezara sokmak, Cenaze levazımatı F. Moskovlç Mr. Truman Moskova elçisile görüştü Japonya, nasıl mağlub edite^ek? BoğazSar meselesi PEK YAKINDA ELHAMRA SAVAS Mevsimin en hissî ve SÎNEMÂSINDA KÎZI filmi. en hevecanlı Baştarafı 1 inci sahifede üzere bulunuşu ve nihayet gerek Amerika, gerekse Ingilterenin memleketimize yapılacak ihracat için yeni kolaylıklar göstermeleri harb içinde konulmuş olan ticari esas ve kaideleri değiştirmiş bulunmaktadır. Bu münasebetle, en ziyade harb durumu dolayısile olağanüstü güçleşrniş bulunan ithalâtı mümkün kılmak üzere konulmuş bulunan yüksek kâr hadleri üzerinde durulmaktadır. Ithalâtçı kâr hadleri indirilecektir. Birkaç gün evvel Arnerikadan memleketimize kilosu 2 liradan ham kauçuk teküf edihTiiştir. Fakat, bu kauçuk memleketimize geldiği zaman masraflar, vergi ve resimlerden sonra 386 kunış ithalâtçı kân düşmektedir. Son zamanlarda Ingiltereden gelen ve 2225 lira satış kıymeti konulan kumaşların fabrika fiatları da 67 lira arasındadır. İthalâl eşyası kâr hadleri indiriliyor ELHÂMRA VERA HRUBA ARLEN ERİCH SİNEMASINDA RİCHARD VON STROHE1M K \1>!\ ve CAIVAVAR RALSTON Bütün İstanbulun takdirle gördüğü film... Ölen bir insanm beynini yaşatan bir doktor... Bir güzel kadınm ruhu hayatm esrarını aşkın muammasını meydana çıkardı.