Katalog

i3 1545 Foionyaİınm hatıralan (Treblinka No. 1) muazzam bir ölüm fabrikası idi. Buraya gelen bir insan ancak 30 dakikadan 3 saate kadar yaşıyabüirdi. Harb müddetince bu kampta öldürüîenlcıin sayısı bir kaç railyonu geçmiştir. 1 Et fiadarı nen ÜNÜN MEVZULARI RESİM J S. F. Berkel'in sergisi Resirn sergileri birbirini takib ediyor. Istanbul, resim tezahürü bakımmdan tu sene olduğu kadar hiçbir vakit bu derece velud olmamıştı. Fahrünnisa Zeid'in sergisi daha kapanmadan, Sabri Fettah Berkel, Beyoğlunda bir sergi açtı. Haber aldığımıza göre, o kapanmadcn bir bpşka sergi daha açılacaktır. Sabri Fettah Berkelin sergisinde, yü7e yakm resim var. Bu resimlerden çoğunu tanıyoruz. Fakat, bu, sanatkârm Istanbulda ilk şahsî sergisi olduğu için onu, bütün eserlerile birlikte görmemize vesile oluyor. Umumî bir resim' telâkkisl vardır. Sabri Fettah Berkel bu telâkkiyi kendi sanat endijelerile barıştırmağa muvaffak olmuştur. Bir başka ifade ile, Sabri Fettah Berkel, «aruz» ile resim yapan bir sanatkârdır, yani ressamın bütün eserleri mevzun \Te mukaffâdır. Eserlerinde hâkim bir titizlik var. Bu titizlik onun sanat araştırmalannı örtüyor; adeta görünmesine mâni oluyor diyeceğim. Bu nokta çok mühimdir ve r e simde sadece görünüşe ehemmiyet verenleri yanlış yollara sevkedebilir. Bence bu, Sabri Fettah Berkelin lehine değildir ve şahsiyeti hakkmda bir iltibasa yer veriyor. Vakıâ, kendisi de buna müsaade etmektedir. Ressam bir mevzuun veya mesud bir renk ahenginin sihrinin kapıldığı vakit kendini kapıp koyuvermiyor, çekiniyor ve şüphesiz kuvvetle hâkim olduğu «metier» sini derhal müdahale ettirerek kendine bir hudud çiziyor. Bu sebecden, onun eserlerinin heyeti umumiyesine hâkim olan i Aşağıdaki yazıyı Scvyetlerin Ogonok de size bir imparatorluk bağışlarım» demiş. Bu sözler Mussolininin D:::muasmdan alıyoruz: Perakendeci kasablara bu yıl büyük çıldırdığını gösteriyor. O yalnız kendi kurduğu imparatorluğu değil, Treblmkadaki «Olüm Kampı> na dair bir gelir temin eden kuzularm 6 ma•uzun müddet kimse birşty bılmıyordu. kendisinden evvel kurulmuş olan imparatorluğu da yıkmış, mahvetmiştir. yıslan itibaren bsşsız ve ciğersiz satılAncak Polonyanın kurtuluşundan sonmas:ra başîanacak ve kuzu eti de Be Pazar günü Londra radyosu şu habegerisinde bir sahra havanı atış talimleri ra, Treblinka'ya dair 1942 yılında, bülediycnin canlı hayvan satışından iti ri verdi: yaptığı sırada vukua gelen bir yanlışlık türı Avrupaya yayılan çeşidli rivayetlebaren yürüttiiğü idarî narka tâbi olaneticesinde onbaşı Mussolini 40 şarapMussolini ile son metresi Clara P e n tesbit etmek imkânları hasıl oidu. caktır. Fakat, bir müddettenberi bu tacci ve 14 faşist şefinin eesedleri Minel parçasile yaralandı; ondan sonra da Treblinka, Alman ordularının polonnark esasen ne canlı hayvan, ne rrezba lano'da, carağaçlarmda sallanıyor. pskerllk hizmeti sona erdi. Mussolini, yayı istilâiarmdan sonra, Varşova vilâhada et ve ne de kasablarda perakende bir kazaya uğrıyarak yaralanmasmdan O gün, Milano halkı, sabalıtan akşama yetinin kuzeyinde, ücra bir yerde, orsatı=larda fıien tatbik edılmemektcdır. kadar, takım takım bu cesedlerin önüni?tifade ederek «Bir tehlıkeli vazifeyi manlar ve kum tepel?ri arasında, AlGeçen yıl Mezbahada koyun eti sa den geçerek bu kara bahtlı gomlekJıleri ifa ederken yaraîanmak suretile kanımmanlar tarafından vücude getiriLmiş tışı isin 19S kurus azami fiat haddi ko seyretmişlerdlr. Böylece, 20 inci asrın la Trieste yoîunun açılmasına hizmet en gizli ölüm kamplarından biridir. nularak canlı hayvan ve kasablarda ilk yarısmm meshur maceraper^stlerinetmekle müftehirim» diyordu. Trieste «Treblinka Olüm Kampu Malkinyaperakende satışlar buna göre ayarlan uen biri bu gibiler için muksdder âkı yolunun açıldığı filân yoktu; bilâkis bir SedliUi ana demıryolunun yan tara~ır.ırı;h. Bir müddet tatbik edilen bu fi bete uğramışt^r. müddet sonra Kaporetto hezimeti Alda yarılmıştı. Almanlar cu kampı, önmanlaıla Avusturyahları Venedik kapıatlar Ç3kfanbe:i unutulmustur. Bugünceden hazırlanmış bir projeye göre, Mussolıni 29 eylul 1883 de Italyada larına yaklaştırmıştı. Bu hezımetten îerde pay mahallinde canh koyun 105 kısmen diğer kamplara benzer bir şesiyasî ihtiraslarmın şiddeti ıle maş sonra, Mussoüni yazılarile cephe gerikuruştan 127 kuruşa kadar satılmakta. kılde yapmı^lardir. Kamp, ana demiryobir bölgede doğmuştur. Anası, sade fa sinde kırılan maneviyatı yükseltmeğe fakat hayvan borsasır.a 115 kuruştan lundan ayrılan ikinci derecede bir hatkat mutaassıb bir katolık idi; mütsvazı memur edilmişü. yukarıya fıat kaydettirilmemektedir. la ana demiryoluna bağhrsmıştı. Alevinin bir köşesinde küçük bir okul aç Kasablar koyunu 198 de?iî, 220 kuruş^ manlar kam tJ .n istifaıle ettiği bütün Harb bittikten sonra, Mussolini, fena mıştı. Babası, önce dtmircilik, sonra d almaktadırlar. Fakat fatııralar gene Erazi sahasım, telör^ilerle ve sık çam bir duruma düşmüştü. Pek yeni olan hancılık eden, dinsiz bir sosyalist eleeğaclarile çevirmişlerdir. 1942 yilı mar Polonyadaki ölüm kampında, bir deri narka uygun çıkmaktadır. Kasablar da başısı, fakat namuslu ve açık sözla biı milliyetseverliğine ve vatanperverliğine meydana çıki3or. bir kemik haline çelmis Viyanalı eti 210 kuruştan 240 kuruşa kadar sat adamdı. Sosyalist fıkirlerinden dolay: tma kadar bu «Treblinka A> kampınkıymet verılmediği gibi, eski arkadaşSabri Fettah Berkel. aynı zamanda ' miihcndis Kudolf Scîıerman'ın, kurta maktadır. da (sor.raları bu kamp 2 numaralı ları sosyalistler de onu kat'iy>en isteiki defa hapse girmişti. ilk oğluna Be kuvvetli bir «illustrateur> dür. Eğer Birkaç gündür eolmeğe ba c lıyan beTreblinka kampı admı almıştır), umu rıldıktan sonra bir Sovyet doktoru miyorlardı. Fakat, Italyada bir memnito Amilcare Andrea Mussohni adıru memleketimizde bir lüks kitab tâbiliği yaz kar^manlar Lile ucuz tarafmdan ilk teda\isi yapılırken rniyetle öldürülrr.ek iizsre buraya gdnnuniyetsizhk havası esiyordu, zeki ve olsaydı, onun «graphisme» inden ve vermişti. Benito Meksikalı bir ihtilâlci rağmen ayakta 105 kurus fi^t almıştır. derilen Polonyalılar bulunuyordu. 1912 ları döverlerdi. Kam îta çalışan mahkurnaz bir politikacı bundan faydalana «mise en page> daki imksnlarmdan çok; nin; Amilcare beynelmilelci bir anar Şu halde me'bahsda 210 kuruştan aşağ' yılı martmda Almanlar burada «Treb kımlarm, öldürulenler arasmda akrabilirdi. Mussolini 23 mart 1919 da bir si istifade ederdi. Fakat bana öyle geliyor sistin, Andrea ise, Musso'ininin doğdu satı'.malarna imkân yoktur. linka B» admı taşıyan, sonraları balarma. çccuklarına, karısına raslıyanğu memlekette yaşamış meşhur bir sos perverler arasmda yalnız şu fark var yasî parti kurdu ve bu parti ilk toplan ki, bu vadideki imkânlarm tahakkuka«No. 1 Treblinka» kampı admı alan mu lar, pek çoktur. Bunlardan kendini tuyali'tin ismi idi. dır. Onlar büyük bir Italya istiyorlar tısını Milânoda zengin bir yahudinin na intizaren, Sabri Fettah Berkel kecıazzam bir kamp daha yapmışlardır. Bu tamr.yıp ölünün üstüne atılanlar, derhal ona ödünc verdiği apartımanda yaptı. di kendinin kabuğunu kırarak ve etraMussolini bütün hayatmca baba'iinın ben münevver, zengin ve hür bir Italya suretle korkunc ölüm kombinası mey tabanca ıle öldürülürdü.» Faşist partisinin temeli atılmıştı. Bu fın «aman ne derler» demesine ehemtaktığı isimlere lâyık adam olmağa ça istiyorum.» dana geldi. Aslma bakarsanız, buraya Treblinka kampma girip de nasılsa Bu sözlerine rağmen 12 ay hapse partinin 14 maddelik programmda şun miyet vermeden hislerinin yularını bolıştı. Ailesi çok fakirdi ve müstehzija «kamp» demek esasen dogru değildir. kurtulmağa muvaffak olanların verdiklar vardı: Milletlerarası bir meciisin şaltırsa tam şahsiyetini bulacaktır. ne csaray» dedikleri eski bir evin ikin mahkum oldu. Cezası 5 aya indirildi. Çünkü Avrupanm dört bir tarafından leri malumata göre, bu kampta. ekserisi Kadıkoy Asiiye C?za m:\hkemeslnde ci katmdaki iki odada otururlardı. Mus 10 yıl sonra, arkasma kara gömleğ Italyan şubesini teşkil edecek olan bir 1945 tarihini taşıyan ve serginin bir buraya gdnderilcn ve ekseriyetiıü ya Polonyalı olmak üzere, muhteüf Avrupa "Şeyhlık taslıyan doktorj un davasma dun mi'ılet meclisi kurulması, cumhuriyet solini küçük kardeşi ile beraber, bi geçirip Italyamn başına geçtiği zaman, köşesine adeta çekinerek astığı küçühudiler teşkil eden kurbanlar, hapse milletlerine mensub öldürülenlerin sa devam edllmiştlr. Geçen otummda mahilânı, âyan meclisinin büsbütün feshi, cük bir sulu boyası bana bu kanaati yatakta yatardı. Fakirlik v« yokluk için ne kadar fikrini değiştirmiş; yalnız büdilmek için değil, derhal öldürülmek yısı birkaç milyonu bulmuştur. Oncele kemeye gelmlyen, sanıklardan Necm' r"bütün asalet unvanlarının kaldırılması, vermiş bulunuyor. pılan yargılanmasında eve mlsaflr olarak de geçen hayat, onu, daha mektebdı yük bir Italya değil, Roma Imparatoriçin gönderihyorlardı. 1 numaralı ri, öldürülenlerin cesedleri toprağa gö geldlğini ve burada kendlslne Fuadın bir mecburî sskerlik hizmetinin ilgası, fikir iken hırçın, kaba ve haşin bir haL luğunu yeniden kurmak için esir bir Fikret Adfl Treblinka ölüm kampma gelen bir in mülürmüş. Bu iş için hususî makineler şe\h gioi tanıtıldığını Böyledlkten sonra ve vicdan hürriyetleri, gizli diplomasigetirmişti. Okuduğu okulda tale Italya yaratmıştı. san, ancak 30 dakikadan birkaç saate kullanıhrmış. Sonraları, ölüleri, fırm Fuadın baş köşeye oturup Hatice, Lutflye, nin kaldırılması, milletlerin el ve iş O hapisten çıktıktan sonra, Mnssolin be, servetlerinin derecesine göre üçj Yeşilay gecesi kadar yaşıyabüirdi. Bu keyfiyet, o gün larda yakmağa başlamışlar.. Fırınlardan Şerlfe, Server ve Zeynebl karşısında dlz birüğine dayanan bir milletlerarası siayrıhr ve ona göre muamele görürler sosyalistlerin reformiste denilen ıslaha Teşilay kurumu f! mnyıs perşembe günü «öldürme çıkan küîler de civar araziye dökülür çöktüıdükten sonra onlara şlıa nlyetlne d ) yaset takibi vesaire... kü sevkiyatın çokluğuna, di. Mussolini, fakirliğinden dolayı ü taraftarı mutedillerine karşı hücuma akşamı saat 20.15 te Çemberlitaş slnemaartık çaylarım içirttiğıni soylemiştlr derecesine müş.. O, iş başına geçtikten sonra. bunlarm smda büyük blr gece tertiblemiştlr makmesi> nin meşguliyet Sanıklardan Hatice. Lutfiye ve Se'rverln çüncü derecedeki yoksullar arasında geçti. 1912 de bir kongrede, birdenbire bsğlı bir işti. «Treblinka Kampı», kelihangisini yerine getirmiştir? 1919 seçiBu ölüm kampı, Almanlar için mühim doktor Fuada «mıırşldimiz» dlye hltab et bulunmaktan büyük bir kin duyardı Bu geceye memleketlmlzln değerli okuşöhret kazandı. Kürsüye çıktığ tnenin en geniş ve hakikî manasile, mu bir gelir kaynağı teşkil etmekteydi. Öl tlklerinl an!atrnışı hattft blr gün hastala. minde, 346.000 reyden yalnız 5000 rey vucularından Hamiyet Tüceses; Anadolu Okulda daima itaatsizlik ve serkeşlik zaman hemen hemen meçhul bir adam ezzam bir ölüm fabrikasıydı. dürülenlerin malları ve esyaları, doğru nan Hatlceyl Alman haftaneîine kaldır ettiği için ondan bıkmışlardı. Bir gün olan Mussolini kürsüden indiği zaman alarak intihabda kazanamamıştı. Ertesi halk türkulerl okuyucusu Heeer Buluş, Tre'e'ir.ka kampından sağ olarak kur dan doğruya Alman hukumetince mu rnak lstediklerl zaman Hatlcenin n Begün Avanti gazetosi, onunla alay ede sanatkâr Ismall Dümbüllı^ meddah ve büarkadaşlarından birini çakı ile vurdu sosyalistlik dünyasmm meşhur bir sitün tuluat ve orta oyünu sanatkâlarının tulmağa muvaffak olan bir Polonyalı. s a < j a r e olunurdu. Bundan başka, geçen nim mürşldlm dururken benl klmse tedavl rek bir kanalda b'r cesed bulunduğunu stlraklle büyük bir orta oyunu temsll e. ğu için okuldan kovuldu. Sonra, ilk o ması olmuştu. O, büyük bir hitabet zadediginl söylemlştlr. 1914 yılı 16 kasım aymda, Polonya ga , s e n € Lüblin'deki muhakeme esnasmda ve bunun Mussolini olarak teşhis edil decektir, Yargıç Gahb Barlas, Necmlyeden sonra kullara öğretmen yetiştjren bir mekferi teşkil eden nutkunda bir katil tezetelcrinden birinde bu kamp hakkmda ! meydana çıktığına göre, Almanlar, ze tanıklnrı dlnlemlştir. Dlnlenllen 7 çahld diğini yazıyordu. tebde tahsiline devam etti. 1900 de Mus şebbüsünden sağ ve salim kurtuldıığu Tüberküloz Cemiyetî şunları yazmaktadır: hirli gazlerle öldürdükleri kimselerin de doktorun şeyhhk lddlasında buhındu solininin doğduğu günün yıldönümün için Kralı tebrik eden Bonomi iîe ik Mussolini, bundan sonra, muvaffak Tuterkuloz cemiyetî mutad aylık topğu yolunda çahadetlfrde b'r.unmuşlardır. «Treblinka'daki kamp, iki kısımdan cesed'.erinden, sabun yapmakta ve gübrargılanma muhblr All Ozaralın celbl İçin de, Italyan Kralı Humberto katledilmiş arkadaşının sosyalist partisinden ko olmak için Fiume meselesinde şair lantiMm 2 mayıs P15 çarşamba gunü saat mürekkebdi. Ana demiryolundan ayrı re olarak kullanmak hususunda istifa tahk edllr.ılştir, ve o gün, Mussolini bu katil '.ehinde \11lmalarm1 istemiş ve böyle bir öner D'Annunzio ile işbirliği yaptı. Gazetî l.iıı da Cağaloğlundakl Etlbba Odasında lan bir hat 1 numaralı kampta nihayet de etmekte imişler. sinde onun haroketine yardım için yapacaktır. a arkndaşlarına parlak bir nutuk söyle ;eyi (takriri) oya koydurmuştu. buîuyordu. Bu kampta. gelen katarları Treblin'ka ölüm kampı bugün artık 300.000 liret topladı. Bu parayı bir kıs Trabzon şilepi yükünü Marsilyaya mişti. 1901 de ona zorla bir ilk oku Bir kaç ay sonra, Avanti gazetesinin k^bule mahsus bir şimendifer garı, ge mevcud değildir. Kampm bir kısmı, mını kendi seçim masraf.srı için ayırıp öğretmen yamaklıgı verdiler. boşaltacak başyazarlığı kendisine tekhf edildi. Ihlerlerin csyahrmı ve çamaşırlanm koy 1943 yılı ağustosunda mahkumlarm isSa!kır.=o5u1de terzıük yapan Orman aldığı anlaşıldı. Kendisi de «Emrim alFransız huk.ımetınin verdlğl blr karar tirası gerçekleşmişti Fakat 1913 seçiDaha 18 yaşında iken o, kendisinin mağa mahsus büyük bir meydan, sözüm yanı esnasmda havaya ucmuştu. Gaz adında blr adam dun İş vermok bahaneslle tmdaki silâhlı gruplsrın ihtiyacları uzerıae tıcari vapurlar Tulon lirr.anına dealdığı Nacl adında küçuk bir hayatta rnuvaffak olamamış bir adam minde sosyalist namzedi Mussolini mağ için» bu ianeden para aldiğını itiraf etona «revir» ler ve oradaki müstahdem hücrelerini de Almanlar tahrîb etmıs, Marsilya l.manınıı gideceklerdir. Franub oldu. 1914 haziranmdaki «kızıl hafçocuğan ırzma taça'iut ederken cürmu olduğuna inanmıştı. lere mahsus barakalar vardı. 2 numa ler. Fakat bu kampa girip kurtulmağa ti. Artık o Fıume'ye zcrla hâkim olan saya mal göturmekte olan Trabzon jllebl meşhud halinde yakalanmış ve 2 r.ci Ağırta» da o, fırsat bulunca korkunc bir TDİı krmpta ise mevkufara mahsus ba muvaffak olan kimseler var. Bunlardan ceza mah.kemesince 9 ay hapse mahkum Maceralar başlıyor «airi takliden, ku'vete dayanarak iş de. yüklerlnl Marsilyaya, boşaltaeak ve geşiddet gösterecek kıbalde bir sdim cceği eşyayı, bu llmandaa yükllyecektlr. rakrlar, «daimî» işçilere mahsus bara biri de S. Reyzmon'dur. Reyzrr.on, hatı edllmistır. başına geçmek istiyordu. D'Annunzio ile Trabzon şilebl Isviçrede kalmış bulunan mutedil şefler 1902 de muvakkat olan vazif?si bit olduğunu göstermiş, kalar, elektrik istasyonu, çamasırhane. ralarmı bir Polonya gazetesinde nesretBeylerbeylnde 4 yaşında Lutfl adında bir ittifak yaptı. Hükumet, şaire karşı bazı vatandaşlarımızı da getlrecektlr. küçük bir lâboratuvar. imalâfhaneler ti. Okuyucularımızm bu kamplar hak bir çocuğu ]."> kııruş mukablllnde kandıra miş ve askerlik çağı da yaklaşmış ol partiden attırmağa ve yerlerini almağa harek«te geçerse Mussolini de hükumeOkullar arası bayrak yarısı duğu için Isviçrede taliıini tecrübe et muvaffak olmuştu. ve bir kuyu bulunmaktadır. 1 ve 2 nu kında okuyacağı yazılar, bu hatıralardır rak ırzma tasallut eden Cahid Gtıler, te karşı gelecekti. Fakat, Fiume'yi hübirinciliği maralı kampları birleştiren hat üzerin Her iki kampm harabeleri hâlâ mev 2 nci Ağırceza mahkemesince 1 sene 20 meğe karar vermişti. Hududu geçerken Fransadan para aldığı rivayeti kumet ku\vetleri bombaladığı zaman, gün ağır hapis cezasına çarptırılmış ve Istanbul okulları KI.IIHI metrelik bayraS sandıklarını de, korkunc ve meşum bir bina gö:e cuddur. Bundan başka, muazzam yığın suçlunun çocuf'iı kandırmık için yerdlğı \r, babasmın, halkı intihab Musso'ini yerinden bile kımıklamadı. yarışı birinciliği dün altı llseden 120 atlekırmağa teşvik suçundan dolayı hapse 1914 te Birinci Dünya Harbi patladığı çarpmaktadır. Burası Treblir.ka'nm en lar halinde insan külleri, insan kemik kunış musadere edilmiştlr, O sırada Giolitti iş başına geçmişM; tin iştiraklle Fenerbahçe stadında yapılatıldıjını öğrenmisti. zaman Mussolini Italyanın tam tarafsız Mussolini onunla anlaştı. Yeni Başvekil, mıştır. j0OXçfX) şekllnde yupılan fegvraS dikkate değer «müessesesi» olan «ban leri, insan saçları hâlâ durmaktadır Geceleri hastalara gidccek Mussolininin hal tercümesini yazan kahnasmı istiyordu. O, yalnız Almanya sosyalistleri ezmek için faşistleri kul yarışı sonurda Havdarpaşa llsesl takımı jo tesisatı» dır. Banyo teîisaiı, 13 gaz Hitler'in şahsî esrarı, ve Alman faşizdoktorlar Fpşist biyograficiler, onun İsvijrede U e Avusturya Macaristanın yanındi lanmak, sonra da faşistleri ezmek isti 21,r>«.2 daklkada blrlnci. Galatasaray t a . hücrcsinden ibarotür. Bu hücrelere gi minin devlet esrarı, bugün artık yavaş kımı lklncl, Erkek Ogretmen Okulu üçüncü Nöbetçi doktorlann gecelert hastaya git niversite tahsili yaptığmı ve bilhsssa harbe girmemek taraftarı değildi. Aynı rilecek kapılar, 1 numaralı kampm ara yavaş bir sır olmaktan çıkmağa başlıyor medıklcrl ve bunlara Sıhhat MüdürîJğU sosyoloji derslerine devam ettiğini söy zamanda Almanların Belçikada yap yordu. Mussolini vasıtasile sosyalistleri clmuştur, zisinde bulunuyordu. Her hücreye bir r tara ınrian tebll^at yapılmadığı hakk'.ndakl lerler. Halbuki Mussolini, en zahmetli ıkları mezalimle de, Fransanm ilk ezdi amma, kendisi Mussoliniyi ezeÖlüm trenleri' Türkiye okullar arası futbol koridordan girilirdi. Koridorun sonımda medi. Faşistler, sosyalistlere aid gazete 1942 yılı 17 eylulünde, Varşovada, ça neşiyat üzerine Istanbul Vilâyctl Sıhhat el işleri yaparak geçmiyordu. Hattâ Lo mağlubiyetlerile de alay ediyordu. Fakat demirden yapılmış, hava geçirmiyen ve birinciliği MudurlüŞundfn blze verilen malumata naidarehanelerini ve iş borsasmı, koopera6imsıkı kapanabüen demir kapılar bu l'.smakta olduğum fabrikanm sahibi V. zaran bu tebli^at. serr.ttekl eczanelere bll zanda serserilik ettiğinden dolayı ya 1914 ekim aymda kat'î tarafsızlık için tif lokallerini yakjp yıktılar, katolikleTurklye okullararası îutbol blrlnclllŞl Cç lunuyordu. Ölüm mahkümlan, bu kapı Tobens fabrikadaki bütün işçi ve me dlrllmek ve gazetelerle İlân edilmek tmre kalanmıştı; fakat sosyalist teşkilleri, apılan bir toplantıda, Fransa lehinde rin içtima salonlan, bütün muhalifleri mayı«ta Ankarada yapılacaktır. Bu maçlara Atatürk Llseslı Izmirden dan «banyo> odasma sokulurdu. «Ban murlarm, vesikaları muayene edilmek tile yapılmış ve bu ll^te eczanelerln mü Mussoliniyi ihtilâlci elebaşı olarak kul bulunarak kendisini parti sdma söz nin evleri de aynı akıbete uğradı. Sol tanbuldan Haydarpaşa ve Inönü Llsesl^ Isüzere avluya inmeleri lâzım geldiğini casib yerlerıne tallk edilmlştlr. lanmak suretile ona yardnnda buluna öylemeğe memur eden sosyalistleri culardan ve katolikJerden dayak yiyen Adar.adan Tlcaret Iseclle Boğazlçl Liseler^ yo^ odasımn zemini, odanm arka duEskişehlr Llsesl Fakir hastaların muracaatlerl İçin Beyvarına d^ğru meyilli idi. Bu arka du söyledi. Tobejs, vesikalarımız muayene oğlu. Emlnönll glbl ka'.abalık kazalarda rak yaşarr.a imkânlarmı temin ettiler. hayrette bıraktı. O, artık «kat'î taraf ler, yaralananlar, ölenler oldu. Sosya takımlan İştirak edeceklerdlr. Haydarpaşa, Var ise, 2 numaralı kampm arazisi ta edilir edilmez, tekrar yerlerimize döne geceleri dahl nöbctçl doktoılan bulundu Bu tcşkilât Mussolininin, esas rlazari ızlıktan, faal ve hareketli bir tarafsız Iıstler de ayaklanmışlardı. Italyada ge Lisesl takımı bu akşam Ankaraya hareket rafındaydı. Işte bu arka duvarın üze ceğimizi bize temin etti. Avluda Alman rulmakta. diğer kazalarda hükumet ve yelerini ve prensiplerini bilmediği EOS ığa> dönmüştü. 15 kasımda, kendisinin rilla, parti mücadelesi, kardeş kavgası edecektlr Beledıye doktorları dalrelerine yakm yer. yalisthği yanlış anladığmı görmekle îahibl olduğu yeni II Popolo d'Italia başlamıştı. 1920 eylulünde amele fabriJinde. ancak dış tarafmdan açılabilen askerleri bulunuyordu. Aşağıya, avluya incr inmez, bizi der lerde oturmağa mecbur tutulmaktidır. beraber onun tartışma (münakaşa) azetesinde Müttefiklerle beraber harbirer arka kapı bulunuyordu. Hücrede r kaları işgal etmişti. Başka bir rivayete Istasyonda Varl'.klı hastaların muracaatlerlne dlğe kudretini taköir ediyorlardı. be iştirak etmenin ateşli bir taraftarı göre d« amele fabrikalarına kapanmış, Eehirli gazlerle öldürülen insanlar, 2 hal istasyona sevkettiler.. doktorlar her zaman gltmektedirler. numaralı kampa açılan bu kapıdan dı bir katarın durmakta olduğunu gör1903 de de Berne kantonu, onu Üıtl kesildi. Bu değişiklik neden olmuştu? fakat çalışıyorlardı. Bestekâr Itrinin mezan şerı çıkarılırdı. Her hucrenin arka ka dük. Bizi hayvan taşımağa mahsus valâlci tahriklerinden dolay: hudud dı •osyalistler o zaman, Mussolini'nin paBüvuV: Türk bestek&rı Itrln'n mczarının pısı önünde hususî bir sahanlık bulu gonlara doldurdular.. Her vagona 8090 Inşa.=;ı Beledlyece 1700 llraya ihal» edil şına attı. 1904 de askerlikten kaçmak a aldığma inanmışlardı. Sonraları ken Asıl Mussolini! kisi doldurmuşlardı. nurdu ki, hücrelerden çıkarılan ölüler. için pasaportunda sahtekârlık yaparak disi bu gazeteyi nasıl çıkardığmdan bahmlşttr. Mussolini, o sıralarda Italyanm bolbu sahanhklara yığılırdı. Olüler, bu sa Binciğimiz katar, muhteüf istikametIsviçreye geldi. Fakat bu marüeti mey ederken «Ben işin malî taraflarile uğ şevik olmak üzere bulunduğunu ve Un tevziatı nasıl yapıhyor? lerde 12 saat kadar manevra yaptıktan aşmadım. Siyasî ve fikrî tarafile meşhanlıktan fırınlara sevkedilirdi. HücItalyayı kendisinin kuxtardığını iddia Halka nüfua başına lklşer kilo olarak ve dana çıktığı için Cenevre kantonu t a relerden pek de uzak olmıyan elektrik sonra Treblinka istikametinde yol al rilen un'arın dagıtıİTası sırasmda bazı rafmdan hudud haricine çıkarıldı. Bu gul oldum> dedikten sonra şunu ilâve eder. Bu yazının büyük kısmına memağa başladı. Bu katarlar, sonralarr ANSİKLOPEDİSİ eder: istasyonunda, hücrelere borularla gaz kim=elprin yüzlerce rPj kuponu İle müra esnada Italyada da bazı cezalara mah«Para, haddizatmda benim Içln men haz alan İvor Thamas «Asıl Mussolini» sevkeden bir muharrik bulunmak «Ölüm trenleri» ismini aldılar.. caat ederek çuvalla un almaSa teşebbüs kum olmuştu. Şimdi Kral Naibi olan adlı kitabı, bunun Mussolini tarafından Bindiğimiz vagonların içi müthiş sı ettlkleri görtumüştılr. Bir kısım bakka'.lar. taydı. Almanlar umumiyetle Oxyde de Yazan: Veliahd prensin doğumu münasebetile furdur; fakat para ile elde uydurulmuş bir masal olduğunu söycak ve boğucu idi. Bir çokiarı, sıcaktan ev^'elce basma almak Bevdaslle ^PD kutyler, bazı kere guzel, hattâ asildir.» carbone (kömürün yanarken çıkardığı ilân edilen aftan istifade etti. ve havasızlıktan bayıîıyorlardı. 15 saat ponlarını topladıkları anlaçılan bu çahıs1. ALAEDDİN GÖVSA Mussolini'yi tarafsızlıktan taraftariîğa üj'or. Fakat o sırada Italyanın dahilî zehirli gaz) gazi kullanırlardı. Italyaya dönmek zorunda kalan Musiik bir seyahatten sonra trenimiz Tlu?ç lara un verıp vermemekt« tereddüde düş;eçiren ve Birinci Dünya Harbine ka harb denilecek kargaşalık içinde yüzKurbanlar ilkin koridoriara sokulur istasyonuna, 20 saat sonra ise Treblin müsler ve UglU mskamlara baj vurmuşlar solini 1905 1906 da 10 uncu Beesafieri Yedigün neşriyatından olan ışmağı güzel ve asil bir hareket halin düğü muhakkaktır. lardı. Onlar burada, birbirine dayanmış ka'ya geldi. Buraya geldiğimiz zaman, dır. alaymda askerliğini yaptı. Ordudan aybu eser her ayın birinde 32 Mussolini 1921 de mebus seçllmişti le gösteren amüin, Fransız altmları olbir halde, hareketsiz, müthiş bir heye bizim vaaonda. beş kadınla iki erkesin, rıldıktan sonra, Cenova civarmda bir Gümrükten çıkarılamıyan amma bu. pek göze çarpmamıştı. 1922 luğu iddia edilmiştir. sahifelik fasikül halinde çıkacan içinde bekleşirlerdi. Hepsi de çır havasızhktan ölmüş olduklarını görokulda fransızca öğretmeni oldu ve bir yedek parçalar cak ve 12 fasikülde Italyan sosyalistleri, onun bu kanaat de, Dük d'Aoste ve General Diaz gibi çıplak soyunurdu. Kışm müthiş soğuk dük. Istanbul Tramvay ve Elektrik IdareM sosyalist gazetesinde müstear bir isim e cephe değiştirmesi karşısında «Bu bazı generallerle anlaşarak hükumeti tamamlanacaktır. larda, küçük çocukîarın çıplak ayakları, le din aleyhtarı propaganda yazıları Trenimiz Treblinka Istasyonuna gel laıecten mühim mlktarda otomobil yedek zorla ele geçirmeğe karar verdi. 2426 taşlara yapışırdı. Bunlar durmadan ağmalzemesl getirtmiş İse de bu malzemenln yazmağa başladı. 1908 de doğduğu k a makaleyi yazan artık sosyalist partisin ekimde Napoli'de yapılan büyük fasist diği zaman. ana hattan ajTilan yan yolİLK FASİKÜLÜ ÇIKTI e kalmak hakkma sahib değildir. Olarlardı. Şayed çocuklardan biri lüzulardan birine saptı. Bu sahanm dört bir re bir otobıısun gümrükten çıkarılmasma sabada, bir işçiyi bastonu İle tehdld e t un yeri ya cephe yahud da tımarha toplantısmda, «Memleketin idarssi fatn.kân hasıl olmamıştır. Bunlaxı gönderen tiği için 15 gün hapis yattı. mımdan fazla yüksek bir sesle ağlamağa tarafı telörgülerle çevrili idi. Yolcular, fabrika para yerine mal istemekte. bu maFiatı yalnız 50 kuruştur. edir» dediler. Mussolini Avanti gazete ;istlere verılmediği takdirde hükumeti ka'karsa, S.S. birliklerine mensub Al1908 sonlarında Trentin işçi partisi oyüksek çam ağacı dallarile çevrili bir lın verılmesl için de hukurnetln takas başyazarlığından çekildi ve partiden ve iktidar mevkiini zorla alacağımıza rrıan muhafızlardan biri yaklaşır, çoBütün müvezzilerden isteyiniz. nu kâtibüğe ve partinin gazetesini çımeydanda indiriliyorlardı. Çam ağacı müsaadesl vermesl lftzım gemektedlr. :ovıılmasını protesto etmek üzere, şim and içiyorum» dedi. Toplantıda «Rocuğu bacağmdan yakalar ve bütün kuvkarmağa memur etti. O tarihte Avusturdalları, gayet sık bir surette örülmüş Piyasada ferahlık ve durgunluk i asıldığı Milânoda toplanan bir parti maya, Romaya!» naraları yükseldi; favetıle duvara çalardı. olduğu için, bunların arkasında ne bu Avıupa harbinin sona rarmak Uzere ya idaresinde bulunan Trentin, bir büyüklüğü kendisini ongresinde kürsüye çıktığı zaman, kat projesinin ^ • i Yeni Çıktı Verilen bir işaret üzerine S.S. Hrlik lunduğunu, ne olup ne bittiğini göre bulunması piyasada blr ferahlık doğur irredentisme yani kurtuluş hareketi Hain!» ve «Parayı kim verdi?» nara korkuttuğu için Mussolini Milâno'ya leure mensub muhafızlar, ellerindeki mîj'orlardı. muştıır. Fakat bu ferahHk plyasada bir merkezi idi. Fakat Mussolini'nin, o zagitti, Roma üzerine yürümedi. Orada arile karşılandı. Salondan çıkmağa kırbaclarla, sopalarla, demirlerle ve Trenden iner inmez oradaki meydan canlılık dcğıtrrcamış, aksine olarak blr man milliyetçilikle hiç bir alâkası yck mecbur oldu. Çıkarken de, «Hüviyet Roma yürüyüşünü hazırladı. 20,000 famüddettenberi gorülen bekleme vaziyeti tu. Onun taşkm sosyalist fikirleri de merhametsizce koridordaki insanların şist nümayişçi, General de Bono ile diyolcuları ikiye ayırdılar: Kadınlan üzerine saldırır ve bunlan hücrelere soldaki barakalara, erkekleri de sağ daha acık bir çekil almı?tır Dün her iş Trentin'in ekserisi mutedil sosyalistleri arfımı yırtmakla beni sosyalist kanaat :er şeflerin idaresinde hiç bir mukasahasmia durgunluk görJlmüş pek mecerimden ve sosyalistlik ve ihtilâl için sokrrağa başlarlardı. Bazan bunların daki barakalara soktular.. Arkasmdan bur olinlar her zamandan daha küçuk arasmda yankı uyadırmadı. ücadeleden vazgeçiremezsiniz> demiş emete uğramadan Roma üzerine yürüüzerine köpekleri saldırttıkları da olur da çu emir verildi: Herkes, anadan doğ mlkyasta mubarait yapmışlardır. Gıda , Partiden kovulduktan sonra bütün dü. Mareşal Badoglio, «Faşizmi sona du. Insanın içini parça parça eden fer ma çırçıplak soyunacak, paralarını ve maddesile meşgul olan bakalların bile mu Romancı Mussolini! Büyük bir inancm hazin romanı rkadaşları ondan nefretle yüz çevirdi erdirmek için 10 dakikalık bir topcu yadlar, koridorları doldururdu. Dehşetbayaalarını kıstıklan göze çarpmaktaydı. olduğunu» söylemişti. kıymetli eşyasım «muhafaza» memuruMussolini orada romanlar yazmağa T. O günden itibaren, o da kendisini ateşinin kâfi Cumartesi günündenberi yerli mallar ten çılgm bir hale gelen insanlar hücreYazan : VECDET DEMİRMAN na teslim edecek.. «Yıkandıktan» sonra ve kısmen de ithalât mallarında liat dü başladı. Ve bu romanlarında kilise men aratan ve yaşatan, sosyalistliğin en Kral buna razı olmadı. Hattâ sıkı yölere. ölümün kucağına atılırlardı. Kuvetim (örfî idare) ilânı hakkındakı da, herkes bunlan geri alacaktır. sııblarına çattığından 1909 da ruhsniler şükluğü görülmekteülr. üthiş düşmanı oldu. • İNK1LÂP KİT.VBEVİ ^ vetliler, zayıfları iterlerdi. Nihayet onu hudud haricine attırdılar. MemleŞimdi, artık Mussolini serbest, kud ükumet teklifini de kabul etmedi. hüoreler dolar ve kapılar büyük bir gü Soyununca, hemen oracıkta, meydanBalıkçılar dün foplandı ketine döner dönmez bir Ispanyol anar etli, bir gazete sahibi ve basmuharriri. Başvekil Facta istifa etti. Mussolini rültü iîe kapanırdı. Kısa bir sessizlikten da, karrpın müstahdemleri arasmda, Istanbul bahkçıları ve balık avcıları mevkuf arkadaşlarımdan Varşovak Kooperatlfi mumessllleri dun Eolge Tıcaret şistinin idamı aleyhinde yapılan bir nü yni zamanda, muvaffakıyeti gittikçe îaşvekil oldu ve bir yataklı vagonla sonra. bir motör gürültüsü başlardı. mühendis Gayevsky'yi gördüm. Ga Mudurlıığunde blr toplantı yapmışlardır, mayişe iştirak etti ve halk onun teş rtan bir davanın açık taraftarı olmuş Romaya gelerek iş başına geçti. O çok EKREM KÖFRÜLÜGİL1 Aradan 1525 dakıka geçer. Kapılar yevsky derhal, oradaki S. S. kıtası men Bu toplantıda Halk Bankası Urrum MU viki ile Forli'deki Meryemana heykeligeçmeden, içeride ve dışarıda sert bir u. açılır.. Hücrel=rin içindeki manzara, an sublarmdan birine başvurarsk, benim de dürü ve balık konserve, yağ ve onu yapan nin kaidesini kırdı. idare kurmağa muvaffak olmuştu. Yulatılamıyacak kadar korkuncdur. Içerisi kamp işçileri kaarosuna alınmamı rica abrlkalar temsllclleri de bulunmuştur, nan Arnavudluk hududu çizilirker alancı bir kahraman! Forli'de sosyalist kulüblerinin başDünkü toplantıdaı Tioaret Bakanlığınm o kadar tıkhm tıklım doludur ki, ölüetti. Arkadaşımın bu ricası kabul edilbir kaç Italyan subayımn Yunanh'.ar balık istlhsallnln çok olduğu zamanlarda kanı ve «smıf kavgası> adlı bir gszeteMusolini, tam 30 yıl sonra bir rıisan ler. sanki yaşıyorlarmış gibi, birbirine di. bunların milll ener]l ve gellri hlçe lndire nin başyazarı oldu. Bu gazetede kilise yınd aidam edildiği gibi, 1915 nisanın tarafmdan öldürülmesi üzerine Korfuyaslanmış bir halde ayakta durmaktayu işgal etmek suretile şiddet poiitiTekrar elbiselerimi giydim ve mey cek şekılde heder olmanıp.51 yolunda alma ye, Kralbğa. milliyetperverliğe son deda harbe iştirak lehindeki son dereYeni çıktı. 30 kuruş. H 9 K İ j dırlar. Hepsinin yüzleri limon gibi sap dandan depoja elbise taşıyan işçi gru cak tedbırln tesblti lcln vcrdlğl direk^.f ve rece şiddetli ve hakaret edici hücum e şiddetli neşriyatından dolayı tevkif kasına başlamıştı. sarıdır. Bunlar artık ne feryad ediyor. puna katıldım. Yol arkadaşlarımı bir soruları Uzerinde durulmüstur, Her şeyden Dahilde de, muhalefeti kırmak için edonlere şdyle demiş: evvel Istanbulda blr balık sanayl bolgesl larda bulundu. Fransadaki sosyalist ga dilmiş ve mutedil sosyalist şeflerinden ne de birşey istiyorlar. Annelerle çodaha hiç görmedim. Bunlar geldiğimiz aynlarak bu sanavıln kurulması lüzumlu zeteci Herve'yi taklid ederek srm'llî lirile düello etmişti. Italya 1915 mayı harekete geçmişti. Fasi^tler, 1924 te soscuklar, ekseriya, kucakkucağadır. *Hayatırnı bana bağışlayın; ben de gün öldürülmüşlerdi. gorulmüştür. Bundan sonra ihracat işini bayrağın bir gübre yığını üstüne dikil mda harbe girdi, fakat harb taraftarı yalist mebus Mateotti'yi öldürdüler. duzenîamek ve içeride taze balik lstıblftklni meğe lâvık bir paçavra» olduğunu yazdı. Mussolini cepheye gitmekte aceîe et Cinayetten sonra katillerin başı bu fa size bir irrparatorluk bağıslar.m.» (Arkası var) Treblinka'da Almanlar, günde 1012 Bu sözler onun çıldırdığını gösteriçoğaltacak tedblrler gelmek^ecür. bin insan öldürürlerdi. 2 numaralı 1911 de Italya, Türkiyeye hücum et medi. Eylulde askerlik bizmetini ifa için cıanın mesulu Mussolini olduğunu ileri yor. O, yalnız kendi kurduğu imparakampta, hücrelerin önündeki sahanlıkta 5 ile 8 yaş arasmdaki sıtmah çotiâ;î zaman, Mussolini harb dleyhinde cepheye giderek 38 gün siperde kaldı sürdü. Bu adam 1940 ta Derne'de Ingi torluğu değil; kendisinden evvel ku' ölü olarak bulunan hizmetçî daima binlerce insan ölüsü yuvarlamrcuklara bir (Atabrin) ikiye bcljneŞişlıde Şair Nıgâr soka^ır.da 7 numaralı bulundu. Bütün Italyada grev ilân edil ve bir sürü gösterışli resimlerini çekti lizler tarafmdan esir edilmiştir. rulmuş olanı da yıkmışttır. Feci ölü evde oturan Irfanm hizmetçısl ]g jaşmda di; fakat bu grev yalnız Forli'de şid rerek Italyan gazetelerine gönderme»i dı. Olüler arasında, sarhoş muhafızlar, rek yarısı öğle, yarısı akşam yemeMussolini muhaliflerini tamamile mü karşısında «Su testisi su yolundi. Ayşe dOn sabah odasında goğsünde ta Ğetli bir şekiı aldı. O zaman Mussolini şurada, burada kalmış, rnücevherat ğinden sonra verilir. Ve bir hafta de unutmadı. O da, Hitler gibi onbaşı ezerek 1925 te diktatör oldu. kırılır.» sözünü hatırlamamak mümkür banca İle vurulmuş bir halde bulunmuşaraşlırırlaîdı Bu arada, durmadan, ölüdevam oîunur. tur. Nöbetçl savcı Hllmi Arcan tahklkata el mahkeme huzurunda şunu söylemişti: olmuştu. Sonra hastalanarak cepheden değiîdir. Bunlardan ötesi malumdur. leri ta;ıma i^l'îiiıde çilışan mahkum«Dıyorum ki biz sosyalistlerle mitliyet geriye döndü. 23 şubat 1917 de cephe koymuştur. Milânoda kendisini idama mahkum ^elediyenin narkına rağmen kasablar bildiklerini okuyorlar Kendisîni ölüme mahkum edenlere: «Hayatımı bana bağışlaym, ben Şeyhiik tashyan doktorun mufıakemesi Ik! ah!âks!z mahkum oldu 1 SANA İNANMİSTIM CESNİ | | BAHÇESİ A. D