Katalog

26 Ma;t le'. CUMHURİYET Avrupanın iaşesi tittefiklerin Avrupa harbini bitirmek üzere Rhin nehrıni aşarak bu nehrin doğuşunda harbe turuştukları bu sırada doğu ile batı ordularının elele vennelerile Avrupa harbinin son bulması beklenmektedir. Hattâ Müttefikler içinde bu işin bir kaç hafta zarfında başarılacagiru umanlar ve bu yüzden Avrupanın barışa kavuşmasının çok yakın olması dolayısile, kurtulmak üzere olan memlekctler halkına yiyecek içeces yetiştirmek için âcil tedbirler ahnmasım tavsiye edenler vardır. Çünkü Nazizmin tahakkümünden kurtulacak olan memleketler. ekin ekmek. mahsul kaldırmak imkânlarından mahrum kaldıkları, bu işleri başarmak için kullanacakları âletleri kajbettikleri için, aç kalmak ve bu yüzden birbirini kırmak, ve birbirini mahvetmek gibi yeni ve büyük bir tehlike ile karşılaşmaktadırlar. Bu tehlikeyi önlemek için yapılacak i?, dişindcn tırnağından bir şeyler arttırarak derhal bunların yardunına koşmık ve harbden sulha geciş devrinin nisbeten tahii şaıflar içinde geçmesini sağlamaktır. Bilhassa Amerika Birleşik Cumlıurijetlcr Başkanı, bu işe önayak olmuş ve Amerikalıları bu sekilde harekete teşvik etmiştir. Nazizmin günleri artık sayılı olmakla beıaber harbin uzun süımesi ve harb tahribatmın cepheden başka cephe gerisine de yayılması. Almaayamn îktjsadi muhasarası sıklaştıkça hâkimiyeti altmda yaşıyan memleketlerde kendi harb gücüne yarayacak her şeyi gasbetmesi, clhasıl milletleri hattâ ekemiyccek biçcmiyecek haie getirmesi harb sonunda, harbden de beter tehlikelerin belirmesine sebcb olmakta ve bu tehlikeleri önlemek günün en mühim meselesıni teşkil ctmektedir. Rhin'in batısında tek Âlman askeri kalmadı Ba$taraf\ 1 (nct sahifede düşman müdafaası parçalandıktan gonra Rhin'in doğu sabllüıe geçen Amerikan kuvvetleri şimdi Duisbourg'un 6 kilometre kuzeyinde savaşıyorlar. 1 inci Amerikan ordusu kıtaları da Rhin doğusundaki köprÜbaşlarım genişletmeğe devam ediyorlar. Bu köprübaşı şimdi 60 kilometre uzunluğunda ve 16 kilometre derinliğindedir. 3 üncü Amerikan ordusu Sarrs'i yıldırım süratile aştıktan sonra Rhin'in doğu sahili üzerinde Mainz ile Worma arasında bir köprübaşı kurmuştur. 4 küçük Alman şehrini ele geçirmiş olan General Patton kuvvetlerinin savaştığl köprübaşı şimdi 20 kilometre uzunluğunda ve 15 kilometre derinliğindedir. 7 nci Amerikan ordusuna bağlı kıtalar, Patton emrindeki piyade kuvvet'erile birlikte. Sarre'da kalan son Almanları temizlemektedirler. Maamafih Almanlar hiç bir mukavemet gösterrnemekte ve kendi kendilerine teslim olmaktadırlar. Resmen bildirildiğine göre, İsviçre hududundan Holandaya kadar Rhin'in doğusunda mukavemet gösterebilecek bir tek Alman askeri kalmamıştır. Londra 25 (a.a.) Rhin nehrinin geçilmesi, şimdiye kadar batı eephesinde verilen muhareb€İerin en büyüğünün başlangıcı olabüecektir. Kesselring bu bölgede General Kurt Student'in kumandasmda 35 tümen y:ğnv.ştır. ayni tarihtenberi 10.000 den fazla Alman askeri cesedlerini gömmek zorıında kalmıştır. Yalnız üçüncü ordu 65 şehir zaptetmiştir. General Bradley, bu harbin hiç bir safhasında Müttefiklerin düşmandan bu derece fazla miktarda ağir harb malzemesi iğtinam edememiş olduklarına işaret ederek sözlerini bitirmiştir. Churchül köprübaşlannı ziyaret etti Londra 25 (a.a.) Mareşal Montgomery'nin genel karargâ.hından bildirildigtne göre, Başbakan Mr. Chuchlll, yanında Mareşal Montgomery olduğu halde Rhin üzerindeki köprüba^ı kesimiçi teftiş etmiştir. Başbakan 36 saat evvel düşman işgalinde bulunan bir bolgedeki kıt'alan ziyaret etmiştir. Çok neş'eli görünen Mr. ChurchiH, savaşın seyrinden memımn oldugunu söyle»niştir. Rhin batısında bir günde 20 esir alındı bin Kesselring 35 tümen yığmış Paris 25 (a.a.) Müttcfik karargâhmm tebliğinde bildirildiğine gore, şimdi, Siegfried hattında yalnız bir kaç mevzi mukavemet etmektedir. Rhin vadisinde bir çok şehirler zaptedilmiştir. Batıda Müttefik kuvvetleri 23 martta 20.963 esir almışlardır. Remagen köprübaşında birinci Amerikan ordusu Kircheip şehrini ele geçirmiştir. Londra 25 (a.a.) Müttefik genel karargâhmdan bildirildiğine göre, Mareşal Montgomery orduları Rhin'in doğu kıyismda takriben 65 kilometre uzunluğunda, 10 kilometre derinliğinde bir köprübaşı kurmuştur. Müttefik köprübaşmın geniş'iği Paris 25 (a.a.) On ikinci ordular srupunun komutanı bulunan General Bradley dün karargâhındaki gazsteciler toplantısmda izahat vermiştir. Generalin bildirdiğine göre, 1 şubattanbeDarmstadt zaptedüdi ri. 3 üncü ve 1 inci Amerikan ordulan Londra 25 (B.B.C.) Üçüncü ordu 180 binden fazla esir almışlardır. HaGerçi Müttefikler, Unra teşkilâtını len 3 üncü ordunun gerisir.de kalan bugün Darmstadt şehrini Işgal etmiştir. viicııde getirerek bu işi elden çeldiği bölgede binlerce Alman askeri daha Burası R.hin dofusunda zaptedilen en kadar başarmak yolunu tutmuşlarsa da kuşatılmış ve bu iki Amerikan ordusu büyük Alman şehridir. mm.mıııı ııllll!l1llll!IH!lll!lfflinilll!1ll!l!l!lll!IIIIIUIllımıııi!imn ı ihtiyacın daha çok büyük ve çok gcniş ölçüde olduğu göze çarpmaktadır. Hususile Nazizmin umulduğundan daha çok fazla sür'atle yıkılması ihtimali tehJ ttıcı sahifed« Baştaraft 1 ^nc^ sahijed» likeye daha çok keskin bir mahiyet lan Birleşmiş milletler menfaatlarile rırfunda bulunan topraklar bu kanunun Prof Dr. Yavuz ABADAN vermekte ve nisbeten genişlik içinde Arab dünyasmın müşterek menfaKtle hükümlert dışında kalmaktadır. yaşıyan milletleri elden gelen fedakâr rini birbirile ahenktar kılacak vasıtalar^ 10 seneden 20 seneye kadar uzarnak lığı esirgememek lüzumunu, kesin bir temin edecektir. Bu birlik an'anevî re suretile mahsulâtla veya memlekette tezarurct haline getirmektedir. Çünkü bu kabetleri ortadan kaldıracaktır. Bazı davül eden para mukabül ödenen topfedakârlık göze alınmadığı takdirde mühim meseleler vardır ki, ancak bir ra§m fiatı, ortalama olarak, bir yıllıfe Baştarafı 1 inei sahijcde bu defaki harb sonu da geçen harb so taraftan birleşmiş milletleri diğer ta mahsul ile eşlt kıymette olacaktır. TopJaponyaya karşı yeni bir harbin başnuna rahmet okutur ve kurrulan ınem raftan bütün Ortaşarkı ilgilendiren me rak dağıtımı nisbeti beş heâitardan fazla langıcı olacaktır. lekellerin her biri harbden beter faci seleler olarak halledilebilir. Arab birli olmıyacaktır. Almanyanın bozguna uğramasından alara sahne olur. ğinin verdiği vaidler, uzun müddettenMemur, işçi ve sanat sahiblerinin seb sonra gelecek llk aylar içinde yüz binBu yüzden harbin ömrünü kısaltmak beri Arab devletlerinin dosru olan In ze ihtijacını temin için şehirlerle en lerce a&feer, A\Tupadan Pasifife greçtridUstrl merkezlerinin yakmında sebze leceklerdir. ta olan hâdiseler, bu yeni tehlikeleri gilterede iyi karşılanacaktır.» bahçelerı tesisi maksadile bir kısım topbelirtmekte olduğundan, bu tehlikeleri Avrupada bulunacak olan muazzam rak ayrılacaktır. önlemek ve bu tehlikelerle mücadele silâh, malzeme, mühimmat ve teçhlzat, Bu kanunla meydana getirilen çiît önce tplkln edildlği gibl, Avrupada bıetmek de apayrı bir önemi haiz bulunlikler, müstesna ahvlde ve Ziraat Ba j rakılmıyacak, Asya harekât sahasına makta ve Mütteükleri, Avrupanın harb kanının müsaadesi olmadıkça, taksim taçmacaktır. Bütün Amerikan donansonundaki iaşe durumu bu suretle çok edilmiyecek, satılmıj'acak, kiraya verıl ması Japonyaya karşı yapılacak savaşta yakmdan ilgilendirmektedir. Bu itibarla kullanılacaktır. Harb endüstrisinin lsiaşe meselesi yalnız, harb gören memLondra 25 (a.a.) Anadoîu Ajansı miyecek ve ipotek edilmiyecektir. Kanıın son olarak, özel tasarrufun, tihsali tam verimile idame edilecektir. leketlerdeki halkın korunması değil ay nuı özel muhabiri bildiriyor: Rumar.ya toprak işlerirün ana temeli ol Elde mevcud gemllerin hepsi. A^Tupani zamancîa büyük içtimaî derdler yaÜç haftadanberi Ingilterede bulunan dugunu İlân eylemektedir. daki asker, malzeme, mühimmat ve teçratacak bir mahiyet gösterdiği içindir ki Etibank ve Sümerbank heyeti IngiltePolonyada toprak dağıtımı ve hizatın Pasifige geçlrilmesi lşinde çabugün bilhassa üzerine dikkati çekmek renin muhtelif yerlerinde kısmen harb hştmlacaktır. millileştirme işleri tedir. sanayii ile alâkalı ehemmiyetli 18 fabAmerikan başkomutanlığı, bu duruMoskova 25 (a.a.) Muvakkat Poömer Rıza DOÛRUL rikayı gezmiştir. Heyet Ingiltere ile olan siparişler hakkmda temaslar yap lonya cumhuriyetl hükumetinin basın mu. Avrupada bulunan Amerikan asmış, içler ve projeler üzerinde tetkik deıresi, arazi dagıtımına aid bazı ted kerlerine ıiiim ve broşürler vasıtasila lerini bitirerek Türkiyeye hareket et blrlerin yürürliiğe konulduğunu bildir anlatmak kararmdadır. Bütün bunlar, miştir. Radom'da 25 çlftlik arazisi köy BOn glinlerde İvo adasmda gönildüğü miştir. lülere dağıtılmıştır. Kielce'de 200.000 gibl. Japonlann inadla, şiddetle ve vah«Rumanya demokrat bir hektar yüz ölçümünde 200 çiftlik taksim şet'.e çarpışabileceklerinl bütün çıplalîedilmek üzeredir. Köylülere arazi dagı lığı ile meydana koymak İçin hazırlan BaştaraU I Jnei saMfede memleket haline tımı 1 nisanda bitecektir. Bundan başka mıştır. Bu broşürler. beş milyon Japo17 demir madeninln devlet lşletmesine nun, Müttefikler tarafından Japonyaya tı. Bu grupları tek bir mekaniıma hagelmektedir.» alındıgı gene ayni basın dairesi tarafln karşı glrişilecek taarruza karşı koymak line geürmek için gerekli gayretlerin maSsadile tallm görmüş olduklannı isMoskova radyosu 25 (B.Y.U.M.) dan bildirilmiştir. hepsi sarfedilecek o'.ursa dünyamn Upat için tertib edilmlşlerdir. Rumen hükumetinin aldığı yeni bir katikbalinden ümidvar olabiliriz. Çekoslovakyada Moskova 25 (a.a.) Kızılordu taraBüyük devletler mütecavize karşı rar gereğince, faşist davası uğrunda yaHava akınlarının Japonyadaki kuvvet kullanmağa karar verdikleri yınlarda bulunan bazı Rumen gazeteleri fından kurtanlan en büyük Çekoslovak tahribati takdirde, küçük memleketlerin bu ha kapatümıştır Memleketin demokratlaştı şehri ve bugün Çekoslovak mllll konseWashington 25 (a.a.) Yirminci Arekete, kendilerinden katılmağa mec: rılması fikrile bir türlü bağdaşamıyan yinin merkezi olan Kosice'den gelen bir merikan hava ordusumın genelkurmay bur olacakları hakkmda hiç bir leklif bu faşist organlarınm kapatılması Ru telgrafta bildirildiğine göre, millî kon başkanı General Nosted, «Bin üstün yapılmamıştır. Küçük miUetler, anlaş men milleti için yalnız faj'da sağlıvabi sey isb>lıkçllerin ve düşman tabiiyetinde uçaklardan müteşekkil muazzam hava malar yolu ile karar vermek mscburi lir. Kapatılanlar arasında Maniu'nun olanların arazilerinin musadere edile armadalarımn Japonyayı güpegündüz yazdığı Timpul gazetesi de Bulunmıkta ceğini ilân etmiştir. Bu suretle musayetindedirler. Eğer büyük devlet'erden dır, Rumanya demokrat cir memleket dere edilen topraklar ziraat amelelerile silip süpüreceği gün uzak 'ieğildir.» biri tecavüze kaîkarsa, ötekiler, müteGenel karargâhmm bulundugu haline gelmektedir. Ufak tefek ftsat küçük arazi sahibleri arasmda taksim cavizi yola getirmek için mümkün olan mernbaları defedilmelidir. edilecektir. Mukavemet hareketinde Guam'dân Washingtona yeni dönmüş herşeyi yapmalıdırlar.» kendini göstermiş olanların rüçhan olan bu generalin açığa vurduguna Mareşal Smuts, barışm yalnız kâğıd göre, 10 martta Takyo Ü7srine yapılan Holandada açhk hakkı olacaknr. vesikalar üzerinde kalmaması ve müTediyat on beş senede yapılacaktır. akın Japon başkendinde büyük tahriLondra 25 (a.a.) Holanda başbakaletlerin zihinlerinde meydana gelecek Tokyo harb sanayiinin Ormanlar vilâyetlerin idaresine veril bat yapmıştır yüzde yirmiii. hiç değilse üç aylık bir yeni değisikliklere dayanraası ^erektiği nı Holandamn henüz Alman isgali al miştir. devre icin hareketsiz bırakılmıştır. Tokfikrir.dedir. Sözüne devam eden Mare tında bulunan bölgelerinde binlerce kişinin vahim bir açlık tehdidi altrada yonun 3000 fabrikası, yaiıud atölyesi şal şöyle demişür1. Rumanyada 8 general Amerikan bombalarının tadmı aimış« Almanya, tatmin edilmeraiş bir bulunduğunu söylemiştir. Isveç'den ve tır. Yangın bombaları Tokyanun 200.000 tekaüde sevkedildi devlet olduğu içindir ki, harb patlak Isviçreden buraya gönderilen yiyecek Bükreş 25 (a.a.) 8 general emek binasmı kül yığmı haline getirmiş.tir. vermistir. Büyük Britanya ve Birleşik maddeleri bir kişiye lâzım olan asgarî Amerika, Atlantik paktile, fazla top kalörinin dörtte birine bile tekabül et liye çıkarılmıştır. Bunlar arasında eski Bu tahribat neticesinde işlerini bırakraklar istemediklerini ilân etmişlerdir. memektedir. Verem, tifüs ve difteri yü Bukovina valisi Calotescu, eski Besa mak zorunda kalan Japon ijçilerının saKanaatinmce Rusya için de durum bu zünden ölüm göze çarpacak kadar ço rabya valisi Voiculescu ve eski Iktısad vısı 1,200,000 kadar tahmin edilmekteğalmalttadır. dir. Bakanı Dobre de vardır. nun aynıdır.» n General Bradlev'in demec! Arab Birliği Toprak davası Bagmakaîeden devam tan başka çıkar yol yoktur. Bunun için de en esaslı tedbir, büyük, küçük bütün nülletlerin saldırganlığa karşı korunmanın çarelerini beraberce düsünüp işbirliği etmeleri, sorumu beraberce yüklenmeleridir. İngiliz politikasının bu gerçekten ilhara almakta bulunduğuna en yeni rpisal, Hariciye Bakanı Eden'in Glaskovvda muhafazakâr partinin tskoçya bölge toplanrısındaki demecidir. Bütün devletler arasında ahenkli bir isbirliğinin faydalannı canlandıran Mr. Eden, sırf küçükleri hırpalamak Için bir vasıta olarak büyükler arasında birliğe .tıüsaade edilmesinin Ingiltere siyasetiniı» her türlü geleneklerine aykın olduğunu açık ve kesin bir surette belirtmiştir. İngiliz Dış İsleri Bakanına göre, müşterek menfaatlerinin korunmasında küçük milletlcrin büyüklerle birleşmeleri suretile bu dünyada hürriyet temin edilebilir. Küçük milletlerin kendi istediklcri gibi yaşarna haklanna ri'îyet edilmelidir. Büyük kararlarm alınmasında küçüklere de tam br hak verilmelidir. Mr. Eden'in, îngiliz politikasının asıl geleneklerini baş delege sıfatile San Francisco'da enerji ile koruyacaşına süphe yoktur. Bu gelenekler tngiltere ile hergün daha çok sıkılaşan dostluk li.ğlannı milltlerarası işbirliğinin terael taşı sayan Cumhuriyet hükumeti için de, yarının dünyasmda hiiküm sürmesi gereken prensipler değerini taşırnaktadır. Bu esaslara bağhlığımız, kendımizi küçük millet sayışımızdan değil, onlarda hakkı ve hakikati aydınlanmış görrnemizdendir. Türkiyenin cografi ve stratejik dunımn, bir tek kalb halinde hak ve adalet ülkü^üne yönelmis yirmi milyonan maddî ve manevî erk potansiyeli. milletimizi dünyamn sayılı ve saygı değer bir varlığı haline yükscltmektedir. Nefsimize güvenimizden, davımınn kutsal değerine inanımızdan aldığımız kuvvetle yaruun hür ve mesud dünyasını yaratmak kin, bütün banssever milletlcrle işbirliği yapma karar ve azmindeyiz. Umalım ve diyelira ki, Mr. E n ' i n dünyamn ele geçirdiği son bir talih eseri olabileceğine işaret ettiği San Francisco teşebbüsü. İyi niyetlerle beslenerek insanlık İçin mesud bir sonuca nlaşsın. İngiitere ve küçük milletler Tikkiye • Rusya Andlaşmanın feshi hakkında Yunan gazeteleri neler yazıyor? Baştaraj\ 1 tnrt sahifede himayesine yarıyabilirdi. Fakat bu eudişeler yersizdi. Türk Rus dostluğu gerçekçi iki esasa dayanıyordu: 1 Komünist ihtilâlinin ilk yıllarmda bir kenarda kalan Rusyanın, Boğazlarm kapatılması hususundaki Türk talebine müzaheret etmekte hayatî menfaati vardı. Çünkü bu, başka bir dcniz devletinin ve bilhassa Ingilterenin tehdidine karşı kendi emniyetini müdîfaa edecekti. 2 Türkiye kendi tamamlığmı ve Boğazlar çevresinde eğemenlik haklarının korunmasuıı temin etmek kaygısında idi. Binaenaleyh TürK Rus dosfluğu daha ziyade tedafüî idi. Fakat soni'aları durumun mütemadi gelişmeleri karşısmda Turkiye kendi istiklâli ve tamamhhğı için yeni garantiler aramak zorunda kalmıştır. Türkiye bu garanüleri Ingiltere tarafmda hulmuştu. Ingiltere Akdenizde, yakın ve ortadoğudaki kuvvetler muvazenesinde, Ruslarm Balkanlarda ve Boğazlara yakın çe\Telerdeki mevcudiyetine karşı bir denkleşme sğırlığı teşkil eder. Belki de yarın Türkiye, birleşmiş milletlerin yeni emniyet teşkilâtı çerçevesi içinde bu muvazeoeyi daha iyi kuracak olan siyasî ve askerî nizamm kucretli bir halkası olaaa'îtır.> Akropolis gazetesi de şöyle yazıyor: «Artık şimdi beklenmedik ihtim ıller için oldukça geniş bir saha vardır. İkinci dünya harbinde %'uku bulacak değişiklikler üzerine Türk Rus andlaşmasmın yeni duruma uymadığı ve iyileştirilmesi lâzımgeldiği hakkındaki Sovyet demeci hiç değilse bu andlaşmanın yeni vaziyete uydurulacağını tazammun eder ki, bunun başlıca konusu da Boğadar rejimi olacaktır. Rusyanın kendisi i;in Boğazlardan serbest geçiş hususundaki eski arzusu şimdi belki yeni taleblere de yol açacaktır. Diğer Akdeniz devletlerinin ve bilhassa Ingiltereron bunda hayatî menfaatleri olmaması Imkânsızdır. Böylece, sulh konferansmın eündemind« bulunan bir çok fasülara ilâveten yeni bir siyasî fasıl daha açılıyor demektir. Maamafih Avrupa harb mtydar.larında bunca kan döküldüğü bir sırada Türk Rus münasebetlerindeki soğukluğun yeni ihtilâtlara yol açacağını farzetmek fazla karamsarlık olur.» Hdd/se/er/frâs/nd* Şipşak! T aksimde. bilhassa âbidenin veya su haznesinin onünUea geçenler, hele güneşü günlerde, hele kaduı iseler karşılanna dikilen ve ellerindeki fotograf makinelerile guya resim çeken bir takıra acayib kıIıklı gençlere ve bunların etrafında dolaşıp şuna buna guya çekilen fotografIarrn fişlerini veren çurçur çocuklara mutlaka rastlarlar. Bunlann ;nu?ai!at oldukları çoğu genç kadın ve kızlardır. Çocuklu dadüar, safdil nineler de bu makineli esnafın nişangâhı olanîar arasındadır. Bunların adı sejjar fotografçıdır. Burada bir mesele ile karşı karşıya bulunuyoruz. Herkes, herkesin resmini çekebilir rui? Ve çekmeye salâhiyetli midir? Zannetmem: Hürriyet denilen şey bu kadar ileri gitmemiştir. Ben istemedisim bü adamın eline resmimi vermera. Ama habcrim olmadan çeker, O başka! Buna müsaade demezler. Benim haberim 0lursa o resmin kullarulmasını rneneâebilirim. Hele kadınların, hzların istemedikleri halde resimlerini çekmek suç sajilır. Fransa Çin Hindistanına muhtariyet veriyor Paris 25 (a.a.) Sömürgeler Bakanı Fransiz radyosunda, hulîumetin, Praasız Çin Hindistarurun mustakbel anayasası hakkındaü dîklârasyonunu okumuştur. Brazzaville'de ilân edilen prensiplerl hatırlatan Sömürgeler Bakanı, Çin Hindistanında bir federasyon kurulacağmı ve bunun Fransiz ana vatanile, menfaatleri karşüıklı ve benzer olmak suretile, «Fransiz birliği> teşkil edecegini belirtmis., federasyon halkının, Çin Hindistanı ve Fransiz birliği yurddaşı sıfatlannı alacailanru, boylece federal ödevlerin hepsinde iş saiıibi olmak hakkını kazanacaklarım söylemiştir. Çin Hindistanının bir genel vali karşısmda mesul, yerlilerden ve Çin Hindistanında oturan Fransızlardan mürekkeb, sorumlu bir bakanlar kurulu bulunacaktır. YENİ ESERLER Roosevelt kimdir? ı'Roosevelt klmdlr? New Deal necilr?) Dünyada çarpışan trütün ldeoloJUerl ve mumesslllerlnl kiîçük, sade ve ucuz kltab serilerl halinde okuvuculara sunnîyı gaye ediaen Tasvlr neşrlyatınm cKimdlr: nedlr?» serislnin seklzincl kıtab: olarak çıkmıştır Amerika Cumhur Relslnin hayatını ve temsıl ettiği siyas«t akldelerlnln ozünü anlatan bu küçük fakat değerlt escrt okuyucularımıza tavsıye ederlz. Q. E. N. Beyoğlu Kltab Saraymüa ve dLğer kltabcılırda satılmaktadır. Amatör Bcşlncl sayısı çıktı. Bu sayıda Prof. Dr. Kâzım Ismall Gürkanın CKeşlfler ve tesa. düfler), Güzel Sanatlar Akademlsl seramlk profesorü İsrr.all Oygann (Çömlekçilık), •ressara Ercümend Kalraıkın CDesen). Dr. All Fuad Örsanın CAmatör tavukçuluk> ve Niyazl Alrugenlçln TBadyo), yazılarüe fToz maden sanayll) ve rDü&ya plramlt şekllnde ml?) adlı lkl mühim makale ve bir çok faydalı tilgller vardır. Tavsiye ederlz. Platı 30 kuruştur Rusya ve Yugoslavya Belgrad 25 (a.a.) Tanjug Yugoslav ajansının verdiği bir habere göre, Sovyet büyük elçisi M. Ivan Vasileviç Sadeikof, naiblere itimadnamesini takdim ettiği sırada bir nutuk söyliycrek demiştir ki: Tezer Almanya yenilince.. İıtgilterede bulunan iktısad heyelimiz döniiyor Dünyada gelişmeye baş'ivan iki temayül Büvuk şalrlmiz Abdülhak Hâmldln piveslerinden «Tezer», üstadın blzzat tashlh ettiği nüsha esas tutularak yeni Türk harflerile ilk defa olarak basılrnıştır. Türk ed»blyatınıa en müiıirn slması olan Hâmidln eserlerlnln yeni nesltn lstifadeslne arzolunmisı takdire şayan bir teşebbüstür. < Sovyetler Birliği, kurtuluşlarını Karn»rlrr.lze tavslye ederlz. durıundadır. B. FELEK tamamlamak ve bağımsızlıklarını takKADIN E V Bursalıların güzel bir teşebbüsü iye etmek için Yugoslavyanın kardeş Kız Mcslek Ögretmen okulu, K12 EnsttBursa 'Ozel) Bazı varlıklı Bursalılsr, milletlerine mümkün olan yardımı ge tuleri ve Akşam Kız Sanat oku'.lar: taraBeledlyeye baçvurarak Belediye bütçesils ne. niş ölçüde yapmıştır ve bunu daha da îından. haznrlanan ve Maarlf Bakanlığı ta raen yapılmasına imic»n olmıyan bazı lrnar ;enişletmeğe devam edecektir. rafıncim yaymlanmakta olan bu nefls mo şlerlne para yardımında bulunarak bun« ların yapılmasını kolaylaştırmak Isted.kdergislnin lklncl sayısı da çıkmıştır. iki memleket arasındaki bağları kuvKuşe klfıd üzerine basılan ve yüzlerce er'.nl bıldirmlşlerdir. Bos'le çeşld tnuracaat. vetlendirmek ve harb zamanmda rldurer.kU resimle süslenen «KaduıEv» derglsl. er karşısmda kalan Beledıye Reisl E3ıb ğu kadar barışın yeniden kurulması dıklç. ütü ev ldaresl. yun lşlerı. şapkacı Ilüştü Akyurek, kendllerlnl toplayıp bir devrinde de kardeş milletlerimizin çok ük ve dljer çeşldll' her sevîyedskl nilelert konuşma yaprcış ve bu toplantıda Buz.=alıların şehrin iaıarı lşlerl üzerinde yakia sıkı işbirliğini geliştirmek için elimden ÜSİlendtrecek bir mahlyetteclr bir ilgl taşıdıklan sonucuna varılmıştır, geleni yapacağım.» «KadınEv« derglslntn b\ı sayısmın da Bunun uzerlne derhal bir cemiyet kurulen büyilk hususlyetl her sahada milll bir masına karar venlmtş ve teşebbüslere gePragda isyan mı çıktı? karakter ta^ımasmdadır. oKadınEv» bu sa çllmiştlr. Bu kurul Beledlyenin lmar progı Ankara 26 (Rt Bugün Stockholm yısında da ortaya attığı modellerln bir ço rraıına uygua o'.an, fakat yapılrnasına he. ğunda. eski Türk motlfler'.ni mıgünkü nüz sıra gelmlyen veya Imkân bulunamı» den verilen haberlere gore, Prag'da is zevMerirnlze uydurmuş ve bu harekettle de yan lmar lşlerinl Beledıyeye para yardıayan çıkmıştır. B^" çok naziler şehri Sıyafet modamızda bir çığır açmıştır. larında bulunarak yaptıracaktır. terketmek zorunda kalmışlardır. 90 büyuk sahlfeyl geçsn bu nef'.s moda Meselâ lpek fabrıkatorlarmdan Et^at derrisl Maarîf BEkarıUSı yayınevlerlnde ve Pekiş ve Hamdi Saml Gökçen, Cumiıurir5t başlıca kltabcüarda 2Î0 kuruş fiatla sa koşkune çıkan caddeye parke döşetecekUludağda kayak tılmaktadır lerülr. Bir ır.ahalle halkı. kendi lâgımlarını müsabakaları ve kaldınmlanm yaptıracai, bir ba?"ta semt, şehrlu Asrl mezarlılmı yaptıracakBursa (Özel) Orta oiulların söDoğum tır Eoylece tabli güzelliğlle meşhur olan mestr tatıll yapması üzerine son hafta Yüksek mühendls Sadi CtmiUl Ue Plruze Bur=anın daha ziyade guzelleşmeslnl lstlyea içinde Uludağa büyük bir öğrenci kalaCimlUlnln dOn tlr er'aek evlâdlan dunyaya varlıklı Bursalılar fazla paralarmı Beledlye. balığı gelmiştir. Ankara Atatürk lisesın gelmiştir. Tavruya, ana ve babastle birllkte nin faaliyetlal kolaylaştırtnaga tahels edeceklerdir. den, Galatasaraydan, istanbul Kız lise saadet ve uzun ömurier dilerlz. sinden müteaddid kafilelerie Bursa liseleri ve diğer orta okulların öğrencilerinden bir çoğu Uludafda kayak sponı yapmışlardır. Evvelce havaların fenalığından geri bırakılmış olan Bursa Dağ28 Mart ÇARŞAMBA akşamı 21 de cılık kulübünün kayak müsabakaları da İstanbul tarafmda ilk defa : bu kalablıktan istifade edilerek yapılmıştır. Müsabakalan Dağ kulübü idare heyetincen Musa Ataş idare etmiştir. Çıkış hakemliğini İstanbul fabrikator(Tam kadro) ve tanınmış bütün SAZ ve SES sanatkârlarımızın iştirakile lanndan Fuad Bezmen yapmıştır. FeEminönü Halkevi Sosyal Yardım Kolu Menfaatine derasyonun evvelce çizdıği parkurîar Numaralı koltuklar şimdiden sinemadan almabilir. Yerler: 75 100 150 üzerinds yapılan bu müsabakaiarda de j rece alanları bildiriyorum: BUGÜN" MATİNELERDEN İTİBAREN" Inişte: Dağ kulübunden Mehmed Camcılar ve Aydm Aycan bsraberükle ı birinci, Mustafa Güçlü ikinei. San'at S i n e m a s ı n d a Enstitüsünden Suad Aykaç üçüncü. Bütün bunlara rağmen bu ıdarrJar fütursuzca yolculara ve gelen geçıne musallat olmaktadırlar. Tabü bu hareketleri karşılarındakinin gücüne kavvetine göre değişiyor. Za>ıf buidîıklarına çullanıyorlar ve resmi çektikten yahud çekmiş gibi göründükteu srnra üç beş kuruş mukabilinde resmi çekilene bir kâğıd veriyorlar. Bu kâğıdın mahiyeti çekilen resmi aramak için bir numaradan ibarettir. Nerede ararur? Bulunur mu? Kaç kuruş ahnır? Neden alınır! Buralannı kimse bilmez ve kontrol etmez. Bu yolda bir sürü şikâyct mektubu alıyoruz. Hattâ son aldığım bir mekrubda bunlardan birinin okııjucunıdan peşin yarun lira aldığı yazıb. Miktarı ne olursa olsun bu ne çeşid alışvcriştir? Pazarüğı yok, fiaü yok, tarifesi yok! Bilmem ki zabıtamız piyasada fotograf malzemesi kıtlığı oldugunu bizim kadar biliyor mu? Bugün gazete folografçüarı, en mübrem ihtiyaçları îçiım. malzeme bulamazlarken bu sokak esnafı nereden buluyor?.. Bence bu sejyar fotografçüan bir düzene sokmak gerekür. Bunların dükkânlannı tesbit etmek, istemiycnlcria resimlerini çekmelerine mâni olmak, halktan şu veya bu vesüe ile peşin psra almalarını yasak etmek ve nihayet bu şartları kabul ve tatbik edeceklere t u müsaadeyi vermek yerinde bir tedbir olur. Zira artık halk bunlardan osaıunış İ 1 i. ÇEMBERLİTÂŞ SİHEMÂSINDA Konservatuvar Türk Musikisi İera Heyeti E L H A MR A Kapalı inışte': Dağ kulübünden Aydın' Aycan birinci, Sanat Enstitüsünden Su j ad Aykaç ikinci, Mehmed Camcılar üçüncü, Frar.sanın eski Ankara sefiri M. \ Berjeri dördüncü olmuştur. Mukavemette Mustafa Güçlü Urinci, Mehmed Camcılar ikinci, Ahmed Çağlayan üçüncü olmuşlardır. Arabamz pek mükerr.mJİ... Markası nedir? Evli ve birer çocukları bulunan iki samimî arkadaşım vardtr. Birinin saadeti devam ediyor, diğsri on ayianberi cehennem hayatî yaşıyor. Dul bir kadını evine bekçi koyup Mısıra giderken bu otomobüi de bir şaraja bıraktı. Kendisini garajm sahibı ile t?raştıran ben olduğum için, arabayı ara sıra almakta güçlük çekmiyorum. Demek otomobil kullanmasmı biliyorsunuz? Pek yavas söylediniz ve sarardınız. Acenıi bir kullarucı elinde hayaünızı tehhkede mi görayorsunuz?.. Kendi hayatımm da bence büyük bir kıymeti olacağını hesaba katsaj'dınız 'elâşlanmıyacaktınız; acemilik neticesi yapacağım kazada kendimi da ^ar^cjnış olmıyacak mıyım?.. Bir zamanlar vaâfem icabıncan olarak emrimizdeki kamyon ve motosikletlerle devarnlı siaj yapmıştım. Mecidiyeköyünün çardakh kır kchvelerine henüz sandalyalar dizi'm' mişti. Yollar ıssız, tarlalar yeşı'lissizdi. Alçaklarda uçuşan koyu kurşuni bulutların, basık bir kubbe kasveti vermesi icabederken gönlüm ferahtı. Bir yere çarpmamak ve yol üstündeki ufak tefek taşların sarsıntısmdan azade kalabilmek için direksiyona inhiraflar vermek meleked«n ziyade dikkat bidir, dec'im. Idaresi güç olan irade direksiyonlarıdır. {Arkasi var) K ı İ I T Ü R K Ç E Büjük Rus edibi LERMONTOVun en meşhur eseri olan MASKARAD piyesinden alınan bir film şaheseri. Çarhk Rusyasının muhteşem saraylarmda geçen bir aşk faciası. Kızımı müthiş bir kar topu hücumundan kurtarmışsınız... Fasıla verilmeden atı'ıan toplarla bir ara tıkanacak gibi olmuş. Onu baygın halde eve getirselerdi, muhakkak ben de kendimden geçerdım. Çünkü kalp hastalığım var; doktorlar, fazla heyecana kapılmamamı tavsiye ediyorlar. Bu sözlerimi, hisseme düşen teşekkür makamma kabul edin... Teşekküre değer bir ijey değildi efendim: komşuluk vazifemi Yapmıstım. Hafifçe kaşları gerilen kerimesinin tekidkâr bakışını tyalnız, geç kalındıktan sonra ifa edilmiş bir vazife» nanasma almca, sözüme küçük cir üâve yapmak lüzumunu duydum. Fakat gene validesine an'.atıyordum: Ge;ide geldiğim zaman msktebliler, sultanlara dadılık etmiş bir arabın etrafmı çevirmişlerdi. Kadıncağız, hoş sözlerle hepsini güldürerek kar topları altmda hırpalanmadan öbür tarafa geçmeğe muvaffak oldu. Yumurtladığı cevherleri düşünerek arkasmdan dalıp gitmeseydim, sahanın tehükesini kerimenize fısıldar ve kendilerini o âni baskma uğratmazdım. Maalesef, ben müdahale edene kadar vücudları epey örselendi zannediyorum. .rvlükâlememize karışmıyan kızı nazarlarile, yüzünün mimiklerile konuşuyordu. Tebessüm ettikçe yanaklannın gamzesi beliriyor, elektrik ziyası altmda süt beyazı dişleri ışıldıyordu. Kaşları gerildikçe de, afacanların zevkini ilk dakikadan tahdid etmeği haksızlık bulmuş adaletperver adama, unutu'vnamış infiali hatırlatıyordu. Bugün fazla bir seksapeli mi vardı; yoksa yüzünün hafif boyalarını mahirane mi kullanmışü?. Gülerken de, kaşlarını ça+arken de güzeldi. Uğradığı aşırı şakadan kızımıfn gözü son derece yılmış... Mekteblilerin başka bir sokak başmda ker.disini ikinci defa bombardıman tutmak ihtimallerini düşünerek sizden nota çantasıru almamış... Piyano mualliminin evine kadar refakatinizi temin için mevzudan mevzua geçmiş... Ihtiyatlı davranıp ortalık karardığı vakit eve dönmüştü. Hemşirenizin kerimeme akran olabileceğini söylemişsiniz. Valideniz hanımefendi ile birlikte teşrif ederlerse, bizim de gelmemize yol olur. Allaha ısmarlndık efendim... Hürmetle iğilerek onları selâmladım. Bindikleri Şisli tramvayma at'amamak için Tünel durağmdaki süthaneye girdim. * * * Hiç bir seferinde sözleşmediğimiz halde, mühendisin kızı. serbest bulunduğum on beş günde bir pazarları öğleden sonra muayyen saatte piyano muallimine gitmeğe dikkat etmiş, ben de malum geçidde ona tesadüfen raslayıvermiş olmak ihtimamını göstermiş, beraber yürümüş, komışmuş, ^ülmüştük. Vapmacıksız, olduğu gibi görünmeğe dikkat eden bir kızdı. Yerme göre tevazuu da seviyordu. Inadcılığa benzer hallerine tesadüf etmedim. Oamdösyonu bitirdıkten snnra kitab yüzüne tövbe etmediğini «okuyun; herhalde beğeneceksiniz» diye verdiği eser'erden anlıyordum. BeUibaşlı Fransız muharrirlerinin isimlerini taşıyan bu kitabla ımm • ••ıııı ı • • YARIN • ı ı B ^ m ^ Teessür ve heyecan duymak™ Dehşetten titremek ister misiruz?^ AKŞAMDAN İTİBAREN SÜMER SİNEMASINDA Gctrilecek olan 5 rm hepsi roman değildi: içlerinde tarihî, içtimaî, felsefî olanları da vardı. Arasıra Türk ve Arab şairlerinden mısralar okuduğunu gördükçe, sörlerin telkini altmda kahp dejenere olma:;.ığı hükmünü veriyordum. Fikirlerini, duzgün ve müessir ifade etmesini biliyordu. Velhasıl o,mmla hayata, îdebiyata, musikiye, kadına aid bahislerde birleşiyorduk. Bir pazar yol arkadaşına rashyamayınca meydanı yavaş adımlarla geçti. Koşede iğildi; altı kauçuk iskarpinimn sallanmıyan bağlarmı çözüp bir kaç defa yeniden fiyonk yaptı. Beş on adımda bir arkaya bakmaktan boj'nu ağrıyacaktı. Meydana nazr sokağm üst başmda duran iki kişilik ^por otomobilin mevcudiyetini ancak, içeriden kapısı açıhp: Buyrun Füsun Hanım... „ Diye davet edildiği vakit farkeiiace, yanan bir şöminenin karşısmda uzun müddet oturmuş gibi yanakları al al oldu. Henüz mevsimi değil anraıa demiştim, Tarabya tarikile gidip Hacıosman bayırından dönen bir turu müteakıb sizı hocanızm evine bırakabilirim. Yazan: VEDAD TANCA [ Geş kaldığı için. arkanıza baktığınız kardeslerinizin matmazeli de işte ıızaktan geliyor. Teklifimi kabulde bir malızur görmezseniz, arabaya çabuk binin... Ağzımdan matmazel çıkıvermiîti; hiç (.ılrr.azîa uşc.ğınız demeli^'dim. Muvakkaten memleketindeki ailesi y ; \ n a gıtmiş Fransiz mürebbiyenin epeyoe kalacağı söylenmişti. Arkasma dönmeğe hacet görnıeksizin: Yavaş yürüdüğüm takdirde bana yetişeceğini bildirmiş olan teyzeme bakıyordum; hazırlanması bir türlü bitmez ki... diye, tevilime hakikatimsi bir veçhe verdL • Müsaade ed'in; piyano muallimini bekletmek saygısızlığında bulunmayayım» mazereti «maalesef arabanıza binemiyeceğim» manasına gelecekti. Dönülüp dönülüp aranıldığuıı görmek ve bu suretle teklifine kaçamak noktaları bıraktırmamak için uzakça bir tarassut mevkiine çekilmiş subaya açık bir rrukabele gerekti. Hızlı gitmek ve çabuk dönmek şartile yanıma oturdu. Yola çıktık. Kalbinin çarpmtısından sesi de titremesin diye, kendini sıkarak konuştuğu belli oluyordu: K A B esrar U dolu Emsaisiz filminı görn.eğe bnzı: lanınız. Baş rollerde : DİANA B A R R V M O R E ve B R İ A N DONLEVY S»vimli ve muammalı güzellikte bir kadın... Bu kadın yanında ölü bir erkek... Acaba onun katili mi?,, Esrar bizi nereye s ü r u k l u v o r ^ Korku nerede başhyor?., Cirayet nerede son buluyor?.. •••• Bugün A R Sinemasmda KAÇIRILAM GELİN İ K İ N C İ H A F T A BE1TY U1VİS JAMES CAGNEY Seanslar: 2.30 4 30 6,45 ve 9,15 te İlâveton: VALTA KON'FERAN'Sl TÜRKİYE KuffiÜR SÂTİŞ ve TEVZİ MÜESSESESI İstanbul Şubes'mden: 1 Sobalar için yapılan kok kömürü tevziatına 31'3 945 cumartesi günü nihavet verilecektir. 2 1 0 nisan 945 salı günü akşamına kadar kok kömürlerini depolanmızdan almıyanlarm ordüıoları iptal ve paraları iade edilecektir. (3646) i