Katalog

ARl YAVRUNUZUN SIHHATVENEŞESİNİ GARANTİEDER MÜSTAHZERAT1M1Z: ^ PmiNÇ,VE HUBVBAT UNIAR1 A 22 inci yıl Sayı: 7646 umhuriyet KURUCUSU : YUNUS.NADİ Tejgraf ve mektub adresL Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298, İdare ve Matbaa kısmı: 2429924290 1 Pazar 2 Aralık 1945 KUVVETGfD/lSf Rusyanın İrandan istekleri anlaşıldı! Münasib bir petrol hntiyaa verilir ve İran hükumeti tamamen değiştirilirse, Moskova tatmin edilmiş olacak ve Irana karçı husumete nihayet verecekmiş! Hitler'i yıldıran ordu «Almanlarla Japon ların birîeşmesine Türk ordusu mâni olmuştur» Bir Amerikan gazetesi dikkate değer bir makale nesreîti , Tahranda bütün siyasî parti merkezleri kapatıldı. İngiliz Amerikan kıtaları şintalde sağlam surette yerleşiyorlar Önce fikir sonra adam * nsan topluhıklarını jurüten, adamlar değil fikirlerdir. Nekadar güçlii bir makam sahibi olursa olsun, isterse bütun devlet salâhiyetlcrini elinde toplasın, aklına estiği gibi kanun yapıp nizam ktırsun, cemijeü ifadeye yarar bir temcl fikirden mahrum olanlar, \ürüdükleri \olda yalnız kalmağa mahkumdurlar. Rejinıler ve poiitika sistemleri sadece birer çerçeve, birer kahpür. Tarihte nice kiıçiik şefler goriirüz ki baslangıcda pek ehemmiyetsiz bir harekete onayak oHukları halde, fikirlerinin kuvveti sajcsind* kocaman devrimlere yol açtnıslardır. Bıına karşılık nice imparatorlar bilıriz ki. sarsılmaz bir otoriteyi ellerinde tuttukları halde, fikirsizlik yüzünden herşeji kaybetmişlerdir. E'vurum kongresinde Mustafa Keır>al ncydi? Ycni'rais bir devletin rütbesiz bir askeri. Harbive Nazırlığından emir alan bir yÜ7bası. onu her dakika tevkif ettirebilir. iki neferin muhafaza. fina teslim edin Istanbula gönderebilirdi. Memleket bastanbasa yabancl i?paline uçradığı halde. o zamanki padişah hükumeti no de ol"=a is.ıancı bir <jeneralin hakkından geicrmyecek kadar zavıf değildi. Halbuki, o rütbesiz asker padişah hükumetinden daha kuvvetli çıktı. Generallerile, subajlarilc, memurlan ve halkı ile biitiın Anadolu, Babıaliyi değil onu dinledi. Tıirk milleti onun arkasından jürüdiı, onun dur dediği yerde dnrdu, savas dediği yerde savastı. Çünkü Mustafa Kemalm benliği Rkir doluydu; Türk milleti bu fikirlerin arkasrndan koşuvordu. 1 Celâl Bayar, dün: ((Parti kuruyoruz, bı muhakkaktır, fakat bir kaç gün geçmeden tafsilât veremerri)) dedi Eski Başbakanın yeni partiyi kurmakta kendisile isbirliği yapaıt arkadaşları da henüz birşey söylemek istemiyorlar Beni nezaketle kabul ettl Yeni hakkında bir takım neşriyat yapı'.dığ bu hususta bir diyecekleri olup olma< dığmı sordum. Bana 27.111945 salı ge cesi Refik Koraltanm evinde Fua Koprülü ve kendisinin de hazır bulunduğu sırada Refik Koraltan tarafmda verilen beyanatta kendıleri tarafınd bir parti kurulacağı havadisinin mevcud bulunduğunu söyledi. «Yen havadlsler bu beyanatm teyidi mahiye] tindedir.» dedi. Yeni parti hakkınd* sorduğum müteaddid suallere «Cell Bayarla görüşmeden herhangi bir GÖylemenin mümkün olamıyacağmU?^ belirtti ve Üâve etti: < Refik Koraltan hakkında Nadiıtf Nadinin yazdığı başmakaleyi okudu&] Hak ve hakikatlerin açıkça ifade edil \ miş olmasmdan çok menanun olduk#: Yunu3 Nadi merhum, Celâl Bayarm v« Koraltanm 35 senelik fikir ve inkıîâb : arkadaşı, benim ve Köprülünün de çolc Arkası sahije 3, Sü, 6 da ^ Eski Bayann kuracaflı 4 D Amerikada NewYork eyaletinde j Binghampton'da çıkan iBınghampton Sun> gazetesi «Turkiye ^uphe edıyor» Ankara 1 (Telefonla) İçel milletbaşlıklı yazısında dıyor ki: vekili Refik Koraltanın Partiden çıka«San Francısco'da çıziîen güzel istikrılması hakkındaki grup kararı uzerlne, bal levhası karşısmda kuçuk mılletlerin kendisini e\nnde ziyaret etllğim zaman kendilerınl ne dereceye kadar emnitekbaşına yahud da malüm takrir sayette hıssettiklerı Turkh :m.n bır milhibi arkadaşlarıle birlikte bir parti >on askeri sılâh altmda bulundurmağa kurup kurmıyacağım sormuştum. O karar vermesınden anlaşılmaktadır. Hıtler, doğuya doğru ilerleyip Japon zaman bana şöyle demişti: « Hâdiseler inkişaf «tmektedir. larla bi<leşmesi için güzel bir fırsat zuhur ettıği halde, bunu yapmağa cesaret Takriri ımza eden dört arkadaşla aynı yolda edememi1:, önünde çok iyi talim görmüş kanaat ve düşüncelerle, ajiıı ve iyi cihazlanmıs. Türk ordusunu gö yürümekteyiz. Çunkü memleket ve rünce tereddüd etmiştl. Hitler'i blle milletin selâmetini bu yolda görüyoruz. yıldıran bu büyük ordu sayesinde Tür Bu birliğin bir parti doğuracağı mukiye, bu harbin dışında kalabilmiştir. hakkaktır.> Tahrandaki ana eaddelerden birinin görünüşü Refik Koraltanın bir kaç gün önce Ancak Müttefıkler Mihveri ezeeek kaTabran 1 (a a.) Reuter ajan«nın merkezlerinden çekümlştir. Şimdi Rus bıllyette olduklarını ispat ettıkten son gazetemlz içın yaptığı ve bir partinin kuvvetlerinin karargâhı şehirden 4 kı radır ki, Turkler muhabiri yazıyor: rmıkadderatlarını kurulacağı yolundaki beyanatının takResmen haber verildiğine ^göre, Tah lometre uzak bir noktada bulunmakta Müttefiklerle birleştlrmeğe karar verdl rir sahibi arkadaşları tarafından teyld edilmesi ve bu fikrin kuv^eden fiile randa kalan Rus kuvvetlerinın bakiye dır. ler. leri, şimendifer istasyonlarile münakale Arkası sahife 3, Su. 2 de Türklerin kanaatince her ihtinıale çıkacağı yolundaki haberler üzerine. partinin kurucularından olan v« halen karşı hazır bulunan bir ordu arkada güven evlerinde oturan Aydın milletbıraktığımu kara günlerdekl kadar vekili Adnan Menderesi evinde buldum. lüzumludur. Bir Turk yorumcusuna göre, üç yüz yıldanberi idrak edilen en uzun barıç devresind«, yani 23 yıldan sonra Türkiye bugün en büyük harb tehlikesile karşı karsıya bulunmaktadır. San Francisco formülü tahtmda, büvük milletlerden biri arzu ettiği dakikada bu barı? devrini son» erdirebileoekür. B« durumun mantıksız olduğunu kim iddia edebilir?> Milletvekilleri bugün segiliyor EsU Bafbakan Celâl Bayar Üniversite bahçesine kürsüler kuruldu. burada hararetli propaganda nutukları söyleneceği tahmin ediliyor Amerikanın Çinde takib ettiği siyaset Başkan Truman, içinden çıkılmaz bir safhaya giren Çin işini halletmek için mühim görüşmeler yapıyor Suriyede 2 saatlik grev! Hatayın Suriyeye ilhakını istiyorlarmış... Moskova 1 (R.) Tass Ajansınm Şamdan bıldirdığine göre, kasım ayının 29 unda Hatayın Turkıyeye ilhakınıu ' 9 uncu yıldonümü munasebetile, bü» ' tün Lübnan ve Suriyede iki saatlik bir protesto grevi ilân edilmiş ve bır çok mıtingler yapılmıştır. Şamda 5000 talebenin işrlrakile büyük nümayışler clmuş ve nümayişçiler şehrin başlıca cad delerinden geçmişîerdir. Parlamento binasında yapılan bir toplantıda parlamento azaları da söa sdylemişlerdir. Bu mitinglerde söylenen sözlerde, Suriyeden gayrımeşru bir surette alman Hataym Suriyeye iadesi istenmiştir. Eski Yugoslav ne yapacak ? Pierre, bir takım konferans ve toplantılar hazırhyor Londra 1 (a a.) Eski genc Yugoe3av Kralı Pierre, memleketinde cumhuriyet ilân edildlği su ilk günlerde bir takım konferans ve toplantılar hazxr!amıştır. Bu faaliyetlerin, bir çok nüfuzlu tarafiara mallk bulundugu Amerikada Kral taraltan bir partinin kurulmaslle Arkas\ sahife 3. Sü. 3 te Kralı • İnönlerile, Sakarjasile ve Dumlııpınarile büj ük zafer. işte o fikirlerin zaferidir. Cumhuriyetimiz, inkılâblanmız ve hayat yolıında başardığımrz hamleler de aym fikirlerin eseridir. Atatürk >asadıkça. o fikirleri içimizde en canlı olarak temsil edcn adam bilriiâitniz için arkasmdan yürüdük. Oldüğü Buşiın yapılacak seçimde kazanmaları en fazla ihtimal dahilinde bulunan adaylar Amiral Şükür Zühfii Hakkı Tarık Galib Kemall zaman, fikirler ölmiyecek düşüncesile Okan Çubukçuoğln Us Söylemezoğlu kendimizi teselliye çalıştık. Merhum Galib Bahtiyardaa açık bu• lunan istanbul miUetvekilliği için bu Fikirlerin ölmediğine şüphe yok. Usabahtan itibaren Unıversite konferans zakları, çok uzakları gören Atami7, ijm salonunda seçim yapılacaktır. Intihab rıi iki buçuk gün siirecek basmakalıp sandığı dün muhafaza altmda bulunduprensiplerin bnderi değildi ve olamazdı. ğu yerden çıkarılmış ve hazırlanraıştır. O, koskoca bir millctin yüzyıllar bo Sandık, bu sabah salona götürülecek T« junca içine basürdığı, jüreğinde hap boş olvp olmadığı muayene edildikten settiği yasama ihtirasını sezmiş, bu canlı sonra teftiş heyeti huzurunda saat 9,30 Zekeriya Sertelin seçim ihtirası ifade ediyordu. Dâhi bir hoy dan itibaren reylerin atılmasına oaşlakeltraş ustalığile cizdiği şekiller, yÜ7 nacaktır. hakkındaki iddiaları yıllar sonra da bu millctin güzel >uDün akşama kadar adaylıklarını ko»ünden silinmiyecek kadar derin ve tamamen asılsızdır yanlarm sayısı 29 a bahğ olmuştur. sağlamdır. Millet, kendi fikirlerini getıe Bundan evvelki seçimde yüz küsur vaAn'iara 1 (Telefonla) Tan gakendi benliğine aşılayan bu adamdan tandaş adayhğım koymuştu. Bugünkü zetesmde çıkan ve Partl Genel Başbugün de, yarın da daha çok şeyler seçim mucadelesinın Baro Reisi Mekki kan vekilinm seçim tebliği ile alakalı öğre?>ecektir. Elverir ki. Atatürk bayraH:kmet, Hakkı Tarık Us, ve Zühtü Çubulucan ve Zekeriya Sertel lmğını her zaman dik tutmak vazifesini bukçuoğlu arasuıda olacağı anlaşılmakzasını taşıyan yazı munasebetile yüklenen a^dın nesiller gevspklige düstadır. Mekki Hıkmet Beyoğlunun, ZühPartinin ye^kıli şaiısiyetleri. llklrlemcsinler. fikirleri ihmal edip her«eyi tü Çubukçuoğlu Beşiktaşm, Hakkı rini şoyle hulâsa ettiler: bencil görüslerle ifade etmek gafleflne Tarık Us Fatihin reylerini temin etmiş düşmesitıler. Bu yazının hakikatle alâkası yokgibidirler. Bunun haricındekı kazalar tur. Partl Genel Başkan rekilinin kinci seçmenlerinin en çok reyini kazaBugün Atatürk rejimine fasist damtebliği çok sarihtir. Bu kabü 4edikoseçilebilecektir. YaNADtR NADJ nabilen milletvekili sahife 3, Sü. 5 te Arfcos» sahife 3, Sü. 5 te Arkast Arkast sahife 3. Sü. 4 te Hakikatle alâkası olmıyan dedikoduiar Kütle halinde intihara teşebbüs eden Almanîar Amerikanın yeni Çin elçisi General Marshall (ortada) Amerikan Genelkurmay heyetile görüşüyor \ Yunan takımı dün Beyoğlusporu 21 yendî Cavadaki mficadeleyl idare eden Dr. Ahmed SöUarno Cavalıların Indonezyalıların Felemenklilerle anlaşacağı söyleniyor Stockholm 1 (a a.) Britanova ajansınm bildirdiğine göre, eski doğu cephesinde savaşan ve Isveçe iltica ettıkten Washington 1 (a.a.) Amerikanın • dukları da vardır. sonra gözaltı edilrciş bulunan 2500 AlÇin siyaseti Washıngton'da günün en | Fakat bütün zorlukların başmda ge manm, Rusyaya gönderilmek üzere mühim hâdiseslni teşkil etmektedir. len şey, büyük devletler arasmda ve zorla memleket dışına gıkarılmalan Hurley'in heyecan verici istifası, Gene bilhassa Uzakşark meseleleri hakkın hakkındaki karar askerler, polis kuv« ral Marshall'ın Çungking büyük elçilı da Rusya ile Amerika arasında bir sn vetieri ve bu Almanîar arasında karğine tayini, Çindeki Amerikan kıtaları laşmanra mevcud olmamasıdır. Rusja, gasalıklara sebeb olmuşhır. Bu Almannın geri çekilmesini istyen umumî ef Uzakşark istışare komisyonıınun hari larm bir çoğu kütle halinde intihara tekârm tazykleri v« nihayet Truman'ın cinde kalmıştır. Rusj'a, Uzakşarka Ja sebbüs etmişlerdir. Bunlardan bir çoğu Çindeki Amerikan siyaseti hakkında A r k a s t s a h i f e 3 , S i i . l d e kendi kendılerini yaralamışlardır. zahat vereceğme dair beyanatı, siyasl mahfillerin bütün dikkatini çe'îmektedir. Perşembe günü Başkan Truman, General Marshall ve Mr. BjTnes ile uzun bir görüşme yaptıktan sonra, cuma günü, gene Truman'la evvelce Çinde bulunmuş olan General Stihvell ve eski Çin büyük elçilerınden Clarence Gausse arasmda uzun süren müzakereler cereyan ettniştir. Bu olaylar hakkında hiç bir şey açıklanmamış ve Başkanın ysnından aynlan bu iki şahsiyet hiç bîr beyanatta bulunmamışlardır, Hiç şüphe yok ki Başkan Truman, Hurley • tarafından Dış Işleri Bakanlığı memurlarma karşı yapılan itharnları aydınlatmak istemektedir. Bu ithamlar meyamnda. Bakanhk mcnurlarının Çin siyasetinde mühim roller .»ynadıkları ve hattâ ÇanKayŞek'in r.üfuzunu azaltarak komünistleri .tutmuş ol. Şehrimize gelen Atinanın Enosis takımı d u n ilk m a ç m ı Be\oğluspor takımile yapmış v e maçı 2 1 kazanrmştır. Yukarıki resimde, Yunanlı misafir futbolcular, halkı selâmlarken gorülmektedir. B u maça aid arkadaşımız Eşref Şefiğin i üncü sahifemizdedir. Batavya 1 (a.a.) Holanda Hmdistanı vali muavini Doktor Van Book, tndonezyalılarla yeniden müzakerelere girişılebıleceğine dair bazı işaretler behrdığini, fakat bu görüşmelerin tarihini henüz tahmin edemıyeceğini beyan etnuştir. Müttefık genel karargâhı tebliğinde bildırıldiğine göre, İngiliz hava İzmir 1 (Telefonla) Otomobil kakuvvetlerine bağlı uçaklar, dün bütün zası davasına devam edilmış, yaralı gece Ambarawa'yı doğmüş olan gizlı doktor Perihanın babası ve ölmüş oian topçu bataryalarını bombalamışlardır Meleğin kocası Aydm doktorlarmdan 65 Bu hücum sırasında bazı toplara isa yaşında Sadi ile Meleğin annesi İsmetin betler kaydedilmiştir. de davacılar arasına katıldıkları görülBu bombardıman neticesi taarraza müştür. Doktor Perihanın vücudündekalkan bir taburumuz hedeflerine var ki kırıklara dair kat'î raporun iki ay Sfnmıştır. ra verilebileceği anlaşılm'ş hastanede îndonezyalılar, Surabaya deniz ussü alınaa ifadesi okunmuştur. Bunda, Pe5£ bir geçe hücumu yapmışlardıç. tanıte J, & î ^ . İzmirdehi faciamn muhahemesi Bugün İstanbul seçmenlerine sunulan: Temcid pilâvij..