Katalog

Şiddetli tenkidler | $8İlİr Hikmet Bayur: "EkotiGmi işleritıi daha iyi «•örecek bir hükumetitı gdsaesini dilerim,, dedi Baştaraft I *ı<H sahifede ye, müstahsile ekonomik naslhatler, lktisadî vaızlar vermek de blr lşe yarar .z. Şimdi bu durum karşısında, bu vhinf fiat muvazençsizliği karşısmda, derdimize portaial veya lpek çorab ihrac etmekle çara bııîabnir miylz? Döviz iötiyatları ve altin stoklarını, tedricen mühlmce parçalar halinde ithalât taoirlerinin emir ve havaielerine bırakmayı da teklif edecek değilim. Sannmjyetle itiraf etmeliyiz a harbin daha başlangıcmda haklkî kazanca dayanan bir vergiyi mall mevzuatmuz arasına sokamadıgımızdan dolayı hepimiz mesuliız. Böyle bir vergi, barb yıllari içinde tam randımanını verirdl. Maliye Bakanı gelir vergisinin. Meclisce kabulünden bir buçuk sene sonra tatbik edilebüeceğini söylediler. O holde, bu vergiden tam randımamm alana. kadar yapılacak iş «millî tesanüd vergisl» al'znakttr. Hatrbin blaşındainlberi yalnız tuttukları dUkkânlannm îdralanna gbre vergi ödemlş ve gellrlerinden bir Eantim bile vermemiş olanlardan bunu istemek ha&sızlık olmaz. SÖ21e millîyetçilik olmaz. Bumin en btiyük vastı ve tecellisi milli tesanüddür. ve etmek istediğim âmillerden başlıcaiarı şunlardır: «Başarısız ve kifayetsiı bir idare; Sovyet hükumetinin dünya Ermenilekötülükle, karaborsa ile kifayetsiz biı rini Rusyaya daveti üzerine dün sabah mücadele, içeride fiat denkliğini ku Baştarafı 1 Inri sahifede ekonomlnin dı^ münasebetleri bakı let memurları istikbalinin, herhalde, da Sovyet konsoloshanesine yüzden ramamak, pahalılık yüzünden normal retile tekaüd hakkından faydalanmat mından fiatlar meselesi, ayni zamanda emniyet ve teminat altında bulundu fazla Ermeni müracaat etmiştir. Bunladış piyasaîarmıızı kaybetmiç olmak, rm da, evvelce müracaat edenler gibi ğa başladıklan tarihten sonra, msfcşi millî paranin iç ve dış iıymeti gibi rulması lâzımdrr. fcazançlarm hizmet mukabili değil. oisim ve adresleri alınmıştır. Kosoloshamemurlarla ücretlilerin aylıklan ara hayatî bir davamızı da ilgilsndirmekytrn mukabili olması, hükumetin makul neye müracaat edenler umumiyetle üç suıda, birinciler aleyhindeki, fark mes tedir. bir ticaret programı olmaması ve smıftır. Bunlardan birincisini kılıksız, nedsiz ve izahsız kalmış oldu. Millî ekonomi bakımmdan, son yıl günü giinüne tedbir alınması ki en kıjafetsiz ilıtiyar kadmlar teşkil etmekMaa=lı memurlarm aylıklarmı da, larda, bir ıztırab ve şikâyet konusu son örneği bir yıl içinde yetmiş türîü tedir. Ekserisi altrnış yaşrndan yukârı kendilerine tekaüdlük haklarını, bun olarak önümüze çıkmış olan hâdise, tedbir değiştirüğimiz zeytinyağı işi Muhterem arkadaşlarım, olan bu kadmlar asıl vatanları saydıkŞehrimizdeki yağcılar dün bir top dan böyle, yanyarıya kendileri ve da bir taraftan fiatlar seviyesinin büyük dir. Ve nihayet makul bir iktisadî siBugün ekonomimizin en hâd davası yaset olmaması yüzünden, pahahhkla lantı daha yaparak vaziyeti tetkik et ireleri tarafından ödenecek yüzde on ölçüde ve «üratle yükselmesi, diğer olan fiatlar meselesi hakkındaki maru ları Errrenistanda ölrnek istemektedirmücadele edilememesi, yanlış ve eksik mişlerdir. İstihsal bölgelerine giden yağ aidat mukabilinde tanımak suretile, taraftan da muayyen bazı içtimaî züm zatunı bitirmeden önce, bunun dış ti ler. İkinci grup. gene altmışmdan yukan tedbirler yüzünden zarar görenlerin tacirlerinden ge'en ilk haberler pek mü ücretli memurların aylıklan seviyesi relerin iradlarile bu fiat yükselişleri caret münasebetlerimizdeki akislerini olup arfak hiç bir ise yaramıyan fakir Jurumunu düzeltmek için de hiç bir said ohnadığuıdan dünkü toplantıda pek ne çıkarmak, bir taraftan maaşücret arasında bir ahenk teessüs etmemiş ol de müşahede etmek yerinde olacaktır. erkeklerden müteşekkildir. Bılnlar da Rusyada kendilerine birer ev verileoede iyimser bir hava esmemiştir. Hattâ farkmı izale edecek, diğer taraftan da ması dır. şey yapılamaması. Millî paranm iç ve dış iştira kudret ini duydukîarmdan, Sovyet hükumeti bazı yağcılar yeni rekdtenin bol olma tekaüdlük sistemini, bütçe dışmda, siYurd içinde chayat pahahlığı» diye leri arasındaki mübayeneti şartlarımıza tarafır.dan bedava besleneceklerine ina«Hububat müstahsilini Wr yıl sma rağmen kötümser görünmDktedirvasıflandırılan vakıa, hakikatle, bu ve menfaatlerimize en elverişli bir tes nanlardır. Bu ihtıyar erkekler ancak gorta esasma bağlıyacaktır. için kazandırdîk. Fiatlan bu kadar muvazene bozuluşunun blr tezahürü vij'e tarzına bağlanmasınm, dış ticaret orada parasız yaşanabileceğini zannetSayın arkadaşlarım, fırlatmaya lüzum yoktu. Bu da bir ler. münasebetlerimizin istikbali bakımm mektedirler. Üçüncüsü sınüı genç ErDün gelen malumata göre, Ticaret Devletin tekaüd maaşı olarak ödedi dür. hata idi. 19441945 te zeytinyağiTiı, ekonominin dış münasetetleri. dan hayatî bir ehemmiyeti haiz oldu meni çocukları teşkil etmektedir. Bunbir ay önce de sabunu yanîıj tedbir, Bakanlığı, yağ ihtiyacmı karşdamak için ği miktar, tekaüdlük kammumm mer'idarî başansızlık ve kabiliyetsizlik yü margarin ve tur yağı imalâtının azan.î iyete girdiği 1930 yılmda 12 milyon li yani dış ticaretimiz bakımmdan fiat'.ar ğunda şüphe yoktur. ların çoğu Türkiyeye son senslerde geFakat paramızın bugünkü kıymet se lip burada bir *ş tutamıyanlardır. Eksezünden kaybettik. Hal ve geçmişe bir randımanla devamına karar vermiştir. ra iken, yıldan yıla, devamlı bir Br meselesi ise, millî paranm dış iştira sünger çekelim, fakat bu işlerin bun Bu kararın tatbik şekli fabrikaların tış seyri takib ederek bugün 29 milyon kudıetinin sabit kalr^ası ve bur.a mu v!yesine müessir oîmuş bulunan şartlar risinin başında kasket bulunan bu Erkabil, urr.umî surette fiatiarımmn di ve sebeblerde bir gevşeme elde edil meni delikanlüarı bir maceraya atılmak ı yaj dan sonra daha iyi tutulacağma dair nıııhtaç olduğu pamuk yağının ve içya lirayı bulmuştur. ğer memleketler fiat'.arından daha faz medikçe, yani, yuknrıda arzettieim gibi, hevesindedirler. Bunlarm ekserisi meğının n%sıl temin edileceği henüz maortada belirti yoktur. Tekaüd aylıklarının bütçeye yükledi la vükselmiş olması meselesidir. Elirajzdekl bütçeds bütün suıal ve um değildir. Bakanhk, piyasayı yalnız yeni bir muvazenenin unsurları az çrk ticarî işîeröen, bütün teşebbüslerden Kırtasi muamele yüzünden, bir çok zeytinyağcılara ve fiatları hemen yük ği bu ağır külfete rağmen iatminkâr Kıymetli arkadaşlarım, müstakar ve devamlı bir mahiyet ikriithal mallarmı kaçırıp sonra daha ,,„ seltmeğe başlayan sade yağcılara bırak ohnadığı ve bunları bütçe ile artırmak bir yıl içinde beklediğimiz paranin mikHâdiseyi bu formüle irca ettiîimiz Ermeniler konsoloshanenin dış kapıpatan ancak 98 mHyon liradır. Bu sözde halısını almağa mecbur oluyoruz. Kö mak istememektedir. imkânlarının da mevcud bulunmadığı zaman hnl çaresinin de kendiliğinden sab etmedikçe, millî paranm reel kıy smdan teker teker içeri alındıklan için metini ne iç, ne de dış pazarlar bakıfcazanc vergislne mukabil şimdl kaldı tülükle, karaborsa üe ciddî uğraşı'.dığmı malumdur. Kabul edilecek steorta sismmdan tayln ve tarif etmeğe imkân caddede birikmek zorunda kalmaktaŞehrimizde bayi bakkallar elinde bu temile bu artış, gelecekte, ehemmiyetli ,'iizuhla belirmesi tabiidir. rılmakta olduğunu ilân ettiğlmiz topralî da kimse iddia edemez. Geçen bvtce unan pamuk yağı dağıtımma devam eFakat meseleyi, önce, millî ekonc yoktur. Kaldı ki millet'ersrası mübade dırlar. Bunlar kendilerine sual soranlara tnahsuUeri vergisinln artıklanndan 79 görüşmelerinde Toprak Mahsulleri Ofinisbette sağlanacak ve bu şikâyet mevni zaviyesinden vazedersek, ortaya lede tediye vasıtası olan dövizlerin kıy ya omuz silkmekte, ya da bir şey biljnilyon lira almacağı hesablanmaktadır. sinin, Tütün Limited Şirketinin milyon dilmekle beraber bakkallara cumartesi rretlerinde de tagayyürler olabilir ve me?iklerini söylemektedirler. günü ve dün yağ verilmemiştir. Tevzi mıu da ortadan kaldırılmış olacaktır. derhal bir soru çıkmaktadır. Yalnıa bu rakamlann karşilaştmlması larca lira kaybettirdiği belirtildi Bu ata devam edilip edilmiyeceği dün TicaŞartlan ve unsurlarile birÜkte kay hattâ olmaktadır. Suriye ve Lübnandan 50 bm dahl milU tesanüd vergisinln adalete işler burada inandırıcı şekilde izah ebolan eski muvazeneyi yeniden kur uygtın olacagını gösterir. Köylünün dildi mi? Sonra ne oldu? Takibat mı ret Bakanlığmdan sorulmuştur. Para krymetine temas edecek Ermeni gidiyortnuş Önümüzdeki yıl memurlanmızm ma mak mümkün müdür? Yoksa, tekev gi bir kararın itühaz ve tatbikmda isBdeyeceği kaldırnmış bir vergi artıği yapıldı? Hiç, unutuldu gitti ve mes'uller Şehrimize ilk zeytinyağı partisiran çarE ü k r e ş radycsu: (B.Y.U.M.) 50 bin aşlarmı ücretîilerin aylıklarile eşit bir vün etmiş olan yeni şartlar ve unsur tical, millî ekonomi bünyesinde derin fcile bütün sınai ve ticart işlerin kazanc rahatlarma kavuştular. Bundan bir kaç amba günü gelmesi beklenmektedir. k.dar Suriyeli ve Lübnanlı Ermeni, ay önce bir lâstik rezaleti çıktı. Her Istihsal bölgelerine yurdun her tarafm seviyeyc getirmek suretile geçinme larla bir yeni müvaîene mi, aramak akisler bırakması mukadder olan bu Sovyet şurasınm k e n d i l e r i r e Ermenistan vergisi kadar tutmaktadır..> şartlarım nisbeten kolaylaştırmak yo doŞrudur? dan gelen bir çok tacir hücum etmiştir. mahiyetteki tedbirlerin tashilıi zarure C u m h u r i v e t i n e d ö n m e k Tr.üjaadpsinden Sami Coşar, muamele ve istihlâk yerde bunun zararları görülm;ktedir.» luna giderken, emeklilerin maruz buBize böyle geliyor ki, bugün karşı tini tevlid edebilir. Bu bphiste de, büt faydalanmak için, Sovyetler ı.e?dinde Hikmet Bayur ne köylerin, ne müs Fabrikatorlarm yüksek fiat :stedik!eri lundukları güç durumu d3İma gözö vergilerine de lüzum olduğunu rakamlarla izah etti. Sovyetlerin 038 yıh tahsilin, ne de tacirin VB ne de halkın anlaşılmaktadır, fakat 31 numaralı sirkü nünde bulundurmuş olan hükumeti mızdaki m<?s2İe budur: Buhran yıllari ce komisyonumuzla tam bîr görüş mu teşebbüste bulunmuşlardır. bütçesi umumî yekununa nazaran mu vaziyetlerinden memnun olmadıklarını, lerlerin son maddesi sarih olduğundan niz tekaüdlerle dul ve yetinılerin aynî zarfındaki fiat teşevvüşler'<nin ve bin tabakati halind» b"lunmamızdan derin zarfında gerçekleştirilmesine çalışacaamela vergisi hissesinin % 80 olduğu bir alış veriş mevzuubahs oldu mu ev &stra ekstra yağlar için devlet müba yardım istihkaklarını bir misli artır nctice fiatlar seviyesindeki yükselişle' bir itminan duymaktayım. Bu husustaki kısa maruzatımın mak ğ'Tiız kalkmmamızın bu teknik şartlanu anlatarak Türk milletinin milyon velâ dışan satış fiatuun tesbit edildi 'aa fiatı olan 210 kuruştan pek yukarı mak salâhiyetini alarak onlara da büt rin çeşidli amilkri yüce Meclisin aydın sadı, en ehemmiyetli bir meselemiz ü rını sağlamak için normal kaynaklardan lannı istihlâk vergisi Ödemege davet ğini, sonra imalâtçuıın, alıcmm, satıcı )ir fiata çıkılmasına sebeb görül'.nemek çemizin imkânları nisbetinde yeni bir ihatası dahilindedir. Bu amillerin en önemlileri bir yandan zsrinde dayanılır ve müdafaa edilir bir gelen d'ivizlerimizi de, icab ettikçe, edenken onun tâbi olduğu gayritabiî nuî, taptancının, perakendecinin kârları ;edir. İlk günlerde bir oynama olsa bile yardım sağlamış olmaktadır. Bu iki gibi 6ervet terakümlerine müsaade etmeTun çıkarıldıktan sonra geriye kalanın müs ekstra ekstraların fiatlarının bu nıer tedbirin. bütçe bakımmdan, ifadesi 42 enflâsyonist emisyon temayülleri, diğer mesned bulmadıkça, nihaî bir kara.a altuı stokumuzu kullanacağımız araftan da, harb şartları ve ihti'âtları varmakta ihtiyatkâr o'acağırruzı sdyle imkân hasıl olduğu takdirde, makul tahsüe yeter addedildiğini, yurdun en kezde takarrür edeceği an!aş:lm ıktadır. mümkün olamıyacağını ilâve ile te milyon lira raddesindedir. şartlarla vadeli dış kredilerden de geniş neticesi olarak, cihanla münasebetleri mekten ibarettir. sanüd vergisinin lüzumuna tekrar işa verimli bölgeleri aralarında Ege bölge Ayvalıkta istihsal bölgesinde, 210 kuölçüde faydalanacağız, mizin, kesilmesi yüzünden emtia tedasi de olmak üzere bu yüzden fakir ruşa satılan bir yağm birinci toptancı Kıymetli arkadaşlarım, ret etti. Kıymetli ve aziz arkadaşlarım, rikindeki zorluklar ve bunlara ilâveten Bütçe müzakereleri münasebetile Fiat murakabesmden ve diğer mall leşmekte olduğunu, piyasanın açılması kârından sonra 232,25, toptancıda 244,5 Şümul ve hududu bu maruzatıtnla yurdda milyonluk müstahsil kuvvetleri yurdurnuzun hal ve iitikbalde karşılaşarifesinde bulunduğumuzdan geçen yıl ıplak olarak satılması lâzungelmekteftıeselelerden de uzunuzadıya bahseden nin uzun yıllar imtidadmca, silâh altın tığı ve karşılaşacağı büyük meseleleri açıkça beliren umumî kalktnma ve iktütün piyasasmı gereken seviyede tut lir. Bu yağın îstanbulda bakkallarda kiSami Coşar, sözlerinin sonunda çols mak için elbirliği yapmış ve başarılan da bulundurulmasının tevlid ettiŞi is düşünürken, cihanm sulh V€ sükuna tisadî cihazlanma plânlarınm hayal oldeğerli Maliye Bakanının kanaatlerine görülmüş olan müdahale müesseseleri osu 268, litresi 245 kuruştan satılması Muhterem arkadaşlarım, ihsal darhğı ve istihlâk artışıdır. tnümkün görülmektedir. kavuştuktan sonra isühale edeceği yeni maktan çıkarak gerçekleşmesi, mahdud hürmetkâr olduğunu kaydederek söz ve ilgili bakanlann bu yıl da ayni nıretYeni bütçe ile, Yüce Meclisin sürekli Bu yü zeytin mahsulü geç kaldıHazine ihtiyacları için ermsyondan devrenin şartlarma intıbak etnıemiz yıllar içinde, geniş malî imkânlar is» lerini şöyle bitirdi: te çalışmalannı dilediğini kaydettl, hü ı için iyi mahsulün bundan sonra çı ilgisine konu teşkil etmiş olan dalgalı kesin olarak uzaklaşılması ve dalgalı için gerçekleştirmeğe mecbur olduğu tiyecektir. Karşıhğı münhasıran iktisaborclar için de esaslı bir tesviye su borclarm sistematik bir surette itfısına « Ben haksız olabilirim, ben aldan •kumet fabrikalarının köylüye kumaşları kacağı temin edilmektedir. muz umumî millî kalkmmanın taolosa dî varlıklarla temsil edilecek olan yeni reti getirmiş bulunuyoruz. imş olabilirim ve çok dilerim ki önü nasıl yüzde yüz karaborsa payı eklenegidilmesi, fiatlara, bu cepheden gelen nu da gözönünde tutmakta fayda var inşa ve tesis hareketlerini bir taraftan Hükumetinizin hususî dikkat ve has ahriki esaslı bir surette giderici bir dır. müzdekl olaylar benl haksz çikarsın.> rek satılıyorsa Anadolu perakendedalölçülü bir kredi ile desteklerken, dîğer sasiyetini üzerinde toplamış olduğunu edbir olacaktır. Hikmet Bayunın tenkîdîeri taraftan makul hadler ve şartlar dahinin de ilk elden mal alamadığuu «oyBaşarmak zorunda bulunduğurmız linde uzun vadeli iç istikrazlardan da geçen bütçe münasebetile de arzetmiş Hikmet Bayur (Manisa): «Bütce 0 leyen Hikmet Bayur: «Kazanan ne en Lâkin ne bu tedbir, ne de, yakın olduğum bir kısım dalgalı borcların bir gelecekte pazarlarımızdaki emtia büyük işler büyük kaynaklar istemek faydalanacağız. lerindcki düşuncelerimi söylemeğe, iyi çok çalısan, ne de faydah olandrr: Çspicfasma başlamaık ve tröylece devlet darhğmı nisbeten giderecek tedbirler, tedir. gördüğüm cihetlerden başhyacağım» raşık yolların anahtarmı bulandu» deSadece bu hakikat maliye zaviyeaindedi ve Mkumetçe ahnan baa tedbir di ve sözlerine devamla şunlan söyledi: Ulaçtırma Bakanlığı, denlı münakaiat». maliyesi için, zaman zaman, muhatara lugünkü fiatlar seviyesi karşısmda, esçln. lkl program hazırlamıştır Program teşkil edebileceği kabul olunan bczı ki muvazeneyi yeniden kuramıyacaktır. den millî ekonominin ehemmiyetini leri, iki vergiıün kaldınlmasını kay «Hükumet ekonomi işlerinde amaçsız blrl 7B,9nO,(X)O Uraya lklnolsl de kısa vadeli borcları gidermek maksadetü: Tedbirlerimizin hedefi, sayın Başba bütün açıklıijile belirtmektedir. Mail bocalayıp durmaktadır. Aklımızın ere 2,O00,CHK) Hraya tottıik dile 1946 yılı bütçesine 90 milyon lira kanımızın 16 ncı tasarruf ve yerli mah genişliğimiz, millî ekonominin gelişrae« Bunlardan toprak maîısulleTİ bildiği işler bu halde iken ya aklımızın lrtnel programa göre, muhtelll ttpt« va' Yüce Meclis takdir eder ki. devletin sine bağlı olduğuna göre, hervergisi dar zamanda devletin ltndadına ermediği teknik işler kimbilir ne hal ııırlar VB dlfîer denlz taşıt vasıtalan alı eklenmiş ve bu tasfiye işinG muhassas haftasmı açış nutuklarında da ifade etşeyden önce. verim kabiliyeti yük ksrşılajtığı ve gecikmedetı başarmak acaktır, Ikincl pl&na göre de gene dış ödenek bir hamlode, 136 milyon lira miş oldukları gibi, tevlid edeceği ağır yetişmişti. Fakat bir türlü düzenlcne dedir! zorunda bulunduğu büyük işlerin ssü ıatlar ve şehlr hatlan İçin vapurlar ah gibi büyük bir miktara iblâğ edilmiş iktisadî buhranlar sebebile, eski mu sek b'r ekonominin teessüs şartlarım mesnedi, uzun vadeli istikrazlardan zimedi. Halktan alınanm pek an hükuBazı benzin şirketleri bir teklif yap acak Te bu programın en mühim Kisnımı tir. Bağlamak gerakmektedir. Devletle vavazeneyi aynen iade etmek değil, fiatyade şüphesiz, bütçemizdir. metin el'.ne geçiyordu. Ihracat vergi mışlar: Resm! fiatlardan, istenildiği ka > 15,5OO.O(iO lira degerlnde blr ticaret Gerçekleşmesini gönüîden dilediği larda nisbî bir gevşeme elde edildikten tandaşm ahenkli işbirliği, herşeyde olBu bakımdan devlet gelirleri kaysinin kaVkması da övünme§« değer. dar benzin veririz, üç aylık da stok bu ırsanesl kurulmam teşkll etmektedlr, Bu duğu gibi, m'.llî elîonominin yeniden naklarmın verimini artıracak yeni bir Bütçe komisyonu da raporunda bu ba lundururuz, demişler, bu müracaatleri tersanede muntelif tlpıe yolcu geniilertle miz sükun ve istikrar devreane geçiş sonra, irad ve masrafların yeni bir te kuruluşunda ve gelijmesinde de vergi sistemi kurmak, artık, ihmal kagarılardan clolavî Maliye Bakanmı ls'af edilmemiş. Bu suretle, benzin ka muavln gemüer lnşa edllebilecekı bu su safhasmda. bütçemizi vasıflandıran hu lâki ve tevazün seviyesini tayin etmek kadder semeresini verecektir. retle haılce mühirn mlktarda dövlz bul etmez bir zaruret halini almıştu*. övmüştür. Ben de öveceğim. Ancak. raborsası da ortadan kaldırılmış olurdu. rcası önlenecektlr, Tersanede yapıiacafe çık susiyetler arasında bu tedbire, Bnyük olacaktır. geBakanlıktaki arkadaşlarım, kendilîri İçtimaî iradlarla yaşama masraflarınm Ticaret ve Ekonomi Bakanlan daha iyi Zira bir çok yerlerde, Belediye kam milerln hep«I programlara dahll olmıj'an Meclisin lâyık olan kıymeti verece için her zaman bir aîm akı teşkil edeyeni bir telâki seviyesinde muvazeneçalışsalardı bu borçlar daha iyi ödenir, yonları dahi, karaborsa fiatına benzin gemllerl teşkll edecektlr Birlnol programın ğinden emin bulunuyoruz. cek olan böyle bir sistemi tasarlamakBu tedbirin mahiyeti bakımmdan lenmesi, bugünkü vakıada müessir oldolayısile biz de Maliye Bakanını bu ahyor. Bir mahn ihtiyaca kâfi oîmadı tatblkl için Buyük Millet Meclislnden Ulaşla meşgul olmuşlar ve bir malî kanunlat mânası, buhran yjlarında son hadle muş bulunan para amilinin tesirlerini "îki Bakan yüzünden bu gibi başanla ğını söylemek, karaborsa fiatına «atıl tırma Bakanlıgına salâhiyet külliyatı ha^ırlarr.ışlardır. Bu hazırlık rine kadar arttırılmış olan vergi tek kaybetmcğe başlamasile müterafik olarından dolayı övmek kvilfetinden kur masını haklı göstermez. Bu ancak hükuTramvay durakları Muhterem irkadaşlarım, mesaisinin umumî surette hedefi, vertulurduk. Bütçe komisyonunca ecçll metin iş yapacak halde olmadığını gös Şimdllik bir tecrübe maîılyetlnde olmaTs liflerine rağmen, olağanüstü savunma rak, emtia darhğma tesir etmekte olan Millî ekonaminin geçirmesi zarurı gilerimiîi daha âdil, daha verimli ve Uzere Galatasaraydaki tramvay cluraS yer) giderlerini karşılamakta, zaman za sebeblerin de geniş mikyasta zail elmamiş altı kişilik heyetin raporu, içinde terir.> olan bünye istihalesinde devletin üze ayni zamanda, yenl şartlara ve icablara kaldırılacaktır, Yalnız TUnelden gelen ara man, çetin zorluklara uğramış olan sına bağlı bulunuyor. bocaladığıgıız durumu çok iyi tenkid rine alacağı vazifeyi gerçekleştirebilMemurlara yardımm ayal olmBsmda balar İçin Oalatasaraya gelmeden evvelkl Bununla beraber, istihsal maliyetleri mesi için, hükumetinizin tasavvurun uymağa daha salih bir hale koymaktır. etmiştir. Bu raporun başlıca noktaları ısrar eden Hikmet Bayur, memurları sokalc başında blr durak yerl Ihdas edlle hazinenizin ödeme tâkatini desteklcmek Bu maksadîa hazırlanan lâyihaların mizde mütenasib azalmalar elde edil daki tedbir'.ere de temas etmerne müiçin katlandığı borçlanmalan gidermek IU kendi raporuııa koymaa hoş görü zarurette bırakmanm zararh bir siyaset çoğu Büyük Meclise sunulmuş bulundüşüncesinde mündemiçtir. Açık ifade meksizin zorlanacak fiat sukutları, mil saadenizi dilerin. lecek bir şeydir. Efkârı umumiyejniz olduğunu, bunun çok pahalı ödendiğini, Bir resim sergisi rrmktadır. eıiı basmaktadır ve istemektedir ki şeker, yağ gibi bazı maddelsrin istihlâSanatkar Halük Taniu uzun yıllardıı ile, zaman zaman, hazine ihtiyaçlarını lî ekonomimizin temel ve mesnedini Dalgalı borçlanmızdan bir kısmmın Bunlar; bir türlü düzelemiyen ekonomik du kinin artması ulusumuzun ekonomik hazırladığı tablolarından mtırekkeb blr karşılamai zaruretile müracaat edil teşkil eden ziraî istihsalimizde, birden önümüzdeki yıldan itibaren itfasına 1 Gelir vergisi, 2 Kururalar sergl hazırlamıştır. Bllhassa mlüi mefahlre miş olan bir kısım emisyonîarm teda bire, şiddetli daralmalar ve dolayısile müteallik tedbir, ikill bir hedef takib rum düzelsin, b.ükumet ikaz edüsin. refah seviyesi yükseldiğine işarat sayılvergisi, 3 İşletme vergisi, 4 Usul deger veren sanatk8r sergislni önüni'jzHepimiz de bu tesirler altında konu dığını, bunun yanlış olduğunu, iyimser dekl cumartesi gunü saat 15 te Sümer si vül hacmimize eklediği fazlalığm kal Türk çiftçi kütiesinin yaşama şartlarm etmekledir. kanunu, 5 Damga resmi kanunu, 6 dırılması düjünülmektedir. Müteakıb da buhranlar tevlid etmek gibi netice Bu tedbirin gütmekte olduğu ikinci Muamele ve istihlâk vergilerinin tadiU şuyoruz. Burada aksettirdiklerimiz, liklere sapmanın uyuşturucu ve aldatıcı cernan karşısmda Ada Muessesesinde açaler verir. yıllar bütçelere de ayni miktarda koyhedef, tedavül hacmimizin normal med ve birleştirilmesi hakkuıdaki kanun, duyduklarunızdan azdır. Fakat bunla olacağını, bir durumu olduğundan iyi caktır. mağı tasmim ettiğimiz ödeneklerle dalve cezirlerinin serbest hareketlerini 7 «Taosili Emval kanunu» yerin« rın encümen raporlanna kadar geçrae göstermektense kötü göstermenin tercih Çamaşır asarken tahdid etmiyerek. kabul buyuracağmız geçmek üzere hazırlanmış olan «KaBİ bir terakkidir. Bu rapor da ayn«n edüeceğini kaydetti ve sözlerinin sonun Nuruo^maulyede Türbe sokağında 18 nu galı borçlanmızdan muayyen bazı katahsisatla ödenecek daîgalı borclar mu Alacaklaroıı Tahsil kanunu* tasamaralı evde eturan 23 yaşlannda Jale Etl tegoriler, öder.dikçe tedavül hacmımiz verilmelidir. Herhalde bu heyetle da dedi ki: Etdında gene blr kız Teşviklyede> Muradlye mütenasiben azalacaktır. mikyasmda, ve bununla mukayyed ola rısıdır. Ticaret ve Ekonami Bakardarl arasın«Halk iktisadî durumun bir tiirlü dü mahalieslnln Köknar sokağında 20 numa. rak, iktisadî kalkınma mevzularüe ö Bu kanunlar yürürlüğe girdiği zarnan, Üa bir tartışraa olmuştur. Birkaç kişi Fakat, muhterem arakadşîarım bu Aziz arkadaçlarım, ralı evln balkonuuda çamaşlr asarken baldev'endirilecek devlet teşekkül ve mü maliyemiz yüce Meclisin işaret ettiği erasmda kapalı kalacağma açığa vu zelmeğe yüz tutmamasmcan o kadar bık kon çökmüş ve Jale muhteltf yerlerlndea rada ciddî bir mesele çıkmaktadır. Hayat zorluğu mevzuu bahsolurken rulsun, halkımızca ve Ugili metn\ırlarca mıştır ki bunu devletçilik, sanayileşme ağır surette yaralanarak Beyoğlu hastane I harb ve buhran şartlarından doğmuş esseselerinin malî ihtiyaçlarını karşı Istikamette ciddî ve başarılı adımlar atgibi prensiplsre atfetmeğe başlamıştır. sine kaldırılmıştır, Demokrasinin iyiliği de olan iktisadî sıkıntınuı en ağır yükünü Umak üzere Cıjmhuriyet Merkez Ban nuş olacaktır. Bu hususta yapılan propagandalar da da bilinsiu. üzerine alan sabit gelirli içtimaî zümre kar'niaki kredi hadlerini genişletmekAziz arkadaşlarım, Şakanın sonu vardır. Bir fırbnadır esmektedir, o fırburadadır. Istlnye doklarında çalışan Mustafa İle Millî politikamızı ilgilendiren ana yi ve bunun içinde de bilhassa memur tir. Gayrimenkul iradlarında bariz biı tınayı görmemek, duymamak, göz yum Behçet edında lkl şahıs kendıleri',5 alay Şimdi, tasavvur edilmekte olan fi meseleler karşısmda, telâkki ve hareket larımızı, derin bir vicdan ezasile dümak iyi sey değildir. Kötülüğün pren eden arkadaşlan tornacı Zeyneli dövüp haksızlık vardır. Meselâ, fakir dükkân nansman metodu dolayısile günlerhni tarzımızın mülhem olacağı prensipleri, Tedavül hacmimiz ne mikyasta azaî şüıımemek mümkün değildir. veya han sahibieri vardır ki kirahyan siplerde olmadığını, hükum;tin yanlış yaralamal; suçundan 8 lnd Asliye Cezi malıdır? zin ve yakın geleceğimizin en ehfemm: bir sistem halinde, tayin etmiş buîunuHükumetçe şiradiye kadar yapılmıç Jar harb mrasında fevkalâde para gidişi yüzünden olduğunu antatmak lâ mahkemesine verilmişlerdi Dün bu dava yetli mevzularmdan birine temas et yoruz. Bugün yuvarlak rakamla 600 milyon kazanmışlardır ve 7 sene evvelki kira zımdır. Bu işleri daha iyi görecek bir sona ermiş ve Behçet] yaralinıak Euçundan lira olarak hesablanmakta olan bu ma olsn çeşidli nakdî ve aynî yardımbra mek fırsatı da başgöstermiş oluyor. Bu prensipler: 1 sene 2 aya, Mustafa da dovmok suçunrağmen, memurlanmızın reel gelirleyı verirler. Mesken işinde de evlerin hükumetin gelmesini dilerim. Bu bizi Uan 1 ay hapse nıahkum edümişlerdlr. hiyetteki hazine dalgalı borcları, her rile yaşama giderleri arasında bir muVergilerde adalet ve verimlilik, mahhem yurdda, hem dışarıda daha çok hemen yarısı bava parası ahnmadan kiyıl, 1946 için tasarladığı gibi, 120 mil vazene kurulmamıştır. dud gelirli vatandaşların vergi yükünü kuvvetlendirir. Bir taraftan da ekonoKafatası kırılarak bldü ralanmaktadır. yon lira ödenirse bu borçlarm nazarî Fiatlar seviyesile, memur vatandaslar mik işlerin her gün daha.kötü gitn esi Dava, y u r d u n bsştanbaşa ihyası d a tahfif, masraflarda iktisadilik ve tasarTophanede Martfet sokağmda 10 numaGenel ekonomi durumuna gelince; dolayısile de kamutayın buna bir çare ralı evdc oturan 33 yaşlannda Serkis oglu olarak, beşinci yılın sonunda tamamen zümrcsinin iştira kudrcti arasındaki va3idır. Bu ihya, mületin ve y u r d u n ruf ve bu şiarlardan hareket olunarak burada, tnaalesef, beğenilecek kısımlaı bütçede de muvazenedir. Arisj evln pecceresl önunden yeçen telefcn itfa edilmiş olması ve huzurunuzda muvazenesizliğin yalnız sosyal bs.k;myoktur ve bu mevzu her mahfilde en bulamadığı ileri sürülmektedir. Hüku teiİErinl c"uzeltm?k Istedlği blr sır^da pan bulunduğum şu anda altı ay önceslne d?n değil, ekonomik bakımdan da ıslah maddî mevcudiyet partlarmı, yeni e k o Bütçe denkliği ile birlikte dış tedinomisini muasır tclâkkilere ve içinde mett denetleme (murakabe) cihazımızın cereden düşerek kafatası knılmıştır. Aris çok tarüşılan bir konudur. Hükumetle iyi işlemediği açıkça söylenm?<tedir. kaldınldığı Guraba hastaneslnde ölmüş, kıyasen 110 milyon eksiği ile 882 mil edilmesi hususunda. Büyük Mecıkls yaşadığımız z c m a n m icablarına u y d u r yelcr muvazenemizi idame etmek, milonun adına konuşanlar şu cihetler üzeDolayısile biz bu ciheü tasrıh etmeliyiz. cesedinl muayene eden Adalet doktonı Iz yon liraya düşmüş olan tedavül hac hükumeti her zaman bir ve beraber dü mak, millî ekonomiyi ileri tekniğin ve lî paranm ve vatandaslar elindeki tarinde dururlar: mimizin de, yalnız bu yüzden 600 şünmüştür. ileri k ü l t ü r ü n nlmet ve i n ı k â n l a r m d a n sarruflarla sermaye terakümünü koruEsasma ne ad verilirse verilsin, hüku eet Işcan Morga kaldıttmıştır mak malî sahada hassasiyetimizin üzeEmisyon, kismî seferberiik, vergile meti denetlemekle mükellef olan cihamilyonluk bir azalma daha kaydetmeEkonomik hayatımızda normale doğ faydalanarak k a l k m d ı r m a k t ı r . rinde toplanacağı mevzularımızın başmrin artması ve bazı fiatların yükse! zın aday'arını icra kuv\reti gösterir. Halk si beklenir. ru gidişten olduğu kadar dolay'ı ve Iktisadî k a l k m m a d a m o d e r n t e k r i ğ i n BİR İKİ SATIRLA da gelmektedır. mesi. Hiç şüp'nesiz, bu âmiHer de mü bu adaylara şanlı geçmişimize, şefleriFakat bu suretle kurulacak yeni te dolaysız vcr^ilerimizde de yap'.'acak rolü yüksek heyetinizce malÛTidur. essirdir. Fakat yıllarca ateş yağmuru, mizin perestijine bağh olduğu için rey * HAYVAN BOBSASINDA ayaiita satı davül nizamının, yani sürekli aza'ma tedricî talıfif.erden vc bu meyanda bil Yurdun tabiî i m k â n l a r m d a n faydalan Muh!erera ve k'vmetli milletv'ekiUerl, bomba yağmuru altmda kalan ve yi veriyor. Sonra görüyor ki kendi oyu ile şm ııcuzîsması üzerine Belediye Mezbaha lar neticesinde tahassül edecek olan hassa istihkaklara aid kesintilerin geîir manın şartı, tarımda pulhıktan, e n d ü s maruzp.tım burada sona ermektedir. yeceklerini, bizim gibi yetiştirmiyerek milletvekili olan adamlar yani cecetleme dan satış fiatlan üzerinde bazı malumat tedavül hacmi daralmasımn doğuracağı vergisi kanunile makul hadlere indiril tride tezgâhtan, ulaştırmada basit t e Bü+çe kabulünüze mazhar olursa, b'inu sayacadışarıdan getiren memleketler de ver cihazı iyi işlemiyor. Bu sistemin gele lst^miştir. Bu malumat geldikten sonra yeni şartların, fiatlarda, istihsa'.de, üc mesinden memurîar zümresinin fayda kerlekli vasıtadan, en mütekârnil t r a k övünüiecek bir muvaffakıyet dır ki savaştan önceki pahahlığı yüz neği ta Büyük Zafere kadar dayanrr, et îiatlarmın indlrllmesi hakkında karar ret!erde, ticarî hareketlerde ve niha lanması muhakkak olmakla beraber, töre, en girift fabrikaya ve havalarda ğız. Yükek kararlarınızm daima yurverllecektir, dumuz ve milletimiz için feyizli olaca • addedersek 1944 de Amerikada 127, asağı, yukarı oradan geliyor. Bu usul ¥ SON GÜNLEBDE ortalıkta kuruş ve vet vergilerde ve bütçede yapacağı memurlar davasınm halline daha mü kanada kadar çeşidli cihazlar ve vası ğına emniyetimiz vardır.> talardır. Bu k a l k ı n n a y ı mütecanis İngilterede 131, Almanyada 111, Ispan sade bizim seçimlerimizde değil, parti, on paralık buhranı göze çarpmaktadır. Ku tesirleri kestirmek güç değildir. essir bir tedbire olan ihtiyac da aşikârplânlarla, m e r h a l e merhale başarmak yada 173 dür. Türkiyede ise 340 olarak kooperatif seçimlerinde dahi tufulan ruşlarm bazı kimseler tarafından toplanÇünkü, millî ekonomiyi ve berabe dır. M ü H A S İ B gösteriliyor. Şu balde, emisyondan, yanlış bir yoldur. Ekseriya gizli cya mü dığı söyîenmektedlr Devlet daireleri ve devletle ilgili ku ve b u n u n için de haricden külliyetîi H. LIMANIMIZA' GELEN son blr Inglllz rinde devlet maliyesini genişliğine ve rullar ve idareler teşkilâtmda ehliyet m i k t a r d a tesisat malzemesi ve m a k i n e kısmî seferberiikten vesaireden fazla racaat eJilmez. isteyen kolunu kaldır vapuru ile selen ithalit malları için evvelce derinliğine tesirleri altına alması muolan kısımlar da yanlış tedbirler yü Ein denüir, kısmen nezaket, kısmen şu lkl hükümet arasındaki anlaşma esasma kadder bir yeni buhramn neticeleri ve kifayet prensipleıinden ciddî ve sa Uhal etmek zorundayız. zünden ileri gelen pahahlığı belirtir. veya bu düşiince ile kol kalclırıur. Bu Röro lthalâtçı birllklerince mutabakat tahmin olunabilir. Şu halde «deflas mimî surette mülhem bir yeni tanzimin. Eski ve yeni yazıları bilir, b a y Yapılan etüdlere göre madenler ve Bence bu rakam da azdır. Zira ekmek da yasak edilmelidir. Milletvskili aday aranmaksızm lthal muaraelesl yapılmak yoncu» bir para ve maliye politika yalnız rasyonel bir idare için değil, ay diğer sahalardaki endüstrileşnıeye m ü veya b a y a n bir daktilo aranıyor. tadır, ni zamanda, cidden büyük bir bütçe teallik ilk piâna dahil makine. tesisat. müstesna, bizde resmî fiatla satm ahM u h a s e b e ve m u h a b e r e y e m n k t e 41 BU HAîTA İçinde InglUz bandıralı sının realitelerimizin müvacehesindeki nan eşya yoktur. Pek çok kimse hava ları da, icra kuvveti tarafından değil, For Macphirin adında bir şlleple Ingllteıe üstün faydalarmdan, kesin olarak, e meselesi olan memurlar vaziyetinin e levazım ve diğer vasıtalar için 300 m i ' dir olan tercih o l u n u r . Refeparası vermiştir. Bu suretle pahalı'ık ilîerd* ve ilîelerdeki merkezlsr tara den mühim mlktarda elektrık molzemesl ve min bulunmadıkça, hattâ taraftarlığı saslı surette ıslahı için de zarurî olduğu yon liralık, gemiler, liman tesisleri, loranslarile 176 posta kutusuna komotifler, vagonlar, atölyeler, ocakînr ta 400 ü çok aşar. Bu^ünkü güçlük hndan göstsrilmelidir.» tıbbi ecza gelmesi beklenmektedir. | müracaat. nı yapmak, realizmi ihmal etmek de telâkkisi yaygın bir haldedir. Bu sırada gürültüler oîdu. <Bunun ¥ ONUMUZDEKI A İçinde Tekel Ge mek olur. Y İerin' sebebinin başmda yanlış ledbirBu münasebetle mümkün olduğu ka ve posta telgraf malzemesi için 330 mildar az adette fakat, yüksek vasıfta me yon liralık, demiryolları. şoseler, sular ler gelir ve bu yanhşhk kabul edilmc bütçe ile alâkası nedir?» diye bağrışıldı. nel Müdürlüğü şube müdürlerlle başmüYalnız fîatlarımızla bütün iktisadi Hikmet Bayur devamla: «Zira iş dö dürler arasında değlşikllkler yapılacaktır. murla çok ve müessir iş görülmesi ve ve limanlar inşaatına muktazi makine dikçe bu işler düzelemez. Bizde bu kanüp dolaşıp buraya varıyors. dedi. «Bu. Bu değlşikllk yenl sene kadrosile alâkalı hareketlerin ve gene fiatlarımızla ver bunu sağlamak için de teşkilât kadro ve malzeme ve atölyelerle hidrolik ve dar yapılabilir, denemez. Bu hükumet ; normal blr tebeddüldür. Tekaude sevkedl gilerimizin ve bütçemizin sıkı münaNüshas) 10 turujtut. derdimizin başıdır. Hükum?ti cab ettiği larile memurlar statüsünün esaslı bir t e r m i k elektrik santralları için 150 m i l bu kadarını vappbilmiştir. Yıllardan Barto kadar denetleyemiyoruz. Mademki bu lecek veyahud açıkta kalacak memur sebeti mülâhaza edilirse, tedbir ve incelemeğe tâbi tutulması hususımda yon liralık, Tarım, Sağlık ve Tekel B a Abone Şeraiti beri bu islerı emanet ettiğimiz adam konu üzerinde konuşulması istenmiyor. Içln kararlarda ne kadar basiretli ve flıti bütçe komisyonumuzca telkin edilmiş k a n h k l a r ı ilıtiyacİErma aid merkczlor, BİT ayıı* 1ar ne idarecilik, ne kabiliyet bakımjn kesiyorum. Fakat, fikrimde musırrım. * TEKEL MEMUHLAHI Kooperatlfl ta yatkâr olmak lâzım geleceği kendili3CK' atölyeler tesisatı ve diğer malzeme m u Oc ayıı* azalarına mUhlm çeşldll İ olan fikrin lâyik olduğu dikkatle mü800 dan, nereden seldikleıi anlaşı'.pmıyan. Tek cıkar yol olarak bunu görüyorum.» rafmdanmenşell basmalar mlktardaflatlarla şinden tezahür eder. Macar ucuz 2MKJ talea edüeceğini arzetmek isterim. Fa bayaası için de 120 milyon liralık ol Aıtı aylı» hani biraz s.\ >;i5iziık olur araa, sanki 231KJ • 6»O0 Daha bir çok milletvekilleri söz almış tevzi edllmeye başlanmıştır. kat meselenin taşunakta olduğu neza mak üzere ceman 900 milyon liralık 3eneIIlt piyango ile çekilmiş de çıkmış bissini lardı. Başkan Abdülhalik Renda, vakit * TİCARET BAKANLIGININ tasvlbils Dikkat ket gözönünde tutulursa böyle bir tan ithalât yapmakhğımız lâzım gelmekteveren irabda tnahalli olmıyan kin'fe geciktiğinden, görüşmelere yarm devam lthalâtçı ve lhracatçı blrliklerlnden maaş alanlar» blr aylık nlspetlnde lkramlye veAziz arkadaşlanm, zimin ancak tedric ile tatbikınm müm dir. îmkânlarımızm azamî hadlerinden Dazetemt» gOnderlleD evrak n f&zuat lerdir. Benün yukandaM sebeblere ilâ edilmek üzere, oturumu tatil etti. rlltnesl takarrür etmlştlr edUmesls Uda olunmas. Hem millî ekonomi, hem de raillî kün olabileceği kolayca anlaşılır. Dev faydalanarak önümüzdeki bir kaç yıl Yağeıların telâşl haberleri Maliye Bakanının nutku Bakan: ((Bu bütçenin aşikâr olarak taşıdığı mana harbden barışa geçişi belirtmesindedir» dedi Para kıymetî meselesinde nihaî karar CUMHURtYET 18 Aralık 194S isfiyenîe^r Dün de bazı Ermeni r Sovyet konsolosluğu müracaat ettiler Rekolte bol olmakla beraber tüccar kötümser görünüyor! Emeklilere yardım Dalgalı horc'ar, emisyon meselesi Ulaştırma Bakanlığı iki miihim program hazırladı Selîr ver^îsî vs değişen malî kanunlar İktisadî harekeüsri genişlstecek fedbirier iî geüdüerm ağır yükii Tedavül hacmi nekadar azaltılacak? CUMHURİYET Fiatlar meselesi i