Katalog

S E S Tiyatrosu ^1 HER AKŞAM saat 20.30 da AJ BEBİŞ 2 2 İI1Cİ VIİ Telif Operet 3 Perde Modern ve Eğlenceli Bir Operet Telefon: 49369 umhuriyet '. 7641 ÎSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, îstanbul Posta kutusu: îstanbul No. 246 rir. 22366. Tahrir heyeü: 24298, İdare ve Matbaa bsmı: 2429924290 r Agatha Chri?tie \ ON KÜÇÜK ZENC Dünyanın en meşhur poli Tanesi 100 k u r u ş . ^ ^ ^ Sah 27 Kasım 1945 AHMED HALİD jRtJJ evı İki hükumet birer nota ile Sovyet Kurultayda Millî Şef de hazır bulundular Rusyadan izahat istediler ayrıca yaptığı teklif: "Ocak ayı başında hep beraber biitiin İranı tahliye edelhn,, Gemilerimizi kendimiz yapabilirîz ve yapmalıyız eniz bir servet kajnağıdır. Fakat bu serveti, dalgalar, kendi kendilerıne hiç bir meroleketin kmlarma getirip atmaz. Dunjamn dortte üçunü kaplıyan tuzlu suların ustunden \e ıçinden o zengınHkleri zorla almak, bunun için de esaslı surette çalısmak, uğraşraak, didinmek, basarmak lâzımdır. Bütün denizci mületler, zengin ve müreöehtirler. Ingıltereyi ve Amerikayı örnek göstermeğe liizum yok. Bir kueük devlet, buna en kuvvctli raisaldir. Avrııpanın simalinde, 323 b'n kilometre karelik, verimsiz bir toprak parçası iistünde yalnız 3 mıljon raiıtısijn \aşadığı Norvec, bu harbdcn evvel, i milyon 835 b'"n tonluk ticaret filosu sa>csinde mcsud ve müretfeh yaşijordu. Bu tonaj Norveci A\rupada IngÛtereden sonra ikinci ve dünjada ise Ingiltere. Anıerika ve Japonyadan soııra dorduncü denizci dcvleti mevkiine j ükseltmi'ti. Dünya okyanuslarının vo denizlerinin her tarafında dolaşan Nor\ec gemileri, bu kiicuk memlckete mil>onlar ka7andırıyord>ı. Bir zamanlar Akdenizi bir Türk gölü haline ge'irmis; Atlas Okyanustında, Mandaja, Kanadaya, Hind Okyanusunda ise, Hindistan kı>ılarına kadar sancak göstermiş olan Turk denizciliği, sonra >mparatorlnkia beraber, tara bir zâf \e inhitata uğramış, denizden elini a>ağını çekmiş; bunun üzerine denizlerimizden, hattâ limanlarımızdan yalnız yabancılar faydaianmıştır. Şiradi, tekrar denize dimmüş, dcnizciliğin kıymet ve ehemmiyetini anlamış \e Tiirk denizciliğini kalkındırmaya katar vermiş bnlnnuyoruz. Bunun en vetıi delilini, devletin denizcilik için 150 milyon lira tahsis etmis ve bu paramn 75 milyon lirasını 1946 bütçesine koytnağı kararla«tırmıs olmasıdtr. Bu 75 miljon lira ile yeni gemiler ısmarlanacaktır ve bö.vlece kendi sularımızda oldıığu gibi, ecnebi limanlarına da muntazam seferler yapmak imkânı bulunacaktır. 1945 yazındanberi basladığımız bu is elimizde, bir miktar fazla daha gemi olsaydı, Akdenizde Türk ba>rağinı çok daha genis ölcüde dalgilandırmak ve çok daha fazla menfaat temin etmek imkânını bize verirdi. Bir rcfikımızın yazdığma göre, Fransız limanlanna yapılan seferler neücesinde, memleketimize 5 milyon İsviçre frankhk ddviz girmistir ve bu dövizler de, memIeketten hiç bir mal çıkmadan elde edilmistir. Mahdud bir kaç geminîn, yalnız Fransız limanlarına yaptığı bu sayılı seferler, 5 milyon İsviçre franklık döviz temin ederse daha çok sayıda geminin, bütıin Akdeniz limanlarına yapacakları seferlerin nekadar faydalı olacağı kendiliğinden anlasılrr. Fakat ne yazık ki elde fazla gemi yoktur ve görünüse göre, bir müddet daha olmıvacaktır da. Çünkü evvelâ kendi gemi ihtiyaclarını temine ve harb ioinde eksilen tonajlarını temamlamağa çalısan ecnebi tersaneleri bize muhtac olduğumuz yarım milyon tona yakm gemiyi kısa zatnanda ve kolav koliy insa edemiveceklerdir. Toplantıyı İç İşleri Bakanı açtı, dördiincü Kurullaydanberi yapılan işler anlatıldı Anlkara 26 (Telefonla) Beşincl Dil Kurultayı bugun açılmıştır. Cum. hur Başkanı Ismet Inönü, B. M. Meclisi Başkanı Abdülhalik Renda, Başbakan Şükrü Saracoğlu, Bakan'ar, mil . letvekilleri ve bir dmleyici çoğunluğa'l Kurultaym bu açılış toplantısında h a : zır bulunmakta idiler. Kurultay, Iç İşleri Bakanı ve Millîi Eğitim Bakanı vekıli HiTmi Uranm v ^ dıği bir söylevle açılmıştır. Bunu Kurultay Başkanlığı seçimi takib etmig ve Kurultay Başkarlığma oybirü; Büyük Millet Meclisi Başkanı Abdül^ halık Renda &eçilmiştir. Daha sonra Turk Dil Kururau Ge : nel Sekreteri Hasan R c i d Tankut, ] Arkası sahife 3, Sü. 5 te ! Avusturya seçimi Halk parfisi 76, sosyaüstler 70, komünisiler 3 milletvekilliği kazandılar Viyana 26 (a a.) Bugün Avusturyada on altı yer müstesna olmak üzere umumî seçimlerin neticesi ilân edılmıştir. Yeni parlamentoda partılerin durumu şoyledİT; Halk partisi 76. sosyalist partisi 70, komünistler 3 mebus kazanmışlardır. Arkas\ sahife 3, Sü. 6 di Boğazlar Jlançuryada son durumu gösterir harita Sovyetler Bırhği nezdindeki Ingiltere ve Amerika Büyük Elçıleıi Mr. A«Tell Harriraan Sir Archibald Clark Kerr Washingtondaki. Reuter muhabirine Londra 26 (B.B.C ) Washingtondan bildiriliyor: Birleşik Amerika hü göre, Amerika hükumeti, Sovyet Ruskumeti geçen cuma günü Sovyet Rus yaya gonderdiği notada kuzey Irandaa hükumetine bir nota vermiş ve ki durum hakkmda yaînızmalumat isSovyet ordularının kuzey İrandaki rolü temekle iktifa etmiştir. il«, Sovyetlerin Irandaki siyasetleri Amerikan notası hakkında tafsilât hakkında izahat istemiştir. Nota, Iran Wastıington 26 (a.a.) Amenkan hakkında üç buyük devlet arasında ka notası Sovyetler Birlıgile beraber İngllrarlaştırılmış olan esasîarı yani, 1943 te tereye de verilmiş ve bunda, 2 mart 1946 'ıoosevelt, Churchill ve Stalin tarafm da İrandaki Ingiliz ve Sovyet kıt'aladan Tahranda imzalanmış olan beyan nnın çekıleceğinin evvelce kararlaştınameyi hatırlatmaktadır. rıldığı hatırlatıldıktan sonra, şimdi harb Amerikan notası, B. Byrnes'ün Wa bitnıiş olduğundan, bu kt'aların daha shingtondaki Iran büyük elçisile yap evvel, 1 ocak 1946 da çekılmeleri teklrt tığı iki görüşmeden sonra Moskovaya edilmistir. Amerikan notasmda, Stalin, Churjönderılmiştir. Iran elçisi, Tahran hükumetinin Rusyaya vermiş olduğu iki chill ve Roosevelt'in İranın bağımsızr.otanm suretlerini B. Byrnes'e tevdı lığına ve arazi tamamlığırla hürmet Arkası sahife 3, Sü. 2 de etmiştır. İsveçi altüsf eden bir hâdise Hükumet 165 Baltıkh sabık askeri Rusyaya teslime karar verdi, başkomutan bu kararı tanımadı, halk ayaklanıyor Bir Hava Bakanlığı kurulması kararlaştı Alâkalı daireler bu yolda ilk hazırlıklara basladılar Ankara 26 (Telefonla) öğrendiğime göre bir Hava Bakanhğı kurulmasma karar verilmek üzeredir ve alâkalı dairelerde bu yolda ilk hazırhklara başlanmıştır. Kafî mahiyet almamış olmakla beraber, hava kuvvetlerimizm ikmal işlerile ödevli hava müsteşarhğı ile, talim ve terbıys işlerine bakan hava kuvvetleri komutanlığının yeni bakanhğın kadrosuna alınacağı, bundan başka Türk Hava Kuntmu ile Devlet Havayolları Genel Müdürlüğünün de bu Bakanlığa bağlanacağı söylenmektedir. Bakanhğın kuruluşundan sonra memleket havacılığı, havaoıhk tesisleri, havacı eleman ve teknisyen yetiştiren ve diğer talim ve terbiye işleri için geniş bir program hazırlanmaktadır. Bn harbin jarib maceralarından birtsi: Estonyah çoeuk ve kadmlardan mürekUeb 6 kisilik bir kafile, istilâya ujrayan mpmîekeUerinden Erma adlı bir kuçiik tekne ile kaçmıslar ve onunla Atlantifi geçerek Amerikaya gitmişlerdi. Yukarıdakl resim Erma'yı ve onunla seyahat edenlerl göstermektedir. » Yaz\s\ 3 üncü sahifemizde ( Atom bombası Japonyada neler yaptı? ~) Londra 26 (a.a.) Daıly Telegrapbrj gazetesinin diplomatik mufaarriri yazıyor: Ingiliz hükumetinin Boğadar statüsüTİ hakkındaki görüşleri. Anlcara büyük elf çisi Sir Maurice Peterson'un tevdi etmişj olduğu bir muhtıra ile Türk hükumetine bildirilmiştir. Bu muntıra'ia İngili* fikırleri, yalnız taslak halinde bulunmaktadır. Bu fıkırler, Karadeniz'Bcğaz ile Çanakkale Boğazının konrrolü, milIetlerarasında müzakere edılâiği zama daha kat'î bir şekil alacaktır. Amerika Birleşik devletlerinin bu ba1 histeki durumu, daha evvel, Dış IşlerLJ Arkası sah'fe 3, Su. 1 de 1 Çungking 26 (a a.) Yarı resmî bir diği kuvvetle zannedilmektedir. Bu eklerde şu hususlar derpiş olunmakkaynaktan Ibildirildığine göre, Çungking ile Moskova arasında M^nçurya tadır: 1 Kızılordunun Mançurj^a'lan çehakkında yapılan müzakereler eıverişli bir şekilde ilerlemektedir. Rusyanm, ki'mesinm geri bırakılması. Çin. Rııs andlaşmasmm ekleri hak 2 Kendi işgal çevrelermde, Ruskmdaki Çin projesine dün eevab ver Arkası sahife 3. Sn Z de Kudüs 26 (a.a.) Filistinde yen kargasalıklar çıkmıştır. Tethışçi yahu dıler iki sahil müdafaa karakoluna hü« cum etm.slerdır. Altmcı tümene mensub 3000 İngıliz askeri, bu bölgedeki ü ç ' yahudi köyünü kordon altına almışlar» dır. Sahil müdafaa karakollarına yamlan hücumlar esrasında, Irgilız polısın» mensub bir çavuşla dört polis neferi vo beş Arab polis neferi yaralanmışlardır. AEİlerin aralarmda muhabere etmelerine mârıi olmak için IngiHzlerin Tel. Aviv civarında telgraf tellerini kesmiş oldukları haber verilmektedir. tstanbuldan âdaylıh.larım koymak üzere Tahrık edici mahıyette haberler yadünden itibaren müracaatler başladı ymladıkları içm iki yahudi gazetesi bır hafta müddetle kapatılmıstır. lntihab teftiş heyeti dün Vali ve Bei lediye Reısı Lutfi I Kırdarm başkanlı' ğında toplanarak ha zırlıklan gozden geçirmiştir. tç İşleri Bakanlığı dün Vjlâyete bir telgraf göndererek intihabın tarafsızca ve kanunun harîi harfine tatbilu Kocaelinden aday SU retjle yapılmasmı lığını koyan ve ıleride hiç bir tsmail Rüştu Aksaltuaua meydan verilmcmesl bildirilmiştir. Intihab teftiş heyeti, kaymakamlıklara gonderdiği bir tezkere ile ikinci seç Arkası sahife 3, Sü. 5 te Rusyanın Çinden yenî istekleri İngilis muhîirasına dair tafsilât Mançuryanın Çin kuvvetlerine teslim edilmemesine karşılık iki hükumet arasında pazarlık yapılıyor Filistinde yeni kargaşahklar Milletvekili seçimi Iç Bakanlığı, seçimin tarafsızca yapılmasını ve hîç bir itiraza meydan verilmemesini büdirdi a Zaman zaman gazetelerde çıkan ve heoimizi sevindiren gemi almdığı ve sipariş edildiği yolundaki haberlerin hiç biri heniiz gerçeklesmemis, ecnebi tezgâhîarına gemi ısmarlıyamadığımız çibi hazır gemi de almak mümkün olamamıstır. Bu vaziyette yapılacak is, hiç vakit kaybetmeden bir taraftarı kendi Itemilerimizi kendimiz yapmağa hasla Çalışma Bakanlığı Bakanhğın faaliyet ve vazifelerine aid ilk tasarılar Meclise verildi Biz gemi yapabilîr miyiz? Bu sualin cevabı kaı'ıyetle m\eU dir. 2500 tonluk Ankara 26 (Telefonla) «İş ve işçl yüzerhavuz, hiicrım botlarını ve bazı bulma kurumu> teşküine dair kaımn 200 tonluk gemileri yapan Taskrzakta tasarısı bugün Meclise verilmiştir. Ta3000 hamnle tonluk bir tanker, yani sarıda kendisine aracılık edilecek işçi yağ gemîsi yanılıvor ve burada eser ve«bedence veya fıkirce çalısmak üzero ren genç ve kıvnetli gemi ır.iihendisiş istiyen kımse» şeklinde tarif edıl'nışlerimiz iki senede 5000 tonluk 4 gemi tir. Bü kurum, vazife dolayısile cezai yaoabilcrel.lcrini söjlüyor ve taahMid takibata uğramış işçılerle, lokavt yapediyorlar. mak stıçile haklarında takibata ginşilGemi yapma kabilivet'mİT yalnız bn Yukarıdaki resim atom bombasmın düştüğü yerin halini göstermektedır. Es rülen barakalar, enkaz arasından çıka mış iş verenlerin dıleklerini bu lıallekadar değildir. Devlet Denizjollan ne demek olduğunu an'atan ilk net,kiden baştanbaşa büyük binalarla dolu rılan teneke ve saire ile socıradan ya rin devamı müddetince nazarı dikkate Abidin DAVER telefoto ile naklechlmemiş orijipal foto olan bu saha şimdi, resimde görüldüğü pılmıştır. Felâketten bir tek bina kurtu almıyacaktır. Arkast sahtfe 3, 'Sü. 3 te Arkası sahije 3, Sü, 4 te ^ Arkası sahife 3, Sü. 4 te graftır. Nagasaki'de atom bombasmın gibi, dümdüz olmuştur. On plânda gö Yolcu Affedersiniz, neden hâlâ su'h topu stılmadı?.. Nöbetçi Bunun binbir tane sebebi var bayım. Birmcisi; Biiyî milletlerin menfaatleri meselesi!.. Ikincisi: Kâfi.. tesekkür ederim!..