Katalog

r Halk arasında itimadla en çok ismi söylenen Emlâkçi İrîan Sayın büyüklerile müşterilerinin, akraba ve dostlarının Kurban Bayramını tebrik ile Ulu Tanrıdan bütün insanlığa refah diler. İSTANBUL LÂLELf (218) 11 inci yıl Sayı: 7632 umhuriyet İSTANBUL CAGALOGLU TelgraJ ?e mektub adresi: Cumhuriyet, tstanbul Posta kutuau: Istanbul No. 246 Teleîon: Başmuharrir: 22366. lahrir heyeti: 24298, İdare ve Matbaa kısmı: 2429924290 r B. KNAPP Müessesafı HALEFİ S. HÜBLER ve Ş. D. HAMARAT Koll. Şti. Dostlarının üşterilerinin bayramını lutlarlar. Perşmbe 15 Kasım 1945 Bugün Kurban Bayramıdır. «Cumhuriyer», »evgili okuyucularırın bahramını kutlar ve saadetler diler. Gazetemiz, bayram münasebetile cuma, cumartesi ve pazar günleri çıkmıyacak ve pazartesi günii neşir vazifesine devam edecektir. Vaşingtonda neşredilecek Cabirî Bey: "Fransaya Suriyede resmî tebliğin çok mühim bir İngilîzler Surabaya artık mümtaz mevkiler, askerî hâdise olacağı haber veriliyor k.mm^eiegeçirdi j k imkânsızdır,, diyor Batavya 14 (a a.) Surabaya'da İnşıliz tabkları, dun bütün gün ve gece ,.. . , . , . , , <• «Atom bombasının ısığı altında» geIndonezyahların mevzilerini çok kua Sam 14 Bugün Suriye Başbakanı yetle vazifesmi yapıyor. çeceği bildirilen Wa<;hington konuşnıamesafeden do\müşlerdir. Yerlilerin mu Cabirî Beyle bir mülâkat yaptım, bana Arab Birhği, Ortaşarkta barış, dostları, sıkı bir çalısma havası içinde dekavemetinin azalmakta olduğu fcılc'lrıl şunları söyledi: luk, yardımlasma âmilidır. Hedef, Avam ederek sonuna jaklaşıyor. Gıinde rablar arasmdaki millî, iktısadî, kültümektedir Topçu ve havan topu atpşi < Suriyede bulunan Fransız kuviki, bazan ıiç defa bulusan AngloAnıerel bağları kuvvetlendirmek, dıfer himaysmde yapılan kuçük ölçdae hu vetlerinin memleketten ayrıldıkları arrikan şefleri, hattâ zijafet sofra^ında memleketlerle anlasTıayı kolaylaştırcumlardan sonra, İngiliz ve Hindli kıt tık bir emri vaki sayılabılir. Fransızlabile dun\a meselelerile uğrasma>ı bımaktır. Birlik, ağ'r ağır, sağlam surette alar İleri hareketlerine muntazam bir rm kumandasındaki yerli askerler millî rakmnor görunüjorlar. Bugünlerde yaılerlîyor. Bu birlik yalnız sömürgecişekilde devam etmişlerdir. orduj'a katılmıslardır. yınlanmasını beklediğimiz demec, dünya liğın ve siyonizmin dü=manıdır. SıyoDün akşam, bir topçu barajından sonKalan bir kaç yüz Fransız askeri cfkârını ne derece>e kadar mcraklan n:stlerin Fihstinde devlet kurmaian ra, Hir.dliler esas demiryolu gannı işgal tecrid edılmiş bir haldedir. Bunlarm. kurtaracak? ifte ajrıca meraka değer Arablarla Ortaşark gibi Avrupa için da I buradan gıtmeleri. İngiliz Fransız koetmişlerdir. İngihz subayları, savaşm bir sorgu! tehlikelidir. hafta sonunda tam bir zaferle netice nuşmalarmın netıcesine bağlıdır. Bütün Attlee Truman buluşma«ına rtair Fransızlar gittikten sonra tasfiy=ye İngiltere :Ie münasebetlerimiz dost ve leneceğ!nden ümidvardırlar. Washington'dan verilen haberler siınmüstakil iki devlet münasebeLdir. Haıb tndonezya Başbakanı dün akşam, bir muhtac me^e'fleri konu=abilecek bir dilik tahmin ve düşünce sınırlarını açdolayısile memleketimizde bulunan i n mütarfke temin etmek maksadile belki durum hasıl clacaktır. Fransava Surimıyor. «Dünja nıe^eleleri etrafında tegiliz Ortaşark ordusu karanhk gihılede Surabaya'ya gideceğinl sdylemiştır. yede. bundan sonra mümtaz mevkıler, melli kararlara varmak» azmile başbarimizde bize büyük iyilik etnrştir. Bu6000 kişilık Holandah takviye kuvvet askerî ü=ler vermek imkânsızdır Araşa veren d^Iet adamlarının bu hususta nu şukranla karşılayoruz. Insilterenin, leri yoîda buljnmaktadır. Ancak İngiliz m'zda an;ak normal diplomatık ınünatitiz da\raıııııalannı, dışama sır kamilletlerin hürriyetini korumak yolunaskeıi makamlnn henüz Holandalılara sebet'er kurulabılır. Memlcket içinde ; çırmamaja ehemmiyct vermelerini oîadaki hizmetlerini takdir ediyoruz. Onun karaya çıkmak musaadesmi vermemiş tam bir birlık çoktan teessüs etm ştir. gan saj malıj ız. Konuşmalar sona erSiyasetimizin temeli esasen millî birArab âlemi ve Ortaşark milletlerini de lerdir. meden once konuşulan meselelerin bir liğe dayanmaktadır. hosnud edeceği şüphesiz olan insant Bnşkan Truman ve Mr. Attlee bir arada İndonezyalılara yardım eden Japonlabir açığa vurulması Washington buvszıfelerini yapmasını bekliyoruz.» İktısadî durumumuza gelince: Harb NewVork 14 (R.) Başkan Truman etmiş olan Amerikan bilginl doktor nn miktarı henüz malum değildir. Fsluşmasına bağlanan ümidleri gevsetebiBasbakan, Suriye ve Türkiye münayüzunden istedığimiz kadar ithalât ve kat şımdiye kadar, Cavada bulunan 20 ile Mr. Attlee ve Mr. Mackenzıe King Bush'u dinlemişlerdir. Suriye Başbakanı Cabirî Bey lir, o bulu^madan beklenen neticclcri sebetlerinin daima dpha iyiye doğru Atom bombasmm imali sırrımn mil bin Japondan sadece 1300 ü silâhtan ıhracat yapamadık ve hayli sıkmtıya kısırlaştırabılirdi. Şefler ne karara va Rrasındski goruşmelere bugün tekrar dıistük. Buna rağmen açlık ve yoksul racatımızdan fazladır. Bu hususta bir gittiğini ve daima ayni yolda ilerl'yeracaklarsa, bunu kararlar kesinleştık devam edılmiştır. Siyasi muhabirler, go letlerarası bir teşekkule tevdi ed.Imesi tecrıd edil°bılmıştir. luk olmadı; şimdi ise bıiâkis refaiıa muvazene temin edilince ticarî istikrar ceğinl söyleyerek sözlerini bitırdi. B=ni İngiliz kıt'alan pek yavaj Başkan ten sonra oğrenmek elbetfe daha isabetli ru^mel°rde çok iyi neticelere varıldığmı yolundaki Ingiliz projesm«, yaklaşıyoruz. Harb sonu buhranların sağlanacaktar. Bütçemis mütevazindir, son derece samimiyetle kabul ettlği^tnld:ımekte<lırl,»r. Truman'ın verdiği cevabda ne gibi olıır. ilerliyor dan korunmak için tedbirler alıvoruz. ihtiyatımıı iyidir. Halkı sıkmadan yeni d«n dolayı kendisine teşekkür etti n. Washington konieransı hakkındi ys tekîiflerin ileri sürülmüş nlabileceği Batavya 14 (a a > BUdirüdiğıne göAttlee ve Trumaa buluşmasmın SovÖmer Rı?a DOGRUL ih.ı vergiler koyuyonız ve halk, memnunige^\a«(M* temA tebiifr ntşreml" w?Owıet«? Mııuwi(irı%|1Ww*Ht«ılrSu" yet Rusjâ ile ilgiTi konuları etrafı.irfîf m:i bsklonmektedir. rabava'da mukavemetı şiddetli olmab.r sukut ıhtıyar etmektedırler. dünjaya ulastırılan tahmin ve düsünNejredilecek tebliğ çok mühim Beyaz Saray, görüşmelerin son saf makla beraber, çok can kaybına sebeb celer, baslıca iki ihtimal üzerinde tophaya gelmiş olduğunu ve Ingiüz Baş olmamik için çok yavaş ilerlemeji t»rlanıyor. Bırinci ihtimale göre, Angloolacak başka bu Saksonlar, kendi hareketlerini esaslı Wa3hıngton 14 (a a ) Bugün Beyaz bakanıle Kanada Başbakanının Otta cih etmektedırler. Bundan bir şekilde ayarlamak ve dünya barısı Saraydan oğrenıldığine göre, atom bom wa'ja hareketınden evvel, peışembe ku;vetler ileri hareketlerine devam etçalışmalarını bir an bnce gerçekleşti bası konferansı hiç bır^nzaya ağrama günu, yahud cuma sabahı bir tebliğ meden evvl işgal etMklerı bölgeleri tamamen temızlemeğe ehemmiyet verrebilmek için, Washinçton toplantısın dan, f.ikat evvelce 'tasarlandığından jaymlanacağını ihsas etmektedır. dan sonra Sovjet Rusyaya baş\urarak, baçka bir şekilde devam etmekteuir. Fılhakika Attlee ve King, cuma gü mektedirler. «nihaî isteklerinin» nelerden ibaret olB ıradaki inlıbaa göre, konferans so nu, Kanada Başbakanının ozel tıenile duğunu soracaklardır. İkinci ihtimal ise, nunda ı.eşrcdilecek olan tebliğ, Londra Wash;ngton'dan Kanada'ya haıeket ebarısa aid bir takım umumî pren«ip konfeıan^ının akim kaldığı gundanbrri deceklerdir. leri tekrarladıktan sonra, Attlee ile eşıne fesaduf edilmiyen maJııyette çok Başkan Truman'ın mukabil Truman'ın Rıısjayı yeni bir konferan ehemmıyetlı siyasî bir hâdise t«şkll eteklifleri sa davet edeceklerinden bahsediyor. decektı.. Ankara 14 (a a.) Mahye BakanlığnWashington 14 (a a ) Bazı Ame dan aldığımız malumata gdre, Millî Uçüncü bir ihtimal olarak da mtıhAtom uleması dinlendi rikan habeHerir.e göre, Truman'm Müdafaa istikrazınm 4 üncü ve ikramitelit bir kumbinezon hatıra gelebilir: •VVashıngtcn 14 (a a ) Atom ener«Rusyanın nihaî istekleri» üzeıinde bir jisi hakkmda Truman, Attlee ve King Washington konferansındaki teklif.eri yeli 1941 demiryolu istıkrazmm 5 inci nin şunlar olduğu sanıîmaktadır: anlaşmaya varmak maksadile, bu devtertib tahvilleri 20 kasım salı sabaLnarasında yapılan görüşmelerın başm1 Rusya, doğu Avrupa hakkmda dan itibaren 10 gün müddetle <atışa çıletten. yeni bir Uçler yahud Besler danberi i'k defadır ki, devlet adarrfan, beslediğı butün niyetlerini açığa vurakonferansına imkân vermesi rica olunakarılacaktır. dün atom bombasının imalne iştirak Arkası sahife 3, Sü. 4 te Millî Müdafaa tahvilleri 100, 500 ve bilir. 1000 liralık, demiryolu tahvilleri ise yal«Atom bombasının ısığı altında dünnız 100 liralık kupürler halmdertır. Her ya meselelerini görü'îmek üzere» yapıliki tertibın ihrac fıatı yuzde 95 olarak dığı bildirilen Washington toplantısı, tesbit edildığinden 1000 liralık tahviller her şeyden önce, Rusya davasını inWashington 14 (U S.IJS.) Bugua 950, 500 liralık tahviller 475 ve 100 liracele>eceğine gdre. bu toplantı sonunda basın mensublarıle yaptığı görüşme eslık tahviller de 95 lira uzennde satılasu \eya bu sekilde acıklanması beklenasında, Çmdekı durumdan bahîeden caktır. nen vaziyet de doçrııdan doğrııya SovBırleşık Amerika Dış işleri Bakanı Mr. yetlerle Ingiltere ve Amerika münaseDemiryolu tahviîlerine gelince, fnizJames Byrnes, ödünç verme ve kira^ama betlerine aiddir. Basbakan Atllee seleri yüzde 5 oîmakla beraber, bunıarın gereğince yapılan sevkiyata son veriiyahate çıkmadan bnce Londrada olsun, altı ayda bir yapılacak kefidelerde r u mesi için Başkan Truman tarafınuaa Washington'da olsıın, dünya efkârıııa marasına kur'a isabet edenlere ayrıca verilen emirde, Çine lâzım olan cephakarsı soz sövleyen devlet adamları, neikramiyeler dağıtılacaktır. ne ve teçhizatın verilmesl hususunda zaketli fakat oldukça kesin bir tonla hususî bir istisna yapıldığını bildirmışHer türlü faiz ve ikramiyelsr verkonuşmaktan sakınmıyorlardı. Günden tir. Çin meselesi hakkında WasMngton gilerden istisna edilmiş olduğu gibi gıine siddeti artan yıkıcı harb vasıtaları ile Moskova arasında görüşmeler yapıbu tahviller de arttırma ve eksıltmeds devrinde şiiphe ve korku havasını muthp yapılmadığı hakkmda kendısine sove mukavelelerde teminat makamında laka gidermek. her millete eşit haklar rulan suale cevab olarak Mr. Byrr.es, ve millî emlâk satıslarında bed?l o^rak tannan âdil bir barış nizamı kurmak iki hükumetin Uzakdoğu davalarını bir yazılı kıymetleri üzerinden kabul edilüzumundan bahsediliyor. hiç bir devçok safhalarda müzakere ettiklerini, faleceklerdir. lete tahakkiim \e, istilâ mcydanlan kat iki hükumet arasmda Çmdeki d a Tahvilleri icabmda hanka'iara mi : rabırakılamıyacağı tekrar tekrar söylenihilî harbe aıd olarak hiç bir tebligatta ( caatle paraya çevirme koîayhğı bu teryordu. bulunulmadığmı, Çinde hüküm süren tiblerde de ^ynen mevcuddur. dahilî harb hakkmda Çin hükumetila O havaya bakarak AngloSaksonların Satış 20 kasım salı gunü sabah.ndan hiç bir görüşme yapılmadığıru, fakat Aniha\et karar verme ve açık komışma itibaren bütün bankalarca yapılacal<tır. Filistinde bundan evvelki kargasahklar esnasında asilere karşı merikan hükumetinin bu ihtı'âfın a n politikasına cesaretle giriştiklerini, yapencerelcrden ateş eden İngiliz askerleri lasma yolile halledilmesini temenni eyhud girismek iizere bıılunduklarını saLondra 14 (B B C.) Kudusten bu ; sinde bazı çarpışmalar da olduğunu ledıaini söylemıştir. ııanlar çoğalmı«tı. Bazı telgraf habergece gelen haberler, İngiliz hükumsti ' göstermektedir. Bu arada TelAviv'de lerinin bildirdiği gibi. Washington koMr. Byrens bundan sonra, Amerikanm nin Filistın hakkmdaki bevanatı üze Yahudilerle ingiliz polisleri arasında nusmaları sonunda Sovyet Rusyadan Japonvada bir Muttefık kontrol koınısc rine bugün ilân edilen grevlerin netice| Arkası sahıje 3, Sü. 2 de «nihaî istekleri» nin nelerden ibaret yonu kurulması hakkmdaki Sovyet ta : olduğu kesin olarak sorulursa, yukalebini kabul etmedığıni b:ldırmiştir. rıki tahmini yürütenler haklı çıkacakByrnes, Büyük Elçi Harriman vasıtalardır. Çiinkii, açık bir sııal karsısında sile Sovyetler Bırliği Dış Isleri Kotıiseri Moskova hükumeti de açık cevab verM. Molotov'dan bir cevab aîdığını, fa'^at me k zorunda kalacak, o açık cevabı albu cevabda ne Tokyoda bir kontrul kndıktan sonra da AngloSaksonlar tıımisyonu kurulması meselesi ve ne de tacakları yolda fazla tereddüde düseUzakdoğu iktısadî komisyonu ts^k'Ii miyeceklerdir. hakkında mutabakat hasıl oldufuia 600 belediye memurunıın vazife gördüğü Bursadan bir manzara Bunun dısında göze alınan bütün dair hiç bir kayıd bulunmadığını söypolitıka kombine7onları. barış imkânBursa (Muhabirimlzden) Bursa ve Sular idaresl, İktısad müdürlüğü gllemiş ve müzpkerelerin devam edecegilarını sürüncemede bırakacak gibi gö Belediyesinln memur kadrosunda 600 bl teşkilâtın da lüzumundan fazla kadni ilâve etmiştir. rünüyor. Açık konuşma yolunda cesa kişi çalıştığı görülmüş ve bu kadronun roya boğulmuş bulunduğu görülerek Bundan sonra Dış İşleri Bakanı, Dr. retli adımlarla yürümedikçe yeni yeni hükumet daireleri kadrosundan da 5"ük bunlann hepsinde esaslı bir değişikllk F. Grady'nin bugun Yunan seçimleriikonferanslar hazırlamak, yııvarlak ma sek olduğu neticesine varılarak yeni ya ve daraltma yapılacagı şüphesizdir. de müşahidhk vazifesine gitmek üıe sa etrafma sıralanıp günlerce lâkırdı pılacak Belediye bütçesinde büyük bir Washmgtondan ayrıldığını ve onun Bursa gibi lmara çok muhtac bir çehokkaba7İı§ı yapmak hem kendini, tasarrufa ve tasfiyeye doğru gidıleceği emrinde çahsmak ü 7 ore diâer 4 k < ! n n hir belediyesinin zaten bu işe kifayetsiz hem de baskalarını avutmaktan baska anlaşılmıştır. tayîn edileceğini, Moskovada bulynin olan bütçesini eriten bu masraflarm bir netice vereceğe benzemiyor. Bu gibi İki mılyon llraya yaklaşan Belediye Mr. Ethridge'den br telgraf aldıgını, konferanslar. sncak karsıhkh dummlar bütçesinde Imar işleri için ancak 50 bın kısılmasile Bırsada bir kaç cepheden Mr. Ethridge'ın Vichinskv ile görüstüImar hareketıne güişılmesı mümkun oi\ice bilindikten sonra bir başarı vade lira kadar az bir para ayrılmış bulungünü ve takrıben iki hafta sonra çeri debilirler. Her biiyük devletin niyetî duğu dıkkati çektiğmden bu bütçenin lacaktır. döneceğini gazetecilere bildirmistir kendi tem^ilcilerinin icinde çizli kalıp büyük bir kısmmı yiyen kadro bolluğuBunlardan biri Bursayı Bayındırlaştırma Millî Eğitim Müdürü Murad Vraz Mr. Byrnes demokrasi metodlannm is karsılıklı pazarlığa döküldü mii, ne na ve teşküât genişlığine a^arî bir had cemiytidir ki, son zamanlarda halkın ve Balkanlarda ne şekilde tatbik edildi'ckadar tallı knnusulsa. ne kadar paılak çekilecegl tahmin ediliyor. zengınlerin geniş ölçüde bağışlarile besYeni Millî Eğitim müdüril Murad lerine dair noktai nazarmı bildirmeren sözler söylense de, netice, şimdlie kaYalnız mnha.«ebe bürosunda 30 me lenen ve kuvvetlenen bu teşekkülün Be Uraz dönden itibaren vazifesine başlaevvel, Mr. Ethrıdge'den tam bir r?por dar gördüğümiiz gibi sıfır olmakta de mur çalıştırıldığından bu sayı buyv.k bir lediye ile mmazi olarak şehrin imarına mıstır. Murad Uraz evvelce İstanbulda alma>T ter^ih evlediŞini söylemiştir. vam edecektir. banka kadrosunu dahi aştîğı gibi Tah başhvaoağı günler yaklaşmış bulunuyor muhtPİif okulliîda edebiyat ögretmenMaresal Stalin'm sıhhî durumuna geFakat bu neticesiz nrticeler birbirini niye idrresi, Otobüs işletmesi Elek'rık demekür liği ve müdurluk yapmıştır. Üç buçuk lince, Dış İşleri Bakanı, Sovyet Maresakovalıya kovalıja, ergeç, diinyayı mutyıldanberl de Üçüncü Umumî muîettişlmın hasta olduğu hakkmda doiasan ı : laka yeni bir harbe sürükler. Halbuki ihtimali de kuvvetlidir. Zaman kav sorumlu devlet adamlan bakalım ne lık Mılll Eğitim müşa\irlığinde bulunuvayetlerin doğru olduğunu gösterecek karar vermekte ve acık konusmakta, betmenin bu ikinci ihtimali zayıflat \akit anlaydcaklar. Vali ve Millî Eğitim erkânı, Enstitü sınıflaruu geziyorlar yordu. Mura Uraza, yeni vazifesinde de Arkası sahije 3, Sü. 7 de hiç değilse, harb ihtimali kadar sulh maktan başka bir şeye jaramadığını, Z ? ünoü şahifhernizde NAOtR NAOİ ba^arılar Cavadaki savaşlar Suriye Başbakanının "Cumhuriyet,,e demeci e r v e r m e ...:. *. u Dünkü görüşmeler esnasında Atom bombasını yapan âlim 6000 Hollandalı askerin lerden biri dinlendi. bu hususta yeni kararlar bekleniyor adaya çıkmasına henüz Basbakan, sureti mahsusada gönderdiğimiz arkadaşımız müsaade edilmedi Ömer Rıza DoğruFa Türkiye Suriye münasebetlerini anlattı Baş başa ü s Filistinde Yahudilerle çarpışmalar başladı ^ Millî Müdafaa ve Demiryolu istikraz tahvilleri TelÂvivde İngiliz polisile musademeler oldu, resmî dairelere ateş verildi, bir çok kişi yaralandı Amerika Dıs Bakanı Nrl. Stalin'in hasta olmadığını söylüyor Mr. Byrnes, dünya meseleleri hak kında da önemli demecte bulundu Bursa Belediyesiniıt varidatı nereye gidiyor? Bütçenin mühim bir kısmının. hükumet daireleri kadrosundan daha geniş olan memur maaşlarına tahsis edildiği anlaşıldı Millî Eğitim Müdürü vazifesine basladı Topanede dün yeni bir enstitü daha açıldı Eski Nerkez Komutanlığı bînasında kurıılan enstitüde S00 talebe ders görecek