Katalog

r Türkiyenin en güzel Magazini RADYO MECMUASI'mıı 46 ncı sayısı çıktı. Renkli ve papyekuşe kapak içinde bol resimli, müzik, tiyatro, radyo, film, moda, televizyon ve aktualite yazıları. 28 SAHİFE 20 KURUŞ. Bayinizden isteyiniz. 11 inci yıl Sayı: 7630 II 7630 umhuriyet İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve tnektub adred: Cumhuriyet, tstanbul Posta kutusu: îstanbul No. 248 S&İI 1 3 K&SM1 1945 Telefon: Başmuharrir: 22366 Tahrir heyeti: 24298 îdare ve Matbaa k ı m ı : 2429924290 G e n ç l i k R o m a n ı PERİ KIZI Rezzan Emin Yalman tarafmdan tercüme edilen bu roman ailelerin aradıklan eşsiz eserdir. 125 kuruştur. 4M ^ hmed Halid Kitabevi *JC^ Vj* Ş Mr. Attlee bugün Amerikan kongresinde nııtıık söyleyecek Hürriyetin İngilterenin plânı hakkında verilen tafsilât ve zaferi bunun tatbik kabiliyetine dair tahminler agımsır bir devletin dış politikasL, bağımsızhk prensipinin o devleti idare edenler vicdanmda uyandırdığı akislere gore değişik şekiller gbsterir. Eğer o devlet, kendi kudret kajnaklarmı kendi hesabına yeni >cni toprak kazancları elde etmek gayesi uğruna harcamaktan çeldnmezse rejimi ne olııısa olsun, böjle bir devletin dış politikası emperyalist bir damga taşır. Bu gibiler, kendi hürriyetlerini ba^kaları aleyhine bir tahakkiim ve genişleme vasıtası olarak kullanmak isterler. Egoist bir mahiyet taşıyan bu hürriyet anlayışının sınırı son derece elâstiktir. Emperyalist bir deslet jayıldıkça yayılnıak, genisledikçe genişlemek hevesindedir. Nekadar biiyıir, nekadar kabından tasarsa kendini o kadar hiir. o kadar bağımsız farzeder. Karşısında bir tek müstakil devlet bırakmamak onun zarıırî idealidir. Bu gaye uğruna elden gelen ga\reti harcayacak, son damla kanına kadar dbvüDııııku gurusmenin yapıldığı Bejaz Saray şecek, ya yıkacak, >ahud da jıküacakLondra 12 (BBC.) Washington yatında yapt;kları ftk görüşmelerden tır. dan haber verildiğine göre Mr. Attlee sonra, Truman, Attle« ve Kmg, saat Alraanyanm, ttalyanm, Japonyanın bugün Başkan Truman'la tekrar gobağımsızhk telâkkisi bövle idi. Avrupa rüşmüş ve bundan sonra Ingiliz elçili 21 de Beyaz Saraya dönmüşlerdir. Bu da, Asyada ve Afrikada jasayan bütün ğine giderek, yarm Amerikan Kongre edrüşmeler hakkında hiçbir resmî dehür milletleri birer birer ortadan kal sinin toplantısında söyliyeceği nutku meç yapılmamıştır. Fakat mahrem çevrelerden haber verildiğine gore, Attlee, dırmak için bu devletler, ilkönce yakın hazırlamıştır. Truman ve King, Byrnes, Halifax, Pekomşularmdan "başlayarak ""yıllarca ngLondra 12 (B.B C ) Bugün Beyaz arson, Leâhy ve Anderson da hazır raştılar, durdular. Bir nıüddet aralaSaray najnına yapılan bır demecde, bulunduk'.arı halde butun öğle sonrası rında çelik paktlar, ücüzlü mibverler Washinşton görüşmeleri hakkında, kondostane bır umumî goruşme yapmış kurmakla beraber, bu devletler birbirferansın sonuna kadar hıç bır malurmt lerine karsı da sanıimî değillerdi. Avlardır. Iyi haber alan kimselerin zanverilmiyeceğl, ancak müzakerelerin sorupayı. Asyayı, Afrikayı baştanbasa ele nettiklerine göre, Mr. Attlee, Trumana nunda resmî bir tebliğ neşredıleceği bı!geçirdikten «onra. Amerikayı da bir kadirılmiştir. Yarıresmi mehafıMsn alı ingilterenin atom enerjisi hakkındaki lemde dünya haritasmdan silmekle ebenan malümat üç devlet adamınm, şım görüşunü tafsilâtıle bildirmiş ve be'ki dî bir yeni nizam kurulacağma onlar dıye kadarki göruşmelerden çok mem de, bombanm imali sırrmı beş büjükvakıâ karsılıkh inanmıs gorünüyorlardı lere, yahud Birleşmiş milletler emniyet nun olduklarım gostermektecUr. Fakat asıl kıyametin o 7aman kopacakonseyine tevdi etmeyi ileri sürmüşMr. Attlee yarın (bugün) Amerikajı ğını her biri ayrı ayrı biliyordu. Senato ve Mumessıller Meclislnin müş tür. Dünya kimin olacaktı? terek toplantısında bir so;. lev verecektir. Mdzakereler saat 18 e doğru yerr.ekAlmanya ile Japonya arasmdaki muPazar günü yapılan görüşnıeler le beıaber mhayet bu'.muş ve yat 20,30 kadder boğıısmanın kendine temin edeWash:r.gton 12 (a.a.) «Seuuoıa» Arkası sahife 3, Sü. 2 de ceği rahatlığa jjüvenerek. İtalja, Akdenizde, Balkanlarda. Afrikada ve Yakmsarkta yeni bir Roma imparatorlusu kurabilmek hulyasile avunuyordu. Fakat. Almanya bir yandan. Japonya öte yandan. kavıd«ız sart^ız bir dünya saltanatının tek sahibi olmak amacını. millî bir sır halinde gizlemeğe bile limım görmeden yüreklerinde besliyorlarnı. Bağımsızhk prensipini, milletlerarası bir yasayıs nizamı, cemivetten cemivete münasebetlerde bir ahlak kaidesi olarak kabul eden devletlerin dıs politikası, hersejden önce milliyetçi bir vasıf tasır. Millî hürriyetin sınırı belli ve kesin bir coğrafya sınırile ilgili olduğu icin, bu gibi devletler, toprak kazanma ve çenisleme ihtiraslarmdan uzaktırlar. Kendi bağınısızlıklarını korumak uğrunda nekadar titiz bir hassasiyet gösterirlerse, baskalarının bağımsızlığına karşı da o kadar saygı gösterirler. Modern bir cemiyette ferdî hürriyet nasıl öteki ferdlerin hiirriyetile kayıdlı ise. bağımBizlığı ileri manasile anla\an devletler lopluluğunda da millî hürriyet ancak geri kalan milletlerin hürriyetile sınırlıdır. Nasıl bir rejimle idare edilirse edilsinler, bu devletler, istitâ ve tabakküm harblerine girisemezler. Bağlandıkİan iilkü onları sadece müdafaa ve kurtuluş savaslarma zorlar. Bu itibarla dış politikaları her zaman basit ve realist temellere dayanır. Otekiler gibi sonsuz ufuklara doğru sahte avkadaslarla pupa>elken yola çıkmazlar: türlü kazanc kombinezonları arkasından kosmazlar. Her insan tophıluğuna esii haklar tanı\an bir dünya nizamı kurulması uğruna gerçek hürriyet âsıkı milletlerle elele vermek isterler. Yılnız kalıp da bir saldırıya uğradılar mı, yapacakları sey hangi şartlar altında olursa olsun sonuna kadar dö'vüşmekten ibarettir. Son çeyrek yüzyıllık tarih devresinin açığa vurduğu hakikat, hürriyeti bu manada anlayan milletler hesabına çok ümid vericidir. Yayılma, genişleme, dünyaya emir ve kumanda etmek, muazzam imparatorlııklar ve hegemonyalar kurmak hevesile yıllarca hazırlık yapan. karısık politika ve propaçanda oyunlarına girisen, üstelik hiç umulmıyan bir anda ölçüsüz derecede üstün kuvvetlerle baskm halinde ortalıja saldıran totaliter milletler, bütün hesablarının bosa çıktıfını görerek yıkıldılar. Şayed onları taklide kalkışan biri çıkar da totaliter zihniyetin bayrağını zorla yürütmek isterse, neticenin bu sefer baska türlü olması iein ortadâ hiç bir sebeb yoktıır. Alfi yıl boyunca veryüzünde bir çok beldeler mahvoldu. sayısız kurbanlar verildi, asırlık servetler eridi, gitti. Fakat millî hürriyet prensipi her zamandan daha sağlaın dipdiri ayakta duruyor. Zafer onundıır. Truman ile Attlee dün yapılan seçimin tekrar görüştüler Yugoslavyada neticesi bugün anlaşılacak Bulgar seçini ise pazara yapılıyor, fakat Miittefiklerin yeniden müdahalesi ihtimali belirdi Yeni Macar kabinesi teşekkül etti Londra 12 (a.a.) Bu sabahki Ingiliz gazeteleri dunkü Yugoslav seçimlerının uıtızam dahil'.nde cereyan ettiğinde genel olarak müttefik bulunmaktadırlar. Yugoslavyada muhabiri bulunan gazsteler, Mareşal Tito'nun bıiyük bir çr.« ğunluk kazanacağım tahmin etmekte va bununla beraber oy verme şartlarının muhalefete kendini gdstermek hususunda bütün imkânlan bahşetmiş olduğunu da belirtmektedirler. Arkası sahife 3, Sü. 5 U + Kömür ihracı serbest Muayyen bir miktar . kadın çorabı da ihrac olunabilecek Ankara 12 (Telefonla) Maden k5müru Ihracımn men'i hakkında 1939 senesinde verJmiş olan karar .Bakanlar Kurulunun bır kararüe bugunden iübaren kaldırılmiştrr. Ankara 12 (a.a.) Ticaret Bakanlığmdan bildlrildığlne gö>re, haricden vâki talebler gözonünde tutularak azamî 60 000 çift tabiî ipekten maraul kadm çorabınm bazı şartlar da^lllndelljjâftına ~12tîl verilmefi muvafık" g'örülmüştür. Stalin'm sıhhati Cavada Batavvadan bir manzara Cavalılar Ruslardan yardım istediler Mikadele şiddetle devam ediyor, yerliler Ingiliz tanklarıtıa karşı savaşta .vü; çok zayiat veriyorlar Londra 12 (B B C.) Felemenk rika ile İngiltereden de aynı şekiHe kaynaklarmdan gelen bir habere gore, yardım istemiş olduğu hatırlatılmaktaCavadaki mılliyetçilerin şefi Dr. Sos dır. karno yerlilerin Holandalılara karşı Diğer taraftan, Surabaya'da Cavalıyaptıkları mücadelede Rusyanın kendi larla Felemenk ve İneilız kuvvetlerı aler.ne yardım etmesini Stalin'den iste rasında çarpışmalar bugün de dev3Ti m:stır. Bu münasebetle, Dr. Soekarno etmiştir. Halen şehrin yarısı Ingiliz nun çarpışmalsrm ilk gOnlerinde Ame Arkası sahife 3, Sü. 3 te Ingiliz basmında yeni faraziyeler Londra 12 (a.a.) Londra basını Stalin'in sıhîıî durumu üzerinde çeşiili faraz;yeler yürütmekte berdevamdır. Bu hususta Sunday Times gazetesinin siyasî muharriri şunları yazıyor; «En çok taraftar bu'an faraziye Stalin'in sahneden çekilmesini siyasî sebeblere atfedendir. Bunun. Stalin'in arzurile olduğu muhakkak gibidir. Mareşalın tekrar ikinci plâna çekilmeği tercih etmiş olması pek mümkündür. Şüphe yokki. harbinHMre+trrditl ea>rret ve faalivet sıhhatine dokunmuştur ve A r k a t \ sahife 3, S ü . l d e Hitlerin kardeşi Bugün dünyanın en fena, en can sıkıcı durumuna malik olan adam Atombombasınııt korkunc tesiri Nagazaki'de hâlâ ölenler var Nagazaki 12 (VS İS.~> Başkan Truman ve Easbakan Attlee atom bcmbas hakkında. gorüşurlerken, yüzlerce Amerıtian ve Ingiliz llim adamı, bombaMn psrarını sraştırmak üzene hara'o olan Nagazaki şehrtnde her kanş toprağı iiıtimamla tetkik etmektedlrler. Her ns kadar bunlar esran açığa vurmamayı taaiüıüd etmlşlerse de, atom. bombasmın tesirlerl her milşaiııd İçin sarihtir. Bombanın sebebiyet verdiği maddi hasarlax Nagazakide dehşeiı uyandlrmaktadır. Şehri tahrib etmlş olan atom bombasının ln'ilâkmın tesirile haftada 3 veya 4 kişi hâlâ blmektedlr. Arkas» sahife 3, Sü. f d s ~ Montgomery, Almanyada ihtilâlden korkuyor. Ingiliz Mareşalı yiyecek durumunun en kötü safhaya girdiğini söyliyerek «Kış muharebesi» nin kazanılması lâzım geldiğini ileri sürüyor Ticaret Odaları neler istiyorlar? İzmirdeki kongreden dönen temsilcilerin verdikleri mütemmim malumat NADİR NADİ Berlin 12 (a.a.) Berlindeki dairesinde topladığı bir basın konferansmda Mareşal Montgomery başlıca ş'^nları soylemiştır: İstanbnl terasilcilerinden Suad « Almanyamn yiyecek durumu bu Karaosman vapurda gazetecilerle memlekete girdiğimiz zamandanberi en beraber nazik safhasına girmiş bulunuyor. «Kış muharebesi» kazanılıncıya ksdar Al manyadaki kumanda heyetinde değış^klıkler yapmak hiç de tavsiye edılecek bir şey değıldir. Onümüzdeki mart veya nisan aylarmda kış muharebesinin kazamldığını ilân edebilecek durumda olmalıyız. Kış muharebesni kaAtatvrk'un blum yıldonumiiide eli zanmak için Ingiliz ordusu, Rh:n nehkaleme varavııyan Zekenya Serîel. yeri boyunca yayıîmış bulunmaktadır. rfııi Tevfık Ruştii Arasa vermış. O da Ordunun ıki vazifesi vardır: ötekijıi aratmıyacak bir jayre'Je çalaEvvelâ ağır kış durumu içinde Ingi kalem yazıyor. Ne mi yazvjor, dvyeŞamda hepsi tevkif «Evvelce tedbîr almazsak harb bîr Robot ordusunun memliz boV:esinde intizamı sağlamak ve ceksinız? edildiler sonra da mumkün olduğu kadar ıdaleketimize taarruzu ile başlayabilir. Almanlann sır olarak nesi On üç yü müddetle Türkıye Cumrenin çetin vazifesine yardımda bu huriyeti hükumetinvn Har'ciye Vefcılt Şam 12 (a.a.) Türkiyeden çıkmış var idiyse o sırlara biz de malik olacağız.» lunmak. olarak yaşıyan, sıîc sik Ebedî Şejivıizi olup Filistine geçmek için teşebbüs etŞımdilik Alman halkı çok itaat'.idir. gbrııp O'nu d'mlemek jırsatını ele r/e mek üzere Suriyeye girmiş bulunan Washington 12 (a.a.) Birleşik AGeneral Montgomery sahi/e 3, Sü. 2 de çiren bir adam eğer dmled^Jerinien bir kısım Yahudi Şamda tevkif edil merıka hava kuvvetlerı komutani Geonda birmi kavravuşsa neler yazmaz, miştir. Bunların hangı vasıta ve yollar neral Arnold, Harbiye Bakanı Mr. Patdeğil mı? la Suriyeye girmiş olduklarını tejbıt terson'a sunduğu resmî bir rapoıda, etmek üzere tahkikata gırişmiştir. Fakat bizimki, bakmız, ne diyor: herhangi kuvvetli bir duşman devletin Atatitrk Sovyet donhıguna Iıiiıyiık stratejık ehemmiyetı haiz şehirlermi, sınaî ve askerî tesıslerıni atom bonıbaehemnıiyet verirdi. Bu dostluğu j'eıietlarıle ve dığer silâhlarla tahrib etmek mek içwı daima gayret etmer>ıizi bize için, barış zamanında da tam plânlara her jırsatta tavsiye ederdi. Izmit 12 (Te'.efonla) Şehrimizde Aman Yarabbim, gel de deli oînıa.' salgın halinde bulunan tifo vak'aları malik olmak üzere Amerika hava kuvYani bu dostluğu bırakan biziz, Rus son iki gün zarfmda hisssdilecek dere vetlerinin emrinde bır casusluk teşkilâtı lardan Kafka.syay\, Astraga ıx ishyor. cede azalmağa başlamıştır. Salgm hali bulunması lüzumunu ileri sürmektedir. General Arnold, atom bombaları atOdesa'da üsler elde etmeğe çah.şıyoruz. ortadan kalkmak üzeredir. Sıhhat Müoyle mı? Uç yü değil, üç saat Hari dürluğünün aldığı sıkı tedbirler saye mak için V2 nin ideal bir silâh tıpi Eski Fransız Başbakanı ciye V'ekıllıği yapan bir adam bu !â/ı sinde hastalığm seyri değişmiştir Halen olduğunu, zira buna karşı müdafaanın son derece müşkül bulunduğunu da nasıl eder? On üç yü değil, on üç ria 164 vak'a vardır. bugünkü sosyalist partisi kika Ataturk'ü dmhyen bir adam böy Son ıkl gunde yalnız 2 vak'a görül ılâve etmekte ve V2 lerin saatte beş bin lideri, Fransa faciasının le bir yazıyr nasıl yazar? nuştür. Sıhhat memurları halkı aşıla kilometreye yakm bir mesafe katettikBasm hürriyeti adına herfces akhna mağa devam edıyorlar. Evvelce d t bil lerini söylemektedir. son perdesini ve başından Raporda ayrıca şunlar da ilâve edilgeleni yazsm, pekâlâ. Fakat mulî hür dırdığim gibi, hastalık en fazla çocuklar Leon Blum riyet adına bazı eski Vekilleri galıba ve talebeler arasındadır. Vefıyat üa ge mektedir: geçenleri anlatıyor «V2 leri umulmadık istikametlerden susturmak gerekecek. Parasile değil ne bunlar arasmda görülmektedir. hasmi, bunlan geçmiş hizmetlerinden ötü talığm membaınm Sapanca suyu oldu atmağa hazır olmalıyız. Bu, ancai, atGeneral Arnold Arkası sahife 3, Sü. I de ğu tesbit «dilmiştir. rü aylığa da bağlamışız. jf £ İzmirde yapılan başlıca Ticaret Odaları başkan ve temsılcileri toplantısında bulunan İstanbul ve Ankara heyetleri dün Kadeş vapuri'.e şe.rimize gelmislerdir. Bu toplantılar hakkında dun gelen temsilciler, bir arkadasımıza şu izahatı vermışlerdir: Toplantılarda çok şeyler görüşüldü. Alois Hitler Fakat şu temenni ve tekhflerın Ticaret Şu sırada Almanyada en fena ve en Bakanlığı yultsek makamma arzına kacan sıkıcı vaziyette bulu.ıan adamlar rar verildr dan Toiri de hiç şüphesız Hıtler'ın uvey Evvelce Istanbulda yapılan toplantıkardeşi Alois Hıtler'dir. Sabık Fuhrer'e da verilen kararlarımız malumdur. Bunolan mensubiyeti biçareyi daımî bir en lar gazetenizde de temmuz toplantısında dise ve heyecan içerisinie yaşatmakta neşrediİTiişti. Bu ternenni ve teklifler dır. Bu adam, harbden evvel ve harb ' tekrar edildıkten sonra: esnasmda yalnız Alois adı altında Ber1 Sulh devresine geçerkan hükulinin luks lokantalarından birıni i'Iars metin harb yülarmda terviç ve ıhdas etmekte idi. Harbin sonlarma doğru eyledigi devlet ticarî teşekküllerinin kaltekmil müşterileri ve diğer bazı Ber dırılarak normal ticaret sahasmın yelinliler uvey kardeşi Adolfun rr.emle niden tesisi. Arkast sahıje 3, Sü. 3 te 2 Devlet elile kurulacak ve çalıştırılacak endüstri manzumesi, hususî teşebbüslerin başaracak'arı şuabatı tam Kendi kendimizi te.nkid: Arkası sahife 3, Sü. 5 te Adana treni Pendik yakınında yoldan çıktı Izmit 12 (Telefonla) Bugün Haydarpaşadan Izmite 14,18 de gelmes! beklenen Adana yolcu treni, Pendikl« Tuz'.a arasmdaki virajda yoldan çik* mıştır. Bu hâdise üzerine Pendikten bir makine gelerek katarı Pendiğe götürmüş ve Haydarpaşadan tahrik «dilen başka bir lokomotifle, 5 saat 18 dakika taahhurla yoluna devam etmeK üzere, katar harekete getirilmiştir. Parasile değil mi? Türkiyeden Suriyeye geçen Yahudiler Yarmki harb Amerika hava kuvvetleri komutani hükumetini ikaz ediyor Uğursuz sene Leon Blum'ün Hatıraları İzmitte tifo azahyor Bugün ikinci sahifemizde neşre başladık.