Katalog

Ormanm ölümü ' Yazan: Hıfzs Veldef s [*] I Bugün, Türk istanbulun ve her lstanbullu Türkün, I gördüğüm tahribat, beni, zaten sempaher Türkün heyeOrman meselelerile yakmdan veya tik bulmadığım bu eşkiya kılıkh kara canla kutladığı isuzaktan meşgul olmıyanlar, ormsnlarm mahluka büsbütün düşman etti. Orman tanbulun kurtuluş sadece yangmlarla ve bir de yakacak mühendislerimiz çok hakhdır: Ormanı, bayramıdır. istanbul hakikatt«, Türk odun katiyatile harab olduğunu sanır yangınlardan, açmalardan, hastalıklarordusunun alay sancakları 30 ağustosta lar. Gerçi ateş ve baltanın, ormanm bu dan ve öteki bütün tahrib vasıtalarından Baçkumandanlık meydan mulıarebesiniki büyük ve ezelî düşmanının, yaptığı daha çok, fakat daha sinsi bir şekilde, Bu sene İstanbul liselerinin bütünle de zaferle dalgalandığı gün, bütün vatahribat çok büyüktür; fakat onun bir karakeçi mahvediyor. Bu hayvanm serme ve olgunluk imtihanlarmda 2382 öğ tanile beraber, kurtulmuştu. Fakat şeçok düşmanları daha var: Tarla açma, best doİPştığı crmanlarda yeni filizlenrenci muvaffak olmuştur. Bunlarm hirdeki a^kerî işgal, 4 ekim 1923 e kakarakeçi, pedavra, yalamuk, cira. Bun me olamaz, bu olmayınca da bir gün. 1933 ü resmî liselerden, 19 u haıiçten dar sürdü. O gün işgal kuvvetleri, Dollardan başka, hastalık vesaire gibi, düş mevcud orman tiikenir ve orası çıplak 266 sı Türk hususî, 74 ü azınlıktan. 88 : mabahçede Türk sancağını resmen semanlar da eksik değil. Canına kasdeden kalır. Gerci orman kanunu keçinin oryabancı okullardan, 2 si de belgel lâmladıktan sonra, çekilip gittiler. 6 emana girmesim yasak etmiştir: fakat bu düşmanlar karşısında, yerini bozkırolanlardandır. kim 1923 te merhum Şükrü Naılî Paşalara terkedip mütemadiyen kaçan o idare âmirlerinin müsamahası ve guya Orta mekteblerden mezun olanlarır nın kumandasmdaki 3 üncü kolordo güzelim ormanlara hepımiz acımalıyız. köyîüye aoıması. bu yasr.ğı müeyyidesiz Bugün kutladığımız bırakmaktadır. Şunu bilelim ki, köylü sayısı ile 1SG3 olarak tesbit edilmiştir Istanbula girdi. n orman içinde oturur ve karakeçi bes Ilk kısım mezunlarının (10.0001 e yakıi bayram, hakikatte istanbulun kurtuluBu defa daha katiyetle kani oldum lerse, «keçinin ormana girmesi yasak olduğunu yazmıştık. Bu mezunlara Is şundan ziyade onu kurtaran kahraman ki, orman tahribatı meselesi, ornıanlar tır» kaidesi tatbiksiz kalmağa mah tanbuîda mevcud 51 orta okul yetiş orduya kavuştuğu mes'ud günün yıliçinde oturan köylü meselesidir ve bu kumdur. memektedir. Keza orta okuüardan dönümüdür. dava büyük bir davadır. Bir kısım köymezun olanlar için de bazı liselerd Gerçi daha evvel, 1922 ekiminde, MuV lüler geçimlerini ormana, orman işçi 8, 10 şube açılmıştır. danya mutarckcsinden sonra, Refet PaOrman köylüsü, evinin duvarlarmı, liğine, bılhassa orman nakliyecil'ğine İlkokula kaydo'.anların sayısı da git şanın (şımdiki istanbul milletvekili bağlamışlardır ve bunlar, ikinci yazım en güzel ağac gövdelerini birbirinin ü tikçe artmakta olduğundan Millî Eğitim emekli General Refet Bele) kumar.dazerine koymak suretile, ağacdan yapar; da belirttiğün gibi, ormanı severler, kaMüdürlüğü şimdilik öğretmen adedinin sında millî ordudan bir bolük jandarj evinin damım «pedavra» denilen ince zancları ormandandır. (2.000) e çıkarılması ve gelecek sene ma İstanbula gelmiş ve pek coşkun seekseriyeti, j ve düzşün elyaflı tahta ile kaplar; bahFakat ormrn köylüsünün mekteb adedinin arttırılması için il vinç ve heyecan tezahürlerile karşılançesine çıt yapmak için en güzel çam bütün emeğini. orman içindeki bir veya makamlara müracaat etmiştir. mıştı ama o gelişin, yalnız sembolik bir birkaç parça mısır tarlasına hasreder. fidanlarmı devirir. Birkaç kilo çira amahiyeti vardı ve o tarihte, istanbul ramak için, asırlık çam kütüklerini b?lîîazan kırk beş dereceden fazla meyill' henüz Muttef'k kuvvetlerinin işgali tarlalann çapalanması pahasma eline tasile paralamak ve oymaktan çekinaltındaytıi. 6 ekim 1923 te ise, her Türmez. Köylü çocuğu, bir katre tatlı yageçirebüdiğl şey ise, bir kaç kile mısırkün gözüne ve yüreğinp batan yabancı lamak için, körpe çam fidanlarmm kadır. zırh'ılar ve sünguler, Türk istanbulun Ormanm ortasmda ve ormandan açıl buğunu soyar. Orman havalisinde buufuklarmdan çilinerek bir sonbahar güEtıbba Oda<ı havsiret dtvanma (ı a tnış bu topraklar, birkaç yıl «içinde, nun adı «yalamuk> tur. Bir gramlık şe doktorluktan menedilen Semlh Eumerrnan nünün sislori arasında Jlarmarada kayyağmurlarla akıp gittığinden, tarîa ça ker lezzeti için yirmi yıllık çam fidanı dan maada Dr. Sedad Kumbaracı hakkın bolup gitnıişti. da da lkt ay doktorluktan men kararı vebueak verimsiz bir hale geliyor; hattâ kurur gider. istanbul, 13 kasım 1918 de 13 rakamı ikinci derecede görünen yukarıki se rlldiğl öğr?n11miştlr. bazan altmdaki kayalar meydana çıko gün Tüıkler için de hakikaten uğurtığı için, artık ekilemez okıyor. Bunu beblerle tahrib olunan ağaclar mi'.yonsuz olmuştu bir düşman donanmasının gören köylü, tarlasmm yanmdaki ağac ları aşmaktadır. Gerçi ev bir defa yapıönlerınde demirledigini Yerll Mallar Pararlarında satılan pa. Haydarpaşa Jarı gizli gizli kesip. kütüklerini çıkara lmca uzun yıllar gider. Fakat damında, görmek felâketine uğramıştı. Asıl işgal güneş ve yağmurdan çürüyen «pedav muklu mensucatın flatlarının yenid^n orSrak, açılan yeri tarlasına eklemeğe ve günden ıtibaren başlamış, 16 mart talama olarak yüzde ıs kadar indtrllmesl böylece orman içindeki yamayı geniş ra» yi sık sık değiştirmek lâzımdır. Bu plyasada bılyük btr tesir yapmıştır. Bu te 1920 de fılî içgal durumu, Şehzadebaşı îetmeğe başlıyor, Hattâ bazan aynı gaye nesne her ağacdan yapılabilse gene iyi; slr bllha'pa yerll pamuklu plyasasmda gö. karakolundaki o kanlı faciadan sonra, ile ormanı tutuşturuyor ve açılan yeri fakat bu mümkün değil: Kiremid yeri rülmuş, plyasa tamamen durmuştur, resmî bir şekil ve mahiyet almıştl. ne kullanılan bu tahta parçaları ancak, kü bu fcn zamla yerll malların fiatları çlmtarlasile birleştiriyor. Beş asra yakın bir zaman, düşman lifleri çok düzgün ve balta darbelerile dl hemen kSmllen kooperatlfler ellnde buBu defa gezdiğim şimal ormanlarınlunan yerll dokuma flatlan sevlyeslne gel, işgnline uğramamış olan istanbul 13 da çok yüksek, sarp dağlar haric ince ince ayrılabilen çamlardan çıkabl mlştlr. Halk da yataklık dokuma ve yor kasım 1918 den 4 ekim 1923 e kadar «açma» bulunmıyan ve yamasız man yor ki, bu sVFafta bir ağac bulmak için gan çarşafı yerine pastlkay^ el tezgAhlarında bu zehrin acısını tattı. Türk şehirleri tara arzetmiyen bir tek ormana ras'.a köylü, çok defa, yüz. hattâ iki yüz ağac yapılan kaput bezl yerine fabrlka malları çinde ilk i=gal edilen istanbul, işga'den nı tercih etmektedlr.Sümprbankın pamukmadım. Düzceden Abanda giderken, yaralıyor veya d^viriyor. Bir tek damın son kurtulnn şehir o ldu. Böylece Is f anpedavra ile kapatılmasınm kaç a§Eca lular Uzerlnde yılbaşında yeniden yuzde Bolu ovasını baştanbaşa geçerken, Araddeslnde bir flat düşuklüğü yapacajı ha bulun Türklüğiinü, göklere doğru yükracdan Kastamonuya, Boyabaddan Si mal olduğunu artık siz hesablayımz! bcrl yerll mallar üzcrlne ticaret yapanlar) selen zarif endamlarıle bütün dünysys VI büibütün şaçırtmıştır. noba, Sinobdan Ayancığa doğru yol lân eden güzel minarelerimizin üstüne Yukarıda saydığım amillere, kasden Bİırken, iki taraftaki yamaclarda orŞehrlMİzdekl tlcarethaneler, Anadoluda çöken kâbus 5 yıldan 40 gün eksik sürmandan açılmış tarlalar bazan o kadar çıkarılan büyük yangınlar, müteahhıd kl kooperatlflene telgra/lar çekerek flatla müştü. çoğahyor ki, bu güzel ormanlarm, bin lerin vaktile yaptıkları tahribat, hususî rın lndlrllmeslnl lstemlşlerdlr, SoylendlğlO kapkaranlık matem günlerinde Isne gore, kooperatlfler mumesslllerl Ankabir parçadan yapılmış, yamalı bohçaları ellerdeki kereste fabrikalarımn ,okin racla bir toplantı yaparak bütun koopera :anbul çok ıstırab çekmişti. Fakat milli yakacsk tlflerln pamuklu mamullerlnln flat şevlyeandıran manzarasını seyretmek, orman medik'.eri usulsüz kesmeler, zzeti nefsimize pek giran gelen a:ı 6even insanlar için cidden acı ve hazin tedariki için yapılan kaçak katiyit, kö sinl Sumerbank flatlarından daha aşağı ln olaylar, yürcğimizi dağlamıj, azmimizi Tanınmış gramer müelliflerimizden Mithat Sadullah Sanderin eseridir. oluyor; zira yeşil yamaclarm yarısmı mürcülerin tahribatı, tabiî orman ha? dlreceklcrdir. Çunkü bu ötcdenberl böyle çelikleştirmi'şti. Türk Dil Kurumu tarafından hazırlanarak okullara tamim edilmiş bulunan talıkları ilâve edilirse. Türk ormaniarı olagelmlştlr. îstilâ etmiş olan parça, parça mısır tarİstanbul, işgale rağmen, asla yılmadı: İmlâ Kıla\nızundaki esaslara göre.vücude getirilmiştir. Bundan başka yeni Şehrimlzdekl kooperatlfler de bu yolda laları, geri kalan ormanm akıbetini la nm, bu kadar düşmana karşı neden muvatanseverlik harekete goçmlşlerdlr, Yerll Mallnr Pazar bilâkis milli duyguları, terimlerle en önemli dilbilgisini de havi olan bu kitab, bütün öğrenciler kavemet edemiyerek gittikç« büzülüp yin etmişe berziyor. larının çorab flatlarının düşuklüğü kafçj hisleri, fedakârhk ve mukavemet arzuve doğru türkçe öğrenmek istiyenler için pek faydalı ve lüzumlu bir küçüklüğü ve yok olmağa yüz tuttuğu sında çorab küçük eanatkârlar kooperatifi arı gittikre arttı. Sessiz bir kahıamannt eserdir. Fiatı 50 kuruştur. Satış yeri: İNKILÂP KİTABEVİ kolayca anlaşılır. dündeıı ltlbaren çorab flatlarında yuzde IIı bütun silâh depolarını, cephaıiG Köylünün orman içinde oturmasmın tenzllâf yspmıç, ayrıca müşt>?rlferden yüzvn ambarlarını boşaltıp Anadoluya gönmahzuru, sadece orman zararma tarla de :i olarak alman masraf karşılığını d» Güzel ormanlarımızın sırtına ağır bir kaldırarak bu tenzllâtı yüzde 13 e çıkar. derdi. Anadoluya akan insan VÎ sı'âh açmaktnn ibnret değiidir; bu hal tarla ;elini durdurmak için dışarıdan ve ıçeTİYATROSU açmak ka?dı clmpdan da, birçok yan yük, adeta ağır bir vergi şeklinde yük mıştır, iden gösterilen çifte şiddete rağmen, gmlar çıkmasma sebeb oluyor. Bir te lenmiş bir de «maden direği» meseıesi B U GEC E Ticaret Ofisi Umum Müdürü Türk istanbul bu sessiz kahramansadüf, beni buna dair yüzlerce hâdise vardır. Kömür ocaklarımız her sene Btr muddettenberl Ankarada bulunan ığına sonuna kadar devam etti. den birile karşı karşıya getirdi; bir or milyonlarca metreküp körpe ağac yiyoT. Ticaret O'l^l umum mudürü Ahmed Cemil Anadoluda gittıkçe artan ve teşkilâtman yangınının. herhangi bir kasd Bu ağac verilmezse kömür çıkmaz; kö Couk dun şohrimtze donmüştür, Umum mudur, dun kendlstle görüşen bir anan mukavemette ve nihayet düşm^.ıı « H A B İ B E M O L L A » Büyük kahkaha eseri rnevcud olmaksızın nasıl başladığmı mür çıkmazsa ulaştırma vasıtalan dumuharrlrimlze .=adece: •atanm hiıinıi ismetinde boğan o eşsiz gözümle göHüıri: 24 ağustos cuma ge rur ve iktisadî hayat felce ugrar. BiPazar: (Büyükada), Pazartesi: (Arnavudköy) d e « Ankara reyahattm Ofl^e ald her hanafcrde, Lstanbulun, ölüme varınc'a cesi saat 22 de otoderezin ile Zindande naenaleyh «maden direği» ni çarnaçar gl bir lşle dcfillt muhtellf Işlerle llglll Idl. a(1ar en şiddctli cezalnrı göze aldırarsk . resinden Ayancığa dönerken, kasabaya vermek lâzım. Fakat bu verginin or Bu lşler üzerlııde lzahat verdtm ve dlreknillî orduya gönderdiği süâh vs ma'.yirmi beş kilometre mesafede bulundu manlara neye mal olduğunu da, oralar tifler ald'm» demlştir, Umıım müdur, kauçuk işl ve tamlr cdl :emenin ve Anadoluya geçirdiei farlağumuz sırada, dekovil hattmdan 4050 da gezenlerin gözü görüyor ve rakamlen la^stikler Içlnln Bakanlıkça tetkık ettibüyük «Republic Picture» in büyük muvaffakıyetler kazanan fevkalâde bir eseri: metre ötede, dere kıyısına yakm bir lar gösteriyor. Tarım Bakanlığının, ma rıldliıne ışaret ederek bir şey soyl'emek ls •tar ve kahraman insanların lizmeti olmuştur. «Deanna Durbin» ve «Glorya Jean» ın yeni rakibi Holivudun en çok yerde, körpe bir çamın yanmakta ol den direği istihsali için, cenubda oka temcml;;r, beğenilen veni yıldızı: M A R Y L E E ' nin Türk süâlılarının 7aferi bütün vatan duğunu görerek derezini durdurduk, liptüs ormanlan yetiştirmekte olduğuBankaların ticarî krediyi kestikleri ibi Istanbulu da kurtarmıştı. İKjzan Amerikan rs 1' oHintın Matty Malneek ve orhestrasmın i=trnkile yarattığı yangm başlangıcının bulunduğu yere nu öğrendiğim zaman büyük bir haz şayiaları asılsız :aferi, bu kurtuluşu tejid ve ikmal etti. koştuk. İşletme müdürü, orman bakım duydum. Bu işin bir an önce temini Dun plva.=ada Oankaların ticarl kredlyı ınemurile birlıkte ileriye atıldı. Yetişsn cidden temenniye şayandır. ketiklerlne dalr bazı haberler dolaşmıştır Ormanlarm tahribi hususunda elbir4 ekim 1923 günü, Dolmabahçe mevlerin ve yangına sebeb olan köylünün Yaptıfiımız tahkikata gore, bu haber bazı Hissi ve nıüersir Saiınelerie dolu hıç işitıimomiş kıvrak müzik liği etmiş olan yukarıki amiller içinde klmselere karşı zaman zaman kredinln k°anında, İstanbulun asla unutanr.yacsğı yardımile yangm derhal tepelendi. Menağmeleri ile süslü hakikî bir hayat romam. en hafifinin «ağac hastalıkları» olduğu sllmeslnden doâmuştur, Son zamanlarda ir tören yapıldı. Bir düçman olarak sele şu: Yanan yerin yambaşmdaki rriİlâveten: FİLM Y1LDIZLABIMN HUSUSÎ HAYATI bankaların durgunluk doğuran plyasada gorulen 5tanbula giren işgal kuvvetleri, orada eır farlasma yaban domuzu girmesini düşünülürse, bu hastalıkları kredl açmak hususundaki hareketlerlne lay sancağı, canh bir vatan timsali P" önlemek için rnı köylü, tarîanın orta zararlı mikrobların, «ekmeli mahlukat» mü»«slr olmaktadır. Fakat umuml olarak alinde bütün başların üstünde da'.gasmda bir ateş yakmış, kendisi de uyu olduğu iddiasında bulunan «insan» a boyle bir hareket yoktur. anan bir Türk kıt'asını, dostça selâmyakalmış. Sıçrıyan bir kıvılcım, konar nazaran nekadar masum kaldığını düMuhiddin Üstündağ aleyhine şünmemek ve esef etmcmek elden geladılar. Müttefik bayrakları Türk sandaki körpe çamı tutuşturmuş. açılan dava Hıtzı Veldet ağı önünde eğildi. Meydanı dolduran Ertesi günü muamele yapılmak üzere Nışanlaşır.aa ppartmıan sahlbi olsn Beköylünün hüviyeti tesbit edildi va ora (•) Bundan evvelki yazılar 28, 20, 30 hlye Gu\en tarafından apartımanının . , alk. bu manzaranm karşısında görül~u dan ayrıldık. eylul ve 2 ekim tarihll sayılarımızdadır. bin llraya lpotek edllmesl^ bazı eşvasının memiş bir coşkunhıkla cevinfini ve Tarlada domuza karşı ateş yakmak, da TIIIKI llra\a satılması muamele^lnin hu leyecanını izhar etti. Müttefik kumankumsuz'uğü llerl sürüimuştü ve bu ipotek bütün Türkiyede bir itiyaddır. »Bu kötü anları gemilerine gider, son müHefık Bir kadın bir genc kızi jiletle ve .'jatış kendlslne yapılan istanbul milletitiyadı ormandan kaldırmak lâzım. Faskerleri vapurlarına binerken halk. yaraladı veklll Muhldtiln Ustündag aleyhine dava kat bunun için de ormanın göbeğinden örene iştirak eden kahraman Türk Takslmde, Bâbil sokağında Üstun apar açılmıçtı. istanbul hlrinci asllye hukuk tarlayı kaldırmak lâzım ki, dediğim gi tımanmda oturan Elirl adır.da bir genç mahkemeMnce bakılan davanın dunkü oSABAHADDİN TEOMAN kız Takslmde gezerkeıı Takslmde Baymdır turumunda, taraflarm sulh oldukları vebi, bu, geniş ölçülü, geniş çaplı bir dasokajında oturan Mığırdıçın kansı EUs, klllerinln lfadelerile tesbit ve noterllkçe vadır. yanına gelerek nereye glttlğlnl sormuş ; kız tasdikll sulhname İle teyid edilmlştir. AnIV Telif Operet 3 Perde Köylünün orman içinde oturmasmın dan ters bir cevab alması üzjrine de çan cak ; sulhnamenin 3 incl maddeş! murıblntasmdan bir JUet çıkararak Ellrlnln yüzü ce, Behiye Guven, apartımanın şlmdi o«n büyük bir mahzuru da, «karakeçi» nıi keslp kaçmıştır. Hâdlsenin Bebebl anla turduğu 1 inci katını ö'.ünciye değin lş?al belâsının ormana musallat olmasır.da şılamamıştır, Elirl hastaneye kaldınlmış, nakkına sahibdtr, Bu suretle Behiye GuNOT: Pazartesi geceleri operet temsili yoktur. görülür. Ormancılarımız, körpe fiîiz EUs yakalancımam'.ştır. venin vekill, müvekklli adına davadan vazŞ İİR LE R geçttğlr.i, Muhiddin Ustündatın vekill de. başlarmın ve fidan kabuklarmm bu Şüpheli bir öliim Tel : 49369 Çıktı. Her kitabcıda var. rnuvekkül adına bu feragati kabul ottıştnt cbur sömürücüsüne «1 numaralı orman Lâlellde oturan Makbule lslmli genç bir düşmanı» admı koymuşlar. Karakeçi kadın, anl olarak rahatsızlanmış, baygın bıjllrtml^lerdlr. Mabkemece hükum bildıa rilmek uzere dava 2110^45 saat 10 nin ormanda ne müthiş bir tahrib mik halde Haseki hastanesine yatırılmış ve o kalmıştır, rada olmuştur, Kendlâinln, bir alle kavparobu olduğuna, iki yıl. önce Uludağ CTsmda krlz geçîrdlğl iddia edüdiilnden, cetçkili mahallerin tahdidi manlarında da şahid olmuş ve acı acı sedl Morga kaldınlmış ve soruşturmaya Içkili mahallerin tahdıdl hakkıntlak! taşikâ"?tlerde bulunmuştum. Bu defa başlr.nmıştır. limatnameye tevfikan yapılan ve Iç Işlerl Bakanlığınca da ta«dik edılen karar dun Vilayetten kazalara tebllğ edilmiştlr. Buna Ç I K T I nazaran şehirdeki 431 içklll mahalden en inln rakı verme ruhsativelerl gerl almNet Kitabevi, İstanbul maktadır. Bunlar yalnız bira ve çarab satabileceklerdir, Çevresl EmlnönU Kaymakamlığmca tayin edilecek clan ünlverslte mahallesindekl 15 yılhk hayatımızın ve şahsidükkinlarda hlç bir suretle içklll mahal yetlerin tahlil va tenkidi. 1 Hükumetçe ekmek ve ekmeklik hububat vesair maddelerin dağıtılaçılamıyaeaktır. Y a z a n : masma dair talimatname hükümlerine tevfikan ekim, kasım, aralık 945 ay!a Lise ve orta mekteblerin yeni mezunları Sehir haberleri CUMHURfyET 6 Ekîm 1945 UNÜN MEVZULARI HEM NALINA MIHINA İstanbulun kurtuluş bayramı Yazan: Gaye barışı soysuzlaştırmak mı? ABİDIN Liselerden 2382, ortamek teblerden 1863 genc çıkt Bir dokfor daha 2 ay işfen menedildi Pamuklu fiatları I eşler, ylnnl günden fazla bi» zaman içinde otuzdan fazla toplantı yaptıktan sonra davinç seslerl 0 tarihl ğilflılar. Da&ılmalaruun sebebi, bir ragünü yaşayanların kam bizim mektebde ögTendifimi2 eskl kulaklarmda hâlâ tablr ile bir tarlı meselesidir! aksedıp durur. Uzun tartısmalardan, elenselerden Dık başları, yasonra, aralanndan biri, beşlei üçler ğız çehreleri. ateşU yapmak hevesine kapıldı. Bir »iyafet ordusunun mümessili kıt'ayı sarmış, gözlerile canlı birer tunç heykel kcysofrasıııa hem de dünya ölçiisUnde betile geçen Mehmedciklerin muzaffer onunla beraber, caddelerden bir sel gibi zeııgin bir ziyafet otnrmm be^ kişiden taşmıştı. Türk İstanbul bu kurtuluş za süngüleri, o gün ne güzel parhyordufkisini kaMırma.k kolay iş olnıadıŞı için, ferinin eşsiz heyecanı içinde mes'uddu. Piyadenin süngulerinden süvarinin kıbep blrden kalkmak zornnda kaldılar. lıclarma, mızraklarına. toplarm namlıBütün caddeleri, sokakları ve binsları Beşler, otuz beş otunım sonunda, bir tek larına sıçrıyan bu parıltılar Türklüğün al renğe bürünmüş olan istanbul artık müsbet iş ğörmüşlerdir ki o da, arataorduyu, yıllardır hasretini çektiği kah semasmda, yeni doğmuş bir güneşin rında, hemen hemen hlç bir meselpâe raman ordusunu sabırsızlıkla bek'ıiyor akisleriydi. anlaşına clmadığını anlamı? re diin>aBeş yıldır istanbul kaldırımlarmm du. Bu bekleyiş, bu bayram arifesi çok ya anlztmış olmalandır. Almanyayı bile hasretini çektiği bu toplar, bizim surmedi. ma|Iub Te Hitler'i yok edinciye, Japontoplarımız, caddeleri titretiyor; Abdül**# yayı yerp serinciye kadar dişlerinl sıkaKahraman ordu, 5 ekim günü şohrin hak Hâmidin Fatih için söyledığı, rak aralannı bozmak yolnndakl bütün Hâlâ gelir zeminden tekbiri zarızann Anadolu yakasına geldi ve 6 ekim günü düşman teşebbüslerini akamete nğratan mısraın: hatırlatıyordu. de Sarayburnundan Istanbula girdi. Müttefıkler, îimdl artık bir anlaşama13 kasım 1918 de, 16 mart 1920 de, Rahmetli Şükrü Nailî Paşamn güzel, mazlıltlar denizlnin bulamk snlan İçinTurkun makus tahhine aglar gibi, rrferd ve sevimli yüzü, mahud Mareşal çırpınıp duruyorlar. Franchet d'Esperey'nin çiıkin, kibirli ve ıslak ve kederli olan havanın yerine, 6 tnce bir diplomat olan Çln Dı^ tşlerl ekim 1923 günü, gökler de Türkün açık asık suıatmın acı hayalini hatıraiardan talihine seviniyormuş gibi, güneşü ve silip süpürmüştü. O, büyük Fatihin Rakanı, gazetecilere, förüşmclerin pek parlaktı. O ılık sonbahar gününde is şehrine bir yalancı fatih gibi girrrJşti; samimi oldnirann sörleml?. Allahs şütanbulun donanmamış bir köşest kal şimdi ise bir Fatihin torunu, ikinci bir kiir aralarında samimlyet var. O da. olmamıştı. Sultanahmedin minareleri ars fatih olarak hem şehre, hem şehir hal masaydı, kim billr, nasıl ayrılırlardı? smda bile o muhteşem Türk âbidesirun kının gönlune giriyordu. Diinyn barışım yeniden knrmak için azamctli kubbesini örtecek kadar büyük istanbul, 22 yıl önce bugün, sevgili toplanan Beşlerin fiyaskosa ile sona bir al bayrak tatlı tath dalgalanıyordu. ordusunu, kahraman ordu=unu goğsune eren bn ilk toplantısı, banşın da savaş İstanbul, allar gıymiş bir gelın gibi süs bastırdı. iki hasretli, bir daha ebediyen kadar çelin ve güç olacagını çösterdi. lenmışti. ayrılmamak üzere, sarmaş dolaş olduAnıerika, hürriyet için yapılan müVaO gün, bütün istanbul kahraman lar. O günden bugüne 6 ekim Is+anbu delede evlâdlarım feda eden bütün mllorduyu istıkbal için onun geçeceği yol lun kurtuluş bayramı oldu. letler, sıılh andlaşmaiannm kaleme alara ddkulmüş: evlerde kimse kalmaBugün gene, 6 yıldır yurdu harb felâ Iınmasmdn her hangl bir rey sahlbi olmıştı. Ihtiyar nineler, ak sakal'.ı de ketinden korııyan kahraman ordu, Is madıkça devamh bir banş olamıyaragı deler, memedeki çocuklarmı bile bu tanbulun caddelerinden geçerek 22 yıl fikrindedir. Ingiltcre de bn fikri knvvetbüyük bayramın saadetıle sevindiruıek önceki kudsal günün mes'ud hatırasını le destcklomektedir. isteyen genc anneler, mekteb çocukları, canlandıracaktır. İstanbul halkı. dünkü Müttefiklerin yanmda harbe İştirak bir kelime ile bütün Istanbullular, yur kurtarıcısmı. bugünkü ve yarmki koru eden ve kan döken her milletl o saman dun ve İ3tiklâl:n, kahraman kur*arıcı yucusunu sinesine bastıracak, onun ?e «tsafa çeldiniz, hoş geldiniz!» diye gülarını selâmlamağa çıkmışlardı. refli alnmı, onun şanlı sancaklarım lervüzlr, bin bir izzet Te ikramla kaı^ıİstanbul ufuklarını inleten top sesİTİ. gözlerile öpecektir. Bu öpücük, beş layıp da harış konnşmalannda, onlara Istanbullulara hiç bir zaman bu kadar asırdır Türk olan ve ebediyen Türk kapiyı cösierlp «bnynrun dışarıya!» detatlı gelmemişti. Ordu bandolarır.m kalacak olan istanbulun, aziz Başbuğu mek manasızlıgın. haksızlıgın ve adaçaldığı havalar, kudsal bir musiki hp İsmet Inönünden en genc eri Mehmed letsiziiğin ta kendisidir. dinde goklere yükseliyor, ruhları llâhî ciğe kadar, ordu dediğimiz kahraman Müttefikler elbirlifi ile harbl fcazanbir nağme gibi hejecana, vecde getiri varhğa karşı duyduğu sonsuz sevgi ve mışlardır. Sulhn da elbirligl ile yapmayordu. Yiğit kıt'alarımız yollardan ge sayğının, ebedî şükran ve minnetin can lan lâzıra gelmfz ml? Sovyetler Birliği, çerken yükselen alkış tufanı, İstanbu ve gönülden ifadesidir. Finlandiya İle barışı yalnız kendisl İle lun yedi tepesini lnletiyordu. Bu seABlDİN DAV'ER tneilterenln yapmasınt teklif ediyor: hattâ AmerikaTi bile bn Işe kanştırmah Isfemiyormuş. Sovyet Rnsyanın ötfkl düşmanları fibi Finlandivanın yenilmesinde de Amrrikadan sel gfbl akan silâh ve malzemenin tesirin! nnntmak ve kabü mi? DAV'ER TÜRKÇE İML KURALLARI D İ L B İ L G İ S İ Ö Z Ü SADÎ T E K Heybeliada İSKELE Tiyalrosunda 5Iüttefik!ere teslim olmnş Bnljaristana d;mışıkh dövüş kahilinden bilmem knç saatlik bir harb ilân eden, dnhs atom bombası atılmadan eTTel ma^lub olarak sulh isteyen ve bn yeni gflâhın müthiş trsiri karşısında acele aman dileyen Japonyava, son anda, harb ilân ederek Mancnride meshur tablri lle askerî tenezziih Tapanların Bnlçaristan ve Japnnya barışlanna kanşmafa haklan oimamak lânm ırellr. Çünkü her nimet bir külfet mnkabilidlr. Neyse bnnları freerllm. Banş davası, daha ilk jjörüşmelerde sarpa sarn.ıştır. Bunu hayra yormaSa tmkân yoktur. tşin nzamasından, onn uzatanlann hiç bir zaran olmıyacaktır. Şlmal Buz Okyanusundan Adriyatiğe, Balkanîann içine kadar Avrupanın dofusunda ve ortasında, bir çok memleketlerin üstüne oturmuş, Iranm şimalîne kurulmuş, Mançurlye Te Koranın yarısma yerleşmiş olanlann ne buralardan çikmak içln acele etmefe mecburiyetlerl Tardır, ne de arzulan! Bilâkis, buralara kendl adamlarmı Te Ideolojilerinl lyice ve sımsıkı yerleştirmek İçin, bulunraaz blr fırsat ellerine feçmiştir. Her Iste'liklerini yapmakta tam blr serbestlik lçlndedirler. tçeriden klmseye gik dedirtmiyorlar. Dışandan klmseyi kanştırtmıyorlar. Barış ne kadar geç felirse, onlar için o kadar faydahdır. Hedefleri şöyle göıünüyor: Bu mütareke devresinl mflmkün oldugu kadar uzatarak banşı soysnzlaştırmak ve bütün çevrelerine kendl Heolojilerinl 'zehirlerini de dlyebilirslnlz) a. şılamak! AngloAmerikan gelecek ml? dünyası, lm oyona Bugün ELHAMRA'da NE Ş İ R İ N Ş E Y E TİYATROSU Bugn ve yarın saat 1? te Matine BEŞİNCİ MEVSİM VAN T'EDİSİ Teşekkür Ebediyen aramızdan aynisn rr.erhum DoŞan Dan'm cenaze meraslmlnde gerek Mazat buiur.mak suretile, gerekse mektub, telgraf ve telefonla büyük acımızı paylaşmak cezaketlnl ebstermla olau ak.'dba ve dostlarımıza candan tejeikur ederlz. Eşl ve allesl * * * Kızırn Incl Tümere Yerebatan SağlıS Yıırdutıia muvaffakıyetll blr burun ame. llyatı yaparak tam blr sıhhate kavuşturan sayın Dr. Bahrl Ismete ve hastanede k a l . dıjı muddetçe candan alâkalarmı kızımıa. dan da esirgemlven hastane doktorlan Le. man Inanl^ Sa!lh Ersoya ve bütün hemşlrelere candan teşekkürü blr borc bllırlm. Inebo'u Halkevl Başkanl Salâhaddln Tümer Suvareler tam jaat 8,30 ATATÜRKLE SON KURSUH İMSAHHAYAT 19uncu FASİKÜLÜ ÇIKTI. Çıkaran : T ÜR K İ ¥ E Y A Y I X E V İ. İstanbul B U G Ü N 3 AY Üç Aylık Şeker Tevzlatı İstanbul Vilâyetinden: Orhan Rahmi Gökçe Kâğıdsızhk yüzünden maalesef neşrine ara verilmiş olan bu büyük eser her 15 günde bir 28 sahifelik fasiküller halinde yeniden satışa çıkarılmıştır. Her fasikül 25 kuruştur. IXSA\ ve HAYAT'm 1 inci cildi 16 ncı fasikülde tamamlanmıştır. Bu mükemmel cildli' muazzanı cserin fiatı 6 liradır. Omer Falz l=lmll bir muteahhid, jri.iKııı tane potaya aid olan IİII.IHN) liralık bir satış muanıeleinde sahte fatura kullandığı lddiaslle, tutuk olarak istanbul İkinci top lu mllll korunma mahkemesine sonderil. mlftl, Bu davanın dünkü oturumunda, savcılık dinlenilen tanıklardan Ibrahim Canla .Takın lfadeleri blrblrlnl tutmadığım, kendilerinin doğruyu sakladıklan anlaşıl. dığını soylemışı haklarmda taklbat yürü. tulmek uzere hemen tevklflerini lste»tıiştlr, MahSem'e, bunların ifadeleri şüphe uyan. dırır mahlyette olmakla beraberf kesln du. rumları soruşturmanın lnkişaflle belll olablleceğlıl bellrtmiş, kendilerlnl tevk'f etmem: 5 tir. Dava dev'am etmektedlr. Tevkif edilmesi istenen iki şahid Ahmed Hamdi Başar Büyük kitabcüarda araymız. Fiarı: 200 kuııış. rına aid üç aylık şeker tevziatına başlanmıştır. İstihkak miktarları memurlar ve mütekaidlerle dul ve yetimlere nüfus başma ayda birer kilodan üç kilo, dar gelirlilere nüfus başma (500) £ram üzerinden bir buçuk kilodur. 2 Şeker, isteğe göre kristal veya küp olarak verilecektir. 3 Memurlar için usulüne göre tanzim edilecek (9) nümune numaralı bordrolarda isim, memuriyet adı, nüfus adedi ve ana karne numaras.le şeker miktarları ve para yekunlarına aid sütunlar sıhhatü olarak doldurulduktan sonra istihkak sahiblerine imza, mutemedlere ve daire âmirlerine tasdik ettirildikten sonra fotoğraflı mutemed tezkeresile doğruca istanbul Memuriar Is ~ tihlâk Kooperatifine göndereceklerdir, Istihkaklarmı doğrudsn doğruya şeker şirketinden almak istiyen dajrelerin yukarıda izah edilen /bordroları Vılâyet makamma göndermeleri lâzımdır. 4 Mütekaid, dul ve yetimlerle dar gelirlilere şeker dağıtımı, kendiierine tevzi edilmiş olan tevziat kartlarmın ekim, kasım, aralık aylarına mahsus kuponlar mukabilinde yapılacaktır. Bu kuponların kesılmeden ibraz edümesi meeburidir. 5 Ah'ren neşrolunan kararnameye göre değişmez ve dar gelirlilere tevzi edilecek şekerin şirketçe toptan satış fiatı tozun (104) ve kesme (125) kuruştur. L DAĞLARIN ÇOCUĞU Aşkî ve hissî büyük millî roman. • İkinci basımı çıktı. 175 kuruş. I • UĞUR KİTABEVİ w l TEPSİ TİYATROSU ^Burhaneddin Seniye Pazartesi günü akşamı saat 20,30 S ES Tiyairosunca İPEK Hatırasım asla ve MÜTHİŞ ııııutamıyacağınız BİR ŞAHESER ., BİR îKt SATIRLA ) B A B A R A M İ Z Piyes 4 perde. (Gişe açıktır). Talebeye tenzilât derecede MUAZZAM Sinemasında Kahraman bir millet . . Vatan uğrunda göze ahnan fedakârlıkları Yapılan zulüm ve işkenceleri gösteren EŞSİZ B R FİLM T ÂTARKEN Baş roüerde : VVYCHERLY Cedric HARDWICKE Henry TRAVERS Margaret Numarab koltuklar erkenden satılır. tf. KONYADA yapılan Üniversıte haftası nihayete erdiğinden Rektor General Tevfik Sağlam ve dlğer profesörler bu eabah şehrlmıze döneceklerdir, ^ KAZANÇ vergislnln İkinci taksltl *Ile zamlarınıu bu ayın sonuna kadar mükelleflerce fcdenmlç olması l&zımdır. Bundan sonra vergi ve zamlan yüzde 10 cezasilp almaca.<tır. * MALIYE Bakanhğı teftlş heyetl baş. kanlığına getırllen tstanbul Defterdan Falkln yertne Bakanlık müatejar tnuavlnlerlnden Gıyas Akdenlz tayln edllmlştlr. CUNHURİYET Abone Şeraiti ™T Nüshası 10 turuştnr. Buna nazaran zarurî masraf dahil olmak üzere kooperatifçe memurlar Haıic için toz şekerin kilosu (107) ve mütekaid dul ve yetimlerle dar geliri'.ler için 3O«) 6OO Kt. perakende olarak kooperatif ve bayilerinden alaca'^ları keza toz şekerin nakil Blı aylık 0« ayıık 16O0 » ve diğer ma'raflar karşılığı olarak (110) kuruştur. AİD ayııs 15(M1 2900 » Küp şekerin memurlar için (127), mütekaid, dul ve yetimler için (130) Senellk 6400 » kuruş olarak te3bit edilmiştir. D i k ka t 6 İstihkaklarım devre sonuna, yanl aralık 945 nihayetine kadar almıGazetemlze gönderllen evra» Te razıltt yanların haUarmdan vazgeçmiş sayılacakları ilân olunur. (13322) eâllmeslo lade olunmaa.