Katalog

r SES TIYATROSU Bugün ve Yarın Saat 15 te MATİNE Gece 20,30 da VAN SON KEDİSİ J Telif Operet 3 Perde Haftasıdır. umhuriyet • I c , 7 C n e IflCI Jfll Sflyi '. 7 6 0 6 ISTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adred: Cumhuriyet, tstanbul Posta kutusu; Istanbul No. 248 Telefon: BaşmuharrİK 22366. Tahrir heyeti: 24298, tdare ve Matbaa fasmı: 2429924290 ENİS AYGEN ve Tesis tarıhi: 1939 Demir Tahta Tarak Sanayii için bez imaü. Pangaltı Ba Tel: İplik zımpara rVsokak 88, Cumatesi 20 Ekim 1945 MuteveffaBaşkan Roosevelt'le Suudî Arabistan Kralı arasında teati edilen mektublar Vashington'da neşredildi Filistin Meselesi J Ankara Tıb Fakîîltesi dün törenle apıldı Ankar» 11 'a a.l Ankara Üniversitesi Tıb FRkültesi bugun saat 11 de Gulhane hastanesindekı bııyük salonda yapılan bir törenle açılmıştır. Cumhur Başkanı ve Bayan Inonü'nun voıkEek huzurlarile şerefıendirdıkleri bu açılış tbreninde Başbakan Şukru Saracoglu, Bakanlar, C. H. P. Genel Sekreter vekıli. Mustakil Grup Başkan vekili ve mılletvekıl'.erile Danıştay ve Sayıştay başkanları, Bakanlıklar ileri gelenleri, fakülte dekanları, bu fakültelerle Gu'hane A'kerî Tatbikat Okulu ve hastanelerin profesorleri ve doktorlar hazır bulunmuştur. Cumhur Başkanlığı bandosunun çaldığı Istiklâl marşı ile başlıyan törende Millî Eğitim Bakanı Hasan Ali yücel bir açış soylevi vermiştir. Millî Eeıtim Bakanımız soyle\inde, Türk tıb hayatmm tarıhçesini yaptıktan ve Turk hekimlerinin tâ on üçuncu asırdanberi go?terdıkleri faahyet ve yararhkları bırer birer anlattıktan sonra şoyle demıştir: « Ataturk'ün, millî varlığa dayanarak garb medeniyetine tam giriş anlayışının bizefîkazandıriığı devrim hamlelerini ben de her Türk aydım gibi şu kutlu günün ışığında bütün yüreğimle tebcil etmeliyim. Bakan olarak Turk eğıtımi hızmetınde yedı yılı bıtmek ArUası sahife 3. Sü. 7 de Millî Şef imizin, huzurlarile şeref verdiği Kral Abdülâziz, Filistinin bir Arab memleketi olduğubu törenden sonra ilk ders verildi nu, burada kurulacak bir Yahudi devletinin Arablarla Müttefiklerin arasını açmakta âmil olacağmı söylüyor Cidde 19 (a.a.) Suudî Arabıstan Krah Abdulâzız Ibnissuud ıle Amerika Bırlesı^" Devletleri mutevaffa Baskanı Frankhn Roosevelt arasında, Fi'.istin meselesi için 1945 ilkbaharında teati edılmiş olan mektublar, bugün neşredılnııştır: Suudî Arabistan Kralı, Roosevelt'e gondermiş olduğu 10 mart 1945* tarıhli mektubunda, Yahudi siyonist propagandacılarının gayretlerinı belirîtıKten ve Fıhstınin ılk devirden son giınlere kadar geniş bir tarihçesinl yiDtıtctan sonra, Filistinin Arab memleketi clduğunu v Arabların Filistinde taoıi hayat hakları bulunduğunu zikretmektedır. Mektubda, 3500 yıl önce Fı'iâtine Yerleşmış olan Arabların yalnız olarak veyahud Tüıklerle müşterek bir halde orasını 1300 sene idare ettikleri, halbuki Filistindeki Yahudi idaresinin kari5ik ve fasılalı çlmak üzere 380 seneyi geçmedıği, Arabların kendi vatanları olan Fılistine bir tufeylî gibi sokuimamış ve dünyamn diğer bölgelermden bııraya göçleri istenilmemiş olduğ.ı tasrih edilmektedir. Çıgır acan bir iddianame Iman harb suçlularına dair uç muttefik devlet merkezinde ayni zamanda neşredilen iddianame, devletlcr hukuku tarihinde yeni bir çıgır açacak kadar muhim blr vesikadır. Muhtelit bir askeri mahkeme tarafındin hazırlanan bu vesika, nazl rejimı Te oıınn ştmdi Nuremberç hapisanesınde kapah şahsiyetleri hakkında ağır isnadlarla doludur. Nazi rejiminin ve nazi şeflerinin son yirmi beş yıllık tarihçesı ele alınmış, bu tarih devresi boMinn Almanvayı idare edenlcrin hep istilâ ve teravuz harbleri hazırlavıp dümayı felâkete surukledikleri, harb açtıktan sonra da işgal ettikleri yerlerde halka ook kolü muamelf rttiklrri, sivilleri esir gibi çalıştırdıklan, masum insanları sürgune gönderdikleri. dovcKral. bundan sonra, slyonistlçrin, rek. aç bırakarak yahud zehlrliyerek olhattâ kendilerine iyilik eden ve orlaTi durdukleri. ferd veva âmme mulküne himayesi altına alan İngiltereye karşı ta*allut ettikleri 30 bin kelimelik ithamdahi pek çirkin hareketlerde bu'unman?mede bir blr sırakmmıgtır. ya basladıklarını ve muhacir Y.ıhodiBir hnlâsasını ıjazetelerde dün oku !ere karsı yureği sevsi ve şefkat'e dnlu duğumtız bn veMka içindeki iddiaların Lord Moyne gibi eşslz bir hayırfever • rr.ihiyrH bakmııiKİan bişi .^iâkalanıdır4*maz. Bi" veja bir çok insaHlan nıalıkeme kamsına çıkarıp yarfilamak normal bir hâdisedir. Kanunun saç saydıği hareketleri yapanlar ceza gorurler. Sue işlemediti anlaşüan kimseler de serbest bırakılırlar. Ister kundura boyacısı olsnn, lster ordu kumandanı, yahud hükumet şefl. her insan kanuna ajkın hareketlerinden öturii adalet mekanizması dnunde hesab vermege mecburdur. Fakat siyasete, harbe Te harb siyasetlne aid hareketlerin milletlerarası bir mahkemeye mevxn teşkil ettiği ştmdiye kadar goruimemişti. Bugün oldugu gibi bnndan önce de her harbin blr galibi, bir de maglubn olurdu. Galiblerin tnağIublara zulmettiklerine dair de tarih te çok mlsaller rardır. Romaiılan haraca bajjlıyan barbar hükümdarın «rae victis» diye haykmşı mületlerarası blr ata sözü olmuştur. Bu arada yenilen devletin kumandanlannı \e şeflerini hapse tıkan, onları sürgün eden yahud öldüren galibler de sık sık göriilür. Fakat hııkıık nizamının prensiplerine ba?rurularak bir takım adamlarin galib deUetlerce birlikte kurulmuş bir mahkeme onünde sorguya çekildiklerine tarihte lik defa raslıyornz. Bugiine kadar siyaset ve harb siyasetine aid şahs! mes'nlhetler doğrudan doğrnya alâkalı devletin işi saTilıyordu. Filân parti harbe mi sebeb oldu? filân adam nıenfur bir polHika mı güttu? o partinin veyâ o adamın sebeb olduğn zararlan galibler maglub mlliete ödetirler. Maglub millet de. lüzumlu görürse, çektigl acının hıncım mes'ul şahıslardan almanın yolnna. bakardı. Vakıâ, milletlerarfsı bir mahk^me knrarak harb suolulanna ceza Termek dıtşüncesi Birinci Cihan Harbi ıııralarında da ortaya atılmıştı. Muttefikler, fcaşta Kaiser olmak üzere merkez deTİetlerinin ileri gelen politika adamlannı yakalayıp sorgruva çekmek istiyorlardı. Hattâ, sığmdıgı Holandadan Kaiser'i teslim almak için 1918 de resmen müracaatler bile yapılmıştı. Devletler hukukunun politj^a mültecilerine aid hukıımierine dayanan Holanda hükfımeti o ö m a n Wilhelm'i geri Termetnişti. Bn gibi hareketler o vakit bir millî şeref meselesi sayılıyordu. Nıirembergde ba^layacak olan mahkeme, oyle gorüluyor ki, milletlerarası hııkuk anlayişmda zamanla degiştiğine şahi1 olduğrumuz bazı prensiplere yeni bir şekil verecek. siyasi mes"uliyet mefhumnnn daha geni; bir niana çerçevesi lçlne almak istiyecektir. Hakikaten, bu harb som ermeden önoe, politika multecileri bahsi, eski ahştı&ımız prensiplerden bir hayli uzaklaşmıştı. Almanyanın yenilmeğe yüîtuttngu günlerde, hlç blr taraf«îi7 millet, kendi topraklarına Bğınacak siyasi ve askeri seHeri kabul edebilerejine dair blr emare göstermedi. Daha önce iiç muttefik devlet tnrafından ya^ınianan nota lle de harb suçlularını ele geçirdikleri takdirde onları kendilerine teslim etmeleri tarafsızlardan isteniyordu. Hükümranlık haklarma bir nevi mud^hale sayılan o notaya tarafsız millet'er her ne kadar boyun eger görünmedilprse de, baslanna iş açmamak kaygısile, hududlanm büyük küçiik bütün politika mültecllerine kapah tutBian da unutmadılar. Klmbiür, yarın siyasi blr sıırtan dol.ıvı takibe uğrıyan in.sanları hiç kabul etmemek, yahud bunlan hemen galib devlefe teslim et Ankaradaki cinayet Türkiyede Savcı, dün katilin idammı taleb etti Adlî Tıbda muayene edilen Reşid Mercanın aklî muvazenesinde bozukluk olmadığı anlaşıldı. dava. müdafaaya kaldII n Roose\elt \n Suudî Arahistan Kralı kaç kişi var? Nüf usumuzun yirmi milyonu bulacağı tahmin ediliyor Yarıp yapılacak umumî savım neticesinde kaç kişi olduğumuz belli olacaktır. Memleketimizde yarın yaptlacak olan bu sayımla dördüncü defa olmak üzere nüfusumuz sayılmış olacaktır. Ilk sayım, }927 ?enesinde yapılmış, nüfusumuz 13.648.270 kişi olarak tesbit ediîjıfıişti. 1935 te 16,158.018, 1940 da 17 milI yon 820,950 ye çıkmıstık. 1945 nufus l^saymı neticesi ancak beş gün sonra simdiden tahmin edenler vardır, Bu tahminlere nazaran nüfuçumuz, 19 milyon ile 20 milyon nrasındadır.. Nüfus sayımınuı ehemmiyeti bütün vatandaşlar tarafından takdir edilmektedir. Alınacak bütün tedbirlerin müessir olaI bilmesi İçin hakikî rakam'ara istinad | etmesindeki zaruret şühhesizdir. Bunun için yarın herkesin sayim memuruna kendini yazdırması bir vatandaşlık bor1 cudur. Bundan evvelki sayıma nazaran Istanbulun Belediye hududları da'hihndeki nüfusu 782,667, mülhak kazalar 100,932 olup heyeti umumiyesi 883,599 olarak tesbit edilmişti. Nüfus kayıdlarına nazaran Istanbul nüfusu 1.300,106 dır. Bu miktara mülhak kazalar da dahildir. Yalnız olenlerden bir kısmının kaydı si'inmemiş, buradan nakleden bazı klmseler de kaj'idlarına işaret ettirmemis olduklarından yeni bir nüfus yazımı yapılrp defterler yemleştirilmediği takdirde buna ihticaca salih nazarile bakılamaz. Asıl ehemmiyetli olan bir mesned, ekmek karnesi miktarıdır. İki gün evvelki kayıdlara göre Kartal kazası da dahil olmak üzere kuponla ekmek alanların sayısı 835,160 tır. B'ma mülhak kazaların nüfusu da ilâve edilirse vilâyetin nüfusu ekmek karnelerine gör« 925.355 olması lâzımdır. Bazı birlikler ve tesekküllerin de nüfusu buna eklendiği takdirde şehir nürusunun bir mil» yonu geçmiş bu^unması çok muhtemeldir. Bugün fırınlardan halka hem bugünkü hem de yarınki ekmeklari verilecektir. Muhakemeyi, bütün dünya radyoEski Führerin ve Eva Braun'un, kendilerini dan dinliyebilecek öldürdükten sonra, cesedlerinin Wİ5baden 19 (U.S I.S.) Har'o cinayetleri işlemiş olmakla suçlu nazi yakıldığı anlaşıldı şeflerinin Nürnberg mahkemesi huzu Hitler'in öldüğü resmeıt aıtlaşıldı HARB suçlulart tstanbulun nüfusu nekadar? Ankaradaki cinayetin Ağırceza mahkemesindeki ilk oturumunda sanık, Savcınm iddianamesini dinlivor Wiesbaden 19 (a a.) Hitler hakikaten ölmüştür. Amerikan emniyet servisi memurları tarafından hemen hemen devamlı bir surette isticvab edilen Hitlerin özel şoförü Erich Koır.pka, iki aydanberi bu iddiayı iıeri sürmektedir. Kompka'nm ifadeleri hakkında Amerikan emniyet servisinin verdiği resmî rapora göre, 29 nisan günü, Eva Braun, bütün şahsî eşyasını Başbakanlık sekreterleri ve diğer memuriarı arasında dağıtmıştır. Kompka. ayni gün saat 17 sularmda Hitleri son defa olarak sağ görmüştür. Hitler, sıhhatü ve normal gözüküyordu. 30 nisan saat 14.30 da, Kompka, Hitlerin hususî yaveri S, S. subav'.arından Guensche'den, otomobilde 200 lit j re benzinle derhal Führer sığınağma gelmesi hakkında te'.efonla emir almıştır. Arkasr sahije 3, Sü. 6 da Budapestede nihayet kan dökülmeğe başladı Londra, Nacaristandaki hâdiselerin, büyük devletlerin işbirliğini bozacak mahiyette olduğunu söylüyor NADİR NADİ > Arkası »ahi/« 3, 5ü. 4 t« Ankara 19 (Telefonla) Dr. Neşst Arzan'ı olduren Reşıd Mercan'n yargılanmasına bugün de devam edıldı. Sabahki oturumda savcı iddianamesini okudu. Hâdiseyi ve muhakeme safhalarını hulâsa ettikten sonra cinayctte taammud olduğunu bilhassa belırterek sanık hakkında Ceza Kanununun 450 nci maddesinin 4 numaralı bendir.n tat Sanık, muhakeme esnasında kendinden geçmiş, uyuyor bıkım ıstedi ki bu, ölum cezasıvdı. Sanık, hastalığından bahisle kendisi Taşpmar girerek Reşid Mercan'm münın itımad edeceği doktorlara muaye dafaasını uzerme aldığuıı söyledi. nesinde ısrar ettı. Başkan, bu dıleğın Başkan sanığa sordu: e\\elce reddedilmiş olduğunu anlatınca: Avukatın, seni müdafaa etmesini sBeni hiç dinlemeden mi asacansmız? Arkast sahije 3, Sü. 5 te O halde yazık oldu Suleyman EfendiHitler ve E'va Braun'un bir arada ye!» dedi. alınmış resimleri Müdafaasını yapıp yapmıyacağı sorulduğu sırada dinleyiciler ara=mdan Reşidın anresınin sesı işitildi; « Reşıd. bir şe^ söyleme! Sana avukat tutacağıra.> Bu gurultu üzerine kadm salondan Cumhuriyet bayrammda yapılacak cıkarıldıysa da koridorda da yüksek torene aid program nazırlanarak ılgılı sesle bazı sözleı söylediği isitildi lere gonderılmiştir. Bu anda içerıye a\Tjkat Abdürrahın Bayram 28 ekim r>a^îr ıjünu çaat 12 de başlayacak ve 30 ekin srflı gunu saat 24 te sona erecakür. Ozel muesseseler yalnız 29 pazartesi gunu tatıl yapacaktır. Bayram münasebetile bütün resmî A*e özel cteireler, binalar bayraklarla donatılacak, geceleri de ışıkla aydınlatılacaktır. Onemh meydanlara kürsüler konacak 10,5 liraya kadar düşen ve bu kursulerde halk hatiblerı Cumtekrar yükseltil. huriyetin mahiyetıni »'e değerinı belir fiatların ten söylevler vereceklerdir. mesine çalışılıyor Ayrıca cadde Te meydanlara taklar kurulacak; vecizeler yazıh afiş ve levBir müddettenberı aralarında bir lihalar asılacaktır. rmted şirket kurmağa çalışan kalay itPazarlesi gunu saat 9 da Vali ve Be halât taciıleri nıhayet bu kuruluşu talediye Başkanı doktor Lu'fı Kırdar va mamlamış ve bir noterde mukavele teclilikte tebrıkleri kabul eviecektir. Teb çill yapılmıştır. Kalay tacirlermın bu rikler bittikten sonra torsne dahil olan şekilde şirket kurmaları bazı dedikolar saat 10,30 da Taksım Cumhurlyet dulara yol açmış bulunmaktadır. Bu alanına gideceklerdir. hareketle tacirlerin 10,5 liraya kadar Torene iştırak edeeek nskeri kıt'alar, duşmüş olan kalay fiatlarını tekrar tıokullar ve temsilcıler saat 9,30 da T?k caret Bakanlığının koyduğu satış fıatı simde yerlerini almış bulunacaklardır. olan 22.5 lirava yükseltmeğe çalısacakVali, Istanbul komu^anı ve Parti baş ları, hattâ simdiden fıatları 14,5 liraya kanı askerî kıt'aları ve oktıl öğrencılcrı çıknrttıklaıı ileri surüldüğu gıbı bu ni teftiş ederek bayram'arını kut'aya maksada hizmet etmek îçin jeniden Bu kadar memur içinde neden kadın memurlar göze batı» caklardır. Bundan sonr3 verilecek işa kalay ithal etmiyecekleri, Bulgaristana yor bilmem?.. ret uzeıine bando Istiklâl marşını ça da kalay ıhracına hazırlandıkları ileri Nasıl batmasın kardeş, saçlar sivri, kaslar sivri, kirpikler lacak ve bu sırada direğe bayrak çeki surulmektedir. Kanlı çarpışmalara sahne olan Pesteden blr manzara: Parlamento binası »ivri, hrnaklar sivri, ökçeler sivri... Arka»\ sahije 3, Sü. 7 de ' Arka3\ sahtfe 3, Sü. 4 t« TelgrafUır 3 üncü sahijede ) runda yarsılanması için hazırhklar devam ederken, muhakemede cereyan edeeek alenî müdafaaları bütün dünyamn takib etmesini mümkün kılmak üzere icab eden bütün tedbirler alınmıstır. Butün basm. foto ve radyo tesis^rini tertib etmekle mükellef bulunan Amerikan ordusu umumî müna^ebetler çubesi, basına tahsis edilen 250 sandalyeden 90 100 ünun Amerikan ba^ın ve radyo muhabirlerine tahsis edıld'ğmı ArUası sahife 3, Sü. 5 te * • Katilin saklanmasına yardım eden Haşmet de tevkjf edildi Bayrama hazırlık Cumhuriyetin 22 nci yıldöıtümü kutlama programı hazırlandı Kalay tacirlerinin kurduğu şirket