Katalog

rFUARDA OLUP BİTENLER cİktısadî Yürüyüş> dergisi 138 inci sayısnıı 1945 Fuarına tahsis etmiş ve 5 rer.kli kuşe kâğıdlı bir. kapak içerisinde 52 büyük sahifeli bir eser yayınlamıştır. Bol resimlerle bezenmiş olan bu sayı bu deıginin şimdiye kadar çıkardığı sayıların en güzelidir. Bütün paviyonlarm tahlil ve tenkidi, Devlet Opera ve Tıyatrosu hakkırda bol resimli röportajlar, Türk İngiliz Sanayi Sergisi hakkmda büyük bir etüd.. Yıllık abonesi 10 lira. Adres: Cağaloğlu Türbedar sokak No 16 İstanbul umhuri 22 \ 7588 Tarihe, İstanbul gibi eşsiz bir kıymet İsfanbul AnsjflBedisi'nin 7 nci FASftniybl ÇIKTI. PREZİOSI'nın 1850^î*'ophanede bir salaşT^alj bayram yerini ve salaş^plyan tiyatrolarını gösterir 4 reaMk muhteşem bir TABLOSU, herkesüLzeJc ve hayTanlıkla okuyaç^ğı bu bii^ijp^^rin 1 inci cildi tamamlanmak uzeredir. İ S T A N B U L I A Î I N E T İ J Konferans dagılamıyor! Ruslar tebliğde tafsilât verilmesini istemiyorlar İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, tstanbu] Posta kurusu: tstanbu] No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298, tdare ve Matbaa bsmı! 2429924290 Salı 2 Ekim 1945 Beşler konferansının halledemediği karışık meselelerin içinden çıkmak üzere Beş Büyüklerin toplanacakları anlaşılıyor Türkiye Amerika Arab âlemi Amerikayay Resmî tebliği tespit için dostluğu Yahudilik ise İngiltereye Ankaraya gelen Amerikalı altı içtima yetmedi karşı ateş püskürüyor saylavlar heyeti Heyetin yapmağa başladığı temaslara ehemmiyet veriliyor Ankara 1 (Telefonla) Amerıkan Kongresi üyelerinden Ohio saylavı Bn. Frances Dolton ile Dakota saylavı Karl E. Mundt bugün saat 16 da uçakla An. karaya gelmışlerdir. Heyete Bırieşik Amerıkanm Şam orta elçihğı müsteşarlığına tayin edılen James Hayle Muse de refakat etmektedir. Heyeti uçak alanmda karşılıyanlar arasında Buyuk Millet Mechsi namına Dış Işleri encümenine mensubları da var dı. Heyet Kahireden 27 eylulde hareket etmiş, 28 eylulde Kudüse gelmiş, oradan Şama uğramış, bugün de şehrimize gelmiştir. Saylavlar kısa bir istirahatten sonra Buyuk Millet Meclisi Başkanı Abdulha Arkası sahife 3, Sü. 1 de İngiltere Filistin sahillerinde izinsiz muhaceretlere karşı şiddetli tedbirler aldı, Attlee'nin, Truman'a verdiği cevab neşredildi Londra 1 (B.B.C.) Filistin meselesi gittikçe büyümekte ve çok genış bır alâka uyandırmaktadır. Kudüsten . gelen haberlere göre Filistin hükumeti bütün sahiller üzerinde gözetleme tedbirlerini kuvvetlendirmiştir. Ingilia bahriyesi, gece gündüz çahşan devriyeleri gözetlemektedir. Maksad, yahudi muhaceretini kontrol altma almak ve gayrimeşru muhaceret teşebbüslerlna karşı gelmektir. Bir Lübnan gazetesira göre binlerce yahudi pasaportsuz olarak Fili^tine girmek için hanrlanmıştır. Filistin Fevkalâde Komiseri Lord Gort bugün Arab temsilcisi Musa «1 Elemi ile görüşmüştür. Irak Başvekili, Filistine yahudi muhaceretini kolaylastırmak istedifi ve 2 milyon yahudinin Filistine girmes; lehinde teşebbüslerde bulunduğu için Amerika Cumhur Reisı Mr. Truman'a dostça bir protesto göndermıştir. Dığer taraftan Şamda yahudi muhacereti aleyhinde bir protesto .nümayışi yapıimış. ve halk yahudi muhaceretimn durdurulmasını istemiştir. Mr. Truman'uı Filistin kapılarmı yahudi muhacereti için açmak la ıındeki teşebbüsüne karşı ingiltere BaşvekUi Mr. Attlee'nin verdiği cevab bugıin n#şrolunmuştur. Cevab 18 e>lulde yazılmıştı. Mr. Attlee *bu meselenin yainı» Ingıltereyl alâkahndırmadığmı, bel'ti bütün dünyayı alâkalandırması ıcab ettığini bildirmiştir. Dün, son seçim sırasında Mr. Rjose Arkas\ sahife 3. Sü S te Rus Dış Bakanı M. Molotov Amerika Dı? Bakanı Mr. Bvrnes İngiliz Dış Bakanı Mr. Bevin Çirkiıt bir oyuıt Celâl Bayarın istifasından kendi politikaları hesabına faydalanmak istiyenler var. Bu lâflara kanmamak, fakat dikkat etmek lâzımdır. e!âl Bayarın milletvekilliginden çekilmesi memleket basınında buyuk alâka uyandırdı. Bunu tabiî gormemeğ* imkân yoktur. Kurtuluş Savaşının ilk punundenberi Kurvavl Milliye saflarına katılan, Atatürk inkılâblanna yiıreklen inanarak bu yolda bışarılı hizmetler gören, Atatürkün güvenini kazanıp hükumet makinesini dirayetl* ve feragatle yürüten Celâl Bayar, C'umhuriyet tarihlnin unutamıyaca£ı devlet adamlanmızdan biridir. Hele Bıiyuk Atamızın hastalığı ve ölümü sırasında, o, vazifesini örnek sayılacak kadar mükemmel bir şekilde yapmıştır. Bundan dolayı millet Celâl Bayarı daIma hayirla anacaktır. Böyle bir adam bir giin milletvekilliginden istifa ediverirse halk elbette meraka düşer, srazeteler de elbette hâdiseye kirşı alâkasız dnramaz. Memleket basmında bir kaç gündür yer bnlan yazılarm bti>ük kısmı bu tabiî ihtiyacın bir ifadesidir. Celâl Bayar neden istifa etti? Kendisi bu hususta şimdiye kadar hiç bir şey sövlemedi. Bn da onun hakkıdır. tstifasını veren milletvekillerini mucib sebeblcr bildirme|e rorlayan bir kanun jofctur. E«ikl Başbakanın belkl sıhhî vaslyeti Meclise devamma engel oluyordur. Belki son avlar içinde onu gücendiren blr takım hâdiseler geçmiştir. Belkl buçünkü Parti kadrosunda vazife çöremiyecefcine kanaat getirmistir. metod ayrılığına işarettirler. Atatürke hep samimî olarak baglı kalmak şartile. bir çok noktalarda birbirimiz ffibi duşünmiyebiliriz. Fakat bujunkü rejiml Atatürkü inkâr etmiç de onun çizdiği ana prensiplerden Londra 1 (B B. C.) Beş Dış İşleri Bakanı bu akşam geç vakte kadar toplanarak çalışmaları hakkında yazılacak zabıt ve neşredılecek resmî tebli ile mesgııl ol muşlardır. Beşlerin yarın da toplanmaları ve çalışmalanna devam ederek zabıt ve tebhğ tasanlarına en son şekli vermeleri bekleniyor. Zpbıt ve tebliği yazmak için şimdiye kadar altı celse yapılmış ve on yedi saat bu i'jlere hasrolunmuş ise de hâlâ bu çalışmalar scn bulmamıştır. Ne vakit son tmlacağı da belli değıldir. Konferanşın bütün çalışmaları 26 celseye îiktığı halde zabıt ve resmî tebliğin yazılması için altı celsenin kâfi gelmemesi az çok hayretle karşılanıyorsa da hakikatin bu mahiyette olduğu goze çarpmektadır. Lon(!:a 1 (a a ) Konferans mahfıllerlnde hukum süren endışeler gittikçe artıvor. Anlaşıldığına gore Sovyetler kısa bir tetliğ neşri lehindedirler. Dun konferansta sinirlilik hâkimdi ve bu sinirhlık arasıra hâd bir safhaya varmıstır. Sovjetler, Çin ile Fran<=amn Balkan devletlerile yapılacak muahede işlerine kanşmamaları lâzım geldiğıni soylm oılardı. Amerikalılar blr uzlajma çaresi bıtlmak istemişlerse de muvaffak olamarruşlardır. Stalin ile Filistindeki eski Yahudi Arab mucadclelerinden bir intıba Mareşal, Almanya ve Japonyaya sert davranılmasım istiyor Halifelik davası Yemen ile Masır birbirlerine girdiler, bu yuzden aralannda imzalanacak andlaşma geri kaldı Kahire 1 (a.a.) Mısırla Yemen arasında aktcdilen andlaşmamn imzalanması bir protokol meselesi yüzünden geri kalmıştır. Yemcn Kralı Imam Yahya'nın, muahedeyı kendi yerine imzalaması için oğlu prens Seyfülislâm'a vermiş olduğu salâhıyetnamede kral <Yemen Mfliki ve Emirülmümınin» olarak tavsif edilmekte idı. Mısır, bu ünvanın Halıfeye aid olduğunu, halbuki Imam Yahyanm Arabistanda ancak bir kısım şiiler tarafından halife olarak tamndığını ileri sürmüştür. Salâh ; vetnamenin değiştirilmesi lâzım geldiğinden andlaşmanm tmzası geri kalmıştır. NADİR NADİ Arkası sahije 3. Sü 4 te Washington 1 (a a.) Mareşal Stalin, doğu Avrupada bir tetkık seyahatinde bulunan Amerikan âvan meclisi azasınden Claude Beter'e 14 eylulde vermış olduğu ve kuzey Amerika gazetecüT ^yafır.dan yayınla.nan bir mülâka'ta şöyle demlştir: < Aîmanvamn lstlkbalde bir harbe Son ümid, geçen geceki toplantı ile sirişme lmkfinlarını önlemeliviz. Bunun pazartesl ve salı toplantıları arasmdakj için de Almanyava harb kudretlnin en sahiie 3, Sü. 2 de büyük kısmını temin etmiş olan Rhur bölgçslnln Almanyadan alınması 1&zımdır.> Sovyt tç slyas»tlnin amRCİannı Svan üyesi Beter'e hulâsa eden Mareşal Stalin, Sovyetler Birlığinin, harbln memlekette meydana getlrmiş olduğu muazzanı hnsarlan tamlr etmek, meml'ke' tin smayi kudretlnl geliştlrmek ve Rus halkınm havat seviyesini arttırmak arzusunda olduğunu kavdetmiştir. Staün Soayetler Birliğinin dış siyasetl hususunda da şunlan söA'lemiştir: « Müsterek gayreMmizle düşmanlar Arkas\ sahife 3. Sü. 3 te ElcimSz geldi Şefkati lstinyeli, Rumanyanın durumu hakkmda malumat veriyor Bükreş büyük elçimiz Şefkati lstinyeli dun sabahki Avrupa trenile Rumanyadan şehrimize gelmiştir. ijefkati lstinyeli akşam ekspresile Ankaraya hareket etmiştir. Büyük e'.çi garda kendisile görüşen bir muhamrımıze demiştir ki: « Senelik iznimi geçirmek üzer« geldim. On beş, yirmi gıin sonra vazifemin başına döneceğim. Rumanyadaki vaziyet, telgraf havadislerinde bildirildiği kadar fena değildir. Halk, kralı çok sevm=kte v« onu saymaktadır. Eski kralm me'tı'ekete avdeti bahis me\TUU dcğildir. Groza hükumeti ise Rumanvanın iç işlerini alâkadar eder, bu hususta bir söz söylemekte beni mazur ^örünüz. Arkası sahife 3, Sü. 6 da » Belediye et narksıtı derhal kaldırmalıdır! Mezbahada kilosu 40 kuruşa ajakta hayvan satıhyor, bu hesaba göre kasabların eti 100 kuruşa satmaları kolayca mümkün görülüyor Son gunlerde Istanbula, istihlâkten çok fazla kasabhk koyun gelmektedir. O kadar ki, bunlara müşteri buiunmamakta, müstahsil bu ha>vanları aç, bekletmek zorunda kalmaktadır. Borsada ayakta kilosu 40 kuruşa kadar hayvan satılmaktadır. Kesildikten sonra bu fiat iki misli olmakta ve 20 kuruş da kasab ve nakliye masrih ilâve edildikten sonra etlerin 100 kuruşa satılması lâzım gelmektedir. Kasablar, müstahsilden ucuza alınan bu etin belediye narkı kaldırıldığı takdirde dükkânlarda 100 kuruşa satılabileceğini söylemekte ve halkın cebinden çıkan 60 kuruş fazlanm toptancıların cebinde kaldığını söylemektedirler. Bu hususta dün Beîediye Iktisad Müdür vekili Necati Çilkrle görüştük. Bize çunları söyledi: < Çok kasablık hayvan geldiŞi doğrudur. Bu, daha ancak bir ay de^am edebilir. Biz ete nark koymuş değiliz, Arkası snhife 3. Sü. 4 U Mecidiyeköj ünden bir görünüş Çok garib bir hâdise Mecidiyeköyünde yapılan evlerin arsaları satılığa çıkarıldı İramn yeni Ankara elçisi Esfendiyari'nin tayini yeni bir siyasî cereyanın belirtisi »ayılıyor Bu noktalar hakkmda hlç blr açıklamada bulunmıyan Celâl Bayar, bundan böyle hayatına vereceği istikamet hakkmda da şimdilik bir şey sövlememeyi tercih ediyor. Ne yapaeak? Bir gazete Meddiyekoyü yeni yapılan inşaatla mi cıkaracak? Ayn blr partl kurup politika hayafına devam mı edecek? gittikçe büyümektedir. Evvelce bura Evinde oturup hatıralanm mı yazacak? daki araziden bir kısmı imar edı'.mek Toksa hic bir şey yapmıyacak mı? Ga şartile müracaat edenlere bedelsız veretecilere izahatta bulunmaktan sakındıgına göre memleket efkân bn hususta heniiz aydınlanmamıçtır. Tahran 1 (a.a.) Nuri Esfandijari, İranıa Turkiye büyük elçıliğine tajin edilm'stir. Esfandiyari İramn Dış İşleri BakanlıSının en eski memurlarından olup İramn Bağdad ve Berlın büyuk elrilmişti. 926 numaralı kanuna tovfikan çiliklerinde bulunmuştur. Esfandiyari. bunlardan bir kısmı bu iş için teşek Berlhıder harbın baslaneıcında, İranla kül eden komisyon vasıtasıle temlik Almanv^ arasın'laki münasebetler kesil A r k a s ı sahife 3, S ü . l d e Arkas\ sahife 3, Sü. 5 te Bütün dünya kıtlık tehlikesîne maruz bulunuyor Washıngtnn 1 (a a ) Amerika Ziraat Bakanlığı, önümüzdeki 18 ay içinde butun dunyanın ciddi bir y.iecek sıkıntısma düşeceğini bildirmiştir. Yalnız Avrupanın 30 milyon ton yiyecek maddesine ihtiyacı vardır ve başlıca maddelerde bu sene kıtlık 8iacaktır. Hâdiseye dair fikir ve dtişünceier yttrüten gazeteler, Celâl Bayar susmayı tercih ettigi içln, nmumiyetle ihtiyatlı bir dll kullanıyorlar. Asıl kahraman konuşmPdıÇı müddetçe bütün mütalealann sadece bir tahminden ibaret kalması da tabiidir. Talnız blr gaıetede başmakale yazan blr muharrir, Celâl Bayann istifasını fırsat bilerek, kendi politikası hesabına bundan faydalanmaja çalmyor. Bu muharrire g5re. Celâl Bavar. Partinin ve Hükumetin Atatürk prensiplerinden glttikçe nzakla«tıgını görmüş, gerek iç ve serek dış politikada hep Kemalizm esaslanna aykın hareket edüdiğini iyice anladığı Icln artık Mecliste çalışmama£a karar Veznecilerde yapılmakta olan Univervermiştir. site binalarından Fen Fakültesine aid Celâl Bayar eibi kuvvetti blr şahsiye altı yeni blok 7 eylulde eksiltmeye kotîn TÖlgesine sıginarak yapılan bu neş nacaktı. Fakat 5 milyon 600 bin lira rivat, memleket menfaatlerl bakımından muhammen kesif bedeli olan bu blokun çok 7ararlıdır. Bir partinin içinde, pren kaba inşasına iştirak etm^k isteyen bazı müracaatlerinln «Tek gip meselelerine dair düsünce ayrılıkla müteahhidlerin nna her jiman rastlanabilir. Hattâ bu nik Bıiro> tarafından takdirî ve indl seyü^den bir partinfn Ikiye bölünerek beblerle reddedildiği yolunda şikâyetdiÇer blr partive hayat verdiği de gö ler vaki olmuş ve gazetemizin bu huriiiür. Türk dcmokrasîsinin olu? ve susta yaptığı neşriyat üzenne arttırma l'erlpvjş hamleleri sırasında bövle bir ve eksiltme komisyonu da bu iddiaları hâdi'e, millî menfaatlerimlz bakımın yerinde bularak ihaleyi tehır etmişti. Ilgililer, durumu incelemişler ve Tekdın beliti de en faydalı felişmelere yol hizırlavacaktır. Atatürk, Cumhuriyet nik Büronun istenen vesikaları ibraz Türkivpsinin gerçek kurucusudur. Biz eden kimseler hakkmda takdirl olarak hepltr.iz onnn İ7İnde yüriimek azmlnde red kararı vermeğe yetkisi bulunmadıTİ7. Gaypmîz bir olduktan sonra o pave ğını belirtmişlerdir. Bu müddet zarfmye varnnk ugTnnia seetiHmiz yollir da komisj'ona bir çok müracaatler yabirbirinden az rok f?rklı olabilir. Bir pılmıs ve bunlardan ehliyetini isbat eden kimse falan politikaıîa Ataturkü şöyle, 18 muteahhide yeniden vesika verilmisbîr başkası da böyle tefsir edebilir. Bun tir. Binnetice dün saat 15 te eksiltme Arkas\ sahife 3, Sü. 5 te lar gKj* »ynlığına degU, sadece blr Universite inşaatmda hazine bir bucuk milyon kazands İhalenin tehiri üzerine 18 talib daha çıktı ve dün bunlardan biri beş milyon altı yüz bin liralık inşaatı yüzde otuz beş eksiğine yapmayı kabul etti Halka 60 kuruş fazlaya yedirilen etler mezbahada Kendi kendimizi tenkid: Bağdaddan dönen yanlış bir hesab Hatırlarsınız. Geçen ay başlannda, Universitenin yaptıracağı Fen Fakultesı binalannın ihalesi işinde ortaya çıkafl dedıkodulara sutunlanmızda, yer vervüştik ve tam münakasa giınu iş durdurulmuştu. Bu inşaatm muhammen bedeli 5 müyon 600 bin lira idi ve, haksız olarak iştirake ehliyefli pörülmıyenler çıkarüınca, münakasaya yalnız bir kişt girmi? olacaktı. Bu deıncfctir îci ihale 5 m)lyon 600 biu lira iızerinden yapılacaku. Bugünku gazetemizde göreceksiniz. Bir kişvnin iştirak edeceği sırada o zaman durdundan ve dün tekrar yapılan münakasaya 18 firma girmis ve ihale •muhammen bedclden 1,5 milyon lıra eksiğıne bırakümıştır. Vniversitenin bu meseledeki hassastî/eti takdırle karşılanmalıdır. Böylece bir kısım adamlann kendilerinden başka hiç kimse için doğru olmıyan, yanlış hesablarını Bağdaddan çetnnııij olduk. Büyük İhale işlerinde daima büynk titizlik istiyoTUZl **. Universite inşaatına bir bakış Mehmedcik «Sulh olmaz ise kabzai şemşir elimizde!..»