Katalog

SABIR CENNETİ Yazan: Yeni Cıktı BEDİRHAN ÇINAR Temiz bir aşkın tath heyecan ve hislerini sahifelerinde aksettiren bu romanı tavsiye ederiz. 100 kuruş UĞUR KİTABEVİ 22 inci yıl Sayı: 7605 u mh u riyet ISTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektufe adresi: Cumhuriyet, lstanbul Posta kurusu: Istanbul No 246 Telefon.1 Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeü: 24298, İdare ve Matbaa kısmı: 2429924290 Tabiî ve siyasî • I taksimath On renk üzerine basıl haritadır. 125 yenı Cuma 19 Ekim 1945 AHMED HALİD K Vl savaş Seçimlerde komünistlerin kaybedecekleri anlaşılması üzerine Mareşal Voroşilov partilere ültimatom vermis Komünist partisi üyelerine 40,000 tüfek tabanca dağıtildıği haber veriliyor Londra 18 (a.a.) Reuter in siyasî [ muharriri yazıyor: Tass Ajansının Budapeşteden verdiği bir habere göre 2 gün devam ed;n olağaniistü bir toplantıdan sonra, Macar i«ı tom bombasının Japonya kabinesi, evvelce SoNj'etler EirHğile ij^j\ uzcrinde denenmesi ve en imzalanmış olan ekonomi anlaşmasını ğğ ( \ geniş tahribatı yapma.ua oybirliğile tasvib etmiştir. Hatırianacağı olduğunun görülmesi üzerine L'zakşark üzere, Sovyetler Birliği, anlaşma ır.uci j harbinin birdenbire sona crdigini hebince Macar endüstrisinin yüzde 50 sini pimiz biliyoruz. Bu bakımdan atom kontrol edecektir. bombasının, dünya harbini umulmadığı Bununla beraber, resmî olmıyan kaybir sırada bitirmiş olduğu üzerinde naklardan gelen haberlere eöre, Macar ojbtrliği bulunduğunu ve hattâ bu yüzBaşbakanı General Bela Miklos anlaşden hayırla anıldığını söylemek mümmanın imzalanmasma mubalefet etmiskündür. Fakat bu, böyle olmakla betir. raber, atom bombasının bugün büjük Kabinenin, dün akşam Budapeşte ırilletler arasında görülmekte olan bir takım anlaşmazlıkları az Çok derinleş radyosüe yayınlanan tebliği. Rusya antirmeğe sebeb olduğu da gittikçe göze laşmasından bahsetmemektedir. Bu, solcu mutedil partinin komünist çarpmaktadır. Çünkii bu bombayı yapve sosyalistlere karşı üstünlük kazanmak ve yapabilmekle yapamamak arasındaki fark milletler arasındaki anlaş mış olduğu Budapeşte belediye seçimtnalarm temelini tayin etmek bakımın leri neticesinde husule gelen gerginliğin Arkant sahije 3, Sü. 2 rie ı dan en mühim rolii oynamakta ve bu Balkan durumu Amerika, tahkikat için hususî bir elçi yolluyor Potsdam anlaşmasına riayet edilip edilmediği araştırılacak Washington 18 (a.a.) Dış Işleri Bakanı Mr. Byrnes"in basın tcplantısında bildirdiğine göre, Amerikan hıisusi elçisi Mark Ethridge, ağ'eDİ ihtimal bu akşam Balkanlara hareket edecek ve o bölgede bütün hüküm sürmekte olan şartlar hakkında yeniden tahkikat yapacaktır. Ethridge bühassa, Birîeşik Amerika Balkanlardaki reiimleri tanımadan önce, Potsdam anlaşmalarına Balkan memleketlerinde riayet edilip edümediğini öğrenmekle ödevli bulunmaktadır. Mr. Byrnes, Sovyet Büyük Elçisi Gromiko'nun Washingtona gelip gitmiş olduğundan haberdar bulunmaiıgmı ve bu seyahatin sebeblerini bilmediğini kuvvetle söylemiştir. Mersin halkı dün Ticaret Toprak ofisten acı acı şikâyet edildi ve ofisin düzene konması istendi Lâstik tevziatındaki yolsuzluk ların önüne geçilmesi ve ihraç edilemediği için çürüyen bakliyatm serbestce ihracına müsaade edilmesi ileri sürüldü Mersin 18 (Telefonla) Ticaret Bakanı Raif Karadeniz bera'oermde Toprak Ofisi Umum müdür rı'.u ıvni olduğu halde şehrimize geldi. Bakan istasyondan doğruca Toprak Ofis depolarına giderek Mersin depolarmJa mevcud hububat hakkında izahat aldı. Eundan sonra umum mağa^alara giderelc mevcud ithal malları ha'<kında ma.umat edindi. Bunu müteakıb ithalâtçı ve ihracatçı birliklerine gidip tüccarlarla bir saat kadsr hasbıhalde bulundu, dilskVrini dinledi ve notlar aldı. B=ıkan öğleden sonra Ticaret Odssmda bir çok tüccarların ve bütün esnafm Arkasr snhiie 3. Sü. 3 le J ve Barısııt temeli Yuıtaıt buhranı Mareşal Voroşilov Vaziyet karışırsa Jngiltere şiddetle müdahale edecek mesele günden güne ehemmiyet ka/anmaktadır. Milletlerin bugün de varlıklarını kuvvetlerine dayamakta olriııkları zerre kadar şüphe götürmez. Bu, her zaman böyle olduğu gihi bundan böyle de. hiç olmazsa uzun bir raman için değişmiyecektir. Milletlerin bugünkü kuvvetleri maddî ve manevî bütün kaynaklarile beraber ilim ve fen yolrnda ettlklar) ilcri. adınılar saycsinde kazandıkları üstitnluklere bağlidır. Yakın zamana kadar milletlerin bu ynlda neler yaptıkları ve neler icad ettikleri BZ çok malumdur ve bilhassa büyük milletler, aynı iz üzerinde hareket ederek birbirlerine denk sayılabilecek bir durıımda bulunuyorlardı. Atom bombasının icadı bu durumu birdenbire değiştirmiş, ve dost. müttefik milletler arasında bir kuvvet ve kudret muvazenesizliğini ortaya çıkatmıstır. Yani bir tarafta atom bombası gibi en üstün silâhı yapabilen veya yapmayı bilcn milletler, diğer tarafta da bu silâhı yapamıyan, yapmayı bilmiyen milletler mevki almışlar ve iki taraf arasındaki münasebeller bu kuvvet ve kudretten istifade imkânına dayanmağa başlamıştır. Vstün bir silâha sahib olmak ve bu silâhı kullanmak iktidarını benimseıııek devTİmizde dahi, milletlerarssı miınasebetlerde, üstün bir oy sağladığı için kendilerini birbirine denk sayan milletler, üstün bir silâhın kuvvet ve tesirine değer vermck dolayısile, aralarının açıldığını ve bir nevi müsavatsızlığın buna sebeb olduğunu görmeğe başlamışlar, bu da ortaya, genel barışı hangi esasa dayamak lâzım geldiği meselesinin çıkmasına sebeb olmuştıır. Ankara cinayetinin iç yüzüne aid ifşaat Muhakemeye dün başlandı, duruşma saat 23 e kadar sürdii Dünkü muhakeme esnasında facianın tehdidle para koparmak için yapılmış bir tertib sırasmda işlendiğini anlatan ifade ve itiraflar oldu Londra 18 (a.a.) Naib Damaskinosım. k?bipp tcskili isini uzun zaman ceciktirmiyeceği bildiriliyor. Vulgaris kabinesi üyelerinden çoğu vazifeleri başınMahkcme heyetinde (soldan sağa) Amerikan, İngiliz ve Sovyet hâkimleri da kalacak iseler de iktisad ve iaşe işerlle il?ili bakanlıklarda derhal bir tebeddül olacaktır. İnçiltere hükumeti, buhranı Önllyebilmek için. Naibin tasviblne mazhar İran Azerbaycamndaki her hanei bir hükumeti. kanun ve nlistiklâl hareketini Ruslar ıy spğismak jarUİP. dest.eklemefe ha7,ıfdı. Pısında Naib bulunan bir hükukörüklüyorlarmış met bv: müzah,°rete fazlasile nall olaraktır. İnciltpre hükumeti, ancak YuParis 18 (B.Y.U.M.) Tahrandaki nan hiüıumeti karışıklıkları • yatıştırFransız ajansı büdiriyor; iran hüku« maktap. Sciz kaldıftı znman müdahsl? meti, Rus hükumetine bir nota vererek edecek. fakat bu takdirde. karışıklıklara İran Azerbaycanmuı istiklâl istemssi ve serek miifrit sol, gerekse müfrit raft ccIrandan ayrılması hakkındîki hareketnah seVb oîsun, bu müdahale çok kuvlerin Rus işgal makamlırı tarafmdan vetli olacaktır. desteklenmesini ve bunda, Tass ajansının da büyük rolü olmasını protestoç Londnlı yorumcvılara göre, Naibin etmiştir. Ba^baKsnlıkta kısa bir zaman mı, yoksa Vulgaris hükumeti tarafmdan 2(1 ocak Rusların verdiği bir habere olarak tesbit eriilmiş olan seçimlere kaİngilterenin cevabı dar mı kalaca&ı malum değildir. Şimdi Tahran 18 la.a.) Inşiüz büyük elLondra 18 (a.a.) Üç defa oçri atıl letlerarası askerî mahkeme tarafmbütün mesrlp. Yunan siyasî partilîrir.in çilifi bugün iran basınma hitaben bir Arlası snhife 3, Sü. I de dıktan sonra, Birleşmiş Milletler Mah dan hazırlanmıştır. Ikinci Dünya Harkemesi bugün Berlinde ilk defa olarak bini çıkarmak ve bir taraftan Al tebliğ yayınlamıştır. 3 u tebüğin Sovyet toplanmıştır. Halen Nürnberg hapisa manyanın, diğer taraftan nice nice haberler ajansının, Sovyet kuvvetlerinin ne=inde buîunan başlıca iaıi harb memleketlerin yıkılmasma ve ezilmesi çekildiği halde, İngiliz kıt'alarının he Arkosı sahije 3, Sü. 2 de nüz Tahran'da bulıındukları hakkında mücrimleri hakkındaki idrfiananıe milvermiş olduğu bir habere cevab olarak yaymlandığı zannedilmektedir. Tebüğde, iran başkentinde yalmz 84 îngiliz askeri bulunduğu, bunların da en çok 7 kasımda çekilecekleri bildirilmekteRoosevelt'in vaidlerine ve Arkasi sahife 3. Sü. 7 de Nazi harb suçluları dün Berlinde toplandı İran, Rusyayı protesto etti Birleşmiş milletler mahkemesi 30,000 kelitneük ithamname Londra Paris, Vaşington ve Moskovada ncşrolundu lilisüıı meselesi Ibnissuudla olan görüşmele. rine dair gizli vesikalar bugün neşrediliyor Barışın temeli maddî kuvvet mldir. yoksa manevi değer midir veya ahlâki Katil Reşid Katia kui'bam Dr. Naci Ardun ideal midir? Ankara 18 (Telefonla) Dr. Neşet renmek için geceyarısına kadar Adlıye Atom bombasının bugün med^niyet âleminde açmış oldugu münakaşa bu Naci Ardan'ı muayenehanesinde öldü önündeki caddede beklemekteydj. Mumahiyettedir ve bu münakaşanm için ren Reşid Mercanın yargılanmasına bu hakeme dikkate şayan safhalar gösterden çıkılamıyacak derecede uıayıp gi gün ağırceza mahkemesinde başlandı di ve bu tüyler ürpertici cinayetin para ve duruşma 23 e kadar sürdü. SKİona koparmak için yapılmış bir tertü) sıradeceği şüphesizdir. giremiyen kesif bir kslabalık büyük bir sında vaki olduğunu gösteren ifadeler Siyas?t adamlan gibi ilim adamları Arkası sahife 3, Sü. 5 te da bn münakaşaya iştirak etmckte Te Ügi uyandıran bu hâdisede neticeyi öğatom bombasmın sırrını ifşa etmemek bahsi bütün dünyayı alâkalandırmaktadır. Umuıniyetle samldığma göre. zerreBİn knr<retini brserin istifadesiııp ram etmeyi bir sır olarak saklamağa imkân yoktur. Çünkü bu sır bir çok nesillerin çalışmalarile elde edilmis bir ilınî netiredir. Fakat zerrenin kudretini bir bombaya yüklempk teknik bir basarıdır ve bu başanyı bir sır olarak saklnmak onn bişaranların hakkıdır. Ru yüzden Mr. Trurnan da, atom bombasının sırrım kirr.«e ile paylaşamıyaragını apaçık söylemiştir. O halde maddî medeniyetin bu lcadı. onun bütün kaynaklarma sahib olan ve bn kavnaklan lsletmeyi bilenlcrin nıalı olacakfır ve yann yeni bir kavga cıkar«a, maddi medeniyetin bn kaynaklarına SP^'b Münlar ve bıı Vnynakları isle'meyi bilenler, kargayı kazanacaklarHır. Yani, maddi medeniyetimiz, İkiııci Diinya Harbi dolayısile hiiviyetini lerre kadar deüştirmeden yürümekteılir ve bunun da böyle olnıası gayet tabiidir. Onun için, milletlerarası münasebetleri kııvvetten başka bir esasa dayamak, bahis mev7Uu dahi olamaz. çünkü bugiinkü maddî meıieniyeiimizin başka bir esasa dayanması için hüviyetini degiştirmesi icab eder. Bu bövle olduğııtıa çöre. afomun kndretini dizginleyerek kuilananiarm, bugün iddia ettikleri ii«;tiinlii£iin. ta atom kudretinîn herkes tarafından kııllanılaeaŞı sıraya kadar dcTam edeceŞine hüknr><mek icab eder. Izmirde mustahsil. tütünlrrini tiiceara satmadan evvel İnhisar Maddi üstünlük ve bilhassa silsh üseksperine muayene ettiriyor *** Yazut 3 üncü sahifemizde ArltMt sahlft 3, Sü. 4 t« Egede tiitiin satışları piyasa açılmadan ba$ladı Mfistahsili zarara sokan bu vaziyetten Mısırda talebeler arasında kanlı çarpışmalar Ticaret Bakanlığı da haberdar oldu Kahire 18 (a.a.) Reuter: Başb?kan Kudüs 18 (a.a.) Reuter f'/'an^ının özel muhabiri büdiriyor; Ortaşarktaki bütün Avab gazeteleri Washington 18 (a.a.) NewYork yann, Başkan Roosevelt ile Kral IbHerald'in bildirdiğine göre, Rusya il« nissud arssmda Fılistin meselesi etraBirleşik Amerika arasında bir ödünç fmda teati edilmiş olan mektubların verme ve kiralama anlaşması imzalanmetnini yayınlıyacaklardır. mıştır. Anlaşmaya göre, Sovyctier Bir>Diğer taraftan, yetkili mahfilleıden Pazar günü yapıla:ak olan nüfus sa tiği topla ilân edilinciye kadar hetkesin leşik Amerikadan 80 milyon İngiliz liöğrenildiğine göre, Kızıldenizde bir Inyımı neticesi ancak aym 25 ınde ilân bulunduğu yapıdan dışarıya çıkması, ralık mal alacaklardır. Tediyat 30 sene giliz kruvozöründe iki devlet şefi araedilecektir. Maamafih netice cıaha evvel banliyö trenlerile, şehir hatları vapur zarfmda yapılacak ve yüzde 2,375 bir sında konuşmslara dair tam izahati ih Arkası sahife 3. Sü. 4 te faiz hesab edilecektir. ahnırsa ilân edilmesi ihtimali vardır. tiva ettiği söylcnen ve tam yaymlamaKanun istatistik genel müdürlüğüne bu ya hazırlandığı sırada Amerikan hüış için 4 günlük bir müsaade vermektekumetinin bir talebi üzerine son dakidir. Vali ve Belediye Reisile Sayım kada geri alıran diğer bir belşe de Bürosu memurları sayım işini Viıâjstrnevcuddur. ten idare edeceklerdir. Başkan Roosevelt'ın. Kral tbnissuuda Yarın halka iki günlük ekmek bird«n göndermiş olduğu nrjhtırada, Filistin hskkında, Arabların muhalefetini cel verileceğinden Ofis bugün fır'.nlara bedecek herhangi bir teşcbbüste buîun fazla un tevzi edecektir. Vilâyetin teblipi mıyacağına dair verdiği vadi ihtiva eden İstanbul Valiliğinden: vesikayı biz^at gördüm. 1 21 ekim 1945 pazar gün,i genel Arkası sahiU 3, Sü. 2 de r.üfus sayımı yapılacağından o gün sabah saat e.30 dan itibaren sayımın V.:t Istanbul Vali ve Belediye Reisi Amerika Rtısyaya kredi açtı bir tebliğ ile halkjn riayet edeceği esasları büdiriyor Nüfııs sayımı Nekraşi Paşanın pazartesi günü saylavlar meclisinde Mısırın millî istek'.^ri hakkında yaptığı beyanata karşı 1000 kadar yüksck okul talebesinin hoşnudsuzlukianm izhar etmeleri üzerine, bugün Fuad üniversitesinde hükumet taraftan talebelerl» muhalif talebeler arasında bir çarpışma olmııştur. Talebeler. Mısırdaki İngiliz elçiliğî vasıtasil? tngiltere hükumetine bir nota göndererek «İngiliz kıt'alan Mısın terketmedikleri takdird» dökülecek olan kandan İngiltere hükumetinin mes'ul olacağmı» bildirmeğe karar vermişlerdir. Ayni zamanda İngiliz mallarını almamak ve İngilizlerle komışmamak suretile boykota da karar verilmiştir. Nekraşi Paşa. talebelerin İngiltere meselel?rine kanşmalanna müsaade etmiyeccftini ve memleket için mahzurlu bir dunıma sebeb oldukları takdird? üniversite ve kollejleri derhal kapatacatını bildirmiştir. Amerika kıt'ası askerî birliği Lâtin Amerikanın kuvvetleri de Birîeşik Amerika ile işbirliği yapacak MVashington 18 (a.a.) Anaerika kıtasını harb zamanında muazza:n bir müdafaa makinesı haline getirmeğe matuf plânlar Washingtonda hazırianmış bulunmaktadır. Bu teklifler vakında «Amerikalılarm askeri işbirliği vesikasu adil^ bir kanun tasarısı şeklinde kongreye sunulacaktır. Tasarı, Lâtin Amerikasındaki bütün cumhuriyetlerin kuvvetlerini Birleşik Amerika harb makinesinin çarKi iîine alacaiınr. Bu sayede Başkan Truman. Lâtin Amerikası ordularma yalnız muh Gelir vergisinde esas, beyanname tac oldukları bütün teçhizatı tedarik havale!.. edebilmekle kalmıyacak, ayni zamanda Arkası sahife 3, Sü. 1 de Eyvah öyleyse!.. sütümüz»