Katalog

r Albayrak pirinc ve hububat UNLARI BAHARATI Otomatik makinelerle saf olarak elde edilmektedır. Bakkallarmızdan isteyiniz. Tüccar ve bakkaliyelerce taşradan yapılacak siparişler tediyeli olarak istenllen adrese kadar derhal gönderilir. Tahmis sokak 74 Telg. Albayrak umhuriyet 22 İIICİ yil İSTANBUL CAĞALOĞLU 7597 Telgrai ve mektub adred: Cumhuriyet, tstanbul Posta kutusu: Istanbul No. 246 Telefon: Başmuhamr: 22366. Tahrir heyeti: 24298, îdare re Matbaa kısmı: 2429924290 Tabiî ve siyasî taksimatlı HARIT On renk üzerine basıl haritadır. 125 Perşembe 11 Ekim 1945 AHMED HALİD K Bogazlar meselesi Üçler, Potsdam konferansmda Türkiye ile ayrı ayrı temasa gelmeye karar verdiler Amerika Dış Bakaıımııı demeci Şehrimizde yapıldığı rivayet edilen temaslara dair müsbet bir şey söylenmemekle beraber beynelmilel bir konferansa sunulmak üzere bazı projelerin hazırlanması ve bu hususta en esaslı alâkadar Türkiyenin fikirlerinden istifade edilmesi tabiî addolunuyor Londra 10 (a a ) Daily Express gazetesinin öğrendiğıne göre, Boğazlar meselpsinin hallı hususunda yenı bir Amerıkan tasarısı hemen hemen hazırlanıp bitrriçtir ve yakında ilgili memleketlere ver.lecekti'. Bu tasarı pek muhtemel olarak Londra konferansında varılan neticeye dayanacaktır. Bunun başlıca noktaları şunlardır: , Türkiyenin güvenüğini sağlamak için Boğazlar silâhlı lcalacaktır. Ancak, bütün yük \ apurlarına ve sulh zamanında olduğu gibı harb zamamnda da Rus ticaret ve harb gemilerine serbest olarak trınsit geçmek hakkı verilecektır. maları sırasında üç büyükler Boğazların beynelmilelleştırılmesi mevzuunda MontreuX mukavelesınin tadıli için Turk hukumetıle ayrı ayrı temasa gelmek hususunda mutabık kalmışlardır Londrada toplanan Dış Işleri Bakanları Konferansında Boğazlar meselesi muzakere edilmemi? ise de, Avrupanm bütun büyük su yollarının beynelmilelleştirilmpsi için daha genış bir teklif bahis mevzuu olmuş. fakat hiç bir karar verilmemiştir. Boğazlar hakkında Türkiye ile temasa girilmesi hususundaki Potsdam anlaşmasına dair Mr. Byrnes Londradan ayrılmadan evvel Turkiye hükılmetine gonderilecek bir mektubun müsveddesini tasvib etmiş olduğunu, bu mektubun nihaî tasvib için sonradan Cumhur Arkası sahıfe 3. Sü 4 U Ortaşark karışıyor! Filistinde Yahudilerle Ingilizler arasında kanlı hâdiseler başladı, ikitaraftakviye alıyor Mısırda isyan çıkarmak üzere beyannameler dağıtıhyor, birçok kimseler tevkif edildi Kibnsta da isyan çthtt Kudüs 10 (a a.) Fılistine müsaadesiz gırıp Hayfanın guneyind« Atlith toplama kampma konulmuş olan 200 yahudı dun gece kamptan kaçarak Karmel dağını boylamışiardır. Derhal polis takviyeleri yollanrmş, ıki taraf arasında ate? açılmıştır. Henür teyid edilmemiş bulunan haberlere göre, bir çok kimseler ölmüştur. Kaçaklar henüz yakalanmamıştır. Kudüs 10 (a a.) Telaviv'de »sker! polis kuvvetlerıle yahudiler arasında bir arbede çıkmıştır. Polis kuvvetleri, •hrin iki dı? mahallesini sararak sılâh depolarmı buîmak için araştırmslar yaparken halk kütlesi bağırarak askerî kordona hücum etmiştlr. 10 yahudi ve ki tngilir askeri hafifç» yaralanmıştır. k saht/e 3. Sü. 2 d» Amerika Dış Bakanının sözleri Washington 10 (a a.) Mr. Byrrıes, gazeteciler toplantısında, açığa vurduğuna gore, Potsdam konuş Mezunen Moskovadan ayrılması şayiaları tekrar tazeledi Londra 10 (a.a ) Stalin'in bir mü«ldet istirahat için «mezunen> Moskovadan ayrıldığına dair bugun alınan haber kendısinın sıhhî durumu hakkındaki soylentıleri yeniden ortaya çıkarmıştır. Stalln'in bir kaç aya kadar mesai hayatından çekllmek ve hukumetin idaresinl bajkasına bırakmak tasav\iırunda btılunduğu hakkında son defa dolaşan soylentllerln yetkıll bir Rus kaynağından tatmln edlcı blr şekilde tekzib edilmemlş olduguna, bu münasebetle telmlh edllmefctedlr. Stalln'in hastahğımn ne olduğu hakkındakl habçr1w mı&telifUE.' JBffldlsl Arkast sahife 3, Sü. 3 te Stalin in hastahğı Avrupa ıi iza ııı ııı ııı Sulh konîeransı Amerika Dış Bakanı, Rusyaya yapılan teklife henüz cevabT alınmadığını söyledi İngiltere Dış Bakanının evvelki günkü demecinden çıkarılan mânalar Filistinde bundan ev\elki kargasalıklardan bir tntiba anahtarı vrupanın nizamı, her şe\den once orta Avrupanm nizamına.bağlı bir davalar hutunudıir. Eski tarth ça|îarmfl;ın baslayarak bugune kadar, başlıca devletler arasındaki ustunMik mucadcleleri, cninde sonunda bir orta A\rupa meselesi haline gelmiş, bu meseleyi kendi hesabına çozen taraf, dilediği nizamı uzun nıüddet jurutmeğe muvaffak olabiltniştir. Koma Imparatorluğu, asular boyunca yıkılmıjan haşmetini Vindobona kı>ılarına vaktinde sıkı sıkıya tutunmııj olmasına borçlu idi. Karl Magnus, orta A\rupaja hâkim olduğu için batı Avrupa) ı da hııkmu altında jaşatabildi. Orta Avrupa coğrafjasını Imparatoıluk disıplini içine alıııak uğrunda bu) ıik gajret harcajan Osmanlılar, 1529 da veja 1683 te başarı elde edebilselerdi dunja tarihi şimdi oambaşka bir istikamette gelişmiş olabılirdi. Habsburglular orta A\rupa nizamını merkezden > urutebildikleri muddetçe serpilip ilerlediler. Merkez javaş yavaş otoıitesini kaybedip hendcsi bir nokla haline inmeğe başladığı gün Avrupa nizftmı da artık onların kontrolundan çıkmış bulunujordu. Geçen harb sonu ılunjaMnın nızamsızhğı, her şejden once Avrupa}a bir nizam verilememesinden, Avrupanın nizamsızlığı da orta Avrupa nıenıleketlerinin bozuk bir nızama bağlanmasından ileri geliyoıdu. A Nüfus sayımımn , muhtemel ^ neticesi İstatistik Umum Müdürü Celâl Aybar: Vergi tahsilinde «Nüfusumuzun artısı Rusya ve Filistin yeni usul haric bütün artışların üstündedir diyor Ankaıa 10 (Telefonlal İstatistik Umum müdurü Celâl Aybar, önümüzdekl nllfus sayımının neticelerl hakkında demlştir ki: « Tahmln yapmak blraz güçtUr. Ancak ellmizdeki rakamlara ve artıs ölçülerımize gdre nufusumuzun 19 mllGeneral Patton yonu blra'j aşacagım zannedivorum. Bu, vılda 15 18 arasında bir artışı İfade e9 der. Bu artıg Rusya re Filistin harlc olmak Uzere mevcııd ve bllinen bütün artışların Ustündedlr. Nüfusumuz 1927 sarımında 13,648 000, 1935 te 16 150 000, 1940 ta da 17,820,000 İdi. 1937 sayımmda Türkiyede 1000 erkekars'lık 1079 kadm vardı. 1935 te 1000 erkegî 1033 kadın düşüyordu. »40 sayımında İse 1000 erkeğe karşı kadm nlsbetl 1003 e inmiş bulunuyordu. Bunu Birinci Cihan Harbinln tesirlerlnln devamı VP serpintisl saymak lâzımdır. Buvük harbleri takib eden yıllarda erkek doğumu nlabetlnln arttığı görülBad Nauhelm (Almanya) 10 (Usls) mektedri. Bir Amerikan basm ajansına göre, Almamadaki 15 lnci Amerikan ordusu komu f anlığma başlamiş olan General Patton, «baska bir harbin muhakkak oldugunu sch'lemiştlr. General demlştlr ki: «Hiç bir hafb mantıkt deglldlr. zira mantıkla dü^UnerLİer harbe meydan vermezler Bu itibarla, hakarete manız kaldıkl?nndan şlkâvet eden delıler tarafmdan harbe teşebbtis edildı&ine hükmetmemiz lâzımdır. Baska bir delıyl Arkası sahife 3. Sü 3 te İki yerde tafbik edüen usul iyi netice verdi Ankara 10 (Telefonla") Ankarada Kızılbey, İftanbulda Hocapaşa Maliye tahsll şubelerlnde tecrübe edilmekte olan yeni tahsll usulünden İyi netlceler almdıgı alSkadarlarca, 1leri sürülmektedlr. Bu hususta verllen izahlara göre, yapılması duşünüln değişiklığin gayesl mükelleflerln vergl borclarını külfetsia ve kolayca ödemelerini temlnden lbarettir. Arkast sahife 3. Stt. 7 da Gl.Patton agöre yeni bir harb çıkacak! Amerika Dı? İşleri Bakanı. «on demecinden sonra Hariciye Encümeni Reisi Conelly ile konuşuyor Telgrajlar 3 üncü »ahijede Orta Avrupanm kilid ooktası Avusturjadır. Bir zamanlar Lemberg'den Venediğe, Lin/den SarayBosna'ya kadar koskoca bir toprak parçasını elinde tutan bu devlet, Saint Germaın muahedesıle parçalandıktan .»onra ortada küçucuk bir Avustuıja kaldı. Niu'usu elli altı miljondan altı mılyona indirilen bu Avusturyanın iki mihonluk kocanıan bir devlet merkezi vardı. Geri kalan topraklardan üç yeni devlet yaratılmış, bazı jerler de başka memleketBursa 10 (Telefonla) Avrupanm lere eklerunişti. Fakat orta Avrupa şimal bölgelerınden cenubdakl gıcak milletlerinden hiç biri sıhhatli bir havata bolgelere gıtrr.ekte olan muazzam bılkavıışamamıştı. Vaktile siyasî manada dırcın «ürülerinden biri, Bursa üzerinbir Babil kulesini andıran Habsburg den geçerken fırtmaya raslamış, dün saltanatı jerine, kendi başına hiç bir gece şehrımize yağmurla berab«r bıldırfonksvon'u olmajan ekonomik bir Babil kulesi yukselıilmişü. Bu harb sonunda orta Avrupaya verilecek şekil, jarınki barışın saglamlık derecesini bize gostermek bakımından bir olçu rolu ojnayacaktır. Orta Avrupanm bınuk kısmını tek başına işgal altında tutan Sovjet Rusya Avusturyayı da oteki muttefiklerile birlikte kontrol edi>or. Kuslar Viyanada, eski rejim adamlarından Renner' in idaresınde muvakkat bir hukumet kunnuşlardır. Macaristanda, Rumanjada ve Bulgaristanda gorulenin tersine olarak Renner hukumeti bir komünist hükumeti değildir; demokrat ve sosyalist muhtelif unsurların iştirakile meydana getirilmistir. Macaristanı, Rumanyayı ve Bulgaıistanı, şimdiki seklile kabul etmiyen AngloSaksonlar, o>le sanılıyor ki bu hukumeti yakında tanıyacaklardır. Fakat Renner hükumetinin bütün Müttefiklerce tanınması, orta Avrupa nizamının kurulması bakımından bir kıjmet ifade eder mi? şüphesiz hayır. Muttefikler, oteki Avrupa rejimleri hakkında bir anlaşmaya varsalar bile Avrupa nizamı davası çözulmıiş olanıaz. Çünkü bilivoruz ki bu dava, parça parça değil de bir butun olarak ele alınnıadıkça her hangi mıspet bir ı.eticeye varma>a in lân yoktur. Meseleyi bu taraftan ele alan bazı Bıldırcm yağmuru cm yağmıştır. Bıldırcmlar. bilhassa ço\ aydmlık olan Cumhurıyet meydanına fazla düşmüştür. Halk, bıldırcınları serbestçe tutmuştur. Arkası sahife 3, Sü. 7 de Fakat bu deliliği kimin yapacağını General de bilmiyor Evvelki gece Bursa. İnebolu ve Zonguldağa şiddetli yağmurla beraber bıldırcın yağdı Vichy Emniyet Umum Türk • İngiliz müdürü kurşuna dizildi ticaret anlasması Celâl Aybar Lavalln avukatları a( için General De Gaulle'e başvurmıya karar verdiler Sofulis Yunan Başbakanı Ocak ayında yapılması kararlaşan seçimlerin marta bırakıljnası bekleniyor Kendi kendimizi tenkid: Ya İstanbullunun hakkı? Muahedenin, işler bir hâle getirilmesi temin ediliyor NADtR NADt Arkast sahije 3, Sü. 4 t« Sofulis Belediye şehir sokaklannda dolaşan dılencılen topiattyor ve bunların b\r kısmını Darıdâcezeye, b"" ktsm'n» do Atina 10 (USIS) Kral Naıbi Da Suleymanıyed^ tesis olunan yurd gtbı maskinos, bugun halk partısinn de btr yere sevkedtyordu. Darulâcezeye temsıl edılmesi şartıle, liberal paıti^ı sakatlar ganderıUyordu; dığerlerinin lideri Temistokles Sofuhs'i yeni hüde, Suleymaniyedeki yerde toplavlıkkumeti kurmakla tavzif etmıstır. tan sonra, gruplar halvnde Anadoluda Bununla beraber, bu partmin sözcülerınden biri, bu şeklın kabul edı'enıi kendi meinieketienTie gıtmeleH tenıın otiiîi«j/ord'i(. yeceğini bıldırmıştir. Şımdi, Darülâceze bıoılara bakm'ikVulgaris kabinesi niçin istifa etti? tan âciz olduğunu ve badema kabul Londra 10 (a a.) Vulgans kaotne edemiyeceğini beledıyeye bıldı?intjttr. sınin istifası hakkında Reuter muhaDiri Hakkı var. Zaten eti ne budu ve! şunları yazmaktadır Diğer taraftan Suleymaniyedeki yer Vulgaris kabınesınin istifası Londra içifl. de beledryenin talısisatı bitTİşttr. da beklenmekteydi. Sıyaset adarrların Zıra orada barnıdMan birkaç gun dan değil de sadece uzmanlardan müzar/mda beledıye jikaranın kuru ekmerekkeb olan bu kabıne, bundan birkaç c/ıni, yalnız ekmeğini veriyordu. hafta evvel kabinede Ba«;bakandan sonBelki anun da hakkı vardxr. Fakaf ra en muhim şahsıjetı olan ve ıkt.sad biifün bu lıakh vaziyetier karş'vnda, sıyasetıle muvazzaf bulunan Vıtvaressokağıvda dıîeııcı görvıek İ5tetn'.ı/c*t issos'un istıfasıle ciddi surette tehliKo^ unutm'yahrn. duşmüstu. Harbıye Bakanı Genera tanbullunun da hakkını Bı;e ortada gene bir teşkılât bo:nkMerendıtış'ın, orduyu tekrar teskıiâtçıkmazı, biı" 'nlandırmak hususundaki gayıetlerııe luğu, bir kırtasıye 1 Arkası sahıje 3, Su. 3 te kaydi var gibi gorunuyor. Turk Ingilız Lcaret anlasmasının işler bir hale getirılmesini temin için Ingilterenın, karşılığı yeni ihrac mevsiminde tarafımızdan verilmek üzere, şimdiden ithalât maddesı verebilmesi maksadıle temaslar yapıldığmı yazmıştık. Bu husustaki temaslar müsbet b;r şekilde netıcelenmek üzredir. İngılterenin memleketımizden almak üzere anlaştığı üzum ve incırden başka bakır. krom ve palamut almak için yeni tesebbuslerı vardır. Tıftık üzerinde de bir anlaşmaya varılmasma mtizar edıimektedir. Tiftık için şimdiye kadar bir çok temaslar yapılmış, fakat kat'i bir netıce alınamamıştır. Bununla bera Arkası sahife 3, Sü. 3 te Âşk Yüzünden Bir kaç gün sürecck olan bu hikâyeyi yarn neşre başlıyoruz. Çok giizel bir büyük hikâye Paııs 10 (a a.) Vichy Emniyet umum muduru Darnand hakkında verilen ölum cezası bu sabah 9,45 te infaz edılmış ve mahkum kurşuna dızılmıştır. Darnand'm elleri bağlıydı. Fakat kendısini dıreğe başlamadılar. Goz'erinin bağlanmasını da kabul etmedi. Duşerken «Yaşasm Fransa» diye bağırdı. Müdürü Darnand, yakalandı îasvıb etmekte olup bu1 mnunluk duymakta ise de yu kemenin davayı sevk ve ıd ' tarzını esefle karşılamaktadır. Ordıe gazetesi dıyor u âdil «Adalet yerım bulm hukme kimse itiraz etri7 rcek<ır. Fakat duşmanla dört sene ışbirhğı yapmif Laval davasında kararın veriliş bir adamın davası adeta gıyaben goruldu, dıyebılırız » şekli iyi karşıKnmadı Lıberatıon gszetesı basj azarı da ayn» Parıs 10 (a a ) Bu sabahkı başma Arkası sahife 3, Sii. I de Vichy hukumeti Emniyet kalelerın çoğu mahkemenın hukmuııu