Katalog

23 Mayıs 1944 CUMHURIYET Askerî vaziyet Italyada son vaziyct MüHefiklerin ihtarına verilen cevablar adyo yayınlanna göre Müite. fiklerin Almanyaya bağU olan küçük devletlere hitaben neşrettikleri kesin ihtar, Rumanya ve Macaristan tarafından red cevabUe karsılanmıs; Rnmanya, istilâ, niyetile değil, fakat varlığraı kormnak kasdile hareket ettiğini ve savaştıgını anlatmış, Macaristan da bir Badoglio hükumetl doguranHvacağını bildirmiştir. Bulgaristanla Finlandiyanın diişünceleri ise henüz a n . laşılmamıştır. Fakat Finlandiyanın daha geçenlerde yaptıgı sulh teşebbüsün. den geri dönmek zorunda kalması onun bu kesin ihtan da nasıl karşılıyacağını göstermeğe yardım eder. Bulgaristana gelince, onun geçinnekte oldnğu buhran, cevabınm mahlyetine müphemlik vermektedir. Fakat Bulgarislanm da bu Eirada Alman cephesinden ayrılmak gibi tîr harekette bnlunmağa cesaret cdece. ğini tahmin etmek pek dogru olmaz. Alman mukavemeti artıyor? Amerikalılar bazı yerlerde gerilediler önce yeni bir hat ttzerinde mukavemet edip etmiyecekleri belli değildir. General Alexandr bugün İtalyan vatanseverlerinden bahsetmiş ve Alınan. lann İtalyada bulunan 20 tümenlerinden altısını gerek İtalyan vatanseverlerine karşı harbetmek, gerek ttalya hududu üzerindeki vatanseverlere barsı harekete geçmek için ayırdıklarmı söylemiştir. İtalyada Müttefiklerin güttükleri hedefler Baştaraft 1 inct sahlfede şimdi Fondi'yi afaak Terracina'ya dogru taarruza devam ediyorlar. Fondi'nin Gargiliano'dan mesafesi 30 Km. dir. Bundan baş&a Fondi sahilden 10 Km. İçerdedir. Etemek oluyor ki Müttefikler, denlz kıylsl boyunca batiya doğru 10 Km, derinliğinde bir ?erid halinde 30 Km. ilerlemişlerdir. Fondi'nin 15 Koa. cenub batisında bulunan Terracina deniz kıyıslndadir. Müttefikler Fondi'den ilerliyerek ve gene denizde hâkimijretlerinden faydalanarak Terracinayl elde ederlerse buradan dosdoğru Velletri ve Roma'ya giden büyük oto yolunun başlnı tutmuş olurlar. Bu caddeye İtalyada Via Appia denir; ve Terradna'ya geîmeden evvel cedveller açilarak terLne "elverişli bir hale konan eski Pontine batakhğmdan geçiyor. Terracina'nin stratejik önemi yalnlz Via Appia'nm başı olmaktan ileri gelmez, Littori&'dan yani Anzio sahil başinda bulunan beşinci ordunun dlğer kuvvetlerinin sağ yanından yalnız 30 Km. uzak olması onun asıl önemini yapar. Bu durumda, beşinci ordu Fondi'den Terracina'ya ve buradan Via Appia boyunca batiya doğru Alnanîarı zorlarken Anzio sahil başlnda bulunan diğer beşinci ordu kuvvetieri gene sahil boyunca, ve harb gemilerinin ateş yardım. larıile doğuya ve Via Appia'ya Üerleme. ğe muvaffak olurlarsa bu ordunun iki grup halindeki kuvvetieri birleçmiş ve Alman müdafaasının sağ kanadı denizden yana tamamUe kesilerek cenubdan sarllmlş olur. Müttefiklerin şlmdi cenub İtalya büyük savaşlnda takib etmekte oldukalrı h«def İşte budur ve bunda haylı ileri gitmişlerdir. Beşinci ordunun sağlndaki Fransız kuvvetlerinin Liri vadislnde ilerliyebiî. meleri ve Pontecorva Pico'da bulunan kuvvetli Alman mevzilerini zorlamalan sayesinde Liri vadisile Tirenlan sahili arasındaki dağlarda bulunan Alman müdafaa hat ve kuvvetieri şimalden de sarılarak düşmek zorunda kclmaktadirlar. Kasslno'nun cenubundan Liri vadisi boyonca ilerliyen sekizinci ordunun soi kanadlndakl kuvvetler Pico doğru!uğunda taarruz eden Fransizlara yardım ediyorlarsa da ayni ordunun, Gassinodan ve şimalinden batiya Uerlemeğe çalışan kuvveleri çok sarp dağlar dolayısile maksadlarlna ancak pek ağır surette varabiliyorlar. Hulâsa şudur: Mütteriklerin cenub İtalya büyük savaşında şimdiye kadar yapabildikleri şeyler ve elde etttikleri neticeler küçümsenemez. Maksadlarl, sahil boyunca ilerliyerek Altnan müda. faa hatlarftıı toptari ve csnubdan sarmak: Anzio sahil ba?Ü« birleşmek ve bu surçtle Romaya en ke6ülr»ne glden Via Appia'yl açmaktlr. Bllhnssa topçu, tank ve uçakça çok fazla üstünlükleıinden maada denize hâkim olmalan Müttefiklere büyük imkânlar vadetmektedir. Cenub İtalya cephelerini takviy<3 etmekten içtinab ettikleri anlaşılmakta olan Almanların ise Müttefikleri sadsce oyallyarak vakit kazanmak gayesini takib ettikleri görülüyor. Bu scbeble Müttefiklerin Romayı zaptetmeleri sadece bir zaman ve bir uğraşma meselesi halini allyor demektir. Maliye Vekilinin nutku Baştarafı 1 inci sahifede ancak sekiz aylık tahsilât rakamları bu. mal fedakârlıklan, ıstırabları, kayıblar) savaş dışı bütün memleketler içinde ik. tısadl, mali bUyük sıkıntüarı ve mahru. miyetleri yaratmıştır. Hududlarınıızı her taraftan saran bu büyük ateşin haricinde kalabilmek ve aziz vataıumızın mii. dafaası ve yüksek menfaatleri uğrunda bir gün bu haile lçine girmeıniz mııkadderse o gün İçin hazır bulurunak uaygusile 1939 eylulünde başlıyan ve za. man zaman arttırılan tedbirlerimiztn tahmil etti^i külfetler ve bundan doğan malî fedakârlıklar ve yaşama sıkmtı ve mahramiyetleri göîönüne getirilirEC her gün biraz daha ağırlaşan umumi şartlat lçinda başta memleket müdafaası olmak üzsre devlet ihtiyaclarmı karşılamafc ve. düz»nimizi muhafaza et. mek lç!n maruz bulundugıımuz müskül ve engclleri uzunuîadıya izaha h?cet kalmaz sanırım. tşte arkadaşlarım, bu ağvr $artlar i. çlnde çerçeveîediğimiz 1944 senesj bütçesinde devlet hizmetlerini bütün bir seneHk ihtiraclar üzerine bir arada mü. talea etmek imkânını araştırdık. Şimdiye kadar edlnSiğimiz tecrübslerden de lstl. fade ederek dört harb senesînde milli müdafaa fevkjlidö ihtlyaclan icin her sene 3. 4 ayrı kanunla verilmeîtte olan tahsisatı da bu büteenin MJlli Müdafaa Vekaieti kısmmda bir fasla ithal ederek devlet ihtiyaclarınm/bir senelik tutannı yüksek nazarlanmza arzetmiş oluyo. ruz., Bununla aziz Türk milletinln, mukad. des vatanım ve istiklâlini vikare İçin ödemekte olduğu riaralarm nerelere tahsis olunduÇu ve vatandaştan istenilan ma!1 fedakârhklann ne kadar yttksefc maksidlann lstih^allne matuf olduğu biitün vatanda? 1 ann nazanna acıklan. mak şibl bir fayda da îstihsaJ edilmîş o. aca l :tır. Şimdl müsaadenîzle rakamlinn •lj ve tahll'!.rje geçecegim. Yükîek teTkîk ve tasdikmıza arzrlunan bu bütçede masraîlar hükume;ı;e biri ckvMin normal hizme'lerinin karşıhğı olarak 547,857,925 lira ve diğeri Milli Müdafaa fevkalâde hizmetleri ksrşılığı olarak 376 milyon olmak üzere iki ky sımda gösterilmiş vs bütçe lâyihası bu esasa göre hazırlanarak kanunî miadm. da Büyük Meclise arz ve takdim edilmijtL Hükumet, bütçeyî hazırlarkea elda lur.duğundan tahminıerinı bu rakamlara istinad ettirmiş ve adl hizmet karşilıkları daimî vergilerle karşilanmak suretile Cumhuriyetin yarattığı bütçe tevazünü muhafaza edilmişti. Fevkalâde müdefaa masraflarini teşkii eden 376 milyon lira da fevkalâde varidatla karşılanarak bu kislm masrafla varidat arasindoki 51 milyonluk açığin da 3/6/ 1941 tarihli 4060 No. lı kanün mucibince bankalar ve anonim şirketler ihtiyaçlarile tekaüd sandıklan gelirlerinin tenmiyesi İçin hazineye vuku hulacak mevduat ve 20/6/1942 tarihli 4275 Nö. îı kanunla verilen salâhiyete İstinaden 1944 senesi zarfmda İhrac olunacak uzun vadeli Millî Müdafaa istikrazl hasıbtile karşllanması kararlaşturılmlştl. Arkadaşlarım, Hükumetin bu tertibi üzerinde biraz durmak ve bir kaç söz söylema'î isterim. Yüksek heyetinizin maiumudur ki harb içinde ve dlşlnda bulunan msmleketletde bu büyük buhranln tahmil ettiği büyük masraflar hemen her hükumet vergi tezyldleri, ihdasları vaptıktan sonra büyük njsbette uzun vadeli istikrazlar ve dalgalı borçlar ve en nihayet emlsyonlarla karşüamak mecburiyetihde kaîmiştlr, ve şpühesiz ki her memleketin en Çpk tercih ettiği vergi yoludur. Sırasile diğer tedbirlere baş vurulmaktadır. ,. Şunu da ilâv« etmeıiyim ki umumî masraflsrinin yarlsmdan fazlasmı vergilerle kapayabilen memleketler çok azdir. Biz İse yüksek heyetinizin isabetli ve ileriyl görür irşadlarina uyarak altiı. ğımiz tedbir ve tertiblerle bu sene için umuml masrafmizın hemen yüzde 95 ine yakln bir klsmınl vefgilerle ve ancak yüzde 5 i nisbetindeki kısmmı kredi ve istikrazlarla kapatmıs olacak ve emisyona rr.üracaat etmemiş bulunacağız. Bu maruzatımla işaret etmek istedlğim mühim nokta şudur: Dünyayı saran bu büyük harb âfetinin ne zaman sona ereceğiil simdiden kestirmek mümkün olmadığl gibi sulhün bütün memleketlere getireceği büyük İktlsadî ve malî buhranlarin şlddct ve azametini çlndiden takdir etmek lmkânsizhğl karşlslnda devletin malî bünyesini sağlam buiundurmai îhtiyacmı b l r an gözden uzak bülutıdarmadığimızdlr. (Maliye Vekilinin bayanstmı neşre yarlnki nüshamızda devam edtceğiz.). Şirketi Hayriye meselesi ir gün Hoca merhuroa bir ahbabı gelip gözünün agndığmdan bahsetmiş, Hoc* kayıdsızhkla: Benim geçend« dişim »gridı, eıkarttım cevabını vermiş,, Bizün bazı hareketlerimiz de Hocaam Jltife oldaguna «üphe olmıyan. bını cidaiye alışlar seıilir. Meselâ Şirketi Hayriyenin safan ması isi buna benzer. Bilirsiniz ki mag>uatın en çok sene» nisine, sitemine marus kalan müe«se»elerlmizdcn birisi «Şirketi Hayriye» dlr. Bununla beraber gene itiraf etmek ferektir ki yanm asırdan fazla bir xamandır taniairien Tflrk teşebbüsü ve Tftrk azmile çahjnîiş, mevcudiyetini muhafaza etlüiş, SaltanittâB Meşrutiyete, Meşru. tiyetteü Cttmhnriyete geçlf fibl çok cldât giyası buhranlara göfüs germiş, ge. çen harbde büyük yararlık göstermH bir mdessesedlr. Londra 22 (B.B.C) Müttefiklerin cenubî Italyadaki taarruzu devam edi. yor. Apiyen yolundan sür'atle ilerliyerek Terracini'ye yaklaşan besinci Amerikan ordusuna mensııb iut'alar, Almanların takviye almaları üzerine gerilemek zo. runda kalmışür. Almanlarıa Amerikan baskısına şiddetle mukvemet ettikleıi bildirilmektedir. Amerikn tanklarile desteklenen be. şinci orduya mensub Fransız birlikleri Pont Corvo'yu zaptsderek Leucio dağı. nı ele geçirmişlardir. Beşinci ordunun kıt'alan da Pcmt Corronun cenub va. roşlarma girerek Mont Marrone'yi zap. tetmişlerdir. Liri'nin şimalinde Polonyah kıt'alar büyük muvaffaklyetlerle başardlklar] taarruzlardan sonra Piedlmonte'ye fii" rerek Avusturya garnlzonuna bir baskın neticesinde zaptetmişlerdlr. Bir çck düsman birlikleri esir edilmişse de saAcaba bn devletlerl bn şckilde hareket vaslar şiddetle devam ediyordu. Bu etmege ve Müttefiklerin teklifini red sırada Polonyahlar Avusturya garnizodetmeğe sevkeden nedir? nunun kalan kısmmı temizlemişlerdir. Bu devletlerin Almanyaya bağlanmak. Taarruzun başlndanberi aUnan esirlerin l.i zafere kavuşmayı umnıalan mıdırî sayısı simdiden 6000 i çok geçmlşUr. Yoksa Alman kabzasmın tazyikmdan Almanların şimdiki müdafaa hattını k:j~tnlmağa imkân bulamamalan mıdır? terkettikten sonra Romayı bırakmadan Fakat Rumanya da, Macaristan da Ai.ıanyanın Sovyetler Birliğine karşı nrtığı mnharebede, çok geniş muvaffakıyetler kazandıktan sonra gerilemek zorunâa kaîdığını ve bn yüzden mnha. r^benîn Rumanya ve Macaristan kapı Baştaralı l tnct tahıtede ~ lirma dayanmış olduğunu göriiyor, Mareşal Tito kuvvetlerinin sol kanadı bundan başka bütün Müttefiklerin AL rnanyaya karşı büyük bir taarruza goç le batl ve orta AkdenizUekİ İngilizAmek, şarktan, cenubdan ve garbdan merikan kuvvetieri arasında bir bağ teşAlmanyayı sıkıştırmak azminde olduk. kil etsmesi kuvvetle muhtemeldir. Akdenizdeii Müttefik kuvvetlerinin larını anhyor, sonra işgal ve istilâya uŞrıyan bîilün Avrupa memleketlerinin maddl ve askerî üstünlüge malik olduk. nnB şüphe yoktur. Almanyaya düsman olduklannı, Alman. AvTupa büyük hâdiseler arifesindedir. vaya karşı ayaklanmak için fırsat bekle. diklerini büiyorlar ve bütün Avruoanın Aiman ordularl henüz kuvvetlidir. FaIıusumctf ve taarruzu ile karfılaşacak kat Müttefikler se^tikleri her nokt.ıda clan Almanyanm bütün bu âmillere darbelerini İndirmeden evvel üstünlük karşı galebe çalmak kudretinde olmadı temin edecek durumdadlrlar.» Alman teblîği Berlin 22 (a.a.) Alman ordulan umumî karargâhlnm tebliği: Cenub İtalya ceph&sinde kuvvetli düsman piyade ve tank teskilleri taarruz merkezi» LenolaMontecorvo olmak üzere hücumlarma devam etmişlerdir. Bir çok defalar Pico meskun yerine kadar İlerliyen düsman her defasında derhal yapılan karşl hücumlarla geri püskürtülmüştür. Montecorvo'nun şimal batısi kesimin. de de düşmanln yapmış olduğu karşl hücumlar geri atılmiş ve dün Liri üzeİnde açtığl köprübaşılar kaldırılmlştir. Montecorvo'nun zaptı için çok şiddetli bir muharebe yapılmaktadır. Düfman burada hiç bir muvaffaMyet elde edemeksizln çok kanlı kayîblar venr.ektedir. Sırf ^sUnbttla ald bir servisi ltox* etmesi sebebiie tstarıbuinn httkttttet înerkezlfğinden çıkarak rlCfOsünuti nlr mî1yon iki yiiz bindcn 800 bine kadar düş mesi gibi «admelere de dayanarak jrasamış olan bu müessese bugün ziyan ed:yorsa ve buna çare olarak satın ahnması düçünülüyorsa bu cn iyi hal eareri degildir. Bugünkü şartlar altında »urguncadan başka kim kâr ediyor? Devlet Demiryollan tnrifelerini dafaıa b« sebeble değişiirmiyor mu? Ben her sılâhiyetli zata, her fırsatta dedigim fO* •mum! hizraet müesscscsi oleun, hussrf ticaret müessesesi olsnn, bunlann artık resmî ellerle idaresine taraftar dffil'm, MflH »prmaye ile teş;kkül etm!» olan her müessese bizim için beylik idareden daha semereli ve daha faydalı olacaktır. Vaktile kâr temin eden İstanbul elektriği, tramvayı, suyu gibi nıuessesele. rin şimdi ziyan etmekte olmalan Şirketi Hayriyenin sattn alınmasile bu ziyanm önlenemiyscegine bir delildir. İtiraf etmeliyu ki; recml memorUr; müdürler, umumi müdfirler, hosuıt bir ticaret müessesesinin elemanlan kadar rerimli olamıyorlar. Bunon aebeblerini araştırmak urnndur; fakat vahide irca edenek kâr ve ticaret flkrinin bir möea. şcseden kalkmau onun m.eselâ Defter. haiıe gibi mtin ahengfle çalıpnasına •« bunun n'Cticesi olarak memor adedinin; rauamele miktar rt derecesinin kontrol cistem ve çctilIcHnln vx nihayet masrafın artıp iradın eksilrntslne sebeb OİJU yor. Üstelik brlediye veja emsaÛ m ü n . seseler kendi işini. hnsnsî müesseteyl kontrol edercesine cıkı kontrol etmediginden, içlfr de iyi gitmiyor. Onnn Içln ben, hattâ ellmtedeklleHn büe sıkı resmî kontrol altında mitit iermayelere devri taraftarıyrm. Bu fikHsı. de de yalnut olmadıgunı sanıybrnİB. Ş.'mdi vatİyet bn mtrktzde keli İlayrlje» yl ilyin ediyor almak yollann en çıkar ve en mesi değildJt. BQ kadar emekle kurultaüî öİah mı Nihaî taarruz için Titoya verilen rol Bulgaristanda neler oluyor ? Bdştarafı l incl sakifede lerini istemiş, fakat Niyabet Meclisl a. zası buhran dolayısile Sofyadan aynlamıyacaklannı söjiernişlerdir. Almarı elçisi, daha sonra yalnız Prens Gyril'in Führeıle görüşebileceğini söylemlşşe de prens de bu teklifi kabul etme/liğl lç;n Almanya ile Bulgarîsi^nın münasebetleri az çok gerginleşmiştir. Bulgaristanda Alman tahkimatı ğını hcrhalde takdir ediyorlar. Onnn için bu devletlerin Alman zafe. rine inanmak yüzünden Mütttfiklere meydan okuduklarını sanmağa İmkân yoktur. BB bövle olduguna göre bu devletlerîn P.Jüttefikleri dinlememelerine saik, Alm.in tazyikı mıdır? Bu böyle ise, Müttefikler de, bn dev. Irtiertn bu tazyika karşı gelmek istedik. lerin! açığa vnrmalannı lstiyorlar. Fakat bu devletlerin buna da imkân bulama. tT>klan anlaşılıyor. Sebebi, ya Alman lşgalidlr, yahud, Sovyetlerin ısran ile anlattıkiarı gibi, baştaki hükümeUerln hakfkatt halktan saklamaları ve halkı yanlış yola/ sevk sayesindfr lktidar rrevfcılnde kalmak istemeleridir. Her ne olursa olsun muhakkak olan noktâ; bu^ memleketlerde halkın hakikî arzu ve iradesini belll edecek ve anlatacak vaziyette olmadığıdır. Belki Müite. fiklerin umumî taarruza geçmeleri, bunlann da hakikî arzu ve iradelerini belli etmeleri için bir fırsat hazırlar ve o za. man Müttefikler, kesin ihtarlarına karşı bekledikleri cevabı, şimdiki hükumetler yerine, bu milletlerden almak imkânını elde ederler. Doğrusu, AvTupanm bütün istikball ve bu istikbal namına her hareketi, Mütte. fiklerin yeni hamlesine bağhdır. Bugün tereddüd gösterenlerin, yahud tazyik al. tmda karşı tarafa meydan okuyanlann içyüzü, yann, bu hamlenin başîaaıası üzerine, vuzuhla göze çarpacak ve o za. man bir hüküm vermeğe imkân hasıl olacaktır. Müttefiklerin ihtarına verilen cevablar, her şeyden fazla bu hakikati beli^. mektedlr. Londra 22 (a.a.) Moskova radyo. sunun bildirdiğine göre Almanlar, Buleraristanın Burgaz He Varna ve Tuna Tko'nun kuvvetieri Londra 22 (a.a.) Mareşal Tito kuv üzerinde Rusçuk limanları etrafmda vetlerinin yaninda bulunan hususî bir müdafaa tahkimatı lnsş etmektedirler. Sovyet gazetelerinfn neşriyah muhabir bildiriyor: Stockiıolm 22 (a.a.) «Harb ve işçi Tito ordusu 11 kolordudan, yani 34 tümenden mürekiebdir. ^ u takriben smıfı», Sovyet mecmuaa söyle yazaıak. 300,000 asker demektir. Bu kuvvetler tadır: çoğu Alman fabrikalarında yapılmış «Bulgar hükuîııeti, Sovyet diplomatik havan toplan, hafil mitralyözler ve el mümessillerile konsolosiarının Bulgaru. bombalarile mücehhezdirler. tanda ikamatinl lmkftnsız bir haie sokmaktadır. Bulgarlann Almanlara yap. tıkları yardım yüzünden Rus infiali son haddine vannıstır. Bulgarlar, bir taraf, tan Almanlara yardım etmek ye diŞer taraftan So^jctlerle diplomatik' mü.ıaBerlin 22 (E.P.) Askerî muharrir sebetlerini muhafaza etmek istemek su. Yarbay Oalbsrg yazıycr: retile ikl yüzlü slyasetlerttü devam et «Almanyanın salâhiyetli mahfilleri istL tiremczler. '" â hareketlerinin ve şaıktaki Sovyet «Almanlar Odesa ve Kınmı kaybettaarruzunun ayni ^ün baş'.ıyacağı kanaa. tiktent^ri. Sovyet donanma ve havacüı. tindedir. Sovyetlerin, büyük bir t a ğmın tehdidi mevcud olmıyan pul^ar arruz için bir atlama taşı hazırlamağa limanlarından istifade etmektedirler» verdikleri ehemmiyet, lngilizlerin Kor. Kıalyıldız gazatssl de şimdikî jartiar sikada yaptıkları lahşidat buna delâlet etmekte ve düşmanln bir takım şaşırt içinde diploıratik münasebî^erin deva. hareketlerinden İstifade ederek İn mının mümkün olmıyacağını Bul?arlaglltereden 3,5 mllyonlult bir kuvvetle ra ihtar etmektcdir. taarruza geçnek İstediğini göstermektedir. Düşmanm sışırtma vc oyalama hareketlerini İtalya ve cenubî Fransadan başka Balkanlardan da yapması muhtemeldir. Maksad garbdaki Alman kuvvetlerini başka yerlere çektirmpktir. Baştarafı 1 incl sahifeâe Ve bu sırada garbdan ve şarktan t a . mum Müdür olarak tayin etmiş ve yeni arruza geçmektir. Fakat bu şaşlrtmalar Umum Müdür dün şirkete gelerek vaziAlman kumanda heyetini asıl hattl ha feye başlamıştır. Ysln'z, şirketin hüku. reketinden inhiraf gttirmiyecektir. mete satılması hususunda şirket hisse. Japonya galib gelirse... Baştarafı 1 inci $aM1ede Ameracan bahriye tesisatı, bahrLve İ£tasj'onlan ve tersanekri, bahriye mektebleri vesair talim ve terbiye müepscse. lerl flahil olduğu halde tamamen tahrtb edilecektir. Birlesik Amerikada bulunan hususl semi münakalâtı müesseseleri dahi tahrib olnnacak, yalnız sahil ve nehirlerdekl münakalât vasıtalarına manSus tersaneler bundan müsteşna olacaktır. Tckmil Amerikan bahriye hava filosu, Anıerik ın filosu gibi muamele görecektir. Japonlara faydası olacak o. lan bahriye hava meydanlan ve hava münakalâtı tesisleri tahtib edilecektir. Ameril:an petrol istilısalâtma müsaade olunacak, fakat bu istihsaller tahdidata tâbi olaca'.clardır. Bütün bu şartların Birlesik Amerika devletîeri tarafından yerine getirilmesini sağlamak için mem. leket hiç olmazsa harbin bitmesinden sonra 10 sene kadar sıkı murak?beye tâbi tutu'.acaktır. Ayni mecmuada Japon iş adamlarmın Japonyamn Birle«ik Amerika devletlerine ka'şı ileri sürdukleri iktısadî talfıbler de sıralanmsktadır. İstanbıü öğraltttenlert Baştarafı 1 inci sahiiede har olduklan bu satni.T.Î ilt;fattan dola. yı MilU Şefimize asJğıdaki telgrafı «ek mişlerdlr: ISMET İNÖNO Türkiye Cumhuriyeti Reîjlenmhüru ve Türk ulutunun Mîllî 5«^' ANKARA llk. orta ve husud öğretim okulları oğret'raen ve müdürlari. ilk imkindan faydalanarak, bugün tstînbul Erkek Ll. sesinde toplandık. Gencliğe ve cnları yetiştiren öğretmenlere hitab eden bü. yilk nutkunuzu, göğâüoıüz fcbsrarak, bir kere daha dinUdik. Vatanımızı mamur ve bakımlı kılmak için önümüze tuttuğunuz kutsal meş'ale. nin aydınlığında her güçlflgü yeneceğiz. Müsbet kafalı. ilsri fikirli, yurduna, milletine candan bağlı nesîllerl yetiş. tirmek için Cumhuriyst maarlfine ba. ğ;şladığınız manevî ve m=.ddî imkârlar sonsuz kaynağımızdır. Cumhuriyet maarifinin bugiinkü eser. leri, feyizli ellerinizle doğdu. Yarınm daha güzel, daha ileri, d?ha verimli e. serleri de, bize verdis'n^ bu son hızla doğacaktır. Metristepede Türk milUtinin makus ta. lihini yenen elİjriniTdea saygı i!e öp?r, şükranlarımızı ve minnetlerimızi yuca katınıza sunarız. istanbul ögretmpnleri I Ü$ yerde şaşırtma taarruzu yapılacak büjük tnüesseseye bitii ÜljtÜ H* Münakalâf Veküeli Şirkeii Kavrheve mildÜr layin e!fj H. E. ERKtLET Bizim ülkümüz! Tokyo'nun tahliyesi Was îirgton 22 (an.) Pederal dln. lcnıe morkezleri tarafmdan işitilen Tok. yo radyosunun bir yayımmda Japon başsehrinin tahliyesine dair plânların salâhiyettar ma'samlsr tarafından tasdik edPcügl bMirilmektedir. Bu yayımda ilâve edilriiğine göre, Japon hükumeti sivil idareyi sür'atle merkezden uzaklaş. tırmcgı anavatandaki bütün sivil tesisler! meiYileket içinde yaymağı simdiden nü'îünmoktedir. Hastaneler, idarî ser. vister, maarif teskilfttı, bankalarla umumî ve h'Lsusî müesseselerin kü^ük sehir. brle k3ylere naklodileceğl samlmtktadır. 1 ömer Rıza DOĞRUL Avrupaya hava akını Baştarafı 1 tnd iahifede ğı geri dönmemiştir. Belgrad 22 (T.P.) «Obnova» gazetesinln pazartesi günkü nüshasında ver. diği malumata nazaran, perşembe giinü Anglo . Arnarikan hava kuvyetleri tarafından Belgrada yapılan alnn neti. cesinde 2.000 k'şi kadar ölmüştür. Ölüler arasmda, 1915 deki Belerad mj;3afu lerinden en son berhayat kaiaıış olan Kironner de vardir. Haydİ Marika diyor, giydir şu İskarpinleri ayaklarlma, dlşarı çıkaca. ğım. Ellerimi yüzümü yıkamak İstiyorum. Bir de şu delikanllnln odasl hangisidir bir bakayım! Geno E ı m klzı, hemen İskarpinleri alıp, hanlmmın önüne geUyor. Çömeli. yor ve kadınin boşlukta sallanan küçücük ayaklarmı, topuklarından tutarak giydirmeğe çallşlrken, kadm bi: anda yerinden flrllyor. Bırak topuklarımı Marika! Diye bağlrarak, iskarpinleri kızln e. linden alıyor. Kendi giyıyor ve sonra, kenarda duran havluyu kapmca, dlşa. rl flrlıyor Kısa ve loş bir koridor... İki, üç kapı... Küçük bir elektrik lâmbasl ve tam karşıda dört köşe. bir pencere... Semra şinıdi, bu küçük elektrik lâmbasile aydınlanan, loş koridordan sağa doğru yürümeğe başlıyor.... Bir.. İki.. Üç adlm!... Birdenbire yandaki kapl'ardan biri açıllyor. Dişarı bir adam çıklyor. Göa göze gelij'orlar bu dlşarı çıkan adamla. Esmer, uzunca boylu bir delikanlı... Ziyasl bol olmlyan, kirli, sarı bir l. şlk altmda, üzerine şebnemler yağmış buğday başakları gibi, salklm saüum bükülen ve dökülen saç'armı, başmirj sert bir hareketile arkaya doğru ntarak, loş ot«l koridorlannda, yalnız başlna yürüyen bu ıreçhul kadln kimdir? Adam, derhal kendini topluyor. Uzun muhakemeye hacet yok. Kim olursa ol. sun, yana doğru çeküerek kadına yol Londra 22 (a.a.) Müttefik sefer he. yeti Başkomutanlı,|ı Genelkurmayı men. sublarmdan biri bug'in işgal altmdaki memleketler halkıua hitaben radyoda yaptığı demecde, halkın, yollarm, su mecralarınm, ormanUrîn ve uçakların inîşine müsaid açık arazinin dıırumunu bilhassa dikkat ve itina ile kaydetme. lerini istemiştir. darları bir karar vermemiş olduğundan ve şimdilik Şirket tdaresi dev2m edil. diğinden bu tayin ksyfiyetinin Şirket idare meclisi tarafıııdsın kabulü lâzım gelmektedir. Şirket idare meclisi bugün toplanarak meseleyi gorüşecektir. Yeni Umum Müdür dün şirket mua. melâtına el koymuş ve tetkiklere baş. lamıştlr. Şirketi Hayriyenin diger bütün me. murları iş başmda kalmıştır. Şirketin muamelâtı şimdilik eskisi gibi devam etmektedir, Dün kendisile görİ5?n muharririmize yeni Umum Müdür şuniarı söylemiştir: « Aldığım emır üzerine Şirkeii Hayriye Umum Müdiir vekâ'etini ifaya başladım. Şimdilik tetkikler ile meş. gulüm. Vaziyet yarın aydınlanaciktır.» Başmakaleden devarn Londrada yeni tedbirler Stockho'lm 22 (T.P) Londradan bildirildiğine göre, pazartesi günü Lon. dra'nın büyük istasyonlarmda mutad trenlerine binmek istiyen yolcular. bir çok trenlerin artık hareket etmediği. ni ansızm öğrenmijlerdir. Başlıca hat. lar üzerindeki bu beklenürrvye'i tııhdi. dat hakkmda sorulan suallere karşı iza. hat almamamıştır. rüyen Türk gencli&l, elle tntarcasına gerçekleşt.'gini gördüğü o ü'.külerin yükseltici ışığında şaşmaz hedefine doğru ilerlemekten yornlmıyacagma dair and içmiştir. Son nutknnda Millî Şefijı en açık bir dille ana hallarını bir daha çizdiü prensipler, bngün içinde yaşadı. gımız millî shlâk kadrosudur. Bu kadro, dünyada tasavvnr edilebllecek ü'külerln ! en büyüğüne doğru b zi nlaştırmaga yanyan bir vasıtadır. Bir ahenk bütiinü teşkil eden o prensiplerden bir iki tane. sinl seçip kendine bir Ideolojl kurmayı Törk gencliği düşünmez bile. Çnnkü Onun nazannda hakikî ülkü, millî cemi. yetimizin yükselmesi, kellmcnin tam mânasile ileri hayat şartlanna kavuşmasıdır. dun yapmak, ucıetlere küçük bir stam, hükumetçe olan işlerinde kolayhklar, lıatta uzun vadeli odünç para gibi ne büeyim isteyince türlüsü bulunur. yarîlımlarda bulunmak hatıra gelen çare. lerdir. Sonra, unutulmamahdır ki büyük t e . şebbüslere hissedar olmak suretile parasını işletmek istiyen Türk sermayedar. larına da her taraftan yolu kapamamab ve her şeyi devlet sermayesinin omuzuna yukletmemek lâzundır. Bütün bu mülâhazalara dayanarak açıkça sörlüyorum: Ben Şirketi nayriyenin satm alın. ıa taraftar değilim. Lâzımss onu Hcca merhumun şaka tavsiyesi gibi srnzünü çıkarmakla, yani vürudünü or. tadan kaldırmıkla dcğü, başka yollarla kurtarmahdır. Balta ile karısını kesen adam B. FELEK DEVLET HÂVAYOLLÂRI | UMUMÎ ACENTALIĞINDAN: 1/6/944 tanhinden NADfR NADt Buyurun hanimsfendi, masada yer aylrdlk! size şu SOKAKTAN Gelen Kadın Yazan: Kadln cevab vermiyor. Yalnız süve. terini, parmaklarile İki ucundan tutup aşağı doğru çektikten sonra, parlak ceviz döşemelerin üzerine vur.nuş, sarı ışlkların gölgeleri içinde, bahar rüzgârlarma tutulan taze erik dallarl gibi, vücudünü tahrik ederek, ımetrdotielin gösteraiği masaya doğru geliyor ve o, turuyor.... Yaninda gene bir klz var!. Başlnl, ne sağa, ne sola çevirijor. Ucları kıvır klvır bükülen, uzun siyah kirpiklerinin çerçevelediği şahane gözlerini, bir an kaldlrmıyor bile... Yalnız kimsenin İşitemiyeceği kadar hafif bir sesle, eğilerek, yanmdaki klza: Yukanda sana gösterdiğim şu sulu herife bak bakalım Marika diyor, ne. rede oturuyor. Klz, ayni sesle cevab veriyor hemen! Sağdaki masada, sobamn arkj=:nda oturuyor. Yaninda klmse var mi? Hayır, kimse yok, yalnız. Sen şimdi ona hissettirmeden y3n gözle hareketlni takib «t! Fakat dikkat et ha!. Kat'iyen kendisüe meşgul olduğumuzu anlamamalldlr!... Peki efendim! O sırada, garsonlar yemek getiriyorlar. Dışanda; rüagârlarlâ dövüşen kocaman bir ay.. . seferleri başlıyacaktır. SIFER GÜNLERİ: İzmit 22 (Hususî muhabirimizden)' Demiryolunda hat bekçisi Ainred Karakaş İsminde otuz yaşınâa birisi, kendisine ihanet ettiğinden şüphelendiği Baştarafı 1 inct sahtfede karısl yirmi beş yaşmda Firdevsi, balta İle kafaslm kesmek suretile öldürmüş tesirsiz bıraiümıştır. Bu bombalardan tür. Katil yakalanmıştlr. biri Mattefıklere teslim olmak üzere yola çıkmış olan Rotna ismindekl İtalyan zırhlısını batırmıştır. Bu plânörlü botnba 5 metre uzunlu. ğunda kanadlan ve operatöre çemberlüe eden lâmbanın bulunduğu 7.10 metre uzunluğunda bir de kuyruğa maliktir. Bu kanadlı bomba, iki motörlü bir bomba uçağı tarafından bırakıldığı zaman itibaren aşağıdaki şehirler arasında hedefine gidinciye kadar pilot tarafın. dan idare edilmektsdlr. Almanların yeni bir gizli silâhı Ölüm Trakya Umumî Müfettşligi Başmüşaviri Eay Hâmid Oskay'm annesı ve kurmay albay Ceviet Culpan'ın büyük annesi Bayan SASİHA OSKAY vefat etmiştir. Cenızesi bugün saat 15 te Haseki hastanjsinden kaldırılarsK Csküdardaki aıle kabristanında ra«wneti rahmana tevdi edilecektir, *** Emniyet Müfettişleruıdea Haîid Tul. ga'nın hemşiresi ve üstteğmei Seyü Ender'in eşi HALİOE ENDER tutulduğu hastalıktan kurtulamıyarak gene yaşta hayata gözierin! yummustur. Cenazesi 23/5/944 bugüukü salı günü Yakacıktan kaldırıîarak Maltepcdeki aile kabristanına dcfnedilecektir. IÇe. derli silesile akraba va ailesi dostlarına başsağhğı dileriz. *** Şehrimizin ecza tüecariarından SARKIS 2ERUI4YAN sekiei kalbden vefat etraiştir. Cenaze merasimi bugün, saat 15 de Büyükdere Ermeni kilisesinde icra edilecektir Eşi: Armenuhi Zerunyan Kardeşi: Yervant Zerunyan Akrabaları: Bay ve Bayan Agop Ce. vahirciyan ile Bay ve Bayan Nurhan Cevahiryan. C 15 ) veriyor. Buyrun hanımefenıîi! Teşekkür ederim. Serr.ra, göğsünü biraz da mahsus tahrik ederek geçiyor. İki.. Üç.. Dört adım.... Pardon hanlmefendi, o kapı değil, daha sonraki kapı! Uzun boylu, esmer delikanlının flrsat kaçlrdığı yok. Ellerinizi ylkıyacaksmlz gallba efendim, buradan teşrif edin! Kadlndan daha evvel davranıp, sağ. da, boyasız îîüçük bir kaplyı açlyor. Semra gene hiç tavrlnl boznıuycr, Ayni kesik ve sert sesle, tekrar: Teşekkür ederim. Diyor ve İçeri giriyor. Gene adam şimdi, «çat^ diye yüzüne kapanan küçük ve boyasız bir kapı^ın önünde, yana eğilmiş bir duvar gölgcsi gibi, hareketslz öyle kalmıştır. Yarliî saat sonra... Y"z ortaslnda bir kış gecesi... Esat Mahmut Karahurt Otelin büyük salonu.. Ortada, demirden kocaman bir soba, harll harll yanlyor. Kadınlı erkekli bir sürü halk, rr.asalarin etrafmı doldurmuş, yemek yiyor. lar. Gramofonda, eski bir Ameıikar. fokstrotu.. Bir dakika... Yemek salonunun kapıîan şi:ndl. birdenbire açilarak içeri bir kaJln giri. yor. Deve tüyünden, nçlk sarl renkli şık bir İngiliz pardesüsüne büıünmüç, gene blr kadm!.,. Bütün gözler, gayriihriyarî, bu kapıdan İçeri giren kadına dönüyor. O, hiç tavrinı bozmuycr. Bir kaç a. dlm yürüdükten sonra duruyor. Garsonu çağırlyor ve sirtlndan paltosunu çıkartarak ona veriyor.... Beyaz, Ince yünden örülmüş gay«t şık bir süetevle, koyu lâciverd bir e. teklik!... .O sirada metrdotel yanlarlna ypklaşıyor. İstanbul Ânkara ( PAZARDAN MAADA HER GUN Ankara . Adana l Ankara . Sıvas Erzurum J PAZARTESİ ÇARŞAMBA CU31A GÜNLERİ Ankara Afyon İzmir l AnkaraElâzığDiyarbakır SALI PERŞEIVÎBE CUMARTESÎ günleri hareket eder. Fazla tafsilât ve bilet almak için aşağıdaki edreslere müracaat olunması : Istanbulda Ankarada Adanada İzmir Afyon Konya Elâzığ Diyarbakır Sıvas Erzurum Antalya Sirkeci garı civarırda Yalıköşkü caddesj 152 No. (Telefon: 24220) Ulus meydanı İş hanı karşısında Cam sokak No. 2 Abidinpaşa caddesi (33J No. İkinci kordon postanc arkasında (Telefon: 3560) Hükumet meydanı 8 No. İstanbul caddesi 82 No. (Telefon: 182) Gazi caddesi Gafur Sungur Ortaklan Ticarethanesi Dağkapısı Müslim Genç Ticarethanesi Taş han 1 No. fTelefon: 1) Gürcü kapı 6 No. (Telefon: 9) Sadık Talashoğlu Ticarethanesi Devlet Havayolları Antalya Umumî Nakliyat Türk Anonim Şirketi Umumî Acentası (Arkası var)