Katalog

27 Nisan 1944 CUMHURIYET A L E cepheıtin yer Japonlar Hindistanı islilâ gütıünü 12 kişi biliyor! edecekler mi? üttefiklerin Fastfikte basladıklan taarruzu hamle hamle üeri götürdükleri bn cırada, Japonlann Htadistana taarruı ederek, Müttefiklerf büyük bir gaüe ile karşüaştırmak ve bn gaileyi bertaral etmek için kuvvetlerini Hindistanda toplamaga, zorlamak istedikleri «öw çarpıyor. Japonlann Binnanyadan yaptıkları akın, İngilterede de bn ifltıbaı bıraktıgı için vaziyet geniş bir merak nyandırmış ve Londra gaıeteleri, efkân umnmiyeye teselli ve güven vermek ihtiyacı "hissetmiştlr. Meselâ Daily Eıpress gazetesi, biri tngiliz, diğeri Amerikah olup Hindistan ve Birmanyada hizmet eden ve henüı cepheden dönen iki yüksek snbayla görüşmüş ve bunlann beyanatile İngJlizleri teskin etmek istemiştlr. Bn iki yuksek rütbeü subay, Japon hareketinln büyük bir akından ibaret oldugnnu ve Japon. lann Hindistan dahillnde tark mil kadar ilerlediklerini, fakat istilâ J.apmalarını temin edecek kuvvetleri buinnmadıgını anlatmakla beraber çn sözleri de ilâve etmişlerdir: «Japonlar Bingale körfezinl geçerek Madras sahiline de çıkabilirler. Fakat buııu da yapsalar bn hareketleri istilâ mahiyetini alamaz. Maksadları Stilvvell ordusuna mühimmat ve levazun göndermemize imkân vermemek, Birnjanyada ilerlememize mâni obnak, Hindistan topragı üzerinde dövüştüklerini göstererek propaganda yapmak ve prestiji kazanmaktır.» Cepheden henüz dönen yuksek rütbcli Amerikah ve İngilis subaylarının bu beyanatla İngilis «fk&n omnrniyeslni tatmin edip etmediklerini 'bilmiyoruz. Fakat Japonlar, bn snbaylann dediği gibi, Bengale körfezini aşarak Madras sahiline çıkacak olorlarsa, kazanacakları bu muvaffakıyet, istilâ mahiyetinde de oltnasa, her baide Hindistan dahilinde ve bütün dünyada çok derin akisler bırakır. Bengale körferinln mühim bir kısmı, esasen Japonyanm elindedir. Onnn Madras sahüini işgal etmesi bu körfez üzerindeki hâkimiyetini sağl&mladıktan başka, HindUtanın şark sahilinde yerleşnıesi, Seylân adasını dahi tebdid edecek bir vaziyet almasını temin eder. Böyle bir hâdisenin Hindistan dahilinde yapacaği tesirin mühim olacağı şiiphe götürmes. Çünkü Hindistan, harb zaruretlerine boyun egmiş görünmekle beraber, Hindistan davası bütün eiddiyetinl muhafaıa etmekte ve QD binlerce Ilind tnttltecisi ve Uderi mevknf veya mahpus bulunmaktadır. Bengale körferi flıerindeki Bengaje eyaletinin, açlıktan kırıldıgı, kısa h t taman önce, tngUU kaynaklan tarafından bildirilmis. oldngnnu ve bn eyaletin Birmanya İle Madras arasında bulun/lugunu gözönüne getlrirsek, Japonyanın Hindistan Içlerine iki taraftan hnlul etmesinin çok mühim »eticeler verebilecegi kolaylıkla tavazzoh eder. Hindistan difindaki Hind mültecilerl lideri Chanrdra Bose, bir kaç 'gün önce, Hüıd millî hükumetinin yakında Hind toprakları üzerinde knrulacagını ve Hind kurtuluş savasuu Hind topraklannda idarey» girişecegini söylemlşti. Bn sdsIer, ortada yainn bir Japon istilâsınra 'dcfil, bnndan başka bir kurtulu« sava•şının da bahis mevruu oldnğnnn röstermekte ve bu savaştn dogradan dogrnya Hind milliyetçlllginl kalkındırmak için uğraştıgını belirtmektedir. Bn yüzden, Japonlann Madras sahiline çıkmalan Ihtimall tahakknk ederse. bnnun genlş bir dnem kazanmaaı »e bttyük akisler bırakması beklenebilir. Hulâsa Japonlann Czakşarkta teşebbösü henüz elden bırakmamıs. olduklan, hattâ bn teşebbüsten mühim netlceler bekledikleri anlaşıhyor. Bajtarafı I fnci tahijede başladığl zaman İngilterede bugün neler olduğunu öğrenecektir. O İngilteıe ki bugün bir uçak gemisine benzemektedir ve tngiliz . Amerikan silâh yığmlarınl taşıyamlyacak hale gelmiştir. Aİman havacılığı söylendiği kadar ve zayıflamış mıdır? u İstilâ hareketile Avrupadaki gizli mukavemetlerin işb*liğ Londra 26 (a.a.) Eveaing Standald gazetesi, Müttefıklerln askerî ve siyasî plânlarile isgal altındaki memleketlerde •yapılan mukavemet hareketleri arasında işbirliği yapan teşkllâta dair şunları yazmaktadlr: «Bn işbirliğinl yapan teşHlât teslrll bir surette ve fakat büyük bir sabır, ve teenrı! ile çalısan bir Isyan hareketi umumî karargâhlndan başka bir şey değildir. Bu UTEumî karargâha mensub taBinmlş Müttefik şahsiyetleri istilâ ordularlnm önünde Avrupaya glrmekte. dir. Bu nraumî karargâh siyasî ve psikoloji harbinde mütehassıslarla memle. keti çok İyi bilen subaylar ve Müttefik umum kumandanlığl str^tejisi tarafln6an İdare edi'mektedlr. Bütün bunların emrinde İsyan usullerini kolaylaştlran radyo ve paraşüt gibi vasltalar vardir. Telsiz telgraf sayeslnde giili savaş orduları ve bunlara zamanında İltihak edecek olanlarla t^mas temini mümkün ola bilrnektedir.» Vatansever hareketlerine şimdiden talimat verilmis Lordra 26 (a.a.) Lorulradaki ıraıu. mî karargâhla muhtelif mukavemet ha. reketleri merkezlerlnde hummalj bir faaliyet hüküm sürmekt«.iir. Londta ile AvTupa karasl arasında durmadan müzakere ve istlşareler yapllmaktn ve muhtelif vatansever gruplarl şlm<liden talimat almiş bulunmaktadır. Danimarkada misli görülmemiş kanşıklıklar Stuckholm 26 (a a.) Dün, Denimar. kada baltalama hareketleri ve arbedeleı olmus ve bu hareketler, Aİman işgalinin devam ettiği dört seneden'oerl em. sali görülmemiş bir derecede çlddet kesbetmiştir. Donlmarka bütün dünyadan tamamlle tecrid edilmiştir. Dünya İle olan en son irtibat da dün İsveçle Danlmarka arasindaM telgraf rruheberatinm İnkıtal ile kesilmis bulcınmaktadır. Pazar gecesl Kopeuhag'ia ıruhtelif kisimlarind* ayrı ayrı 60 infiiâk İŞİtilmlş ve Almanlar tarafindan kullanı'••••ııınuınııuıııll lan binalarla bunların hesabina çalışan fabrikalarda 20 den fazla baltalama ha. reketi yapılm^tır. Sokaklarda Aİm müfrezelerl devriye gezmişlerdir. Bunlar baltalama hareketine teşebbüs e. denleri takib etmişlerdir. Bir çok çarpisıralar olmuş ve silâh ateşi teati edilml^ür. Yazıhane olarak kullanılan altı katll bir bina İnfilâklar neticesuıde harab olmuştur. Sanıldığına göre İsveçla münakalâtın kedlmesi hakkrndaki emir doğrudan doğruya Berlinden veril.niştir. Bu em. rin verilnnesine sebeb Danimarkada ye. ni karışıklıklarin çlkmaslna ve vatanseverlerin İsveçe kaçmalarina mânı olmak ve ayni zamanda Danimarka sahil. lerinin kontrolunu temin etmektir. Londra 26 (a.a.) Bahriye Nazır. lığmdan bildirüdiğine göre, bıgiliz ve Kanada harb gemüeri ile Aİman harb gemileri arasında cereyan eden bir sa. vajta Bir Ataıan muhribi batırılmıjtjr. Savasan Müttefik gemileri arasında Black Prince kruvazörü de bulunuyordu. Düjman safmda 3 veya 4 muhrib vardı. Bu deniz sava^ı Fransanın gimal batı sahıli açığında Bas adası yakınlarmda cereyan etmiştir. ingüız gemileri bu sabah erkenden taarruzl bir keşif hareketi yaptıkları sırada düşman gemilerinî görmüşlerdir. Düşman gemilerinin Clbing sınıfından muhribler olduğu sanılmaktadır. Aİman muhribleri duman bulutbrı arkssma gizlenerek kaçiTiağa çalışmıjlardır, Black Prince kruvazörü tenvir mermileri atarak düşman gemilerini aydmlatmıştır. Bunun üzerine tngiliz gemileri ateş açarak bir çok lsabîtler kaydetmlşler. dir. Hücuma devam edsn Mütteflk gemileri kaçmağa teşebbüs eyliyen bîr Aİman muhribinin yolunu kesmi;ler ve bu gemiye yakmdan hücum etırişlerdlr. düstrisl ne kadar knvvetli olnrsa olsnn, hiç bir devlet, elindeki bilgili adamlan bol keseden ilânihaye hareıyama». Meselâ, Anglo Sakson knmandanları da şimdi başarmakta oldnkları hava taarrnzlanm hndudsuz bir şekilde böylece devam ettirmiyeceklerdir. Anglo Sakson fabrikalan düsen uçaklarrn yerine elbette fazlasile yenilerini koyuyor. Fakat kaybolan teerübell ve mnharlb elemanlan kıyamete kadar yenileme&e imkân yoktnr. Almanlar mtidafaa vaziyetinde bnlnndnklan için bn husnsta daha da hesablı davranmak, istilâ tejebbüsü başladığı zaman her zamandan daha knvvetli ve hanrlıkh bnlunmak zomndadnIar. Sonra iki yıldanberi Alman harb endüstrisi, toplu yerlerden kaldınlarak Avrupanın muhtelif bölgelerinde dağıtılmı^ ve yeniden kumlrnnştu. Hatti çok mühim ve çok hayati bir ehemmiyet t«şıyan fabrikalan hava akmiarından korumak maksadfle, yeraltında tesisat yapılmış, fabrikalar oraya taşmmıştı. Bu «artlar altında bir kaç aylık şiddetli hava akmlan neticesinde Alman havacıIığınm bir kıymet ifade edemiyecek derecede zayıfladı&ına Inanmak do^ru olmasa gerektir. Işgal altındaki memleketlerin manevlyatmı yükseltmek, tarafsızlar üzerinde tesir yapmak ve kendi memleketlerindeki halk efkânna emniyet vermek mak. sadile, Müttefikler, yukarıda örneginl gördügümüz bir takım mübaîâfalı neşriyata lürom görmü; olabîlirler. Eger onlann iddia ettigi gibi Alman havacısahlden yüzde doksan doknz yıkılmış olsaydı, ikincl cephe açıhncıva kadar geçen her dakikayı lüzumsuz saymak icab ederdi. Her ne kadar hava üstünlügünün on'arda bnlundnguna. şiiphe ytoksa da,' bnnn, Alraan havacılıgınm ortadın kalktıfı manasma almak yanlıştır. İstilâ anmda uçmak üzere cesnr, fedakâr ve tecrübell genclerden meydana gelmls bir hava ordusnnun Almanyada emir beklediflnf gösteren işaretler vardır. H.irbln mukadderatı ile birlikte Alman havaeılıgmın talihl de ancak ikincl cephe açıldıgı zaman belH olacaktır. Bafmakaleden devam Açık mektub,, dan çıkan dava Baştarafı 1 inci sakifede davası olması dolayifiile suçlu eğer siyasl dava haline geürerek sıyasi miinakaşalar açmak istiyecekse bunun hem memleket için, fakat bilhassa Nilıal AdSB ıçın çok ağır neticeler dogurabilecefini kaydederek bu sozlerinm zapta geçmesini İstedi. Nihal Adsız dedi kl: < Davacı demin tekrar Maarife girerken Atatürkün hususl müsaad^âüıın alındığını ileri sürdü. Yalandır. Kendisine fikrini değişttrdiğinl ispat etmesi cevabı verilaıişti. O da Varük meçmuasında sahteligi bir bakışta anlaşılan bir medhjye yazmıştı.> Bundan sonra Nlhal Adsızm müdafaa avukatlarından Hâmid İnce dedi ki: « Sabahaddin Âll davsyl basit bir hakaret kadrosu içine almak istiyor. Bu davanın kökleri ruhlarda, kafalarda. vicdanlardadır. Bu dava iki imarun çarplşıiasl milliyetçilikle, komünizınanm musaraasıdır. Bu sözlerimizin. delillerini tafsilâtile derin rraziye geçerek ve davacımn mahiyetini beliöerek izah edeceğiz. Ancak kendisinden daha önce bir istizanda bulunuyoruz: İstiyor mu hiyanetini ispat edelim?ı Hâmid İnoe, Sabahaddin Âliden bu noktanln ispatml isteyip İstemediğl"»in sorulmasını dlledi. Haınid İnce aynca Konyadaki dava •dosyasınm da getirümesini istemişti. Mahkeme icabını düşün<iü. Vatan hainliğinin ispatma razı olup olmadı&mm Sabahddin Âliden sorulmasl hakkında. ki talebin reddine ve Nihal Adsızın sabıkası olup olmadığı hakkında yazümış olan tes&erenin mahalllnden tel^rafla tekldine karar verdl ve duruşmavı mayısm 3 Oncü çarsamba sabahma bıraktı. HajftseJerArtsındı Ana baba günü.. a tabir nereden kalmışjtır bilmiyorum; fakat çok kalabalık ve kanşık bir kütlede herkesin kendi başını kurtannağa çalıştığl anı ifade etmesi bakımından hayli beliğdir. Şu günlerde Bahçekapı taraflarından geçenler yeni «Yerli Mallar Pazarı» binasının önünde bir «ana baba giinü» manzarasile karşılaşırlar. Bu «ana baba günü» nün sebebi şudur: Halka pamuklu dağıtılıyor. İlk günlerde sadece bir polis tarafmdan idare edilmeğe çabşılan bn kütleyi sonra jandarma, şimdi de sll&hlı kuvvetler düzenlemeğe uğraşıyor. Ilalka beşer metre pamuklu dagıtüması bn ;ekli almalı mıdır? Ben bn işi ta bidayettenberi taklb ettim. Terli Mallar Pazan gazetelere Uân vererek ekmek karnelerindeki (O) flşile herkese beşer metre pamuklu verilecegini, mal çok oldnŞu ve tevri müddete baglı ohnadıgı için telâşa mahal olmadıgını ve şehrin muhtelif yerlerindekl şubelerde tevziata başlandıgını bildlrdl Buna ragmen hücum müthiş ve şaşılacak nokta, şu ki, bu hücuma iştirak edenlerin yüzde doksinı kadın, hem d« siyah yeldirmeli ayni tip ve kıvafette madrabaz kadmlar. Lâtif clns hakkında böyle bir sö» «arfettiğimden dolayı ne kadar müteessir olursara olayım, çördüjümü tasvir edebilmek için böyle demege mecburum. Bu madrabaz kndmlar etrafı sarmışlar. beküyorlar. Ne bekliyorlar? Şimdi ortada bir hakikat var: Bu pamukln dağıtmak işi Yerli Mallar müessesesi için dağdagalı bir mesele olmujtur. Sokak kalabafık olur, halk birbirini ezer. Mağaıanın içi allak bullak olur. Camlar kırüır, hesab karışıklığı olur, yankesici çalışır ve sakin vatanda^ ıstırab çeker ve bütün bunun kabahati kimdedir? Bunun hepsini Yerli Mallar Paıarı müesseseslne yuk'.iyemeyiz. İlân vetmiş, halkı sukunete çağınnış. Kâfi miktarda şube açmıştır; demek ki kabahat halktadır; lâkin bunu kabul etmekle de kalamayu. Biı bu halkın idaresinl üstüne almış bir cemiyetiz. Halkı intizama, sıraya ve dürüstlüğe sevkctmekle mükellefis. Bir kere aramamız lÂum gelen şudur: Oraya toplanan kadınlann hepsi de mi ellnde fişl olan hak sahibi?. Dediklerine göre ij terslnedir. Bunlann çogu içeri girip paranklu sahibinin elinden ncuzca mal kipatmağa çalışan ve blrbirlerile rekabet eden blr takım esnaftır. O halde ilk iş bunlan oradan uzaklaştırmak olmalıdır. Nasıl? Düşünn;cdim ama bunu bulmak pek kolajr olsa gerektir. İkincisi, pamuklu alanların, mağazada mümkün olduğu kadar az kalmalannı temin etmek lâzımdır. Bu da paketlerl evvelden hazırlamak, her mal için nümunesl duvarda asıh birer paviyon açmak ve para lle fişi müş^eriden hemen orada ahp eline malını vererek savmakla mümkündür. menln vereceği ceza ile bu cür"etin klrıîacağını söyliyerek ayrica 10,000 lira da tazminat İstedi. Nihal Adsiz sorguya çekildi. Nlhal Adslz «Sabahaddin Âlinin şahsiyeti ben ce ırevzuubahis değildir» diye söze başhyarak «Yabancı bir rejime taraftar. lıkla bu memleketi batırmak istiyen insanlarin blrbirlerine tlrmanarak yüksek makamlara çikmağa savaştıklarmı görünce bir vatansever slfatüe vaziyeti hükumetin en yuksek şahsiyeti olan Başvekile bir yazi İle bıldirdim.> dedi. Davaya sebeb olan cAçlk mektub» dan parçalar okunduktan sonra reis, Sabahaddin Âliye evvelce hiç mahkujn olup olmadlğlnı sordu. Sabahaddin Âli de: « 1932 yilmda Konyada bir İftiraya uğıayarak faili olduğumu hiç bir zaman kabul etmediğim bir şiirde Reisicumhur Hazretleri hakkında glyabmda ima ve teLr.ihan tecavüzkâr Üsan kullsnmak suçile bir sene hapse mahkum edildim. Cezam kat'iyet kesbettl ve 26 kânunuevvel 1932 den 29 teşrinie\ve! 1D33 tarihîne kadar Konya ve Sinob lıapisaneierlnde yattim. 1933 Cumhuriyet bayra. mlnda çıkan af kanunile cezam sffedildi. Tekrar devlet h'ziıeUne allnmam İçin o zaman Maarif Vekiü clan Hikmet Bayur vasltasile mahkum olduğum cürmün taalluk ettiği Gazi Hazretlerinden müsaade İstihsal ed'ldl. Kanuren vazifeme mânl hiç bir husus olmadlğl hskkmda da Maarif Velcâ'.eti Müdirler Encümeni kararı ve o zaman Vekâletin hukuk müşavirliğini yapan Hâmid İn. cenhı mütaleaslle tekrar hizrnete alm. dım.» Sabahaddin Ali bu muhakemenin kendisi bakımından basit blr haJraret Tarafsızlardan talebler Almanlara göre BerUn 26 (a.a.) Dün gece Saint Malo'nun batısında Aİman hafif deniz kuvvetlerile İngiliz harb gemileri arasında çetin bir savaş elmuştur. Milletlerarası haberler bürosunun öğrendiğine göre, tngiliz gemileri arasın. da Jervis sınıfmdan 6 muhrible muhtemel olarak bir kruvazör bulunyyordu. Bu gemilerden ikislne tam Isabet kayKedilmiştir. ÜçüncU bir tnglliz muhrlfcinde Ise, epeyce bir müddet sonra yançıktıgı görülmflştür. NADtR NADt Ruslar dün yeniden taarruza geçliler ömer Rua DOĞRUL Tarihî bir eser bulundu Gazlanteb (Husus!) Ticaret Lisesl talebelerinden Can, tarih! bir Eti ki. tabesl bulmuştur. 20 santim yüksekllğinde. 19 santim genişlığinde ve 18 santim derinllğinde bir baîalt blokundan ibaret olan kitabenin ön tarafında dör. dü yukarı, dördü aşağı olmak üzere 8 Eti hiyoroğlifl bulunmaktadır. Eser mütehassıslara tetkik ettlrnecektir. Ne var, n« oldu John? Birçok seyler. Meaelâ şiddetli blr buhran var... Biliyorum; blz de ayni bubrandan mustsribiz. Sonra.. karlm öldü. Alıize elimde, ne diyeceğiml bilemîyerck dondum, kaldım. Aman John sahl mi? Nasıl oldu bu? Otomobil kazası. Slze telefonla anL't&mam. Slzinle konuşmak istiyorum. Gelir misiniz? Soluk blr nisan sabahı Soutamptonda vapurdan indim. John'u iki yıldanberi görmemiştİTn. Etatu'l.Tida kabn büsbütün başka bir adamdl. Ya hafizam benl aldatiyordu, yahud o çok değişmişti. İskelede, şapkası elinde bekliyordu. Eğildi ve sisten islanan yanağlmı öptü. Etrafinda, henüz tanımadığım, fakat sonraları iyice ögrendîğim bir koku dalgalanıyordu: Bir viski şişesi başucunda geçen bir gecenin sabah kokusu. Gdzleri kan İçindeydi ve eli titriyordu. Bununla beraber benlmki de tltrlyordu. Ben) trene götürdü ve bir masanm baçina oturtarak kahvaitı ısmarladı. Şundan bundan konuştuk ve konuştuk. larimizm hepsi bir iki daklka içlnde bitti. Biz hem slkl dosttuk, hem de tamamile yabencı. İşlerinin nasıl gittiğini sordum. Fena, dlye cevab verdl. John, otelde bana İki oda ayirtmiştı. Onun odasl başka bir kattaydl. Bant bu yorucu seyahatten sonra derhal İstlrsbat tavsly» «ttt, S&lnjj kaljnoa, ağır kayıblara uğrıyan Sovyetler dün ancsk mevzil taarruzlarda bulunmus ve bunlar da tardedilmijir. Ajağı Dinyester kesimlnde Boljevik. ler geniş bir cephe üzerinde taarruza geçmiştir. Hava kuvvetlerine mensub teskillerden müessir bir yardım gören kıt'alanmız. şümullü .nüdafaa başarılan elde etmlstir. Mevziî gedlkler tıkanmıs veya mukabil taarruz hamlelerile temizlenmlştir. Düşman çok »yıda tank kaybetmlstir. Yaş şehrinin şimal batısında Alman ve Rumen kıtaları baskın tarzında ileriye atılmış ve düşmana insan ve malzemebakımından ağır kayıblar verdirmiştir, Karpatlarla yukarı Dinyester arasında düjmanın yaptıgı mukabil taarruzlar, Macar kıt'aları tarafindan tardedilmi}tir. Luck cenub batısında ve şimal batısm. da giriştlğimiz taarniîl hareketler, ara zl kazancı temin etmiştir. Berlin 26 (TJ3.) Ruslar Dinyeste. rin ağzile Orhei kesimi arasindaki Aİman va Ku«ıen müdafaa mevzilerinl yaımak maksadll« aşağı Dlnyesterde mühim kuvvetler toplamîşîardir. Sov. yetler dün 12 plyade tümenl ve müte. addld zırhll tugaylarla büyük topçu ateşl hazırlığtndan «onra ve kuvvetll savaş uçaklarl himayesinde hücuma geçmişler we taarruzlarlnln slklet mer. kezini Tiraspol Tigina kesimlnd* tekslf etmişlerdir. Bütün gün Amlan Ru. men mevzlleri önünde kanlı savaslar olmuş ve düşmanın bütün taarnızları tardedilmiştir. Sovyetler Grîgoripol ke. slminde de lkinci bir «lklet merkezi kurmak istemişlerse d«, burada ağlr kaylblsra uğratllarak gerl atllmışlardır. bir kaç yüz Aİman ev ve botrta uçağı, düşmanın öncü zirhlı kuvvetlerlni, ba. tarya mevzllerini ve İhtiyat Sovyet kuvvetlerini muvaffakiyetle bombala. mişlardır. beni buraya neden getlrttiğlnl, ben rnl dellyim, yoksa o mu? dlya kendi ken. dirae sordum. ^ Akşam yemeğinden, blr tiyatro mü. sameresinden ve son blr kokteylden sonra benl odamln kapisına >adar getir. dd. Ertesi gün hayvanat bahçesini dolaştlk. Bütün gün gevezeliklerle geçtl. Oğleden sonra esyamı hazırladlm ve John'a: İşte geldlm ve bu gece de gldiyorum. Dedim. Kadehini hoşalttl, yeniden doldurdu ve koîtuğunda sallanarak: Anlatmak güç, dedi. Ama kendim. den geçersem daha kolay anlatlrım, diye düşünüyorurn. Maıion, rloa ederim. Benl yalnlz bırakmayln. Bir gece daha kalın. Once kendimi toparlayaylm. Şu... Şu karmizın başına geî«n ka. za ır.eselesini mi? Evet... Size enlatmok istediğira mesele o. Ama.. kolay değil. Biliyor musunuz, blr gün NewYorkta sizden bahseden bir gazete elime geçti. Sizin ve çocukarmızin fotofrafları vardı, Slzia şöhret kazanciığınızı bllmiyordum. Sizinle İftihar duydum. Bu makaleyl sal<kdim. Size gösterlrlm. Peki, sonra? Blrakin da blletinizi değiştlreyim. Yarin sabah tayyar« )le giderainlz. Öğleden sonra evinizdeslniz. Bir ook telefonlardan ve bir çok ça. relerden sonra odamda yemek yedik. Fakst karisınm kazasınd^aa bahsetmedi. Bastarafı 1 inci sahifede Toprak Mahsulleri Vergisi Kanunu Mecliste kabul edildi Ankara 26 (a.a.) Büyük ilillet Meclisı bugiuı Befet Camtezin reisljginde toplanmış ve celsenin açümasırn. müteakıb söz alan Nafıa Vekili Sırn Day deprem« karşı hazırlannus ve Mecllse verilmis olan kanun lâylhasımn müstateliyetine binaen muvakkat bir encümende tetkikini Istemiş ve kabul edil•miştir. Toprak mahsulleri vergtol hakkındaki kanun lâyihası da iklnci mUzakeresi yaî)üarak kabul olunmuştur. Mussolini9nin askerlerine hitabı Eski Duçe 8 eylul ayıbınm silinmesini istiyor Berlin 26 (T.P.) Duçe, Pührer ile mülâkatını müteakıb, bir askeri talim meydanmda, yeni teşkil edilen ital yan tümenlerinden birini teftiş etmiştir. Mussolini askerlere hitaben demiştir ki: •Burada talim ve terbiye görmüş ol. mak sizin için bir gereftir. Şimdi artık beş sene oluyor kl her üstün kuv. vete karşı muzafferane ve sarsılmaz surette snvaşan Alman orduları da ayni çetin mektebden yetişmişlerdir. Sizerin 8 eylul ayıbmı, ancak savaş ve kanla silmeniz lâzım gelmektedir. ^anırı Geri^liano otssindeki düşmanlarile savaşacagır.ız günün gizler için bir bayram günü olacağına em!. nbn.» Mussolini müteaddid muharebe talimlerine iştirak etmiş ve yeni teşkillerin talim ve terbiye durumu ve savaş kudreti hakkında yakından malumat edinmiştir. Bu esnada Mussolini asker. lerl tarafindan daima hararetle selâmlanmıstır. Wolfram madeni için tngiliz ve Amerikan hükumetlerinin İspanya hükunaetile yaptıkları müzakereler sanıldığına göre kat'î safhasına yaklaşmak üzeredir. İspanyanın Almanyaya yardım meselesi çok karışık bir lstir. Talnıa Wolfram lhracatı <Je&ü, Alman casusluk ve baltalama faaliyetleri. Tancadaki Alman konsoloslugunun faallyeti, İtalyan harb ve ticaret gemilerinln İspanyol limanlannda mevkuf tutulması ve son zamana kadar mavi tümenin şark eephesinde bulunması meselesi bu meyanda bulunmaktadu. Gazete muhabirinin bugtln haber verdiklerine göre, îspanya, Almanyaya yaptığı Wolfram ihracatını son derece azaltmıştlr. Bastarafı 1 inci sahifede Bu nasıl miinakasa? Baştaratı 1 inci sahifede İsveçle olan siyasî müzakere henin kapanmadı Lor;dra 26 (a.a,) Buşün A\f»tı Kamaraslnda beyanatta bulunan İktısadi Harb Nazirı Mr. Dingle Foot demlştir kl: « Biz İsveçin Almanyaya bilyelî yataklar ihraclnı durdurmasinl istedlkBu bizim büyük ehemmiyet verdiğimiz bir meseledir. İngiltere ve Amerika İs. veçta cevabını tetkik etmekte, fakat bu meseleyi kapanmş telâkki etmemeite. dirler.» Diger tarfatan ögrenildiğine göre cenub Baltıkta İngiliz uçakları tarafindan yerleştirilen mayinler yüzünden, cenub İsveçle şimal Almanya arasında hemen bütün deniz münakalâtı dtırmuş gibi. dir. Bundan maksad İsveçin ihrac edllen mallarm ve bilhassa bilyah yatak. larin Almanyaya gönderümemeslnl temin eylemektir. Uveç hükumeti Müttefik notalanna nazikâne fakat kat'i bir lisanla cevab venriş ve aylarca ev^'el Almanya ile akdettiği ticaret anlaşmııannı bozacak durumda olmadlğim İzah eylemlştir. Bununla beraber, Isvoç nüiumeti, Ficlandiya İle Norveç arasmda Almsn müstahdemleri tarafindan işletilen hususî vagonlu Alman posta trenlerinin sahib bulunduklarl imtiyaza nihsyet vennîştlr. Sınaî mamullerin kâr hadleri tesbit ediliyor Ankara 26 (Hususi> Bugün Iktısad Müsteşarı Nihad Odabaşıoğlunun re. islğinde iktısad ve Ticaret Vekâîeti mütehassıslarınm ijtırakile yapılan toplantıda sma! mamullerin kâr hadlerinin tesbiti tizerinde çalışmalara devam e. dilmiştir. Rnzveltin mesajı Baftarafı 1 tncı tahıjeie bir müddettenberi nazüerle elbirügi yapmaila beraber Macar milletinin ancak işgale uğradıktan sonra nazizınln mahlyetini anlamıs olduğu izaiı edilmekte, daha sonra nazistlerln Macaristana yapılan bombardımanlardan dolayı Yahudileri mes'ul tutarak, Yahudiler alevhinde vahşiyane icraatı teşvik ettiklerl bildirilmektedir. Demeçte, Macaristan rüesayi ruhaniyesinden bazılannın Yahudiler lehinde şefaatte bulunduklanna işaret olunduktan sonra bu Macar m!lleti, bu vahşete iştirak etmemeğe davet ediliyor, aksi takdirde lleride verilecek hesabın çok ağır olacağı ve herkesin 15yık olduğu ceaaya çarpılacagı ihtar olunuyor. Ankara 26 CTelefonla) Maarif Vekill Hasan ÂU Yücsl bugun, tetkikler. Ankara 26 (Hususî) Maarif Ve. de bulunmak üzere Samsuna hareket kâleti ögretmen okulu mezunlanna aid etmiştir. yeni bir stajyerlik tallmatnamesi haMareşal petain ilk defa zırlamıştır. Hususî idarelerden maaş al. olarak Parise gitti mak üzere ilk okul öğretmenliğine ta. yin edilenler bir yıldan üç yıla kadar Paris 26 (E.P.) Fransız devlet re. stajyer olarak çalıştırılacaklardır. Mu isi Mareşal Petain çarsamba günü öğle vaffak olamıyanların hlzmetine son ve. vakti, dört sene gaybubetten sonra, rilecektir. ilk defa olarak Parise gelmiştir. tlkokul öğretmenleri için staj Maarif Vekili Samsuna gitti Roman: 83 ona iyi gelmiş olacak. Zavallı John, ben senin kırılan gunırunu blr gece içlnde nasü tamir ederlm? Bunun için bütün bir hayat lâzım. O son bahar, NewYorka gittim. Bİzim kumpanya oyuncak lmalinden vaz geçmişti ve ben de İşsizler alayıa katılmiştım, Çocukları Clara'nm yanma pansiyoner olarak verdlm. Newyork seyahatim İçin pek basit bir sebeb vardı. Tahta üstüne İşlenmlş heykellerimden baziları NewYorkta teshir edilmişti. BeLki benim bu seyahntim bazl neş. riyata sebeb olur ve bu suretle blr iş bulurdum. Fakat içimden pek iyi biliyordum ki bsn blr kurtarma işi İçin seyahat etmekteyim. Hayret İçinde kaldım. Benl yanağımdan öpmek için egilen John, artık ayni adarn değildi. Daha dik, d«ha canlı, kendinden daha emin bir adamdı. Nekadar iyisiniz John! dedun. Sen de fena görünmüyorsun ys.vrura! NewYork iadar güzel, ve cazlb bir şehri aklimdan bile geçirruemiftlm. V!yanayı, Parisi, Berlini ve Londrayı aldlm ve hepsini çöp sepetine attlm. Bu. rada yeni bir güzellik, devrimin ve yaşl mın aerodinamik ve fantezlll güzelliği vardı. Burada «bugün» vardı. Burada, nihayet kendi yerimde idüm. İArkaaı var> letinde lâsik plâk siparişi için yüzde 50 kauçuk kullanıLmasım şart koyarak aıüteahhide 150 kilo ham kauçuğun parasız cıarak verilmesini karariaştırmıştır. Pazarlığa, fabrikısı olan ve olmıyan bir çok kimseler girmış, muham. men bedel ine ine 1 kuruşa kadar ınmiştir. Münakasa bu vaziyette ıken ömer isminde bir zat, bu plâkaları be. dava imal ettıkten sonra üstelık 600 lira da vermeği teklif etmış ve hazine menfaaü gözonünde tutularak 150 küo kauçuk ile iş bu zata ihale edilmiştir. Bir kısım fabrika sahibleri telgrafla Urcum Müdürlüğe müracaat ederek bu sekilde işte fesad bulunduğunu ilerı sürmüş ve feshini isteraislerdir. Inhisar L«vazım Müdürlüğünde yapılan ikinci bir ihale de bu bakımdan üzerinde durulmağa değer mahiyettedir. rnhisarlara aid 1332 çift mfistsmel çizmenin tamiri için yapılan münakasa. da beher çizmenin fennî evsafta tamiri için 400 gram ham kauçuk verliecekti. Muhammen bedel olarak da çlzme ba. gma 15 lira konulmugtur. Fakat münakasanm sonunda Nihad isminde bir zata, blr çlzme 24 kuruş gibi çlzmelerin pul parasına bile kifayet etroiyecek bir Hele orada şimdi başka şey satışı yapara ve çizme başma 190 gram kauçuk pılmadığına göre içeri girenlerin elinverilmek suretile ihale edilmijtir. Biz bu ihaleler hakkında fazla bir den fişinl ahp birer kupon vermek ve miitalea ilâve etmedsn sadece neticesi malı bu kupon mukabili satmak, kuapaçık olan hâdiseleri kaydetmekle ık. ponsuz'ann majazıya çirmesine de mâni olarak bir tedbir gibi hatıra eelir. tifa ediyoruz. Bütün bunlan yazarken büyük üzüntü çektiğimi de saklamıyacagım. Kabahat hangimizde olnrsa olsun şimdive ka Bastarafı 1 inci sahtfede dar yaptığımız bütün kutle tevziatında hâlâ medenî bir düzen gösterememiş olAknan Hariciyeginde yapılan mamız, gerçekten üzülünecek şeydir. Bibeyanat ze pamukludan evvel bu vasıf, bu kahlBerlin 28 (a.a.) Yarıresmî bir kay liyet, bu medenî gelişme lâzımdır lıcmnaktan bildirlliyor. şeriler. Nedir bu hırpanilik canım? Alman Hariciye Nazirlığl basm daB. FELEK iresi reisi. orta elçi Dr. Schmidt, yabancl gazeteciler toplantısmda sorulan blr suale cevab vererek Türkiyer.in krom Çok acıklı bir kayıb sevklyatını durdurmasi üzerine resmi Istanbul Çorabcıcephe almak icab edeceğinl söylemiştlr. Basin dairesi reisl, ikinci bir suale lar Kooperatıfı Mücevaben bu hususta henüz blr tarlh tes dürü Mustafa Ziya Uluç'un biricık oğlu bit edilmemiş olduğunu büdirmistir. ve emekli yarbay Tiîrkiyeye gönderilmiş olan Bedri Akaym daİngiliz askerî heyeti madı Dr. yüzbaşı Londra 26 (a.a.) Hariciye Nazırı FETHI ULUÇ Mr. Eden, bugün Avam Kamarasinda, vazıfesi baçında alTürkiyeye gönderilmiş olatı tnglliz as mış olduğu hastakerl heyetlnin gerl çağlrıtması hakkın lıkan kurtulamıya. da bir deklarasyonda bulunup bülunmJ rak 24/4/944 pazar. yacağlna dair blr meb'us tarafindan so. tesi günü Erenköyündeki evinde hayarulan bir suale «hayır» cevabını vermiş. ta gözlerini yummuştur. Henüz 32 yatlr. ^ şında bulunan değerli dc4ttor 939 sene. sinde tahsilini ikmal ederek memleketin muhtelif yerlerinde çalışmıştı. Yuksek meslek aşkını büyük insanlık duygusu ile mezeeden ve çalıştığı resml, sivil muhitlerde hayırhah bir insan o. larak kendisine müste3na bir saygı ve Londra 26 (a.a.) Cenub kutbunda keşfiyat için teşkil edilen İnglliz heyeti sevgi yaratan Fetiıi Uluç feragaüe fedakârlığın eşsız sâyini hayatile ödeyekutba varmıştır. Heyet burada muhtelif tetkıkler rek aramızdan ayrılmış bulunuyor. Ayapacaktır. Londradaki nıütehassıs dmı rahmetle anar kederli ailesine baş lar harb sonrasl dünyası için cenub kut. sağlığı dileriz. Krom meselesi Genub kutbunda bir İngiliz araştırma heyeti VİCKİ BAUM Karşl karşlya İki Insan gibi değil, blrblrinden enkşllmaz bir okyanusla ayrllan İki klt'a gibi oturduk. Gece geç vakit, lylce îtafasl duman. landıktan sonra anlatmağa başla<li: Karım Schella'nm bir otomobil kazaslnda öldüğünü slze söylemlştim. Şimdi size bu kazanm nasıl olduğunu anlatayım: Ben onun bir çok dostlarlmizla birlikte Miaml'ye gittiğini bUiyordum. Fakat poljj bana onun Long İsland'da bir kazaya uğradlğını telefcnla haber verdi. Hemen tayyare İle gittim. Henüz yaşiyordu. Fakat kendine malik değildi. Hâdise şöyle olmuş: Karım, blr gangster yeri olan Lagune barma gitmiş. Burasl toprak altında çiplak dansözler, blrinci katında kumar salor.lan olan korkunc bir yer. Orada yanmda fena tantnmls bir mahluk da varmlş. Herkes bu kötü adamln onun âşlkl olduğunu biliyordu. Herkes biliyor, yaL nız tabiî ben bilmiyordum. Geri dönerlerkec otomoblllerl bir kamyona Çeviren: Hhami Safa mıs. Rezalet surada ki kaza slrasında Ikisi de zllzunia sarhos İmiş. Bu hâdiseden sonra nasıl yaşlyacağlml bilmiyordum. Gazetelerln başiıkları, insanlann slze garib garib bakıslari. Bir de cğlum. O.ı beşlnde. Onu mümkün oliıığu ka. dar uzak bir mektebe gönderdim. Onu hıaflzamdan silmeğe çallştlm. Kendi kendime sevdiğim kadmın evü olduğum kadin olmadıgını söyledlm, tekrarladlm. Çok defa delireceğimi san. dlm. Bu kadin ne zaman değişmeğe ve bana yalan söylemeğe başlamıştl? Neden bir şeyin farklnda olmamlştım? Marlon, benlm kabahatlm nedir? Söyleyin. Titriyen elini viski şişesine uzattl ve sade viski doldurdu. Sonra koituğundan uzattlğı elin üstüne elkni koydum. Erkek ve kadin münasebetlerlnin karışıkllğlna karşı öyle bir cehalet İçindej'di ki onu nasll teselli edeceğlmi bilmi. yordum. Ona bazi bayağı şeyler söyledlğiml sanlyordum. Fakat bu söder bunda fevkalâde ehemmiyetii keşifler beklenilmekte oMuğundan bahsetmekTeşekkür tedirler. Bu mütehassıslar kar ve buzun Sevgili oglumuz ve eşim Dr. Fethî derlnliklerl altında zengin maden kay. naklarınin gömülü olduğu mütaleasın. Uluç'un aramızdan x>n ayrılış günun, de onun hatırasma sevgi duyarak ce. dadırlar. nazesine iştirak eden ve çelenk göndermek lutfunda bulunan tanıdık, dost, eş Ölüm ve muhtelif ımıntaksalardan gelen er1901 doğumlu güleri gonderen komutanlarla erlerine verte yüzbaşısı Süayrı ayrı teşekkür eder yakınları için leyman Paşa damadı bu unutulmaz acıdan dolayı hepinaizin EKREM EVRENOZ başı sağ olsun deriz. dün sabah saat 9 da Babası : M. Ziya Uluç vefat etmiştir. Mer. Annesi : Vehb.ye Uluç hum tstiklâl Har. Eşi : Lâmia Uluç bine iştirak etmiş ve bulunduğu muMevlid hitte kendisini fevEmniyet Müdürülgi ikınci şube ka. kalâde sevdirmiş bir şahsiyetti. Ayni za. Seyfeddın Âdil manda muhtelif mekteblerde matematik lem şefi merhum öğretmenliği etmek «uratile de vatamna Tajner'ın ölümünün lurkıncı gününe tesadüf eden 30 nisan 944 pazar günü hizmet etmiştir. Cenazesi ikametgâhı olan Kızıltoprak öğle namazını müteakıb Samatyada istasyonu yanında Süleyman paşa köş. Sulumanastırda Yeni camü şerifte Mevkünden bugün saat blrde Kızıloprak lid okunacağmdan kandıs.r.ı seven arZühdüpaşa camiinde namaa kılmmak kadaşarının ve arzu iden ıhvanı dinin üzere kaldırılacaktır: ailesine ssbırlar eşriflerini rica ederiz. temenni ederiz. Kardeşl: Ali Tamer, egi: Leman Tame?