Katalog

Tarihimizin büyük vak'alancdan biri ENVER PAŞA'mn SON GÜNLERİ Yazan: F. KANDEMİR Fiatl 30 Krs. G Ü V E N Y A Y I N E V t İst. Cağaloğlu yokuşu No. 18 J 20 nci yıl sayı: 7017 umhuri tSTANBUL CAĞALOGLU Teigraf ve mektub adresi: Cumhuı'yet, Istanbu! Posta kutusu: îstanbul No. 346 Telefon: Başmuharrir: 22366. Taluir hevJti: 24298 îdare ve Matbaa kısaıı: 24299.24290 Naki T ÇOCUK MASÂL 35 raasal, 35 reslm. Okumaya olan çocuklannlza bundan daha bir hedlye olur mu? Fiaü 100 Her kitabcıda bulunur. Pazartesi 28 Subat 1944 BERKALP KİTABETİ ANKAEA Mareşal Kesserling, Anzio'da 600 den fazla Sovyet uçagı, Fin başşehrîni 150 bin kisilik bir kuvvet topladı Müttefikler, bu son darbeyi de boşa çıkarmak için tedbirler alırken, cenubda Şehirde pek mühîm hasar ve sivil halk arasında büyük Beşinci ordu da taarruz hazırlığı gorüyor Helsinkiye korkunc bir h ava h ucumu kayıblar oldu, on üç Rus uçağı düşürüldü Italya cephesinde büyuk hazırlıklar on iki saat mütemadiyen bombardıman etti Cihan harbi, cihan sulhu ile biftnelidir merikalılann, Japonlann, Avropa dışı daha başka devletlerin işe kanşmış ve kan?tırılmış olmalarına ragmen 191418 harbi sadece Avrnpa Te ATrupalılann harbi oimuştu. Harb, Avrnpah sebeblerle Avrupalılar yıuünden Avrupada Avrupalılar arasında çıkmıştı. Muharebelerin çoğu Te netlce tiıerinde muessir olanlan Avrupada oldu ve harb de orada bittL Zafer, Amerikahların yardımile olmnştu. Fakat Amerikahların milletlerin hürriyet ve istiklâlleri ideaU mağiub oldu. Sulh gene eski Avrnpa itiyad ve «ihniyetile yapıldı. Harb ortakhğı daha sulh masasına otnrmadan bozuldu. Zafer bölüşnldü; sulh paylaşıldı. Ne Avrupsnm blrUjfi; ne mflletlerin birleştirümesi, ne insanlann eşitllgt, ne de insanlığin sosyal ve ekonomlk derdlerinin devası düşünüldü. Reis W. VVilson'a «Mllletler Cemiyetl» tavizi verUdikten sonra, her ortak yalnıı kendl menfaat ve ihtiraslarını «aglamak yolunn tattn Te buldu. Mağlublar mağlubiyetlerinin ceıasml ağır ödediler. Tahtlar yıkıldı, taclar devrfldi, imparatorluklar parçalandu böiiindü; böliişüldü. Ter yer mill! devletler kurnldn. Fakat hndndlar ve sahalar tabiî ve mfllî olmaktan liyade sırf galiblerin ekonomlk, politîk ve bilhassa stratejik menfaatlerlnin lcablarına göre çlzildi. tttifaklar ve itilâfiar ona göre terttblendL Her galib kendine bir nüfuı sahası re bir mtittefik ıtimresl ayırdı. Frenk tablrüe kendine ftadık milsterller bnldn. Böylelikle Avrnpada sürpkll bir nlcam kurn'mu? Te galiblerin hejremonyalan temln edilmiş sanıldı. Halbnki her çallbin kendi nnfaz eahasındaki bencil maksadlara göre, büyiiltiilen, küçültülen veyahnd yenlden knrnlan devletlerin hamnnına ayrılsaklık Te anlaşmazlık mayalan katılmış oldu. Bu sakat sulh nizamınm da n n n müddet yaşıyacaiı nrnnlda. EJer topraklar Te sınırlar miüiyet realitelerlne nysaydı; küçük devletlerin haklan Te hayallan muessir tedblrlerle kornnsaydı; hiç olmazsa ekonomik ilgi ve ba|hhklar çöıülmlyerek her yeni devlet otarşt TB siîâhlanma yarışına mecbur edflmezdl re eger snlhnn zabıtalığını yapacak «Milletler Cemlyetia ana mukavelesindekl (convement) şart Cezayir 27 (a.a.) Anzio köprübaşın. daki gerginlik bugün artrmstır. Her ıkl taraftn buradaki kuvvetleri üçüncü bü. yük meydan muharebesine hazırlanmak. tadır. Köprübasmda sükuietin devam ettiği 6 gündenberi, cephe hattının ge. risind« büyük bir faaliyet olmaktadır. Kesserling burada 150 bine varan kuv. vetlerini toplamakta, General Cark İse belki bundan evvelkine göre daha şid. detli olacak olan Snümüzdeki Alman darbesine karşı sağlam müdafaa sedleri hazırlamaktadır. Besinci ordu da taarruza hazırlanıyor Berlin 27 (T.P.) Beynelmüel ha. berler bürosu su malumatı vermektedır: Alman havan ve uzak menzü topları Nettuno, Anzio liman tesislerile deniz mmtakasmı gece gündüz ağır at«ş altı. na almışlardır. Köprübaşmm rıhtımla. nnda ve depolarında büyük yangınlar ve bir çok iştialler müşahede edilmiş. tlr. ttalyan cenub cephesinde besincl Amerikan ordusunda taarruz hazırlıklsn devam etmektedir. Arkası Sahife S. Stt. t de 1940 senesinde Sovyet tayyareleri tarafından Helsinkiye yapılan bir akından s pnra yıkılan blnalann nekan temizlenlyor Helsinki 27 (TP.) Resmî teblığ: Duşman dün gece 600 den fazla uçakla Helsinkiye karşi 12 saat süren bir taarruzda bulunmuştur. Şehrin muhtelif kuimlarına bir çok iştial ve yangın bombaları etllmlş ve burada bilhassa ikanıet yerkrlnde b:na hasaratl olmuş ve bir çok yangmlar çütmlştlr. Sivil halk arasında zayiat vardlr. 12 düşman uçağı düşürülmüştür. Daha az sayıda bomba cenub Flnlandiyadakl kasabalara ve ve dvarina atıhniştır, Suusaarl clvarinda avcı uçaklarimiz bir düşman bomba uçağml düşürmüştür. B'.r avcı uçağtmız kaylbdlr, İtalya cephesind* Almanlar terafmdan kuBanıbjn 155 lok eskf Fransu toplarmdan biri Müttefikler tarafmdan iğtinam edilmiştir Sovyet tebligi Modcova 27 (ajı.) Sovyet teb'Jfttr Cumartesi gecesi, hava kuvvettertmize mensub mühim teşkiller Helsinkl şehrtnta harb sanayil hedeflerine karşı toplu bir akın yapmıştır. 10 saat mü<3detle, uçaklarimiz bir demiryolu kavşak Arkast Sahife 3, Sü. 2 de kuvvet Bulgaristanda yeni bir teşkilât kuruluyor S i y a s e t t e n uzak bırakılmış miüiyefçi gruplarda faaliyele geçmektedir Noskovada çıkaıı bir Leh gazetesi9 bfitttn Lehleri Kızılordu ile işbirliği yapmağa davet ediyor Moskova 27 (a.a.) Sovyet gazete. leri Mr. ChurchiU ile Eden'in nutukla. rını uzun uzadıya oesretmekts ve bU. hassa bu nutukların, Polonyaya Al. manya aleyhine olarak şimalde arazl kazançları t e m n edilmesi hususunda Cburchıll ile Stalin'in mutabiK oldukla. rını bildiren kısım tizerinde durmakta. dırlar. Moskovsda bulunan «Polonya milll komitesi» nin naşiri efkârı olan Wol. na Polska gazetesi, Polonyalılara hıta. ben nesrettiği yeni bir yazısında kurtu, luş saatinin çaldığını, fakat M o n y a h . laran Rusyada teşekkül eden birinci Po. lonya kolordusuaun yaptıgı gibi. Kızil. ordu İle yanyana »avaşmadıkça hürru yete kavuşamıyacaklarmı bildirmekle ve kurtulduktan sonra Polonyanii. Silez. yaya bütün Pomeranyaya ve Baltık de. nizinde geniş bir sahaya malik olacağı. nı kaydetmektedir. Yüksek Sovyet şura. sınm'son toplantısında, bir Ukrayca meb'usu taratından. Curzo>ı hattının ba. tısındaki ehemmiyetsiz bazı bölgelerin Ukraynaya ald oldugu hususunda Ueri sürülen iddiayı bahis mevzuu eden gazete, Choim ve Gnıbejov bölgelerindeki ahalinin çoğunun Ukraynalı olduğunu kabul etmekte, fakat gene bu meb'us tarafmdan iddia edilen Zamosc ve Jaros. lav bölgelerinde ise Ukraynalılann az oldugu kanaatini lzhar etmektedir. Kürtuluş saati çaldı! İstilâya karşı alınan tedbir Almanlar Holandadaki bendleri yıkacaklarmış! Londra 27 (a.a.) Londradaki resml Holanda mahfillerinden verilen ha. ber'.ere göre Almanlar, istilâya kerşı bir tedbir ohnak üzere benaleri ylkmak nlyetlndedirler. Londrada çlkan hür Holanda gazetesi olan «Holanda Sesi» nin yazdıgına göre, bu plân, halkın üçte birtnl ve belki daha fazlasını, lntizamsız bir şeküde tahllye zorunda bırakacak veya boğulmalannı muhtemel kılacaktir. Şimdiya kadar gerek harbde, gerek bir kâbus esnasmda olsun bu kadar feci bir müdafaa plânı tasavvur edilememiştir. Almanlar Buğ nehri üzerinde bir müdafaa hattı hazırlıyorlar 20 bin İtalyan siyasî mahkumu buradaki tahkimat işlerinde çalıştırılıyormuş Sovyel tebliği, Almanların Lehistan cephesinde taarruza geçtiklerini, diğer kesimlerde ise Kızılordunun ilerledigini bildiriyor Moskova 27 (a.a.) Sovyet geceya. nsı tebliği: 27 şubatta, kuvvetlerimiz Pskcw isti. kametindeki taarruzlanu gelişt rn.^ğe devam ettnişler ve 60 dan İE7İa meskun yeri ele geçirmişlerdir. Kholn ve Nova. Sokolniki batısmda Üerliyen kuvvetle. rimiz 150 den fazla meskun mahal al. mışlardır. ŞÜKRÜ KAYA Luck'un batı ve şimal batısmda, Al. Arkası Sahife 3, Sü. 4 te , manlar bundan birkaç gün evvel, Styr Galatasaray Beşiktaş dün berabere kaldılar Sofya 27 fEP.) «Müşterek kuwet> adı altında milll blr hareket vücude getirmek yolunda Bulgaristanda baslıvan faaliyet hummalı bir sekll almıştır. Şubst ayı içinde hükumet çevresine mensub tanınmış şahsiyeüerin btr çok halk topîantılannöa söyledikleri nutuklar bu gave5 e hi?met etUği gibi bu hafta da toplantılara devam edilmektedir. Vilftyetlerde 100 den fazla mitingler tertib edlldıği haber alınmıştır. Hükumet çevnehrinin batı yakasında bulunan hare. kât üssümüze karşı bir taarruza gıriş releri bu faaliyetin ancak bir prooasanmişlerdi. Almanlar, taarruziMun başın. da har.r'ıŞı olduğunu beyan etmekte da hatlarımıza hafifçe nüfuz etmeğe iseler de ban yerlerde bu mllll siyasî muvaffak olmuşlarsa da sonradan yspıl harefeet şimdldçn başîamış. komiteler mış olan karşı taarruzlarla yalnız çıkış kurulmuştur. HüVOmet ideolojik ve teknoktalarına kadar atılmakla kalmayıp nik mahiyette tavsivelerde bulunmakta bazı meskun yerlerden de çıkanimışlar. ohıp kom'teterin teşkili işi do*mdan dır. Düşman bu çarpışmalar esnasında doğruya her mmtakada ha'ka bırakılinsanca ve malzemece ağır kay:blara maktadır. Mart ayında bu komitslerin teşklli işi bir dereceve kadar tamamlanuğranuştır. Apostolovo'nun cenubunda kuvvetle. dıktan Fonra umumJ bir konere tonlarimiz Nikolaiev bölges'nin idare merke. nacak ve bir rels seçilecektir. Bu surette zi olan Novo Vorontsovka'yı ve başka şimdiye kadar siyasetten uzsk duran bir kaç meskun yeri zaptetmişlerdir. milllj'etci gruDİara da faa]iyet Cephenln diğer kesimlerinde keşif fa. verilmis buiunmaktadır Yeni sim3il!k harb deramı tnüddeti icin vualiyeti olmuştur. Almanlar Buğ üzerind'e müstahkem oude îngüterederi gelen baltalayıcılar Sovyet Rosyanm Amerik» elçlsi Gromyko da Rels Roosevelt tarahndan kabul ed'lmiş ve Reıse Ma'.eşal Stalin'in bir mcktubunu vermiştl. Stalin'in bu mek. tubunda, Rusyenın noktal nazarınl bir daha anlatmış oldugu tahmin olunmsktadlr M. Gromyko bir saatten fazla Roosevelt'in yanlnda kalmlştır. Berne 27 (a.a.) Baü Avrupadaki Ahnan kuv^etlerinin başkotnutanı Mareşal Von Rundstedt bir enür neşretnıiş ve Fransız halkma, İngilizlerle işbirligî yapmanıalarını thtar etmiştir. Blr Altnan ajans muhablri ise, îngütereden gelmekte olan baltalayıcılann Alman müdafaa duvarlarının içerlerinde kollarını sallıya salhya baltalama hareketlerinde bulunduklannı bildiriyor. Arkası Sahife 3, Sü. 6 do Polonyanın Araerika elçîsi Londraya çağınldt Washington 27 (a.a.) Polonyanın Washington büyük elçlsi Ciecanwskl Sov>et . Polonya meselesi hakkında görü?ülmek üzere Londraya çağırılrr.lştır. Müttefikler arasmda müzakereler cereyan ediyor bir hat hazırlıyorlar Londra 27 <a.a) Rumanyadan Londradaki Leh mahtillerine gelen haberlerden anlaşıldığına göre, A ^ a n i a r Bug nehri boyunca istlht:âmlar inşa etmek ve bu iş lçin 20 000 kadar İtaiyan siyasî mahkumumı da kullanmaktadır. Arkası Sahife 3. Sti. 5 te Kendi kendimizi tenkid: Alman tebliği Hata etmişiz! Kmlay merkezinin Ankarada, son Bolu zelzclesi felâketzedalerine vard İÇ n tertib ettiği müsamerej'e İşrirak eden çalgıcılara 6650 lira (yol rrasraf'.an haric) tediye olunmasmı fazla bulmuş vi bu sütunda tenkid etmiştik. Dünkü gazftelerde çlkan bir Ankara haberi, Klzllay merkez kongres nin toplenlp bu n.ese!eyi görüştüğünü ve «elbise vesair mssrafları. olarak verilen bu yekunu tasT,'ib ettiğini bildıriyordu. Bu 6650 lira çslgıcl başina o gece için biner l.radan beşllyarak 500 er l'raya kadar derece derece tevzi edilrr.iştir. Ne diyelim? Ortada böyle cömerd bir zihniyet varken, bizim Ankara Klzllavlnl tenkidimiz encak «elbise vesair masrafı. diye d~ğltüan yekunun azllğlna dair olmahydl. H'tta etmişiz! Londra 27 (B.B.C.) Polonyanın Amerika hükumeti nezd5ndeki elçisinin Lonâraya çağırllrrls olması Sovyet Pclonya ihtllâfı etrafmda Müttefikler araslnda bugünlerde ban muzakereler cereyan etmekte bulunduğunu göstermpktedlr. Bir kaç gün evvel Sovyetlerin Wash!ngton büyük eîçlsi M. Gromyko Kupa maçlarlnm dömifinali dün GBİatasaray . Beşiktaş ve Fenerbahçe Vefa taklmlarl arasında oynanmlş, Galatasaray"a Beşiktaş maçl yarlm saat daha uzaülmaslna rağmen 1 1 berabere kalmışlardır. Fenerbahçe Vefayl 3 . 0 jnağlub etmiştlr. Yukarlki resim, Galatasarav Ee ktaş maçlnda, bir kafa darbesile Galatasarayln vaptlğı golü göstermektedir. Bu maçlara aid arka. Führer'in uırumî karirgâhl 27 (T. P.) Alman ordularl başkıımanâa'ihğı. nln resmî tebliği: Dlnyeperle Krivo'rog araslnda, Beresina cenubunda Roşaçef şimalmde ve Vitebsk cenub doğusunda kıi'alarımız Sovyetlerin taarruzunu, klsmen çetin müc..clelelerden sonra püskürtm ; iş'erdir. M e ^ î gedikler kapatl'mış veya çevrilmişt r. Ortp cephe kesimin;n gerl mmtakasm. da emniyet klt'alarmiz Franslz ıriüî lejvonlarile birlikte büyük bo'şevik çetelerin! dağıtmlşlar, kendilerine vüksek savıda zayiat verdrm1ş''e~ ve hayii gan'ıret elde etmişlercür. 3000 k^ru^an ve levazım tesi^atınl cami 43 çet« yatağl tahrib edilmiştir. Cep^enin şimal kestminde klt' bir kaç kesimde plân dalrcsind Birmanyada çevrilen Hind tümeni kurtarıldı Yeni Delhi 27 (a.a.) Amiral Hountbatten tarafından neşvedilen tebliğde Kaydedild.&ine göre, ştmalden Maiu bölgesi istıkametinde ilerllyen Müttefik kollan Japonlann inadlı mukavemetine rağmen arazi kazanmışlardır. Üç hafta e\vel yedinci Hind tiltneninin çember içine alındıgı stratelik ehemmiyetteki Mga Kyo Dauk seçidi münakaiata açılmıstır. Yedinci tümen kurtanlmıasa da Japon çemberinin dışında bulunan kıt'alarla muvasala henüz emniyet altma almmamıştır. Buthedavg'ın şlmalinden Japonlann Maur.gdauv yoluna karşı yaotık *. ârtesı Sahite i, S& 3 te lm tefttruzlfu; aeri aülnusuç. ... Bizim iş de zorlaşta gayrik... • ?... > Tetniz sarayda oturup kirli spkakta çalısmak oısanın ağnna