Katalog

EYLÜL ÇEKİÜJİ 20 nci yıl sayı: 6847 umhuriyeC ISTANBUL CAGALOGLU Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir hevsti. 24298 İdare ve Matbaa klsml: 2İ299 24290 Karagöz'ün Fıkraları Meşhur halk Karagöz'ün sizi günlerce hadan klrlp cektir. BUGÜN Ş A KA Nesriyatl No. 5 filozofu flkralarl kahkageçireÇIKTI. Fîatı Telgraf ve mekhıb adresi: Cumhunyet, İstanbul Posta kutusu: Istanbul No. 246 PHZâPtBSİ 6 EVİÛİ I 943 Şekizinci ordu Italyada ilerlemeğe devam ediyor Melito ve Bagnara limanları dün Müttefiklerin eline geçti Birçok İtalyan şehirleri yeniden bombalandı General EisenhoWer Amerikan uroum karargâhı 5 (a.a.) Kalabriyanln şimal ve cenub sahıl yollan boyunca iki istika. metten ilerliyerek 8 inci İngıliz ordusuna mensub kuvvetler dünkü 4 eylul günü, çok zayıf bir mukavemetle karşılaşmışlar ve 4 yeni şehri ele geçirmişlerdir. Reggio'dan hareket eden 8 inci crduya mensub başka kuvvetler de LazzaroMe. hto adındaki kuçük lımanı zaptetmişler. dir. Bu limanın, sür'atle ilerliyen İngiliz birllklerinin ikmal işlerlni temin etmek' hususunda büyük faydasl olacaktlr. Bir İngiliz komandosu, yaptığı cür'etli bir baskln sonunda Baçnara limanını zaptetmiştir. İngiliz . Kanadalılar çimdiye kadar çoğu İtalyan obnak üzere 2000 den fazla esir almışlardır. 8 inci ordınun ileri ha. reketi ancak büyük mikyasta yapılan yıkıntllar yüzünden sekteye uğramakta. dlr. Bununla beraber, mezkur ordu şim. dlye kadar mayin tarlalarma tesaduf et. memiştır. Mihver, e\rvelce tahşıd ettıği topçu birliklerinin büyük kısmını Ka. labriya yarlmadasmdan çıkarmıştır 8 inci ordu, dağllk mıntakalardaki mukavemet yuvalarile hiç meşgul olmakslzın ileri hareketine devam etmektedir. Bu mukavennet yuvalan daha sonra temişîenecektir. Sıcılyada oldugu glbi, Müttefık kuvvetlerl İhrac hareketi esnasında gösterilecek daha büyük bir mukavemetı kırmafa h a a r bulunmakta idiler. Tahmin edildiğine gore, başhca mukavemet hattma varılıncıya kadar ilerleyiş şınıdıye kadar oldugu gibl süratle devam edecekttr. Şimdilik, Mlhverciler yalnız Calabria yanmadasını kıt'aya bağlıyan berzah müdafaa etmek azminde bulun(Arkası sahife 3, sütnn 5 te) Cenub İtalya sahülerine 8 inci İngiliz ordusumın ilk ihrac hareketinden bir inlıba Yeni Akdenîz meselelerinin halli için hazırlıklar Vaşington görüşmelerinde bir Ingiliz Amerikan Rus komisyonu kurulmasına karar verildi Londrada büyük siyasî faaiiyet var Harb ve ınantık arbi kanun harici ilân eden BHan . Kellog misakını k a . bul ve imza etmiyen devlet hemen hemen kalmamıştı Buna rağmen yeni dünya dranunda nasılsa bitaraf k a . labilmiş olan üç beş orta ve kttçiik dev. let haric olarak biitiin dünya memleket ve milletleri eski Umumî Harbe nisbetle daba şamil olan şimdiki kanlı faciada, kimi bilerek ve istiyerek, kimi hâdiselerin onünde oyuncak olmaktan kurtu Jamiyarak, rol almış bulunuyorlar. Çeşidli iddia ve mudafaalarin akla ve man. tığa uygun neticelere götürecek musli hane muzakerelerle halledilememiş oL rnası, harbin yeryüzünden kaldınlması jaman ve imkânuıın henıiz elvermekten uzak bulunduğunu ispat ediyor olsa gerektir. Harbi gerçekten dünya yüzün. den kaldıracak kutlu zamanın kimbilir nekadar nzun yıllar ve belki asırlar Bonra gelmesine intizaren beşeriyetin kendi hâkim kanunlan altlnda harb ile sulh arasında bocalaraakta devam ede. ceğine hükmetmek zaruridir denilebilir. Bu mukaddemeciği yeni harbin sulhu İçin her iki muharib zürarenin mübalâğalı iddialarında iskonto edilecek çok noktalar bulunduğuna işaret etmek için kaydey lemiş bulunuyoruz. Bu iddialann ilki bir tarafm veya di. ğer tarafm dünya hakimiyetini elde e t , mek gayretleri teşkil eder. Evvelâ Mihver devletieri ortaya Avrupa, Afrika ve Uzakdoğu hakimiyeti davasile bütün dünyaya meydan okuyan bir cLdal mev. zuu atmışlardı. Hatırlarız ki bu davaya gdre Avrupa ve Afrikamn idaresi, hayat sahasl ve yeni nizam prensiplerine da yanan Almanya ve İtalyanın, geniş As. j a şarkj ve Fasifik garbl sahalan ise Japonyantn hakimiyetleri altına girecek. ti, ve bidayette Sovyetler dahi bu ni zamlara muvafakat ediyor görünmüş. lerdi. Bu işler bciyle gerçekleşmek için fcaşta Anglo . Saksonlar olmak üzere diğer bütün dünya milletlerinin kahir Mihver kuvvetlerine boynn eğerek sü kjjt etmek mecburiyetinde kalmaları lâ. zım gelirdi. Bu iddiadan onun hedeflerine tama. men uygun olarak selâmetli ve az çok devam kabiliyetli bir sulh neticesi çıka ırazdı. Çünkü sulh yalnız onu dikte ede. nin arzusile gerçekleşebilecek bir key. fıyet değildir. Adına sulh denebilecek b'r netice ancak galibler kadar mağlub. 1,'rın da, kuvvetliler kadar zayıfların da n hayet hos görebilecekleri tesviye tarz. laıında gerçekleşebilir. Haksızlığa ve t a . h kkiime dayanan bir sulhun temeli ilk r izgâr darbesinde.jıkılacak kadar çü riıktür. Misal mi istersiniz? İşte en yeni. lprinden bir kaçı: Sevres ve Versailles ^evres. o muahede ile hayattna kasdo. li'r.an Türk milletini ayaklandırmıstı. vlrersailles'a gelince onun lüzumsuz, za lim ve tatbik kabiliyetinden âri hüküm. leri nihavet asi bir Almanya yaratarak, hitta fazla ve fuzuli iddialarla, işte dün. yavı yeniden atese vermîs oldıı. Diyenler var ki Versailles sulhu Al tnanyayi bir daha yerindon kımılda. Vamıyacak veçhile daha fazla ezmeliydi. General Montgomery İtalyada Reggio şehrine giren 8 inci ordu kjfalarını teftiş ediyor (Bu resim telefoto ile nakledilmiştir) Maisky'nin Moskovadan getirdiği teklifler Roosevelt ve ChurchilPe bildiriliyormuş New.York 5 (a.a.) Washingtondan haber alındlğına gore Reis Roosevelt ile Churchill, Akdenize aid bütün siyasî meseleleri incelemek maksadile bir İngillz . Amenkan . Rus komisyonu teşkil etmeğe karar vermişlerdir. Bu Akdenlz komisyonunun ne gıbi hususlan bahls mevzuu edeceği henüz kat'î olarak bilin. memektedir. Fakat anlaşıldığına göre, Akdenizde işgal edilen bütün adalarm İdaresile şayed İtalya birdenbire sulh istiyecek olursa muvakkat bir hükumet kurulması için bir sistem kumağa matuf olacaktlr. Roosevelt'in Şarh cephesinde İ n h i s a r nutku Alman orduları Dinyeper maddelerine ragbet « Hürriyete âşık nehrine doğru çekîliyor! milletlerin âtisi bu Moskovaya göre, Almanlar çekildikleri Suriyeden bir kutu harbin neticesine kibrite 50? bir şişe yerlerdeki bütün tesisleri yıkmakta, bağlıdır.» biraya 500 kurus fabrikaları havaya uçurmaktadırlar teklif ediliyor Führer'İn umumî karargâhı 5 (T P.) Alrr.an orduları başkomutanllğımn resmî teblığl: Şark cephesinin cenub ve ortaslnda mudafaa savaşları dün de butun gün devam etmiştir. Donetz havzasında, Harkof'un batısında vs Sevsk'te kuvvetli duşman taarruzlarl çetin savaşlar neticesinde puskurtulmuştür. Sovyetierin Kırof un batısında ve Bjely'nin cenub batısındaki mukerrer ve muvaffakıyetsiz yarma teşebbüslerl nebceslz kalmlş ve duşmana bilhassa ağır tank ve insan zayiatı verdirılmiştir. Gümrük ve İnhisarlar Vekâleti b s a inhısar maddelerinin fazla istıhsal edılerek yakm pazarlara satılması için tetkikler yapmaktadır. Son zamanlarca haricden inhlsar maddeleri hayret edılece's kadar yüksek fiatlarla istenmaktea r. Meselâ Suriyeden bir kutu kıbrıte yanra lıra ve bir şişe biraya 4 5 lıra teklf eAlmanlar, düsmanla temas etme dilmektedir. Ankara ve İstanbul bıra fabrika'armın bütün istihsalâtının bu den çekilmek istiyorlar Stockholm 5 (aa.) Britanova muha. fiatlarla satılması mümkün görülmekbırine göre, Almanlar, mümkün olduğu tedir. kadar muharebe etmemeğe çalışarak do. İnhisarlar Vekâleti tarafından şimal Açılan ğu cephesinde geri çekilmektedirler. memleketlerine gdnderılen rakı, şarab Berlin 5 (T.P.) Sovyetîer orta cep Almanlarln niyeti kendilerile düşman ve likör partisi için gelen cevabda, hıç he kesıminde Sevsk civarinda, Kırof ba kuvvetleri arasmda «sahibsiz bir bölge» bir reklâm ve haarlığa lüzum kalmadan tısında, Jelna ve Wiazraa civarinda, savaş (Arkası sahife 3. sütnn 5 te) hepsinin süratle sanidığı bildmlmıştır. uçak bırliklerile destekledikleri şiddetli taarruzlarlna devam etmişlercır. Bu t a . arruzlar düşman için çok zayiatı mucib olan savaşlar neticesinde puskürtulmüştur. Düşmanın açtığı gedlkler kısmen mukabil taarruzlarla, yeniden kapatlL mıştır. tam ortasma kadar sirayet etmiş bulun. maktadır. Bu bölgede Almanlar agir ka. yıblar vererek geri çekılmektedırler. Almanlar geri çekllırlerken bütün böl. geyl sistemli bir şekilde tahrib etmektedlıler. Hususî eklpler fabrikalan hava. ya uçurmakta ve madenleri sular içinde bırakmaktadırlar. Pertinax'ın makalesi New.York 5 ''a.a 1 Afi ajansı Per. tinaX imzasıyle şu telgrafı bı'.dirn^ektedir: Londrada muhira siyasî temasUrda bolundugu anlaşılan Sovyet elçisi M. Malsky Bulgar Kralınm cenazesi Dün Sofyada büyük merasimle defnedildi. Şehrimizde de ruhanî bir âyin yapıldı «M. Roosevelt ile Mr. Chu r ctill Londrada bir tarafta Mr. Eden ile John Wynant diğer tarafta M. Maishy olmak üzere yapılmakta olan görüşmeleri beraberce takıb etmektedirler. Quebec konferansmln beklenilmiyen bir şekilde Amerikanın baş şehrir.de devamı bu suret'e izah olunmak^adır. ^Ir. Rooserelt Birleşık Amerıka reisı ile ba^vekıl zâWashington 5 (a a.) İş günü mühiren mavıs ayındaki kararlarına rıicu nasebetıle yaptığı bir hıtabede, Rooseetmış gıbı gorıinmektedırler. velt ezcümle şunları söylemiştir. (Arkası sahife 3, sütun 3 te) «Bundan 56 sene evvel, iş gürü ilk defa olarak Birleşik Amerika'da tatbıka başlanmıştır. O zammdanben zaferi elde edinciye kadar her sahada savaştık. Şımdi de daha büyük bir harbe girmiş Bir günde 349 tank tahrib edildi Berlin 5 (TP.) 4 ey'ulde şark cep. bulunuyoruz. Bütün dünypda hürriyete hesindeki muharebelerde 349 Sovyet tan. âşık milletlerin âtisi bu harbin neticekl tahrib edilmiştir. sine bağlıdır. Maarif müfettişleri hâdiseyi inceliyor Sofya 5 (T.P.) Sabah saat on bu liklerinin bando muzikaîan Chopin'den çukta muazzam matem aUyl şehrin İçin. ve Beethoven'den matem havalan çaldeki yürüyüşüne başlamıştır. Tabutun maktaydı. Ondan sonra ki'ise lEÜmessil. önünde Bulgar millî müdafaasma men. leri, (Sinod) meclisi azalan, matem klsub muhtelif tesekküller bando muzika. yafetlerile patrikler geçiyordu. Bunlann larile gidiyor, arkasmdan Bulgaristanda arkasından kralm siyahlara bürünırıüş bulunan Alman kara, hava ve deniz bir. (Arkası sahife 3, sütnn 2 de) Almanlar çekilirken her «eyi »Bu kadar kıymetli bir mirasın ba. yakıyorlar his mevzuu olması İtibarlle, hayatm Moskova 5 (a.a.) Reuter'ln hususi hürriyetin ve saadetin insanlara nasib olması ve bunlarm haşin Mihver lider muhabiri bildiriyor; leri tarafından ay.ıklar altına a'ınmaMuharebe şimdi aşağı Don bölgeslnin sma mâni olmak için bu cihan harbinin zaferimizle sona ermesine karar verdik. Bu karara bütün Amerıka!ıl?r iştir?k (Arkası sahife 3, sütun 6 da) Kapatılan Yuca Ülkü fisesinin bazı talebelerinin vaziyetleri de tetkik olunuyor Devlet Denizyollarının ıslahı Ingiltereden davet edilen mütehassıslar şayanı dikkat bir rapor verdiler Munakalât Vekâleti tarafından Devlet Denızyolları ve Limanları îşletmeleri ı darelerinde tetkıkler yapmak üzere davet edilen tngılız mütehassısları, keidıleri. ne ilk verılen tetkık mevzularım ikmal etmiş ve raporlarmı vermek ve termsia bulunmak uzere Ankaraya gıtmişlerdır. tngihz mütehas=ısları, tetkikleri netı. cesinde Denizyolları Işletmesile Liman. lar tşletmesinin birleştirılmesini esas i. tıbarıle faydalı ve işletme bakıır.mdan ıstıfadeli bulmakla bersber Denı7yolları isietmesının kendı işlermi tanzım edın. ciye kadar bu işin gecıktirılmesine t a . raftar görünmüşlerdir. Mütehassıslar, u . Dün şehrimizdeki Bulgar kilisesinde yapılan ruhanî âyinde buluaaıılar Müdürü azlolunan hususî mekteblerden İstiklâl Lisesinin binası temin için alman ilk tedbırler olduğu anlaşllmaktadır. Bu arada şl«ıdiye kadar bu mekteblerden mezun'1o%iıuş veya mekteb defterlerinde kayıdlan. goninen bazı genclerin vaziyetleri dfe ijpkik mev zuu olmaktadlr. Eski rneH'uslardra Nebizade Hamdive aıd buluiir'rTf uca İT1. ku Usesmın talebeleri MaaTifîj»udutlüğü tarafından muhtelif resmî ve bususl llselere taksim olunacaktır. 'Dıger uç lıse de yeni müdaricnnm ıdaresı altında tedrisata devara edeMaarif Vekâleti tarafından kapatılan Yuca Ülku lisesi ile müdürlerinin vazi. felerıne nıhayet verılen "Hajrıye, İstiklâl ve Beyoğlunda Kumbaraclyokuşun. daki Musevî liseleri hakkmda Maarif müfettislerince tahkikata devam olun maktadır. Bundan bir müddet evvel yapılan bazı ihbarların da İnzlmamile baslimls olan teftislerin İlk safhasmdan sonra Yuca Ülkü lisesinin derhal kapatıiması ve dl. ğer üçünün müdürlerinin vazifelerine (Arkası sahife 3, îütun 2 de) nihayet ver:lmesi, tahkikatıa selâmetini Yunus Nadi ABALIOĞLU JArkası sahiıe 3, sütnn 4 te) , cektir,