Katalog

20 nci yıl sayı: 6870 u mh u ri yeC ISTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresü Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: Istanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrlr heveti: 24298 İdare ve Matbaa klsml: 24299 24290 Memurlar Kooperalif inden: Kadlköy Hâl Mlslrgarşlsının satlf mağazam ve faıulye satıl larimıza ilân olunur, mağazamızla 'aki muvakkat •a fiatla plrinç eri ve ortak Çarşamba 29 Eylul 1943 Millî Şefin Karslılara Hitab "Kars bütün vatanın gözünde kıymetli bir cevherdir. Her yerde vatandaşlar sizin meselelerinizle yakından ilgilidirler„ Kars 28 (a.a ) Reisi Cumhur İsmet İnönü buradaki ikametleri esnasında ha'ka hiiaberi aşağıdakl nutku ırad buyurmuşlardlr: Karslılar, aziz vatandaşlarım; Dort gündür aranızda bahtiyar günler geçiriyorum. Sizi nts'eli ve işlerfnizi, evvelki gorüşlerimden daha i>i buldum. Size sevgilerim deriniesmiş, kokleşnıiş olarpk buradan ajrılıyonım. Kars, bütun vatanın gözünde kıymetli bir cevherdir. Her yerde vatandaşlarım sizin rahatınızla ve sizin aıeselelerinizle yakından ilgilidirler. Gelecek günler, Kars için daha geniş ve verimlj olacıktır. Takın zamana kadar Kars, memleketin denizlerine ve her kosesine <;eniş olçiide bağlanınıs bulunacaktır. Size ve Karita sizinle beraber samimi ai'e havatl suren Çİü paktın yıldonümü vesile. memur, öğretmen, subaylara teşekkürlerimi bildiriyorum. Hepinlz iyi çahsıyorsile, bu paktı kuran ve ona (unuz. Tekrar gorüşmek üzere şimdilik AlLaha ısmarladlk. Esen kalın aziz sonradan katılan de\letlerin Kars'lılar. Hariche Nazırlan birer nutuk söyliye. rek zaferi kazanacaklarına dair besle. dikleri ümidi bir daha açığa vurdular. Almaıı\a adına Von Ribbentrop, Japonya adına Şigemitzu, Rumanya adına Antonescu, Macaristan adınâ Kallay, Bul. garistan adına Kirof ve cumhuriyetçi faşıst partisi adına da Mussulini tarafından söjlenen bu nutuklan okurken, iiç y i bncesine nazaran yeoüzünde bugiin gördüğumüz dcğisikliği bir hamlede farketmemek imkâıısızdır. Bir hatanın geç kalan laslıilıi Şark cephesinden Telcfoto yolile gelen ilk resimlerden: Rus ordusu oncüleri Smolensk sokaklarında Dinieper kıyılarında Kızılordu, nehri geçmek için mticadele ediyor Merkez kesiminde ağır savaşlar oluyor, Almanlar Temriut şehrini de tahliye ettiJer Moskove 28 fa a ) Sovyet geceyarısı tebliği: 28 eylulde kıfalanmız, Kermençuk ^stikametinde taarruzlarını înkişaf ettirmişler ve 1620 kilometre kadar ılerliyerek takriben 125 meskua mahalli iş;al etmişlerdir. Kiyef istikametinde kıt'alarımız taaruzî çarpışmalarma devam ederek Dinyeper nehrinin sağ klyısı üzerinde bir. çok meskun mahal zaptetmişlerdir. Gomel istikametinde kıt'alanmız 10 15 kilometre kadar ilerîemişler ve 200 den fazla meskun mahal işgal etmişler. dir. Mogilef İstikametinde Mstmstislavl şehrile 150 den fazla meskun rrEhsI (Arkası sahife 3, sötnn 2 de), Japon Neclisi toplantıya çağnldı Cenubî İtalyada ilerliyen Mütteflk ku\vetleri tarassud rnevkii olarak kullanılan bir eve giriyoriar Nutuklarda ilk gbze çarpan nokta, harb cephesinde olduğu gibi poliüka cephesinde de Mihverin taarruzdan mü. dafaa\a çekıldiğidir. Hatibler, umumijetle bugünkü vazijeti AngloSakson. ların dojmak bilmiyen hırslan yiızünden mejdana gclnıis gosteriyor, eğer düşmanlarında bir parça iyi niyet bulun. Ba>dı. dun\a nimetlerinin âdilâne bir şekilde butıın milletler arasmda baıbe lüzum kabnaksızm paj laşılabileceğini soyhiyorlar. Halbuki bu iiçlii pakt vaktile bir taarruz silâhı olarak kurulnıuştu. Eski nizaml beğenmi\en, bunu devirerek bir yenisini kurmak iddiasile orteya atılan devletler, üç yıl önce harb cepheterfnde de, politika alanmda da taarruz halinde idiler. Ingiliz imparatorluğunun yıkılacağı, Avrupada kurulacak yeni nizamı Almanya ile İtaUanın yürüteceği. TJzak. şarktaki yeni nizama da Japonyanın nezaret edeceği ileri sürüıüyordu. Tokyonun tahliyesi için hususî bir teşkilât kuruluyor PasiCikte ntühim bir Japon kuvveti çevrildi, Çinde Japonlar taarruza geçtiler CENUB CEPHESİNDE >* Muttefik ordular dün Foggia'yı zaptettiler 44İstikbalden kat'Jyyen Alman tebliği de, Korfo adasının ve korkum yoktur,, Adriyatikteki Spilt J Mr. Churchill diyor ki r.rıı> ^ ~ . yfcrrı rn * *• • ' #^r"^ü • Btı jeni nizamın ne olduğu yahud ne olabileceği hakkında uçlu paktın kodaman azalan üç yıldır hiç bir şey sojle. tefık umumi karargâhimn tebliği: çırdıkten sonra ılerlemesıne devara enıek istemediler, hatta bu hususta mü. Sekizincl tngılız ordusu, Ofanto' neh den 8 ınci İngılız ordusu Napoll ile ttalnakasaya bile tahammül edemijeceklerinm şımalınde ıleri hareketme devam yanm kalan kısmı arasındakı munakarıni beiirttiler. Haksız bir dün\a niza. etrrektedır. Foggıa zaptolunmuştur, Düş lâü c ddî surette tehdıd etmek'edır. muıı devirip jerine haklı bir nizam geman burada buyük kayıblara uğramış Foggıa alınmEdan evvel verilen raporlati/mek uğrunda ddvüştük'.erini soylera gore, her ne kadar bu bolgemn AL dikleri halde, bu dava ile şiiphesiz son Beşmci crdu ilerlıyerek taym olunan rnan kuvvetleri tarafından tamamıle derece yakından ilgili bulunan bteki hedeflerine varmıştır, tablıye edıldıği tahmin edılnrşse dc nıilletleri hesaba katmadılar. O kadar duşman çok şıddeth ardcı savşlarına FosfEİa i?eal edildikten sonra ki, Almanja, İtal>a ve Japonyadan baş. (Arkası sahife 3, sfiton S (e) Cenub Pasifik sahillerine bir Amerikan çıkarması General Eısenhower Amer.kan umum ka, hatta üçlü pakta giren küçük ortak. lax bile, >eni nizamın sijasî ve içtimaî Tokio 28 İ.TP.) İstihbarat daire. I lannın Tokio \'e diğer büyük şehirlerrrahiyeti hakkında esash bir bilgiden sinden bugun verilen malurr.ata gore den başka yerlere nakîı meselesile mahrum kaldılar. Japon millet meclisi 25 teşriniev\ elde meşgul olmuştur. Bu İş İçin hususî bır fevkalâde bir içtima için toplanacak ve teşkilât vücude getirilmiştir. Askerlik bakımından kuvvetfi oldukbu toplantı iki gün devam edecektir Bu Ağır hava bombardımanları ları müddetçe Alraan ve Italjan şefleri. 17 nci fe\kalâde İçtuna olacak, şimdıkl Cehub Pasifik AmerıkaT umum kanın ujgun bulduğu bu hareket hattmı r durumla münasebettar olarak bütçe rjrgâhl 28 (a a ) Cenub Pasifik bir pobtika hatası olarak kaydetmek meseleleri ve topyekun harbin tatbikı Amerikan umum karargâhının tebliğmmecburijetindejiz. Çunku bu hareket İle ilgili kanun lâyihalarlle meşgul o de bildirildiğine gore, Sa'omon tckımhattını bir politika hatası olaıak kajdet. lacaktır. mek mecburiyetinde>iz. Çünkü bu ha Tokvonun tahlivesi ic*n hazıılıklar adalarile dığer adalardaki butun üslere karşı Muttefik hava kuvvetleri çiddetli reket hattı, Avrupa milletlerini Mih\ere Ankara 28 fTelefonla) Şehrimize gelen malumata göre Marmaıis üzeTokio 28 (T.P.) Japon kabinesi bir faaliyet göstermektedırler. Bu faalikarşı çekingen davranmışa ve Mihverin rine bir İngiliz tayyaresi düşmüs ve mürettebatı ölmüstür. (Arkası sahife 3. siitun 2 de) nijetlerini daima menfi telâkki etrceğe bugünkü toplantısında devlet makamBodrum civanna da iki İngiliz tayyaresi düsmüstür. Mürettebatından ikisi zorladı. Bııgün Von Bibbentrop, büyük yaralldır ve tedavi altına alınmıştır. Diğer 14 mürettebat gözaltı edilmişlerdir. demokrasi devletlerinin diinya nimet. lerinden dörtte üçüne sahib oldıığunu, öteyanda kesif nütuslu genc milletlerin ıstırab ve zaruret içinde yasadığmı ve Anglo . Saksonlann sırf bu fakir ve genc milletler rahat nefes almasın diye harh açtıklannı iddia ediyor. Belki doğnıdur. Fakat çifaide kl yeni nizam diye adlandınlan Mihver harb gaveleri, hiç bir zaman îzah edilmediği için, Avrupa ve dünya efkân üçlü paktın kodaman devletlerini de birer emperyalist olarak tanıyorlardı. Berline göre Avrupadan İngiliz kontrolu kalkmalıydı. Güzel. Fa. kat onun yerine kayıdsız, şartsız bir Al. man hegemonyası gelecek olduktan sonta eskisini tercih edenlere k m h r mıy. «h? Uzaksarktan beyazlar çekilmeliydi. ler. Mükemmel! Fakat sbmürme inhisa. rını Japonlar ele alınca elbette hiç bir As>alı bu işten bir fayda umamazdu şehrinin ele geçirildiğini bildiriyor «Istikbalin sırlarını öğrendik, onu gözlerimizden saklıyan perdeyi yırttık» Cezayir 28 (a a.) Şımal Afrıki Müt k&rargâhl 28 (a.a) Foggıa'.vı ele geLondra 28 ( a a ) Mr Churchill bugün Hebert Hall'de topianan aitı bin kadna hltab eden blr nutkunda bilbassa şunları soj lemiştir: « 1939 da bir milyoi kadının harb ;ücune iftirak etmesini istemiştlm. Muracaat eden kadınlar uç misllnl buldular. Bu sayede harb gücümüz, İstedlğlrniz raddeye geldi. Yoksa askerlerimiz miıhimmatsız kallrdı. Şlmdi de, harbin beıncı yılmda tereddud ve cesaretsizlık [österecek olursak, dvişmanlanmız Avrupa kales.nde ku\vetlerını toplayarak ve aramızda çıkabilecek anlaşmamazlıklardan istifade ederek Kaylblarını teıâfi edecekler ve on sene geçmeden, bugünku muharebeden daha korkunc bir harb çıkaracaklardır Şimdi verİmıTiizin îon haddine varmış bulunuyoruz. Artık yapmamız lâzım gelen şey, bu verimi harbin beşinci veya altncı yllı zarfında da devam ettirmektir. Önumuzdekl yılda muharebelere daha buyuk kuvvet.erle gireceğiz.. (Arkası sahife 3, sütun 4 te) Püşen tayyareler Marmariste 1? Bodrumda 2 İngiliz tay> aresi düştü. sağ kalan mürettebat gözaltı edildi Sahte karne yapan bir şcbckc yakalandı Rumanyada halkın t ej a ş ı Mr. Church'll Büyük hava akınları Bir çinkograf tarafından klişeleri hazırlanan karnelerden 2500 tane bulundusahtekârlar da ele geçti Biikreşle komünist faaliyetinden endişe olunuyor Uçankaleler, Almanyada Emden, Hanovr sehirlerini bombaladı, 56 uaçk düşürüldü Yeni nizam izah edflmediği. daha doğ. rusu bu nizama bütün milletlerce u>gun gorülebilecek bir sekil \erilemediği için, üçlü pakt devletleri .belki Japonya bir dereceje kadar müstesua adım başmda politika guçhiklerine rastladılar \e hâlâ da rastlıyorlar. Harbin besinci yılırta gırildiği buffiinlerde, Müt'efik orduları İlahanın ortalanna doğnı ilerlerken, haktan, hürri>etten bahsederek Balkan devletlerine istiklâl adamak prensip itibarile iyi olsa da hâdiseleıin gelişimi bakımından belki biraz geçtir. Evet, üç >ıl önce Mihver orduları her tarafta muvaffakıjetli taarruz hamleleri Zabıta tarafından yakalanan karne sahtekârlan basardığı sırada üclü pakt politikası da Birkaç gündenberl bazı fırmlarda ekmek fışlerinin çinkograf Sadi ve aratılgan bir yol takib edi\ordu. Buşün ordularla beraber politika da müdafaaya •=ahte karne bulunduğu haber alınmış kadaşı tarafından yapılarak Çarşıkapıçrkilmis goıünüyor. Halhııkı tersi yapıl ve yapılan ânî bır araştırma netıcesin da Camıikebır sokağı 4 numarada otude Kurtuluşta tpsalakinin fırınında ça ran Zehra girışken elıle Koçoya verılsa imiş galiba daha iyi ıılacakmıs. lışan Koçoda 250Ö tane günlıik sahte dıği anlaşılmıştır. Sadı ve arkadaşının NADİR NADI karne bulunmuştur, Tahkikat esnasında XArkaa sahjfe 3. sütmj 3 te) Son ele geçen beyannamede neler yazılmış? Bukreş 28 (aa ) Anadaolu ajansının hususî muhabirî, müşahedelerinı şu şekllde anlatlyor: Bükreşte hayat normaldlr. Azçok pahahlık varsa da herşey bol. dur Geceleri ortalık karart'llyor. Halkın ve hukumetin en çok ılgi gösterdiği şey. komünist tehlıkesidir. Hükumet makamları bir komünist beyannamesinin ele geçirilmiş olduğunu ilân etmişler ve ilk baltalama hareke. tinde komünist şeflerinin kur?una dizileceğini ve ailelerinin sürgün edileceğini bildirmişlerdir. Bu komünist beyannamesinde, Rumanya komünlst partisi merkez komite. si diyor ki: «Bukreş ve Ploesti teşkilâh ihtilâlci bir hareket için hazırlıklarınl bitirrniş(Arkası sahife 3, siitnn 3 1te) Avrupada muhtelü şehirlerj şiddetle bomüdidunan eden B. 25 modeli Mitchell ağır bombardırnan tayyarelerinden bir Slo uçuş halinde (Telgraflar 3 üncü sahUeda