Katalog

4 Eylul 1942 CUMHURfYET 8ÖN Müdafaadan taarruza geçnıek yılı! Türk parasmm korunması hakkmda yeni bir karar Harkde buluıtan şahısların Türkîyedeki nakidleri bloke edilecek . Rooseveltin yeni nutku Bütün taarruz kuvvetleri tamamile yok edüinciye kadar miioadelays azmeftik» » Asheri vaxiyet ondra gazeteleri, harbin dördiincii yaşına basması dolaWasWngton 3 (a.a.) Bugün beyııelyısile jazdıklan yazılarda Ankara 3 (Telefonla) Bugün Resmî şahısların Türkiyede bloke alacaklannı milel talebe birliğine hitab eden Mr. biilıassa bir nokta üzerinde duruyor, ve Gazetede çıkan bir kararnameje göre. istlfa ve menkul kıymetlerinl tesellüm Roosevelt, Mihver radyo neşriyatının bu artık müdafaa ile iktifa etnıiyerek taarTürk parası kıymetini koruma kararna. edecek şahıslar kambiyo murakabe mer. toplantıdan kin ve yalanla bahsettiğini, ru2a geçmek icab etüğini anlalıyorlar. mesmin sekizlnci niaddesi değıştirilmiş. cilerinden müsaade alarak Türk liraları t^zleıinin Mihver işgalindeki yerlerde Times'e göre harbin yeni yılında Detlr. Buna göre: Bankalar Türk parası o nı lstifa tarihlnden itîbaren bir ay i neşrettirilmediğini'söyliyerek idam sehmokrasiiere dü en vazife, müdafaa lıar larak yapılan tevdiatı müsaadesiz h : ç çlnde Merkez Bankasma ve menkul pasmı Hitler rejimine esir olmağa tercih bine son vererek taarruzî harekellerle bir suretle ecnebi parasına tahvil edekıymetleri tesellüm tarihinden İtibaren eden Fransız gencliğini ö\Tnüş, buna barbe yeni bİT mahijet vermektir. Diğer mezler. İkametgâhı Türîjıye dışında bu. ayni müddet içinde diledikleri bir ban. mukabil Fmlandıya, Macaristan, Buîgagazetcler de bu mevzu üzerinde kalcnı lunan hakıki ve hükrnl şahısların Türki. kaya tevdie mecburdurlar. Türkyedekl ristan, Rumanya ve İtalyamn raalere oynatarak harbi düşraanın anavatanına yedeki mallarının iradlan ve satış bedel. hakikl ve hükml, şıhıslar tarafından boyun eğdiğini kayıd ve Çinin kalıragöiürmek ve düşman milletlere harbin leri sermaye ve iştirak hisselerinin geTürkıye harıcinde bulunan hakıki ve manlığını methetmiştir. bütün ağırlığını hissetlirmek icab ettifcini lirleri ve Türk parasile clan her nevi hükmi şahıslar lehine TUrk lirası üze. Sözü hsrbe intikal ettiren Reisicumhur Knlaüyorlar. mevcudlan ve alacaklan ve yerli ve ec. demiştir ki: Bundan maksad, diişmanla yani Al nebi menkul kıymetleri blokedir. Muay. rlnden kredi açılarr.ıyacağı gibi tevdiat c Genclik silâhbaşı emrine rnilyonnıanya, İlalya ve Japonja ile garb çülü, yen bir bankaya yatınlması kanun ve ka. da yapılamaz ve Türkiyede bulunan eclarla icabet etti ve bütün taarruz kuvOrtaşark, Birmanja hududu, Avııstral rarnameler iktızgsından bulunan rre. nebilere hiç bir suretle Türk parasile vetleri tarr.amile yok edilinciye kadar ya dolaylan gibi yerlerde değil, doj;ru baliğ !le Türkiyeden yapılacak masraf ve ikrazatta bulunulamaz. Bazı lstisnal ve mücadeleye armetmiş tulunmakladır. can doğruya Alman topraklarında, Ilal mübayaaları karşılamak üzcre haricden hıısusl hallerde bu çekilde kredi küşadı Siz genc Amerikalılar bugün,' nlçin döjan topraklarında, Japon topraklarında, gönderilen serebest dövizlerin satıştan ve ikraz yapılması Mslıye Vekâletmin vüşmekte olduğunuzu biliyorsunuz. Sizi Almanlarla, İtalyanlarla ve JaponlaTİa mütehassıl paralar blokajdan müstesna. ve tevdiat tcrası da kambiyo murakabe Salomon adalarına, Kızıldenizo, França harbetmek. Müner milletlerine harbiıı dır. Haricde bulunan hakikl ve hilkml mercilerin'.n mezuniyetlne bağlıdır. kıyılarına gölüren yolun büyük yolutütiin acıs.nı tattırarak bu milletlere »ııuMiııımıııınn'iııiüiııııınıııiüiiüiıııiüiııııuııııı " ııuzun devamı olduğunu biliyorsunuz. lıarbin ne olduğunu gostermek; bu nıılOra'.arda çarpışır'^en kendi yuvanız için letlcri, harbci hükumetlerine karşı a çalıştığımzı biliyorsunuz.» jaklandrmak ve böylcce harbe son vcrMr. Roo;evelt denizcilere, çiftçilere, V * raeğe katiyetle yardun edecek bir vazifabrika işçilerine ve san'atkârlara da hi'ıJ //,://J/////A . I t .,,,//,••/. j e t almaktır. tab ederek zafer yolunda hepsinin vaziMaksad bu oidıığuna göre, Demokrasi (Baştarafı 1 inri sahifede) Moskova 3 (a.a.) Sovyet öğle teoli fcsi olduğunu belirtmiş ve şöyle söyleiarafının yeni harb yılı zarfında Avru cumlar yapmışsa da hiç bir netica el ği: 2 eylul gecesi kıt'alarımız Stalingra miştir: pada bir değil, hiç olmazsa iki cephe ve de edememiştir. dın batı şimalinde ve batı cenubunda « Bütün birleşmiş milletlerle gencll. Uzakşarkta da yeni bir cephe açacağına Alman tayyareleri Balıkçılar yanm Novorosîisk'ın de batı şimalinde d j j gimlzln şîmdi katlandığı muazzam îedainanmak icab eder. Çünkü ancak bu sa adası üzerindeki Sovyet bataryalarmı manla şiddetli çarpışmalar yapmışlardır. kârhğı ancak karşılıyabileeek olarj dünya yede harbi doğrudan doğvuya düşman ve Murmansk yakınında kâin bir kava Öteki cephelerde önemli hiç bir değişik nizammı kurmak ve korumak için gere. memleketine götürmck, ve ciddî taarruz limanını bombardıman etmişlerdir. Bir lik olduğuna dair haber yoktur. ken teknik vasıtalarla maddl kaynaklara laıa girişmek mürakündür. ve iki eylülde Alman sv uçaklarile u Almanlar nasıl hücum ediyorlar? ve her üstünde cesarete ve azme Avrupada bir veya iki cephe açmanın çaksavar bataryalan Sovyetlerin 54 uMoskova 3 (a.a.) Moskova radyosu malik bulunuyoruz. Ancak bu suretledir ve böylece harbi düşraan memleketleri çağını düşürmü«lerdir. Bir Sovyet uça|> bu sabah erkenden ju neşriyatı yapmı? ki bu topyekun harb, topyekun blr za. ns götürmrnin nckadar miıhim bir iş da yerde tahrib edilmiştir. 8 Alnun uferle netice'.enebilir.» tır: o'duğu. izaha muhtac değildİT. Çünkıi çağı üslerine dönmemi=tir. Stalingrada hücum etmek lçba Alman Dieppe"de yapılan çıkarma denenıesi de hatlarınm çok gerisinde bulunan çevreBerlindeki intıba ltu güçlü^ü ispat etmiştir. Fakat Mütlerden tayyare, tank ve piyade ihüyat Berlin 3 (a.a) Stalingrad önüntefiklerin daha başka denemeler yapmakuiTetleri getlrilmiş, bu da yetmiyorları da bekleniyor ve bilhassa en ciddî deki Alman Rumen kıt'alan, şehir ismuş gibi taze Rumen ve Macar tümentikametinde ileri harekete devam eteenemenin Norveçte yapılacağı ısrarla (Baş tarafı 1 tncl sahifede) leri keza muharebeye sürülmüştür endlşesi içinde buîunsun, onun korkusu. sdyleniyor. Çünkü Müttefiklere gore, mektedirler. Berlindeki intıba, bu keStalingrad'ın batı cenubunda düşman nu duysun? Anladığıma göre bunun se, Xoıveçin girin'.ili çıkıntıh sahilleri böylc simde neticenin yakında alınacağı mertanklarla ve düzinelerle av ve bomba bebi şudur: Blr takım muzır unsurlar I.'.T haıcket için daha çok müsaiddir. kezindedir. uçağile kuvvetll hücumlar yapmaktadır. memlekette menfi bir propaganda yapî.orveç millctinin göstormekte olduğu Tanklar Sovyet mevzilerini aşmıya mumakta, kargaşalık, korku ve telâş havası r.ısnfi mukavemet de Fransadaki mukavaffak olunca Euslar tanklan ve onlan yaratmaktadırlar. Memleketin huzurunu vuneiten daha kuvvetlidir. takib eden piyadeyi tecrid etmek için kaçıran bu muar propagandamn son te. Almanyaya karşı Norveç yolile ikinci mevzilerinde kalmaktadırlar. Alman e ahürleılnden biri de İranda seferberiik bir ctphe açmak için bu çeşid iddialar sirleri Almanların çok büyük kayıblara ilân edildlği, İranm harbe gireceğine da. iieıi sürüldüğü gibi Italyaya ka.şı da (Baştarah 1 inri sahifede) uğradıklarını söylemektedirler. ir yayılan haberlerdlr.» iMcilyaja bir ihrac denemesinin yapılma«Vaziyet vahamet kesbetmiftir» İran Başvekili mlittcfiklerle İran ara. Irakın müdafaası sı lâzım geîdiîi de ikide birde bahis Lorulra 3 (a.a.) Stalıngradda vazi sında mevcud muahedeye tam bir gü. Londra 3 (a.a) Britanova: ıiıcvzuu olmaklaaır. Fahat Mihvct dcvM. Churchill, Irak Başvekiline bir yet vahamet kesbetmiştir. Ruslar şehrin veni bulunduğunu söylemiş ve İranı sars. letleri, Akdenizdeki İngiliz deniz hak'ıte'.graf göndererek son seyahati e^na cenubu garbisinde kıt'alarının gene geri makta olan zararlı propaganda ile mü. ıı.ijelinin buna inıkân \ermijecek derecadele etmenln kendiler.ne düştüğünu sında Bağdada uğrıyamamış clduğun çekıldiğıni bildirmektedirler. cc:.e sarsıîdığını ileri süıüjorlar. Şımalî şarki kesımınde RuMar durma İran gazetelerlne ha'ırlatmıştır. dan son derece müteessir olduğunu bllIşte Avrupaıla açılması muhtemel saİran radyosumın verdiği diğer b!r ha. dirmiştir. M. Churchill, Irakın müda dan Almanların cenahlarına mukabil tajıln cephelcr bunlardır. faası işinin İngiltere için hayatî bir e arruzlar yapmaktadırlar.. Yaknda Staiin bere göre memlekette iaşe düzensizliğ.ne Fakat harbi Japon toprakİETina götürhemmiyeti haiz olduğunu bildirıniştir. gradın Almanlar tarafından çember içi son vermek üaere İranda bulunan bir mck c'.aha çok rnühim bir mesele leşlıil ne alınmajı beklenebilirse de Ruslann Amerikalı rr.aliye mütehassısı İran hüku. Irak Başvekili, şöyle cevab vermıştir: eâiyor. Çünkü bunu teınin için istifade Volga üzerinde bir mahrec kılmalan metinin mall müşavirliğine tayin ediledilecck iki mühim hareket üs?ü Çinle Arablar mazideld İngiliz muhtemeldir Bununla beraber Stalın miştir. Üusyadır. Çin topraklarının mühim bir yardımını unutmamışlar! Diğer taraftan İran Başvekîli vilâyetgradm yakında zaptedileceğini sannuk kısmı Japonların elinde oldıığu için buc Arablar, mazide kendilerine yap tir hata olur. Emrinde pek çok kıt'alar lere gönderdıği bir tamimde devletin r;dan ana Japon topraklarma lıareket bulunan Timoçenko'nun Almanları şeh husus! işlerinde çalışan memurlann ah. cdcbilrr.ek için, Çin milliyetçilerinin çok tiğınız yardımı unutmamışlardır. Irakın Büyük Britanya ve Birleşik Milletler rin kapılarında durdurması beklenebi lâk ve seciye bakımından sıkı bir kon. £3niş ölçüde takviye edilmeliTİ ve Ja trola tâbi tutulması, haklannda menfi lir. jıonlan püskürtmeğe muvaffak olınaları davasına yardımını bizzat Arab davasına kanaat hasıl olan memurlann derhsl işNovorosisk'e karfi şiddetli bir yardım addediyoruz. Çünkü Birieşik icab eder. Gerçi son haberler, Çinlilerin ten uzaklaştınlması bildirilmektedir. Alman hücumu Kantona bir haj li yaklaştıklarını blldiri Milletler zaferinin Arablarm da zaferi olacağmı ve Arab birlik emelinin ancak Moskova 3 (a.a.) Batı şimalden gejorsa da bu yaklasmayı bir uzaklaşma böyle bir zafcrle gerçekleşeceğini biliyo Üp Karadeniz kıyısmdan ilerliyen önemtakib etmcsi de muhtemeldir. li bir Aiman ordusu Sovyetlerin elinde Busyaya gelince, onun hcnüz Japonya ruz.> kalmış başlıca deniz üslerinden biri olan i!e barış içinde yaşadığı göze çarpıjor. Belçika kongosunda Amerikan NovorossisVe hücum etmektedir. KızılAcaba Müttefikler, harbi Japonyaya göaskeri! yıldız gazetesl, cereyan eden çok şiddetli Londra 3 (a a.) Türk gazetecileri, lürmek için Sovyetler Birliği ile JaponLondra 3 (a.a) Belçika kongosuna janın bilaraflığa dayanan münasebetle Amerikan askerleri varmı^tır. Bunlar muharebeyi haber vererek Sovyet kuv dün West Endin en yüfaek binalarından vetlerinin bir kesimde yeni mevzilere ! birine çıkmışlar ve oradan bombardı. TTIPVTİİPTP I rini bozmayı düşünüyor ve ona göre ha burada çok İyi karşılanmışlardır. çekildiklerini söy'emektedir. manlar yuzünden Londranın ugramış zırlanıyorlar mı? Bu cihetler henüıı UIrak Naibi hayırlı bir vesiie ile olduğu hasarlan blr panorama seyreder vazzııh etmemiştir, Maverayı Erdiine gitti Macar Kral Naibinin damadı gibi temaşa etm'.şlerdir. Fakat DemokTasilerin, Avrupada ve Kudüs 3 (Hususî) Irak Kralhğı NaTürk gazetecileri, bugün Londranın Asjada cepheler açarak taarruza geçınekaza neticesinde öldii bombardımanlanndsn en ziyade müte. ibi Prens Abdülilâh Maverayı Erdün j t düşündükleri bu sıralarda Mihveıin payitahtını resmen ziyaret etmektedir. Budapeş'e 3 (a.a.) Naib Horty'nin essir oîrr.uş olan mahallerini ziyaret e. yaptığı askeri harekât da Müttefıklete Kral Naibine Başvekil Nuri Essaid Paşa damadı Kont Jul Karolyi dün bir tay. deceklerdlr. karşı yeni taarruzlara imkân verccck İle Adliye Nazın Davud Elhaydari '•efa vare kazası neticesinde blmüştür. Macar Münakalât Vekili seyahate iııkişaflar arzetmektedir. Meselâ gaıb kat etmektedir. Emir Abdullah, birader havacılık birliği relsi olan Kont Knrolyi çölü harekâtı. Süveyş kanalını tehdid etçıktı zadssi olan Prens Abdülilâhı parlak me kendi arzusile hava ordusunda bir hiz. ıııcğe devam ediyor. Kafkas harekâtı da Ankara 3 (Telefonla) Münakalât rasimle karşılamış ve şerefine rnuhteşem met almıştı. İçinde öldüğü tayyare çar. İran ve Irakı tehdide başhyor ve müttebir ziyafet vermiştir. İki Axab şefinin çamba günü ikindi vakti saat 5 sula. Vekili Amiral Fahri Engin bu sabahki fikler bu tehlikelere karşı koynıak ırin memleketileri arasmdaki dostluk bağla nnda Tunaya düşmüştür. Kont Karolyi trenle 15 gün devam edecek bir tetkik jeni cepheler kurmak mecburiyelıle rını kuvvollendirecek hayırlı bir vesiie 35 yaşındaydı. Kansı Faulette Horty iki seyahatine başlamak üzere Kayseri . Sl. kar>ılaş!jorlar. vas istikametinde h3reke: etmiştir. üzerinde görüştükleri bildiriliyor. sene ev\e\ vefat etmiştl. Yani iki tarafm biri, yeni cepheler kurmayı düşünduğü halde diğer taraf, bilfiil yapnıakta olduğu harekâtla yeni cephelcr açmış bulunmaktadrr. Birinci tarafm hiç bir şey yapmıyacağım söylemek, yanlış olur. Fakat ikinci Yazan: tbnülemin Mahmud Kemal Yazan: Yusuf Ziya Ortaç tarafın bilfiil yapmakta olduğu işleri tanımamak da yanhştır. Onun için harbin Şiir. Se\ahat, Roman dördüncü yılında iki tarafın da taarruzî Makale. Tarih, Tetkik hareketlere en büyük ehemmijeli vereceğini ve bu yüzden muharebenin azaınî H*FT*LK , SANAT «ECMU4Sİ ş'ddeti bulacağını söylemek, daha doğtu olur, sanınz. L Harbin dördüncü yılına girerken I Güzellik zevki u ba?lığı pek de istiye istiye yazmadım: Maksadım (estetik) ten bahsetmekti. Bilmem başlık onu ifade edebildi mi? (Güzel) i tarif etmek muhal olmr.sa bile zordur. Fakat en güzel eserleri yaratmış olan tabiate baliarsak her güıcllikte renkj çizgi, duygu, ses ve görüş te7adlarmın ustaca bir araya getirildiğinl gdrürüz. Tabiat esmer toprak üzerine yeşil çîmen sermiştir. Ve onun üzerine de kır. mızı, sarı çiçek «erpmiştir. Hilkat pembe çehrc üzerine kırmızı dudak. san saç, mavi göz koymuş ve kırmızı dudaklann crasına beyaz dişler dizmiştir. Burnu şakulî çekerken ağzı ve kaşları ufkî resmermiştir. Nağmeler de, böyledir, Tesim de böyiedir. mizah da, şiir de hulâsa her güzel iş ve her güzel hareket de böyledir. Demck ki güzelliği tezadları birbirile nydurabilmek diye de tarif edebiliriz. O halde bir teviyelik, yalınkathk, muvazilik yorucn ve çirkindir. İnsana bakınız! Yürürken sağ ayağı İleri gittiği zaman sağ kola geri gider ve bu insiyakî hareket o kadar zaruridir ki; sağ clile sağ ayağını biılikte atmak istiycn adam yürüyercea. Güzel tarif edilmeyince hangi şey güzeldir, hangisi değildir. Bunu kesin bir öîçü ile ölçmek mümkün olamaz. Olamayınca da iş güzellikten anlıyanlana zevklerine ve hükümlerine bağlanır kabr. Doğru";unu Söylemek lâzım gelirse W . zim yapılanmızda, siislerimjzde, hatta gîyimkrimizde bu zevkin mevcud olduğunu gosterccek pekaz alâmetlere tesadüf elmektcyiz. Açıkçası estetik zcvkimiz jok demiyeüm, azdır. Çnğumuz güzeli fcilmejiz. Bir adamın güzelden anlaması biraz yaratılısına biraz da güzellik zcvkiııin terhiye edilmiş olmasma bağlıdır. ' Bizde bunlara ehemmiyet verilmediği için yaptığımız şeylerin bir kısmı güzel olmuyor. Çünkü bu şeylerin biçimine karar verecek olanların içinde zevki yer'ndc olm'yanlar var. Zaten estetik zevkimizin ycrindc olup olmadığını anlamak için halimize. kıbalimize, kılık kıyafctimize, çchre ve şemailimize, yürüyüşümüze, söz söyleylşimize, eda ve tavırlarımıza bakmak kâfidir. Nereye baksak bir estetik eksikliği göze çarpmaktadır. Estetik, güzelliğin mantığıdır. Bunu ihmal etmek haikın zevk terbiyesi bakımından zaraTİı olur. Tabiatten ders alalım da biraz estetiğimizi düzeltelim. Hele estetik salâhiyctleri idar! ve resmî salâhiyetlerle asla kanştırmıyalım. O zaman bakınız nekadar daha güzel scyler yapacağız ve göreceğiz! Alman hafp îebliği Sovyeiharp iran Başvekili hayret içinde! Ortaşarkta siyasî f aaliyet çok arttı (Baştarafı 1 inci sahifedeı nıetmek aceleciliğinde bulunan givil stıateji mütehassısları bile var. Halbuki bu gibi büyük ve gensl haTblerde. narbin mutiaka yıldırım savaşlarile bitiıüobileceğini zannetmek zaten azçok haj'ale sapmaktı. Vıldırım harbi, Lehistac. Norveç, Holanda, Belçika, Fransa ve Balkanlarda olduğu gibi bir seferi çarçabuk bitiımekte daima işe yarıyabilir; fakat bunun için hasnıa tank, uçak ve tanksavar top cihetile üstün olmak ve hızlı hsveketlerle dü'manı sarmeca imkân veren güzel yollara malik olmak lâzım ve kâfidir. Buna mukabil sulak, batak. ormaıılık ve yolsuz sonsuz bir arari ile kuvvetli tank ve uçak ordularına malik c'.an Rusyada aleddpvam yıldınm harbi olamamıstır; çünkü yıldırım harbi için lârım olan şETllar Rusyada toplanamamıştır. Bu seheble Rusyada devamlı bir yıldırım harbi jeıine ancak bazı bazı jıldırım hareket ve savaşlan olmuştur. Harbin dördüncü yılına a\ak basan Mihver tardlı, başardıkları oleğanüslü muvaffakıyetkvi hakklle sayıp dbkerek iftihar ediyorlar; Müttefikler He bundan sonra yapacaklarını anlatmağa gayret ederek harbin sonunu kazanacaklarını iddia ediyorlar. Şüphesiz, her iki taraf hakhdrr. Ancak tarafsız bir müşahid sıfatile. hcrbin şu dördüncü yılbaşında. umumi vaziyete bakarken göıürüz ki, üçlü ittifakla taraflılarının arkalarında, harb icraatı bakımından ciddcn iftihar edebilecekleri, yığın yığtn fetih'ev ve zaferler varHır; fakat harbi kazanabileceklerini ümid edebilmeleri için asıl huşarmaları icab eden esaslı işler heniiz bitmiş değildir: Rusya ile Çinin maj;lub edilmcleri; İngiherenin altedilmesi ancak bunlardan sonra gelir. Sovyet Itusya ve mlllî Çin tamamile mağlub edilerek yere serllmedikçe üçlü tltifak devletleri, asıl hasımlan olan.İngiltere ile Amerikayı yenebileceklerini ümid edemezler. Onun için. AngloSakson devletleri vaıkuvvetlerile Rusya ve Çini ayakta tutmağa R»yret ediyorlar. Filvaki onların da bütün ümidi bu iki dcvlettedir. Jrfponya, Çinlileri Birmanya hududile doğu ve cenub doğu Çin sahilİETİnden içeıiye attıktan sonra Çinde müdafaaya geçerek Rusyanın doğu Asya eyaletlerine karşı kuvvetler yığmış bulunmaktadır. Buna bakarak, Japon Dış Bakanının istifası dolayısile, Japonların Rusyaya saldıracağını zannedcnler vardır. Filvaki Japonların Rusyaja bu sırada doğudan taaiTuz ederek Avrupadaki müttefiklerine yardım etmeleri beklenebilir. Çünkü Rusyanın biran evvel yıkılması Japonyanın da nefinedir. Bu sebeblc onun bu İŞİ, Amerikanın kuvvetlenerek ciddi surette taarruza geçebilecegi bir tarihten evvel yapmak istemesi hesablı bir dü«ünccdJr. Bahusus Rusyanın kat'i bir mağlublyet ve inhidama uğratılması halindc milli Çin şimalden de çevrilerck ehemmiyetli bir istinaddan mahrum edilmiş tjlur. Japonya istcT Rusyaya karşı yakında harbe gıısin ve ister girmesin Alaıanıa. Hus ordularını mağlub etmek üzere giriştiği müthiş savaşta devam edecektir. Onun şimdiki ilk önemli hedefi şüphesiz Stalingıad'dır. Alman ve Rumen orduları bu memleketi ve çe^esindeki Snvyct kuvvetlerinl şimdi fimal, batı ve centıbdan sETirnş oldukları gibi Stalingraelın şinalinde hareket eden Mihver kuvvetleri, blrkaç gündenberi Volbga nchrine varmış bulunuyorlar. Bu, Volga yoiile Rusya içine yapılmakta olan nakliyatı kesmsk demek olduğu gibi Stalingrad1a etrafınc'aki Sovyet kuvvetlerinin Moskova ile doğrudan doğruya mevcud irtibatlaiını da kesmek demektir. Alnıan ordulaıının şimdi Stalingrad etrahnda tatbik ettikîeri hareket ve taarruz sisterai sayesinde Stalingrad ve etrafmda bulunduğıı tahmin olunan 2023 Sovyet tümeninden mürekkeb (takriben 350 bin400 bin kişilik) Rus ordusu için artık ya doğuya, Kırgız Tü'.klerinin buluuduğu yerlere, ticat ve yahud Stalingradı müdafaada devam ederek neticede sarılarak tamamile mahiv ve esir olmak imkânları kalmıştır. Çünkü kuvvetle tahnıin olunur ki, Alrnanlar, Volgayı hiç olrrrazsa Stalingrad'ın şimalinden doğuya doğTU geçmiş olsunlar ve geçen sene Kiyefte olduğu gibi Stalingrsd çevresindeki Sovyet ordusunu bir çember içine alsınlar ve bu suretle büyük ölçüde bir imha meydan muharebesi versinler. Slaiingrad etrafındaki muharebelcr böyle bir neüceye doğru artık hizla ve metodla yürümektedir. Eğcr Almanlar, kışa kadar, Stalingraddan sonra hiç cîmazsa Moskovayı ve kabilse ayni zamanda LeningTadı ayni surctle ihata ederek zapta ve çevrelerindeki Sovyet ordularını imhaya muvaffak olurlarsa, hem kışı Rusyada rahat geçirebillrler ve hem de gelecck yaı için, Alman ordulaıının Rusyada yapacakları iş kolay ve az olur. Almanlar, kışa kadar StaUngradla, Moskovayı ve kabilse Leningradı almnğa ve hele şimaldeki Arkanjelsk yolunu kesmeğe muvaffak oldııklan takdirde, gelecek bütün kış ve ilkbahar mevsimlerinde, İngilterenin bilhassa Yakındoğudaki yer ve kuvvetlcTİne karşı pekâlâ ve serbest bir surette hareket imkânlarını elde edebilirler. Bu hususta. İran, Irak, Suriye, Filistin ve Mısır bahls mevzuudur. Bu hateketler, muvaffakıyetle neticelendiği takdirde, Sudan ve Habeşistana da uzanmaları tabiidir. Bu sebeble biz Mare^al Rommel'in, ?Iısıra karşı, böylece vakitsiz ve yalnız basına büyük ve kafî bir taarruza şimdi kalkmak istiyeceğine inanmak istemiyoruı.Onun için, 31 ağustos ve 1 eylulde, İngiİiılerin El Alemeyn cephesinin merkezile sol kanadma kaTşı teşebbüs ettiği taarruzun hedefleri sadece şunlar olabilir: 1. Birkaç gün evvel İngilitlerin yaptık'aıı keşif taarruzuna bir mukabcle, 2. İnfriliz mevıiinln cenub kanadmda çok ehemmiyetli olan 216 râkımlı El Hemelmat tepeslni ele geçirmek ve bu suTetle İngiliz mevziini daimî tehdid altında bulundurarak sekizinci İnçiliz imparatorluk ordusunu El Alemeyn nıevziine bağlamak, 3. Mısırı yeni bir taarmzla tehdid ederek İngilizleri El Alemeyn cephesine gerilerdcn kuvvet getirmeğe mecbur etmek ve bu suretle Kafkasyaya kara ve hava kuvvetleri göndermekten meneylemek. Görülüyor kl, dördüncü harb yılına ayak basılırken, teşebbüs kudreti henuz üçlü Ittifak devletltTİ tarafındadır. Bunun scbebi onların vaktile ve iyiee harbe ha?ırlanmış olmalarıdır. Rusya 'dahl çoktanbeıi fe%l;alâde harbe hazırlanmıştı. Fakat Alman'.ar diğer hasımlarmı yencvkcn, onu bidayet'.e hareketsiz tutmaça muvaffak ohnuşlardı. Bununla beraber bubgiin Anglo Sakson devletlerini, mag lub olmadan, gelecek yıllarda hazırlanabilmek iimidine düşüren. gene Rusyanın o müthiş harb haarlıklan saycsinde bugün gdstercbilmekte olduğu mııkavemeltir. Harbin dördüncü yılı başındaki vaziyet işte bundan ibarettir. Istikbali kesfetmek ise hiç bİT faninin kudrtti dahilinde değildir. B. Felek Mevlidi Nebevî Atılay denizaltısı şehidlerinden iklnel çarkçı zevcim Yüz. başı Adnan Eriilün nıhuna lthaf edil. mek Uzere 6 eylul pazar günü Bğle n a . mazını mütealcıb (Çamlıca) Kısıklı camiinde mevlid o. kunacaktır. Kendis,'ni sevenlerle arzu edenlerin gelmeleri rica olunur. Refikası Bülend Erül *•* *•* T* Türk gazetedlerinin Londrada tetkikleri Hasan Tahsin! İki suale cevab Yarın Çıkıyor! Yarın Çıkıyor! Görülüyor ki Japonyanın, evvelâ Ç'mi mağlub eJemediğine gbre, şimdilik burada mudafaaua kalarak Rusjaya taarruza geçnıesi bİT maceradan ziyade bir hesabdır; bu sebeble onun \akmda, hatta bu günlerde Rusyaya taarruza karar vermesi nıümkündür. Bu surelle batldan Almanya ve doğudan Japonya tarafından taaruza uğrıyan Sovyet Rusyanın Işi, şüphesiz daha çabuk bitirilebilir. Buna mukabil, Amerikanjn Japonyaya Salomon adalarile Yeni Ginede bizzat taarruz etmek ve Çinlileri de Çindeki Japon askerî kuvvetlerine taarruzlarda bulundurtmakla. Niponlan Rusyaya saldırmaktan alıkoymağ3 çalıştığı ve İngilterenin ona bu hususta bütün kuvvetile }ardım ettiği gürüliu. Fakat Japonlar, şimdilik ne Çin askerlerinin taarrmlarından ve ne de Amerika hava ve deniz kuvvetlerinin Salomon ve Yeni Gine su ve havalarını aşamıyan savletlerinden bir tehlike göremiyeceklerinden Rusyanın Almanya ile müştereken biıaıı evvel imhası fikrinin cazibesine pekâlâ knpılabilirler. Gerçi Rusja ile Japonya atasmda harb olur olmaz. Japonyaya yakın olan doğu Siberyadaki Sovyet uç»k meydanlarmH. E. ERKtLET dan kalkacak Sovyet bombardıman filolarının pck toplu Japon sanayi sehirleSütnine aranıyor rini boınbalıyabilecekleri asikârdır. Fakat bu devirde bir memleketin lıcra Eir aylık blr çocuk için sıhhatli bir harbetmesi ve hem de uçak bombası ye sü.nine aranıyor Dolgun Ucret yerile. ntemesi mümkün değildir. cektir. 43923 ya telefonla müracâat. Urefayı benamdan merhum ve mağfurj Hasan Gaî'bl Efendl Hazretlerinln ruhu. na ithaf edilmek üz«re eylulün altıncı pazar günü Üsküdarda Yenicamide ögle namazmdan sonra Mevlidi Şerif okuna. cağmdan merhumu seven ve tanıyanlar. la lhvanı dinin teşrifleri rica olunur. Aziz babsmız merhum ve magfur Ab. dülaziz Mecdi Tolun"un vefatının birincl senei devriyesi münasefcetile eylulün be. şinci cumartesl günü ögle namazını mü. teakıb Bcyızıdda Soğanağa camii şerl, finde mevlid okut'.ılp.caktır. Merhumu se. venlerle arzu edenlerin teşrifleri r'.ca olunur. Oğullan: Ahmed. Muzaffer Mes'ud bir evlenme Şehrimiz armatör ve tüccarlarmdan Mahmud Tsvilojlu ile Trabzon tüccar. lanndan Ahmed Sunar kızı Nezahat Su. narın evlenme töreni dün güzide davet. liler huzurile icra edlmiştir. Genc evll. lere ssradeteler dileriz. Ölüm Eski Sadrazamlardan Musfafa Nafll Faşa ile esk) Eaşteşr'ıfatçı Kâmil Bsy hafidesi, Ferik Hilnıi Paşa kızı, eski Ha. riciye Kann Turhan Paça eşi. eski ZL raat umum müdürü Hasib Baymdırlı eşi Melek Hanımefendinin hemşiresi ve Es. ma Nayman, Leyla Devrimel, Ecla Kulin ile Esad ve Hilmi Bavınrtırlmm teyzeleri KERİME nammefencli pek nzun bir hastPlıktan sonra vefnt etmiştir. Cenabı Hak rah. met eyliye. ömer Rıza DOĞRUL RAŞİD RIZA TİYATROSTJ Halide Pişkin beraber Her akşam saat 21.30 da Harbiyede BELVÜ bahçesinin alaturka kısmında ONLAR ERMİŞ MURADINA Vodvll 3 perde Bunda anlaşılmıyacak bir şey yoktu. Çirgene! Bu Sermedin kendisiydi. Eskiden her şeydi, bugün hiç olmuştu. Eskiden bir ilâhtı, bugün bir çalgıcı çingene. Ve zaten udi Sermei Rifat, Nurana nazaran ne olabilir? Bir «orfs. olacak değil ya, elbette bir çalgıcı çingenedir. Nesine güvendi de Nuranı oenimsedi? İşte adamm cahilliğile, alaturkahğile böyle alay ederler. Sermedin yorgun yüzü gözyaşhrile ıslandı. Mızrabın tellere kumanda ettiği hava arUk bir çalgıcı çingenenin kârı değil di. «Orfe» nin musiki kuvvetile ölüler diyarını teshir etmesi gibi, Sermed de şimdi sarhoşları ayılt'yor, sefahatle kışır bağlamış gönüllerde llık bir rikkat uyandınyordu. «Affeyle suçum ey güliter başıma kakma> «Bir ba^n yanık â;ıkım ettiğime bakma» Alkışlar, yajalarla etraf çınladı. Birlsi bardcğmı taş döşemeye çarptı. Cemaat hep bir ağızdan devam, devarh! diye bpğırıyordu. Bundan sonra öjls yanık, öyle dokunaklı bir şarkı'.ar sensi başladı ki, ağiayan, hıçkıran, hatta katılan ve yüzüne su serpilen oldu. Sankl herkesin hayatında yıllanmış Ve re\kle, sefahetle örtbas edilmiş facıalı bir gönül llleti vardı, dinleyenlenn ?uurunda ve tahteşşuurunda genclik, aşk, hasret, hicran namma ne varsa çılgmca FIRTINASI «Cumhuriyet» in edebî tefrikası: 66 : SAFİYE coştu. Bu gecenin şöhreti seneler sonıa unutulmadı. Hazır bulunanlar şöyle diyordu: <Vallah bir şey olduk ariTa..Neye uğradığımızı anhyşmadık. O geceden sonra herkes sarhcştu zatan Bir ağlama, bir hıçkırmadır gitti. Öyıe btr hale geldik ki aklımıza eseydi belki topumuz birden kendimizi Akıntıbıırııundan denize atardık.» Gazinoda kepenkleri kaldırdılar. Tîın yeri sğarmıştı. Boğazm suları gitgide penbeleşen erguvani bir sel gİM akıyordu. Bu nazlı akış üzerine Anf.dolu tepeleri koyu lâciverd ağırlıklarile kapaklanmıştı. Gökyüzü kâh yeşüe, kâh pembeye çalan mübhem parıltılarla bir İnci gibiydi. Cemaat hurdahaş olan asabını dinlendirmek için çay ısmarlsmıştı Çoğunun gözü kan çanağına donmüştü. Hâ'.â Scrmedden bir şeyler okumasını rica ediyorlardı. O .Dilerse şadügâm olsun» diye başladı. .Bu türlü iftjraka csn tahammül eylemez asla » derken sesinin tesiri yeni baştan öyle bir Içe işledi ki, alınlarını sabah rüzgârında serinleterek çay içenler tekrardan dalgalandı, kabardı. Zayıf, sanşın bir genc başını tutamsî gibi iskem EROL zelliği hanği efsunla geri çağırnıalı. Zavallı ve iptıdaî mateminden oaşka elinden bir şey gelmiyordu. Belki Nuran burada olsa, Sermedin bu hazin coşkunluğ'jnu ciddiye almaz. en küçiik bir tesir duymadan^geçer giderdı Fukat Sermed artık sevdiğinin alayırj lenin arkalığından geriye attı. Kesik ke bile duyamıyacak kadar elemlerine gösik yalvarıyordu: «Yeter artık yeteı!» mülrhüştü. «Bu türlü iftirak»... Evet, hem de m «Meğer ki ah eden âşıklara Allah muin olsun.» türlü! Hiç sızmtısız, gürültüsüz bir iftirak. Sermedle yine eskisi gibi seııli Abdülcebbar Bey kemençeci Ragıbı benli konuşmak, hatta kıyıda bucnkta kolundan çekti: hırsızlama Bir buse, fakat rnkikatte Kuzum Allahaşkına, bu çocvığun hiç.. hiç. Ne kadar basit, cahil, ne kadar derdi nedir böyle?.. babayani olursa olsun şumı anlıyordu Birisini seviyor. ki elinden ruh gitmiş yalnız kalıp kal Seviyorsa alsın. mıştı. Fakat çalgıcı çingenenin kiHar Kendi evlıdir. gönlü vardı: Ruhu istiyordu. Yalnız Metres yapsın. bilemlyordu, acizdi, uçup giclen ve bir Mel»es olacak gibi değil. daha göze görünmeden eslrl blr gü Karıyı boşasm da alsın. Maliye Tetkiki İtiraz Komisyonu aza. smdan Hulusi Kayaalp mahdumu ve Ankara Belediye reis muavini Tahsin Kayaalp biraderi Başvekâlet Murakabe Heyeti daire müdürü Muammer Kaya. alp müptelâ olduğu kalb rahatsızlığm. dan şıfayab olam.yarak dün sabah vefat etmiştir. Cenazesi bugün saat on birde İ'alyan hastanesinden kaldınlarak öğle namazı Teşvikiye camiinde kılmdıktan Bu sahneyl görenierden duyanlar ve soııra Asrî mezarlığa defnedüecektir. duyanlardan lşiten başkaları Nurana yetiştirmekte gecikmediler. Hattâ bîre bin katarak. Sermed nasıl coşmaş ve coşturmuş, nasıl ağlamış ve ağlatmış. Nasıl kendinden geçmiş. herkesi de misli gBrülmedik çılgınlıklara sürüklemiş. İlâ. ve olarak da çu: Prmed, Umtdsiz aşkını inliyerek dağı. '"rı rikkate getlrirken bir yandan da F ''VJne kur yaprrnş ve.. Hukukî. tatbikî ve İdar! Satahleyin dönüşte otomobllde öpüş. Müellifi: M, FİKRET müşler. İstanbul Cihsn Kitabevi ^ A n k a r a Şencan (Fiaü 150) " (Arkaa var) Dört tane çocuğu var, nasıl boçasm? Abdülcebbsr. keskin bir ıslıkla havretini llân etti. Buna çare?... Ki'pık kır bıyıklarını çekiştirerek, gozleri Serrn'sdin üzerinde ıfalgın, bir rr.üddct düşundü. Parayla halledilecek İş olsa Abdüieebbar servetinden mühim fedakârlıklar yapmağa hazırdi Kol kuvıttile bitirilebilse Mecnuna Leylâyı almak İçin savaşa çıkan Nevfel gibi pençeleşecekti. Fakat karı ve «dört çocuk, heri tarafta kibar bir aile kızı... Eu iş batak mı batak. Buna artık «Allah muin olsun» denir, İşte o kadar. Gazinonun rusfiyeoisi sabahiden bir taksim yaparken cemaat birer külçe gibi otomobiilere devrilip yola düzüldü. *** Kaymakamlarla Kahiye Müdürlerinin vazife ve salâhiyeHeri