Katalog

CJMHTJT.IYET 2 Haziran 1942 HAVACIL1K Harbin başmdanSovyet tayyareciliberi sürprizlerden ği dar bir rruntabahsedilmekte, yeni kanm sislenmesi yeni silâhlann ceptakdirinde faaliyetİnkılâbdan sonra 1789 Fransız inkılâbı helerde yapacakları ten geri kalacak kadevletçilik anlamıveya 1908 Meşruti. basklnlar sayesinde dar toy değildir. Bu mız ve hükumet teş yet harekeu ayannhasmı şaşırtacak neticeler alınacağı id I tayyareciüğin büyük müşkülât içinde kilâtımız muhtelif da bir demokrasi i n . dia olunmakta İdi. başardığı rökorlar, şimal mıntakasmgenişleme, olgun kılâbı gözile bakanBir av tayyaresi kadar oynak, ayni dsn Amerikaya doğru tecrübe etmiş laşma ve 'değişme lar öylece saf ha~ zamanda bir bombardıman uçağı k3dar bulunduğu sisll, buiutlu, fırtmah yolÖtedenberi İktisad Vekâletine ve Sü safhaları geçirmiştir. Bu bakımdan dev devresinde idare edici devlet yanında ricinde kalnuslar, ve bırakılmışlardır. da yük taşıyarak hem av tayyarecili lar üzerinde uçuşu vardır. Böyle sademer Banka bağlı bulunan Yerli Mallar letçiliğimizi iki büyük devreye ayırabi bir de kurucu devlet meydana geldi On fikirci, dogmatik ve softa * ruhla ğinin himayesinden müstağni, hem de ce bir tayyare meydanml saracak sis Pazarlan Ticaret Vekâletine bağh ola liriz: Birisi 1930 senesine, Türk devlet Devlet bir takım anonim şirketler kuru inkılâbcı ruhun mücadelesd son yirmi ağır yüklü bombardıman vasıtalarlnı veya duman perdesi İçLnden kalkarak rak yeni kurulan Dağnma Ofisine rap çiliğinin kurucuEu İsmet Inönünün Sı yor; bunları halka maletmeğe çahşı yılll^ tarihimizde, Mecliste, matbuatta, aratmıyacak şekilde becerikli bir tay hasma mukabele etmekten kaçacak vetclunmuştur. Yerli Mallar Pazarları, vasta meşhur nutkunu söyliyerek «Tür yordu. Bu sahada ilk adım «Türkiye İş> siyasî urka hayatımızda bütün tezayarenin inşa edilerek seri halinde or ya geri kalacak kadar tecrübesiz sayıDağıtma Ofisinin ilk satış teşkilâtı o kiye mutedil devletçidir» sözünü kullan Banka sını kurmakla atıldı. Ankaranın hürlerile yasamıştır. İnkıiâb yürüyen duya verLLmek üzere bulunduğunu Al iamaziar. larak faaliyete geçecektir. dığı zamana kadar olan devir; ikincisi beş odah küçük bir evinde çoğu Atatür tarihi, doğduğu cemiyetin şsrtlarına uyman havacılık makamları teyid etmekAtılan sisin normal bir dumandan Yerli Mallar Pazarlanmn halen muh ise o tarihten bugüne kadar geçen devir. kün yardımile temin olunmuş 500 bin durmak demektir. Onu niçin hakikî bir tedir. Bu tayyarelerden Manş cephesin ayrı, büyük bir kanaatle, tayyare mode kullamlmağa başlandığı haberi bile törünüri karbürasyonu üzerine tesir telÖ vilâyetlerinde 17 ve İstanbulda beş Bu yaamda birinci devir devletçiliğini lira sermaye ile bir Türk bankası tevazu İr.kılâbcı, hayatında tezadlar dolu olan ve bir miktar çekingenlik içinde ortaya adamdır. Kendi sözüne, kendi hareketgelmektedir. eden, benzini sulandıran, ve hatta yan şubesi vardır. Bu şubeîerin çalışma ve kısaca enlatmağa çalışacağım. İlk zamanlarda iktısadî hayata devlet çıktı. Bunu Liman İnhisarları, b a a ma lerine dahi isyan etmesinl bilmiyen, onFakat; bu çeşid tayyarenln söylenen maz bir hale getiren bir gaz cinsi ol tevziat şekilleri yeni esaslara göre oryeni silâhlardan olmadlğı anlaşılıyor. ması düşünülür. Ve İşte ancak bu, 939 ganize edilecektir. Şimdiye kadar Yerli tabiatile karışmıyordu. Yaptığımız inkı den ve sanayi işletmeleri şeklinde dev ları cemiyetin dinamik oluşlarına harÇünkü; tayyarenin evsafı, şimdiye ka Avrupa harbinin hakikî bir sürpıizi ve Maîlar Pazarlarım idare eden müesse lâbm en başlıca temeli hâdiseler ve ta letin kurduğu diğer anonim şirketler camayı beceremiyen adam, inkılâbcı oseler müdürlüğünde esash değişiklikler rihî gidişi sabit ve dogmatik fikirlerle takib etti. Yeni anonim şirketler bir ta lamaz. Ismet İnönünün Serbest fırka dar yeni kullanılan hava silâhlarında bu baharın da yeni silâhı olabiiir. olduğu gibi, gizli tutulmakla beraber Ikinci yeniiikten bahsedilirken; çok yapılmaktadır. Dağıtma Ofisinde bir sa değişürmeğe çahşmaktan uzak realist raftan devletin ve muhtar devlet işlet münakaşalarında Büyük Millet Meclinazarı dikkati çekecek gibl üzerinde fazla hararet neşreden ve harb afeıinin tış teşkilâtı müdürlüğü ihdas olunmuş olması idi. İnkılâbcıhk vasfma son de melerinin, diğer taraftan hususî teşebbüs sinde kendi kulaklarımla işittiğim sözisrarla durulmamaktadır. en korkunc vasıtası sayılan yangln ve tur. rece uygun olan böyle bir esas prensip erbabının e'.ele verdiği muhtelit iştirak er, inkıâbın bütün fikir ve hareket tePike bombarıiımaniarda kullanılmak aiev iieri sürülüyor. Büyük Harb, alev Sümer Bank, bundan sonra münha altmda, kudretli ve bütün milletçe ina lerdi. Devlet bu şirketleri kurmakla meli gibi, bende yerleşti, kaldı. ta bulunan muhtelif tayyareler de Stu saçan makineierinden yıiır.ıştı. Bu harb sıran sanayi müesscselerinin idaresi ve nılmış şefler elinde, hürriyet ve istiklâl yalnız önayak olmak, bunların hisse seİsmet Paşanm on sene evvelki s5zkalardan daha başka bir şey değildir henüz böyle silâhlara vasıla olmadı bunların finansmanı işlerile meşgul o içinde Türkiye bir kalkınma hareketine nedlerini yavaş yavaj halka sattırarak lerile o günkü hareketlerl arasında teler kanaatindeyiz. Ve esasen Stukalar ama, büyük hararetli bombaiarın kul lacaktır. Satış işlerile alâkadar olmıya başlamıştı. Memleketimizde ferdî teşeb bunları tamamen hususî teşobbüsler ha zad bularak Parlamento önünde bundan şark cephesindeki Kerç taarruzun lanılmakta oluşu, alev ve yangm teh cak olan Bankanın teşkilâtı buna göre büs ve sermaye için yapacak bir çok line koymak istiyordu. Hatta Sanayi ve ları meydana koymak sureüle muvafda iki bin tanesinin birden kullanıl likesinin İşaretini vermiş oluyor. tertib olunacaktır. Devlet fabrikalarının işler vardı. Devlet bütün imkânlarmı Maadin Bankasının idare ettiği ve ku fakıyet kazanacağını uman o zatnankl ması, hasım üzerinde cidden şaşlrtıcı Fazla hararet neşreden bu bombüa bütün mamulâtı doğrudan doğruya Da ferdî teşebbüsü kuvvetlendirmek üzere racağı fabrikalar ayrı ayn anonim çir siyasî hasmına karşı bu zeki ve üstün bir rol oynamıştır. Bu iki bin pike rın Büyük Harbden sonra tasavvur edıl ğıtma Ofisine devrolunacaktır. Diğer harcamakta idi. Binaenaleyh devletçili ketler haline konacaktı. Bu şirketlerin başın kürsüde emniyetle ve huzurla bombardıman tayyaresi, bir mıntakada dikieri ve fakat kulianllmıyarak bir ta millî fabrikalar ve ithalât eşyalarından ğimizin i!k safhası, liberal ve klasik dev hisse senedleri halka satılacak; bir müd yükseldiğini, ve şu mealde sözler söyteksif edilecek her hangi iki bin bom rafta bırakıldığı söylenmektedir. Bu lüzuhı görülenler de Dağıtma Ofisi ta let anlamına uygun olarak, devletin ik det geçince bütün devlet şirketleri hu lediğini hâlâ hatırlıyorum: bardıman ve bunları himayesine ala bombalar, üzeri ıslak pamukla sarılı rafından alınıp satış mağazalarında sa tisad işlerine karışmaması prensipine susî sermayeler eline geçecek; devlet de « Evet. on sene evvele nazaran biz sırf zaruretlerle karıştığı bu islerden cak bin avcı tayyaresi kadar iş gör fosfor parçasından ve heyeti umumiye tışa çıkarılacaktır. dayanmıştı. çok değiştik; ve mütemadiyen değişimüşlerdir. Pikecilerin av tayyareleri sini kavnyan bir sellüloid tabakadan çekilecekti. yoruz, değişeceğiz. Çünkü daima yüPamuklu ve zücaciye tevziatı Fakat devlet iktisad işlerine karışnin himayesine bağlı bulunmıyan hare ibarettir. Tayyareden atılan bomba inGörülüyor ki devletçiliğimizin ilk rüyen hâdiseler içinde onlara uyarak Yerli Mallar Pazarlarile şehrin muh muk ve hatta bazı müesseseleri doğruketleri, bellibaşll vasıflarından, ve bom filâk edince ufak paketler halinde olan tekâmül ediyoruz. Fakat görüyorum ki bardıman taarruzlarındaki kolaylıkla bu hararet ve yangın membalan etrafa telif yerlerinde tesis olunan 21 bayi dan doğruya idare etmek zorunda kah devresinde klasik ve liberal devlet telikte dün halka pamuklu tevziine baş yordu. Bu zaruret ilkönce şimendifer iş lâkkisi esas tutulmuştu. Fabrika işlet muhterem muanzım kendilerini yıllarrından biridir. dağllmakta ve bilhassa infilâk hararelerinde başladı. Anadolu Bağdad De mek, şirketler kurmak, hulâsa iktısadî ca evvel bıraktlğımız noktadan blr adım Bahsedimekte olan yeni silâhlann he Üle pamuk ıslaklığını kaybederek kuru anmıştır. Tevziat nüfus kâğıdlarile yapılmakta ve nüfus başma beş metre miryollan elimize geçmişti. Hattı bıra işlere ve işletmelere karışmak prensip dahi ilerlememiştirler; oldukları yerde nüz meydana çıkmış olanlan arasında maktadır. Kuruyan pamuk fosforla teResmî tebliğlerin hakikate cn yakın kıp giden şirketin işlerini görmek üzere itibarile devlet vazifeleri arasında de duruyorlar!..» erilmektedir. kat'î olarak tayyarenin çeşidlerinde masta olduğundan yanmakta ve sellüKısası kendi realitelerlmlz, dünyanın olanını, şüphesiz, İngilizler vernıektcdir. Paşabahçe şişe ve cam fabrikası ta hükumet bir idare kurdu. T'îpkı bir a ğildi. Bunlara sırf zaruretlerle katlanyeri yoktur. Ancak, tayyareler tarafın loidi tutuşturmaktadır, Çok küçük pagidişi karşısırMa inkılâbcı bir görüşün Meselâ Kolonya üzerine yapılan son dan kullanılan vasltalardan ibarettir ketler halinde olduğu halde bilhassa rafından halka zücaciye eşyası te%'ziatı nonim şirket gibi, bütün işleri kendi mıştık. Bu esas telâkki üstün olduğu üstünlüğü ve önderliğl sayesinde Tür hava hücumunda Almanlar, 37 İngiüz ler. Ve tahmin edildiği gibi, baa ajans sellüloidin yanışı oldukça yüksek de na başlanacaktır. Bugün Galatada Per teşkil ettiği bu idare meclisine bıraktı. müddetçe, devletin kendi bünyesine kiye, tarihln bir dönüm noktasında eski uçağı düşürdük; dedikleri halde İngiların da bildirdiğine göre, bu yeni sl recede bir hararet meydana getirerck şembepazarında Hızar hanı altındaki İdarenin hiç bir şeyine karışmadan her muvakkaten eklenmiş addolunan iktısalizler, 44 tayyaremiz geri dönmemişıir; yangına sebeb olmaktadır. Paketçikler mağazada nüfus başına bir çay, bir su türlü haklarını tanıdı (1). Ne bütçesi, dî müesseseleri ayrı usullerle, idarî dev liberal ve klâslk devlet anlamım a lâhların ikisi kendlnl göstermlştlr: Sis diyorlar. Şimdiye kadar, başka hiç bir den birçok sayıda bombaya yerleştir bardağı ve bir tütün tablası, ailelere ne kadrosu, ne memuru, ne hesablarile let makinesinin müdahalesi dışmda tıp lıyarak, mutedil devletçilik .formülü ile devletin harb tebliğlerinde bu doğru ve yangın. yeni bir devreye ayak bash. hükumet meşgul değildi. Bu suretle kı ticaret müesseseleri gibi idare etmek mek imkânı olduğundan, bombanln in bü'er sürahi vcrilecektir. özlülüğe tesadüf edilmemektedir. 3IeSis neşreden bombalarm kullanılmış Ahmed Hamdi BAŞAR selâ, geçen 22 hazirandanberi, bir tek idarî devlet, işletmelerde kendinden ayrı lâzımdı. Anonim şirket şeklini almış filâkile uzaklara ve etrafa gene birçok bulunması, yeni bir düşünce ve sürbir iktısadî devlet mekanizması kur clanlar hakkında devlet müdahalesi hiç sayıda yangın ve ateş membaının sa(1) O tarihlerde (1924 25) sene gün yoktur ki Almanlar Ruslardan, priz olacak bir lcad değildir. Ancak tatmuş, ona serbest sahada ticaret mües varid dcjildi. Muhtar halde işletilen lerinde Anadolu Bağdad demiryollan Ruslar da Almanlardan fazla uçak kayçılması kabil olmaktadır. bikının hasma hareketsizlik vermesi naseseierine tanınmış olan bütün hakları müessest.erin kanunlarında ise, onların idare meclisinde âza idim. Nafıa Ve bettiklerini kabul etmiş olsunlar. Eu da eski ve fakat bu baharın yeni zarl dikkati çekmektedir. ve salâhiyetlerl tam olarak vermişü. tıpkı bir ticaret müessesesi gibi idare kâleti kadro, bütçe, alım ve satım gibi Rivayet ederlcr ki harbin ba.şmda, Alınan haberlere göre; Alman hava silâhlanndan biri olarak gösteriliyor. Bu sistem devletçe idare edilecek diğer oiunacağı, masraflarında vizeye ve kon işlere karışmak şöyle dursun, hatta Fransızlar da, resmî tebliğlerinde, İncılığı şark cepheslnin her hangi bir ke Bu yangın vasıtasile mücadele nisbeFatihte Sinanağa mahalleslnde Tur müesseselere d t tatb.k ednmekteydi. trola, muhasebei umumiye kanunlarına, hat üzerinde meccanî seyahat edecek gilizler gibi doğruyu söylemek îstemişsiminde taarruza geçmeden önce, o mın ten kolay olmakla beraber .serpinti ha şucuhalil sokağında 1 numarall evde Tahlisiye idaresi, «cnebi şirketi elinden alım ve satımlarında eksiltme ve artırleri tahdid etmek is'emişti de, prensip Ier, Çemberla>n de Daladyeye, sİ7 birim linde dağliması şaşırtıcı görünmektedir. oturan 40 yaşlarında Kemal, e\rvelki getakanın hava meydanlarına baskınlar kullanılışı ce otururken birdenbire ayağa kalkmış, alman Tütün İnhisar İdaresi bu şekilde ma kanunlarına, memurlarında da dev bakımından Vekâletin bu müdahalesi ibi yapmayınız, kayıblarmızı, muvaffnyaparak yeni sis bombalarlnı kullrn Fakat, sis halindeki gazin kiyetsizliklerinizi olduğu gibi bildirmeuzun zaman sürprizliğini muhafaza ede oda kapısım kilidliyerek tabancasını çı dare olundu. Seyrisefaln dahi bir idare let memurlan usullerine tâbi olmıya ni reddetmiştik. maktadırlar. Bu bombalar, meydanları meclisi vasıtasile müstakil ve muhtar caklan tasrih edilmiçti. yiniz. Fransız milleti, İngilizler gibi sosislemekte ve tayyarelerin uçuşlarına cek vaziyettedir. karıp hiç bir şey söyleıreden karısı Ay bir şekil aldı. Eski devlet fabrikalan bir Tramvay seferleri tahdid ğukkanh değildir; çabıık müteessir olnr; Bu lkl yeni silâhtan daha başkala şeye ateş etmeğe başlamlştır. Çıkan Fakat Umumî Harbden sonra dünya rr.âni olmaktadır. arâya toplanarak bunların idaresi • Samaneviyatı bozulur, demiş. Bu rivayeDemek oluyor kl; Sovyet hava mey rını da beküyebiliriz. Fakat diğer sür kurşunlar kadmcağızı ağır surette bo nayi ve Maadin Bankası» ismile kurulan nizamı değişmeğe mahkumdu. Liberal edildi tin ne kadar doğru olduğıınn bilmiprlzlerin her halde bu meydana çıkan ğazından yaralamış, kanlar içlnde yere devir asla geri dönmiyecekti. Bilâkis danlarının sislenmesi, görüşü kısalt;ene muhtar bir de/let müessesesine Dünden itibaren Sirked Yedikule yorom; fakat, İngilizlerin resmî tebliğbütün dünyada olduğu gibi, hatta onmakta, Sovyet pllotlarını âciz bırak ikiden daha müesslr ve hayret verici yuvarlamıştır. Tabanca elinde odarian verildi. seferleri kaldırılarak yerine Beyazıd lerinde hakikate en fazla yaklaştıklart, olacakları da tahmin edilebilir. çıkmak lstiyen Kemal kapının kilidini dan fazla olarak inkıiâb içinde Türkiye Vedikule seferleri ihdas edilmiştir. maktadır. fiç yıllık tecrübe ile belli olmuştur. GaDevlet yalnız ecnebi şirketlerden eline ye «Devletçilik» mukarrerdi. BaşlangıcA. AHISKAL açmağa uğTaşırken birdenbire tabanca İşte; burada düşünmek lâzımdlr kl, Tramvaydan atlıyan çocuğun liba, ticaret gemisi kayıblan meselesinpatlamlş ve kalbine isabet eden kurşu ;eçen veya eskidenberi devlete aid olup da böyle bir dünya ve tarih değişmesi de doğruyu söylemek mecburiyetüe harb nun açtığı yara ile o da yuvarlanmış bir takım usullerle idare olunan mües içinde kaldığımızı tabiatile bilemediğiayağı kesildi sırlarmı arığa vurmamak loru karşısınUç aylıkların verilmesine Dört şehir arasında yapılan ve ölmüştür. seseleri yürütmekle meşgul olmıyacak miz için, realist olarak başlıyan inkıDün öğle üzeri Vatman Nurinin idakaldıklan ve ikisini telife imkân Kemalin kansına attıgı kurşunlardan ı. Yeni bir takım hizmetler için, yeni lâbımızın tabiî seyri içinde hâdiselerin başlandı giireç müsabakaları resindeki 68 numarah Topkapı Sirkecl bulamadıklan için, geçen hazirandanbir tanesi duvarı delerek yanındaki ev bir takım müesseseler kurmak lâzım ge olgunlaşmasına uyan bir siyaset takib ;ramvayı Topkapıya yaklaşırken rö beri aylık gemi zayiahm neşretmemeyl Emekll, dul ve yetlmlerln üç aylık de oturan Müddeiumumî muavinlerinîzmit 1 (Hususî muhabirimizden) liyordu. Bu teşebbüsler içinde büyük ettik. Bu, hareketlerimizin en mantıkî Ankara, İstanbul, İzmir ve Kocaeli gü maaşlarlnm Emlâk ve Eytam Bankasm den Şekib Musluoğlunun yazı odasında sermayeye ve teşkilâta ihtiyac gösteren neticesi, inkılâbımızın en büyük bir za morktan atlıyan 11 yaşlannda Muhid ercih etmişlerdir. Bununla beraber, İndin admdaki çocuk muvazenesini kay giliz Amirallıği, harb gemileri battıkça rsşçileri arasında grekoromen güreş ca dünden İtibaren tevziine başlanmış yazıhanenin üstüne isabet etmiş ve bazl ahalarda bu sermaye toplantısını temin feriydi. İdealist ve realist şefler elinde bederek tekerleklerin altına düşmüş ve birer birer ilândan geri dunnuyor; halmüsabakalarına dün burada başlandı. tır. Dün sabah banka gişelerinde yalnız hasarlar yapmıştır. etmek imkânı yoktu. Bu İşler için halk bir inkıiâb, olgunlaşan tarihî gidiş için Muhiddlnin sağ bacağı kesilmiştir. Ço buki Almanlar, batırdıklan ticaret geCüreşler büyük bir heyecanla, çok ka malullerin maaşlan verilmiştir. Tevziat Yaralı kadın ölüm halinde hastaneye tan para toplamak düşünülemezdi. Bil de şeklini alıyor; öncü ve dogmatik hü cuk, hastaneye kaldırılmıştır. milerinin tonajuıı, her ay muntazaman labalık bir seyirci kütlesi tarafından bir hafta kadar devam edecektir. kaldırılmış, Kemalin cesedi de muhafaza hassa Meşrutiyette İttihadcılar zama kümlerle realite tersine çevrilmiyordu. bildirdikleri halde kendi denizaltı takib edildi Izmit Vali muavini ve gü Balıkesirde yağmur vaziyeti altına alınmıştır. Müddeiumumî mua nmda kurulmuş bir çok anonim şirketin Lnkılâbın asıl manası da buydu. Şayed Mekteb bitirme imtihanları yıhlanm sunsıkı gizli tutuyorlar. kareş federasyonu reisi de müsabakalarda vinlerinden Fethi Sezai tarafından tah batması, buralara para yatırmış küçük şeflerimiz yaptıkları şeyin sadece bir Lise bitirme imtihanlarına dün sa^alıkesir (Hususî muhabirimizden) klkata başlanmıştır. İngiliz resmî tebliğlerinin, harbde hazır bulundular. asarruf erbabının büyük ziyanı karşı demokrasi ve hürriyet inkılâbı olduğu bahtan itibaren başlanmıştır. İmtihanmümkün olabildiği kadar, doğrtı özlü56 kiloda Kenan (İstanbul) birinci, 19 mayısta yağan yağmurdan sonra da sında yeniden halk bu yola teşvik edile nu düşünerek bu ön hükme kayıdsız ve lar 15 haziran çarşamba günü biürileHasan (Kocaeli) ikinci, 61 kiloda Ce bölgemizde bereketli yağmurlar yağmış Adliye hekimi Enver Karan mezdi. İnkılâbımızdan sonra «Millî İ t şartsız bağlanmış olsalardı, o zaman ta cek, 18 haziranda neticeler bildirilecek üğü, bunlara karşı umumî bir 1nın havası yaratmıştır ki bu. şüphesiz İnmal (Ankara) birinci, Hüsnü (Kocaeli) ve her çeşid toprak mahsulleri için bir rahatsızlık geçirdi halât ve İhracat Şirketi» isminde bir rihî şartlar devletçilik safhasına girme ir. Orta okul eleme imtihanlarına bugilizlerin lehine bir şeydir. ikinci, 66 kiloda Yaşar (Ankara) bi çok faydalı olmuştur. Mıntakamızda egün başlanacaktır. Adlî hekim Dr. Enver Karan, dün milyon lira sermayeli ve hükumetin mu mizi isteyince, inkıiâb realitenin dışında rincl, Faik ikinci, 72 kiloda Celâl kin vaziyeti çok iyidir ve artık yağmur İlkokullarda da, dün mezunlyet imHer ne kadar saat on dörtte İstanbul Adliye daire zahereti ve yardımı altmda kurulan kalır, irtica başlardı. İnkılâbımızdaki (Ankara) birinci, Kandemir (İstanbul) ihtiyacı kalmamıştır. irketin hissedar kaydetmekte uğradığı bu dinamik görüş, onun en kuvvetli ta ihanlarına başlanmıştır. Bu yıl mezubundan sonra yağacak yağmurlardan sindeki hekimler odasında bir muayeikinci, 79 kiloda Aziz (Ankara) birinci, neye aid raporunu yazarksn ansızın güçlükler, halk tasarruflarım toplıyarak rafı iken bunu anlamıyanlar bilâkis bu niyet imtihanlarına 12 bin talebe girMuhlis (İzmir) ikinci, 87 kiloda Mus bahçe, ağac ve otlarm ifaydalanacağı tabiî ise de buğday ve arpanın bun rahatsızUnmıştır. Diğer adlî hekim Hik büyük şirketler meydana getirmenin noktayı bir zâf sandılar. Hatta Türk mektedir. Vali Ankaraya gitti tafa Çakmak (İstanbul) birinci, Enver Maarif Vekâletinin emri üzerine dan sonra yağmur yağmasa dahi ha met Tümer tarafından İlk tedavi=l ya imkânsız'iğım tecrübe ile ortaya koy devletciliğinin kurucusu, kendi muvaf(Kocaeli) ikinci geldiler. Vali ve Belediye Reisi Dr. Lutfl pılıp otomobille evine gönderilmistir. muştu. Esasen halkta para da yoktu. fak şimendifer siyasetinin ilk büyük mekteb idareleri, sınıf geçen talebenin yatları ve bereketleri kurtulmuştur. 15 puvanla Ankara takımı birinci, Kitablar Kırdar, iaşe işleri etrafında bazı t e Yapılacak iş bir iki şirket kurmaktan escrini gururla gördüğü şimendiferin Sı kitablarını toplamaktadırlar. Sıhhî vaziyetlnin yapılan tedavile düİstanbul ikinci, Kocaeli üçüncü oldular. zelmekte olduğıınu merrnuniyetle öğ baret değildi. En az bir kaç yüz milyon vasa vardığı gün, bu Türk ş.ehrine varan ders yılı başına kadar mekteblerde sak maslarda bulunmak üzere dün akşam Admira takımı şerefine Güreşçüere hediyeleri Vali muavini tarendik; yalnız bir müddet din'.enmesi ira sermaye koyarak sanayide, müna ilk lokomotifin sevinc şelâlesi gibi çın lanacak ve her ders kitabının yekunu Ankaraya gitmistir. rafından verildi. Güreşler iki gün deziyaf et verildi lâzım gelecektir. Yorucu vazifesini İfa kalâtta, ticarette, bankacılıkta, nafıa iş lıyao sesi içinde coşan on bin'.erce Tür Maarif Vekâletine büdirilecektir. Mekvam etti. Eirasmda bu rahatsızhğı geçiren değerli erinde başarılması lâzım işlere girişmek kün şevk ve heyecanı arasında verdiği tebler açıldığı zaman mevcud kitablar Şehrimizde misafir bulunan Admira alebeye dağıhlmak suretile kitab ihnutukta: futbol takrnu yarın Şeref sahasında i hekimimize geçmiş olsun der ve bir an [erekti. Ev kiralarına ve emlâk iyacı kolayca karşılanmış olacaktır. kinci maçmı Beşiktaş takımile yapa evvel tamamile iyileşmesini isteriz. Nushası S knrnsfar. Yapılacak işlerde millî sermayenin vergisine zam yok « Türkiye mutedil devletçidir!» decaktır. Admira futbolculan bugün haAğaçlıdaki linyit kömiirü Türkive Harte Mahmud Esad Bozkurdun iktidarsızlığı, halkm güvensizliği kadaı diği zaman onun bir tezad içinde kaldı İstanbul elektrik fabrikası ihtiyacıEv kiralannm muayycn bir nisbette fif bir antrenman yapacaklardır. ecnebi sermayesinin de bize karşı çekinİCİD mı sandılar. Halbuki bu söz realiteye İCİD artırılacağına, emlâk vergilerine de ge Misafirler, dün Büyükadada bir tekonferansı ;cnliği vardı. Burada incelenmesi uzun muvaffakiyetle uyan, son derece inkı nm temini için Ağachdaki linyit köSeneUk 1400 Kr. 2700 K r ne bu nisbet dahllinde zamlar yapıla nezzüh yapmışlardır. Şereflerine bu e yersiz olacak sebebler yüzünden bu lâbcı ve realist bir şefin, hâdiseleri tam müründen istifade imkânları tetkik edilAlü avlık 750 > 1450 > Beyoğlu Halkevinden: cağına dair ortada dönen şayiaların hiç münasebetle dün Adada bir öğle ziyamektedir. Geçen Büyük Harbde, bu maÜc avuk 800 > 400 4 haziran 942 perşembe günü saat sermayeden fayda umamazdık. Bu iti vaktinde sezmiş olmaktan, ona tahakbir esasa dayanmadığı anlaşllmıştır. Kİ feti verilmiştir. den, bir dekovil hattile Kâhtaneye bağBir avlık Yoktur. 150 18 de Halkevimizin Tepebaşındaki mer bar'a gerek yerli ve gerek ecnebi ser küm etmekten doğan emniyetli sesiydi. ralarm artırılamıyacağı hakkındaki Kolanmış ve bu sayede şehrin kömür ihİstiklâl harbimizin hilâfeti kurtarmak binasjnda İzmir meb'usu Prof. maye ve teşebbüs âleminin iktidarsızlığı ordinasyon kararı eskisi gibi muteber Damga resmine yapılan zam kez tiyacı kısmen bu vaslta ile temin edTe güvensizliği karşısında bu gibi büyük için yapıldığını sananlar, nasıl yürüyen dir. Vergilere de her hangi bir zam ya Yeni zam dolayısile dünden itibaren Mahmud Esad Bozkurd tarafından (Simişti. Ağaclı kömürü evsaf itibarile yükmevzuulu mühim şlere devletin önayak olmasından, te tprih karşismda kendi seyrini bulmağa sek ve olgun bir kömür olmamakla bera pılmış değildir. üç kuruş yapıştınlan fatura ve mak lâhlı Cumhuriyet) Gazetemize eönderilen evrak r e vazılaı ebbüse girişmesinden başka çare yoktu. çalışan inkılâbın dışmda ve arkasında buzlara dört, sekiz yapıştınlan bir konferans verilecektir. ıer sobalarda kolaylıkla yanmakta ve nesreditsin edilmesfn iade edilme» ve 25 kuruşa halk matineleri fstura ve makbuzlarakuruşkuruşluk pul Herkes gelebilir. Bu suretle devletçiligimizin bu birinci talmışiarsa. Cumhuriyet inkılâbımıza da on vüksek bir hararet neşretmektedir. zıvaından mes'alivet kabtü olunmaz Sinemalardaki halk matinelerinin bi yapıştırılmaktadır. Oabah, akşam daima böyle. Yeni let ücretleri yirmi beş kuruş olarak İstidalarla nisbilere zam yapılmamışretmek için harcadığı zamanın yarıevimize taşmalı bir hafta oldu, bu te?bit edilmistir. tır. slnı bana veriyor, sabah, akşam hafif bir hafta içinde onu her gün ayni vabir tebessümle de selâm yolluyoı. Fakur ve ayni eda İle ayni saatlerde penkat işte hepsl bu kadar, bir aya dolceresinde görüyorum. duğu halde henüz başka bir lutfunu Mahallemiz kasabanm garb tarafmda, görmedim. binalarm sejTekleştiği yerlerde; evie= Bir gün bilmem nasıl blr cesaretle rimiz karşı karşıya. Güneş her akşam görünür. Bu tuhafıma giden bir hare bazan eline bir kitab allr, saatlerce o bir ninni halinde ırmağın zemzemesi bir kâğıda beş on cümle yazıp, küçük batarken onun ve benim pencereleri kettir, acaba niçin kanadları daha ön kur. Bazan kucağına bir kedi sıçrar, kallr!. bir taşa bağlıyarak ona fırlattım ve mize yaldızlı ışıklar bıraklr, sonra sık ceden açıp da sonradan yerine yerleş onunla şakalaşır, bazan yanında diğer Nihayet bu karanlıklar arasında hâ kendisini çok sevdiğimi, sevginıe muormanlarla kaph, yakın dağlann ar mez ve sanki bir tiyatro sahnesindey bir genc kız veya bir kadın belirir. lâ etrafı seyreden onun hayali de yakabele göstermesini rîca ettim. Kâğıdmda birdenbire kaybolur. Çevremiz miş gibi hazırlandıktan sonra kendiri Onunla konuşur. Ve saatler geçtikten vaş yavaş kararır; pencere kanadları dım tam kucağına düşmüşMi. Aldı, den küçük bir ırmak akar. Akşamları ufuklar? gösterir diye şaşarım. sonra durgun bir tavırla pencare ka hafif tıkırtıllrla tekrar kapanır. Her aksam vaz temsillerine baslıyacaktır. açtı, okudu. Yüzü bir anda kıpkırmlzı bu ırmak başı çok hareketlid'r; bir Yaşının yirmi beşi aşkm olmasına nadlarını kapar ve bu kanadlar artık Ve arsız bir delikanh olan ben de kesihnişti, kollannı hafifçe yana açtı, taraftan çobanlar sürülerini önlerine rağmen yüzü gözü ve pencereden vü akşam serinliğine kadar kapalı kahr. bir hafta, on gündür mütemadiyen obaşını arkaya doğru iterek: «Ojnaz!» Bugün Matinelerden itibaren katarak öbek öbek or»dan buradan cudünün gördüğüm kısımlarl fevkalâAkşamüzerleri gene her zamanki şe nu göz hapsine alıp, sırnaşlr duruıum. diye işaret etti. belirirler. Bir taraftan halllarını, ki de güzel ve alımhdır. Açık denecek kilde penceresi açıldlğı zaman onu Bir kaç gün sonra kendisile arkalimlerini hattâ bazan çamaşırlarım yı kadar sarı renkteki uzun saçları çok mevkiine yerleşmiş olarak bulurum. Tavırlarındaki bu fevkalâdelik, yükamağa gelen kadınlar yarı dizleıine muntazam taranmış ve itina İle örül Tekrar dışarıya ve etrafa dalar, bu zünde ve şimdiye kadar ancak görebil daş olsun diye ablamı evlerine yollakadar suya girerek bunlan tokxaklar müştür. Gözlerinde hülyalı ve çekici zamanlar sabaha nisbeten daha hare diğim' yarıbeline kadar olan vücudünde dım. Ablam geri döndüğü zaman ısÇOK GÜZEL 2 FİLM BİRDEN: lar. Daha ileride bir krr kahvesi vardır. bir kudret vardır. Buğday reıikli ve ketli ve daha göz alıcı olan manzarayi İlâhî bir güzellik; nihayet penceredo tırabmdan bunalacak gibi idi: 1 Kahvenin akümülâtörle İşliyen radyosu keskin hatlı çehresi bir genci İştiyak ve ırmak başmda kaynaşan kalabalığı görünüş ve kayboluşunda bu prensip Aman Şevket, sorma kardeşim, 2 durmadan piyasa şarkıları çalar. Nİ tan çıldlrtacak kadar manalıdır. Üs daha zevkle seyreder. Böylece saatler olmasa işi bu kadar merak derecesine zavalllnm yarıbelinden aşağısı anadan Umumî talcb üzerine hayet sevdalılar buralarda gezmeğe tünde hemen her gün değişen şık ve geçer. Çobanlar sürülerini suladıktan çıkarmam ama, saydığım bu sebibler doğma meflucmuş. Biçareyi herhangi çıkarlar; bazllan kaçamak bakışlarla güzel büluzlar görünür, ve göğsü blr sonra ağıllara götürürler, bağıran ça var işte. bir yere götürmek için kucaklarmda birbirlerlne sevgilerini yollarlar. taşıyorlar. bahar kadar ham tazelikte ve başdön ğlran, meleyen hayvanların yaygarası Artık onun pencerede görünmesile sular kararıncıya kadar dalgalar halin benim de karşısına çıkmam bir oluyor, Dedi. O, günün başlayış ve bitiş saatlerln dürücüdür. de mütemadiyen bu manzaralan seyPenceresinl açıp, kendisini gösterdik de ufuklara doğru yayılır. Kır kahvesi o, saatlerce ufuklara ve etrafa daldıkça *** reder. ten sonra; güneşin yükselip ortalığı erkenden kapanır ve radyo susar. Eş ben de kendisine dalıyorum. Üstelik kızcağızm yegâne tesollisîne Zannıma göre yirmi beşlnl geçkin sıcaklara boğduğu zamanlara ksdar yalarını yıkayan ve muttand patırtıBir gün, üç gün, beş gün böyle geçti. mâni oldum, ogün bugündür oir daha bir kızdır. Sabahları günün ilk ışığile hemen iki üç saat orada oturur; Bu larla mütemadiyen tokaç salhyan ka İlk defalarda gözleri benimle karşı penceresine çıkmadı. Şimdi artık kasularl ortalık ağardıktan bir müddet sonra müddet esnasında yerinden hiç ayrıl dınlar temizledikleri şeyleri; laştığı zamanlar, herhangi blr man palı kanadlar ^abahtan akşama kadar tarafından yaratılmış çok güzel penceresinin kapalı duran iki kjn.ıdı maz, sanki ufukların ardmda bir bek tozlu yollara sıza sıza evlerine götü zara imişim gibi beni de süzüp geçi kızgın eüneste beyhude yamp durubir müzikli süper film. gölgeleri silinir. birden açllır. Ve o, evvelden h^zırlan lediği varmış gibi ısrarlı nazarlarla rürler. Sevdalıların yordu, sonraları ısrarlı tavırlarım ö yor. mış, yerine oturmuş olarak burada dağlara, göklere, yollara bakar durur, Hava kararır, ortahkta yalnız çağıltıh nünde imana geldi. Şimdi etrafı seyKudret Sinan Yeıti çıkan sllâhlar: Yangm ve sls Yazan: Arif Ahıskal Yerli mallar pazarları Yeni kurulan Dağıtma Ofisine bağland Devl etçiliğim ızın ilk devre si A. Hamdi Başar Yazan Kendi davalarımız IfiEM NALINA MIHINA Resmî tebliğlere dair arkof bölgeslndekl muharebelerde Kızılordunun kayıblan hakkında Almanlar şöyle blr liste neşrettiler: Takriben 20 piyade, 7 süvari tümenile 14 zırhlı tugaydan mürekkeb 3 ordu imha edilmiş; 240,000 esir alınmış; 1249 tank, 2016 top, 558 uçak tahrib veya zaptedilmiştir. Buna karşı Ruslann listesi de çöyledir: Almanlar, 90,000 ölü ve esir vermiş; 540 tank, 1511 top ve 200 nçak kaybetmişlerdir. Euslar 5000 ölü, 66,000 kayıb vermiş; 300 tank, 832 top, 124 uçak kaybetmişlerdir. Böylece, gene, resml tebliğlerln ebedî ve barısm'az aykırılığı karşısmda kalmış bulunuyoruz. Gerçi karada, denizde, havada iki tarafın birbirine yükledikleri kayıblar arasındaki büyük farklar ve tutmamazlıklara artık alıştık; ahştık amma gene, iki taraftan hangisinin daha doğru rakamlar vcrdiğini araştıran tecessüsünıiiz devam ediyor. Yukandaki Sovyet tebliğinde Ruslar, kendi kayıblarile ölülerini ayrı ayrı kaydettikleri halde, Almanlann ölülerile esirlerinl birbirine kanştırmışlar. lialbuki büyük ordulan birbirlerile giinlerce çarpıştıklan bir meydan muharebesinde hasmın ne kadar ölü ve yaralı verdiğini, hatta takribî olarak bümek miimkün olmaz. Ölüler gömülür; yaralılar geri gönderilerek hastaneye kaldırılır ve düşman da bunlan öğrenemez. Rus tebliği, samimî olmak için, Alman» lardan alınan esirleri aynca bildirmeliydi Bununla beraber, Ruslar, Almanların 240 bin esir aldıklan iddiasına karşı 66,000 esir verdiklerini kabul ediyorlar. Almanlann zaid, Rusların nâkıs tarafından mubalâğa ettiklerini kahul ederek ortalamasını bulmağa çalışırsak 153 bin esir eder. Öteki kayıbları da böylece ortalama olarak kabul etmek pek de yanlış olmasa gerektir. j Fatihfs esrarensiz bir cinayef CUMHURİYET Abone şeraiti Dikkat KUçUk hikâye Raşid Rıza Tiyatrosu HALİDE PİŞKİN Bhlikte Harbiyede: (B E L V ü ) Kudret Sinan S Ü M E R Sitıemasında OPERA YILDIZI Margarifa Garosio ve GaHiâüo Masini HAVAY GECELFRİ Kitaralaı\ Caz Şarkılar ve Danslar