Katalog

CUMHURIYET 27 Birincikânun 1942 rPasifik harbine] BÜYÜK HARB RÖPORTAJI Yazan: ziı okuyucularımın hatırlıyacaklarııu tahmin ediyonım. Geçen yaı başında, bu süluııda yazdığun bir yazıda, yeni başlıyan Alman taarruılan karşısında, Kıyük bir bina olan Kendilerinin a y r 1 zılordu başkumandanlığı için, en doğru Novosiblrsk istaspolisleri bile var. Bu sevkulceyşin, İngütere ve Amerika hayonunda Sovyet ligün akşam üzeri İszırlanıncıya kadar yenilmemek olduğuderlerinin vaziyet do mail Hakkı ile şehkarşısmdaki düşma nu ve bunun için de, 1941 deki gibi köBundan evvelki byısile halka hitabfin kenarından geçen ^~ * C*Xl«*l* • nın yalnız sayısma rii körüne toprağa saplanmamak lâzım yazımda Amerikan W larını da büyük harf Sunghwa nehri sadeğil, bunun terkibi geldigüü yazmış.tun. Albay L. Manson'un lerle İstasyonun dv 10 fıilini gezdik. Bu nene de ayni ehemİnsanlarm idaresi» Sovyet Başkumandanlığının, bu yıl, varlarma asnuşlar. tniyeti vermek ve harbi 1941 dekinden daha iyi idare ethlr Amurun kollaadlı eserinden AmeMoskova saatile 11 de (mahallî saat 15 tounu bilmekle mü tiği meydandadır. Çünkü, Kızılordu rından blri Nehir boyunca oldukça güzel rikan ordusundaki Türkistan bahçeler var. Bugün sabahleyin, yolculuk te) bulunduğumuz vagon maneviyat işinin nasıl teşkilâtlandırılda larınm korur.ma ve tesirlerini artırma kelleftü; çünkü bir ordunun savaş ka mağlub olmamış, bilâkis taarruza geçeNovosibirski bıiçia peynir, konserve balık, konsei've katarına bağlanarak ğını görmüştük. Geçen Büyük Harbde daki hissesi pek büyüktür. Harbi sadece biliyetini yalnız miktarına göre değil, rek Mihver kuvvetlerini bazı yerlerde raktık. Buradan itibaren hat tekleşti. meyva suyu, bisküi, çikolata gibl şeylerolduğu gibi bu harbde de en büyük rolü silâhların bir çatışmasından ibaret gör t u miktarların savaş kabiliyetine yani geri atmağa, muvaffak olmuştur. Bunun Türkistan yolunda, 17 Mayıs 1942 mek onu en sathî bir surette tefsir et maneviyatına göre de değişir. den yiyecek tedarik ettim. Gıdaca buraaçık manası şudur ki, Rus ordulan, 1942 Halkın ve bilhassa devlet daireleri ve oynamk istiyen Amerikanm orduların mektir. Harb, iradelerin bir çatışmasım Dün öğledenberi «Kırgızistan» a girBunun İçin bütün asker mektebleri yaz muharebelerinde imlıa edilemesı Japonyadan çok daha bol. terbiyesinde maneviyatın rolünü nasıl müessesat memurlannın bugünkü vaİfade eder, fizik bir kavga olmaktan zi manevî terbiyeye lâyık olduğu mevkii miştir. Çita yolunda, Rusya 11 mayıs 1942 miş bulunuyoruz ve hava dündenberi ziyette manifatura pıyasasmda tevlid düşündüğünü gene ayni müelliften din yade ruhî bir tahammüldür; mekaniz vermeli ve bütün subaylar maneviyaDün sabah saat 11 de Harbinden ay oldukça ısmdı. Dün akşam Semiplate1941 de agır mağlubiyetlere ufnyarak ettiği imkânlardan azami dereceda is lemek benim kadar sizleri de ilgüen ması nihayetünnihaye hasmın ruhunu ahvalin tesadüilerine bırakılacak nldok. Mançukonun vaziyeti buradan niski'yi geçtik. Arazinin vaziyeti de bu sabahtanberi tamamen değişmiş görü tifadelenmesi için İzmirli Manifatura direceğini zannediyorum. yjpratmakta toplanır Harbe karar ve kontroi edilemez bir kuvvet olmayıp çok buyıik zayiat vermiş olan Kızılorduitibaren birden değişti. Geçtiğimiz yerier Eserinde birinci bölümü bu mevzua nüyor. Artık o ormanlıklar yerine bu Tacirleri şirketi gümrüklere gelmiş olup ren yahud harbi kabul eden irade oldu psikolojik bilgilere göre pratik bir şe nun 1942 de, bütün tahminler hilâfına, çok tenha ve bakımsız. İran birinci seksabahtanberi yalnız çalılıklar peyda 0 da bugün piyasada mevsud olmıyan çe tahsis eden müellife göre insanlan ida ğu gibi harbetmek için malzemeyi ha kilde sistemli olarak terbiye ve İdare iyi bir müdafaa harbi yaptıktan sonra, reterl B. Bahaduri buradan itibaren Sişidleri de ihtiva eden külliyetli miktar re etmek san'atınm müessir olabilmesi zırlıyan, biriktiren, şansları tartan, boz edilebileceğine İnanmalı ve buna göre taarruza geçebilmesi, şu dört sebebe a t luverdi. biryanın başladığını söylüyor. Bugün Bugün öğledenberi geçtiğimiz yerler da manifatura eşyasmı yarından itiba için maneviyat ve hareketlerimizi idare gunluğa dayanan, zaferi zorlıyan da o lâzım olan unsurları yetiştirmeğe baK fedilebilir: öğleyln saat 12 de Mançuli istasyonuna 1 Sovyet Rusyanın elinde kalan tamamen bir çöl Civarda develer gö ren tevzîe başhyacaktır. Bütün tevziat eden ruhiyat kanunlanna dayanması dur. Vücudü olduğu kadr ruhu da s:malıdırlar. Erler silâhlarınm hususiyetgeldik. Burası Mançukonun Rus hudulülmeğe başladı. Bugün tam öğle üzeri için bücün dairelere fişler tevzi edilmiş lâzımdır. Harb dahi bütün büyük şefle lâhlandırmak lâzımdır. Maddî bütün va lerini r.asü biliyorlarsa subaylar da ku ham nıadde kaynaklan ve harb sanayii, dundaki son şehri. 5000 6000 kadar nümaneviyatını Kızılordunun ihtiyaclarım temin etBalkaş gölünün bir kilometre kadar u tir. Memurlara bu fişlerle halka da mu re maneviyatın büyük rolünü tanımak sıtalar ruhun kullandığı aletlerdir. Sa manda ettikeri erlerin fuslu küçüi bir yer. Çoğu Mançuriyen, zağından geçtik. Gölde hiç bir nakil ayyen miktarda manifatura verilecektir fırsatını vermiştir. İnsanlar müşterek bir vaşta silâhlar kadar niçin dövüşüldüğü öyle bilmelidirler. Bu da meselenin ü miştir; Çinli olmak üzere 1000 kadar beyaz vasıtası göremedim. Zaten bu geçtiğimiz Son senelerde görülmemiş derecede ucuz iş yapmak gayesile toplandıkları andan nü bilmek de pek mühimdir. Askerler zerine düşmek, usul dairesinde çalış2 Müttefiklerin gönderdikleri malRuslar 100 kadar Tatar da varmış. yerler o kadar tenha ki. Anrak istas olan bu malların fırsat diişkünlerinin e itibaren cehid ve gayretlerin idaresinde hangi fikir ve maksad için dövüştüHe makla olur. zeme, Rus sanayünin eksik bıraktıguu Bugün 16,30 da Mançuliden ayrılarak yonların civarlarında insan gbrünüyor. line geçip ticaret vasnası olmaması için maneviyatın zaruri bir amil olarak araj'a Maneviyat terbiyesinin gayesl asker tamamlamıştır; rine kanaat getirmiş olmalıdırlar. As10 dakika kadar sonra Otpor'a geldik. Şimdi artık Kırgız Türkleri yağız çeh tertlbat alınmıştır. girmemesi kabil değildir. Verimlerin kerlere silâhia beraber onu işletecek lerin verimlerini arttırmayı aramak, 3 Kızılordu Başknmandanlığı ve Burafı Rusyanın ilk istasyonu. Mançu relerile görünüyorlar. Evleri hemen artması, teşebbüslerin muvaffakıyeti ruhi kuv\et olan fikir ve kanaati de cebrî bir İtaat yerine İradeli ve şevkll kumandanlan harb etmeği öğrenmişliden daha küçük bir yer. Burada da hepsı çamurdan yapılmış bir yığın top Yumurta, zeytinyağı fiatları için maneviyatın lüzumu her türlü is vermek işte bunun için lâzımdir. bir disiplin koymak, erlerin dikkat ve lerdir. Rus gümrük muayenesi oldu. Ruslar rak. Halk buralarda daha perişan görüiradelerini kuvvetlendirmek ve bunları pattan müstağni olacak derecede tecrübe 4 Stalin Yolda, ve arkadaşlan, düşüyor Silâhlar bilenirken nıhlar da bir muayyen bir msvzu üzerinde teksif etbilhassa siyasî kitab anyorlar. Başia bir nüyor. Yalmayak Türkmen kız ve edilmiş bir vakıadır. gayeye doğru gene bunun İçin bilenir mektir. Bu da askeri başarıyı takib et Sovyet Rusyanın bir ittifak harbindeki trenle bugün 18 de ayrıldık. Yarm sabah kadınlan İstasyonlara yoğurt, yumurta Yumurta ve zeyunyağı fiatlanndaki İtimad, cesaret, şevk ve gayretten vüvazifesini iyice kavramışlardır. 11 de Çitaya varacakmışız. Çitadan Si gibi şeyler getiriyorlar. Dün bir bardak cüşüklük ehemmiyeth bir şekilde devam cude gelmiş bir ruh hali olan maneviyat, ler. Harbin sebeblerini bilmek ne k a mekten başka bir şey dgildir. ttmektedir. İri taze yumurtalann 1440 bilhassa müşterek bir teşebbüs gayesile dar mühimse gayesini bihnek hiç ol Maneviyat terbiyesinin ilmi ferde Sovyet Rusyanın vazifesi, İngiltere ile birya trenine bineceğiz. Otpordan İtiba yoğurdu 4 rubleye (bizim para İle bir ren istasyonlarda kadın askerler görün lira) aldım. Bir tek yumurtayı 5 rub tanelik sandıklan 6 5 7 0 liraya, buz birleşmiş olan topluluklarda belirir. Pek mazsa bunun kadar mühimdir. Yalnız yahud grupa daha uygun gelen metod Amerika taarruza geçinciye kadar, Alhane mallan 45 50 liraya kadar düş muhtelif ferdî hallerin bir sentezini ifade bu vadide daha ziyade kaçınılacak fe iarın keşfine, hattı hareketi, saiklarını manya ile müttefiklerini yormak, yıpmeğe başladı. leye satıyorlarmış. nahklar üzerinde ısrar edilerek kaza hesab ederek tahlil etmeğe, bu saikların ratmaktı. Bir ittifak harbinde, her mütmüştür. Çita yolunda Rusya, 12 Mayıs 1942 Bugün vagona bakan Rus kadınına eden bu maşerî maneviyat hakikatte Zeytinyağı fiatları ekstra ekstra mal müşahhas hiç bir tarife gelmez, yalnız nılacak İyilikler İkinci plânda bırakı kıymetlerile ahval ve ilcalann tesirini tefika, kendi cografî sevkuiceyşi d u . Dün gece soğuktan pek uyuyamadım. B. Bahadurinin kansının tercümanlıyor; bunun da sebebi korku İnsiya takdir etmeğe, tehlikeli vak'aların ön rumuna, askerî kuvvetine, sanayi bakı. Geçmekte olduğumuz arazi bomboş yer lığile Rusyadaki pahahlıktan bahsedl lar 170 kuruşa kadar düşmüştür. Sa duyulur, tasvir edilir, tenbih ve idare kının temellük İnsiyakından daha kuv ceden görülüp önlenmesine medar olur. mından kudretine göre, ayrı ayrı vaziler. Buluhduğum vagon eskice bir şey vordum. Bana buraların pek pahah ol bunluk yaglar 105 kuruştan arzolunmuş olunur. vetli olmasından İleri geliyor; sonra da tur. İzmirde yemeklik ekstra ekstra Askerlikte görülen müessir psikolojik feler düşer. Meselâ, İngiltere, denizde Pek yolcu da yok. Kompartimanda ben madığını söyledi ve asıl Rusyayı (AvruManeviyatm müspet bir tarifi yapıla bir düşman zaferinin feci akıbetlerini kuvvctlidir, deniz hâklmiyetini temin etyalnızım. Bu sabah 10,30 da Çitaya gel pa Rusyasım kasdediyor) görmemi tav yağlann toptan fiatı 100 kuruşa kadar mamakla beraber zıddı olan maneviyat açıkça göstermek kolay olduğu halde tesirler başlıca iki smıfa ayrılır: mek onun vazifesidir. Amerika, bir t a dik. Burası Mançuli ve Otpordan daha Eİye etti. Asıl Rusyada pahalılık bura inmiştir. bozukluğile karşılaştırıldığı takdirde bü kazanılabllecek müspet iyilikler bu de 1 Maneviyatı yükseltmeğe götüren müspet iyimser tesirlerdir ki bunlann raftan donanmasile deniz hâkimiyeünl daklnln bir kaç misll lmiş. Halkın kulbüyük bir yer. Sibirya treninin bugün Şehrimizdeki benzin stoku tün meziyetleri meydana çıkar. Mane rece açık görühnüyor. verimleri de müspettir, 2 Menfi ya muhafaza etmek için İngiltereye yardım öğleden sonra geleceğini ve 17,30 da bu landıkları kelimelerden pek çoklarını viyatın bozulduğu yerde inzıbata olan çok azaldı Bundan başka askerin düşmanı yen hud kötümser tesirlerdir ki ruhu blr ederken diger taraftan muazzam sanaanlıyabillyorum. radan kalkacağını istasyon memurundan itimad kalmadığı gibi cesaret, şevk ve mek hakkmdaki kanaati hiç sarsılma düşkünlüğe ve verimlerin azalmasma yii ile Müttefiklerin harb malzemesini Son günlerde ehemmiyet kesbetmiş oTürkistan yolunda, 19 Mayıs 1942 B. Bahadurî öğrendi. B. Bahadurî İranın gayret kesilir. Bu hale gelen bir ordu malıdır; çünkü bir ordu yenileceğini da götürür. Maneviyat daima bu müspet yetiştirmek vazifesini üzerine almıştır. lan benzin meselesi için yarm Vilâyette İki gün evvel sabahleyln erkenden Moskova sekreterliğinde de bulunduağır bir surette yaralanmıştır. zannettiği andan itibaren mağlub ol ve menfi tesirlerin altında bir muhas Amerikan hava ordusu gelişinciye kaKırgızistan bir toplantı yapılacaktır. İskenderunda ğundan biraz rusça biliyor. Trenin zama «Alma Ata» yı geçmekle Maneviyat, muvaffak olmak ve takib muş demektir. sala olarak mevcud olduğuna göre ma dar, İngiliz hava kuvvetleri bazı cephekülliyetli miktarda benzin vardır ve gelnına kadar jehri dolaştım. Çok bakımsız. bitmiş ve Türkistana girmiş bulunuyoŞahsî ilgilerin müşterek davaya feda neviyatı yükseltmeğe bakmak, müspet lerde yalnız başlannu mücadele etmek mektedir. Pakat bunlann şehrimize ge edilen gayeye erişmek iradesini İfade IUZ. Toz ve topraktan sokaklarda dolaşmak etmesl itibarile maşerî cehdin, itimadan, İstifade yerine âmillerin adedini arttırmak ve menfi zorunda kalmışlardır. İngiltere ve AmeDün saat 13 t e Taşkend'e geldik. Şeh tirilmesi için vasıta bakımmdan aksak görüş birliğinin mahiyet ve derecesini edildiği, erlerin şahsî imkânsız gibi bir şey. Bir sürü insanlar azamî gayret sarfettikleri maşerî bir sa leri azaltmak demektir. Menfi mane rikanm kara ordusu, kıvama gelineiye lık olduğundan İstanbuldaki benzin dükkânların önlerinde yiyecek almak rin civan oldukça ağaçlıklı Mr yer. stoku çok hafiflemiştır. Eğer bugün ye gösterir; düşüncen^n tasarlanan plâna vaşta maneviyat âmili hususî bir ehem iyatı müspet maneviyattan ayıran ve kadar da, karada çok kuvvetli olan Mihİçin sıra bekliyorlar. Bir meydana konan Şehrin civarında ve istasyonda pamuk niden benzin gelmezse taksilere verilen intıbakını, işte tesanüdü, müşterek dava miyet arzeder. Burada kimin iş gördü tecrübeye esas olabilen muhtelif halleri vere karşı Sovyet Rusyanın yalnız başıhoparlörden rusça bir takırn sesler etrafa balyalan göze çarpıyor. Burada İyi meykabiliyeüni ğünden ziyade işin nasıl görüldüğüne tir grafikle göstermek icab ederse sıfır na dövüşnıesi lâzımdır. benzinin tamamen kesilmesi ve mevcu nuı zaferi için fedakârlık yay;iıyor. Sesin tonundan belll ki Rus va da yetlşlrmlş. İran elçlsini karşılaifade eder. O halde ki sadece yenmek bakıhr. El birliğile yapılan bir iş hem denebilecek en aşağı derecede serkeşliği dün posta nakliyesi. sıhhl imdad hasta Sovyet Rusya, 1941 de, bir Müttefikların Alraanlara karşı zaferlerini halka mak İçin İnturist'in bir adamı Taşkend nakliye işlerine tahsisi yoluna gldüe azmi olmayıp bundan başka herhangi bir blr düşünce birüği ister, hem de bu gösterebiliriz; bozuk niyet, derbederlik. ıstasyonuna gelmiş. Onunla konuşurken ler harbindeki vazifesinin, kafî mağlubildiriyorlar. Sokaklarda yalnız dolaşhal suretini düşünmeyi reddeder. Bu düşüncenin muayyen bir hedefte top tenkidcilik, memnuniyetsizlik; menfi cektir. biyete uğranıadan dayanmak ve vakit tım Klmse bana kim olduğumu, nereden bana şehrin nüfusunun bir milyonu bulazmi ve onu muzaffer kılacak ruhî sa lanacak surette gelîştirilmesini ve ben maneviyatta derece derece sıralanırlar. duğunu söyledi. Fatihte giydirilen çocuklar lâbeti idare eden de odur. İnsanın ken cil düşüncelerin İkinci plâna atılmış Müspet maneviyatın orta halinden baş kazanmak olduğunu pek anlıyamamıştır. gelip nereye gittiğimi sormadı. Taşkend lstasyonunda dolaşırken göPatih kazası Yardımsevenler cemiyeti dine ve milletine güvenmesüıden gelen olmasını İktiza ettirir. Amerikada mil larsak sırasile memnuniyet, neş'e, te Bunun neden böyle olduğu hakkında Siberya yolunda, 12 mayıs 194i bir takun tahminler ve mütalealar yüzüme rusça yazılmış bir levhada türkçe bayramda 25 çocuğa kazak, pantalon Dün saat 17,30 da Sibirya trenile Çimaneviyat harbde erlerin kenflilerine, letlerin muhtelif olması, millî gelenek sanüd duygusu, şeflere İtimad ve nitadan ayrıldık. İran elçisi kendllerine «Posta ve telgraf. kelimeleri ilişti. Pos ayakkabı, çorab vererek sevindirdiğinl komutanlanna, davalarımn doğruluğuna lerin ve tarihî bir mazinin eksikliği ma hayet verirr.in azamisini tebşir eden rütmek kabilse de, bu harbin tarihinl beklemek daha doğru olur. 1942 de ise, <serden geçtilik» gelir. tahsis edilen hususî vagona beni de al taneye girip ingilizce olarak İstanbula memnuniyetle öğrendik. Fatih Yardım imanı, ordunun kuvvetine inanmayi nevî birlik İçin zararlı olmaktadır. Bu Sovyetler Birligi kcndisine düşen vaıibir tegraf çekeceğimi söyledim. Memur sever.Ier cemiyetini tebrik eder, başanlar sebebden erlerin nıhlarmda birlik nokdı. Buna o kadar sevlniyorum ki. Komutanlar kendi erlerinin maneviifade eder. Bunun için bu tarzda bir sanları vardır. Amerikaya daha sonra yatını ıslah ederken düşmanın mane feyi anlamış ve müttefikleri müdafaaBugün 13 te Baykal gölüne vardık. kız bana biraz farklı blr türkçe ile öz dileriz. Iman ve inancuı asker ruhunda terbiye gelenler buraya az çok eski dünyanm viyatını tüketmeğe savaşmahdırlar: Bu dan taarruza geçebilecek bir kudrete Şimdi gölün sahilini taklben gidiyoruz bekçe bilip bllmediğimi sordu. Telgrafın Arkadaşımı/ ömer Rıza vasıtasile doğurtulması çok mühim bir blr suretini rusça olarak istediğinden fikirlerini, düşünce ve ldeallerlni getlr da müspet âmilleri azaltıp menfilerini gelinciye kadar, kat'i mağlubiyete nğGölün bir çok kısımlarında buzlar hfilâ keyfiyettir. Askerler davalarınm müdaramamiîj; Almanya ve müttefiklerini dotelgrafımı kabul etmedi. İstasyonda bir Doğrulun konferansı mektedirler. Irk farklılıklan her tarafta çoğaltmakla olur. çözülmemis. Tren yolu boyunca epey Jaa edilmeğe değer olduğu kanaatini guda ikinci bir kış harbi yapmak 10duruyor, çatışıyor ve henüz aslâ halGüzide muharrir arkadaşımız Ömer ağaelıklı yerler de göze çarpıyor. İleride kaç kadm nöbetçi var. Katarlarda ateşİtaat, canlıhk, şetaret, vazifede gay runda bırakmıştır. çilik gibi vazifeler bep kadınlara bıra Rıza Doğrul, bugün saat 15 buçukta Üs iiazandığı nispe'te bütün ordu yekpare ledilmemiş olan meselelerin hallini daufka doğru dağ silsileleri uzanıyor. Çiret manevaytı derinliğine ifade eder. bir kaya mehabetl arzeder ve ona göre vet ediyor. küdar Halkevinde <Mehmed Akif ve tadan itibaren çift hat devam ediyor. kılmış. Maneviyatm kuvveti sarfedilecek gayen meşakkatli savaşlan olanca heybetile Saat 21,30 da (Tokyo saatile) İrkutska Bu sabah mahallî saatle saat 9 da Şahslyetl» mevzulu mühlm bir konfe başarır. İyi anlaşılmamış ve inanılmaBundan başka düşmanı nerede, ne retin yüksekliğine göre olmalıdır. Sulh rans verecektir. Konferansı müteakıb geldik. Burası Baykal gölü boyunca son Taşkendi bırakuk ve akşam 18 de Semış bir dava için iyi dövüşülmediği gibi \akit vurmak, hücumunu bekleyip bek zamanında İstenen maneviyat kuvveti istasyonumuz. Irkutskun oldukça büyük merkanda geldik. Semerkand da Taş muhtelif hatibler, büyük şaiirin esermetanet de gösterilmez. Mukavemetin lememek lâzımgeldiğini bilmek İstiyen İle harbde beklenen maneviyat kuvveti bir yer olduğu anlaşılıyor. kend gibi ağaclıklar içinde bir yer. Bu lerinden parçalar okuyacaklardır. Her gevşemesi bir ordunun ruhan mağlub için onun maneviyatını bilmek icab et bir değildir. Onun İçin askerlerin matiğini harb tamamile göstermiştir. Diiş neviyatı her İhtimale karşı göğüs geTürkistan yolnnda, 16 mayıs 1942 rada yarım saat kadar kaldık. Bu mın kes gelebilir. olmağa başlaması, cesaretin kırılmış olmanm manevij'atmdaki menfi bir cirebilecek bir dereceye getirilmek en Altın gene yükselmeğe Bu sabah Moskova saatile 4 te Novo takanm Rusyanın pamuk ambarı olduğu ması demektir. Bundan sonra ne çokluhet karşı taraf için yeni blr kuvvet ka emin ve en ihtiyatlı bir hareket olur. her İstasyondaki pamuk balyalarından sibirsk'e geldik. Burası Sibirya harh. üğun, ne de teçhizattaki mükemnıeliyetin, başladı M. Sekib TUNC zancıdır. Bu itlbarla bir başkomutan zerinde bizim gideceğimiz son istasyon anlaşılıyor. Her taraftan türkçe konuşAltm fiatları dün birdenbire ve ünıid ne de en müsaid stratejik blr mevkide malar duyuyorum. dur. edilmedik şekilde yükselmiştir. Dün bir bulunmanm bir kıymeti kalır. MuzaffeTürkistana girdik gireli bir sürü isŞimdiye kadar hep Rusyada nazan Müşkül durumda kalmıs Mevsimin en sevimli aşk, ?ençlik, spor ve modern müzik filmi, en son Reşad altını 27 liraya ve külçenin gramı riyet de düşmanı tepelemezden evvel dlkkatlml çcken şeylerden blrl de entasyonlarda Türkmenlerin ağlıyarak asmukavemetini kırmakla kazanılır. Bunun danslan. en güzel Rumba ve Kongaları ROGERS ve HARD'in 9 yeni 380 kuruşa kadar çıknıiştır. bir talebe oğullannı uğurladıklarım küçük lstasyona kadar her durduğumuz kere giden için zafer, son muharebenin son çeyrek Svvingini dinleyip Amerikanm en sevilen Caz orkestralarını ve yerde Sovyet hükumet liderlerinln re görüyorum. Ekmek karneleri dağıtılıyor saatinde tutunabilmekle kazanıhr sözü futbol krallarını seyretmek için Matbaamıza Salâhadciin Kızıltan is(Arkası var) simlerlnln asılmış olması. Oldukça büİstanbul Vilâyetinden tebliğ edilmiştir: harb maneviyatının bütün psikolojisini minde^blr talebe geldi. Anadoluda bir Kânunusani Şubat aylarına aid ek hulâsa eder. Her harbde bunun misalleri öğretmenin oğlu olan bu genc şöyle derd mek kartlan halka tevzi edümek üzere daima görühnüştür. yandı: Senenin en büyük muzafferiyeti... Asrın en muazzam dağıtma birliklerine tamamen verilErlere talim yaptınldığı kadar dövüş«Bir ay evvel Haydarpaşa lisesine girfilmini görmeğe hazırlanınız. Ovnayanlar arasında: tniştir. me iradesi aşılanmıyor. Halbuki dövüşme şaheseri... Sinemacıhğın eşsiz zaferi olan renkli mek için müracaatte bulundum. Müdür, Tevziat aile reisiain imzasım almak azmi insanlarda umumiyetle kendilitakslt parası mekteb namına göndsrilAmerikanm Ses Kraliçesi F R A N C E S L A N G F O R D suretile yapılacağmdan tevzi esnasmda ğinden doğan bir şey değildir, fakat ermek şartile almabileceğimi söyledi P a ya aüe reisinin veya aile reisi namına lerin kahraman kesilmeleri için dövüşDünyanm en son Step Kral ve Kraliçeleri ra geçen ayın on dokuzunda geldi. O imzaya salâhiyetli bir şahsm evde bu me azimlerinin uyandırılması kâfidir. vakit de, yer kalmadığı cevabını aldım. lunması ehemmiyetle tebliğ olunur. Fazla materyalist bir telâkkiye sahib Hususî bir mektebe gitmek için veliml Hollyvvood'un en çok sevilen artistleri olanlar orduyu bir insan, para ve teçhikefil göstererek taksit parasının bana Mehmed Akif ihtifali verilmesini diledlm. Bu da kabil olmadı. zat kümesi gibi görürler: Halbuki ruhî Eminönü Halkevinden: şeref destamdır. Çok güç vaziyette kaldım. Burada boş Sinema âleminin en güzel kızlarınl. en büyük futbol takımlarını ve 28/12, 942 pazartesi günü akşanıı saat münebbih yani maneviyat olmadıkça bu yere zaman kaybetmemek, sefil ve periAmerika Üniversite gençliğinin hayatını bu filmde göreceksiniz. 20 de Evimizde Üniversite gencleri ta üç unsurla bir cengâver muüaka yapışan dolaşmamak için alâkadarlann lşirafından millî şairimiz Mehmed Akif lamaz. Maneviyat elle tutulmaz, gözle mi halletmeleri husTJSTinda nazan dlfeiçin bir ihtifal yapüacaktır. Giriş ser aörülmez bir kuvvet olmakla beraber g Günlerdenborî bütün İstanbulu yerinden oynatan bir zevk fırtınası oldu. kati celbetmenizl rica ederim.> hâkim bir kuvvettir; çünkü harb vasıtabesttir. Ben de tuttıldum I Salâhaddin Engez Memuıiara verilecek haberleri İ İHEM NALINA MIHINAİ giyiıtı eşyası Amerikan ordusunıın terbiyesinde maneviyatm roîü Yazan: Bir ittifak harbinde Gümrüklerden külliyetli miktarda manifatura eşyası çekildi I Prof. M. Şehib Tunc Halkın şikâyeti 1 1 KIZ BOLLUĞU ve HAN LERDY A L O MA L  L E Sineıtıasııtda Bugün görebileceğiniz en güzel film : EN MUHTEŞEM VE EĞLENCELİ Dorothy LAMOUR John HALL'in ANN MÎLLER RtCHARD CARSLON ve JJJCİLIE BALL V Bu saîı aksaım SÜMER Sınemasında ^^m Miamide Nehtab BETTY SENENİN ŞAHESERİ MELEK GRABLE ve DON AMECHE ve İPEK BİRDEN. SINEMALARINDA T AKSîM Sinemasında Kahire Sokaklarında Filmi daha bir kaç gün gösterilecektir. Şarkllarl okuyanlar : MÜZEYYEN SENAB SUAD GÜN TÜRKÇE SÖZLÜ TÜRKÇE ŞARKILI hastahğı hakkında ne zaman bir rivayet çıksa, yahud bir yazı okusam hatırıma ilk gencliğimde başımdan geçen bir vak'a gelir, hüzünlü bir hatıranın yâdile dalar giderim. Hem bilmem neden bu anışla birlikte hayalimde sarı renkli bir âlem canlamr. Orada göklerl, toprakları, evleri, ağaçları, hulâsa canlı cansız her şeyi böyle sarımtırak bir dekor içinde, bir hazan havası içinde görür gibi olurum. Bizim neslin İlk genclik çağiarı Meşrutiyetin İlânmdan önceki zamanlara tesadüf eder. O zamanm bir çok gencleri gibi ben de tahsilimin birinci kısmını bitirdikten sonra kalemlerden birine ç^rak edilmiş bir delikanlıydım, yani devrin tâbirince kâtib denilen smıftan. Amma kâtib deyipte geçmeyiniz, bizim zamanımızda genc kızlarm en fazla rağbet ettikleri delikanhlar bu smıfa mensub olanlardı. Hattâ o zaman bizim İçin çıkarılıp da bugün bile kıyıda, köşede söylenen az mı şarkılar var?. Neyse, işte ben de böylece kalemlerden birine devam eden kahbîı kırmtzı iesli, Paris modası setre pantalonlu, parlak iskarpinli, plâstron kravatlı bir kâtibdim. Oldukça şıktım, güzeldim, birazcık zenğindim de. Yani her şeyim tamamdı. Yalnız bir sevğiliye ihtiyacım vardı. Bu noksanı da telâfi etmek için çareler ararken gözüme komşumuzun kızı ilişti. Komşumuz Mısırçarşısında oldukça büyük bir dükkânı bulunan tüccar takımından bir adamdı. Hali vakti galiba çok yerindeydi. Konak bozması bir evi vardı, deh§etli çigek meraklısıydı. Evi j=. Küçük hıkâye Çiçek hastohğı udret sinan BUGÜN ELH/kNRA'da GÂZİ SAÎ 4HADDİN Büyük Türkçe Sözlü ve Şarkılı Film r.in bizim arka pencerelere bakan ge Fakat heyhat, koyu bir yasla öğrendim niş avlusunun yarısından fazla bir kıs ki onu mahallede istiyen delikanhların .e mmı çiçek bahçesi haline koymuştu. oelki en sonuncusu gene benmişim, Adamcağız zamanınm mühim bir parbabası bütün İstiyenler gibi bana da çasını bitmez tükenmez bir gayretls bu red cevabı vermiş. Bu ümidsizlikten sonra derdim başmıbahçeyi tertib ve tanzime ayırırdı. İtiraf etmeli ki bahçe hakikaten eski tâbirle dan aştı, kendime derd ortağı ararken îbir güzellik meşherU idi. Vakıa bu de mahallenin bütün genclerini buldum. güzellik meşheri bile kendisi ba§lı ba Pemen yarısından çoğu kâtib olan büşma bir âlemdi, seyre değerdi, fakat tün bu delikanhlar da ayni yolun yolbeni orayı seyretmeğe^ çeken en büyük cusuymuş. Istırab insanlan birbirine sebeb günün belll olmıyan saatlerinde daha çabuk yaklaştırır, bu hâdiseden bir şark sultanı gibi bu çiçeklerin ara sonra onun bütün rutkunları artık bütün sında dolaşmağa çıkan genc kızdı. O za zamanımızı bir arada toplanarak bu ölmanlar kaç göç, örtü tartı çok sıkı ol mez derdimizden şikâyet etmek, sızlanduğu İçin bir kadmı veya kızı ev kiya ınak, müşterek sevgilimizin dedikodufetile görmek çok olaganüstü bir hâdi sunu yapmakla geçirmeğe başladık. seydi. İşte ben de bu kızı bir kaç kere Birbirimizi kıskanmıyorduk. Çünkü böyle gördükten sonra fena halde gön nasıl olsa hepimiz reddedilmiştik, ve lümü kaptırdım. Farkmda olmadan İş nasıl olsa içimizden hiç birisl bu büyük leriml yavaş yavaş tavsattım, kaleme saadete nail olamıyacaktı. Akşamları devamlarım bile seyrekleşti. Artık işim, piyasa yaparken toplu olarak onun pengücüm onu görmek, onunla görüşmek ceresinin önünden geçer, ahlar, oflar, İçin çareler aramaktan ibaret olmuştu. göğüs geçirmeler, bıyık burmalar, menBir hafta, beş hafta böyle bin bir azab dil göstermelerle kendlmlzi avutmağa içinde çırpmdım. Bir gün sokağa bakan çalışır ve onun kafes arkasmdan sankl pencerelerinin kafesleri arasından onun heplmizle alay edlyormuş gibi kımıldahayalini sezince, artık büsbütün peşini nan fettan hayalini görmek için adeta bırakmaz oldum. Sevgllim mübalâğasız üstüste yıkılırdık, bazan benim, onun hakikaten dünya güzeli denllecek bir bahçesine bakan odama biriklr, onun kızdı. Kısa zamanda ateş bacayı sardı. cidden güzel endamı, füsunlu çehresile Nihayet tahammül edemiyeceğimi an fidanlar arasında en renkli bir çiçek gibi lıyarak hemen annemi görücü yolladım. dolasmasını eöâsümüz dolarak seyre da 1 tatlı tatlı konuşurken birdenbire blr arkadaşımız: Aman çocuklar bakınız!» Diye haykırdı. lardık. Hepimiz sanki sihirli bir çiçek hastalığma tutulmuştuk Gönlümüzde, gözümüzde, ruhumuzda daima kıvılcımlı renklerle kaynaşan çiçek bahçeleri iuhışuyor, ve onun alevden yaratılmış sahibesi için eriyor, eriyorduk. Böylece aylar geçti. Bir gün nereden, nasıl geldiyse geldi. mahalleyi müthiş bir çiçek salğını kapladı. Ama bu çiçek salgım o süslü nebatlar değil, yaman bir âfet halinde ortalığı kasıp kavuran çiçek hastahğıydı. Afet o kadar amansızdı ki kısa bir zaBiz bu hâdise karşısında donmuş dumanda yatağa vurmadık, yakalanmadık rurken fena bir arkadaşımız kindar t i r kimseyi bırakmadı. Ve bir gün kalbiintikam hissiîe, Tevfik Fikretin 0 zaman, nıiz burkularak haber aldık ki bizim yazılmış fak?.t neşredilrr.emiş olan «Sis» sevgili de hastalığa yakalanmış. Hafmanzumesinden şu mısraı bahçeye doğru talarca beyhude yere onun yolunu. İzini bir hskaret göl.cesi gibi fırlattı: bekledik, fakat nafile, nafile, göriinÖrtün ve viüebbed uj/u ey jacirei dehr medi. Hakında çeşidli haberler alıyor, Diye haykuiı. ümidden telâşa, telâştan ümide düşüyorduk. Nihayet neden sonra blr gün İşte bu anda acı bir çığlık koptu. O onun kurtulduğunu duyduk. Fakat bu bizim bulunduğumuz tarafa doğru can haberden sonra bile, aylarca kendisini çekişen bir sihirbaz gibi çırpınışlarla baktı. Sonra yıkılır gibi avluya doğru görmek mürakün olmadı. kaçü. Birkaç gün sonra öldüğünü haber alBir gün gene bütün gönlü yanıklar, dık.. onun bahçesine bakan odamda toplan*** mıştık. Galiba onu unutmuştuk. Ve bu İşte çiçek hastalığmı ne zaman duytoplantılar, bir nevi İtiyad haline geldiği için vaoılıvordu. Suradan buradan sam heD bu hazin hâdiseyi hatırlarım. Hep birden onun gösterdiği tarafa, bahçeye baktık. Ve onu gördük. Fakat nasıl görüş?.. Bir anda hepimiz birer hayret nidası koparmaktan kendimizi alamadık. Sevgilimiz vakıâ bahçedeydi, dolaşıyordu. Endam o endamdı, saçlar o saçlar, varhk o varlıktı, fakat çehresi, aman yarabbi o bir gül yaprağı kadar taze ve taravetli çehresi geçirdiği hastalığm korkunc tesirile bir cadı karısından çok daha çirkin, korkunc ve ihtiyar olmuştu ve şimdi karşımızda aşkımızın ağır vebalinin kefaretini ödüyormuşçasına müthiş bir inhizamla durup duruyordu.