Katalog

19 uncu yıl sayı: 6544 umhuriyeC İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresl: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbu! No 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti : 24298. İdare ve Matbaa klsmi 2429924290 P E T R E B E L L U SÖZ MÜDAFAANIN 4 İkinciteşrin 1942 Çeviren: F İ K R E T A D î Klzınl öldürdüğü İçin hidei mahkum olan bir piçin ha dafaaslnı anlatan bu eser, m pa edebiyatlnda eşine ende; kudrettedir. Büyük bir itina sayllacak bir şekilde de t miştir. İNSEL KİTA Vaziyetin istediği en kesin ve çetin tedbirlerin hemen alınmasına geçilecektir Şimdiden herkesin aklını başına toplamağa başlamasını umabilir mıyiz acaba? Belki evet. Fakat ümidle geçirilecek hiç vaktimiz kalmamıştır. Sıra cîddî tedbirlerin? kudretli icraatındır Ankara 3 (Telefonla) Başmuharririmizden erhangi zor bir durumu dıizeltmek için birinci çare derdi iyi gormek, açık soylemek ve ona hiç kırpılmıyan gozlerle pek bakarak nekadar çetin olursa olsun behemehal yenmek azmile doğruca üstüne yurümektir. Vılbaşı nutkunda Cumhur Reisimiz aziz Milli Şef dahilî vaziyetimizin içinde çırpmdığı bazı zorluklara işte bu gözle baktı ve onları işte bu dille teşrih etti. MiUî Şefin parlamento edebiyatında mutad olmıyan sert suzlerinin büjuk kıymeti işte buradadır. Tereddudsuz bir elle neşteri yaranm üstune batıran aziz Devlet Şefimtz, mil]î hajatımızı zorluklar içinde kıvrandıran hastalığı şu kesin ifade ile ortaya kojdu: < Şuursuz bir ticaret havası, hakh sebebleri çok aşan bir pahalılık belâsı bugün vatanımızı ıstırab içinde bulunduruj or.» >ıe acı bir hakikattir ki Cumhur i\et hükumeti çiftçi müstahsili gerek fiat hususunda, gerek istihsalinin bujük kısmına tesahubde bü\uk menfaati fcolaylıklara ve alelıtlak ticareti bojlc devirlerde mümkiin olabilenin en ileri haddinde ferahhklara mazhar kılarak faiikumetten miliete gosterilen bu güvenin karşıhğı ancak halktan hukumete guven şeklinde tezahur edebileceğini vuzuh ve samimijetle anlattığı ve bunu beklediğj halde maatteessüf bu bekleyiş hoşa çıktı. Çifıçi mustahsil, Saracoğlu hukunıetinden evvel elde edeceği malın tamamını meselâ buğdayda 13,5 kuruştan verecekken jeni kabine toprak istihsalinin iaşe maddelerinden buğda^ın yalnız juzde jirnıi beşini 20 kuıuş uzerinden satın almağı ve iıst taıahnı serbest mübadeleye terketmeği iltiz^m etti. Feikalâde harb zamanında diğer bütun esjanm fiatı yukseldiğini gurmekte oianlar Saracoğlu hükumeünin çiftçi lehıne bu pek jerinde iji nijetli vc cesaretli hareketini alkışladılar. Nitekim Cumhur Reisimiz dahi son nutuklarjnda toprak mahsullcri Iehindeki bu bukumet karannın isabetini takdir ve tekrar bujurmaktadırlar. Madahanın bu tarafı çok güzol. Fakat hukumet ve millet çiftçi mustahsilin kendisine terkolunan jüzde 75 ie tnakul (iat haddini tecavuz etmek istijen bir ihtiras gostermij eceğini, kendisine yapılan ijiliğin şukranmı olduğıı kadar tnilli ha\at>n icablarını da go^onüne alarak bir taraftan kendisine biMkılan büjuk kısmı teıeddudsüz piyasaya arzctmck sureüle serbest pKasanın makul fiat nizamında jürümesini temin edeceğini, diğer taraftan onumüzdeki yıllar için fazla istihsale ehemmiyet vermek 6ureüle jnillî bunjenin alabildığine kuvvetlendirilmesine himmet ve hiztnet eyüj eceğini ummuştu. Bu, bojle olmadı. Eğer çiftçi mustahsil hükumet satın alnıasuıa dahil jüzde jirmi beşi lam verdiyse üst tarafından miımkün olabildiği kadar fazla menfaat elde etmek icin onları saklamak ve >avaş va\as, azar azar ortaja çıkararak efsane\î fiıtl;ıra me>dan \ermek yolunu tuttu, ve bu fazla para kazanmak ihtirasında \urguncu tacirler çiftçilerle jarısa çıkarak ve bittabi bir çok yerlerde onlan gulgede bırakarak az zamanda milli ha\atı Cum1 Çölde Ueri hareketl yapan motörlü bir tnjiliı keçif miifrezesi ve blndirilmlş kıfalardan büisl hücum esnasınd&» Zırhlı birlikler arasında yeni bir çarpışma başladı İngiliz taarruzlan şiddetlendi. Her iki tarafııt da ağır kayıblara uğradığı bildiriliyor Kahire 3 (aa.) Ortaşark İngiliz tebliği: 1/2 sonteşrin gecesi sahil bölgesinde mevzilerimize karşı düşmanın yaptığı kuvvetli hücumları püskürttük ve mevzilerimizi muhafaza ettik. Daha cenubda dün erken saatlerde piyademiz taarruza geçmiş ve önemli terakkiler kaydetmiştır. Bu hareketler esnasında bir çok esir aldık. Zırhh kuvvetlor arasında büyuk bir muharebe başlamış ve bütün gun devam etmiştir. Şıddetli bir savaş elân devam etmektedir. Av uçaklan karadaki kuvvetlerimizi korumuşlar ve bombardımana teşebbüs eden Stüka teşkillerini püskürtmüşlerdir. En az 5 Yunkers tahrib edilmiştir. Gündüzün 6 duşman uçağı daha düşürülmüştür. (Arkası Sahife 3, Sütun 5 te) Mısırda muharebe Asherı vaztyet Ankarada Camhurlyet bayramımın ald resimlerden: Milli Şefimiz Meclis önünde karjüanıyor Kafkasyaya karşı Alman sevkulceyşi [ f. Pışarıda akisler Londra 3 (a a.) Türkiye Reisicumhuru Ismet İnonünün Buyuk Millet Meclisinin açıhşı münasebetıle söylediği nutuk Londrada büyük bir Ilgi ve dikkatle dinlenmiştir. Londra mahfillerıne gbre Milli Şef Ismet İnonünün bu mühim nutku, haricî hiç bir tazyikm sarsamıyacağı millî ve an'anevî Türk ruhunu en beliğ bir surette belirtroektedir. H. Emir Erkilet Tazan: Emekli General \ | Millî Sefimizin nutku Türk ruhunun tebliğL beliğ bir misali olarak karşılandı Kafkasyada Müttefikler Yeniginenin şimalitıdeki Japon üssü Kokoda'yı zaptettiler Salomon çevresindeki Japon üsleri ara verilmeksizin bombalanıyor çok şiddetli harb oluyor Berlinin tefsiri Berlin 3 (a.a.) Bugunkü gazeteciler toplantısında İnonünün nutkunu bah's mevzuu eden sözcü, nutukta 1543 yılında harbin daha büyük bir şiddetle devam edeceğine işaret edilmiş olmasına dikkatl oekmiş: Bir milletin veya bir milIetler zümresinin dünyaya tahakküm edemiyeceği kaydından olsa olsa Anglo Baksonların cıhana tahakkümleri murad edilmiş olacağını söylemiş, İnonünün memleketin ekonomık durumunu baltalıyanlar hakkmda bugüne kadar hiç bir nutkunda görülmiyen şiddetli bir dil kullanmış oldugunu belirtmiştir. Ankara Cumhuriyet Müddeiumumisi Cemil Altay (Arkası sahife 3, sütun 1 de) Almanlar, muhtelif kesimlerde yeniden ilerlemeler kaydetti Berlin 3 (a.a.) Alman Orduları Başkumandanhğının tebliği: Doğu Kafkasyada yapılan taarruziar ve karşı taarruziar, şiddetli savaşlara yol açmış ve bu savaşlar esnasmda kıfalarımız mevzilerini muhafaza etmişler, karşı taarruziar yaparak arazi kazanmışlardır. Slovak kıt'alan, kuşatılan düşman kuvvetlerini yok etmişlerdir. Alagirin doğusunda Alman kıt'aları bir (Arkası sahife 3, sütun Z de) Rusyada bugün esaslı surette, belki Stalingrad dolaylarile şimalî Kafkasyada dovüsülüyor. Doğu cephesinin diğer kesimlerinde her iki taraf da fimdilik herhangi muajyen bir hedef takib eder gorünmüyor. Bunun sebebi, sadece kış olmasa gerektir. Çünkü geçen yıl Almanlar, Moskova bü^ük meydan muharebesine bu zamanlarda başlamış, ve muharebe hareketlerine ancak karakışın birdenbire ve şiddetle bastırması üzerine ilkkânun iptidasında nihayet vererek kış müdafaa mevzilerine çekihnişlerdi. Bu yıl ise Almanlar, cephenin merkezinde herhangi bir harekete girişecek görünmüyorlar. Onlann hedef ve maksadlan hep cenubdadır. Onlar, bazı okuyuculanmızm bize yazdıklan gibi, düşmanı kalbinden vurup öldürmek yerine hayat damarlannı kesmek istiyorlar. Bunun için hedefleri Stalingrad'ı almak, Volga dirseğile aşağı Volgaya ve Ejderhana hâkim olarak şimalî Kafkasyayı zapt ve nihayet cenubî Kafkasyaya inmektir. Bu suretle Almanlar yalnız Rusyayı Kafkasyadan ve bu ülkenin ziraat, maden ve bilhassa zengin petrol kaynaklarından ayınp mahrum etmekle kalmıyarak Hazer denizinin cenub batı sabillerine de hâkim olurlar. (Arkası sahife 2, sütun 1 de) Rus kıfaları Nalçık şehriıti tahliye ettiler Stalingradda çıkarılan büyük yangınlar dev^m ediyor Moskova 3 (a.a.) Pazartesl akşamı neşredilen Sovyet tebliğinde şoyle denilmektedir: 2 sonteşrinde kıt'alanmız Stalingrad bölgesinde ve Tuapse'nln şımali şarklsınde düşmanla çarpışmışlardır. Kıt'alanmız Nalçık'ı tahliye etmişler ve şehrın cenubu şarkislnde düşmanla çarpışmışlardır. Diğer cephelerde bir degişüdik olmamışür. (Arkası sahife 3, sütan 3 te)| Meibume 3 (a.a.) Cenub batı Pasifık tebliği: Yeni Gnede Bunada çok büyük bir Japon kafilesi bozgun halinde çekilmektedir. Yeni Ginedeki müttefik kara kuvvetleri, adanm şımal kıyılanndaki Buna'ya giden yol üzerinde Japon üssü olan Kokoda'yı zaptetmişlerdir, Cenup batı pasifikteki Japon üsleri amansız surette bombalanıyor General Mac Arthur'ün Umumî kaYUNUS NADİ largâhından 3 (a.a.) Salomon takım (Arkası sahife 3, sütun 4 te) adalarındaki umumî hareketleri des(Arkası sahife 3, sütun 4 te) Suikasd davası Ankara ağır ceza mahkemesinde Bu sabah nakzen yeniden görülecek Ankara 3 (Telefonla) Ankara Ağırceza mahkemesinm yarın (buguı») sabah yapacağı duruşmada Temyizin suikasd davası hakkındak; bozma kararı okunacak, iddıa makammın mütaleası alındıktan ve suçlulara da diyecakleri sorulduktan sonra bozma kararına uyulup uyulmıyacağı karara bağlanacaktır. Gümrüklerden çekilecek mallara dair muamele Ankara 3 (Telefonla) GümrükİPrden çekilmiyen mallar hakkında yapılacak muameleye dair esaslannı evvelce yazdığımız talimatnamenin tatbikı hakkında Ticaret Vekâleti tarafından Mmtaka Ticaret müdurlüklerine, İthalâtçı Birliklerine. Devlet Demiryolları ve Denizyollan Umum Müdürlüklerine, diğer alâkah resmî daire ve müesseselerle bankalara ve nakliyat ecentalanna bir tamim göndermiştir, Uzakşark harbinden resimler: Amerikan birlikleri, Yeni Ginede Moresby li manına çıkıyorlar Ddrt koldan jiddetU hareketlere sahne olmakta bnlnnan Kafkasyanın kabartma haritas»