Katalog

165 BIRINCI MUKAFAT MOVADO Z A R ' F AYARI TAM ACVATIC c ı GBıg UnCU Vll S8YI! 0 0 4 u umhuriyet ISTÂHBUL CAĞALOÛLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, îstanbul İdare ve kutusu: İstanbul No. 246 . Posta Matbaa klsml 24299Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti ; 24298. Telpfrvv Rasmııharrir! 223fifi. TohrİT tıpvpti • 94908 TJın m Mstliao İ7irmi Her nevi kıymetli TÜRK ve İRA Evlerinizi yeni çeşid ŞARK HALI Tİ MUSTAFA C A B 1 Bahçekapl Dorduncü binasl altmda No. D E , „. Sa.ll 3 İKinCltdSPİn 1 9 4 2 ' lAVaa OAoarı Büyük Millet Meclisinin tarihî celsesi Geniş iktısadî tedbirler aldı Memurlara yapılacak giyecek yardımına dair kanun projesi Meclise veriliyor Amerikadan getirilecak buğdayların nakli için İsveçle bir atılaşmaya varıldı Büyük Millet Meclisinin 1 ikinciteşrin 1942 içtima devresini açan Millî Şefimiz Ismet İnönü tarihî hitabelerini irad ederlerken Aziz Başbuğumuzun inancla ifade buyurdukları gibi Büyük Türk milletinin elbirliğile halletmiyeceği hiç bir zorluk yoktur ve hükumetin pek yakında arzedeceği anlaşılan yeni tedbirler vaziyetteki noksanları derhal ortadan kaldıracaktır umhur Reisimiz aziz Millî Şefimizin Türkije Bujuk Millet Meclisinin altıncı intide\resinin dorduncü içtima yılını açan nutku, dündenberi en ucra koşesine kadar memleketin her tarafına yajılarak \atandaşların gozleri önünde bulunujor. Bu nutuk, gunler, aylar, ve yıllar geçtikçe fevkalâdcliği artan dünya buhranının şimdiki çetin safhasında haricî siyasetimiz %e dahilî vaziyetimiz bakımından milletimizin gozleri onüne konulmuş bir meşaledir, ve itiraf edilmelidir ki jeni dunya harbinin icablanna u î g u n jurumek lâzım gelen dahilî vazijetimizin bu nutukta beyan olunan ban safhalan Deviet Reisimizi miitcessir ettiği kadar doğru yola yonelmekte tereddud etmijeceği şüphesiz olan büjük milletımiz için de çok müessir bir ders teşkil edecektir. Aziz Millî Şefimiz Türkiye Büyük Millet Meclisinin tarihî kürsüsünde millî vicdanın en belâgatli tercümanı olmuştur. Şimdi başta Hukuntet ve Meclis olarak bütün memleket ve milletçe bize, hareket ve gayretlerimizi Büjük Başbuğ İnönünün gordfiğü ve gosterdiği hakikatlere gdre düzenlemek düsüj or. Hulâsa olarak haricî siyasetimizde değismiş bir cihet yoktur. Yeni dünya buhranı çıktı çıkah Türkiye Cumhuriyeti bütün kuvvetlerini yalnız kendi selâmet ve emniyeti endişesile seferber ederek imkânın son hadlerine kadar ateş dışında kalmakta devam etmek yolunu tutmuştur. Dorduncü yılına basan dunya yangını karşısında bugun dahi ayni gayeyi gözönünde tutan bir siyaset güdüyor. Ancak tarafsız, harb harici bir sijaset yürütmenin yalnız söjlemesi dile kolaydir. Bir tarafta harbin gün geçtikçe dünya blçüsünde büyümesile biraz daha artan yangının yakın veya uzak muhtemel inkişaflarını daima gözönünde tutmak, diğer taraftan en aşağı yan janya harb hali demek olan bu dikkatli seferberlik vaziyetinin bütün zorlııklarına karşı koymak lâzımdır. İki mubarib tarafın bellibaşh devletlerile samimî surette dost olmaklığımiz bizi en zarurî tedbirleri almak hususunda daima uyanık bulunmaktan alıkoyamaz. Çünkü millî emniyetinin hayale veya tesadüfe terkolunamaması herhangi bir devletin en basit olduğu kadar en esash istiklâl teminatıdır. Demek ki tarafsız, harb harici vaziyetiınizi muhafaza edebilmek için başta kahraman ordumuzu daima herhal ve ihtimale karşı hazır bulundurmak keyfiyeti olmak üzere bütün millet ve memleketçe seferberlik hayatı yaşamağa mecburuz. Görülüyor ki bu meselede, en samimî ifadelerile herkese açık olan dış siyasetimiz iç durumumuzla çok sıkı surette alâkahdır. Filhakika kendi enıniyet ve selâmetini müdafaa zaruretile karsılaşan her memleketin bu buhran zamanı geçinciye kadar bütün milletçe takib edeceği azimli ve azamî feragatli bir hayat devresi olacaktır. Hele o buhran şimdiki gibi cihanşümul ve ne zaman biteceği meçhul bir buhran olursaCumhur Reisimiz, insanhk namına acı\arak tekrar ediyor ki, bu cihanşümul buhranın yakında nihajet bulacağına dair hiç bir alâmet yoktur. O haldc vaYUNUS NADİ (Arfcun sahife 3, sütun 4 te) illîŞefin büyük Elalemeyn batısında nutkundan sonra İngilizler bazı Mihver kuvvetlerini çevirdiler Ankara 2 (Telefonla) Memurlara ce bu hususta bir kanun projesi hazır» ve eşlerine kostümluk kumaş ve ayakka lanmıştır. Proje bu günlerde Başvekâbı verilmesine dair karar dolayısıle tet lete sevkolunacak ve Vekıller Heyetinda (Arkası sahife 3, sütun 7 de)' kıkler neticelenmiş ve Mallye Vekâletln ^^ ^ J Berline göre bizzat Rommel'in idaresindeki mukabil hücumla bu teşebbüs ağır kayıblarla akim bırakıldı Londra 2 (a a ) Elalemeyn cephesinın sahıl kesiminde, şiddetli muhartbeler sonunda sekizınci ordu Alman hatlarını yarmağa muvaffak olmuş, sonra da şimle doğru donerek Mihver kuvvetlerinin kısmı kulhsile mühim müfezeler arasmdaki irtıbatı kesmiştir. Daıly Express gazetesine göre, bu İngiliz 1leri hareketi denize kadar yajılmış ve Rommel ordusunun sağ cenaını teşkil eden seçme kuvvetlerin arasile irtıbatı kesilmişür. Cumartesi ünü gün doğarken bu kuvvetlerden kalma münferid kıt'alar bazı müstahkem noktalarda hâlâ dayanmakta Idier. Muharebe cuma akşamı, beş saat uren şiddetli bir top ateşinden sonra, başlamiştır. Almanlar, en önde bulunan İngiliz kuv\etlerine karşt yapı'sın arruzları bizzat Rommelm idare ettiijini bildirmektedirler. Bu karşı taarruzlar puskürtulmuş ve düşman eğır kayıblara uğramıştır. Almanlara göre Berün 2 (a a ) Askerî kaynak'ardan bildnıldiğine göre, İngiliz taarruzrunun yeniden başlamasmı müteakıb SıdiAbdurrahman lstikametinde dar bir kesimde cereyan eden şiddetli bir çarpışmadan sonra, İngiliz kuvvetleri, (Arkası sahife 3, sütun 2 de) Büjük Millet Meclisinin açılıs celsesinde Başvekilimb Saracoğlu, Millî Şefin nutkunu dinllyor Şükrü Üniversite dün açıldı Stalıngradda Şehir Neclisi dün Ruslar karşı ilk içtimamı yaptı taarruza geçti Şehir Meclisinin dünkü toplantı sında Valimiz nutkunu okuyor Vilâyet Umumî Meclisinin dorduncü intihab devresinin birinci yılı Vali ve Beledıye Relsi doktor Lutfi Kırdarm reİsliğinde dün saat 15 te açılmıştır. Yapılan yoklamayı müteakıb Vali ve Belediye Reisi doktor Lutfi Kırdar söyle*dıği nutukta ezcümle demiştir ki: « Millî Şefimiz, Cumhur Reisimiz ve en büyüğümüz İsmet İnönünün dahiyane idaresi, kıymetli rehberliği ve himsyesi altmda en müşkül şartlar içinde dahi yükselme ve ilerleme yolunda olan Yüksek ilim muesseselerimizin bütün fakülteleri, [SoYyet fcarjy Rektör Cemil Bilselin kuvvetli tebliği bir nutkundan sonra yeni çahşmalara başladı Valimiz, yeni Vilâyet Umumî Meclis Kafkasyada vaziyet fenalaştı, Ruslar yeni azalarına güzel bir hitabede bulunarak muvaffakıyetler temenni etti mevzilere çekildiler Vzakşark Amerikalılar bildiriyor: 26 teşrinievvel muharebesinde İstanbul Üniversitesi dün sabah merasimle yeni ders yılına başlamiştır. Açılış münasebetıle, sabahın erken saatinde konferans salonu ve önündeki bahçe binlerce talebe İle dolmuştu. Merasime, saat 9 da gencliğin hep bir Stalingradda Sovyet kıt'alan bir kaç ağızdan söyledikler; İstiklâl Marşı ile noktada tasrruza geçsrek bir kaç duşman başlanmış, müteakıben Rektdr Profesör (Arkası Sahife 3, Sütun 5 te) (Arkası Sahife 3, Sütun 5 te) (Arkası sahife 3, sütun 3 te) Moskova 2 (a a.) Tahşid edilen Alman kıt'alan Kafkasyada Nalçik bölgesındeki Rus me^zilerlne hücum etmişlerdir. Sovyet kıt'aları geri çeküerek yeni muharebe mevzilerini işgal etmişlerdir, Kafkasyanın askerî ve deniz yollanna karşı Alman ileri hareketi şiddetini :aybetmemiştir. Alraan kumandanlığı aarruzlann sıklet merkezini bu bölgede toplamıştır. 1 Üniversitede toplanan profesör ve talebeler, Rektörün »919 nntknnn dinliyorlar Almanlar Kafkasyada bir şehir daha aldılar Kuşatılan bir kaç düşman grupu imha edildi. Stalingradda göğüs göğüse muharebeler devam ediyor Berlin 2 (a.a.) Alman ordulan başkumandanlığınm tebliği: Dağlık bir bolgede ve oldukça sarp arazi üzerinde hareket eden piyade, Tuapse demiryolu kesimi boynnca sıralanmış bulunan zırhlı zeminlikleri ele geçirmek İçin muvaffakıyetle yapılan çetin muharebeler esnasında yeni ilerı hareketler kaydetmeğe muvaffak oimuşrur. Birkaç düşman grupu kuşatıbnış, İmha edilmiş ve müteaddid karşı taarruz1ar püskürtülmüştür., Terek'in batısında Alman teşkilleri tarafından çok arızalı arazi üzerinde yapılan taarruz, müteaddid çayların öte tarafmda kendini şiddetle müdafaa eden düsmanı püskürtmek suretile netıcelenrr.iştir. Alagir şehri abnmıştır. Hava ordusu, kara ordusunun savaş; larını desteklemiş ve kıt'a toplulukİ3ri e Orcinikıtse şehrinin demii'yollarına hücum etmiştir. StaUngrad cenubunda münferid zırhlı arabalarla desteklenen düşmanın yeni hücumları, bw kere daha akim kalmıştır. Şehrin şimalinde Sovyet kıfaları, yeniden boşa çıkan bir ihrac teşebbüsunde bulunmuşlardır. İki topçeker ve karaya asker çıkarmağa mahsus İki buyuk tekne batırılmış, bir topçeker hasara uğramış ve yüzleıca esir Alman hatlarma getlrılmişür. Rumen bomba uçakları Don kesiminde demİryoParına tevcıh ettlkleri ^ıucumlarda muvaffakıyetler kaydetmişlerdir. Livni'nin batı şimalinde düşmanın vaptığı taarruzlar akim kalmıştır. Cephenin orta ve şimal kesimlerinde kesii kollarınm ve hücum kuvvetlerinin mu» tad faaliyetı devam etmiştir. Yeni Profesörlerimiz Sekiz Doçentimiz de Profesör oldu Japonların 6 ucak gemisî« 2 zırhlı, 3 kruvazör ve 100 den fazla tayyareleri tahrib edildi Washington 2 (a.a.) Bahriye tebliği: 26 ilkteşrinde Ştawart adalarınm doğusunda cereyan eden hava ve deniz muharebesine dair cenub Pasifiği çevresi kumandanı Visamiral Halsey, Birleşik Amerika donanma başkumandanlığına aşağıdaki raporu göndermiştir: «Düşmanın Zuikaku sınıfından 5 iJâ 6 tayyare gemisine şiddetli bomba isabetleri kaydedilmiştir. Aynl smıftan diğer bir tayyare gemisine daha az şiddetli iki isabet kaydedilmiştir. Longo sınıfından bir zııhlıya iki şiddetli bomba İsabeti kaydolrauş, diğer bir zırhlıya da bir ağır bomba düşmüştür. Tıkuma sınıfından bir kruvazöre daha az şıddetle 5 bomba isabet etmiş, bir Frofesorluğe yukselen ilim adamlanmızdan dordü: Soldan sağa profesör Dr. Naci Bengisu, profesör Dr. Kefii Şukra (Arkası saüile 3, sütun i tej. Şuvla, profesör Dr. Yavnz Abadan, grpfesör gr. Hıfn V'eldet (Yansı 3 iincfi sahifemizde) Kafkasyada yeni ziraat nizamı Berlin 2 (N P D.) Koyluleri, Sovvet kolhoz ziraat sısteminden kurtaran yeni ziraat nizamı bu kere Kafkasyada da (Arkası sahife 3, sütun 2 de),