Katalog

ZARİF AYARI TAM ACVATIC umhuriyet lîJ UnCU Vll SaVK OÜOO Telefon: Başmuharrir: 22386. Tahrir beyetl r Halid Ziya Uşakhgil Bir Acı Hikâye Hakikî bir hikâyedir. Tarihî bir çok vak'alarln edibane tasviridir, ı^fcnlidir: Fiaü şimdilik 150 kuruş. . L ^ ^ B ISTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul . Posta kutusu: Istanbul No 246 ClMicirtGSİ 2 3 ; 24298. İdare ve Matbaa ktani 2429924290 İn I III I Hilmi Kitafej^J Almanlar dün Toulon limanını işgal ettiler Fransız garnizonu mukavemet etti ve limandaki bütün donanma teslim olmamak için kendi kendini batırdı Parçalanan Fransa Âlıtıan Almanyanm aldatıldığmı, donanmada tngilizlerle birleşmek için isyan hazırlandığını sebeb gösteriyor Yeni kurulatt Intihar eden Fransız donanmasının bellibaşlı femflerinden Dnnkerque zırhlısı ve agır kruvazörler filosu seyir halinde özü uzatmamak istersek şimdiki halde üç Fransa karşisında bulunduğumuzu söyliyebilıriz: Laval idaresinde anavatan Fransası, şimalî ve garbî Afrikada Darlan Fransası ve Londrada General De Gaulle'ün muharib Fransızlar Fransası. İşlerin iç yiizüne gidilirse en büyük buhran alâmeti olan bu parçalanmanın daha başka şekillerini de tespit etmeğe imkân vardır. Meselâ şimalî Afrika hâdiselerinden sonra bütün Fransa işgal olunduğu halde Vichy mıntakası işgalden hariç tutuldu, ve hâlâ büyük elçi unvanını taşıyan Mösyö de Brinon bu memuriyetle Pariste otunıyor. Demek ki işgal altında olan ve olnuyan Fransa dahi benüz birleştirilememiş bir haldedir. De Brinon büyük elçi olarak kalıyorsa Abetz de Alman büyük elçiliği vazifesini gormekte devam ediyor demektir. Bu karşılıklı büyük elçiler Fransanın kısmen işgal olunmuş, kısmen işgal olunmamış olmasından doğan bir zaruretin ifadesiydiler. Fransa tamamen işgal olunduktan sonra Almanya ile Fransa kucak kucağa gelmiş olacaklarından elbette aralarındaki bu yeni variyetin istediği en muvafık münasebet seklini tayin ederlcrdi. Ve binaenaleyh karsılıklı büyük clçilerle temsil edilme işi ortadan kalkardL Vaziyetin tahliline en sonundan baş.lanarak deniiebilir ki Almanya ile Franca arasmda bir sulh akdolunamaması veya ona benzer istikrarh bir durum temin etiilememesi büyük bir noksan olımıstnr. Bu istikrarh durum, Alman devlet reisile Mareşal Petain arasındaki mülâIntihar eden Fransn gemtlerlnden Provence katı müteakıb temin olunabilirdi, ve ba* t&retlerinden bir görtinüs. böyle bir vaziyet daha o zamandan Fransayı ister istenıez Almanyanm yanında yer almağa hazırlamış ve hatta gotiir.nüş olur ve ezcümle böylelikle hiç oimazsa Fransız müstemlekelerinin müdafaası hususunda ciddî işbirliğine gidilmiş bulunulurdu. Bunun böyle yapılamamasının elbet türlü ve kuvvetü sebebleri olacaktır. sulh akdolunmadan Alzas'm ilhakı Almanya tarafından bir hata olmuş ve İtalyanın bazı Fransız topraklan iizerindeki iddialan Fransa ile Mihver arasında bir sulh akdolunabilmesine engel teşkil eylemiştir. Kaldı ki Mareşal Petain Fransasının mütevekkilâne istikbale intizar etmeji tercih eyliyen tereddüdlü siyaseti de böyle istikrarh bir vaziyet istihsaline mâni olan başhca âmillerdendi Bizce bu safhaya aid en büyük kusuru şimalî Afrikanın istilâya uğraması hâdisesini müteakıb olsun anavatan Fransasile Mihver arasında derhal bir BUİh akdolunamaması teşkil eylemiştir. Marsilya 2 7 (a.a.) Alman kuvvet~ Eğer bu yapılabihniş olsaydı şimalî Aflcri tarafindan Toulon'un işgali ve Franrika istiiâsmın Mihver için de hayırlı, sa donanmasınm mürettebatı tarafmFransa için de muvafık en tesirli cevabı dan batırıhnası hakkındaki aşağıdaki verilmiş olurdu. Bunu yapmıyan Mihver tafsilât alınmıştır: tarafı mıdır, yoksa PetainLaval FranSaat sabahın üçünde Alman bombarsası mı böyle kat'î bir hareketi göze aladıman tayyarelerinden mürekkeb mümamıştır? Bclki biri, belki diğeri, fakat him bir dalga Toulon'un üstünde uçabir iş ki onda iki taraf da kusurludur. rak şehre aydınlatıcı bombalar ve limaİki taı"af menfaati için de hâdisenin isna manyetik mayinler atarken diğer tediği enerjik kavar derhal aralarinda bazı tayyareler de limanın etrafında muspet olarak anlaşmayı emrediyordu, mestur bir vaziyette bulunan İstihkâmVe Fransayı mefluc bir memleket oltar üstünde lnfilâk bombalan bırakmışmaktan çıkaracak hareket şekli ancak lardır. bundan ibaretti. Uçaksavar bataryalan derhal ateş açŞimalî frikada Amiral Darlan, General (Arkası sahife 3, süton 6 da) Giraud ve diğer mahallî kuvvetlerin ekserisi Amerikahlarla Işbirliği ettiklerine göre netice itibarile Fransanın bunda kaybı ne olur diye düşünülemez. Bir memleketin topraklan yabancı kuvvetler tarafından işgal olunmıya görsün, ondan sonra gelecek âkıbetlerin selâme Fransız ordusu terhis ediliyor Berlin 27 (a.a.) Alman ordulan başkumandanlığı a^agıdaki teblifci neşretmi^tlr: Fransız müstemleke imparatorluguna karşı İngiliz Amerikan tecavüzünden sonra İtalyan ve Alman kıt'aları işgal altında olmıyan Pransaya, Fransız kuvvetlerinin yardımı ile mahsa Pransayı korumak ve yeni İngiliz Amerikan tecavüzlerine karşı koymak maksadlle girmlş bulunuyorlar. Fransız kara ve âeniz kuvvetleri başkumandanlan, kendi birliklerile beraber umumî jnüdafaa çerçevesl içine geçecekleri hakkında şerefleri namına söz vermişlerdL Bu itibarla ve Fflhrerin emrlle Fransız musellâh kuvvetleri yaînıs sağlarn <Arkası Sâttife 3. Sülun 5 te) Çok ağır kayıblar verdirilerek tamamen akamete uğratıldı Topyckun 184 Rus tankı tahrib edilerek yüzlerce esir abndı, süvari tümenleri dağıtıîâı Berlin 27 (a.a.) Alman orduUrı başkumandanlığmın tebliği: Kalmuk bozkırlarında Alman ve Rumen kıt'aları bir Rus süvari tümeninLı büyük kısmını dağıtmışlar veya yok etmişler, bir çok bataryalan tahrib eylemişler ve yüzlerce esir almışlardır. Sovyet kuvvetlerinin tanklar ve piyade ile Volga ve Don çevrelerinde yaptıklan taarruzlar dün yeniden akametle neticelenmiştir. Bu sırada 55 Rus 'tankı tahrib edilmiştir. Merkez kesiminde düşman mühiaa kuvvetlerle taarruzlarına devam etmlşse de inadlı çarpışmalar sonunda ağır kayıblarla düşman taarruzlarının hepsi püskürtülmüş ve 129 tankı tahrib olunmuştur. Leningrad cephesinde ilk hatlardaki ki/alarımız düşmanın Neva nehrini geçmek teşebbüsünü akim bıraktırmıs ve 22 gemi tahrib etmiştir. Rus taarruzları Mussolini zırhlısının Mareşal Bastico'yu azlederek Libyada Başkumandanlığı iizerine almış Stalingrad şebrinde inadh boğuşmalara sahne olan yerlerden Toulonda cereyan eden müthiş haile Yeniden 12 Mn esir ve 12 mahal ahndı Alman mukavemeti sarfedilen büyük gayretler neticesinde artmaktadır Fransız harb gemileri, tersane istihkâmlar ve cephaneliklerle beraber bir anda ve korkunc bir tarraka ile berhava oldu Alman mukavemeti müessir bir safhaya girdi Ankara 27 (Radyo Gazetesi) Almanlann sert mukavemeti karşısmda Soveytler taarruzlannı yayaşlatmışlardır. Almanlar Rus kuvvetleri arasındaki koridoru şiddetle mukavemet göstererei muhafazaya muvaffak olmuşlardır. Sovyeüerin şimdiye kadar aldıklan yerler ufak meskun mahaller olup cephenin arkasmda kalan kasabalardır. Esasea bugün Sovyeöer de Alman mukavemeti* nin artmış olduğunu kabul etmektedirler. Dö Gol'ün hitabesi •• Fransız filosu yok oldtt! • Moskova 27 (a.a.) Kıalordu ilerlemekte devam ediyor. Stallngrad cephesinde bir düzlne kadar kasaba, düştnandan geri alınmıştır. Düşmandan 12,000 kişi esir edilmiştir. Bizzat Ştalingracun şimalbatı mahallesinde Sovyet kıt'alan, düşmamn mukavemetini kırmışlar ve bir M. Mussolini çok caddeleri yeniden işgal etmişlerdlr. Moskova 27 (a.a.) Sovyet haber Almanlar, burada 500 kişi kaybetmlşlerler bürosunun aldığı malumata göre, dir. Bununla beraber şu noktayı kaydetşimal Afrikadaki İtalyan kuvvetleri baş ınek icab eder: kumandanı Mareşal Bastico azledilmışAlmanlar, Timoçenkonun her iki cetir. Libyada kumandayı bizzat Mussolini kendi üzerine almıştır. (Arkası Sa. 3, sütun 3 te) J nahlanna saplamakta olduğu makaslardan kurtulmak için pek büyük gayretler sarfetmekte olduklarından mukavemetleri artmaktadır. Yeni alman esirler d« hesaba katılmak suretile salı günündenberi alman esirlerin yekunu 65,000 e baliğ olmaktadır. . Sovyetler, Kalinin'in şimalinde ve hatta Toropetz bölgesinde yeni bir başkı daha yapmışlardır. O suretle bu taraftan Diğer taraftan bir Mihver kaynağı tayapılacak taarruzun Semolensk'e varrafından verilen bir habere göre, Almanmağı istihdaf etmekte olduğu zannolunlar Astrakan istikametinde Sovyet kuvmaktadır. vetlerini bozguna uğratmışlar ve o istiHususî tebliğ kamette Sovyetleri çekilmeğe mecbur etLondra 27 (a.a.) Sovyet istihbarat mişlerdir. Eğer bu haber doğru ise ba bürosu dün gece aşağıdaki şu hususî kesimdeki harekât Almanlar için büyülc (Arkası sahife 3, sütun 2 de) muvaffakiyetler vadediyor demektir. YUNUS NADİ (Arkası sahife 3, sütnn 4 te) Pasifik harbine NASIL TUTULDUM ? Pek yaktnda j Bugiin berhava olan donannıayı hazırla mak için nzun yıllar çalışmış olan Amiral Darlan Bir Fransız mecmuası, L'İllustration, Pariste yeraltı trenleri için bir ayrı kanun •neşredümesini istiyor. Diyor kl: «Yayaîartn gidişlerine ve gelişlerine, Londra 27 (Radyo) Muharib Franhatlarla çizilmiş, ifcişer sızlar millî komitesi reisi General De aralan beyaz Gaulle, Fransız donanmasının Toulonda I yol oyfılstn. Körler, topallar, iizerinde intihan hâdisesl üzerlne radyo İle şu | yiik taşıyanlar, kollannda çocuğu olanlar, ihtiyarlar veya acele İşi olmıyanmesajda . bulunmuştur: la: sağdaki yollardan gitsinler, Diğer€ Toulondaki Fransız donanması bir leri, yani uzuvları tamam ve igi acele dakikada yok oldu. Bu bir dakika 1940 olanlar yol\ann\ hızlı hızh soldan takib haziranındanberi Fransayı örten ıstırab etsinler.* örtüsünü de atmış oldu. Felâket bir Belki iyi bir fikirdîr. Fakat biz, sorüzgâr gibi bütün memleketi dolaştı. kak ortalarvnda, köşe başlarında, en Bu felâket, bütün Fransanın ayak'.anmak ve toplanmak üzere bulunduğunu Ulek caddelerde duran, ahbaba rastlıyan, konuşan ve bir yatak odasx saişaret etmektedir.. mimiyeti ile muhabbete dalan hemşerilerimizi, vaiandaşlarvmtzı hatırUnruıkJaponlar Buna'da, dayanıyor tan kendimizi alamadık. Ne vatmamn «çaTiçan» t, ne şo/örim klaksonu, ne de Melbourne 28 (a.a.) Cenub batı Paarabacmm »desturm u bazılarvm\z\ yesifik tebligi: ' ' rinden kıp%rdatamıyor. Bizim BelediyeJaponlar, Buna'da takviye kuvvetleri n: : kulaklan çtnlastn~. almış olduklarından, deniz kayıblanna Ey... İşgal altında ve işgalin üstünde ve Amerikalıların ve Avustralyalılann olan ParisU Senden de mi tbret ohücumlarına rağmen dayanmaktadır lacağız?. lar. **. "Bu fe!âket Fransanın ayaklanmak ve toplanmak üzere bulunduğuna işarettir,, Kendi kendimızı tenkid Sen de mi? Tunus ve Bizerteye on beş kilometre mesafeyeulaştılar Londra 27 (a.a.) Müttefiklelin bir kaç kolünun Mihver kuvvetlerini püskürterek Tunusa 10 mil mesafeye varmış oldukları söylenmektedir. Müttefiklerin şimal batıdan sahil boyunca ilerlemekte olan diğer kollan, Bizerta'e yaklaşmaktadır. Tunusun 32 mil cenub batısmda uçaklar arasında şiddetli bir muharebe ctreyan etmektedir. Karada şimdilik ufak tefek çarpışmalar olmakta ve Jüşman, şiddetli bir mukavemet göstermektedir. Elageylaya taarruz hazırlığı Londra 27 (Radyo) 8 üıci ordu Elageylada Rommelin topladığı Mihver kuvvetlerine karşı büyük bir taarruza geçmek üzere haarlanmaktadır.' Dünkü İngiliz tebliği Kahire 27 (a.a.) Ortaşark İngiliz tebliği: (Arkası Sa, 3, sütun 3 te) Afrika harblerinden bir safha: İngiliz piyadeleri tanklann himayesinde ilerliyo«