Katalog

ORTALİSE T A L E B E L E K İ N E Derslerinizi İyice öğrenmek. imtihanda muvaffak olmak ve sınlf geçmek istlyor musunuz? TUNA DERSEVİ'nde açılan Materaatik Fizik Kirnya Tabüye Almanca İngilizce Fransızca kurslarına yazllmlz. TUNA DERSEVİne devam eden talebe slnlfta kalmaz. ATATÜRK BULVARI No. 88 İstanbul AKSARAY I d UI1CU in cce7 SaVI.* 0 0 0 I u m h u riyet İSTANBUL CAĞALOĞLU . , ., . . Telgrai ve mektub adresl: Cumhuriyet, İstanbul . Posla kutusu: İstanbul No. 246 ClM]cl 2 7 İKIflClteŞNn 1 9 4 2 Y Stefan Marie Stuart Çeviren: Asude Zey Maarlf Vekâleti Tereüme Bü takdir olunmuş' Yakında ç Teleion: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti . 24298. İdare ve Matbaa klsml 242992429Û Stalingrad cephesindfe Alman tebliği, Rusların yaptığı taarruzlarm püskürtüldüğünü, Ruslar da yeniden esirler alındığını bildiriyorlar Bir harabe halinde bulunan Stalingradm, Almanlara geçen kısmından bir görünUş Almanlar yeni bir çevirme hareketi hazıriadıklarını söylüyorlar Tunusun cenubunda muharehe hazırlığı Sosyal çalışma tarzımız osyal hayat, kendine mahsus, sınırlan belli bir Kadro için de yiirür. Bir takım ihtiyacların ve zaruretlerin ıneydana getirdiği bu kadro, zamanla kaülaşır, gelenek ve görenek haline girer. Ferdler, tosyal hayatm gundelik akışını değişmez bir nizam zannederler. Yeni ihtiyaclar ve yeni zaruretler başka bir yaşajı? tamna lüzum gösterseler bile, alıştığımızın dışına çıkmağa kolayukla karar veremeyiz. «Dunya boyle gelmiş, böyle gider» düşüncesini insanlarm kafasından soküp atnıak oldukça zahmete bağlı bir işür. Hakiki ihtiyaclara, umumu ilgilendiren zaruretlere gore sosyal hayatm düzenlenmesi, eğer liizum varsa gelenek ve göreneklerden bazıiannda değişiklikler yapüması, ancak inkılâbcı, Ueri fikirli rejimlerde gorulen bir harekettir. Buna en canh misal biı kendimiziz. Yirmi yıl ânceki hayatınuzla şimdikisi arasmda benzer noktalar aramağa kalkişanların çok yorulacağın» faiç şüphe edilemez. Doğrudan doğruya yaşama kudretimizin tazeliğinden doğan inkılablarınuz, butiin dunyaca hâlâ takdirle seyıedıien birer eserdir. Bıze bu satırları yazaıran, diin (Son Posıa) arkadaşımızda okuduğumuz bir Ankara telgrafı oldu. Telgrafa mevzu olan havaaıs, aslında, resmî dairelerdeki çalışma saatlerinde yapılması duşünülen değişiküklere aid basit bir tasavvurtlan ibarettir. Fakat Turk sosyal hayatının dar kaüplara bağlı olmadı^ını, içinde yaşadığımız güçlukleri yenmek nğrunda katılaşmış bazı gorenek kadroiarını değışürmekten çekinıuediğimizi, o kadıolara eski zanıan muskaUrı gibi bağh kalmadığımızı gostermek itibarile bu bavadis değerlidir. Son Postanın AnKara muhabiri şöyle yazıyor: «Dairelerde teshin ve ışık bakımuıdan tasarruf temıni ve münakale vasıtalannda tehacümü önlemek nıaksadile bazı büyük şebirlerimizde mesai saatinın yeniaen tanzimi işi etüd ettırilmektedır. Mesaiye saat sekizde başlayıp on dörtte veya saat onda başlayıp on aıtıda son verilmesi ve arada öğle yemeği için çahşmalara fasüa verilmesi gibi bir formül iizerinde durulnıaktadır. Böyle bir karara vanlacak olursa okullarda da ders saatleri yeni bir usule bağlanacaktır» Düşünecek olursak bugünkü sosyal çalışma sıslemımizuı, ne mılıî ekonomi bakımından, ne iş venmi bakunınöan, ne üe üujuk şehir bayatı bakımından * ifaüyaclara denk geLmeaıgini goruruz. Bir aevrin manzaıasinı itade eden buguukü kadro artık eskimiş, kıymetini kaj betmışlir. Vaktile başka bir yazımızda da belirtliğimız gibi, yüzyıl önceki bürokratık hajat, memura sabahın dokuzunaan akşamın beşine kadar dairede ma&ası başında otunnayı emrediyordu. Ayni hayat, çocuğu ayni saatlerde mektebe bağlıyordu. Halbuki bugunkü telakkiiere gore meaıur, devlet uğrunda, halk uğrunda çalışan bir isçidir. O, şu saatten şu saate kadar dairede oturup kahve, sigara içecek değil, balka ve devlete iş gorecektir. Çocuğa (hüsnühat) veya (ilmühal) değil, hayatı oğretmek istıyoruz. Büliın buniarm ise hem en iyi, hem en verimli, hem de en ucuz bir şekilıe yapılmasına çalışıyoruz. Mektebler için son yıilarda jeni usuller tatbikına başlandığından, bu sahada biz ayrıca bir değişiküğe luzum göımüyoruz. Fakat daire hayatındaki çahşma sısıemıne dair bugün bir çok mahzurlar ileıi sürülebilir, bir defa nıemur, gunıin bmük kısmını masa b.işında geçirmekle otomatlaşıyor ve tembel oluyor. Filân işi çıkarmaktan ziyade şu kadar saat masa başında oturmayı vazife sanıyor. Bu kriz zamanında bile öniine geçilemiyen kahve, çay âdetlerinden bir türlii kurtuiup verimli olamıyor. Çalışma saatlerini dairede tamamlamakla onun vicdanı rabattır. Evrak yarına da, obüıgirne de kalabilir. Terfı için miihim olan (iş) ten ziyade (devam) değil mi? O halde ne çıkar? Yaşadığınuz devrin Komprime çahşma zaruretlerini ruhunda duyan, *** (Arkası sahlfe 3, sütnn 4 te) Cephenin şimalindc Moskova 26 (a.a.) Sovyetlerin bugünkü perşembe öğle tebliği: 25 İkinciteşrin gecesi Stalingrad böl;esindeki kıt'alarımız, düşmanın mukavemeüni kırarak şimalbatı ve cenub istlkametlerinde taarruzlarına devam etmlşlerdir. Kalinin kesiminde de Rusların başladığı taarruz akamete uğratıldı Ş»rk cephesinden reslmler: Alman btrlikleri bir topn mevzle sokuyorlar Berlin 26 (a.a.) Alman ordulan başkumandanlığınm tebliği: Volga ile Don arasmda ve Don nehrinin büyük dirseğinde düşman piyadesile zırhlı kıt'alarınm şiddetli taarruzları devam etmektedir. Bu taarruzlar, şıddet il savaşlar sayesinde püskürtülmüştür. Düşman bir çok tank kaybetmiştlr. Hava taarruzlarımız, düşmanın insan, ağır silâhlar ve her nevi nakil vasıtaları olarak mühim kayıblara uğraraasım intao etmiştir. Stalingradda düşmanın dünkü hücum teşebbüsleri de akamete uğramıştır. Cephenin merkezinde düşman, 25 ikinciteşrinde Kalinin'in cenubunda va Teropez'in cenub doğusile batısında geniş bir cephede beklenilmekte clan taamızu yapmak üzere saflar teşkil etmiştir. Kısmen çok şiddetli olan savaşlar neticesinde bütün taarruzlar püskürtühnüş ve düşmana mühim ve kanlı zaÎArkası sahife 3, sütun 2 de)] Bir çok kasabalar ve İngilizler Tunusa 39 kilometre meskun mahaller yaklaştılar Âlntanlar işgal edildi boyuna takviye alıyorlar Libyada Mihver ordusunun takibi devam ediyor Londra 26 (a.a.) Fas radyosu, diin akşam şöyle demiştln General Anderson, Tunus ve Bizerteteki düşman mevzilerine karşı çok geniş olçüde bir taarruz hareke.tine girişmek üzeredir. Alman kolu Tunusun 3Ü kilomtere cenubuna sürülmüştür. ,/ashington 26 (a.a.) Harbiye Nazırlığımn tebliği: Şimal Afrika: Apıerikan ve İngiiiz uçaklan ,dün Tunusta düşmana karşı başarılı hareketler yapmışlardır. Salı gecesi İngiiiz bomba uçaklan Bizertete bilhassa doklar çevresini ve limandaki gemileri bombalamışlardır. 1 Haberler burosumm tebliği Moskova 26 (a.a.) Rus haberler bürosunun tebliği: Dün kıt'alarımız Stalingrad cepheslnde düşmanın mukavemetlni kırarak evvelce bildirilen istlkametlerde taarruzlarına devam etnnişlerdirCephenin şimal batısında kıt'alarımız Rikovski Noyamaksi, Staromaksmovski şimendifer istasyon^arile Molonobatovski, Biroo, Odiyono, Donçinka ve Malaya Donçinka mevkilerini ele geçirmiştir. Bu son iki mevkide çevrilen 22 nci Alman tank birliğj mağlub edilmiştir. Ayni gün akşamı esirlerin sayısı 15 bin artmış ve 19 sonteşıinden 25 sonteşrin akşamma kadar kıt'alanmızm aldığı esirlerin sayısı 51 bini bulmuştur. Ashen vaztyet Mihverin 14 tsyyaresi tahrib ed>ldi Stalingradda Rus taarruzu ve inkişafı • Yazan: Emekli General H. Entif Erkilet Şimalî AfrikadaM Amerikan Baskumandanram muavini General Klark Amerikan uçakları dün Tunusta 14 düşman uçağı tahrib edilmiştir. BunAlmanlar taamının illt lann arasmda asker taşıyan ve Gabesşaşkınhğmdan kurtulmuşlar te düşurülen 7 İtalyan ve ikl Alman Moskova 26 (a.a.) Mihver kuvvetuçağı vardır. Bundan başka 4 taşıt uçağı, bir deniz uçağı ve bir tank Gabes leri ekseriya muhtelif istıkaiıetlerde hava alanında tahrib olunmuştur. U tam bir bozgun ha'inde çekilmekte İse çaklarımızın hepsi geri dönmüşlerdir. de, umumiyet iübarile, Sovyet taarruzunun verdiği İlk şaşkınlıktan kurtulAlman tebliği muş gibi bir manzara göstermektedir. Berlin 26 (a.a.) Resmî tebliğ: (Arkası Sa. 3. sfitun 3 te) (Arkası sahife 3. sjitan 2 deı Doğu cepheainde: Stalingrad çevrelerinie dumm, Mihver tarafı için vahim olmakhta devam ediyor. Çünkü Rusların yukan Don üzerinden ve Don kavsinin batısından cenub istikametinde taarruzi hareketleri devam ederek Mihvercılerin insan vc malzeme zayiatı gittikçe artıyor JRuslar, Stalingradm şimaHnde, Volga ile Don dirseği arasmda bulunan Mihver cephesine de taarruza başlamışlar ve Volga boyunca bazı meskun yerler almıslarmış. Fakat şimalden Stalingrada vardıklan teyid olunmamı.?tır. Stalingrad cenub batısındaki Rus taarruzu, Stalingrad Novorosisk demiryolunu aşarak Harkofa giden demiryoluna varmış imiş. Sovyet haberler bürosunun radyo neşriyatına bakıhrsa bu son demiryolunun Stalingradla Don nehri üzerindeki Çirskaya arasındaki kısmında Riçovsk, Novomaksinof ve Statimaksimof istasyonlan Almanlar tarafından geri alınmıştır. B'çovsk. Don (Arkası sahlfe 2, sütun 5 te) Ankara 26 (Telefonla) Gümrük ve İnhisarlar Vekili Raif Karadeniz piyasada niçin inhisar maUan bulunmadığı hakkında ve bu mevzu etrafında diğer meselelere dair bana şu izahatta bulundu: c Evvelâ sizinle bir kere vaziyeti tespit edelim. Suali piyasada ÜÜUSET maddeleri niçin bulunmuyor? şeklinde Ankara 26 (Radyo gazetesi) Al değil, bu maddeler neden eskisi gibi bol man radyosu tarafından verilen bir ha ve derin bulunmuyor? dıye sormak lâbere göre bir müddettenberi Londrada zımdır. Bu maddeler her tarafta eskisi bulunan General Catroux'yu General gibi bol ve derin bulunmuyor. Bunun De Gaulle bütün çarpışan Fransızlaıın sebebîerini izah edebilmek için size en başkumandanlığma tayin ve keyfiysti Londra radyosu vasıtasile İlân etmek mühim inhisar maddeleriaden olan tülstemiştir. Fakat İngilizler buna mâni tünle rakıdan bahsedeceğim. 1938 yıolmuşlardır ve Churchill tarafından lında memlekette istihsai ve istihlâk edilen tütün miktarı 13.592,000 kilo idi. Bu neşri menedilen demec budur: miktar muteakıb yıllarda artarak 1941 General De Gaulle'ün demecinin neşrL e müsaade edilmemesi bütün çar de 16,360,000 kiloya çıktı. Bu yıl da beş pışan Fransız mahfillerinde büyük te aylık satış seyrine göre 17,500,000 kiloya essür uyandırmıştır. Londradan verilsn kadar yükseleceği anlaşılıyor. Bu ra Fransız halk partisi reisi M. Doriot bir haberde İki senedenberi Müttefik kamlara göre harb başlıyalıberi isHb.lâk lerle birlikte çarpışan Fransız kuvvet miktarı 4 milyon kilo kadar artmış delerı millî komitesinin sözcüsü, Fransava mektir. Rakıya gelince, 1938 yıhna kadar hitaben neşriyatta bulunmakta idi. Bu istihlâk her yıl arttığmdan 1938 de (Arkası sahife 3, sütnn 4 te) (Arkası Sahife 3, Sütun S te) Âmirahn, anlaşmalar yapmak üzere Londraya bir heyet göndereceği söyîeniyor Darlan dö Gol Piyasadaki inhisar maddelerinin azlığı iiitilâfı Karadeniz büyüyor İnhisarlar Vekili Raifmuhabirimizebu azlığın sebebîerini Ankara izah etti o 5o oo 2oo 3oo Libyada Sirte körfezinde ve Tunusta son durumn gosterir harita Kendı kendimızı tenkıd Soyadlarımız Maarif ve üniversite teşkilâtı genişliyor İstanbul Üniversitesindeki profesörlük kadrolarına ilâveler yapılacaktır Jacque Doriot ölmttş mtt? Fransız halk partisi reisine dair yeni rivayetler Kanada 26 (Londra radyosundan naklen saat 17,30) Evening Standard gazetesi Fransız halk partisi reisi ve nazilerle işbirliğinin müfrid taraftarı Jacques Doriot'nun öldüğünü yazmalctadır. Bu haberin de Fransız veya Almanlar tarafından yalanlanmıyacağı tahmin edilebüir. Son günlerde Londraya kaçrnağa muvaffak olan eski Fransız valilerinden Pierre Block «Doriot Fransanın Müttefiklere derhal harb İlân etmesini 5stemekte idi» demlştlr. Kanunu düşündük, konu$tuk, lüzumlu bulduk, yaptık, kabul ettik, ilân ettik ve... İşte hemen hemtn aradan on sene geçtiği halde bir türtü lâyikile tatbik edemiyoruz. İmkânsız bir şey mi? HayiT. Bilâkis. Zaten hepimiz biAnkara 26 (Telefonla) ' Maarifln mlş olan dereceye çıkarılmaktadır. Tedrer soyad\, aldık ve çoktan tesçü et İnkişaii Vekâletin vazifelerini artır ris heyeti kadrosunda bugün mevcud tirdtk. Halkm bu bakımdan hiç bir ek makta, idare teşkilâtile mekteblerin, 1 bulunan 80 lira maaşlı profesörlük kadsiği, hiç bir hatası yok. lim ve san'at müesseselerimizin kadro rolannın ihtiyaca kâfi gelmediği görülFakat bir de meselâ fu telefon def larmm genişletibnesi ve daha kuvvetli mektedir. Kadro müsaadesizliği profsterini, yahud telefon defterlerini açm. elemanlarla beslenmesi yolunda tedbir sörlük salâhiyetini kazanmış blr çok Hâlâ ba? tarafta Ahmedli, Yusuflu, Ni alınmasmı zarurî kılmaktadır. Bu mu doçentlerin hâlâ 70 lira maaşlı doçentyazüi, Vefikli isimler. İfin gartbi ec cib sebeblerle Vekâlet merkez ve vilâ lik kadrosunda kalmalannı ve unvanebi ve gayrimüslim isimleri gene ayni yetler teşkilâtile İstanbul Üniversite nmı taşıdıklan memuriyetüı maaşlarıdefterde icab ettiği şekilde yazılmıştır: slnin ve bir kısım müesseselerin kad nı alamamalarını mucib oluyordu. Yeni Yoni evvelâ soyadı, sonra küçük İsim. rolannda bazı değişiklikler yapan bir lâyiha ile mevcud 70 lira maaşlı üç Bizim isimler ise evvelâ fcüçük isim, kanun lâyihası hazırlanarak Meclise profesörlük kadrosile 70 lira maaşlı dosonra soyadı sırasile tertib edüiyor. vc.Jdi. Teklif edilen lâyiha ile İstan çentlik kadrolannda sekizl kaldırılmıs, Bunun hata olduğunu bilmiyorlar bul Üniversitesi idare ve tedris kad yerine on beş tane 80 llralık profesör mx? rosu da Imkân nlsbetinde genişletıl kadrosu konmuştur. Elbette biliyorlar. Asikârdır fci dü mekte ve kuvvetlendirilmektedir. Ünizeltilmesi ufak da olsa bir zah versitenin idare kadrosunda çalışan ve mete muhtacdtr. Buna üseniyorlar. / dokuz yıldanberi hiç bir zam görmemış 7"anunlartn tatbikım resmî müesse olan küçük maaşlı memurlardan bir Ankara 26 (a^ı.) Vekiller Heyeti selere ihtar etmekten her zaman azab kısmı terfi ettirilmekte ve Fakülte Deduyuyoruz. kanlarının makam ücretleri mümasil bugün saat 15 de Başvekll Şükrü Sa** fakültelerin bir kısmı için kabul edil r&coğlunun reisliğinde toplanmıştır. Vekiller Heyeti (oplandı Laval, Doroit ve Deat arasındaki anlaşmazlık vahimleşmi? Libya harekâtına iştirak eden İngiiiz tankları, yukarıda Ingmznrin Ortaşark Başkıımandanı General Alezander ve sekizinci ordu kumandanl General Montgomery NewYork 26 (a.a.) Fransada Laval, Doriot, Deat ile hükumet memurlan arasındaki anlaşmazlıkların vahamet kesbettiği öğrenilmiştir. Batı Fransız Afrikasının bozgunculuk etmesi derin bir tesir hasıl etmiştir. Şark cephesindeu resimler Geçen senekl gtbi taarruzlarm ba?ladıiı bUdbllen Bns attvui alaylannd»n bir