Katalog

Diinya Çocuk Edebiyatından Örneklen Clld: L Akıllara Durgunluk Veren Ülkelerde Üçüncü formasl renkli basılmlş güzel bir kapak İçinde bugün çlkü. 20 sahife 7,5 kuruştnr. Miktarl az kalan birinci ve iklnci sayllardan almakta gecikmeyiniz. A. B. Neşriyaü İstanbul 19 uncu yıl sayı: 6561 İSTANBUL CAĞALOĞLU . . . Telgrai ve mektub adtesi: Cumhuriyet, İstanbul . Posta kutusu: istanbul No. 246 CUfficirtSSİ 2 I 1KIflCItâSPIII Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti . 24298. İdare ve Matbaa kismi 2429924290 " uriyet I 942 YÜCEL * Atatürk Hususî sa • Atatürkün yepyeni yirmiye ya * Atatürk'e Mevlud • Dört reı ilâii *?Yüzlerce hatıra ve yazı * M mtuklarından parçalar • 70 sahife * Vlira * Beaelini pul olarak gönderenlere ambalâj içinde gönderilir. TÜCEL YAYINEVİ ıtusu 2053. Beyoğlu İS öyle görünüyor ki, kızışan hcarb devlni bu defa üşütüp uyuşturamıyacak, içine girdiğimiz harb kışı galiba öîekilerine bsnzemiyecek arb başlad'ğından'oeri üç kış geçiren dur.ya, bu günlerde dordüncüsünün eşitfine ajak basatken, yeni bir takım hâdiselerle karşılaştı. önümüzdeki soğuk aylar, öyle go.unüjo* ki, kızışan harb devini bu defa uşutup uyuşturamıyacak, içine girdiğimiz harb kışı, galiba ötekilerine benTcmiyecek. 1939 sonbaharında Polonya s>eferi bittiktcn sonra cepheler gajet sahin bir kış yaşamıştı. Demokrasiler Aîmanjanın ne yapabiieceğini düşünüyor, Almanya ise, dısarıya hiç beili etmeden 1S40 baharına kendhıi hazırhyordu. Karanlık ve kasvetli aylar birbiri ardı sıra jüıüjüp giderken, Maginot önlerhıde iki koca ordunun faaliyeti, ufak birliklerle japılan bir esir alrraca oyununu andırıyor, bundan ileri gidemiyordu. Fakat cephe gerisinde durmadan çalıçan Alnıan harb makinesi o kadar iyî hazıılannuştı ki 1940 baharında giriştiği hareketleri yaz başlangıcmda sona erdtımeğe muvaffak oldu. O yaz, İngiltere adasına japılan şiddetli hava akınlarile geçti. 19401941 kışı başlarken cepheler gene uj.uya daldı'.ar. Atlantik dcniz mücadclcsini hcsaba katmazsak, bütüu harb harekst'eri, şirr.alî Afrikada Wavel ve Cra7İani kuvvetleri arasmda yapılan köşekapmaca ve kovalamaca oyunlanndan ibaret kalmıştı. Asd çdîtsmalar cephe gerisinde yapıhyordu. İngiltere, AmeriUan yardımlanndan da faydalanarak kuvvetlerini arttırmağa bakıyor, A'manya ise, bir yandan kendini topl?mağa gayret edcrken. bir yandan da var kuvvetile 1941 Baîkan ve Uus sefc !?rinin plârlarıhı hazırhyordu. Bu 1941 »tfTİeririn Balkan safhası Dormal geçti. Fakat Busya safhası tahmin edildiği gibi kısa siirmedi. 194142 hışı Almanya içüı biiyiik bir imtihan oldu. Hazırhksız bulunan 170 tiimenlik ordular, sıfırın altında cıvayı büe donduran bir soğukla mücadele »«ırunda kalırken, ayrıca, Rus kuvvetlerinin şuradan, buradan yaptıklan taarr^Ian da püskürtmek vazifesile karşılaştılar. Bununla beraber, 194142 kışı strateji bakımından ötekilerden farklı olmadı. Harbe katılan Japonyanın IJzakşarkta yaptığı deniz baskmlarını ajınrsak, ccphelerde geniş hedefli hareketler görülmedi Asıl faaliyet, gene cephe gerisine miinhasır kalıyordu. Demokrasiler bir yandan, Mihver öteyandan, bütıin kış, var kuvvetlerile bu yaza hazırkndılar. Güneş, ilk sıcak ışıklarım üzerimize dökmeğe başlar başlamaz da, Almanya, Rus cephesinde yeniden harekete geçti. Henüz sonu gelmijen bu hareket hakkında ileri siiriilen iddialar birbirine zıddır. Demokrasilere göre Mihver 1942 yazında Rusyada basarmak istediği şeyleri başaramanııştır. İki seneKk bir tecrübeden sonra Alman taktiğini kavrıyan Rus ordulan ustahklı dövüşmüşler, düşmana biiyiik kuvvetler kaptırarak mahvolmadan, adun adım çekilmişlerdir. Leningradı ve Moskovayı koruyan şimaldeki Sovyet kuvvetleri sapasağlam bir haldedir. Alroanya, askerlerini orada mıhlı tutmağa bu kış da mecburdur. Halbuki Mihver bunun aksiııı söylüyor: « Bizim gayemiz şehir aünak, yahud arazi kazanmak değil, Rus oriusunun dövüş gücünü kırmaktı, diyor. Kafkaslara sarkmak ve Volgaya ulaşmak suretile de bu işi ustaca başardık. Sovyet ülkesini besliyen en zengin topraklar elimize geçti. Rus ordusu şimdi kendi vücudündeki yağlarla yaşıyan bir uzviyet halindedir. Bir müddet sonra bu memleket harb gücünü bütün bütiin kaybedecektir.» İki iddiadan hangisi doğrudur, bilinemez, bunu ancak bekliyerek öğreneceğiz. Muhakkak olan Sovyet ordusumın şimdiye kadar ortadan kaldırılamadığı fakat ayni zamanda Abnanlann da bu yaz Rusyada üç Fransa büyüklüğünde, her bakımdan çok zengin, geniş topraklar ele geçirmiş bulunmaiandır. Harb, böylcce, yazm cephelerde hareket, kışın da gerilerde hazırhkla sü*** (Arkası sahife 3, sütnn 4 te) H İstanbulda fırtınanın yaptıklan: Solda. Alibey köyunü ve Siiâhdarağa elektrik fabrikasmı Istilâ eden seller Sağda Çarşıkapıda devrilerek üç kişiyl Tadilât lâyihası Franco'nun cevabı son şeklini aldı • t Koruma Kanununda öbür taraftan yardım istiyecek yarahyan ağaç kesiliyor ve caddenin harab hali Vüâyetlerde ihtikârla mücadele heyetleri kurulacak, para cezaları çok şiddetlendirildi Ankara 20 (Telefonla) Milll korunma kanuuunun bir çok maddelerlnl mühim ve esaslı surette değiştiren ve kanuna yeni hükumler eklıyen proje son şeklıni almış bulunuyor. Bu tadıllerle tatbıkatta gorülen noskanlar ortadan fcaldınlmakta, ceza takıbleri daha tesırli olarak tesbit edılmekte ve cezalar ia geniş ölçüde arttmlmaktadır. Yeni ırojenin esaslarını bıldirıyorum: Toptan, yarı toptan ve perakende ti:arette tacir sıfatını haiz haklkl ve hukml şahıslarca yapılan alım ve satım muamelelerinde satılan mal lçln satıcı tarafmdan fatura verilecektir. Bu faturaların alıcı tarafından muhafazas mecburidir. Dükkfln, magaza, ticarethane veya satış maksadüe mal konulan yerlerde, pazar yerlerinde perakende veya toptan satışa arzedüen mallara cins ve fiatı gösterir etiket veya işaret konulacaktır. Lâyihadaki bir hükme göre, «fiatlann veya talebin artmasına saik olacak her türlti neşriyat ve resim yasaktır.» Hükumet, husust şatuslara aid ardiye ve depo ücretlerini tayin edebllecektir. Bu suretle tayin olunan ücretten fazlası alınmıyacaktır. Fazla saatle çahşmağa riayet etmlyenler, etiket veya fiat listesi koyınıyanlar hukumetçe tesbit olunan zer'ıyat kararlarına aykın hareket edenler 100 (Arkası sahife 3, sütnn 2 de) İspanyaya hangi taraf taarruz edecek olursa Şehir de ve limanda bir çok tahribat yaptıktan sonra geç vakte doğru hafifledi Denizlerde seyrüsefer durdu, elektrik fabrikasmı su bastı Şehirde 2 kişi öldii, 4 kişi yaralandı Edirneye dün Evvelki akşam saat 9 da başhyan hafif yağmurla karışık rüzgâr, gitgide sür'atini artırarak şiddetli bir fırtma halini almış ve denizde, karada bir çok kazalara sebeb olmuştur. Easathaneden aldığımız malumata göre, fırtına evvelkl gece saat 11,45 de tedrice nsor'atlni artırmağa başlamış ve bir aralık saniyede 17 metreye çıktıktan sonra, hızı bir müddet için azalmiştır. Sabah saat dokuzda sür'atini tekrar artıran rüzgâr saniyede 28 ınetreye yukselmiştir. Dün akşam geç vakte doğru fırtına hafiflemiştir, yıldız karayel istikametinden esen rüzgârm kar getirmesi de muhtemeldir. Senelerdenberi görülmemiş bir şiddette esen fırtına yuzunden, bir çok evlerin camları kırılmış, kiremidler uçmuş, çatı saçaklan, soba borulalı parçalanarak sokaklara yuvarlanmıştır. Bundan başka bir çok yerlerde, fırtınanın ağacları devirdiği, sokaklardaki elektrik lâmbalaruu yerlerinden söktüğü, hattâ kaldırım taşlarını yerinden sokerek uzun mesafelere sürüklediği görülmuştür. Bu arada, Çarşıkapıda polis noktasınnı yanındaki büyük bir çınar ağacı, dün sabah saat 10,50 de fırtınanın tesirile ansızm devrilmiştir. Caddeden geçmekte olan yolculardan Kirkor, Kasabidis ve AH adlarmda üç kişi, ağacın altında kabnışlardır. Bunlardan Kirkorla Kasabidis yaralandıklarından hastaneye kaldırılmışlardır. Alinin yaralan hafiftir. Fırtına yüzünden bir çok telgraf ve telefon telleri de kopmuş, telefon muhavereleri de sık sık inkıtaa uğramış Istanbulu altüst eden fırtınal NewYork 20 (a^.) İyi haber alan Avrupa mahiıllerinde söylendiğine göre Madriddeki Almanya sefiri General Franco'yu ziyaret etmışür. Bu ziyaretlerin ilkinde Almanyanın Vıchy'yi işgal ettiğini bildirmiş, ikıncısinde İspanyanm hareket tarzı hakkında bir beyanname neşredilmesıni ^stemiştir. Senr üçüncü ziyareti esnasinda İspanya, Ikl laraftari birinin taarruzuna uğramadısça tarafsız kalacağını Franco'dan öğrenmiştir. İspanya taarruza uğradığı takdırde derhal taarruz edenlerin düşmanlarından yardım istiyecektir. kar yağtmya başladt Bu karar Müttefiklere de bildirildi Tunusa giren Müttefih ordu Tunus sehrinin cenub doğusundaki Hammamed körfezinde Mihverle harbe tutuştu Bu 1 NewYork 20 (aa.) General Franco, İspanyol hava alanlanna ve deniz üslerine el atacak olanm İspanyayt otomatik şekilde karşı tarafa geçireceğini söylemiş ve bunu, Mihvere olduğu kadar Müttefiklere de bildirmiştir. ispanya Amerikaya yeniden teminat verdi Washington 20 (a a.) Hariciye Nazırı Cordell Hull, İspanyanm Birleşik (Arkası Sahife 3. Sütun 5 te) Siiâhdarağa elektrik fabrikasmı istilâ eden sel sulan, makine dairelerinden birini doldurmıif vaâyette... Asherı vaziyet şe rin işgal edildiği samlıyor İlk karşılaşmada Alman zırhlı kolu bozularak geri çekilraiş İki Alman tümeni bozularak geri atıldı Şimal Afrika, Amerikan umumî kaargâhı 20 (a.a.) General Elsenhove ganimetler alındı ver'in sözcüsü, Amerikan ve Alman Ordonolddze kesiminde Şark cephesinde ve Afrikada harekât Yazan: Emekli General tır. Şiddetli yağmurun tesırile şehrln bazı yerlerini ve bu arada Aksaray, Kasımpaşa, Eyüb, Fener, Hasköy, Sütlüce iskele meydanlannı ve Balıkpazarını su basmış, bu semttekl evlerin ve dükkânlann bir kısmı sular altında kal'iıştır. Asmaaltında ve Mahmudpaşada, bir kısım hanları su basmış, istanbul gümrük, Mnası, Yemişte bazı dükânlar suların istilâsına uğramıştır. :uvvetleri arasında ilk kara çarpışmaaun, Tunusun 48 kilometre cenub doğuunda, Hammamet körfezi dolaylarında :ereyan ettiğini ifşa etmiştir. Almanlar 4 şiddetli taarruzda ulunmuşlarsa da, Amerikalılar tarafın.lan ağır kayıblara uğratılarak geri atılmıslardır. Almanlar 4 şiddetli taarruzda bulunden Hammamet'i işgal etmiş bulunduklan ve böylelikle Tunus İle bir taraftan Bızerte, diğer taraftan Trablusgarbdakl Mihver kuvvetlerile karadan İrtibat yollarım kesmiş olmaları muhtemeldir. Bu taarruzla ayni zamanda, Bizerte istikametinde doğudan ilerlemnkte olan İngiliz kolları bir Alman tank kolunu bozguna uğratmışlar ve bu kolu teşkil eden 34 tanktan 8 ini tahrib ettnişlerdir. Bu karşılaşma' Bizerte'in 48 !alometre baüsmda, Zebla'da vukua gelmiştir. (Arkası Sahife 3, Sütun 5 te) Libyada H. Emir Erhilet J Doğu cephesinde: Mihver ordusu Bingaziyi tahliye etti Kahire 20 (a.a.) İngüiz Ortaşark tebliği: Sekizinci ordu dün Bingazinin şimal ve cenubunda .ilerlemeğe devam etmlftır. Martuba ile Slunta arasında kıt'alarımız 26 tank, 24 top ve 250 otomobil zapt veya tahrib etmişlerdir. 18''19 sonteşrin gecesi Tunus hava meydanma karşı hücumlara devam edilmiştir. Hangarlara isabetler kaydedilmiş ve yangmlar çıkanlmıştır. Berlin 20 (a.a.) Alman tebliği: Sirenaikada Alman ve İtalyan keşif kıt'aları bir kaç düşman tankını tahrib etmişlerdir. Bütün askerî tesisatı tahrib edildikten sonra Bingazi tahliye edilmiştir. Almanların Stalingradla şimaU Kafkasyada taarruza devam ettikleri malumdur. Hitler son nutkunda, ikinci bir Verdün felâketinden sakınmak istediği için, Stalingradda ancak küçük hücum kıt'alarile taarruzlara müsaade ettiğini ve zamanuı hiç bir önemi olamıyacağını Elektrik fabrikasmı sular bastı Yağan yağmurlardan Kâğıdhane de söylemişti. Bazı okuyuculanm bunun resi şi.ndiye kadar görülmemiş bir su n;anasını tamamile anlamamışlar. Ma(Arkası sahife 2, sütun 5 te) lumdur ki 1914 18 harbinde Ahnanlar, Fransız ccphesinin bir kilid yerini teşkil eden Verdün'ü zaptetmek için buraya müteaddid tümenlerini haftalarla ve dalgalar halinde hücum ettinnişlerse de muvaffak olamamışlardı. Her hücum, bermutad, trenler dolusu cephane sarfile olağanüstü şiddetli bir topçu atcşile hazırlanmışsa da Fransız piyadesi düşmanın topgu bombardımanları e?na(Arkası sahife 2, sütnn 1 de) Kendi kendimizi tenkıd Sovyetlerin cenub cephesi Başkumandanl Maresal Timocenko telefonla bir emir verirken Moskova 20 (a.a.) Sovyet tebliğıne ektir: Stalingrad bölgesinin bir kesiminde Alman tank ve piyadesi iki birliğimızin gerilerine kadar nufuz etmişlerdir. Kıtalarımız çetin muharebeler sonunda 170 Almanı yok etmişler ve 5 tank tahrib etmişlerdir. Bu kesimdeki durum düzeltilmiştir. Stalingradm şimal batısında keşif müfrezelerimiz bir Rumen taburunun mevzilerine baskın yapmışlar ve düşmanın uğradığı panik esnasinda tahminen yüz Alman öldürmüşlerdir. Tuapsenin şimal doğusunda Sovyet kıtalan İşgal ettikleri mevzileri müdafaa ederek küçük düşman gruplarının hücumlarını püskürtmüşlerdir. Bir kaç gün evvel bir Sovyet birliği düşmanı hücumla meskun bir mevkiden çıkarmıştır. (Arkası sahife 3, sütun 3 te}. Bir müzenin etrafı g S Işlide Halâskârgazi caddestndeki /n"» kılâb Mıizesinin İki yanında g iki arsa vardır, Son zamanlarda bw arsalarm pek kzrZendiği hele bir tanesinvn adeta umumî bir halâ ve bir çöplük hahne geldiği gbze çarpıyor. Orada oturan ve caddeden geçen yurddaşlar vaziyntten çok müteessırdirler. 'iyük Atatürkün, hatırasını taşıyan bir bınayt, eıt temiz bir dekor ortasında muhafaza etmeğe mecbur bulundvçurıv. bu şehrin belediyesi unutmamalıdır. İnîctldb vıüzesinın iki yanındaki arsalara ileride ne yapılacağını bilmiyoruz. Belki başka binalar inşa edılecek, belki bir yeşü saha kurulacakUr, belhi •de belediye orasx için hiç hatınmıza gelmiyen bir şey düşünüyordur. Fakat ne olursa olsun, şim'ittik oraya bir tahta perde germek ilk yapılarak iş değil midir2 Dündenberi Mihver ve Muttefik ordulan arasında muharebelere sahne olduğu anlaşdan Tunusun nmmnî haritasl ** Mîhver Bingaziyi tahliye etti Mihver kuvvetleri muharebe vermiyor Kahire 20 (a.a.) Düşman dün mukavemet etmeğe çalıştığı Bingazi çıkmtısı üzerindeki Seleidima Antelat sırtlarından çekilmiştir. Kahire 20 (a.a.) İngilizler, Sirenaikteki 120 hava alanında bazılan sağlam olmak üzere 550 kadar Mihver uçağınuı tahrib edılmış veya hasara uğratılmış olduğunu saymiflardır. Duşü(Arkası sahife 3, sütun 4 te). Mihver 1200 uçak kaybetmiç Geçen sene ve bugünlcrde tekrarlanan Afrika hâdiseleri: Mihver tarafından boşaltüan Bingazinın 1941 de İngilizler tarafmdan alındığı sırada çekilmiş bir fotografı