Katalog

CUMHURİYET 17 Eylul 1941 Kitabldr arastnda DEĞİŞEN DÜNYA Yazan: Şehir Ahmed Hamdi Başarın yeni eseri münasebetile Yunus Nadi Şehre aid mühim işler haberleri Yeni harbin bariz millî davalarımızı ve vasfı nedir? Zaman inkılâblarımızı ilmî Baman yer yuvariağı şekilde ve dünya ölçüsünde muhtemikyasında bir halif kasırgaların mureket olarak izah ejj.* »zzaın çarpışmalarils den mühim bir eser •ltı üstüne gelen bir âlem karşısmda yazmıştır da diyebiliriz. Müeilifvn Türk bulunduğunuz hissini duymuyor musu inkılâbına verdiği bu büyük mana, kenDün Beiediyede Vall muavinleri ve nuz? Tabiat hâdiseleri içinde insan sczini disinde son hâdiseler karşısında hasıl ol Belediye Reis muavinlerile kaymakamtebarüz ettiren yer sarsıntısmda bastı muş bir kanaat değildir.' Yukarıda İsa lann ve Toprak ve Petrol Ofisi müdürğımız toprağın ayaklarımızın altmdan ret ettiğimiz cümle kendisinin 1933 se lerinin iştiraklerile bir toplantı yapılmış kayması, akıllan çillesinden çıkaran nesi başiarında neşrettiği «İktısaiî Dev ve başlıca şu kararlar verilmiştir: müthiş bir kuvvet tezahürüdür. Yani letçilik» kitabmın İkinci cildinden ikti1 Şehrin son nüfus vaziyetine ve harb ile köhne dünya cazibe kamınla bas olunmuştur. Hamdi Başar, iiberal bilhassa transit geçenlerin adedine göre rından kurtulan serseri bir küreye dön kapitalizmin dünyayı menfaatleri ve ekmek ihtiyacının tespitile buna göre müştür. Bir yere çarpıp tuzla buz olacak mukadderatı birbirinden tamamen farklı fırmiara un verilmesi ve bunların yalnız hali yok ya, elbet orsa boca yuvariae hatta zıd iki büyük karargâha ayır ekmek İmalinde kullanılmasının temini. na yuvarlana, hattâ çarpışa tokuşa V.r dığını söylüyor. Bunlardan biri istismar 2 Otobüsler için muaddel bir talihale yola girer, ve nihayet eskisinc nis edenler, diğeri de istismar edüenierdir. matname yapılması ve bu talimatnamepetle az çok değişen bir dünya, yani miîlî çinde bulunduğumuz büyük İntikal de bilhassa tramvay, Şirketi Hayriye, ve beynelmilel yeni bir hayat karşısında arbleri, buhranları her iki kategoride banliyö tarifelerlie otobüs seferleri arabulunuruz. Id memleketler İçin ayrı ayrı manayı sında bir ahenk tesisi. Belediye mezk'lr Maamafih iddiamız dünyanın uğradığı haiz hâdiselerdir. Müellif, 1929 dünya idarelerle temas ederek bilhassa halkın kıyametle varacağı âkıbeti tayin etrrek luhrarumn bizim davalarımız dışmda sinema, tiyatro ve konserlerden avdedeğildir. Bu yazının üstüne kondurdu 3İr hareket olduğu. bu buhranm bi tinde nakil vasıtası bulundurulmasını ğumuz «Değişen Dünya> başlığı yeni çı âkis bizim gibi memleketlerin refah ve temin edecektir. Otobüsler bilhassa bu kan bir kitabın adıdır: İstanbul lima nkişaflarına bile hizmet edeceği idvasıtalarm işlemedikleri zamanlarda işnının eski müdürü Ahmed Hamdi Başa diasmı on senedenberi neşretmekte o'.liyeceklerdir. rın bu adla neşrettiği kitabdan bahset duğu kitablar ve makalelerde izah etmek istiyoruz. Yeni harbin facıalarla miş ve bu defa da bunları «Değişen 3 Dünkü topantıya Şoförler ceraidolu manzarasına rağmen onda daha Dünya» kitabının önsözünde lekrarla yeti reisi de çağırılmiş ve taksi saatlemes'ud yarınların tahammürlerini gören mıştır. Tinin yazdığı miktara yüzde otuz beş müellif, «Değişen dünya» kitabı ile bize Hamdi Başarın neşrettiği kitab, Tür ilâvesile taksi ücreti alınmasmı kabul aşılamak Utediği nikbinliğin mucib se kiyenin son iki asırlık tarihindeki ge eylemiştir. Toplantıda kabul edilen bu beblerini izah ediyor. rileme ve inhilâl sebeblerini ve dünya kararlar Belediye Daimî encümenina Avrupada Isviçre gibi harbden müte nın yeni ulaşacağı sükun ve refah niza havale edümiştir. essir olmakla beraber harb harici kala mının şartlannı tetkikle nihayet bulbilen memleketlerde bu harbin ferda maktadır. Bu kitab bilhassa mem'ekeRamazan sında'gelecek hayata dair türlü tetkikler timizin içinde bulunduğu birçok davayapılmakta ve telifler vücude getiril lara temas etmektedir. Her münevverin İstanbuı Müftiliğinden: mektedir. Düşünen bir vatandaş olan kafasını kemiren birçok meselelere ce23 eylul 1941 salı günü Ramazanı şedeğerli müellif Hamdi Başar yeni eserile vab vermeye çahşmış, toplu olarak bu ı:fin İptidası oiduğu ilân olunur. bizde de istikbale aid ciddî düşüncelerin davaları bir görüse bağlamıştır. güzel bir örneğini vermiş oluyor. Mühim bir karar Bu ilmî eseri bugünkü hâdiselerin haKendisine göre, içinde bulunduğumuz kik! mahiyetleri ve yarının banrladığı Fevkalâde ahvalin devam ettiği müdbüvük hâdiselerle dolu, felâket ve ıstı millî ve beynelmilel hayat şekillerî üzedetçe cumartesi günleri öğleden sonra rabla geçen günlerden sonra insanlar bir rinde fikir yoran vatanda?lann tetkik iktıjsdî ve ticarî müesseseler ve devasükun ve refah devresine girecekierdir. ve tetebbülerine arzetmeyi bir vazife irde lüzum görüldükçe çalışılabileceği Bu devre insanlığın bundan evvel ulaş bildik. hakkındaki Koordinasyon heyeti kararı tığı sükun ve refah devresi şartlanndan YUNUS NADÎ dün alâkadar makamlara bildirilmiştir. başka yepyeni bir âlem olacaktır. Bu pünkü harb, hattâ 1914 Dünya Harbi ve bunlarm arasmda muhtelif memleketler" de baş göstermiş inkılâb ve ihtilâl hareketleri, 1929 dünya buhranı hep, cemiyetin yeni bir devreye geçmek ihtiyacım gösteren, adeta doğum sancılan gibi âra'dan ibarettir. Bu fikirler, «Değijen Dünya» run hâkim fikirlerinden birini teşkil etmektedir. Müellife göre insan cemiyetlurınin tarihi, birbirinden karakterleri tamamen nyrı iki devreden ibarettir: Sükun ve refah devreleri; buhran ve intikal devreleri. Birinci devrelerde cemiyet, ka nunlu ve istikrarh bir ilerleme ve genij" leme imkânını bulıır; büyük imparatorluklar, dinler ve rejimler teessüs eder. Ikinci devrede ise bilâkıs bunlar çözüıür ve reddedüir; küçük hükumetler ve diktatörlükler çıkar; harbler, buhraalar ve ihtilâller birbirini kovslar. Dün Belediyede yapılan bir içtimada esaslı kararlar verildi HAVACILIK Sovyetlere demokrasi yardımı başladı ' Yazan: rarmın harbin üçün Alman cü ayı nihayetinde muhasamatı başlaSovyet Rusyaya var dığı ilk günler zarmış bulunması biraz fında gerek Amerika da geç kahnmış hisgerekse Büyük sini vermektedir. EBritanya Imparatorluk makamları, Sovyetlere karşı her tür I ğ e r bu yardım Sovyet havacılığımn tam lü malzeme ve bilhassa havadan yardım manasile hırpalanmasmdan ve bilhassa etmekle mükellef olduklarım bildirdiler. hava kontrolumın Almanlarm eline geçBöyle bir yardımın ilk zamanlar için mesinden daha önce temin edilebilmiş Sovyet Rusyaya temin edeceği avanta] olsaydı. hava muharebeleri üzeriııdeki lar pek de fazla bir jey değildi. Çünkü, tesiri daha kat'î neticeli olabilirdi. Bu Mihver tayyareciliğinin Manş, Afrika ve Akdeniz gibi muayyen cephelerinden a gün için demokrasi tayyareciliğine düşen yırarak Sovyetlere karşı şark cephesin iş daha ağırdır. Hâkimiyet kurmuş veya de kullanabilecekleri tayyare birlik sa en geç kurmak üzere bulunan Alman yısına karşılık Sovyet Rusya Kızıl ha havacılığile muhareheye tutuşarak muBuhran ve intikal devreleri, eski reji vacılığımn mukabele edecek adedde vazeneti bozmak ve ondan sonra da hamin tasfiyesile yerirıe yeni bir rejimin tayyaresi mevcuddu. Hatta öyle ki; daha reket serbestliğini aramak gibi çifte kü!kaim olması için cemiyetin «harbler, başlangıçtaki muhasamat sırasında Kızıl fet yüklenmiş bulunuyor. Bu da koaly buhranlar ve ihtilâller» den ibaret üç şe hava ordusunun taamızi mahiyette hakildeki regülâsyon tertibatmın ışîediğ reket etmesi takdirınde şark cephcsinde kolay elde edilecek bir netice değildir. zamanlardır. Yani müellife göre, tıpkı bir hava üstünlüğü olmasa bile bir haBugün için Sovyetlerin rahat bir nefes bir kimya lâboratuarmda cisimlerin şe va hareket serbestliği temini mümkün almalanm mümkün kılacak olan hâdise kil değiştirmeleri için nasıl bir takım görülebilirdi. Fakat nedense bu tarzı demokrasi yardımının başlamış olmasıkimyevî muameleler yapıhyorsa, cemi hareket tamamile Mihver havacılığma dır. yetin de bir refah devresinden diğerine bırakıldı. Alman tayyarecileri kütle haA. AHISKAL geçmesi için bir takım muamelelere ih Iindeki baskın taarruzlarile Sovyet taytiyaç vardır Harbler, buhranlar ve ih yareciliğini yıpratarak bu günkü üstün I ^ u m l a r a yanyana uzanmıştık, Gök tilâller bu muamelelerden ibarettir. Bu mevkilerini temine muvaffak oldular. ı\uçuR nınaye • ^ ^ masmavi, güneş kızgın, deniz bir .göl hareketler esnasmda ;ki büyük iş olmakİşte bu sıralarda Amerika ve İngiliz gibi durgundu. Sağımız, solumuz çıplak tadır: Bir taraftan esk: nizamın cemimakamlarınm vadetmiş olduğu hava insanlarla doluydu. Şurada güneşten yette doğurduğu tezadlar. fenahklar, yardımından ancak harbin ikinci ayında tunclaşmış yuvarlak bir omuz, yanık, muvazenesizlikler tasfiye olunur; diğer bir işaret verilebildi... Ve İnçiliz hava yüzde kıpkızıl açmış bir dudak, daha taraftan cemiyetin vâsıl olacağı yen kuvvetlerinden bir filonun Murmansk ötede, iri baldırlı bembeyaz göbeği marejimin ana prensipleri ve onun şartiar civannda Beyazdeniz yolile gelerek Sov yosundan taşmış bir başkası, onun ya beyaz, ge;iyor, denize üşüyerek, ürkerek di. Dans bilmiyordu. Baloya bütün ham°vdana çıkar. yetlerle irtibat tesis edildiği ve yardım nında zayıf, sıska, diğeri, uzakta geniş giriyor ve erkek bakışlarının altında yatında gıtmemişti. Fakat bizim Nımet «Değişen Dünya» son derece orijinal hareketine bu suretle şimalden teşebbüs omuzlu, ınce bellı diri vücudlü bir sa utanclarından İst?koz gibi kızarıyorlar. öyle şey dinler mi? Geldijinin ikinci olan bu ana fikre dayanarak vücude edilerek müşpet bir netice elde edilece rışııı. Kimi bağrını güneşe vermiş, ki Fakat bir hafta sonra.. günü kariını zorla plâja sürükledi. Zagetirilmiştir. denebilir. Müellif insanla ği kanaati vardı. Haîbuki Murmansk mi, sırtsülü, omuzlarını açıp yatmış, Bir hafta sonra, şaşılacak bir ısti vallı kadra, herkesin önünde çıplak görm eriştiği büyük bir refah devresi olan Sovyet Alman cephesine nazaryn çok denizde sularla oynaşanlar, kumda ya hale başhyor azizim, deriler koyulaşı rünmesine imkân olmadığını, yapamıya«liberalkapitalizm» devrini kısa, faka aykırı düşüyordu. Şark cephesinin en yılmış, gevezelik edenler ve şurada, bu yor, hareketler serbestleşiyor, tabiî haf cağmı anlatmaea çahştı. Israr etnıernesi canh şekilde izah etmekte: bu devrin şimal cenahı Leningrad olduğuna göre, rada hazla süzülmüş, yahud iştahla açıl tanm sonunda yanlarmda bir de erkek için yalvarck. Fakat öbürü dinlemiyortekâmülü nispetinde nasıl tezadlannı Murmansk'a gelerek şimal Sovyet îıavadu. Plâja beraber getirdiği gibi, eski peyda oluyor. mış erkek gözleri.. meydana koyduğunu anlatmaktadır. cılarile irtibat temin eden İngiliz tayYanımızda ince bir ses: tNe doğru!.» bir mayosunu zorla giydirip denize de Burada Hamdi Başar, marksizmin esas yarecilerinin yardımı zahmetli ve kül Kızgın güneşin aitmda. uyuşturucu; diye, mıriidandı. Döndük. Bu kırmızı soktu. Göîme, zavallı kadın. daha su'ar tezi olan sımf kavgalarının, iddia edil fetli bir iş olacaktı. Leninerada kadar gi bir zevk içinde, kıp'rdamadan yatıyormayolu çıplak başlı. şişman bir adam ayağının ucuna değdiği zaman «Boğuladiği gibi enternasyonal bir dava olma derek vezife yapmak ve hava muhaıe duk. Vücudümün güneşle doîup taştığını dı. Çirkin, budala bir yüzü vardı. Arka cağım» diye, nasıl feryad ediyordu. yıp nasyonal bir te?ad olduğu şeklinde belerine iştirak etmek için bir filonun ve güneften bir parça haline geldiğini daşım aldırmıyarak devam etti: Nimetin mayosunun İçinde vücudü kalabahk yepyeni bir tez ortaya atmaktadır. Asıl 20OO0 kilometrelik bir mesafe üzerinde hissediyordum. Caddeleri, Bak sana mevsimin başmda şahidi kaybolmuştu. Ufaktefek, beyaz, renksiz enternasyonal tezad. sımfların değil, kıt uçmayı göze almış oiması icab ediyordu. tramvayıarı, işliyen makineleri, harbi, olduğum bir hâdise anlatayım. bir kadın.. Saçları salkım salkım omuzaların ve memkeletlorin farklılaşmasır:Heyeti umumiyesile bu teşebbüs ve ölümü hayat ve hareket ifade eden herKırmızı mayolu adam gözlerini denize larmda, yüzü boyasız... Tabiî kim;e fardan doğmaktadır. Bu günkü büyük yardım yerinde sayılamazdı. So\jTet şeyi unutmuştum Bana yainız dünya, çevirmiş olmasına rağmen yüzünün bü kında olmadı. Bakanlar da acır gibi gübuhran ve intikal harblerinin sebebleri Rusvaya İngiliz veya Amerikalıların şu mavi gökten, denizden, güneşten ve de insanların farklılaşmasından değü, yardım etmeğe kat'î niyetleri varsa da kendimden ibaret gibi geliyordu. Hiçbir tün adaleleri merakla bize doğru kay lümsij'erek süzüp geçtiler. Artık Nimet mıs, gizliden dinliyordu. Dostum devam pîâja her gelişinde arkadaşını da getlrikıt'aların ve memleketlerin farkhlaş ha başka yollardan, ve meselâ, iki muh şey düşünmüyordum. etti: yordu. Kendisi dostlarile gevezeliğe dalımasmdan dolayı mrv'dana gelmiştir.. Bu temel cepheden yardım etmeleri daha Arkadasım gerindi, doğruldu. Güneşbakımdan dünya inkılâbı olmaktcdır. uynın düserdi. Hikâve kısa. Bundan bir ay evvel yor, denize girip açılıyor, arkadaşını u ten kızarmış omurlarını okşayarak konutuyordu Obürü, vazallı, kollarını, baArtık milletlerin birbirinin toprağına, iş İneiliz başvekili Çörcilin bundan bir nuşmaya başladı ve beni tekrar bir an genc bir kadın Anadoludan İstanbula caklarmı, göğsünü saklamak ister pibi kudretine.. servetine eöz dikmedsn kenmüddet önce; Sovyet Rusyaya pitmek kaybettiğim, çekildiğim dünyaya ge geldi. Oldukça geçkin, fakat yüzüne badi hududlnrı ve TiiHî varlıklan içinde küır bir kadındı. Uzun zamandır Ana utangac, şaşkın kumlara oturur, bir daüzere av tayyaresi ve pilot gönderildiğini tirdi: sakitane. fakat müreffeh şartiar içind Güneşin, denizin kadınlar üzerin doiuda bulunduğu için şehrin gürüiıülü ha j'erinden kalkmazdı. Fakat günler söylediti hatırlardadır. İşte bu kafilenin yaşayabilecekleri yeni bir dünya nizamı ilk partisi olarak üç filoluk bir İngiliz deki tesiri şayanı hayret oluyor, diyor hayatım yadırgıyordu. Misafir bulundu geçtikçe değişmeğe başlıyordu. Günekurulmak suretile bu inkılâb tahakkuk av tayyare grupu plotlarile beraber du. Ben bu plâja hergün geliyorum. ğu evin sahibesi"? fel'nce. onu sen de şin, denizin garib tesiri. Derisi esmerleedecektir. Bunun i?e en büyük ve ılk tanırsm. Bizim Nimet.. Nimetin geçirniği şiyor, hareketleri serbestleşiyor, denize Sovyet Rusyaya varmış bulunmaktadır. Neler gördüm, neler!.. misalini Türk inkılAbı vermiştir Bır*iliŞark cephesi ajans haberleri arasmda da Artık susmıyacağını biliyordum. Zaten gürültülü hayat malum. İki arkadaş artık korkmadan girebiliyordu. Haftabarla «Türk inkıiâbı tarihin b'r devir bazı cephelerde ve bilhassa Leningrad sihir bozulmuş. yarım saat sonraki işle karşılaşır karşuaşmaz birbirlerini gör nın sonunda onu yeni bir mayo ile Hen diğerine aktığı intikal zamanların hava muharebelerinde Hurrîcane ve rimi düşünmeğe başlamış, onun sözle dükleri müddet zarfında nekadar değiş gördük. Nimet, «kocası para gönderir da baş göstermiş büyük inkılâ'ıılardan n)iş, ayrı yollarda yürümüş olduklarım göndermez gidip aldı» diye, gülerek bize Spitfire av tayyareiarinin ön saflarda rine alâkalanmıştım. Devam ediyor: biridir.» anlattı. Bu beyaz bir mayo idi ve ancak b'jlunduklan görülmelctedir. Şaşılacak şey diyordu. Buraya ilk anladılar. Anadoludan gelen üç çocvk Bu iddiasına bakarak Hamdi Başar; anası idi. Ortahalli bir memurla ev)iy vücudünün mahrem bir kaç yerinl örteHarbin başında verilen bu yardım ka günü derileri haşlanmış bir tavuk gibi Yeni kıt'aların keşfinden, buharm sa nayie tatbikından, büyük müstemlckeler kurularak bir kısım Avrupa memleketlerinin sanayileşmesinden, yani takrıbeıı bir buçuk asırdanberi dünya yeni bir sükun ve refah devresine dahil olmuştur Fakat bu devre, müellifin eserinde izah edilen sebebler yüzünden, tezadlarını vererek hayat kabüiyetini kaybetmiş; yani sükun ve refah devresinden sonra buhran ve intikal devresi şartları içine girmiştir. Yirminci asrm başlanndan itibaren harbler, buhranlar ve ihtilâlkrin birbirini takib etmesi, küçük hükumetlerin kurulması, büyük devletlerin birbirine girmesi, diktatörlüklerin çıkması ve dünyanın huzur ve rahatının ortadan kalkması sebebi budur. Fakat hâkimiyet kurmuş Alman havacılığı karşısında çarpışacak Ingiliz tayyarelerine çok ağır bir vazife düşmektedir Arif Ahıskal merika, harbc doğru kafî bir adım attı. Almanya, bu meydan okumayı kabul ettiği ve denizaltı geınilerini, Buzvelt'in .müdafaa sularımız. dediği hududlan roechul sulara kadar gönderdıği takdirde Alman Amerikan harbi filen başbir topçu grupile bir tank bölüğü, ya hyacaktır. Amerika neden birdenbire Kızılordunun tabiye prensiplerinin bir hud da iki topçu grupu tarafından tak harbi göze aldırdı? İşlerin içyüzünu bükısmını bundan evvelki yazımızda huviyeli bir piyade taburuna verilen mın mijoruz atnma Demir tavında dovulâsa etmiştik; bir kısmını da bu gün Hava siiâhı, piyadenin, topçunun ve iaka 600 metre genişliğindedir. Bir tatetkik edeceğiz. diğer silâhların ateşile imha edilemiyen arruz meydan muharebesinde, hava defi lür. sözünü haörhyoruz. Sonra, şu duSovyet askerî mütehassıslarına göre, ! hedeflerin tahribi için kullanılır. Hava ve tank defi silâhlarüe gazlere karşı mü şünceler akhmıza geliyor: tedafüî meydan muharebesinde en mü1 Sovyetler Birliği de, Ingilterenın kuvvetleri, yapacakları vazifeye göre, dafaa, bilhassa taarruz grupunun harehim esas, düşmamn ilerlemek İstediği diğer müttefikleri gibi münîeriden yehücum, avcı ve bombardıman birükie ketini himayeye memurdurlar. istikamette kullandığı kuvvetler ne onildikten sonra, Rusyanın Mngin kayrine ayrılır. Uzak mesafelerde faaliyette bulunacak lursa olsun müdafaayı yenilmez ve genaklanna el koyacak olan Almanyayı olan tank taburu, düşman büyük kısmıçilmez bir hale sokmaktır. Bunun için Kızılordunun seferî hizmet talimatna nın gerilerine sevkedilerek, arazi şart yenmek çok güçleşecekür. O zaman, de, tedafüî muharebede her şeyden önAlmanya, uzun bir yıpratma harbine tace gözönünde tutulacak şey, «tanklara mesi üç tip muharebe tasavvur etmek larına, topçu kuvvetlerine, tertibin detedir: 1. Tesadüf muharebesi, 2. Taar rinliğine göre, 3001000 metre arasmda hammül edebüecek kudreti kazanacakkarşı müdafaa» dır. Bu müdafaanın en değişen bir cephede taarruz eder. Ds tır O halde. Almanyaya karşı Sovyetmühim vazifesi, kendi mevzilerinin de ruzî muharebe, 3. Tedafüî muharebe. rinliğine faaliyet tanklarına, topçu r e ler Birliği de ayakta iken umumî bir rinliğine girmek isteyen tankları dur /. Tesadüf muharebesi: fakat eder ve bunları, düşman tank mü loücadele açmak gerektir. Amerikayı, durmaktır. Eğer, düşman tankları, muTesadüf muharebesi, ilerleyen düşmakavemeti kırarlarsa, yapılacak iş, hana karşı yürümek suretile birdenbire dafaasmın bütün derinliğine kadar uza harekete getiren Uk saik, bu düşünce sım piyadesini, kendisine refakat eden girişilen muharebedir. Her çeşid şart nan, hareketli bir ateş barajile himaye olsa gerektir. 2 Atlantik meydan muharebesınde, tanklardan ayırmak, ondan sonra düş iar altında ve bühassa müdafaa hattına. eder. Bu himaye ateşi için her topçu manı, müşterek ateşlerle ve piyadenin giren düşmana karşı, bu hattın İçinde grupuna 300400 metre murabbaı veri İngiltereye daha büyük ve müessir bir yardım yapmak lüzumu hasü olmuştur. mukabil hücumlarile imha etmektir. Bu yapılır, yahud da mukabil taarruz ya lir. esnada piyadeye tanklar ve tayyareler pan hasma karşı vukua gelir. Taarruz hazırlık ateşi müddeti kat'î Almanlar, iki harb ydı içinde 13 milyon de yardım eder. Kızılordunun Alman Tesadüf muharebesinde, düşmana ta olarak ta\in edilmemiştir. Eğer, düş tonluk gemi batırdıklanııı iddia ediyorzırhlı tümenlerine ve onları takib eden kaddüm etmek yani ondan evvsl dav manın müdafaası kâfi değilse, yahud da lar. Ingili/ler de haziran sonuna kadar motörlü piyade birliklerine karşı bu ta ranmak ve böylece muharebenin temas baskın yapmak isteniliyorsa, hazırlık neşrettikleri zayiat üstelerinde 7 milbiyeyi tatbik ettikleri gelen haberler vukuundan evvelki safhasında, ner va müddeti 1015 dakiksya indirilebilir; o yon tonu kabui etmişlerdir. İngilizlerin den anlaşılmaktadır. sıtaya başvurarak hasmın yürüyü? ter zaman, hasmın esas tank müdafaa hatü elinde, keudi verdikleri rakamlara göre, Taarruzda olduğu gibi, müdafaada da tibini ihlâl ve İşkâl etmek lâzımdır. Bu hedef turulur. Bu takdirde, ilerleyen 2223 milyon tonluk gemi bulunması harekât, iyi düşünlilmüş bir plân dai maksadla hücum ve bomba tayyarele tanklara bir ateş barajı refakat eder. lâzım gelir; fakat Alman hesablarına resinde cür'et ve azimle sevk ve İdare rini harekete geçirmeli ve topçunun so Eğer tankların sayısı kâfi değilse, ha göre, iş başkadır. Bu takdirde, İngUteedibneli, ve muharebeye siirülen birlik kulabileceği mıntakada. topçu ateşinden zırlık 3 saat sürebilir ve düşman mü renin zayiatı ağırdır ve elinde 1617 ler, geniş bir inisiyativle hareket etme ve bilhassa yüksek kudretli ağır topçu dafaası çok kudretli ise, bu müddet da milyon ton kalmıştır. Denizaltüar, şimlidirler. Muvaffakiyetin esas şartı, muh nun ateşinden İstifade etmelidir. Ateş ha artırılabilir. Eğer cephenin, 1 kilo di eskisine nazaran, daha az gemi batırtelif mıntakalardaki muhtelif sınıflar üstünlüğünü temin etmek için, kolun metre genişliğine ağır topçu haric ola salar dahi, eldeki gemi miktarı azalmış arasmda devamh bir işbirliğine, yani, topçusunun aşağı yukarı yarısuu, uzun rak en az 3035 top koyabilirse ve olduğu için, zayiatın tesiri elbette daha fırsat buldukça düşmsnın yan ve geıi menzilli topçu ile beraber öncüye ver her piyade tümenine 2 tank taburu ve fazla olur. Onun icin, mevcud tonajı dalerine ayni zamanda müessir olacak bir melidir. Fazla olarak öncü, tanklarla rebilirse, hazırlık müddeti, bir buçuk ha iyi korumak üzere, Amerikanın İnmanevra kabiliyeti göstermeğe bağhdır. takviye edilmelidir. Tesadüf muharebe saate kadar indirilebilir. giltereye daha müessir yardım yapması Topçu, tanklar, tayyareler vazifeleri cinde, kol kumandanlarınm, müstakil Düşman tertib ve nizamının bir ta (âzım gelmiş olabilir. hareket etmek kabüiyetini en geniş bir arruz muharebesile bütün derinliğince 3 Amerikanın harb hanrlıklan kâni kütle halinde yapmalıdırlar. Muharebeyi sevk ve idarenin umunu surette pösterrr.eleri ve komşu birlik ayni zamanda tahribi fikri, bütün smıf fi derecede ileıilemiştir. Amerikan harb şartlarına gelince, o da şöyle tecelli el lerle muharebeye tutuşmuş olan düş larm, aşağıdaki şemaya göre yapacak sanayii, 1942 senesinde hemen hemen man kollannın yanlarma doğru cür'et ları işbirliği neticeslnde tahakkuk ede tam verirole çalısır bir hale gelmiş bulumek gerektir: nacaktır. 1942 yılına da üç ay kalmışbilir: Muharebe tertib ve nizamı, hücum ve cesaretle jrürümeleri gerektir. Düşman kıt'alan parça parça imha grupları ve derinliğine İki üç kademeHava kuvvetleri, düşmanın ihtiyatla tır. Demek ki her geçen gün, Amerikayı bn neticeye doğru biraz daha yaklaşye ayrılmış istinad ve takviye grupla edilecekür. İlk hamlede mağlub ve pc rına ve gerilerine tevcih edilir. tırmaktady. O halde Amerika, şimdiden rmdan müteşekkil olmahdır. İkinci ka rişan edilmesi icab eden düşman koluTopçu, hasmın tabiye tertib ve nizabir harbi göze aldırabilecek kadar kuvdeme, en istifadeli istikametlere tevcih nun büyük kısmına karşı yapılacak ta mının derinliğini tahrib eder. vetlenmişlir. Atlas Okyanusunda, daha edilecek taarruzlarla muvaffakiyetin, is arruz, motörlü birliklerin yardımile vuUzak mesafe tanklan, müdafaanın detismar'ma tahsis edilir. Herhangi bir kua gelmelidir. Motörlü birlikler de rinliklerine girerek ihtiyatlan, karargâh şimdiden 340 Amerikan harb gemisi, baskına karşı ihtiyatlar teşkil olunabi vamlı bir gayret sarfma hazır olmalı ve ları, esas topçu gruplarını imhaya ve denizaltılara karşı karakol yapmaktadır. lir. Muharebe ve yürüyüş nizamları, büyük mesafeler katedebilmelidir. (Bir düşman büyük kısmının ricat yolunu Amerikanın 35.000 tonluk yeni zırhhlarından Masaşusets de, hesab edilen her türlü emniyet tertibatı ve hava muharebe günü ve gecesinde 80100 ki kesmeye çalışırlar. zamandan 7 ay evvel denize indirihnişdefi, kimya defi ve tank defi teşekkül lometre.) Piyade ile onu takviye eden tanklar, tir. Bu gemi ikmal edilip hizmete girdiği lerile himaye edilmelidir. müdafaanın üzerine saldırırlar. 2. Taarruzi muharebe: vakit, Amerikan donanmasının zırhlıMuvaffakiyetin en mühim amillerinMotörlü birliklerle süvari, hasmın Iarı 19 tane olacaktır. Ağustosta tayyare Taarruz muharebesi müdafaada kalan den biri de «baskın. dır. Zamanımızüa uzak gerilerine nüfuz etmek ve onun baskın, son derece seri ve büyük bir düşmana karşı yapılır ve muhtelif şart yaklaşan sevkulceyş ihtiyatlarile müca imalâtı temmuzd&n 394 fazlasile 1854 ü iar altında cereyan eder. Müdafaanın bulmuşrur. Bu aylık istihsal yekunlan tahrib kudretini haiz yeni silâhlar sadele etmek üzere düşman müdafaa hatkuvveti, düşmanın hazırlık de\T3Sİ kısa yesinde kolaylaşmıştır. Kızılordu, bu larında açılan gediklerden girmek ve nrütemadiyen artacaktır. sürmüş olsa dahi, büyük farzedilir. Ta4 Nihayet, Iindberg gibi harb düşmanın acık olan kanadlarını kuşatyeni vasıtalarını ve yeni muharebe arruzî muharebenin plânı düşmantn teraleyhtarlaunın faaliyeti, bazı gemi tezmak üzere, ileri atılırlar. usullerini beklenmiyen bir şekilde kultib ve nizammı, bütün derinliğince haîanarak baskın yapacağını ümid etmekKızılordunun tedafüî muharebede tat gâhlarında ve harb sanayiindeki grevler, reketsiz bir hale getirmeyi, hasmı ihata tedir. bik ettiği tabiye usullerini de ayn bir Ruzvelt'in harbe müdahale siyasetini ve imha etmeyi hedef tutmahdır. Tayavaş yavaş tereddiye uğratmak gibi, Topçu ile tanklar, piyadeye yardımcı arruzda, baskın ve muhariblerin inisi yazıya bırakıyoruz. bir netice verebilir. Artık bir emri vaki olarak veya düşmanın derinliğine ter yativ ruhu, kat'î bir rol oynar. ABlDlN DAVER yaparak işi kısa kesmek, sözü ayağa tibi içinde, müstakil bir hareket için Taarruzun aslî hedefi istikametinde, düşürmemek lâzımdır. kullanıldıkları takdirde, bunlan birbi kat'î bir üstünlük temin etmelidir. Bir İlk mekteblere talebe 5 Son bir ihtimal olarak da Ruırinden tefrik etmek icab eder. taarruz grupu, cephesinin genişliği 2000velt, Japonyanın harbe girmiyeceği k a Yüksek tahrib kudretini haiz toplar 2500 metredir; eğer piyade türrjni bir kabulüne başlandı naatini edınmiş ve yahud Amerikanın dan mürekkeb topçu birlikleri, düşma topçu alayı, bir tank taburile takviye İlkmekteblerde talebe kayid ve kabunın müdafaa tahkimaüm tahrib edocek edilirse bu genişlik 30003500 metreye lüne dünden itibaren başlanmıştır. Ta artık iki cepheli bir harbi başarabilecek lerinden bunlar tahrib topçu grupunu çıkabilir. Taarruz eden bir piyade tü lebeler, kendi mmtakalarında bulunan kudrete erişmek üzere olduğuna inannuş olabilir. teşkil ederler. meninin mıntakası, bir taarruz grupu mekteblere müracaat edeceklerdir. GeSebebi her ne olursa olsun, artık, ARefakat tankları, ister bu 'Ste müte na verilen cephenin bir misline çıkabi rek resmî, gerekse ecnebi ve ekalliyet merikanm, Almanya ve İtalya ile bir hassıs olsunlar, isterse muvakkaten pi lir. Birinci kademede taarruz eden ve ilkmektebleri ayın 29 unda açılacaktır. harbi göze aldırdığı meydandadır; çünkü yade tümenlerine terfik edilmiş bulunherhangi bir temas. Atlas Okyanv*"•*• sunlar, taarruzî muharebede bölük vebarut fıçısını ate?liyebilir. ya grup halinde piyade birlik'erine ve bunlarm kumandanlarmın emrine veriAçık muhabere lirler. Bir müdafaa muharebesinde ise Sayın Bay Avni Kükner'e: Yazınız etank alayları, doğrudan doğruya piyalime çok geç geldiği için, maalesef, istide tümen kumandanlarımn emrinde olafade edilememiştir. Saygılar. rak mukabil taarruzlar ve düşmanın hücum eden tanklarmı imha için kullanılır. Derinliğine hareket için kullanılan tank grupu, vaziyetin şart'.anna Esad Mahmudun eserleri göre. ya kolordu, yahud da tümen kuMacaristandan Matbuat Umum mümandanının emrinde bulunurlar. dürlüğüne gelen bir yazıda muharrir Piyadeye istinad teykil edecek olan arkadaşımız Esad Mahmud Karakurdun topçu da. piyade birliklerine tevzi olugazetemizde çıkan eserlerinin macarcanur. ya tercüme edilmesi için müsaade t a Uzun mesafelerc mahsus topçu grupu, Deposu : leb eldilmiş ve Matbuat umum müdüruzun menzilli toplardan teşkil olunarak lüğü de keyfiyetten Esad Mahmud Kakolorduya verilir ve kor komutanının rakurdu haberdar etmiştir. emrinde tulunur. Diğer taraftan Berlinln maruf bir kiSultanhamam Camcıbaşı H. [*] Bundan evvelki yazılar 18, 27 tab evi de kıymetli arkadaşımızın üç ağustos ve 3, 11 eylul tarihli say:ianromanını almancaya tercüme etmek ü mızdadır. zere müracaatte bulunmuştur. Muharebe şekilleri Yazan: Kızılorduya aid tetkikler: 5 NAUNA | MIHINAj Amerika. neden gayrete geldi? Abidin Daver J Z. Saatma r 40= Küçük hikâye Deniz, güneş, kadın..Celâl = Peride etrafmdaki erkeklerden biri, Nimetin şu meşhur çapkm yeğeni onu pek meşgul ediyordu Çocuk mayo ile bir heykel gibi güzel, kuvvetli ve erkekri. Daima beraber yüzüyor, beraber güneşleniyorlardı. Dostum birdenbire sustu. Önümüzden bilecek kadar küçük ve dardı.. Fakat geçen güzel bir kadına bakıyordu. Mene dersin. kadın bu mayo ile denizde rakla: görünür görünmez adeta bir hâdise cl E sonra diye, omzuna dokundum. du. Bu dar, küçük mayo o zamana kaDöndü, gülümsedi: dar eski bol, kapalı mayonun içinde Bilmem diye, omuzlarmı silkti. Sakaybolan vücudünü meydana çıkannıştı Ufaktefek fakat çok biçimli bir vü na deniz, güneş, kadın bir araya geiince cudü vardL Yanmış, yuvarlak omuzlan neler olabileceğini anlatan hakikî bir güneşte parlıyor, dümdüz siyah saçlar vak'a naklettim. Sonra ne oldu ne biserbestçe ensesıne dökülüyordu. Yüzü leyim! Nimet bir haftadır plâja gelınide yandığı için birdenbire bir sıra düm yor. Kadm da görünmüyor. düz beyaz dişin pırıltılarile aydmlanmışTam bu esnada birdenbire canlanarak: tı. Şimdi boyanıyor, Nimetin pijamaları Ne tesadüf! diye bağırdı. İşte Ninı, şortlarmı giyiyor ve böyle çok daha met.. gazel oluyordu. Netice malum: Kadın Doğruldum. Kumlarda oturdum. Hayandıkça dirilmeye, lnsana dosdo.Şru, kikaten Nimetti. Mavi mayosu içinde pervasız gözlerle bakmaya, kumlara ber zamanki gibi şuh, zarif bize doğru vücudünü daha emniyetle yaymaya, ge geliyordu. Yaklaşır yaklaşmaz kumlara rinip, gülümsemeye başladı. Evvelce çöktü, oturdu. Yüzünden biraz asabî ve ona bakmaya bile tenezzül etmiyen Ni neşesiz olduğunu farkettim. Dostum bametin ahpabları yavaş yavaş sokulmaya na bir göz işareti yaparak genc kadma: başlamışlardı.. Onun hoşuna gitmek, Sİzin arkadaş nerede? diye, sordu. dikkatini çekmek için çırpındıkUrını O zaman Nimet, başile plâj kazinosunu gnziimle görüyordum. Kadına gelince işaret etti Sinirli sinirli gülerek: neşyli, küsiah, avuca sığmaz bir şey ol İşte orada dedi. Kocasile kavga emuşiu.. Kendi güzelliğinin farkına var diyor. Ne budala adam! Kadma durup mış bir hal vardı. Evvelce saklamaya dururken çattı. Daha dün İstanbula çahstığı vücudünü pervasızca teşhir et geldi. Şimdi ille <derhal bavulları hamekten hoşlanıyor, kumlarda yanmak zırıyacaksm, gideceğiz.. diye, tutturmuş, bahanesile çıldırtıcı vaziyetler alıyor~ bağırıyor. du. Onun çocuklarını, taşradaki kocasıIkımiz de merakla işaret ettiği tarafa nı tamamen unuttuğuna, yainız seneler baktık. Biraz evvel yanımızda oturan, dir farkına varmadığı güzelliğile meş bizi merakla dinliyen kırmızı mayolu gul, deniz, güneş ve erkeklerden bajka adam, ufaktefek, güzel bir kadınla asabi bir şey düşünmediğine eminim. Bilhassa asabî münakaşa ediyordu..