Katalog

Dünya muharrirlerinden tercümeler serisi: 49 BUDYAKD KİPLİNG Sönen Işık Türkçeye çeviren : S A B İ H A Ö Z S O Î Fiatı 50 kuruştur. REMZİ KİTABEYİ 18 inci yıl sayı: 6133 umhuri İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, Istanbul . Posta kurusu:.. Istanbul No 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı: 24299 24290 NURULLAH ATAÇ'm KUMARBAZ DOSTOYEVSKTnin şaheseri heyecanh roman. 50, cildli 85 kr. Tercümesi Perşembe I I Eylul 1941 Alman, tmrty Fin, ALİD KİTABEVİ V bir vatan vazifesidir Bu mücadelede halkın hükumetle müşterek ve müttehid hareketi hayatî bir zarurettîr Ihtikârla mücadele an harb | devam ediyor «Buradaki kuvvetlerin diğerlerine hiç bir faydası kalmamışlır» Fin havacılarının müessir akınları muvaffakiyetle ffncumlar Leningrad muhasarasile Sovyet Rusya neler kaybetti ? İhtikâra göz yummakla Hepimiz büyük bir hıyanete cürüm ortaklığı yapmış oluruz arb ateşi butün dünyayı kaplamak istidadile bir suıü mcmlekctleri kasıp ka\urmuş ve hâlâ taraf taraf jakıp jıknıak facialarını \aşatıp gitmekte bulunnıuş olduğu halde hukumetimizin bütün milli camiamızca benimsenen çok ciddi siyaseti sajesinde vatanunız felâketin sirayetinden masun kalan bir vaha mancarası arzediyor. Haricî sijasetimizde milletin hükumetle tamamile birleşmiş olmasının ncticcsi olan bu kımetli ve şuurlu hareketin dahilî işlerimizde de aynen bojle tecellisi, geçirmekte olduğumuz muşkül zamanların herkesçe pek kolay anlaşılacak en zarurî bir icabıdır. Diğer bir çokları arasında ihlikârla mücadele hukumetimizin buyük bir elıemmivetle takib ettiği bir iştir. Milli mukavemet kabiliyetimizin temelini teşkil eden bu işte de halkımızın hukıimetimizle el ve isbirliği eden bir jolda yıılitmesi lâzımdır. Eğer mcmleketin hayatına ve işine aid •şja fiatlan geçirilen gunlerin fevkalâdebğinden istifade etmek istijen bir takım açıkgöz muhterislerin türlü ovunlarile alabildiğine yükseltilirse halk için geçim imkânı güçleştirilmiş ve boylelikle milli mukavemet kabiüvetimu azaltılmış ve fazla olarak milli paranın kıyıneti de tehlikeye sokulmuş olur. Bu neticelerin vahameti ihtikârın ne müthiş bir cinayet olduğunu herkese açıkça gostermeğe kâfidir. Binaenaleyh hükumetın ve halkın ihtikâra karşı amansız bir mücadelede tamamile müşterek \ e muttehid hareket etmeleri ve bu canavara goz açtınlmıyarak nerede jakalamrsa şiddetle tepelenmesi hakikaten hayati bir zarurettir. Son günlerde gerek halkın uyanık ve asabî hareketi, gerek murakabe \aıifesile mükellef hükumet tesekküllerinin dikkat ve gayreti neticesi olarak muhtekirlerin lâyık oldukları cezalara daha sık sık çarpılmakta olduklarını meınnuniyetle goruvoruz. Adlijemizin kendisine te\di olunan ihtikâr curümleri muvacehesinde gbsterdiği pek jerinde sür'at ve hejbet de ayrıca teşekkiırlerimiye lâyıktır. Bu afetin bnune geçmek için hakikaten herkcsin ve bütün müesseselerimizin bu kadar uyanık dairannıaları, kararda ve icrada asla affetnıiyen bir fcür'at ve kafijet gostermelcri şarttır. ihtikâr kelimesi bizde gajr'ınıesru pahalılığın ifadesi oldu. Esasında ihtikâr bilâhare pahalı satnıak maksadile malları mahdud ellerde toplamaktan başlıyan bir harekelin adıdır. Hükumetin bidayettenberi aldığı dikkatli tedbirler bizde malların mahdud ellerde toplanmasına pek meydan \e imkân bırakmamıs gibi ise de muhtekir bütün tedbirlere rağmen ilk fırsatta menhus isinin her şeklini tatbikte tereddüd et Berlin 10 (a.a.) Alman ordulan başkumandanhğının tebliği: Şarkta, hucumlar muvaffakiyetle devam etmektedır. Leningrad muhasarasının neticeleri Bubruisk ? Açık denizlerde bir İngiliz iaşe kafilesi harb gemilerinin himaye sinde seyir halinde Büyük bir EDEN'İN İngiliz deniz BEYANATI kafilesi İran anlaşmasında hiç Hiçbir hasara uğramadan Ingiltereye vâsıl oldu fSovyet harb ~) ' tebliği 1 bir teahhura meydan verilmiyeeek Londra 10 (a.a.) Royter: Avam Kamarasında Harcıye Nazın Eden, ILondra 10 (a.a) Harbin bidaye ranla japılan İngiliz Rus anlaşmasıtindenberi şimdiye kadar mislı goruhne nın tatbıkınde hiç bir teahhura musanıiş olan büyük bir gerni kafilesi Atlas maha edemiyeceğini açıkça so>lemiştir. Sorulan bır suale verdtği cevabda Okyanusunu geçmiş ve Britanya limanlarından birine vâsıl olarak butdn ha Eden demiştir ki: « Iran hükumeti tarafından kobul mulesini boşalttıktan sonra dağOmıştır. (Arkası sahife 3 sütun 3 te Murettebattan, ticaret gemilermden ve himaye cüzütamlanndan hiç bırinde tek zayiat yoktur. Cephe boyunca çarpışmalar Merkezde bir Alman motörlü fırkası imha olundu Berlin 10 (a.a.) Alman matbuatı pptersburgun muhasarasile meşgol ol • maktadır Deutsche Allgemeine Zeitung, vaziyeti şöyle mutalea etmektedir: 1 Burada bütün teçhızatile muhasara edılmış olan çok müh'm Sovyet kuvvetleri artık dığer harb sahneîeri için hiç bır faydaları kalmamıştır ve bnha edilmek yolunda bulunuyorlar. 2 Sovyetler Birliği Kareli ile Baltığa giden şimendiferlerin ve büyüfc yfılların birlestiği mühim bir noktayı kaybetmislerdir. 3 Petersburgun silâh fabrikalan artık esas cephe için çalışamıyacaktır. 4 Petersbugda Baltık ve Finlandiyayı tehdid eden bütün tehlikeler ortadan kalkmıstır. Sovyetler Birliğinin dıj kaleleri İçin takviye merkezi vazıfesinl görei bu şehr felce uğramıştır. Alman cephesinin şimal cenahı bakımın dan İse, Petersburgun muhasarası bu cenahm yükunü fevkalâde hafifletmiştir. Husus^e k Baltık memleketleri Kjzılordunun son bakiyelerinden de tamamile temizlenmiştir. Fin hava kuvvetlerinİR faalryetî Altnanlar Dnieper'den öteye atıldı Londra 10 (a.a.) Royter: Öğleyin nesredılen Sovyet tebliği şöyle diyor: Geceleyın, butun cephe bo> unca çarp;şma devam etmıştır. «LJH Şark cephesinde Alman ileri harekâtile Rus mukabü taarruzu istikamctlerini gosterir harita Helsinki 10 (a a ) Ofı: Finlandiya başkumandanhğı, hava knvvetlerinin, pazartesi ve salı günleri 17 Rus tayyaresi düşürdüklerini, taarruz esnasmda, Sovyet iaşe üslerile karargâhlar üzerinde. isabetli darbeler gorüldüğünü haber vermektedir. Mıtralvözle yapılan bir hücumda, Murmansk Leningrad demiryolu ü zerinde, bir lokomotif kullanılmaz hale eetirilmiştir. Japonya ile Amerika înhizama uğrayan Alman tiimeni anlaştılar mı? Şanghay 10 (a.a.) Buraya gelen ve halen teyid edılmiyen haberlere gore, Japonya Ue Birleşık Amerika arasmda bu sabah bir anlaşma ımza edılmıştir. Bu haberlere nazaran Japonya, Büyük Britanya ile de ayni mahiyette bir anîaşma yapmağı derpiş eylemektedır. Mcsko\a 10 (.a.a ) Tass aı^iısı merkez cephesinden Mareşal TiTioçenko kuvvetlerinin yaptığı ıkıncı mukabıl taarruzlar neticesinde inhızama uğratılan ve parçalanan Alman motorlu tumenın.n 29 uncu Alraan tumeni olduğunu bıldirmektedir, Askeri vaziyet Fransa aleyhine Ingilterede ccreyanlar Lozovski'nin beyarıatı Moskova 10 a( a.) Royter: Sovyet hukumetinin sozcüsü Lozovski, Yelnya muzafferiyaü iizerıne, Tunoçenko'nun, merkez cephesinde taarruz hareketme devam ettığlni salı günu akssmı söyle(Arkası sahife 3 sütun 5 te Leningradın ehemmiyeti Bu şehrin kıymeti yalnız sanayi merkezi olmasında değil ayni zamanda fevkalâde stratejik bir mevkide bulunmasmdadır Eden, beyanatını «bundan başka ne yapacagız?» diye bitirdi Londra 10 (a a.) Bu gün Avara Kamarasında beyanatta bulunan llberal meb'uslardan Mander, Vişi hükumetlnı Buyuk Brıtanyaya karşı (acı bir dusmanhk» takib eylemekle itham etmış ve Buyuk Britanya hükumetinia Hur Fransızlar lehine Vişi ile alâkasını kesmekte ıstical gbstermesini istemiştır. İngıltere Hariciye Nazırı Eden, buna cevab vererek, Vişi hukumetile Bü>uk Britanya arasında diplomaük mü» nasebatın mevcud oliTiadığını hatırlatmış ve IngUterenin General do Gol'ü Hüt Fransızlarm Eefi olarak tanımış olduğunu soylemıştir. Eden, beyanatma: «Bundan başka ne yapabıleceğîmizi tayın edemiyorum» diyerek nıhayet vermiştir. ıhk Inönü h nonu navac kampında merasim Genc tayyarecilerimizin yaptıkları akrobasi hareketleri ve yelken uçuşları takdir ile takib olundu (Yazısı 3 iincii sahifede) İzmirde Atatürk müzesi İzmir 10 (Telefonla) Yarınki I I eylul. Atatürkün İstıklâl Mucadebsim muteakıb Izmıre ilk girdikleri tanhî gıindür. Belediyemizin hazırladığı Atatürk müzesi yarın saat 11 de açılacaktır. Merasimde. Belediye Reisimiz bir nutuk söyliyecektir. H. Emir Yazan: Emekli General Erhitet ^ YUNUS NADİ (Arkası sahife 3 sütua 4 te Leningrad bblgesi için Almanlar. dün tedikleri anlaşılmaktadır. Almanlar. bu mıntakada ayni zamanaksamki lebliğlerinde sadece harckatın mu\affakijetle inki>=af ettiğini bıldirdi da, Leniogradın doğu holgelerine atıler. Anlasılan, Leningrad muhasarasına lan Vorosilof ordu bakivelerine ve muhve bilâhare hücumla zaptına ınuîeallik temelen buraja gerilerden gelen jeni kuv\et tesekküllerine karsı yeni bır teıtibatı tamamlamaktadırlar. Görünüse nazaran Almar.lar, Fin kör cephe kurmakla mesguldürler. Belki fezi sahili boyunca Leningradın 5060 Ahnanlar Leningrada hücumla beraber. kilometre mesafelerine kadar yaklasa bunun ve Ladnga golünün şarkî dolayrak durmuslardır; çiinkü Leningradı bu larında bulunan Sovyet kuvvetlerini dacihetten zaptetmijeceklerine göre tazyik ha 7İ\ade sarka armak istiyeceklerdir ve bunun için yeni kuvvet yığmakları etmekte bir fayda joktur. yapmaktadırlar. Buna mukabil Leninçrada cemıbdan ve bilhassa cenub docııdan 1520 ki Merkeze gelince. malumdur ki MaAnkara 10 (Telefonla) Basvekü lometreye kadar yanastıkları ve bu su resal von Bock'un kttmandasındaki Alman merkez ordular grupu Moskova is Doktor Eefık Saydam bugün Cumhuriretle Almanların Leningrada karşı kulyet Halk Partisi umumî merkezine gelandıkları kuvvatlerm kesafetini seh tikametinde Wiyasma önlerine kadar ilerlejerek ileri doğru büyük bir çx lcrek bir müddet Parti işlerile meşgul rin cenub doğu ve doğusuna naklede(Mabadi Sa. 3 sütun 5 te) clmustur. rek asıl taarruzu buradan yapmak is Başvekilimiz Parti merkezinde Birhac söz Türk anası Kurtulus bayramını her seneki gibi roşkun bir sevincle kutla\an Izmirliler, Ataturkümüzün anasını kucağında saklajan ınezarı zi>aret ederek orasını şukran çelenklerile bezemeji unutmadılar. Ilakikî kıjmetlcri iji ölçen Türk çocuklarının bu hareketinde millî olmeîliğimizin en biijük sırnm görebilıru. Atatürkün anası Zubej'de Hanuıı! Çenesinin altından kavusturduğu, yüziinde üç koseli açık yer bırakan, kalın peçesi arka\a kıvrılmış eski biçim çarşafile o mubarek kadıncağızın hayali istc gene gözümün önünde! Çizgilerini. ha\atından bize yadigâr bıraktığı <ek bir fotograf üzerinde seçebildiğimiz o sevimli hayal, acaba bir gun hafııamudan silinebilir mi dive mcraka düşmiyelim. Zübe\de Haııımı imkânı yok unutamavız! Tarihin aşınmaz bir mevzu olarak bağnaa bastağı Mustafa Kemali kendi elile bize lıazırlayan, jetiştiren ve kazandıran o kadın, vakıâ cehrcsinde veya hallerinde birtakım hususi>etlere malik rieğildi. Fakat onda daha bSyuk bir hassa vardı: Her Türk anasına benziyordu. Çenesinin altından kavuşturulmuş. kalm peçesi arkaja doğru atitt eqki biçim sijah çarşafın üç köse halinde çerçevelediği \aX\\ bakislı temiz çehrede bütün Türk analarının tebessünıu ok\ınurdu. O Tıırk anaları ki, mütevazı koselerinde. sonu gelmı>en güclukiere isyansız göğül gererler ve dıırma^ap milltte evlâd yetistirirler. İzmirimizin sıcak kucağında uyuvan kahraman Zübeyde! Varlığımızdan^Maa ne kadar borrluvuz biz! ^^l N. Inönü kampında uçusa hazırlanan senc havacılarımız