Katalog

CUMHURİYET 28 Temmuz 1941 Yuzuncu olum yıldönümünde: Sehir haberleri Alman harb maliyesi . Y. Lermontov Iktısadî tetkikler Hayatı ve eserleriYazan: H E M MIHINA Yıldırım hazırlığı NAUNA Sokağa bakarken Bugün (28 temmuz) maruf Rus şairi Lermontov'un yüzüncü ölüm yıldönüSultanahmedde Cankurtaran mah müdür. Yirmi yedi yaşında iken hemen lesinde oturan Azize adında bir kad. hemen manasız bir düelloda feci surette gece evin üst kat penceresinden soka ölen Lermontov Rus edebiyatının unuğa bakarken muvazenesini kaybedere, tulmaz simalardan biri olarak kalmıştır. düşmüştür. Mihail Yurgeviç Lermontov 16 teşriLermontov Kafkasyada Pyatigorsk Agır surette yaralanan Azize kaldı nievvel 1814 te Moskovada doğdu. A şehrinde yerleşmişti. Burada da gene rıldığı hastanede biraz sonra ölmüş nası babası zengin bir Rus ailesine men zabit arkadaşlarOe beraber eğlence hatür. ^ sub kimselerdi. Fakat talihsiz çocuk yatından uzak durmuyordu ve gene pek küçük yaşında bile mes'ud bir ha bunun içindir ki başmdan, bu sefer Alman ticaret heyeti yat süremedi. Şöyle ki henüz üç yaşın ölümle nihayetlenen ikinci düello mada iken anasını kaybetti ve büyük ana cerası geçti: Ankaraya gitti sının yanında yaşamak mecburiyetinde Toplantılarda, eğlencelerde neşesi, aİstanbulda bulunan Alman ticaret kaldı. Böylece babasından da ayrı düş laycılığı ve nüktedanlığı ile göze çar heyeti dün akşam Ankaraya hareket müştü. Çocukluğundaki bu acı Lerpan Lermontov, arkadaşlarından bil etmiştir. Heyet, Ankarada bazı temasmontov'un kalbinde daima gizli bir hassa Martinov ismindekl gencle şa lar yaptıktan sonra tekrar şehrimize «ızı halinde kalmış ve şair daha son kalaşmaktan büyük bir zevk alırdı. dönecektir. raları yazdığı şiirlerden birinde «baba Onunla bilhassa kadınların yanında aile oğulun ayrı yaşaması ne acıdır» lay etmesi bu arkadaşınm çok canını Bir araba denize yuvarlandı Yaşarın idaresindeki İstanbul 958 mısraile bu ıstırabını anlatmıştır. sıkıyor ve onu müthiş kızdırıyordu. Lermontov on üç yaşına kadar büyük Nihayet bir gün, artık bu alaylara ta plâkah çift atlı araba, toprak yüklü annesinin yanında kaldı ve bu müddet hammülü kalmıyan Martinov. şairi dü olarak Paşabahçe şişe ve cam fabrikazarfında Fransız, İngiliz ve Alman mu elloya dayet etti. Düello 28 temmuz SÎ önünden geçerken hayvanlann ürkallimlerinden hususî dersler alarak bu akşamı gurub vakti yapıldı ve Ler mesi neticesi denize yuvarlanmıştır. Vak'ayı görenler arabayı denizden Üç lisan üzerinde aşağı yukarı etraflı montov, rakibinin anî ateşi karşısında, çıkarmışlarsa da hayvanlar kurtanladerhal olduğu yere yıkıldı. malumat sahibi oldu. Bundan sonra mamıştır. bir mektebde, bizim orta mekteblerin *** ilk senesine muadil bir sınıfa geçen Kamyon çarptı Şiir yazmıya on dört yaşında başlaLermontov iyi bir talebe olarak tanınŞoför Halilin idaresindeki 4127 numış olmasına rağmen, Lermontov'un mış ve muallimlerine daima kendini edebî hayatı, umumiyetle dört sene maralı kamyon Karaköyde Ziraat Bansevdirmişti. Fakat müstakbel şair bir kabul edilir. Zira, ilk şiirleri onun asıl kası önünden geçerken, Mercan yokutürlü arkadaşlarile geçinemiyordu. Kükabiliyetini göstermediği gibi, bir çok şunda oturan İbrahim adında birine çüklüğündenberi büyük annesinin eksenelerini de kalemi elinden tamamile carparak agırca yaralanmasına sebeseriya ifrata varan daimî şefkati Ve bırakarak geçirmiştir. 1837 de. Puşkin'in biyet vermiştir. Yaralı, Beyoğlu hastamüsamahası ile büyümüş olan Lermonölümü üzerine yazdığı şiirler edebi nesine kaldırılmıştır. tov'un mağrur, çekingen ve bir kelime yat âlemine asıl hüviyeti ile giren LerBir çocuk denize düştü ile <kapalı ruhlu» bir tabiati vardı. montov, 1841 senesine, yani ölümüne Diğer taraftan, ihtimal gene ayni seEminönü civarında deniz kenarında kadar geçen dört senelik kısa bir zabeblerin tesirile, hassas ve ince ruhlu oynamakta olan 10 yaşlannda Nizaman içinde bir çok kuvvetli eserler bir çocuk olarak yetişmişti. Bundan meddin, bir aralık ayağmın kayması vermiştir ki bu. şairin gene yaşta öldoıayı küçük Lermontov kendi şiir neticesinde denize düşmüştür. müş olmasına daima esef ettirmiştir. dünyasında güzel rüyalar görerek yaşıDenizde bir müddet çırpınan NizaUzun seneler yaşamış olsa, daha bir yor ve haricî âlemin en ufak hâdisemeddin, mevkiin tenha olması yüzünçok şaheserler bırakacağına şüphe sinden lüzumundan fazla müteessir oden ancak bir tesadüf neticesi görüleyoktu. luyordu. refc muhakkak bir ölümden kurtanlV. Karabuğa mıştır. Lermontov ruhunda, tabir caizse, ana^an doğma mevcud bulunan bu şairlik meyli ve kabiliyeti ile daha 14 yaşlannda iken şiirler yazmıya başlamıştır. Bu ilk şiirlerinde her şeyden evvel pek bariz olarak Puşkin'in tesirleri görülür. Bir kadın pencerede düştü ve öldü V. Karabuğa Almanya hükumeti 1933 senesinden İtibaren bütçesini neşretmediğinden Almanyada mil'î müdafaa masrafı olarak ne kadar para sarfedildiği hakkında hiç kimsenin kat'î bir malumatı yoktu. Hitlerin Polonya harbi başlarken verdiği nutuktan Almanyanın yalnız millî müdafaa için 90 milyar mark sarfettiğini öğreniyoruz. Almanya gibi altın ve millî t?sr>rri'ft?.n m a h r u m bir memleketin altı senelik çok kısa bir zamanda 90 milyar mark gibi muazzam bir masrafı nasıl yapabildiği malî bakımdan çok alâka uyandıran bir mevzudur. Biliyoruz ki. Alman parası 1914 umumî harbini takib eden senelerde çok büyük bııhranlar geçirmiştir. 1923 senesinde msrkın kıymeti sıfıra kadar düşmüş ve tedavüle altın esasına istinad eden yeni bir mark çıkarılmıştı. Binnetice markın iflâsile devletin borcları tamamen tasfiye edilmiş bulunuyordu. 1929 iktısadî buhranı Almanyada tesirini bilhassa para üzerinde güstermiş ve mark oldukça tehlikeli ânlar geçirmiştir. Nihayet 1931 senesinde Alman bankalarınm geçirdiği buhran neticesinde vukua gelen banka iflâsları da markın vaZ'yetini bir hayli sarsmış bulunuyordu. Bu vaziyette harbe hazırlık masraflarını karşıîamak için zengin devletlerin müracnat edcbilecekleri vergi zamları, da hilî ve haricî istikrazlar ve nihayet en flasyon gihi klâsik tedbirlere müracaa Almanya için mümkün değildi. Çünkü 1023 senesinde iflâs eden mark Alma: millî tasarrufunu sıfıra indirdiği içi pek tabiî olarak dahilî bir istikraz im kSnı yoktu. Vergiler esasen ağır bulun duğundan mükellefler üzerine daha faz la yüklenmek de hiç bir netice vermi yecekti. Enflasyon ise 1914 harbi ve mü teakıb senelerde halkta çok acı hatı ralar bıraktığı için devletin en son mü racaat edeceği bir çare idi. Yazan: J Targan Hacim Çarıklı bulunan bonoların geri alınması oldukça uzun bir zamana ve normal iktısadî şartlara ihtiyac gösterecekti. Halbuki sistemin daimî olarak işlemesi ve devletin mütemadiyen artan masraflarına cevab vermesi lâzımdı. Bunun için de iki çare mevcuddu: 1 Almanyada bulunan ecnebi alacakları üzerine el koymak, 2 Tahkim istikrazlarile bu kısa vadeli bonoları uzun vadeli borclara tahvil etrrek. 30 haziran 1934 tarihinde hükumet uzun vadeli ecnebi alacakları üzerine el koyclu. Bu tedbirle Alman parasının harice çıkmasma mâni olunuyordu. Fakat Alman borclular borclarını müntazaman Reichsbank'a ödemek mecburiyetinde idiler. Devlet mütemadiyen artan ve bankada biriken bu paraları bonolara karşılık olarak kullandı. Fakat bu tedbir kâfi değildi. Ecnebi alacakları bonolarıh |miktarını karşılayabiliyordu. Binaenaleyh yegâne çare bu bonoları uzun vadeli devlet borclarına tahvil etmekti. Yapılacak istikraz politikasının muvaffak olması için bazı tedbirler almak ve iktısadî bünyeyi hazır'amak lâzımdı. 19^3 senesinde Almanyada faiz nisbeti yüzde onla on iki arasında dolaşıyordu. Böyle faizin çok yüksek bulunduğu bir zamanda piyasaya yeni tahviller sürmek için çok ağır bir faiz ödemek icab edecek ve devlet çok ağır bir yükün a'tına girecekti. Alman hükumeti 21 kânunuevel 1933 tarihli bir kanunla yüzde on faizli şehir tahvillerine: yüzde 4 faizli yeni tahvillerle değiştirilmedikleri takdirde beş sene müddetle faiz verilmiyeceğini ilân etti. Ve müteakıben birçok kanunlar ayni usulü bütün tahvillere tatbik ettiler. Değiştirme ameliyesi Almanyada mükemmel bir surette muvaffak olmuşrur. Ayni zamanda Reichsbank'ın bu işte oynadığı büyük rolü de ihmal etmemek lâzımdır. Faizi düşürmek için Alman bankası yüzde dört faizli yeni tahvillerin en bellibaşlı müşterisi olmuştur. Bu cezrî hareketler neticesinde faiz nisbeti Almanyada tabiî bir vaziyete gelmiş bulunuyordu. Fakat istikrazların muvaffak olması h£kim olması lâamdı. Bunun için de 1934 senesinden itibaren Almanyada ssham ve tahvilât ihracı devletin sıkı bir kontroluna tâbi tutuldu. Devlet borsada hususî müe?seseierin kendisine rekabet etmemeleri için esham ve tahvilâ' ihracını tamamile kendi müsaadesine tâb: kılmıştır. Bu şekilde borsa tamamile devîetin inhisarına düşmüş bulunuyordu 4 teşrinisan; 1''34 tarihli bir kanun Enonim şirketleri, dağıttıkları kârın yüzde 6 ilâ 8 inden fazlasını devlet tahvilâtma yatırmağa mecbur ediyordu Nihayet millî servetin harice kaçmasma mâni olmak için de Almanyada 193: ser.esinden itibaren çok sıkı bir döviz tahdidatı politikası takib edilmiştir. Dövizi inhisarına alan Alman Millî Bankası bu tahdid poütikasını büyük bir •.nuvrufakiyetle takib etmiş ve Alman ihracatının temin ettiği dövizi yalnız harb sanayiinin ihtiyacı olan iptida nıaddelerle stokların tedarikinde kullanmıştır. Bütün bu tedbirler sayesinde Almanya kısa vadeli bonoları uzun vadel devlet borclarına tahvil için lâzım olan iktısad: muhiti yaratmış bulunuyordu Ellerinde para bulunan sermayedarlar paralarını plâse edecek yer bulamayınca devlet tahvilâtına rağbet artıyordu. Almanya takib ettiği bu malî politika neticesinde vücude gelecek iktısadî faaliyetinin tesirlerini vergilerinin arunasında göstereceğini tahmin etmişti Ve bu fazla gelirle yapılan istikrazlann iidenebileceği tahmin ediliyordu. Fakat Doktor Schacht burada aldanmıştır. Almanyada takib edilen bu politika neticesinde devletin borcu gün geçtikçe arîrnış. vücude gelen iktısadî faal!.yet ııeticesinde hakikaten artan verei geliri bu borcları ödemeye kâfi ge'memiştir. I s k a t ne de olsa devletin yükü bir parça hafiflemiştir. Filhakika Almanyada 1933 senesinde 8.5 milyar olan vergi geliri 1937 senesinde 17.5 milyara çıkmıştır. Bu tezayüdün sebebini yalnız nasyonal sosyalizmin vergileri azaltacak yerde çoğaltmssında aramak doğru değildir. Çünkü ayni zamanda vücude gelen iktısadî faaliyeiin vergiler üzerinde gösterdiği müsbet tesir mevcuddur. aponya ile İngiltere ve Amerika arasında, bir harbin, artık önüne geçilmez olduğuna ııu.».jjtimek yaıılış olmasa gerektir. Japonya, Hindiçiniyi, Vişinin nzası, hatta yardiDiı ile kısmeu veya tamamen işgal ettikten sonra, lıer istediği zaman, buraciaıı cenuba sarkabilir. Hindiçinî, Singapuıa, Filipiıı adalarına ve Holanda lündıstanına saldırmak için mükemmel bir sıçrama tahtası, bir taarruz üssüdür. Vaziyet böyle vahim bir şekil almca İngiltere ile Amerikaııın Japonyaya karşı bir «yıldınm hazırlığı» yapmalan lâzııngelir. Japonyanın bugünkü gidişi, ]93Â eylulünde Almanyanın Çckoslovakyaya karşı harekete geçisine benziyor. O zaman, İngiltere ile Fransa, Almauyaya karşı vakit kazanmak istiyorlardı; şimdi de Amerika ile İngiltere, Japonyaya karşı \akit kazanmağa çalışıjorlar; kazanabiıecekleri vakit, Japonlaruı Ilindiçinî deniz ve hava üslerine yerleşruek ve Si\amı da kendilerile berabcr sürüklemek için muhtac olduklan .zaman» dan ibarettir. Eğer, Japonya, Hindiçinî üslerine yerleşiikten ve böylece kendi cenub cenahını emniyete aldıktan sonra Sovyetler Birliğinin Uzak^arktaki arazisini ele geçirmeğe kalkışıısa, bu «zaman kazanma» İngiltere ve Amerika hesabma bir müddet daha uzayabilir. Anglo Saksonların, bilhassa Amerikalıların yapmak mecburiyetinde oldu kları «yıldırım hazırhğu nın inkişaf lıalinde olduğu görülüyor. Son günlerde Ameıikadan gelen haberler, bunu göslermektedir: HAVACILIK Lermontov 1830 da Moskova Üniversitesine girdi ve mülkiye tahsiline başTargan Hacim ÇARIKLI lıyacak oldu. Fakat ders programı çok tahdid edilmiş bulunduğundan Lermontov bu tahsile ancak bir sene, o da yarımyamalak, devam edebildi. Ve bu senenin hitamında Petersburga gitti. Petersburg Üniversitesinin kendisini tekrar birinci sınıfta okumıya icbar etınesi üzerine burada okumaktan vazgeçti, ve büyük annesinin şiddetli itira/iarına rağmen süvari mektebine yazıldı. Bu mektebdeki iki senelik tahsili Bu usul eflasyonun arzettiği tehlikeyi Manş cephesinin esnasında Lermontov, eski Rus an'aler vurmak iktida bertaraf etmektedir. nesine uyarak, elinden kalemi bıraktı gittikçe eski hızını rında bulımduğu Yukarıda en umumî hatları içinde ve kendisini kadın ve eğlence âlemine bulmağa doğru gigösterilmek istenkısaca izahına çalıştığımız bu malî sistekaphrdı. Bu senelere bilâhare gene den hava muharemektedir. min 3933senesindenberi Almanyada nasıl kendisi çok acımış ve onlardan «boş beleri yanında şark Sovyet tayyarecicephesinin MoskoAt yanşlarının üçüncü hafta müsatatbik edildiğini gözden geçirelim. AlYüzme şampiyonası geçen fena seneler» diye bahsetmiştir. liğinin Alman şehir vaya doğru inkişaf eden Alman bommanyada millî müdafaa masraflannın bakaları dün büyük bir kalabalık ölerlne karşı taarruza geçmemiş bulunLermontov'un yazı ve edebiyat âle bardıman taarruzları göze çarpmakta seçmeleri bitti icab ettirdiği parayı tedarike Reichs nünde yapıldı. Müsabakalarda Hariciye masını daha ziyade taarruz imkânlanminden uzak, kadın ve votka arasmda dır. bank Müdürü Doktor Schacht memur Vekili Şükrü Saracoğlu da bulundular. İstanbul yüzme şampiyonası seçmeleri nın mahdud olduğu şeklinde görmektegeçen bu hayatı mektebden zabit olarak Garb cephesinde Alman havacılığının yiz. Ingiüz havacılanmn da çok defalar edilmiş ve Alman maliyesi en mutlak Yauş tertib heyetinin hafta arası mat dün Moda havuzunda yapılmıştır. Müçıktıktan sonra bir kaç sene daha dedaha ziyade tedafüî mahiyeti olan bir ve sık sık itiraf ettikleri gibi sınırlar ;alâhiyetlere malik olan bu büyük ma buata verdiği programı cumartesi günü sabakalara 105 yüzücü iştirak etmiştir. vam etti. Onu Petersburg civarında adil etmesi, ikili, üçlü ve çifte bahis 200 serbestte Galatasaraydan Mustafa, tabiye sistemi tutturmuş olması, İngi dan başlayarak Berline kadar olan arazi üyecinin emrine bırakılmıştır. Muallim mekteblerine alınabir alaya vermişlerdi ve bundan istiliz hava taarruzlarının gün geçtikçe art boyunca tertiblenmiş bulunan yer ve Doktor Schacht işe. Arbeitswechsel ve üzerinde oynayan meraklıları bir hayli 2.42.4 ile birinci, 100 sırtüstünde Hayfade ederek şehrin eğlence âlemlerinaşırtmış, ve bu yüzden bilet gişelerin darpaşadan Fuad 1.62.2 ile birinci, 1500 masını intac etmektedir. İngiliz tayya hava müdafaası ve mukabelesi çok şid Sondervvechsel isimlerile anılan kısa cak parasız talebe den hiç aynlmıyordu. relerinin esas hedefi Kolonya olma' detlidir. Bunun kat'iyetle böyle oldu vadeli bonolan tedavüle koymakla baş de kargaşalık olduğu için yarışlar da serbestte İstiklâlden İbrahim 24.43.4 daMuallim mekteblerine alınacak paNihayet Lermontov'u tekrar şiir dün üzere Lil ve Roterdam'a karşı ağır ta muayyen saatte başlıyamamıştır. kika ile birinci olmuşlardır. Türk bayğunu gösterecek hâdiseler yok değildir. lamıştır. BunlardaTi birincisi nafıa, ikinrasız yatılı talebenln kaydına başlanyasma getiren bir hâdise oldu: 1837 de arruzlarda bulundukları, Hanover sa Dünkü koşular şu şekilde neticelen rak yanşında Galatasaray takımı birinci, mıştır. İyi ve pek iyi derecell bulunan cisi ise millî müdafaa plânlarının fiHarbin başındanberi, İngiliz tayyarecibüyük şair Puşkin'in ölümünden dolayı nayi mmtakasının kesif akınlarla tah Beykoz takımı ikinci olmuşlardır. Kule lerinden başka hiç bir memleket hava nansmanında kullanılmıştır. Reichsbank miştir: talebeler arasında, orta mekteblerden derin bir teessüre düşen Lermontov'un, rib edihnekte olduğu tasrih edilmek Birinci koşuda Prens Halimin Elhanı atlamayı Galatasaraydan Sabri kazan 3, liselerden 5 namzed, ağustosun cılığı bu müdafaa hatlarını aşarak Ber tarafından iskonto edilen bu bonolan cŞairin Ölümü» ismile neşrettiği şiir tedir. Devamlı surette taarruza geçen mıştır. lini bombardıman etmek muvaffakiye devlet bir tediye vasıtası olarak kullan 1.40 dakika ile birinci, gene Prensin 11 inde toplanacak olan muallim mecbütün Petersburg muhitlerinde ve da Britanyah tayyarecilerin son günlerdeki Küçükler arasmdaki müsabakalarda lisleri tarafmdan seçilecektir. tini gösterememistir. Büyük Britanyalı mıştır. Devlet alacaklılarına para vere 'oyrazı ikinci oldu. Ganyan 100 kuruş ha sonra bütün Rusyada nihayetsiz a zayiatı, Alman müdafaa sisteminin enercek yerde bu bonolan veriyor, ve bu 'erdi. ise; 200 serbestte Beykozdan Bedri 2.40.4 tayyareciler de se>Tek olarak ve her dekisler uyandırdı ve büyük muvaffakiyet jik çabşmasile yükselmiştir. İkinci koşuda; Fikret Atlının Gelgeçi, ile birinci, 100 sırtüstünde Beykozdan ve erkekler arasmda yapılan bu geçid fasında Berline kadar olan müdafaa bonolan tasarruf eden hamillere sırf bu kazandı. Alman havacılarınm akınlan mahdud sisteminin çok kesif ve şiddetli bulun iş için kurulmuş Bank Für Öffentiche .50 dakikada birinci, Sedadın Süleykı Bahaddin 1.34.1 ile birinci, 800 serbestte resmine 240 mükellef iştirak etmiştir. Fakat bu şiir hükumetin nazarı dik olmuş ve Skoçya ile şimalî İngiltere üze duğunu itiraf etmek pahasma Berline Arbeiten veyahud kısaca Öeffa ismi ve ikinci oldu. Ganyan 150, ikili bahis 300 Galatasaraydan Kemal 13.51.6 ile birinci Bu merasimi müteakıb muhtelif mesakatini başka bir noktadan çekmişti. Çar rine birkaç hafif taarruz tevcih edilmiş akınlar yapmışlardır. Bu maksada kul rilen bankada kredi açlıyordu. Hamil suruş verdi. olmuşlardır. Türk bayrak yarışını Beyfeler üzerinden atletizm müsabakalan lık idaresi Lermontov'un bu şiirinde tir. Üçüncü koşuda, H. Eraym Mimozası koz takımı 4.26 ile kazanmış, Galatasalanılacak uzun menzilli ve kudretli mü ere bu krediyi gerek çek gerekse ciro vasıtasile tasarruf etmeleri imkânı ve 2.14 dakikada birinci, Fikret Atlının ray ikinci olmuştur. Kule atlamadan ve bomba atış talimleri yapılmıştır. bazı ihtilâlci fikirler sezmişti. Bunun Sovyet cephesinin bu hafta zarfında dafaa silâhlan olan tayyarelerin mevüzerine şair Kafkasyaya sürüldü. Bu inkişaf eden bellibaşlı hâdiseleri arasm cudiyeti de şarttır. Sovyet tayyarecile rilmişti. Görülüyor ki ortada para de Misj ikinci oldu, Ganyan 275 kuruş Galatasaraydan dört, Beykozdan iki kişı Dünkü bisiklet yarışı nunla beraber, bu sürgün uzun sürme da Moskovanm bombardımanı vardır, rinin henüz böyle bir teşebbüste bulun ğil, sadece kredi mevcuddur. finale kalmıştır. Su topu müsabakasında /erdi. Bsden Terbiyesi İstanbul bölgesi bldi. Çarın çocuklarınm hocası olan şair Bütün cephe boyunca kara ordjjiarına nıamış olduklanna bakılırsa müdafaayı Eğer bu sistem bu kadarla tamamlanDördüncü koşuda Suad Aksarun Mih muhtelit takun Galatasarayı 8 3 mağsiklct ajanlığınm mükellefler arasmda Jukovskiy'in tavassutu üzerine Çar. Ler yardım eden, motörlü kıt'alara taarruz tercih ettiklerine hükmedilebilir. Bu mış olsaydı, memlekette neticesi aşağı ülcanı 2.07 dakikada birinci, Hasan lub etmiştir. tertib ettiği üçüncü teşvik yarışı dün montov'u affetti ve Petersburga dönme eden, gerek Baltıkta ve gerekse Tuna vaziyet karşısında Alman havacılanmn yukan evrakı nakdiye enflasyonunun lılutlunun Karakuşu ikinci oldu. GanBeden terbiyesi mükellefleri öğleden sonra yapılmıştır. Fenerbahçe sine müsaade verdi. an 150, plâseler 100, 250 ve 350 kuruş ile Karadeniz üzerindeki deniz nakliya daha cür'etle ve kendi şehirlerinin em ayr.i olan bir kredi enflasyonu doğurasUdı önünden hareket eden on altı ve atletizm müsabakaları erdi. Lermontov Petersburgda gene eğlence tına zararlar verdiren Alman ve Sovniyet altında bulunmssından alacakları caktı. koşucu Kartala kadar gidip gelme suBuna mr.ni olmak îçin bu bonolan Beden terbiyesi mükellefleri arasmBeşinci koşuda Ahmedin Karanfili âlemlerine devama başlamıştı. Bu yüz yet karşıhklı hava taarruzlan artık nor cesaretle Moskovaya ve diğer büyük relile 35 kilometrelik mesafeyi kate.52 dakikada birinci, Salih Temelin daki atletizm müsabaklan dün Kadıköy den başından ilk düello macerası geçti: mal vaziyetler ve günlük hâdiseler ha Rus şehirlerine karşı daha çok şiddetli bankalardan geri çekmek lâzımdı. Her deı ck stada dahil olmuşlardır. Lermontov bir baloda Fransız elçisi linde cereyan edip gitmektedir. Bu ta taarruzlarda bulunmaları ve önümüzde ne kadar bu sistem memlekette bir faa Dandisi ikinci oldu. Ganyan, 200, plâ sahasmda yapılmıştır. Kız ve erkek müNeticede Topkapıdan Sabri bir saat kelleflerin iştirakile bir geçid resmi yanin oğlu ile kadın yüzünden bir kavarruz ve baskınların umumî vaziyeti de ki hafta zarfında bu taarTuzlarm kesa iyet doğuracak ve binnetice devletin eler 175, ve 125 kuruş verdi. Altmcı koşuda Simsaroğlunun Demeti pılmş ve bu münasebetle İstildâl marşı bir dakikada birinci, Hilâlden Alâedgaya tutuştu ve iki gene. birbirlerini ğiştirecek ve nazarı dikkaü celbedecek fet peyda etmesi ihtimali yok değildir. ergi gelirini çoğaltacaksa da, doğacak düelloya davet ettiler. Düelloda Fran bir hususiyetleri yok gibidir. aaliyetin vergi gelirini çoğaltması ve .02 dakikada birinci, Buketi ikinci ol çahnmıştır. Beden terbiyesi mükellef din ikinci, Topkapıdan Hamza üçüncü lerini Amiral Fahri teftiş etmiştir. Kız ' olmuşlardır. sızm attığı kurşun boşa gitti. Bunun A. AHISKAL bu gelirle bankalarlarda rehin olarak, u. Moskovaya taarruz ve bombardıman üzerine, Lermontov asil bir harekette ve buna Sovyet tayyareciliğinin mukagece Beyoğlunda bir arkadaşa diyorduk. bulunarak tabancasım havaya sıktı ve belede bulunmayışı haftanm en hareTatlı bir rüzgâr hummalı bir ateşle düello bu suretle tatli bir sona bağlan ketli safhasıdır. Bu hafta zarfında Mosdümüzün de evi Kadıköyünde idi. Şimyanıp kavrulan şakaklarımıza biraz seınıs oldu. | kovaya karşı dört hava taarruzu yapıldiki 12.15 yerine o zaman tam birde rinlik üflüyordu. Ekseriyet, dönmeğe Bununla beraber. bu işten gene Ler mıştır. Birincisine 200 tayyare iştirak kalkan vapuru kaçırmamak için sık sık karar verirse tabanlan kaldırıp kaçmaetmiş ve tehlike işareti beş buçuk saat montov zararh çıktı. Düello hükumet saatlerimize bakıyorduk. Fakat insan yı canıma minnet bilecektim. tarafmdan yasak edilmiş bir fiil oldu sürmüştür. Bu iki yüz tayyareden sade etrafında hep sevdiklerini göriince, üs= Şimdi ben sizin canmıza okurum! ğundan şairi tekrar Kafkasyaya sürdü ce 17 tanesinin düşürülmüş olmasma tüne biraz da kafası dumanlanıp ruhu Diye omuzbaşımdan bir tehdid yükBeş on kere batmak, devrilmek tehli zarlığmdan geçmeyi göze alırsak yol sınlar! ler. Fakat şair. oradaki hayatmdan hiç göre, Scvyet müdafaa tertiblerinin tam neşelenince yarıyanya kendinden geçikesi gösteren bir sandal yolculuğundan yarıyarıya kısalacaktı. Hafif bir mehFikrini ileri sürüyorlardı. Kimse, ca seldi. Arkasmdan da bir silâh patladı. de şikâyetçi değildi. Oranın, kendisi randımanla çaljşamamış ve belki ıde yor. sonra Üsküdara çıktık. tab dalların arasından süzülerek mezar dıya, hortlağa, hayalete inanır görün Fenerbahçeli Kâzımın elindeki tabangibi merd insanlarını çok seviyordu. böyle bir taarruzu beklemediklerinden Anlaşılan dördümüz de böyle derin Saat dörde yaklaşmıştı. Her taraf taşlanmn beyaz ve soğuk sathında oy müyordu ama, dikkat ediyordum, ben canın namlusundan hâlâ duman tüterOnları bir çok eserlerinde yaşatmış ve baskma uğramış bulunmalan ihtimali bir gaflete dalmış olacağız ki evi, Ka sakin ve sakitti, herkes uyuyordu. Or nak akisler vücude getiriyordu. Birden de dahil olduğum halde bütün kafile ken hortlaklarm topu birden yere sekendisi ile baraber bu cesur kavmin vardır. Sovyet makamlarınm iddialarma dıköyünü ve vapuru tamamen unuttuk. tada ne bir araba, ne de otomobil!.. bütün arkadaşlar, cadılardan, hortlak erkânı korkudan zangır zangır titriyor rilmişti. Bu, ne tesirli kurşundu Yaruhunu da ebedileştirmiştir. Kafkasya göre, tektük tayyarelerin müdafaa ateAkhmız başımıza geldiği vakit saatin Bu sefer ikinci delilik yapmıya kalk lardan, hayaletlerden bahsetmeğe ko du. Nihayet ne karar verdik, tahmin e rabbü. Sıra ile arka arkaya dizilmiş lıların karakterini çizen bir çok hikâ şini aşabildikleri söylenmekte ise de, yelkovanile akrebi, hiç unutmam, tek maziar mı? yuldular. Buna rağmen, hepimiz duy demezsiniz, istikameti değiştirip ana değillerdi ki tek mermi hepsini delip yeler yazmış, sonra bunlarm bir kaalarmm beş buçuk saat devaml bu idğne imiş hissini verecek kadar muntageçsin! Ya, korkudan seri halinde bir Haydi yayan gidelim! duğumuz korkuyu gizlemeğe çalışıyor, yoldan gitmeğe.. çını bir araya toplayarak «Zamanımızın diaya aykırı görünmektedir. İkinci ve zam ikinin üstünde birleşmişlerdi. baygmlık buhranına tutulmuşlar, yaKorkaklığıma, çiyliğime, züppeliğime zorla gübneğe, alay eder görünmeğe uğKahramanı» ismi ile ayrı bir eser ha üçüncü Moskova taarruzlarının ağır ve Ve mezarlıkta görünen hayaletler biBen, hani kendi hesabıma memnun hamletmiyeceklerine kani olsaydım: raşıyorduk. O anda karşımızda bir ta zim için ebediyyen bir muamma halin hud da, bir ihtiyat tedbiri olmak üzere line getirmiştir ki. bu, şairin şaheseri en ağır çaplı bombaların atılmasile yaılmadım değil. O halde ta Modaya ka Ben şahlarımı buraya kadar se kım beyaz gömlekli insanlar peyda o de kaldı. Hiç birimiz meselenin esasını toprağa kapanmayı tercih etmişlerdi. olarak kalmıştır. Diğer büyük bir e pılmış bulunması da gösteriyor ki, bidar gitmeği zateri gözüm yemiyordu. verim. Artık şuradan şuraya kımıldıya lup öteye beriye sıçramıya başlamazlar öğrenebilmek için bir daha oradan geçKâzımı bu muvaffakiyetinden sonra seri olan «İblis. de Kafkasyanm şiir rinci taarruzun verdiği neticeye naza Eh, dedim, ne yapalım burada bir cak halim yok! mı? Haydi, yalnız başıma olsaydım, ha mek cesaretini gösteremedi! zaptetmek mümkün obnadı. ran daha ağır tayyarelerin müdafaa •telde kalırız. dolu dekorları arasında geçer. Diyip ayrılacak, bir kahve köşesi bile yalâta kapıldığıma hükmedecek, göz Hay Allah müstahakını versin Salim hatlannı aşabilecekleri kanaati doğmuş Nasıl aldınız mı payınızı! Gözleri hepimizden fazla süzük biri bulsam orada sabahı edecektim. Fakat lerimi silip tekrar etrafıma öyle ba hoca. Şimdi bu hikâyeyi anlatmanm tur. Diye bağırarak ileriye doğru koşuatıldı: kacaktım. Hayır, böyle bir vehme düşyiğitlik damarım kabardı: Görülüyor ki Alman havacılannın sırası mı idi? Adımiarımız ağırlaşmış, yordu. Biraz sonra yere eğilmiş bize Canım neye burada kalıyormuşuz. müş olmamızm imkân ve ihtimali yok Pekâlâ!.. yı bastırdım. Moskovaya kadar uzanarak oldukça ge Üsküdardan gideriz. sesleniyordu: tu. Çünkü herkes onları birbirine gös seslerimiz kısılmış, nefeslerimiz duranis mikyash tahribler yapmasına karşıAğır aksak yola düzüldük. Tramvay Gelin de maskaraların halini seycak gibi olmuştu. Bu gece de, tıpkı o Ötekilerin ikisi birden tasdik ettiler: terip alçak sesle: lık, Sovyet havacılığı sadece müdafaahattını takib ederek iki tarafa yalpa akşamki gibi hafif bir mehtab vardı. redin! Sahi yahu!. da kalmak ve en fazla Köstence ve Aman birader, ne yapacağız? Biraz daha ilerledik. Ansızm bütün aSilâh sesine koşan bekçi ve polisle be Aman, delilik etmeyin Allah aş vura vura ilerliyorduk. •fr Geçen hafta intihabı yapılan Ar petroüar mıntakasını hedef olarak alSualini soruyordu. Doğrusunu ister ğızlardan birden: Salm hocanm çenesi açılmış hiç durına! raber ilerledik. Bir de ne bakalım! O matörler Birli*i idare heyeti riyase mak düşüncesinden vazgeçememektedir. İşte hortlaklar! hortlak zannettiğimiz beyaz hayaletler. İmkânı yok, ne biz kalırız, ne de madan söyleniyordu. Tam Karacaahme seniz o akşam, bu geceki gibi kadar da tine Lutfi Yelkenci seçilmiştir. Öyle tahmin edilebilir ki, Rumen petdin korkunc servileri uzaktan görün içmemiştim. Aklıma, irademe tamamile eni bırakırız! Feryadı yükseldi. Hakikaten on beş bir ağacdan öbür ağaca gerilmiş ipe diİf Ticaret Ofisi umutn müdürü Ah rol sahasınm havadan müdafaası pek de sahibdim. Yalnız mütalealarımız birbi yirmi metre ötede b.r takım beyaz kaf zilmiş don gömlek gibi çamaşırlar de'müştü. Diye ayak dirediler. med Cemil Coni dün Ankaraya gitmiş kuvvetli değildir. Sovyet havacılığı buğil mi imiş? Kâzımın körün taşı gibi Oyun bozanlık etmemek içîn çaresiz tanlı vücudler sallanıyorüu. Arkadaşlar, dedi, biliyor musunuz. rine uymuyordu. Kimi: tir. Umum müciür Ankarada Ofisin rada daha kolaylıkla İş g5rebilmekte ve Üzerlerine doğru yürüyelim! teşkilâtının genişletilmesi işi iUerinde biraz da. Almanyanın candamarı mahi razı oldum. Motörlü arabanın ilk icad vaktile Kütahyada orta mekteb müdürü Durakladık. Birbirimizin yüzüne bak rastgele savurduğu kurşun anlaşılan i«""Miği devirden kalma bir otomobilin iken başıma ne geldi? Gene böyle bir Diyor, bir kısmı: temaslarda bulunacaktır. makla beraber hayaletlerin hareketle pe tesadüf edip koparınca oldukları yeyetinde gösterilen petrol isinde darbelâneır lâneır Karaköye indık. davetten dönüyorduk. Kasabazun me Tabaacast olanlar nişan ahp at rini de gözden kacırmamaya gayret e re söküvermişler! Almanların Moskovaya kadar uzanmalarına karşılık Sovyet havacılığı müdafaada kalmağı ve Rumen petrol sahasına hücum etmeği tercih ediyor f Yazan: Haftanm «•» bilânçosu | Arif Ahtshal Bu vaziyette, Almanyanın harb masraflarını yapmak için tatbik ettiği mal sistem birçoklanmızın zannettiği kada yeni ve orijinal değildir. Bu sistem ilk defa olarak 1914 senesinde Reichsbank direktörü olan Havenstein tarafından düşünülmüş ve 1914 harbi esnasında Almanya tarafından tatbik edilmiştir. Bu sistemin en göze çarpan vasfı paranın îrredi defil, kredinin para yaratması, evrakı nakdiye yerine bankalarda mevcud mevduatın kaim olmasıdır. Bu malî sistemde devlet. az faizli ve çok kısa vadeli hazine bonolannı bankalara vermekte ve buna mukabil de bankaların kendisine kredi açmasını iste için devletin ayni zamanda borsaya da mektedir. Bankalar bu hazine bonolarmı bilânçolarının aktifinde göstererek devlete kredi açmışlardır. Devlet her altı ayda bir defa yaptığı tahkim istikrazlan neticesinde bu bonoları çekmek imkânını bulmuş, ve ayni muameleyi müteaddid defa'ar tekrarlamıştır. Görülüyor ki bu sistem devlet borclarını çoğaltan bir kredi sisteminden başka bir şey değildir. At yarışları Yarışlarm üçüncü haftası büyük bir kalabalık önünde yapıldı 1 10 temmuzda biten 40 günlük müddet zarfında Amerika tezgâhlarında, htr gün bir harb gemisi İnşasuıa başiarımıştır. Ayni müddet içinde denize indırlien 22 harb gemisi arasında South Dakota zırhhsı, 2 muhrib, 1 denizalü, 7 seıi torpidobot ve daha küçük muhteiıf gemiler vardır. 2 Kaliforniyadaki Todd tezgâhlarırda, İngiltere hesabma inşa edilen ilk 20 şilep 15 ağustosta denize indirileceklerdir. Bu vapurlar kızağa konulduktan 4 ay sonra denize indirilmiş olacaklardır. Portlandaki Todd tezgâhlaruıda da, bu vapurlara benzer 30 şilep yhpıimatkadır. 3 iki Amerikan muhribi, omurgaları konulduktan 7 buçuk ay sonra dehize indirildikleri için, modern muhrib inşasında yeni bir rökor tesis edilmiştir. Gorülüyor ki Anglo • Saksonlar için büyük ehemmiyeti haiz olan deniz hakımlyeti vasıtalarının inşası hızlanmıştır, lakat bu sür'at, henüz Büyük Harbdeki rökorları bulamamışttr. Geçen Büyuk Harbdc, Amerikan deniz tezgâhlan, gemi inşaatında hakikaten akla hayrct veren rbkorlar tesis etmişlerdi; mescla, 29 günrie bir şilep ve 45 buçuk güııde bir muhrib yaparak hizmete soknıuşlardı. Bu defa ise şileplerin ve muhriblerin yalnız denize indirilmeleri 4 ay ve 7 buçuk ay sürmektedir. Bu itibarla Amerikan tezgâhlan, eski rökorlarııu tekrar tesis edebilmek için, daha büyük gayretler sarfctmek mecburiyctindedirler. Yıldırım hazırlığı henüz yıldınm hızını bulamaraıştır. O KUçük hikâye Hortlaklar Ahmed Hidayet Kısa Haberler