Katalog

21 Haziran 1941 CUMHURtYET Beden terbiyesl mükeliefleri Atlantik harbinin şiddeti D ngiltere hükumetinin neşrettiği raII kamlar, Atlantik harbinin, ne kaU dar pahalıya mal oldoğunu gösteıiyor. Bu rakamlara göre geçen mart ayında Ahnanlar tarafından batınlan vapurlarm hacmi 505,750 ton, nisan ayında bannlanlann hacmi 581,251 ton ve mayıs ayında batınlanlann hacmi 461,328 hmdur. Yani şu geçen üç ayda batırılan vapurlaruı hacmi bir buçuk miîyon tonu geçmektedir. Bu zayiaön ağırlığı üzerinde söz söylemek Mİddir ve her ay ba kadaı muazzam bir kaybı çekmek, ayni zamanda bu kaybı telâfi için çalışmak, güç tabanunül ediür bir yüktür. Fakat İngiltere, bu müthiş yüke tahammül etnıediği takdirde daha çok ağır jüklere tahammül mecburiyetinde kalmaktan korkazak mücadeleye devam ediyor ve zayiaunı telâfi için her çareye bas vuruyor. Iktısadî tetkikler r | Müiahazalar I Bir dost elî • sıkarken... ^ Hazırlanan kıyafet, bayrak ve filâma talimatnamesi mer'iyete girdi Ankara 20 (Telefonla) Erkek ve kadın beden terbiyesi mükellefîerîne mahsus kıyafet, bayrak ve filâma talimatnamesi meriyete konuldu. Beden terbiyesi mükeliefleri toplu yürüyüşlere ve talimlere tespit edilen bir örnek kıyafetle iştirak edecekler, millî bayram ve tatil günlerinde bu kıyafette gezebileceklerdir. Şapka haki renktedir ve başı örten kısmı, tepeliği, enseliği, güneşlik ve kokardı vardır. Elbise, gömlek ve golf pantalonundan, teferrüatı da apulet, bel kemeri ve tozluktan ibarettir. Cebelitankta bir infilâk Amerikanın harb hazırlığı Bir ticaret vapurunun Kauçuk istihlâki tahdid patlaması mühim za edildi, çelik istihsalâtı rarlara sebeb oldu arttırılıyor Vaşington 20 (a.a.) Birleşik Amerika hükumeti kauçuk istihlâklerini tahdid etmiştir. Bu suretle millî müdafaa programmda kullanılmak üzere stoklar vücude getirilecektir. Hükumet memurlannrn beyan ettiklerine göre bu hususta bir plân hazırlanacaktır. Bu plân mucibince kauçuk maddeleri yapan fabrikalar evvelce kullandıkları kauçuk nıspetinin muayyen bir yüzdesini elde edebileceklerdir. Hangi maddelerin imalâtında tahdidat yapılacağı fabrikalara gösterilmiyecektir.. Fakat otomobil lâstiği imalâtı tasrihen azaltılacaktır. İstihsalât bürosunun verdiği rakamlara göre Amerikada senede istihsal edilmekte olan 817,000 ton kauçuk miktan yeni plân mucibince 600,000 tona indirelecektir. Otomobil lâstiği yapan Ankara 20 (Telefonla) Başvekil fabrikalar umumî istihlâkin yüzde yetDr. Refik Sajdam, beraberinde tktısad raişini kullanıyorlardı. Vekili Hüsnü Çakır olduğu fcalde buÇelik istihsalâtı arfanlacak gün Eti Banka giderek bir müddet meş Vaşington 20 (a.a.) Amerika çelik gul olmuştur. fabrikaları Rocheuses dağlanna ve AmeDalkiliye memurlarına dair rikanın pasifik sahillerine doğru genişletilmesi için plânlar hazırlanmıştır. kanun Ankara 20 (Telefonla) Dahiliye Resmen bildirildiğine göre, bu plânlamemurlan kanununun 2 ncl ve 3 üncü rm tatbikı 100 milyon dolara mal olamaddelerini deği^üreri lâyiha Mecllse cak ve bu fabrikaların istihsalât kabiliyeti bir milyon 556,000 ton çelik artaverüdi. caktır. Lalinea 20 (a.a.) Diin akşam hava kararırken Cebelitarıktan fiddetli bir infilâk sesi gelmiştir. fnfiiâltın lkoanda İngilterenin Atlantikte kaybettiği her btüunan bir ticaret vapurunda çıkan gemi, İngiltereye gıda maddeleri, iptidaî yangıa neticesınde vtıku bulduğu tahmadde ve mühimmat taşıyan kıymetli min edilmektedir. İtfaiyenin gayretlebir vasıtadan mahrumiyeti ifade eder. rine rağmen zararm mühim olduğu anOnun için İngilterenin ilk hedefi, elden lasılmaktadır. gekni yaparak mümkün mertebe zayiİnfilâk Elcezireden de duyuldu atını azaltmaktır. Buna mukabil Ahnanve görüldü yanin hedefi, hasmımnı teslimiyete mccElcezire 20 (a.a.) Dün gece saat bur etmek için, ona muhtac olduğu her şeyi taşıyan gemileri imha etmek, bu 23 te Cebelitarıktan ağır çapta topların gemileri imha sayesinde İngilterenin ha ateşine benziyen sesler gelmiştir. Sericle irtibatını kesmek ve neticede İn bebi anlaşılamıyan büyük alev sütunları yükselmiştir. giltereyi aç bırakmaktır. Şimdiye kadar aluıan netice, şüphe yok ki, İngilterenin lebinde değildir. Çünkü İngilterenin ticaret filosundan aşağı ynkan yansı. imha edilmiş bulunuyor. Fakat İngiliz ticaret filosunun yansı imha edildiyse de, yansı faali yettedir ve İngilterenin iftihar ile kaydedeceği şerefli bir hâdise, deniz yol larının bu derece tehlikeli olmasına ve her geminin batınlması muhtemel bu lıınBiasına rağmen IagiUa deaizcUerinin nıemlekellerile harici âlem arasındaki irtibatı idame için hiç bir fedakârlıktan vılmamalarıdu. Ba yüıden İngiltere »ğır zayiata uğramakla beraber dün ya ile irtibatını muhafaza ermekte ve aç kalmak tehlikesindea korunmakUdır. Basın Birliği Trabzon İngiliz tezgâhlannm Atlanrikte batınlan gemileri ancak fnstnen telâfi etmıntaka kongresi meleri mümkün oMufn için İngHtere Trabzon 20 (a.a.) Sinob, Samsun, bilhassa gelecek yıl için, Amerika tezOrdu, Giresun, Rize. Erzlncan, Erzugâhlarının inşa edeceği gemilere gürum ve Kars vilâyetlerini ihtiva eden venmekte ve bu yüzden harbe devam Basın Birligi Trabzon mıntaka kon etmektedir. gresi dün Halkevi salonımda Kütahya Btmunla beraber tahfelbahirlere kar meb'usu Sadri Ertemln başkanlığında şı daha mükemmel cihazlardan istifade vilâyetlerdeki gaaete sahib ve muharedîhfiği için İngün ticaret filosmnuı rlrlerinin iştiraküe toplanmıştır. haziran ayında nispeten daha hafif zaBütçe ve mesai raporunun okunarak rarlara uğraraeağı ve zarann gittikfe kabul edilmesini müteakıb idare heazalacaği, temin elnnoyor. yeti azalıklanna Yeniyol gazetesi saFakat her ne yapılsa İngiliz zayiatınm hib! Bekîr Siikutî Kulaksızoğlu ile tahbiiyüklüğü karşısında teeehhüş etme rir müdürü Cemal Rıza Çınar, Halk ganıek, ayni zamanda ba müthiş zayiata zetesi sahfbi Abdülkadir Ikiz, Orduda gogüs geren ve bımları telâfiye uğraşan çıkan Gürses gazetesi sahibi Ali Rıza millelin metanetini takdir etmemek Gürsay ve Güzel Ordu gazetesi sahibi Bilâl Köyden seçflmiş ve misafir ganıümkün değildir. zetecüer şerefine Parti bir ziyafet vermiştir. Geniş bir alâka ile karşılanan Sovyet BiHi»i ve Almanya mıntaka kongresfnde Vaü, Parti mü fettişi ve diğer bir çok zevat hazır bumünasebetleri lunmuştur. Sovyet Birliğile Ahaaaya münasefeetlerinin mühim bir buhran ile karşılaş Amasyada şiddetli sıcaklar mak üzere olduğuna daîrftİMİtııtcııtırıi Amasya 20 (a.a.) Bir haftadanberi yapıbn şayialar, her gün yeni bir şekil r/urada çok şiddetH sıcaklar hüküm almakta ve bu şekiller türlü türlü kı sürmekte ve mezruat bundan çok ziyan lıklara gîrerek dünya efkânnı işgal et görmektedir. Hararet gölgede 40 deremektedir. Ba şayialann girmiş oldnğu cedtr. Yirml beş senedir muhitimizde en son kılığa göre Alman kuvvetlerî, böyle sıcak görülmemiştir. binassa FinlamHya, P0tonya ve Kn manyada rahaşşüd etmekte ve bu tahşi Amer^ka Cumhur Reisi Kadat, şinıdiki harbin çıkmasmdan sonra hireye bir mümessil Sovyet Birliğj tarafmâaa Hhak otaoan gönderdi topraklann istirdadnu gözetmektedir. Kahire 20 (a.a.) İcar ve iare kaBu şayialann kıymet ve mevsukiyeü. nıınu mucibince verilecek harb malaedaha önce yapılan şayialann kıymet ve mesinin gönderilmesi işini bir teskilâta mevsukiyetinden farksudır. Fakat bu bpğlamağa memur Harriman, Reisi şayialann neşrinden bir takım maksad«nımhurun mümessili sıfatile ve tayyare lar istihdaf edildiği de iddia edilmekteilc Kahireye gelmiştir. Harriman Ortadir. şarkta dolaşacak ve Amerikadan bu Bir rivayete göre maksad, Iagiltereye raya harb malıemesi sevkiyatuu hasnrAlmanyanın Rusyaya karşı hareket e lıyacaktır. deceğini hissederek »n»n kuvvetlerni Çorlu borsası kapatıldı dağıtmasına, yani İngiltereden daha başka yertere göiKtermesine hnkân verAnkara 20 (Telefonla) Çorlu Timek, sonra İngilterenin üzerine yürü caret ve Zahire borsasımn bugüne kamekrir. dar faaliyete geçemediği ve muhitine Diğer bir rivayete göre maksad Al de hiç bir hizmette bulunmadığı anlamanya ile Sovyet Birliğini birbinnden şıldığından kapatıldı. Borsanın ala iirküterek iki memleketi birbirine dii caklan ile borcları ve mevcudlan Çorlu şürmek, ve bu suretle Alman kuvvet Tîcaret Odasma de\Tedildi. lerini Rıısya ile meşgul ederek AvruBulgar Kralı Presburg'da pada yeni cepheler hazırlamakür. Presbourg 20 (a.a.) Bulgar Krah Elhasıl ortada yeni bir sinir harbi Boris dün saat 15.30 da Presbourg'a başlamıştır. Fakat bu sinir harbioi ki gehniş ve derhal Slovakya derlet reîsi min çıkardığı ve bununla kimin istih Tisso'yu sarayında ziyaret ederek gödaf omndnğu henfiz belH değildir. Ha rüşmüştür. BUâhare bu mfilâkata Slokikatin uzun bir zaman gizli kalmıyacağı vakya Başvekili Tuga da iştirak etmuhakkaktır. miştir. Kral Boris kendi saray nazın ömer Ri2a DOĞRUL refakat etmektedir. Gene kız, sol yumruğunu ağzına götürdü: Maltızm sıcaklığından, fazla titremiyorum. Sen, odana gider, paltonu giyersin. Ben de yukarı çıkar, uzun hırkamı sırtıma alırun. Burada başbaşa yemek yeriz. Sen bilirsin. ^ Remziye, bir koşu jrukan çıkmıştı, yatak odasına girdi, uzun hırkasını giydi, arka odaya gitti, kapıyı araladı: Ben, hırkamı giydim, Fikri de paltosunu sırtına aldı. Mutfakta yiyeceğiz. Leman, hasta bir inleyişle: Abla, üşürsünüz, dedi. <Üşürsünüz!!« derken can ve yürekten söylüyordu ki, Fikriyi, ablasmdan ayırd etrn^iği anlaşılıyordu. Rernziye, sağ elile ağzını kapadı: SÎ|£tfak, maltızm ateşi ile ılımış... Aşağıda,3çabucak yer, geliriz. Leman, sessiz gülümsedi. Remziye, kapıyı kapattı, gene bir koşu aşağıya, mutfağa indi. Hemen, raftan tabaklar, çatallar, kaşıklar aldı, pencere tarafındaki üstü tertemiz beyaz bez örtülü daracık masanın üzerine koydu: Şimdi. sana, iş çıktı. Söyle! Yok... Ben getiririm! Fikri, Remziyeyi kolundan tutmuştu: Söyle, bırakmam. Ne ise, ben getıreceğim. Remziye, yapmacık bir şikâyetle: Oh! diye bağırdı. Kolumu incittin. Fikrinin kolları iki yana düşmüştü: Allah kuru iftiradan saklasın. Okşar gibi tuttum. Gene kız, ona sokulmuştu; koklıyarak bakıyordu: Öyle kuvvetlisin ki... Omzunu, onun omzuna dayamış; ons sığmmıştı. Bu sığınıştan duyduğu hazzın ürpertileri arasında: Okşaman bu ise... Dedi; fakat. hemen caydı, Fikrinin sağ elini tutup öptü: Her zaman okşa, şekerim... Fikri, sordu: Ne getirecektim? Burada bir tane iskemle var. Yukan sofadaki iskemlelerden birini alıp geliver. Benim odamda da iskemle var. Gene kızın alnı buıuşmuştu: Üzerine öteberi koymuşsun. Sekiz on ayak merdiven, üşeniyor musun? Fikri, omuzlarını gerdi, kollannı kabartü^ Üşenir miyim hiç? Bir tane değil. bin tane olsa, getiririm, gene de yo 31 mayıs 1941 , tarih ve 4040 numarah kanunla Büyük Millet Meclisi fevkalâde vaziyet I dolayısile bazı vergi ve resimJere zam icrasını kabul etmiştir. Bütün ikbsadî hayatımızda tesirini gösterecek olan bu fevkalâde zam lan bu yazımızda kısaca tetkik etmeğe çahşacak ve ayni zamanda vergi mevzuatımızı, harb dışında ve içinde olan diğer bazı mühim milletlerin vergi mevzuatile mukayese edeceğiz. Muhakkak olan bir şey varsa, milletten istenilen bu fedakârlık büyük ve fevkalâdedir. Fakat unutmamamız ve çok iyi idrak etmemiz lâzım olan bir şey varsa o da içinde bulunduğumuz zamanm fevkalâde oluşu ve bu türlü tedbirlere lüzum göstermekte bulunuşudur. Sulhun güzel ve mes"ud günleri, bir daha ne zaman geri döneceğini bilmediğimiz bir zaman için, bütün dünyadan olduğu gibi yurdumuzdan da uzaklaşmıştır. Harb bir hakikat, sefalet ise günün mevzuudur. Bir buçuk senedir devam eden bu müthiş harbe dahil olmamamıza rağmen onun iktısadî ve malî tesirlerinden memleketimizi tamamile kurtarmak mümkün olmamıştır. Binaenaleyh zamana uyroamız istiklâl ve bütünlüğümüzü muhafaza etmek için, kanımız pahasına kazandığımız bu mukaddes yurd uğrunda her fedakârhğı göze almamız lâzımdır. Hükumetin niçin bu yeni vergi zamlarına lüzum gördüğünü tetkik edecek olursak görürüz ki bir buçuk senedenberi bütün vahşetile devam eden harb, muharib devletlerde olduğu gibi, harb dışında kalan memleketlerde de millî müdafaa masraflaruu tahminlerüı çok fevkinde arttırmışür. Yeni vergi zamları Y a z a n : «•^•••••••«••••• Targan Başveküimiı dön EH Baikfa meşgul oldular Bu günkü harb, teknik, malzeme ve binnetice para harbidir. Harb masrafları milj'onlarla değil, milyarlarla hesab edilmektedir. Pek tabiî olarak her ne pahasına ve her kime karşı olursa olsun memleketini müdafaa edecek olan Türkiye de dünyanm bu karışık zamaAlmanyanın bugünkü Almanya: vaziyeti ile nasyonal nmda millî müdafaası için en ileri feNevyork pmsif konınma isleri Nevyork 20 (a.a.) Nevyork şehrinde dakârhğı yapmaktadır. sosyab'zm doktrini birbirile tamamile hava akmlarma karşı pasif konınma Millî müdafaa masraflarının bu fevka tezad halindedir. Nasyonal sosyalizm hizmeti için bugün gönüllüler kaydı lâde artışının aksine olarak da, harble sermayenin getirdiği falz ve vergileri başlamıştır. 12 yaşından yukan bütün varidat membalarının gelirleri fevka erkekler ve kadınlar kaydolunabilecek lâde azabnıs bulunmaktadır. Bühassa lerdir. bu tenakus harici ticaretin birdenbire Madridde bir Alman ticaret lşçİ ihtilâfian hakemi »tifa etti çok dar bir sahaya inhisar etmesi netiodası açıldı Vaşington 20 (ajı.) Ruzvelt. harb cesinde gümrük resimlerile gümrükMadrid 20 (a.a.) Madridde bir Alsanayii işçi ihtilâflan hakem heyeti re lerde tahsil olunan diğer vergi ve reisi Clarence Sdykotra"run ktifasmı ka simler hasılatının azalması şeklinde te man ticaret odası tesis edilmiş ve tspanya sanayi ve ticaret nazırile Albul etmiştir. zahür etmiştir. man büyük elçisi ve bir çok hükumet Vergi \*e resimlere yapılacak zam hak erkanı açılış töreninde hazır bulun Bir Amerikalı meb'us kındaki kanunun mucib sebeblerinde muşlardır. Alman büyük elcisile tspananket yapıyor de izah edildiği veçhile 1938 malî yılına ya sanayi ve ticaret nazın hararetli blVaşington 20 (a.a.) Nevyork He tıazaran 1939 yılında gümrük hasıla rer nutuk söyliyerek İki memleket ararald Tribune gazetesinin verdiği bir tında üçte bir derecesinde olan tenakus, sındaki ticarl münasebetlerin genişlehabere göre, cumhuriyetçi meb'uslardan 1940 senesinde sekiz aylık tahsilât mik mesi ve mevcud dostluğun derinleş M. Fish, yüz binden fazla müntehibine Urına nazaran bir misli derecesinde mesi temennilerinde bulunmuşlardır. birer kartpostal göndererek Amerika artmak ihtimalini göstermektedir. nın harbe girmesine taraftar olup olmaŞiddetli yer sarsıntılan Görülüyor ki memleketimizde bir tadıklaruıı sormuştur. raftan fevkalâde ahval dolayısile millî Moskova 20 (%JL.) Gazetelerin verAyni intihab dairesine kayıdlı olan müdafaa masraflannın artması, diğer Ruzvelt »ilesine de bu kartkrdan gon taraftan varidat membalarmm azahnası diği bir habere göre, Urallarda Sverolovsk rasadhanesi 19 haziran günü maderilmiştir. neticesınde boıulan malî muvazeneyi halll saaUe 16,18 de şiddetli bir yer Yeni Zelanda İş Nazınnın düzeltmek ve millî müdafaa masraflarım sarantısı kaydetmiştir. Sarsıntının İdame ettir^mek için hükumet vergilerin merkezi Groenlandm cenub sahillerinbir nutku arttırılması lüzumunu hissetmiş ve Mec dedir. Sydney 20 (a.a.) Yeni Zelanda İş lis de bunu kabul etmiştir. Çünkü: Bu Moskova rasadhanesi de 18 haziranNazırı Semple. Sydney'de bir nutuk gün bir ihtimal olan harb yarın bir hada saat 17,14 te bir yer sarsmtısa kayirad ederek ezcümle demiştir ki: kikat olabilir. Baka ve isriklâltni canıdetmiştir. Bu sarsıntının merkezi Mos• Teni Zelandanm işçi hükumeti mız ve kanımız pahasına kazandığrmız kovadan 4640 kilometre uzakta olup harbden daima nefret etmiş olan in bu güzel yurdu ne pahasına olursa olderinliği takriben 100 kilometredir. Arz sanlardan mürefckebdir. Fakat bu a sun müdafaa edeceğiz. Binaenaleyh yurd sathındaki temevvücler Moskovada 44 damlar bugün, sulh ve saadet hulyası müdafaası yolunda ne yapsak az, ve mikron olarak tespit edilmistir. Tah ile kendilerini avutmuş olduklannı an yerindedir. min edildi^ine göre bu sarsmtı, mer lamış bulunuyorlar. Onun içindir ki, kezinde çok şiddetli olmuştur. Yeni vergi zamlarının iktısadî bünj^esimdi Ahnan istibdadma boyun eğmektense ölmeği tercih etmektedirler. Bi miz üzerinde göstereceği tesirleri ta Uşakta mahsul vaziyeti iyi rinci varifemiz Hitleri maglub etmektir. mamile bertaraf etmek çok zor bir meUşak 20 (a.a.) Kazamızda mahsul Brma Amerikanm yardrmı ile her han seledir. Bilhassa vergiye maruz kalan gi bir sün her hangi bir yerde ve her mutavassıt sınıf, tüccarlar, vergi yükü idrak edilmek üzeredlr. Y,aziyet iyidlr. nü mümkün oiduğu kadar müstehlik Buğdaylar ârızasız gelişmektedir. tlfc hangi bir suretle muvaffak olacağız.> smıfa yiiklemenin çarelerini arayacak arpa mahsulü kaldınlmış ve harman Amiral Darlan 1000 belediye lardır. Halbuki bu kanunla elde edil yerinde kilosu beş ve altı kuruştan samek istenilen gaye bütün yükün yalnız tılmıştır. reisini azletti müstehlik sınıfa yükletilmesi değil, herLondra 20 (a.a.) Paris radyosu. Kayseride asrî mezbaha kese mütesaviyen taksim edilmesi ve Amiral Darlanın 1000 kadar belediye herkesin ge'üri nispeünde fedakârlık reisi ve muavmini azlettitinl bildir Kayserl 20 (a.a.) Projeleri Sıhhat etmesidir. Mutavassıt, tüccar halkımız Vekâleti tarafından tanzim edilmiş omiştir. dan bek!ediğimiz, içinde bulunduğumuz lan asrl mezbaharun açılış merasimJ Mısıra büyük çekirge si'ıü fevkalâde vaziyeti idrak ve kârlarından dün yapılmıştır. millî menfaatler uğrunda azamî feda leri hücum etti kârhktır. Binaenaleyh gene en mühim Güzel bir kitab sergisi Kahire 20 (a.a.) Bazan 4 kilove en esash iş Fiat Murakabe KomisyoTrabzon 20 (a.a.) Dün Trabzon metre uzunluğunda ve bir küometre nuna düşmektedir. Fiatların istikrarını Halkevinde Türkiyede basılan eserleri genişliğinde bulunan büyük çetemin ve ihtikârı önlemek lâzımdır. vurddaşlara tanıtmak maksadile ilk dekirge sürüleri Yukarı Mısırda Asvan Halkımızdan istenilen bu fedakârlık, fa olarak zengin bir kitab sergisi açüve Kena mmtakalarına hücum etmişlerdir. Ziraat Nazırlığı lâzımgelen ted sulh zaman'.an için fevkalâde telâkki e mıştır. Bu güzel sergt Vali Naci KMabirlerin alınması için çekirge istilâsına dilebilirse de bugün içinde bulunduğu man tarafmdan açılmış ve davetliler uğrıyan mmtakalara mütehassıslardan muz şerait nazarı itibare alınarak mü arasmda Parti müfettişlle General Hamürekkeb bir heyet göndermiştir. Zi talea edilecek olursa, görülür ki zama san Atakan da hazır bulunmuştur. 8ergi on gün açık bulunacaktır. raat müsteşarı heyetle birlikte gitmistir. nm icablarma nispeten çok azdır. ortadan kaldıracağıru iddia etmişti. Fakat nazariye İle hakikat burada da tetabuk etmemiş tir. Bu vaziyeti tebarüz ettirmek için bu I Gayesi vergileri büsbütün kaldırmak gün harb içinde ve dışında olan bazı olan nasyonal sosyalist hükumet 1939 memleketin malî mevzuatlarıru kısaca 1940 senesinde, 17,7 milyar olan vergi gelirini 22 milyar marka çıkarmak için gözden geçirmek kâfidir. • Evvelâ bu günkü harbe karışmamış çok cezrî tedbirler almak mecburiyetinde olan komşumuz Rusyayı tetkik edelim: kahnışür. Bugün Almanyada harb masrafları Rusya muazzam bir yekun tutan millî müdafaa masraflarım karşılamak için yalnız vergilerle karşılanmakta değildir. Müsteşar Brinkmann bir konferan vergilerini çok arttırmak mecburiyetinde sında 80 milyar mark olan Alman umukalmıştır. Bütçesinin (1) mî senelik gelirinin 40 milyaruun dev[Sovyet Rusya: 1929 senesinde, let tarafından saıfedildiğini söylemiş tir. istihlâk, kazanc ve diğer vergi ve resimlerinin 7,565,3 milyon ruble olan geliri | Italyaa ise vergiler tahammül edilemiyecek kadar a1937 senesinde 90,4175 milyon rubleye çıkarılmıştır. Vakıa her ne kadar 29 ğırdır. Hatta bu memlekette üzerine şubat 1936 tarihinde bir kararname ile vergi vazedecek mevzu bulmakta güçRus parasmın kıymeti %77 nispetinde lük çeken faşist hükumeti, ticarî ve sadüşürülmüş ise de Rusyada vergilerin nayi sermayeleri üzerine dahi vergiler arttığı muhakkak ve Rus halkmdan is vazetmiştir. Bu sermaye vergisi 20 sene müddetle tahsil edilmekte ve halka bir tenilen fedakârlik çok büyüktür. defada tahsil imkânım vermek için bir Çünkü para kıymetinin temsil ettiği alcok kolaylıklar verilmektedir. tına nazaran tenakusu hiçbir vakit, hiç bir yerde otomatik bir şekilde fiatlar ü ingiltereye İngilteredeki vergiler esash maluzerinde ayni nispette bir tesir göstermegelince: hakkında mat edinebilmek için miştir. Paranın kıymeti yalnız kendisine esas teşkil eden stok edilmiş alüna de nisan başında İngiliz Maliye Nazırının Avam Kamarasına arzettiği fevkalâde ğil, ayni zamanda burada izahı uzun bütçeyi tetkik etmek kâfidir. İngilterede sürecek olan diğer bir çok iktısadî ve vergiler harbdenberi çok artmıştır. psikoîojik âmillere tâbidir. Income tax denilen en cüz'î kazanc verRusya 1934 senesindenberi bir silâh gisi bile 10 şiline iblâğ edilmlştir. Verlanma politikası takib etmektedir. 1934 gi nispeti gelir miktarma göre çoğal senesinde 2,837 milyon olan millî müda maktadır. Doktor Johnson'un Iddialı faa masraflan 1937 senesinde 24,569 mil olarak gösterdiği 5000 İngiliz lirasını yona çıkarılmıştır. Rusyada halkın geliri tasarruf edebilmek için 65,000 İngiliz paranın düşmesi nispetinde artmamış liralık bir geure sahib olmak lâzımdu: tu. 1934 yıluıda aylık tutan 170 ruble (2). olan vasatî amele yevmiyesi 1937 de Görülüyor ki bugün dünyanın içinde 220 rubleye çıkanlmış ise de paranın bulunduğu harb şeraitine nazaran, Türdüşmesi ve bilhassa istihlâk vergilekiyede vergiler çok hafiftir. TürMyemiz, rine yapılan zamma nispeten bu arüs hayatın kolay, yaşamanm bir zevk olduhakiki bir zenginliğe tekabül etmemekğu nadir memleketlerden birisi, belki de tedir. Meselâ 1933 senesinde 30 kapik birincisidir. olan ekmek fiatı 1937 senesinde 85 kaTargan Hacim ÇARIKU piğe kadar yükselmiştir. Hacim ÇarıhH Ankarada imzalanan Türk Alman muahedesini, Türk Alman siyasetinde bir dönüm noktası şeklinde addetmek doğru değildir. Filhakika muahededen evvel olduğu gibi, onun Ankarada imzasından sonra da ne Türkiyenin Almanyaya, ne de Almanyanın Türkiyeye karşı olan vaziyetlerinde değişmiş hiç bir şey yoktur. Harb başlayalıdanberi hükumetirr.iz, en salâhiyetli ağızlarile ve en yüksek kürsüden müteaddıd ,defalar ilân ve izah etti ki Türk milletinin düşman olarak tanıdığı, uzak yakın, hiç bir memleket ve hiç bir politika mevcud değildir. Biz hep muhtemel ve tanımadığımız, bilmediğimiz bir düşmana karşı hazırlandık ve hâlâ da ona karşı hazırlanıyoruz. Bu düşmanın müphemi pek çoktur, malumu ise yalnız bir tane: Biz, bizim topraklarımıza saldırmak şaşkınlığına düşecek olan herhangi üniformayı düşman biliriz. Bu üniformanın rengini veya şeklini tanımak beyhude bir heves olurdu ve biz buna uğraşmadık bile. Politikamızın ana hatlan hiç şüphe götürmiyen bir sarahatle b'öylece çizilmiş bulununca, orta yerde hiç bir yabancı devletle hiç bir ihtilâfımız mevcud olmadığı kendiliğinden meydana çıkıyor. Harbin sevkile Avrupada, isteyerek veya istemiyerek, enine boyuna yayılan Almanya gele gele kapılarımıza kadar dayandı. Bugün buradan bize bir dost eli uzatmış bulunuyor. Biz de esasen ötedenberi aramızda hiç bir husumet bulunmıyan bu eli elbette memnuniyetle sıkıyoruz. Bu muahedenin umumî hatlarile manası, artık an'anevî bir hal alan ve esasını kendi ana vatan topraklanmızm müdafaasını teşkil ettiği millî politikamızın, tabir caizse, hukukileşmesi demektir. Bu, Türk sözünün beynelmilel âlemde bir defa daha dinlenmesi ve bir defa daha onun doğruluğuna hürmet edilmesi demektir. Ankara muahedesi müzakeratının günü gününe İngiliz dostlanmıza bildirilmiş olması da bunun asla gizli kapaklı bir şey olmadığmuı en güzel c'elilidir. Türkiyeyi İngiltereye bağlayan ittifak bağlle nasıl Almanyaya karşı hasmane ga;eler gütmemişsek, işte son muahede İle de gene öylece İngiltereye karşı bir harekette bulunmuş değiliz. Bunu elbette mükemmelen takdir eden İngiliz dostlanrnız Türk siyasetinden muğber olmak şöyle dursun bilâkis memnun ve istikbalden yana da müsterihtirler. Bundan dolayı Ankara paktını şu veya bu »ekilde bir dönüm noktası olarak değil, sadece müstakim ve dürüst bir siyasetin devamı olarak karşılamak lâzımdır. Böylece mütalea olunduğu zaman Türk siyasetinin pürüzsüz ve dönemecsiz istikameti daha İyi anlaşılır. (1) Rusya hakkında verdiğlmiz adedler 27 mart 1937 tarihli The Economiste mecmuasuıdan alınmıştır. (2) J. Menessier, (Journal de Geneve) 2 7 2 8 nisan 1941. Kanada Vişiyi tammakta devam edecek Ottawa 20 (a.a.) Kanada Başvekili Mackenzie King dün Birleşik Amer rikadan dönmüştür. Yaptıgı beyanatta Vişi hükumetinin Ottawa'daki mümessilini tammakta devam İçin bir çok sebebler oldugunu söylemiştir. D. N. Amerikalı maden amelesile kömürcüler arasmda anlaşma Vaşington 20 (a.a.) Kömürcülerle maden amele işçisi blrllği arasmda imza edilen bir anlaşma mucibince Apalaches mıntakasındaki maden amelesinin mezun günlerinde de Ucretlerini alacaklan ve bu ücretlerin arttınlacağı bildirilmektedir. Anlaşmanın müddeti iki senedir. Geçen marttanberi yapılmakta olan müzakereler neticesinde dir ki, bu anlaşma imza edilmiştir. Japonyanın harb siyaseti Harbiye Nazın Çin muharebesinin devam edeceğini söyledi Tokyo 20 (a.a.) Japonya Harbiye Nazın Tojo, Vang Şing Vey şerefine verdiği bir ziyafette söz alarak geçen sonbaharda Japonyanın Çine karşı tatbika başladığı siyasette hiç bir değişiklik olmıyacağını söylemiştir. Tojo'nun sözlerine göre, Japonya, Çan Kay Şek'e karşı yapmakta olduğu askeri Finandiyada matbuata tazyika devab edecektir. Japonya, ayni sansür konuldu zamanda Nankin hükumetile işbirliğini Helsinkl 20 (a.a.) Pinlandiya dev genişletmek niyetindedir. let reisi bugünden itibaren muvakkat VangŞingVey verdiği cevabda, diğer bir müddet için matbuata sansür vabazı devletlerin Japonya ile Çin ara zeden bir kararname imzalamıştır. Sansmda bir gerginlik husule gelmesinde sürün şümulünü Dahiliye Nezareti, gemenfaattar oîduklarmı söylemiştir: «Binel kurmayla mutabık kalaıak tayin naenaleyh iki memleket bu egoistçe teedecektir. şebbüsleri tesirsiz bırakmağa çalışmak Alman tayyareleri bir Mısir mecburiyetindedirler. Japonya ve Çin eski nizamı muhafaza etmek istiyenlerle vapuruna hücum ettiler mücadele ederek yeni bir nizamın yaraLefkoşe 20 (a.a.) Alman tayyareleri ülması için gayret sarfetaıek zarureünKıbrıs açıklannda bir Mısur vapurunu dedirler» demiştir. mitralyöz ateşine tutmuşlardır. Vapurda Orduda yeni tayinler vukua gelen hasar ehemmiyetsizdir. YaTokyo 20 (a.a.) Harbiye Nezareü, ralananlar, tedavi altma alınmak üzere fırka kumandanı General Şinozuka'nm burada hastaneye yatırılmışlardır. yüksek askeri şura azalığına ve harbiye Safranboluda kasırganm mektebi müdürlüğüne tayin edildiğini bildirmiştir. General Yoji Fuji millî müyaptıŞı tahribat dafaa merkez umumî karargâhı şefliğiSafranbolu 20 (Hususl) Çarşamba günü zuhur eden kasırga, kasa ne tayin edilmiştir. Bu vazifeyi yapan ba ve civar köylerde mühim tah General Odihaka bir müddet evvel hava ribat yapmıştır. Bir çok evle kuvvetleri umumî müfettişliğine nakle rin çatılan yıkılmış. beş ev tama dilmiştir. General Tokumatsu ordu sahra men harab olmuştur. Meyva ağaclan topçu mektebi müdürlüğüne getirilıruşde\Tilmiş. Karabükte sebze hâli göce tir. rek iki kişi yaralanmıştır. NUfusça zaGeneral Şinozuka ve Fuji İmparato • yiat yo:\ur. Maddl «arar ehemmlyetli run emrile bu sabahtan itibaren yeni vadir. zifelerine baslamışîardır. nin tabağma çorba koydu: I Bu zamar.da, herkes, parasına dügüm vuruyor. Bak, o, bir düğüm mü yapmış; sen, iki düğüm! o, iki düğüm yapmış; sen, iki düğüm! O, iki düğüm Daha söyliyecekti, içi daralan Fikri, yalvardı: Anlıyorum. Boşuna nefesini Hiketme... Gene kır, kendi tabağma da çorba almıştı, kaşığın ucile tatti: Tadı da, tuzu da karar... Fikri de, yudum yudum içiycrdu: Eline sağlık... Hakikaten tam karar olmuş... Gözleri daldı: Ne kadar zaman var ki, ben, böyle ev yemeklerine hasretim. Remziyenin içi burkulmuştu; gözü. sulanıyordu: Sus... Acı şeyler konuşmıyalim... Mangaldan ısmıyorsun ya? Gayet iyi ısınıyorum. Çorba da terletiyor. Sahi, hana ter basmağa başladı. Fikri, <ev yemekleri> derken, kalbinde bir sancı duymuştu. O, Madam Marikanm «elceğizi» ile pişirdiği ev yemeklerini yemişti. Fakat, bunu, açıkça söyliyemiyordu, söyliyemezdi. Remziye, sıcak s°rbayı üflerken, onun durgunluğunun farkına varmıştı: Düğüm, düğüm üstune, dediğime kızdm ama, böyle, Fikriciğim. Dünya, böyle oldu. Hesabh harclık, hfcsabını bilmek de para etmiyor Fikri. Bizim, elimize geçen para, ne? Zenginleri bırak, şöyle bir hovardanın masaya attığı garson bahşişi kadar değil. Her şeyi hesab edeceksin. Sana, pıjaroa al, dedim ya, boyundan büyük pijama alacaksın. Fikri, çorbayı güç yutmuştu: Benim bojrumdan büyük de olur tau? Gene kız, gözlerinin içi parlayarak güldü: Doğru... Pijamayı, sen alma™ Makinemiz olsaydı, hemen pijamahğı aiır, keserdim. Lemancığım da, çıtır çıtır dikerdi. Fikri, omuz silkti: Neye yorulacaksınız? Remziye, kaşlarını çatarak yan yan baktı: Hani düğüm düğüm üstüne? Peki... Peki... Sustum. Evde dikmek imkânı olsaydı. fevkalâde olurdu. Pazen mi, saten mi her ne alacaksak, evvelâ yıkarız, çeker. Ondan sonra blçeriz. var) UCURUMU roman rulmam. Remziye, onu kucakladı: Biliyorum, Fikriciğim.. Erkeksin... Kuvvetlisin... Bunda, bir ruhun teslimiyeti vardı. Fikri, onu, saclarından öptü; yuksrı çıktı, iskemleyi alıp geldi. Remziye de daracık masa üzerinde, sofrayı kuruyordu: Tencere kaynadı bile Indirince, maltızdaki ateşi, kıvılcımlı mangala dö* kerim. Bacaklarımızın arasına alıriz. Pekâlâ da ısmırız. Maltızda ateş, çabuk geçer. Sağ dudağını çukurlaştınp bilgiç bir tavırla: Bunlar. hep hesabdır, Fikriciğim.» 77Öğren, bunlar hep hesabdır. Fikri, sinirlenmemişti; mahzun olmuştu: Bu hesabları, eğer, ben de bilmiyorsam... Göz pmarları yaşarmıştı. Remziye aâlar gibi baktı: Çok mu dokundu sana? Zavall: Fikriciğim. Çok çektin! Artık geçti, her şey düzelecek... Bunlar, hep hesabdır, dediğimi, sen, başka türlü anladm. Ekmek tenekesini açmış, bir tabağa dilim dilim ekmek kesiyordu: Paranı hesabla harcamağı bilirsin, ama, gene aldatırlar. Fikri, tasdik etti: Orası doğru.^ Göz göre göre ça Mahmud Yesari lıyorlar da, msan ağzını açıp, gık! demeden elindekini, avcundakini veriyor. Fazla çekişmeğe de gelmiyor. Öyle şirret şeyler ki... Remziye, çorba tenceresini masanın üzerine koymuştu: Sen, onlardan daha sirret olacaksm.. Maltızm üzeîinden orta tencereyi aldı, musluğun kenar taşma bıraktıktar. sonra maltızın ayaklarından tutarak, kor ateşi mangala döktü. Maltızın ıskarasını maşa ile eşeledi, kapağını kapattı; mangaldaki ateşi dikkatle düzeltiyordtı: Şimdi, öyle ısınacağız kl... Karsıhkh oturdular. Remziye, Fikri