Katalog

CUMHURİYE* 17 Haziran 1941 Asherı vaziyet Çocugu düşürtülen genc bir hizmetci Kütahyadan şehrimize gelen bir kız hakkında tahkikat yapıbyor Zabıta ve adlıye, ehemmıyetlı bir çocuk duşurme hâdısesı tahkıkatına el koymuştur Iddıaya gore, Kutahyada bir evde hızmetçı olan genc ve oldukça guzel bir kız, orada yanında bulunduğu bırısınden hamıle kalmış ve bunun uzerıne, çocuk, ıkı buçuk aylıkken Eskışehırde bir doktora aldırılnııstır. Bu kız, hâdıseyı boyle anlatarak şahsan çocuğunu duşurtmek ıstemedığını, lâkın ister ıstemez bu ışe razı olduğunu ve çocuğun doktor taıafından amelıyatla alınmasına katlandığını soyluyor Çocuğun babası olarak, Kutahyada oturan bırının adını vermekte amehyatı yapan Eskışehırdekı doktorun kım olduğunu da bıldırmektedır Kendısıle bırhkte Istanbulda yakalanan bır gencm de, çocuk duşurme ışını kolaylaştırdığı ıddıa olunuyor Bu genc «bana bu kıza refakat etmem hususunda talımat vererek, elıme doktora hıtaben yazılmış bır mektubla gene ona teslim edılmek uzere 15 lıra tutuşturdular Kızı Kütahyadan Eskışehıre goturdum, doktorun muayenehanesıne bıraktım Ben, amelıyatla çocuğun ahnacağını bılmıyordum Yolda, kız bana hâdıseyı, guya kolundan amelıyat olacağı şekhnde anlatmıştı» demektedır. Bunların Istanbula gelmelerının sebebıne gelınce, ıfadelerme gore, bu hâdıseden sonra kız bulunduğu evde hızmetçılıkten çıkarılmıştır Kendısıne, artık Istanbula gıtmesı ve orada başının çaresıne bakması ta\sı>e olunmuştur Yeryuzunde başka hiç kımsesı bulunmıyan kız da, Eskışehır yolunda kendısıne refakat eden gencle bulusarak, onunla anlasmıştır Bu suretle, bırhkte vaşamak uzere Istanbula gelmış'erdır Kıza refakat eden gencm de evlı olduğu oğrenılmıştır Kızm, çocuk dusurtup duşurtmedığının raporla tespıtı içın muayenesıne luzum gorulmuştur Rapor yazıldıktan sonra, hâdıse uzerındekı tetkıkat derınleştırılecek, ıddıa etrafındakı tahkikat genışletılecektır Ve boylece ışın ıçyuzunun aydınlatılmasma çalışılacaktır fSuriye harekâtında Son saf haların manası |S I Ingiltere. Suriyedeki Vişi ordusuna düşraandan ziyade bir dost muamelesi yaparak ilerlemeğe çalışıyor bazı ycrlerde mudafaa ederken diğer noktalarda taarnız bile edebilirler. Fakat General Dentz de harb yapmaktan ziyade pasif mukavemet emrini almıs olmalı ve yahud kendi askerlerıne o kadar guvenı olmamalıdır ki bojle bir şey yapmaktan çekiniyor. Bununla beraber ve herseve rağmen >a Ingılizler siyase* bakımından Suriyeyi istilâ hareketinJen vazgeçecekler ve jahud butasım, ister su ve ister bu sekılde, alacaklardır. Fakat Ingılizler Suriyedeki Fransız ordusuna bir dusmandan zijade bir dost muamelesi vaparak onların gonullerini çebtıek istemesindeki maksadın birisi de Suriyedeki Fransız ordusunu do Gol'cu yaparak bu suretle Suriyeyi gene onlara emanet etmektir. Suriye seferi biterken Habeşistan harbi de ağlebi ihtimal sona ermış olacağından bu takdirde Ingılterenin Yakın Doğuda havli buyuk ve kuvvetli bir ordusu serbest olacaktır kı, onun, bununla venı bir doğu Lıbya scferıne mubaseret etmesi pek mumkun gorunur Iste Ingılterenin Yakın Doğııda, pek muhım olan Iıakın tedıbinden ve Suriyenın jenıden felhinden sonra yapabileceğı yegâne taarruzî hareket bu olur Nıtekım Tobrııkta, Ingilizlerin evvelce kajbettikleri muhit istıhkânılat hattım istirdad suretıle başlajan sıddelli muharebeler hâlâ devam etmektedi. Fakat Lıb>ava yenı bir taarruz muvaffak olsa da harbi bitiremez ve hatta harbin bitmesinde ehemmnetli bir amil olamaz Yakın Doğu Ingilız ordusunun çoğu Avustralyalı, Yenı Zclandalı, cenubî Afrikalı Sudanlı ve Hındh kıt'alardan muteşekkildir Hatta bazı Kanadalı kıt'alar da Yakın Doğuva gonderilmislerdır Bu suretle Yakın Doğuda ancak pek az miktarlarda bulımdn halıs Ingilız kıt'alanndan muteşekkıl a>ıl Ingilız ordulan bizzat İngilterede bulunmakta ve hergun bir mıktar daha fa?la tesekkul ederek artmaktadır Fakat bu anavatan ordulaına ve anavatan hava kuvvetlerine, bu gıın için, ve daha uzun bir zaman için, memleket bekçilığini vapmaktan başka bir vazife dusmijecek ve bunlar memleketin dışında harbin ne cerejanı ve ne de sonu uzerînde kat i bir tesiri olabilecek hiç bir harekette bulunamıj acaklardır Bundan başka Ingiltere anavatandan sair semtlere ve yahud aksi istıkamette sur'atle jer ve hava kıt'aları sevkedebilmek kolayhğından mahrum bulunmaktadır Buna mukabil Avrupanın merkezine hâkim bulunan mihver devletleri ver ve hava kuvvetlerini bu k't'anm bir semtiııden dıçerine veva şimalî Afrikava sur'atle nakletmek imkânma mahktirler Bu sebeble harb inisvativıle beraber ağırlık merkeii değıstırmek imkânı aleddevam Mıhvercilerin elinde bulunmakta ve Ingiltere askeri harekât bakımından umumijetle Mıhvere tâbi olmaktan baska bir sey japamamaktadır Fakat Mihverciler ne japmak istijorlar?! Onlar merkezî vazijetlerinden ve harbin inisjativını ellerinde bulundurmaktan elbette istifade ederek bir şeyler vapmak nij etindedirler! Fakat bu sey nedir'. Ve neden beklıvorlar?' Bu intizan Hitler'in muavini Hess'in İnçilterede vaptığı hususî sulh tesebbusunun Amenkadan gelecek akislerinin ehemmijetle beklendiklerıne atfetmek acaba doğru olur mu 9 Ve nihajet Almanya, bu jazın yapacağı bu\uk ve kat*î taarruzu nereje tevcih edecektir'' İngiltereve mi Busvaya mı?!. Bunun tetkikini de yarına bırakıyoru7 H. E. ERKÎLET (Baş tarafı 1 ind ttbifede) Almanlann, Yugoslavyaya ve Vunanistana taarruz ederKen doğu Libyayı boş bularak burasuu bir kaç gunde ele geçirmeleri ve MIMM tchdıd eder gibi bir >variyet almalan u/erine, Ingilız Yakın Doğu başkumandaıılığı, Eritrede İtaljan ordusunu jcnen Ingıliz imparatorluk kuvvetlerinin çogunu alelâccle Mısıra celb'e mecbur kalmıstır Ondan sonra, Irak isvanımn baslırılması mecburiyetile ve Almanlann Suriyeji işgal ve Suveyşi çimal doğudan tehdıd eder gorunmeleri , sebebile ayni kumandanlık Habeşistandan her fırsat ve imkân hasıl oldukça Mısıra yeni kuvvetler sevketmiş ve bu suretle hemen butun cenubî Afrika ort dusu şimale naklcdilmiştir. Urî ay evvel bitmesi muhakkak gorttnen Habeşistan ınuharebelerini bugune kadar uzatan baslıca sebeb işte budur; jani oradan Mısıra kıt'alar çekmek juzunden doğu Afrika harbini biran evvel bıterecek olan kuvvetlerın azalmış olmaeıdır. Bundan baska arazinin fe\kalade earp olması ve baslıvan vağmurlar da Habeşistan seferinı uzatan sebebler mejanında sayılabilir. Fakat ne olursa olsun, bu harb bitmek uzeredir Çunku ftlogi, Gımma ve Gondar bolgelerınde «nudane fakat umidsiz mukavemet eden Italyan ve müstemlcke mufrezeleri nıhayet ya mağlub olarak ve vahud erı zaksız ve mııhimmatsız kalarak teslim • elmağa mahkumdurlar I Irak isyanını bastıran Ingiltere, simdi . de Surijede çok garıb bir sijaset ve bir propaganda harbi yapmaktadır İngilizler, Suriyeye, butava Alman dolmağa başladı iddiasile vuruduler Halbuki haı kjkatte, onlar, orada Alman var dıve • değil, bilâkis Almanlardan evvel orasını 1 işgal ctmck maksadıle harekette acele ' etmişlerdi Fakat Suriyede Alman as[ keri olmadıktan başka, Almanlann bu; rasını işgale matuf hic bir plânlan da olmadığı anlasılınca Ingilizlerle do Gol| cülere teenni ile hareket etmek icab etti Eğer Surijede Alman uçağı ve Alman askeri bulunsavdı, oradaki askerî hareî kât şimdi banıbaska bir sekil alırdı Fakat Surijede Alman joktur Bu sebeble İngiliz hur Fransız kombinezonu Suı riyeyi harbden zijade tatlılıkla elde etmek istijor Bu sebeble Suriye cephelerinde şimdi silâh kuvvetinden zijade ikna kuvveti çalışmakta ve dolajısile V askerî harekât asla tabiî olmıvan bir şe*kilde ve pek bati surette inkişaf etmek tedir. Ajansların verd.ği haberlerden de anlıyoruz ki, Ingılizleun ve bılhasa hur Fran sızların faalıvette bulunduklan Şam cephesinde muharebesiz ilerileme ve I dostane hulul tabijesi oldukça muvaffak L olmuş ve Vişi askerleri Kisveyi tahliye ederek Şamın cenubunda dığer mevzi\ lere çekilmıslerdır Buna mukabil A1 vustralya kolordusunun faalijette bulunduğu sahil ve Cebeli Hermon bolge9 sinin hemen her yerinde Vişi askerleri I fcunlara karsı siddetli ve kat*î mahiyetli bir mukavemet gostermektedirler Kenlik Cebeli Duriiz (Havran) bölgesindeki harehâtın Suvedanın simalinden Şama doğnı inkisaf ettiği hakkında hiç bir baber gelmemiştir Butün bu haberlerden istidlâl etmekte olduğumuz netice şudur: Ingilizlerle iırir Fransızlar, Almanlann Surivede bulunmadıklan ve burasııu derhal istilâya nijet bile etmedikleri tamamile anlaşılmış olduğundatı, artık nafile acele ve şiddet yuzunden Suriye harehâtını haJdkî bir harb haline kalbetmek istemiyorlar. Çunkıi siddetli ve umumî bir savaşma ile bir takım ihata ve çevirmeler nihajet Visi'yi Ingiltereje karşı haklı bir harbe suruklij ebilir Bojle bir netice ise Almanlann ekmeğıne yağ surmek olacağından bunu Ingılizler asla istemezler. Aynî zamanda iliraf etmelidir ki. böyle bir harb mutareke Fransasınm da hakikî millî menfaatlerine uygun değıldir Bu sebeble Amiral Darlan'm maksad hedef ve faalivetleri ne olursa olsun. Maresal Peten'le hakikî vatanperver Fransızlar brivle bir harbi tacıl edecek ber harekelten daima sakınmıslardır ve sakmmaktadırlar Suırvedeki harekâtı bu suretle askerî bakırndan rîvade propaganda ve si\a>î mahnetli bu gibi mütalealarla jurutul.nekle oldıığtı icin uramaktadır Hatta bazı rivavetlere gore halis Fransız olan askerler do Gol'culerin propagandalanna çahuk kanmakta ve fakat yerli askerler kııHk asmamaktadırlar Hatta bir mevkide bıınlar do Gol'cülerin tarafına iUica eden Fransız askerlerini arkaf'an bıle vurmu'larmıs Iraktan Abukomal Dırhor ve Re'sulavn U7erinden Huraus ve Haleb istikametlerinde harekpt ettirHmiş b"hınan Jirhlı ve motorHı kollar bile bellibaslı inevkilerde Fransi7larla karsı karsıva geHnce durmuslar ve askerî tabive \erine kandırma vani mus'ihane hıılı'ıl tebivesi kullanmağa baslatlıklanndan bıınlar da ilprlivememislerd'.r Vişi Fransız hukumeti herhalde Suriyeyi IngiIİ7İere veva General do Gol taraftarlanna teslim etmek nivetinde değildir Bıınun içın orada takriben 15 bini Fransız olmak uzere 45 binden murekkeb bir askerî kııvvete mahktir Bun lar kuvvetli uç veva hafif dort tumen demektir kı ivı bir kuvvettir Bahusus Lubnan \e Herrnon dağlarıle biribirinden aynlmıs kollar halınde ilerbjen Iniü hur Fransız kuvvetlerine karşı Amerikaya sefer yapacak vapurlarımız Ticaret Vekâleti Amerıkaya gıde(.ek ti'arî eşyamızın kendi vapuriarımızla gonderılmesı ve oradan gelecek eşyanın gene vapurlarımızla getırılmesı ıçln yaptıgı tetklklerı ıkmal etmıs ve bu husustakı karar kat'î şeklını almıştır Tlcarpt mudurluğune on gune kadar Istanbul lımanmdan hareket edecek olan Ilk \apur ıçm derhal Amerikaya gıdecek malların kaydedılmesı blldınlmiştır. Dun birçok fırmalar Amerıkaya gıdecek malları olduğunu bıldırmışlerdu Ticaret Vekâleta, Amerıka hattma uç vapurun tahsısını muvafık gormuştur Bu vapurlar Bakır, Demır ve Krom şıleplerıdır Şılepler Istanbuldan Ka'karak Izmır, Mersın llmanlanna da uğrayıp mal aldıktan sonra, Portsaid ve f Şehir ve Memleket Haberleri J Iff£M Hazin bir manasızlık! urıjede, bır tarafta hut Fransızlarla Ingılizler, oteki tarafta esir Fransızlar arasında, mucadele devam edijor Bu Surıje harbuu bır kordovuşu sajmakta hata joktur. Çunku bır çok manasızlıklarla doludur Bunlardan hatırımıza gelenleri saj alıın. 1 Dunku muttefıkler, bırbırlerine karsı harbetmektedirler. 2 Fransızlar ıkıje ajrıhnış, birbirlenle dov usmektedırler 3 Vısı Fransası, Mılletler Cemiyetinden istifa etmiş oluuğu için, onun mandateri, vekılı olarak Sunjede bulunmak hak ve salâhiyetmi kaybetmisür; fakat, Sunjejı Mılletler Cemıveüne dahıl bulunan Iııgıltereje karsı mudafaa edeceğım dıje kan dokmesı, belkı hukukan olmaktan ziyade aklen jersızdır. 4 Mağlub olmuş ve mağlubiyetini kabul etmiş Fransavı temsıl eden Vışi, kendi topraklannı sonuna kadar mudafaa etmeden kavgadan vazgeçmıs olduğu halde, kendısi ıçın bugunku vazijette hiç luzumu olmıjan, hatta juk teşkıl eden, Surıjevı mudafaa ediyor. 5 Mutarekeye rağmen BChver, Fransanın resmen dusmanıdır, Ingiltere ıse dusmanı değjldır Ingiltere muzaffer olursa Fransa ve ımparatorluğu, mucadeleden sapsağlam çıkacaktır. Buna mukabil, Mihver harbi kazanırsa, Surivenm Fransaya bırakılacağı çok şuphehdır Ojle olduğu halde Vişi, Mihverin kendi elınden alacağı, fakat Ingilterenm Fransaya bırakacagı Suriyeyi Ingıltereje karşı mudafaa edıvor. 6 Bugunku vazijette, Suriye, Mihverin Fıustin, Mısır, Irak uzerine japacağı bir taarnızda, Alman ve İtaljan kuvvetlerinin işine yarayacak bir yerdir. Mihver, Suriyeyi bir taarruz ussü ve tecavuz basamağı olarak kullansın diye canla başla uğraşan Fransadır, Mihver ise sejircıdir. 7 Manasızlıklann en garibi budur: Hur Fransız baskumandanlığının kurmay başkanı General Petit'nin verdiği beyanata gore Suriyedeki Vişi kuvvetleri 30 binı jerli, 15 bini Fransız olmak uzere 45 bin kişidır Bu 15 bin Fransız askerlennin çoğu, bir ellerinde Fransız bavrağı, dığer ellerinde beyaz bajrak olduğu halde hur Fransızlara İltihak etmişlerdir. Fakat Almanlann eline esir dusmuşken, Almanjaja karşı sılâh kullanmıjacağını taahhud ettiği için serbest bırakılan Fransız Generah Vedıllac'uı emnle hareket eden verh kıt'alar, hur Fransızlara ıltıhak edenlere arkadan ateş açmaktadırlar Hur Fransızlarla Ingılızlere karşı harbeden bu yerli kıt'alardır. Buradaki «yerlı» den maksad» Suriyeli. demek değıldir; Fransız soyundan olmıv an Fransa mustemlckelerinden alınmış askerler demektir Belki de aralarında avak takımından bir mıktar Maroni, Suriyeli, Çerkez, Ermeni de varsa da ekserijet Tunuslu, Ceıayirli, Faslı Arab, yahud da Senegalli zenddir. Asıl Fransızlann dovuşmeyıp karşı tarafa iltihak ettikleri yerde bir Arab memleketinın istiklâlini pesin olarak ilân edenlere karsı baska Arablann dovuşmesi kadar hazin ve acınacak bir manasızlık tasavvur olunabilir mi' Sonra bir de maçribden meşnka kadar, mbstakil büvuk Arab saltanatı ve imparatorluğu kurmak hulyası peşinde kosanlar var Ticaret Vekâleti? ihracat mallarımızın kendi vapurlarımızla gönderilmesine karar verdi ve bu hatta Krom. Bakır ve Demir şilepleri tahsis edildi Suveyş kanaluıdan Kızıldenız, Ümıdburnu yolıle Amerıkaya gıdecektır Şılepler hem cenubî, hem de şimalî Amerıka hmanlarına uğrayacaklardır. Bazı Turk fırmaları mumessıllerı de Amerıka ile tıcarî munasebetlerde bulunmak uzere ayni vapurlarla Amerıkava gıtmek ıçın muracaatte bulunmuslardır Yabancı memleketler Kahve tevziatı den gelen talebeler Vilâyet, 500 çuval Bu hususta Maarif Vekâleti yeni bir karar verdi daha istedi Fıat Murakabe Heyetl henüz Istanbul halkma te\zı edılecek kahvenin fıatını tespıt etmemıştir Vılâjet, Ticaret Vekaletıne muracaatle venlen 1350 çuval kah\enın ıhtiyaca kâfi gelmıveceğmi bunun 500 çuval daha arttmlmasmı is. temıştır Bu cevab geldıkten sonra tev. zıata başlanacaktır Askeri birliklenn ıhtıyacı ordu müfettışhgi emrine veri. lecektir. Diğer taraftan kahve satışı ile meşgul olan ticarethanelerin isimlerl tespit e. dilmektedlr Kahvenin aile başma tevzii uygun gorulmektedir Bu itibarla ne şekilde hareket edilirse maksadı temin edecegı araştmlmaktadır. İkmale kalan mekteb talebeleri Tatilde açılacak kurslarm programı mekteblere bildirildi Bır haftadanberi Ankarada bulunan Maarif Muduru Tevfık Kut, dun sabah şehnmıze donmuştur. Tevfık Kut Ankarada ders senesıne aıd hazırlıklardan başka, bilhassa ikmale kalan talebenın vetıştinlmesı için açılmasına karar venlen tatıl kurslarıle meşgul olmuştur Bu hususta hazırlanan program kat'i şeklını alarak mekteblere bıldırılmıştlr Orta tedrısat muallimlerının izinlerı 15 temmuzda nihayet bulacağından tatıl kurslan 16 temmuzda açılacak ve 23 ağustosta sona erecektir. Her ders ıçın luzumuna gore açılacak olan kur»lara devam edecek talebe mıktarına ve mektebın muallım durumuna gore bır veya muteaddıd sınıf uzerlne açılacaktır Her sınıfa mumkun mertebe az ayrılarak her muallım kurslarda tavzıf edılecektır Kurslara, mektebın kendi talebesmden başka dlğer şehırlerde okujan ve mektebın bulunduğu yerde tatıh geçırmekte olan dığer mekteb talebesi de kabul edılecektır Devam eden talebenın kunyelerıni bıldıren bır defter tutulacaktır. Kurslarda, her derse aid mufredatın esas hatları uzermde talebeyı çahştırarak yeüştırmek gayesı gozonunde tutulacaktır Tespıt edılecek ders saatlerı blr buçuk aylık muddet zarfmda bu gayeyi tahakkuk ettırecektır Mahallln hususıyetlerıne gore, mekteb mudurlerı ayrıca blrer program yapacaklardır. Ders yılı içınde mualhmsızlıkten kısmen veva tamamen okunamıyan derslerı bulunan mekteblerde açılacak kurslara mahalllnden muallım tayın olunamadığı takdırde keyfıyet şımdlden Vekâlete bıldlrılecektır. Hazin bir kayıb Muharrir arkadaşımız Bedri Ziya3a kaybettik Uzun yıllar, gazetemızde ava ve avcılığa daır gayet tatlı ve alaka ujandıncı vazıları çıkmış olan maruf av meraklı . lanndan muharrir arkadaşımız Bedrı Zıyanm olumunü teessürle haber aldık Merhum yasmın ılerlemıs olmasına rağ. men cev\ ahj etım kavbetmemış bir ıhtıyar gencdı Yırmı yasında ıken mat. buat hayatına girmiş muhtelıf gazete lerde şıırler makaleler, spora ve avcilığa daır \azılar vazmıştır Bedn Zıya. nın aicılık menkıbelerım kendme mah. sus cazıb bir anlatıs tarzı vardı Doğuşta san atkâr olan bu genc ruhlu adam av. eılık bahıslenne hemen de ılk defa ola. ıaJc edebı bir çeşnı vermeğe muvaffak olmustu Fıkır âlemmde kalemıne olduğu kadar a\ arkasmda da tufegıne a\nı salâhnetle hâkım olan Bedn Znanın a\. cıbktan başka bir çok meraklan vardı Kus beslemek her turlu spor hareketleri varımak bu meraklann başmda gelırdı Oldürucü bir hastalık nıhavet onu da vataga serdı ve Bedn Zna kendınden evvel gıdenlenn gıdip de donmedıklerı o meçhul dıvara gıttı Cenazesı bugun oğleyın Bakırkoydekl evınden kaldınlarak aıle makberesıne defnedılecektır Istanbul Basın Bırlığı bu kavbımızla alâkadar olmuş ve mer. hum ıçın mukellef bir çelenk hazırla . mıştır Kendısıne Allahtan rahmet dıler ke. der gormuş aılesinm acılannı samimiyetle paylaşmz. Maanf Vekâleti yabancı memleket . lerden gelen talebe hakkında yenı bır karar vermlştır Yabancı memleketlerdeki mekteb lerden naklen memleketımızdekı hususı mekteblere gırmek ısteyen talebelerın gırmek ıstedıklen mekteblerle aynldık . lan mekteblenn tedns dıllerı, derecele. ri ve sınıf teşkılâtlan mutabakat arze. derse, bunlar ellerındekı bolgelerln gosterdıği sınıflara ımtıhansız olarak kabul edıleceklerdır Derecelerı ve sınıf teşküâtl uyub da tedns dıllerı b v a olan mekteblerden gelenler, Turk t i\etınde iseler hususi Turk ve ekallnet ılkmekteblerınde lâyık olduklan sınıflara, yabancı tablıyetin . de iseler ayni surette hususî Turk ecnebı ve ekallıjet mekteblennde imtı . hanla lajık olduklan sınıflara alınacak. lardır Orta kısımlarla lise kısımlanndan geSıdıka ısmınde bır kadınm ılâc ala Inorlarsa girecekleri sınıflar, ellenndekı rak çocuğunu duşurduğu ıddıasıle, Is tahsıl vesıkalanna gore Maanf Vekâle . tanbul aslıj e altıncı ceza mahkamesın tmce ta\ın edılecektır de muhakemesıne başlanmıştır. Kadm, çocuk duşurmek maksadıle hareket etADUYEDE medığını, ılâc almadığını, sadece ısınmak ıçm bır mıktar konyak ıctığını Şark demiryolları memurlaılerı surmektedır Mahkeme, bu ışın şarının açtığı dava hıdlerıni dmlıvecektır Eskı Şark şımendıferleri şırketi aley. hıne şırketın memurlan tarafından a. çüan tazmınat davasına aıd muhake meye Istanbul Birınci Ticaret mahkemesınde devam olunmuştur. Teşkıl edılen \ukuf ehlı, şırketçe ec Anadoiudan getırılıp burada zencır leme ticaretle fıatlan yukseltılen teller nebl ve gajnmuslım memurlara verılen hakkındakı tahkıkata ehemmıjetle de. ıkramıyelerın esaslarına daır bazı vesıvam edılmektedir Dun bu hususta vıla. kalann getırtılmesıne luzum gormuştu \et makamı Fıat Murakabe burosundan Bu vesıkalann, perakende olarak evvelce ızahat almıştır Dığer taraftan dunkü evrak mahzenıne indırıldığı ve derhal Fıat Murakabe komısyonundan fıat mu. çıkartılması mumkun olamıvacağı ge . rakabe burosu şefı bu mesele uzerînde len cevabdan anlaşılmıştır Bunun uze. ızahat v ermış \e tahkıkatın de\am etti. rme tetkıkatın ikmalile muhakemenln devamı 8 ejlule bırakılmıştır ğını bıldırmıstır Bu teller 20 . 30 ton kadardır Kısmı Cezası 6 aya indirildi azamı havaî hat telidır ve bugün mevKuçukpazarda Bednye ismmde bır cudu pek azdır Havaî hat tellermın kızı kaçırarak bır muddet yanında aliKutahvadan alımp getınldıgi anlaşıl . kovan ve sonradan aılesıne gonderen maktadır Burada Horhorunı ve Agob Enver adlı blri, Istanbul Ikıncı Ağırceısmmden ıkı ısım tespıt edılmıştır Tel. za mahkemesince 1 sene hapse mah . lenn Ahmed Arcan ismınde bınne aıd kum edılmıştlr Kızı kendısıne dokunoldugu bılâhare tespıt edılmıştır Mal madan geri gonderdığinden, cezası altı sahibi bu tellenn kendısıne pahalıya aya îndırümîştır mal olduğunu sovlemektedir Fakat şimdıye kadar satılan tellere Asker ailelerine yardım sekli fatura verilmedığı ve metresmın 75 ku. Bazı asker aıleleri Dahılıye Vekâle. rustan satıldığı anlasılmıştır Tahkıkata tine muracaatle kendılerıne Istanbul devam olunmaktadır vilâyetlnden az yardımda bulunulduğu. nu bejan ve şlkâyet etmişlerdır Dahılı. ve Vekâleti keyfiyeti vilâyetten sormuş İzmir fuannda mekteb \e kazalara gonderılen bir tamimde bu sergileri gıbılere tavın edüen nlspetten daha az Maanf Vekâleti, bu sene İzmır fuann vardımda bulunulduğu hakkmdaki şı. da bır mekteb sergısı açmaga karar ver. kâ\etlerin vâki olup olmadığı hakkında mış, sergıve aıd hazırlıklann yapılması malumat lstenilmiştlr. Şayed bu gıbı ıçın mekteblere teblığat yapmıstır Ser yardımdan az istifade edilen varsa bungıve, kız enstıtulerı muallım mekteb . Iara daha fazla muavenette bulunulalerı ve orta mektebler ıştırak edecektir caktır. Mekteb ıdarelen ders senesı ıçınde her Dığer taraftan malî vaziyetleri mu. sınrf talebesının vaptığı resım, elışlerile said olan tuccarlardan bu muavenetm vazı orneklerınden 25 . 30 tane seçerek daha genış bir şekılde temını de alâka, sergıve gondereceklerdır darlardan ıstenılmıstir MÜTEFERR1K Ziraat Vekili gitti Bır kaç gündenberi şehrımızde tetkıkatla meşgul olan Ziraat Veklu Muhlıs Erkmen dunku trenle Ankaraya don. muştur. İaşe müdürlüğü Yeni teşkll edılen Istanbul ıaşe mu. dur muavınliğme Tıcaret Vekâleti ihracat baş kontroloru Hurşid Korul 210 lira ücretle tavın edılmiştir Mezkur müdurluğe taun edilecek zatı Istanbul Vılavetı inha edecektir Hava Kurumuna yardımlar Zincirleme ihtikâr işinin fahkikatı Turk Hava Kurumuna teberruda bulunmak arzusunu ızhar eden vatandaş. larla devamlı surette teması temin et. mek uzere kurumun Istanbul merke . zınde esaslı teşkılât vucude getırilmiştır Resml evraka vapıştınlan Hava Kurumu pullan dahıl olduğu halde butun gelır kajnaklannın mutemadl kontrolu sa . yesmde varıdat hıssolunur derecede artmaktadır Bilhassa orta mekteb ve liselerle juksek tahsıl genclerı arasında SEHİR 1SLERI kuruma aza yazılanlann adedı dıkkate değer bır yekuna balığ olmuştur Hava Francala işi Kurumu genclerın gosterdıgı bu alâ . Son zamanlarda bır çok kımselerın kadan bilhassa mutehassis olmaktadır doktordan rapor almak suretıle francala almak ıçm fırınlara muracaat ettıklen Usküdar kazasının gorulmuştur Beledıye, verüen 12 çuval ihtiyaçları unun bu ışe kâfi gelmedığı clhetle fran. Üsküdar Parti Kaza heyetı Lutfı Ak. calanın kımlere tahsis edıleceğmı Daso>un başkanlığında nahıye ve ocak baş. hılıye Vekaletınden sormuştur. kanlanle bır toplantı japarak ışık su Maslak yolu genişletilecek yol ve kultur işlerı etrafında konuşmalar Beledıje, Şişli Maslak yolunda kayapmışlardır Bu konuşmalar neticesınde zalann tekerruı ettığını gorerek bu yolun Üskudar kazasının ihtıyaçlan tespit bır mıslı daha genişletılmesıne karar edılmiştir Bunlar derhal yaptınlacak. vermistır Bu sene yolun Şişliden Mas tır Bu meyanda Beylerbeyı kutubha lağa kadar olan kısmı genışletılecektır nesının halkın ıstifadesıne açılması ve Şimdılik bu yol şose olarak inşa edıle. koylere temır heyetlen gonderılmesı de cek ılerıde asfalt geçınlecektır kararlaşmıştır tKTISAD Hukumetın kabul ettiği jenı karama. me ile takas tetkik burolan ve bu me. janda şehrımızde bulunan buro dun den itıbaren lâğvedilmıştir Takas tetkik hejetı emrinde bulunan bu büronun dun sabahtan itıbaren tasflyesme baş. lanmıstır Muamelenın tasfıyesi bu ay sonuna kadar de\am edecek ve netice ayni kararname ile Ankarada teşekkül etmiş olan Ticaret Vekâleti musteşan nm rıyaseti altındaki heyete bildinlecek. tır Bundan sonra takas işlennm tedvirile Ankarada teşekkül etmiş olan Malıye Vekâleti nakid ışlen umum mudürü dış ticaret daıresı reisı ve Merkez Bankası dırektorünun bulunacağı bu heyet meşgul olacaktır. Takas tetkik büroları Mahalle siperleri Mahalle siperlennın kazılması ıçın butün polıs merkezlerine yenıden teb lıgat yapılmıştır Pasrf mudafaada ken. dılenne vaztfe venlmış olanlar gun delık ışlerınden vakıt buldukça bu sı. perlerı kazacaklardır. Şımdıje kadar mahalle aralarında vucude getınlen sıperler umumî bır kontroldan geçırüe cek ve teblığat hılâfına sıper kazma ışını ıhmal edenler cezaya çarpılacak lardır Halktan fazla para alan gazinolar Guneş ufukta, mutemadıyen alçahyordu Gıtgıde, denızde kızıl akısler bırakarak sondu Salonda pembe ile esmerln karışmasmdan doğan acayıb renkte golgeler adım adım ılerledı Nasıdenın arkadaşları sevinc ve hayranlık dolu seslerle hep bırden haykırdılar Aman ne güzel bır grup1. Içlerınden yalnız Medıha bu feryadı dıgerlerıne ujarak ağzmdan kaçırmış gıbı pı=man ve mustarlb, evvelâ, Maçka sırtlarmdan asağıya uzanan yeslllık ve ağaclık sahaja, sonra da genıs salonu bır camekân bolme ile tamamlayan yemek odasına, aradan gorunen mukellef bufeve, dıs pencerelerı susleyen kadıfe perdelere, portakal rengı çay fıncanlarına baktı, bu tetkıklerı yaparken goğsunde blrıkmış mahbus havayı bırden genıs blr nefesle salıvererek Bu gru pancak boyle bır yerden temasa edilirse zevklı oluyor, dedı, gozukmuyor ya, go?ukse de gel bızım evden seyret de tadına var bakalım' Medıha, fakır bır aılenln kızıydı Naş.lde ve bugunku dostlarlle beraber mektebde okumuş, oradan çıkınca evlenmış fakat bır turlu mes'ud olamamıs tekrar annesının Aksaraydakı evıne donmek mecbunyetınde kalmıştı Naslde, talıhsız dulun sozlennı bltlrdığı vakıt mavı gozlerınde ırı yaş tanelerı belırdığlnı gorunce hemen yennden fırlayıp onu kucakladı Ah şekerlm, dedı, yok yere üzüluyorsun Saadet para, apartıman ve eşya ile temin olunur mu sanıyorsun' Benım de bu bolluk ve debdebe ıçınde bahtıyar olmadığıım pekâlâ bllıyor sun Sen hiç olmazsa o nâdan ve geçımsız adamdan ayrılarak hurrıyetını elde ettln Bır yerde çalısıyorsun, hayatını kazanıyorsun, azıcık aşın, kavgasız başm, annecığınle oturuyorsun Ben bunların hiç bırınl yapacak vazıyette degllım Kımsem yok Çalışamam da . Onun ıçın Feyyazın kahrını çekıp oturuyorum Bu luks, bu şatafat ne\e yarar' İste son uç gundur gene e\e uğradığı yok Kım bllır hangı şıllıklarm, yellozlarm peşmde . Etraftakller Medıhanın huzun ve yasını, Nasıdenın kocası hakkındakı serzemşlerı takıb edınce her zamankı şıkâyet faslınm başlayacağmı ve sozun ardı arkası gelmlyeceğmı anladılar. Zaten çaylarmı ıçmısler, pastalarını yemlslerdı Hep bırden ayağa kalktılar Ev sahıbesı mısafirlennı kapıya kadar teşyı ettıkten sonra onları selâmetlemek ıçln gurur ve azametle balkona çıktı Elını sallayarakÇocuklar, bunu saymam, gene buyurun1 Dıye haykırdı ve içeriye glrdı Alnını kapalı camlardan bırıne dayadı Nazarlan bulutlarm gerılenne doğru akseden kaybolmuş güneşın pembe ve san ışıklarına takıldı Sol taraftakı koyu mavllıklerın ıçmde ılk meydana çıkan yıldız neş'ell ve çapkın, yılışmaya başlamışü. Ooo. dedı, ortalık lyice serm. Ge î Pazar gunu kaymakamlar nahıve mu. durlerı, emnıyet amırlerı şehrın muh . tehf mahallerındekı gazıno ve eğlence mahallennı dolaşarak tanfe harıcı para talebınde bulunanlarla eskı tarıfelerı tatbık eden bir çok yerler hakkında zaAltın fiatları bıt tutmuşlardır Bu meyanda Bostancı Altın fıatlan dun oğleden sonra düş. \e Suadıjedekı gazmolardan bazılan rpp?e bp^lamıştır Dun bir Reşad altını hakkında da zabıt tutularak teczıjelerı 2615 24 ayar altının gramı 333 kuruş, cıhetıne gidümıştir beşı bır arada 118 lıra ıdı =. KüçUk hlkâye Garib teselli ce galıba ayaza çekecek . E, oyle ya, henuz majısa bıle gırmedık. Nlsanm on beşınden sonra kalorıferlernı yanmaması ne fena' Balkon kapısını kaparken kulağma mutfaktan gelen ükırdılar çarptı. Hızmetçi tabakları, flncanları mubalâğalı bır sur'at ve faalıyetle yıkayordu, Kondora doğru yurudu Mutfağın kapısınm önunde durdu* Ne o Hatıce, dedı, pek telâslısın7 Hızmetçı kadın bır ıkı dakıka meşgulıyetıne fasıla verdi Sozlerlnm ıyı ışıtılebılmesı ıçın musluğu kapadi" Blbyorsunuz hanımefendı, dedı bu gece ızınlıyım.. Bızımkı şımdı evde dort gozle bekler! Naşıde sol kaşını kaldırıp başmı sallayarak Pekâlâ.. Pekâlâ, dıye cevab verdi haydı oyleyse, ebnı çabuk tut . Sofrayı da kurmaya hacet yok... Canım hiç bır şey ıstemiyor *** Aradan bir çeyrek kadar geçmıştı Kapının hızla kapanışı butun apartımanı sarstı. Salonda korldordan kopup gelen bir hava cereyanı dolaştı. Hatıcenın sert okçelı ayakkablan merdlvende takırdıyordu Bır tramvay arabasının koşe ravlarmı donerken çıkardığı madenî ferjad kulağını yırttı Fakat o, bu gurultulerden memnundu Koca apartımanda tekbaşma kal dığı zamanlardakı derm sukuttan çok korkuyordu Acaba, ust kattan pı\ano sesı gehyor mu' Sokakta bır kopek havlayor mu' dıye kulak kabarttı Hayır Sade caddeden hızla geçen bır takslnın homurtusu pencere aralıkJarmdan haflf hafli aksedıjordu. Elektnk duğmesını çevırdi Avizelerden dokulen bol zıyanm altında kosedekı buyuk koltuğa, kapınm yanındakı paravana baktı Nazarlan blr aralık vıtrımn üstundekı saate llıstı Aman yarabbı, dedı, henuz yedı Hiç suphesiz Feyyaz bu akşam da gelmıyeoek Nedlr bu çılem benım! Sabah olmaya on ıkı saatıen daha fazla zaman vardı Ne japacaktı' Uyuyup kalsa, bayılıp kendlnden geçse ne ıyı olacaktı1 Heyhat buna ımkân mı var? Ah.. Kocası onu haftanın bırkaç gecesı yalnız bırakıp gıdeceğıne huysuzluk etse, dovse, sovse de, şu apartımanda olu sukutu verıne bır hareket bir gurultu olsaydı Şu telefon boynunu bukmuş bır oksuz gıbı duracağına her dakıka çalsa Feyyazın gur sesl onun onunde «Vay hazret1 », •Aman beyefendı'» dıye kalm akısler husule getırseydı Korku ve heyecan ıçmde etrafına bir daha goz gezdırdl Guzel eşya, kıymetli halılar, antıka perdeler'.. Fakat neye yarar? J Dıye lçıni çektı. Ilk evlendıklerı zamanı duşundu Feyyaz o vakıt henuz Beledıj ede çalışıj ordu Muteahhıdlığe başlamamış, zengm olmamıştı. Parmakkapıda ıkı odadan lbaret bır tavan arasmda oturuyorlardı Muntazam mutfakları, banyoları bıle yoktu. Lâkın meşhur romanlarm en çılgın çıftlerı gıbı sev ışıyorlar, her saat, her dakıka hayaflarmın bu aşkla nihajet bulacağma daır yemmler edijorlardı Butun kış kapıcmın her akşam yakıp getırdığı bır bak r mangalm kenarında tıtremlşleıdı. Ebedıyyen omrunu o sefalet ıçınde geçırmege razıydı, fakat kocasıle aralarmdakı se\gı devam etmek şaıtıle' O tatlı hatıraları bır an tekrar yaşamak ıstedı Koştu, kutubhanenuı kapagını açtı Egılerek ve yukselerek gozlerı bır muddet araştırdıktan sonra Bernardın de Salnt Pıerre m «Paul ve Vırglnıe» slnı çektı Bır parmak darbesıle avızeyı de salonu da karanlığa boğdu. El yordamlle korıdora çıktı Mutiağa gırdı Soluk ışıklı lâmbayı yaktı Tahta ıskemleje oturdu Dunjanın bu emsalsız aşk macerasını okumaya koyuldu Vakıt ılerledıkce yerdekı fayanslardan yukselen rutubet, ayaklanndan başlayaıak butun vucudunu sardı Dımağı ve kalbl harıkulâde serguzestın damarlarmda tutuşturduğu ateşle yanarken pencerenın arahğından nufuz eden ruzgârla busbutun soğuyan mutfağın havası slmrlerını ve adalelermi tlrıl tırıl tıtretıjordu t Ne zararı var, Naşıde etlerl buzlaşıp ruhu ısındıkça Parmakkapıdakı tavan arasında geçırdıçi saadet devre=ıne hayalen bır parça daha yakli*ıvorlu Hâdiye İCLÂL