Katalog

CUMHURİYET II Nisan 1941 Alemdar hâdisesi Yazan: SALAHADD1N GÜNGÖR kalan çocuklar Pazar günü Üsküdar ve Eminönünde tec Dün çehrimizde iki rübeler yapılacak kaza oldu Bu ay zarfmda vüâyeümiz dahüinde muhtelıf kazalarda yapılacak pasıf korunma ve paraşütçüierle mücadele denemesı içm ekıplerini hazırlayan kazalar te&pit ettıkleri deneme tarihlerini vilâyete bildirmektedirler. Buna nazaran bu pazar günü öğleden evvel Üsküdar, öğleden sonra saat üçte de Eminbnu kazalarında pasif korunma denemesi yapılacaktır. Yalnız Eminönü kazasında paraşütçüierle mücadele denemesi yapümıyacaktır. Deneme zamanında kuleden düdük dtmiyecek, yalnız mmtakalara konulmus olan dudükler öttürülecektir. Nakil vasıtaları amelî tecrübelerde yapıldığı gibi aynen tevakkuf edeceklerdir. Denemelerin yarun saatten fazla sürmiyeceği zannedilmek tedir. Denemelerde hakem heyetleri vaziyeti tetkik ederek raporunu alâkadar makamlara verecektir. Bundan maada pazartesi günü Beykoz kazasında pasif korunma ve paraşüt mücadele tecrübesi yapılacağı gibi 20 nisanda Bakırköy. 21 nisanda Adalar, 22 nisanda da Kadıköy kazalarında tecrübeler yapılacaktır. Diğer kazalar da bu ayın sonuna kadar denemelerinl fkmal edecelkerdir. Pasif korunma | ( Şehir ve Memlekel Haberleri ) tecrübeleri Otomobil altında İki Vehil Şehrimizde HEM NALINA MIHINAİ Alemdar kendi nefsini fedaya karar vermişti Fakat dairesi halkını kurtarmak lâzımdı, bu maksadla pencereden asilere seslendi 16 Alemdar, eğındığı mahzenin demir ölmek isteyordu. Fakat Alemdar, razı kapakA pencereleri arkasradan, bir olmadı. Nihayet bu Çerkes kınnı da müddet etrafını gözetledikten sonra, selâmetleyip mahzende iık karısı ve haelina tüfeğini ahp, asilerin uzerine rem ağasile başbaşa kalınca, ortada hakurşun yağdırmağa basladı. Vezir ko sıl olan derin ölum sukutu arasında, nağımn yakmlanna kadar gelen eskiya, kansına döndü: Hazum, baka bana. Ben, bu reâlbu beklemedikleri mukavemet karsısanda aaşaladılar. Kaçabilenler, canla lere can tende iken eyvallah etmiyecerını kurtarıyor, kaçamıyanlar lapır sa ğim, Aciz kalırsam, cepaneyi ateşîeyip pır dökülüyordu. İJt şaşkınlık geçince, kendimi havaya uçuracağmı. Hadi gel, asiler de mukabeley* basiadı. İki taraf, aeninla turacıkta helâıiaşıp «yrılalım! birbirlne, olanca hıncla kursun yağdıKarısı, hüngur hüngür ağlamağa başnyordtı. Alemdar, sağ dlztnl bükerek ladı: yere çömelmiş, gözünün biri açık, öteVd Ben senin yanmdan aynlmam. Ne 1KT1SAD kapah, durmadan nisan alıp ktırjun re gam!.. Olürsen beraAıer ölüriiı. Sanri"=tiriyordu. kl ölüm aynlıktan daha mı act1 İşte Dünkfi ihracat Babıftli arük bir yiğın enkazdan Iba sen de bil ki, şuradan şuraya adımımı Dün İstanbuldan 1,020,000 liralık retti. Burara buram tüten bu geniş ha atanlardan değilim! Alemdann teessüründen gözleri ya ihracat yapılmıştır. Bunun 550,000 rabenin üzertnde şimdi kargm sürüleri şardı. Bu vefakftr kadını, zorla dışan liralık kısmını Mısır ve Almanya • •cı aa begnşarak dolaşıyordu. Alemdar, böyie tekbaşın* sarayına çıkarmak mOmkfindfl. Fakat gitçide o ya yapılan tütün lhracatı tutmak kapanmış, serefinl kurtarmağa çalısır da karısı gibi düçünmeğ» başlamıştı: tadır. FilLstine erlk pestlll ve kuru. ken, Rusçuk yaranı, acıkü bir yılgın «Öıüm, sanki aynlıktan daha mı acı» su, Fransaya fmdik, Holandaya kulık içinde, hâdiseye seyirci kalnuşlar idi? Koca kavuklu başı, derin bir tchey ru tizüm, İrlandaya şimsir agacı ve Sovyet Rusyaya da palamut hulâdı. Bunun, hiç bir maıerete sğar ta yücle önüne dfistfl. Fekat görülecek bir hesabı daha kal sası gönderilmlştir. rafı yoktur. Kaptan Ramiz Paaa, Topane yakasın miftı. Pencerenin dlbinden leslendi: Altın fiatlan Bana ktrk ikinci bölüğün odabasıde sözdc intizamm muhafazasile meşAltm fiatlan dün gene yükselmişguldü. Babıâli yangınına başını bile çe sını bulun! tir. Dün bir altmın 27 27.5 liraya Ve yanma yaklaşan yeniçeriye: virip bakmamıştı. Sellmiye kışlasına kadar satıldıgı görülmüstür. Külçe Ben, dedi, biı zamanlar kırk ikinpostu aeren Kadı Paşa ise, kendi başıaltının gramı da 380 kunıştur. ci bölüğün neferiydim. Nefsimi aneak nın kaydına düşmüş, dünyayı gözü göro bölüğün odabaaısına teslim ederim. müyordu. Yardımcı muallimler için PeH, jra saray? Saray çoktan Alem Amma, haşerat suikasdde bulunmak gerektir. Odabası gelip beni buradan Jarın zevalini beklemekte idi: «Alemtahsitat geldi darın zevali devlet v* ikbali mötemen alsın!Orta tedrlsat yardımcı mualllm Aîemdann teslim olacağı haberi, bir nayi ban eftft olduğuna mebnl Imdalerinin maa&larnn yermek ü»re dma seyirden olmadı. Hele Enderun anda çapulcular arasında aayi oldu. Hseler mtıhasibllglne tahslsat eelmls Sanki Alemdar, tekbaşına bütün bir orricalinin bu işe derecei müdahaleleri ve dünden. ltlbaren mualümlere hakkında malumata kSfiye yoksa da du İdi ve asiler simdi bu orduyu tes tevzie baslanmıştır. lim almağa hanrlanıyorlardı. Sevinclevukuatın ruhurundan akdem hudusun* intİ7ar olunduğu rivayab mevsukadan rinden ağzı kulaklarına varan yeniçeri vak'aya dair destanlar yazmış, semai dır.> (Cevdet tarihi). Cevdet Paşanın ftyanı, kırk ikind bölüğün odabaşısını kahvelerinde keyifli keyifli çalıp »öykapah geçtiği blr hakikatl bil burada birkaç dakika zarfmda bulup Alemda lüyorlardı: açığa vurabiliriz: Alemdann zevalini nn yanına gönderdiler. Frannz gavurn ruttn bn lsi temenni eden «eâlt» nin en başında bizAı'emdar, bütün fesadın bu odabaşıAH Efendidir (1) fitnenin bası, zat Padişahı zaman vardı. İsyanı ha nın bası alündan kalktığını büiyordu. Cihana gelmemis bunun blr efi »rlayan unsurlar, iplerinin ucu sara Pencerenin önünde düşmanınm gölgesini Göriin gazilerl der, yeniçeri! ya bağtenmış kukıalardan başka. bir şey görünce, korkunc bir »esle haykırdı: Bire devlet hainleri... Ben, mukaddegildi. Mustafa Paşa da fennanlar yı Zavallı Alemdar, hâlâ aığınagından dema tizin ocağmıza suikasd edecek oDefterdar Efendi (2) tedbirin dürer, kahramanca müdafaasına devam edi laydım, şimdlyt kadar külliyen mahveOcaklu kullan hiyleyl sezer. Görün kelesleri der yenlçeri! yordu. Asiler, Sadrıazamın umdukları demez miydim sanırsız?.. Ben sizin ocakadar çabuk teslim olmıyacağını anla ğınm ihya etmedim mi? Size bunca ihGeldi Rumelinden nice bin çıtak, yınea, bâri bu arada yar&nın işinl bi sanlarda bulunmadım mı? Şimdi o zaİslâmbol İçinde kanlar akacak, tirmeğe karar verdiler. Ramiz Paşa ile limlerle ittihad edüp bana ihanette buKadir gecesinde yediler bıçak, Behic Efendi, aranılan yerlerde bulu lunursuz?.. Bire, siz beni buradan avKesin keüeleri der yeniçeri! namadı. TebdiS kıyafetle birer mechul retîer gibi kendi ihtiyarımla çıkıp gitarafa smştıkkn söylenlyordu. Tahsin der miyim sandınız?.. Alemdarı teslim elmağa glden odaKaptan (3> dedîkleri bir sfiffi tatar, Efendi, Refik Efendinin konağma iltica Siüeymaniyeye gülleler atar, etmlşti. Asiler, konağı sarıncm, Refik başı, alık alık bakınırken, koca RusYeniçeri ağası meydanda yatar, Efendi. kellesini kurtarmak sevdasile, çuklu hemen süâhma davranıp, harifin Köpekler yesin der yeniçeri! konakta mlsafir bulunan Alemdar sek tam ağzı içine «danei zeytun gibi bir banlarını asilere teslim etmeğe müte yağlı kurşun» yapıştırdı. Hâdisenin uzerinden ancak üç beş Derviş Osman bunu imdi söyledi, mayil göründü. Fakat Tahsin Efendi. Hızır geldi bize imdad eyledl, düsmana namerdce baş eğmeyi nefsine dakikalık bir zaman geçmişti. Vakit 1Behic ile Ramiz firar eyledi. yedirememişti. Refik Efendiyi de mü kindiye yaklaşıyordu. Mahzenin içinden Tutun mel'unları der yeniçeri! (4) dafaaya ikna ettj. Konaktaki ağalar, korkunc bir tarraka duyuldu. Beklenen «ekbanlar, bahçe duvannıs etrafnu sa kıyamet işte bu idi. Barut fıçuannın (1) Morah All Efendi. ran yeniçeriler flzerine akı ateşe baş patlamasile hasıl oîan sarsmtı en uzak (2) Behic Efendi. îadılar. Fakat kurşunlar, binanm sağ mesaielerden hissedilmiştl. Alemdar konağuım çatısını delmeğe tavaşan yeni(3) Kaptan Ramiz Paşa lam tuğlalanna hemen de tesir etmeçerilerle birlikte civarda beş yüz kadar (4) Bu yanda istifade ettiğim mehazden şuraya buraya dağılıyorlardı. Yeasinin, parçalanmı? cesedleri havaya ler şunlardır: Vak'ai Selimiye, Netayiniçeriler, Rusçuk yarânnun kurşunla uçtu. cihoıkuat, Şanizade tarihi, Cevdet Paşa amana düsmiyeceklerini anlayınca yaAlemdann mahzendeki barutlan na tarihi, ve bilhassa değerll ldtabivatcımır kında bir yerden ele geçirdikleri eski bir topu, konafm önüne çektiler. kale sıl tutuşturduğu hâlâ tarihi bir sırdır Efdaleddinin Tarihi Osmanî encümeni bedeni döver gibi, binamn üzerine gül Son dakikada yanmda buîunanlardan mecmualarında neşredilen Alemdara aleler savurmağa başîadılar. Acemlce a hiç biri sağ kalmamıştı ki, hâdiseyi te id notlan. tılan bu mermiler binada esaslı t«h ferrüatile tesbite imkân bulunsun. Bununla beraber, hakikate en yakın ribat yapmanuşsa da top sesi, müdafilerin maneviyabnı bozdu. Sekbanlar, bir rivayet olarak kaydederler ki Sadnazam kansı ve harem ağasile birlikte birer ikişer teslim oluyorlardı. Tahsin Efendi, kaçarken yakayı ele barutlann bulunduğu iç mahzene girYeniçeri ocağmın ilgasuıa dair seri verdi. Asiler onu türlü eza ve cefa Ue mis ve yağh bir paçavrayı fitil gibi pazar günü başlayacaktır. Beyandda İbrahım Pasa camli önüne kullanarak yahud da piştovunu çıkararak binaya ateş vermîştir. kadar getirdiler. Ve burada muhnfızlaDalga gibi, ışık gibi, ruzgâr gibi bir nn eunden alarak öldürdüler. Refik kızdı. Yürurken uçar, konusurken şarkı Efendi ise, «nefsini eşkiyaya teslim etEnkaz, İçin için yanmakta devam ettîmek üxere> binek tasma çıkarak, yeni ğinden, infilâk sahasında araştırma ya söyler gibiydi. Kıvrak bir vücudü, çekici çeri ustalanm yanına çağtrdığı sırada pılamıyordu. Yeniçeriı'er arasında Alem bakışlan vardı. Yüzer, kürek çeker, hançer üsurülerek şehid edildi. dann kendince malum olan bir tünel dans eder, ata binerdi. Onu ilk defa kısa pantalon, sade bluBu esnada, Alemdar, mazgal Jıaline den yol bulup kaçtığı hakkında şayiazu ile gordüğüm zaman haşan bir erkek getirdiği demir pencerenin ardından, lar deveran ediyordu. çocuğa benzetmiştim. Bisiklet yanşın çaldığı kursunlarla asilere nefes aldrrtAradan birkaç gün daha geçmişti. mıyordu. Onu simdi düşündüren »ey, Sadnazamm hazineleri arasında crimiş dan dönüyordu . Annesile babası iyi anlaşmıs, olgun inbarem halkmm akıbetiydi. AsHer, mah altın külçelerini ele geçirmek hırsiJe eene eepheden hücumun bir netice ver mahzene adamlar gönderildi. Kazmacı sanlardı. Genc kız iradesini babasından, medigini görmüşler, binanın arkasından lar, önlerine çıkan bir demir kapıdan duygularını annesüıden aimışa benzidolasarak eüerindeki külünklerle çatıyi geçtiler, ikinci demir kapının biraz ile yordu. Tanıştırüdığımız sırada bisikleti delmeğe çalısıvorlardı. Alemdar. kendi risinde birbiri üzerine kapanmış üç ce bir tarafa dayamış, mimik mendilile elnefsini fedaya karar vermşiti, fakat ya sed görerek irkildiler. Bunlar, Alemdar lerini silerek bana uzatmıştı. Rüzgârlı nındaki kadın ve çocuklan kurtarmak Mustafa Paşa ile baş kadını ve harem bakışlarından sık sık alevler yükseliyordu. İnsanm bir anda dağmık saçlarını ağasımn cesedlerlydi. Uzımdı Pencereden, asilere seslendi: Dairem halkını ocağın namusuna Alemdann yüzü, altın torbalan ve karıştıracağı, kızarmif yanaklannı kütevdian dışan çıkartacağım. Dokunmı çekmece dolusu mücevherlerin ortasında çük küçük tokatlayacağı geliyordu. Son harb yeni başlamıştı. Bizde de ihjracağınıza söz verir misinlz?.. dünyada en büyük manevî servet olan Bu müracaat. asileri ümide duşürdü. namusunu kurtarmiB olmanm verdiği tiyatî tedbirler ahnmakta idi. Mevzuumuz hep beklenmedik hâdiseler ve siyaTeküfi kabui ettiler. Fakat harem hal h?zla adeta gülümsüyor gibiydi. fa arasında Alemdardan avniVnak is+eYeniçeri ağası, cesedleri bir muddet «i sürprizlerdi. Bir takım tahminler yamivenler vardı. En ba^ta ilk kansı ne kayıdsızca temaşa etmiş, AlemdannVini pıyor, mukayeseler, tenkidlerle mevzuu yazık ki tarih bu kshraman kadının ötekilerden ayırtarak, teşhlr edilmesfaıi mütemadiyen açıyor, genişletiyorduk, Lâmia bir araiık: Ah bir erkek oledını haber vermiyor Alemdarrn ayak muvafık maslahat! görmüştü. Bu sayelarınq kapandı: de, ortada dönen, «Aı'emdar sağdır!» malıydım diye içini çekti. Şimdi ne gü Beni bir yere gönderme paşacıgım! şayialannm da önü alınmıs olacaktı. zel bir hayat başladı. Lâkin arkada kaltktnei olarak da sadık harem ağası Büvük kahramamn ayağına ip takarak mak, uyuşuk bir vaziyette beklemek bebunun da adı belli değil paşaya yak sürüye sürüve Etmeydanına eetirdiler. nim canımı sıkıyor. Cesed, üç gün bir saman yığını üzelastv Babaa: Kızun yanlış yaratılmış di Ben bîr hadım kisiyim df^e. bu ha rinde bırakılarak halka teşhir edildi, ye gülümsedi. Bu tarzda yetişmesine, karete sebeb ne devletlum?.. Bunea ni sonra da Yedikulede bir hendeğe fır emin ol, biz amil olrnadık, Onu bu hale metini yedim. Böyle ahret kapı<;ında, be latıldı. getiren isüdadıdır. Annesinin bütün arni nasıl yalnız bırakıp gfdersin! Alemdan sevenlerden meçhul bir fe zularına rağmen o nazlı, narin, tertibli, Zenci ağanm gözlerinden ild sıraîS dakâr, her tehlikeyi göze almış ve bir becerikli bir küçük hanım olacağuıa, «îcim gibi yaş akıyordu. Sözlerindeki geceyarısı, sabık Tuna Seraskerınin ce delişmen, spora düşkün, açık fikirli bir «amimeyete bundan daha belig şahid nazesini, hendekten çıkararak kendi e kız oldu. mi aranırdı? Herem halkı. birer ikirer, liîe kazdığı bir mezara gömmüştür. Genc kız uclarına doğru dağınık kaıpasalarile vedalaşarak. mahzenden çıkAlemdann akıbeti, uzun seneler için lannı hafifçe kaldırarak, gayet tath, tılar. Konakta henüz 18 yaşlarmda bir tstanbulun başhbaşına en büyük dedi jürekleri bir anda fetheden bir sesle: cariye vardı kl, o da efendisile birlikte kodu mevzuu oldu. Yeniçeriler, bu kanlı Şikâyet mi babacığun? diya ıöze Tophanede Boğazkesen caddesinde oturan Şükrunun 5 yaşındald kızı Münevverle oğlu Çetln, Tophaneden geçerierken soför Mustafanın idaresindekl 1657 numaralı otomobllin çarpmasına manız kalmışlardır. Çarpma çok çiddetll olmus, Münevver ayaklarile karnmdan ağır surette, ç«tin de başından hafif. çe yaralaıunıslardır. Vaziyetl tehlikeli olan Münevveı süratle hastaneye kaldırılmıştır. Çetinln müdavatı da yaptırılarak ebeveynine teslim edilmiş, suçlu şo. för yakalanmıştır. ^ Şoför Azizin idaresindeki 3116 numaralı otomobil, dün Saraehane. başı tramvay caddesinden geçer ken, ayni caddedeki Rızanın fırı nmda çalışan Abriullaha çarparak başmdan y&ralanmsına sebeblyet vermiçtir. A r Boyacıköyünde 116 numaralı Agavniye aid evde kiracı olarak ohıran Mııallânın ocakta yaktı^ı ateçten sıçrıyan kıvücım evin kaplıaınalarmı tutuşturmuştur. Süratle vetişen İtfalye, genlşlemesine mey dan vermeden yangmı söndürmüştür. ir Arnavudköyünde Palacı soka . gında 20 numaralı Dimltrl kızı Antîye aid üç katlı evin arka kısmı evvelki gece birdenbire çökmüştür. Hâdlse esnasında evde klmse bu lunmadıgmdan lnsanca zayiat olmamıstır. Zabıta, çSkme hâdisesi . nin sebebi etrafında tahklkata başlanuştır. Ticaret ve Milli müdafaa T Vekilleri dün geldiler Mümtaz Ökmen, yeni teşkil edilen ofisler hakkında tetkikler vanacak Zafere doğru sür^t yarışı ADUYEDE İki muhtekir tevkif edildi Zincirleme suretile lhtikâr yap tıklan *lddla edilen Viktor Sevl YB Hayim Hull lslmli lkl Musevinln milll korunma kanununa muhallf hareketten muhakemelerlne dün sabah baslanmıştır. Mahkeme her 1kisi hakkında da tevkif müzekke . resl kesmiştlr. Daraya göre, bunlar, bir imalâthane açarak çocuk donları imal edeceklerinden bahlal*, Yenipostane karşısmdaki Türk Lastik Limlted Sİrketinden kauçuk satın almıjlar. dır. Fakat, lmalâthane açmamıt lar, kauçukları başkasına satarak fiat artırmışlardır. Şahldlerin çağınlman kararile muhakemenin devamı başka blr güne kalmıştır. ŞEHİR tŞLERl Gıda maddelerini ucuza mal etmek için tetkikat Belediye İktısad İsleri mudurluğü tstanbulun iaşo ljlerl etralında esaslı tetkikat yapmaktadır. İstan . bula nohud, pirinç, patates ve falre gibi mad<Jelerin nerelerden ve ne vasıtalarla geldlğl, hangl ellerden geçtiği tesplt edllmektedlr. Bu sevkiyat işinln ıslahı ile gıda madde » lerinin daha ucuza mal edilmesi hususlan araştınlacaktır. Ekmek glutenleri Ekmeklerde 9,5 miktatrda Rİuten bulunması lâzım gelirken bazı îırın. larda bu miktarın ancak 7 mikta nnda oldugu ve bu yüzden ekmeklerin hamur olduğu anlaşılmış, yeniden tecrübeler yapılarak gluten miktarınm 9,5 a çıkarüması karar. laçmıçtır. Mısırçarşısınm ismtimlâki bitti Mısırçarşısmm istimlâk işi tamam lanmış ve lhtilaflı 300 dava sulhan halledümis olduğundan yakında Çarşı tahliye edilerek insaat yapümasma başlanacaktır. abiatle beraber harb de canlandL 1944 ta elduğu gibi 1941 de de nisan, Mihverin, hayır Mihverin değil; çünkii İîalya müdafaaya çekilmıştir; yalna Ahnanyanın faali\et ve taarruz mevsiminin başlangıcı olmuştur. Harbin ağırlık merkezi Balkanlard» olmasın» rağmen, Habeşistanda, Libyada, Atlantikte de toplar gürleyor, bom« balar düşüyor, torpiller patlıyor. Harb hareketlerine umum) bir gö> atarsanız, her cephede ve cephelerin birbirierila olan münasebetlerinde muharibler arasında bir sür'at yanşı gcize çarpar. Balkanlardan bashyalım; Almanlar, Yugoslav ve Yunan ordnlan müsterek blr hareketla Arnavudluktaki İtalyan ordnsunu imha etmeden evvel. Amavudhık hududlann» yetişmeğe çahsıyorlar. Yugoslav Yunan ve Ineilia ordnlan ise, bir taraftan Almanlann cennbt Yugoslavyadan geçip Aroavudluğa vannalanm men'e çalısırken difeı tanftan da Arnavudluktaki İtalyan «rdusunu imhaya uğraşıyorlar. Mesele bil sur'at yansı feküni almıştır. Libyada Almanlarla Italyanlar, eQerioden geldiği kadar çabuk ilerliyerek İngilizlerin Libyada zaptettikleri araılyl (cri almağa vaj Süveyti tehdid edebilecek blr vaziyete girmeğe çalışıyorUr, Burada İngilizlerin bütün ga,yreti, mağIub olmadan çekilmck ve çeMlirken da vakit kaza.nmaktiT. Çünkü, HabeaittanVekiller, Baydarpaşada kendilerinl karsılayaalarla beraber dakl •rdnlarmıa yakında islerinl bltireTicaret Vekili Mümtaz Ökmen dün ettirdıği kadar bir muddet burada ka rek Libyaya geleccğini blüyorlar. Iş O Ankaradan şehrimize gelmiştır. Tica lacak ve Vekâlete bağlı muhtelif daire vakte kadar dajanmaktadır. Vaıiyet, ret Vekilimiz Haydarpaşada Vali ve lerde tetkik ve temaslarda bulunacağun. burada d* bb tür at 7«naı sekU alnmBelediye Reisi Lutfi Kırdar, ithalât ve Bugünkü toplanbmız, İstanbulda Vekâ ür. ihracat ve petrol oflslerl umum mü letin işleri ve bilhassa yeni iaşe ve oHabesistajıd* .vazlyai aynldb, jralnn dürleri, mıntaka ticaret müdürü v» Ve fisler teşkilâtı ile alâkahdır. Vekâletto roller değişmiştir; burada, azami hızla kâletin aair erkânı tarafmdan karfilan İstanbuldaki daire âmirlerinden mev ilerlemek istiyen v* ilerliyen İngitts hncud isler üzerinde izahat almaktayım. paratorluk ordul»ndırj biIAHs timidslımıştır. Mümtaı Ökmen dün öğleden sonra Birer hükmt şahsiyeti haiz olan T» ken e« vakit kazanmak istİTen da Halyao v mıntaka ticaret müdürlüğüne gelerek dilerine mühim vazifeler tevdi edilmif dnsunun kılte artıkiandır. 0nun İffat, burada yapılan bü>ük bir toplantıya ri bulunan yeni ofisler yani İthalât ve ih AdisAbabayı aldıklarmdaa çabuk g d i yaset etmiştir. Toplantıda ithalât ve ih racat ve petrol ofisleri hükmen tees veren ttaJyaalar, simaH HabeaUtaaın racat ofisi umum müdürü. Ahmed Ce süs etmişlerdir. Petrol oüai taşkilâtını sarp Taylalanna doğru eeldliyorlar, mil Conk, petrol ofisl umum müdürü ikmal etmij ve fili vazifesine başlamn Maksadlan, lsl uıatmrak şartd AfrikaTalha Sabuneu, mıntaka ticaret mü ür. Ithalftt v* ihracat ofisi de teşki daki İngiUı kuvvetlerinln IJbyay* y* dürü Said Rauf Sarper, petrol ofisi sa lâtuu ikmal etmek üzeredir. Ofisler Balkanlara tevkine mânl olmaktır. Datış işleri müdürü Nejad, tefkilâtlandır bugünün leablan dahılinde k'endilerine ğılmış İtalyan birlikleri nekadar eoh ma umum müdür muavini Mahmud mevdu vazlfeleri ifa edeceklerdir. Yarın dayamrUrsa, lngilizleri o kadar çok Sida. fiat murakabe âmiri Muhsin Bag da tetkiklerima devam edeeeğır: » mesgul edecekler ve b8ylece Iibya rn ve Vekâlet hukuk Içleri müdürtt FeBalkanlardakl Ahnan ve İtalyaa orduM0K MBdafaa Vekili d« rfd bulunmuşrur. larma dolayısile yardım etmiş olaeak* şehrimize geldi İctima geç vakte kadar devam etmiş lardır. Görülüyor ki Habeşlstanda d m if ve Vekil ayn ayn umum müdürlerden Dün sabah Ankaradan şehrimize ge bir sür'at yansi feklinl almıştır. iıahat almış ve direktifler vermiştir. len Millî Müdafaa Vekili Saffet Arıkan AtlanÜk mey dan muharebeeİMİa da Dün kendisile görüşen muharririmlze dün vilâyete gelmiş Vali ve Belediye Ticaret Vekili Mümtaz Ökmen bu se Relsi Lutfi Kırdan ziyaret etmiştir. ayni yan«ın cereyaıun» s^hid ohıyonu. yahati ve Vekâlete aid işler üzerinde İstanbul Örfl İdare Komutanı Korge Alman denizalUlariie tayyarelerinin va muharririmlzln sordugu suallere ceva neral Ali Rıza Artunkal ile tstanbul arasıra denize çıkan konan kruvaıörben demiştlr ki: Komutanı general lshak Avnl Akdag lerinin bütün gayreti, Amerikaa yardınt» • İstanbula ban tetkiMerde bulun dün vüâyette Milll Mudafaa Vekilini tam verlmini bıümadan evvel, lngitta denis ticaret fllosunun büyük bir kısmak üzere geldira Tetkiklerimin icab 7İvaret etmişlerdir. mını imha etmek ve tngiltereyi aç, ham maddesiz, petrolsuz, silâhsu vo cepanest» bırakmaktır. İngilterenln ve tabH mfitteftkl Am*> rikanın bütün faaliyeti ise, bunun akslnl Use müdtirleri dün öğleden sonra 9ömür fiatlarına, istihsal masraf j temin etmeğe, Amerlkan yardınu, yü« İstanbul Kız llsesinde ıımuml bir larmı karşılamak ve istihsalâtı art binlerce tonluk yeni geml ile vapoı zatoplantı y&pmı^lar, liselerin imtihan tırmak için zamlar yapıldıgını yaz yiatııu telâfi edecek hale girindve kadar, yerlerini ve komisyon azalarını tes mıştık. Kazırlanan fiat tarifesine mümkün mertebe aı geml kaybetmek pit etmişlerdir. göre krible kömürü Zonguldakta va ve miknkün oldugu kadar fazla sil&h v» Hazırlanan programa göre, Per sıtaya teslim 11 lira, Eregll ve Kan malzeme taşımaktır. tevnlyal ve Vefa erkek lisçlerinm düU ocaklanndan 10,60 lira, tüva Okyanusun engin snlannda da dava Hse bltlrme imtihanlan İstanbul er nan birinci 8,10 lira, tüvanan ikinci bir »ür'at yanaı feklinl almıştır. kek Hsesinde. difter resmî liselerin 6 lira, brlket Zonguldakta vasıtaya Bütün bn yanslarm hepslnl, hepeinl İmtihanları kendi mekteblerinde ya teslim 11.50 llradır. değilse fazlasını kazanan taraf, harbi pılacaktır. Yeni kömtir fiatlarma ?5re. deniz kazanmak için de, en kuvveâi adnaı Hayriye, İstiklâl. Yüce Ülkü. Da nakil vasıtalan navlun fiatlan tes atmıs olacaktır. Kazanan İçm mev'ud rüssafaka llselerlnln llse bitirme pit olunmuştur. Bu navlunlar Mü mükfifat, cafer kupası olan ve aylarcav imtihanları İstanbul Erkek lisesin nakale Vekaletlnce tasdik edlldlk devam edeceği anlaşılan bu heyecanh >?e de. Şişli Terakki, Isık ve Boğaziçi ten sonra mer'iyet mevkiine gire kanh bir sür'at yanşını bütfm dftny» liselerinln lise bitirme imtihanları cektir. Yeni tarlfelerin kömür fiat merakla, halecanla ve ıstırabla ieyredida Galatasaray Hsesinde yapıla larına yapılan zamma rağmen bazı yor. caktır. sebebler dolayısile kıs navlunlarına Resml llseler için 13. hususî Hse nazaran blr mlktar daha düçük oler icin 17, orta mektebler icln de lacağı anlasılmaktadır. 42 imtihan komisyonu seçilmiştir. Liman dahlllndeki nakil vasıtalan Maarif müdürlü5ü mümeyyiz dave icfn de liman tarife komlsronu top. tiveJerinl hazırlatarak mekteblere lanarak yeni tarifeleri haorlıya göndermiştir. caktır. Nüshasi I knruslur. Liselerin imtihan yerleri Kömür fiatlarma yapılan zam CUMHURİYET MAAR1FTE Üniversitede askerlik imtihanları Üniversite talebelerinin askerlik imtihanlarına aid programlar hazırlanmış, talebelere ilan edllmls tir. İmtihanlara 15 nisan salı gü. nünden ltibaren başlanacaktır. Çocuklar için sinema 13 yasından asagı çocukların sinemalara kabul edilmemesi hakkında alakadarlara emlr verilmlçtlr. Bu emlr verilmekle beraber 7 İle 12 yaşları arasmdaki çocuklar Içln cumartesi ve pazar gfinleri birer çocuk matinesl tertib edilecek, ucuz tarifeli bu mattnelerde terbiyevl filimler gösterilecektir. Kaçak şekerler 'Vak'ai Hayriye Fiat Murakabe bürosu sehrin baa 1400 Kr. 3700 K>. Senelik yerlerinde bazı kimselerin beyan 750 » 1450 • Aln avhk name vermeden seker sakladıkla 400 > «0 • Üc aylık nnı haber almış ve dün şehrln blr 190 » Yoktua. Bir avhk çok yerlerinde araştırmalar yapü mıştır. Biri Aksaravda mühimce bir yekuna baliğ olmak uzere blr kaç yer<le beyannamesi verümeml<| ka. Gazetemize eönderilen evrak ve vanlar çak »eker bulunmuş ve zabıtlar tu nesredilsio edlhnesin iade edllmea v« tulmustur. zivaından mes'ullvet kabul ohtnmax. Abom Dikkat KUçUk hlkây» Değişme karışü. Eski arkadaçımin bu çok hareketli kızı, bence, heyecanın tam bir ifadesi idi. Onun, enginlerini henüz kendisinin de farketmediği bembeyaz ruhunu gözlerinde bulmak mümkündü, Düşündügünü gizlemeği, isteklerini doiambaciı yollardan yürütmeği ögrenmemisti. Açık gonüllü, hislerini ölçüye vurmağa ahşmamıs bir çocuktu. Peki, erkek olsaydın ne yapardın küçük, diye sordum. Ben de onlar gibi cepheye koşardım, diye karçılık verdi. Attan inmez, silâhı elden düşürmezdim. Ve bir gün toprak müdafaan bahU mevvzuu olursa düşmana duman attınrdım. Annesi Seni askera abnazlardı ki diye genc kınn yarasına dokundu. Daha yaşın ne, başın ne senin? Hem talebe olduğunu da unutuyorsun. Lâmia içlnin en derin acısına dokunulmuş gibi çay fincanını «Unden bıraka: Raklısuuz, dedi. Ben bfltün bunlan bile bile heyecan ve hareket ihtiyacı içinde kıvranıyonım ve bu muhal istekle sarsınhlar geçiriyorum. Hem erkek olsaydım meselenin halli kolaydı anneciğim. Gönüllü giderdim, gönüliü... Fincanı bırakan güzel küçük elini oktayarak yavaşça: Erkek doğmadım diye esef etmen beyhude çocuğum, dedim. Bir askerle evlenirsin, olur biter. Gözlerini açarak: Nasıl dedi nasıl? Bir askerle evlenmek, ah, lâkin ben bunu hiç düşünrnerruşüm, diye gülmeğe başladı. Durgun sulara avuc avuc çakülar dökülüyormuş hissini veren bir gülüşü vardı. Gözleri, gür kirpiklerinin arasında küçülüyor, küçülüyor, birer damla ısık halini alıyordu. Durulduktan sonra fikrimi izah etmemi istedi. Ona bir askerin hayat şartlarından ve bir asker kansı olmaam vereceği gururdan, hazlardan bahsettim. Yapacağı seyahatleri, daima değişik muhitler ve yüzler göreceğini, iklim şartlanna göre yaylalarda, yamaçlarda, gu başlannda mevsimler geçireceklerini »nlatüm. Bu auretle açık havanın, tabiatin hasretini çekmiyecegini izah ettim. Küçük kız sözlerimi dinlerken belki de ilk defa gülmüyor, eğlenmiyordu. Bana inanznışa benziyordu. Olgun bir »esle: Bana bu bayatı sizin gibi anlatmamışlardı, dedi. Beni mazur görün, fakat asker kansı dendiği zaman çok defa akluna giyinmesini bilmiyen, evini ve yavrularuu askerlere bırakan, sabah kahvesinl bir komşuda, öğle sonlannı birkaç ziyaretle geçiren insanlar geliyordu. Bazılannın bu toplantılarda örgü Srer, çocuk döver, iskambil oynarken ufaktefek gürültüler çıkardıklarmı da sanıyordum. Halbuki siz o hayatı çok güzel ifadelendirdiniz. O alemde erkek, ealışkan, merd, dürüst, MUkerrem Kâmfl 8u Karşımda bambaska bir Lâmia bulmu»» tum. Sade bir ev elbiseal giymiş, Baçlannı ensesinden tutturmuştu. Rengi haflf soluktu. Bafaalannım rüzgân dinmiş gibi idi. Derhal bir Mmanlar annesbıin: . Bu kız, kabil değil iyi blr ev kadu* olmıyacak. A«d vazifedni kat'iyyea uyanık ve cesurdur. Ölüm onun için o müdrik değil. Ev iiinden, dlkist«ı, haob yuncak, aynhk ona mukadderdir. Var bir kadına lâzım olan herşeyden nefrdt hğını yurduna, yuvasına, kıglaaına ada ediyor.ı diye aızlanmasuu düşundüm, mıştır. Bir yü içinde, bu ne mühim degişflıAsker kansı olacak bir kadının da va llkti. Lâmia, ağırbaşlı bir kadın görünö^ uilan mükemmel: Karakter lahibi, fe şünde idi, Örgü Ue meşguldü, Hangl dakâr ve cesur. Sık sık memleket değiş kuvvet, daha doğrusu hangl muciza onu tirileceğıne göre iklim şartlarına, yoru bu hale getirmişti?! Galıba fikirler değişmiş kOçök, dicu yolculuklara, iptidaî yaşama şekillerine katlanan ve bir gün kocaa harekete ye takıldım. Erkek dogmamaktan gelea geçince cephe gerisinde ona lâyık bir aş üzüntüyü kaybolmuş görüyorum. Yüzünü tatlı bir pembelik kapladl. olduğunu ispat eden mükemmel bir inBakışlannı, bakışlanmdan kaçırarak: •an... Tavsiyenizi yerine gettrdikten sonGüzel, hoşuma gitti bu hayat dogrusu.. Bundan aonra genc lubaylan ahcı gözle ra... diye karsıhk verdi. Ve ben derhal isi farkederek onun gutetkik edeceğim, zel ellerindeki halkayı aradım, »onıa eAnnesi tatlı bir aitemle: Lâmia, Undeki ise dikkat ettim: Lâmia patik Lâmia diye *Sze kanşta. örüyordu. Anneciğim, mademki askerin ayak Babası: Demek haberin yok, diya baıüğı en bakımsız topraldardan bile söze karıçtı, Halbuki seni düğüne da taze, ışıklı bir hayat yükseliyormuş. Bu çağırmıstık. tüsımı ellerinde tutanlan yakından taBenim için ne büyük kayıbdı bu.» nnnaV kabahat mi? Demek ki, davetiyem ben seyahatte iken Gülüşerek, şakalaşarak çay aofrasını gelmişti ve bu yüzden bir zamanlar afaterkettik ve Lâmia geç vakitlere kadar can bir erkek çocuğunu çok andıran bu küçük »andalüt beni lularda çakti, çek sevimli, küçük kızı gelin elbiseleri, tültL. ler, teller içinde görmemiştim. *** Annesi esefimi anlamış gibi ellme bi» Son seyahatimden dönüşte onlara ge resim uzatb. İnce bir gümüş çerçeve ne uğradım. Bahar uyanmak üzere idi. içinde, Lâmiacık, ipek yığını İçinde buSalonun pencereierini güneşe açmışlar, lutlar arasından gülümsiyen bir ya» büyük masanın etrafında oturuyorlardı. mehtabmı andınyordu. Ve yanmda, yaArkadaşım gazetesini okuyor, Lâmia Ue nmda da pek yakısıkh, hâkim bakışlı, annesi dikiş dikiyorlardı. büyük üniforması içinde dimdik duran Gözlerime inanacaSım gelmiyordu. • sevimli bir subay vardı.r