Katalog

7 Şubat 1941 CUMHURİYET Şundan bundan Insanlar itiyadların tesiri altındadırlar Napolyon; ne§'elj neş'eli konuştuğu generallerinin herkesin önünde kulaklarını çekermiş.. Temizlik delisi bir çok insanlar da evlerinin altını üstüne getirirlermiş!.. Ahşkanhk denilen şeyin hal ve harekette esaslı rol oynanması; muhtelif zamanlarda bir çok yerde tetkik mevzuu olmuştur. Bu bahiste tnütefekkir şair Şiller, «itiyad, insanın sütninesidir> diyor. Tetkikler neticesinde, bunun insanlar üzerinde kuvvetli bir tesir icra ettiği ve aynı zamanda, iyi itiyadlardan faydalanan insanların fena alışkanbkların zararını görduğü, buna rağmen bu tesirden kendisini kolay kolay kurtaramadığı neticesine varılmıştır. cNe yapalım? Bir kere alışmışım, Temizlik delisi kimselerin, kadın veya başka türlü yapmak elimden gelmiyor!» erkek, herhafta evlerini sildirip süpürmazeret yollu sözü de, buna bir işaret türken ortalığın aşın derecede altını sayılır. üstüne getirtmeleri veya bizzat ortahğı İtiyad ve alışkanlık denilen çey, ken kanştırmalan; birçok VJjînin evden çıdini bühassa ne gibi hal ve hareketler karken cay şunu unuttum, ay bunu de göstermiştir? Ufak tefek hususlar unuttum..» diye ehemmiyetsiz vesilebir tarafa, bu tesir, mühim hfldiselerde, lerle tekrar tekrar içeriye dönmeleri; esaslı meselelerde kendini açığa vur ürnaklan birbirinin üstüne getirerek muştur. Yaptfan son bir tetkike göre, sürtmeler veyahud da dişle tımak keilk otomobille* ortaya konulduğu ta mirmeler; yemekte bile kitab veya gaman, motörler, at arabalarına yerleşti zete okumağa dalmak; notları sıgara rilmiştir. Bundan da, muasırlann. ahş paketi arkasına, mektub zarflanna, ya kın olmadıklan bir icadı yadırçama da not defterine geçirmek; birseyi umalan, otomobili zahiren ötedenberi nutmamak için mendiline düğüm yapbenimsedikleri kendi binek vasıtalan mak; çatal kullanmayıp elile yemek na benzer görerek, bu nakil aleti kar yemek; başkalannın yanında hilâl. şısmda tedirgin olmamalan gözetilmiş kibrit çöpü, kalem vesaire ile diş kurtir. Buna mukabü, bu ciheti göz önün calamak; çıplak veya çoraplı ayağını de tutacak kadar ihtiyatlı davranma elile tutup ovusturmak; masa üstüne nın jeplin balonu mucidinin, gözün ayak uzatıp da kanapeye yaslanmak; alıştığı yuvarlak balon yerine, kendi girip çıkmalarda sağ veya sol ayağı ismini taşıyan balona püro sigarası bi önce ileriye atmak; yolun daima aynı çimini vermesi, ilk zamanlarda kendi tarafından 'yürüyerek muayyen taşlara sile kıyasıya alay edilmesinde fimil ol basmak; hfitıra veya koleksiyon olmak muş bir cihettir. üzere akla geldik, gelmedik türlü türlü Her itiyadın mutlaka bir sebebi ol şeyler saklayıp biriktirmek, vesaire. duğu gibi. her hangi bir şeye alışmamn vesaire... hep kötü ve iyi itiyadlann bir alışkanhğı gidermekten daha kolay tezahürleridir. Hangilerl iyi, hangileri kötü, kısrnen telakkiye bağh ise de, olduğu da, yapılan tetkik cümlesinden kısmen de kendiliğinden belli, tabil!. dir. Diğer taraftan, edib Götenin «itiyad Tetkik yazısının sonunda, tnüzelerde, edinilen şey, ona alışan içln bir cennet sergilerde «lutfen dokunmayınız» ibadeğerindedir» sözü de belirtilerek, insanın hayattan itiyadsız zevk alarmya reli etiketlerin yer tutması da, pek çok cağl hükmü çıkarılıyor. Eğer alışı kimsenin baktıklan seylere ister istelan şeyler, fena değil de iyi şeylerse, o mez el uzatma itiyadına karşı, garantizaman zaten muahazeyi mucib mesele «i az bir sigorta mahiyetinde olarak ileri sürülmektedir. Ve en son, her yok!... sofra başmda peçeteyle mutlaka çatal, İtiyadlar serisinden bazılan arasında, Napolyon Bonapartın bir hareketi var bıçak ve kaşık silme titizliğinde buludır ki imparator, bu hareketi en yakı nan bir ıdamın, misafirlikte de aynı şık almaz yerlerde ve herkese karşı hareketi tekrarlaması göz önüne getiriyapmaktan kendini alamazmıj: Kulak liyor ve y>v «bu hareket, ^şjLfrasına memesmden tutup çekmek! Hatta. neş davetli olarak oturduğu ailenin temizeli neseli konuştuğu generaUerioin her Uğine itimadcızkk göstermfk,>0 aiteye kesin önünde kulak memelerini tutup adeta hakaret etmektir. Fakat ne yapçektiği sık sık görülürmüş! Sohbet sın ki onu bu düfüncesizliğe sevkeden ederken muhatabmın ceket düğmesini şey, itiyadıdır. O, lokantalarda yapmak koporırcasına örseleyen veya parmaği ta haklı olduğu hareketi, misafirlikte le karjısındakinin karnına dokunan olduğu gibi kendi evinde de yapmaktan kimselerin böyle yapışları, Fransız hü geri kalmıyor. Alışkanlığın tesir derekümdannın hareketine eg olmak üzere cesini bilmeli de mazur görmelü» diye biüyor. hatırlatıhyor. Mareşal Petenin RUMANYADA HARB VAZIYETI yeni teklifleri Yeni kanunla ölfim cezaları Libyada seri çok artırıldı İtalyan ric'ati jBas tarafı 1 ind sahifpde neatisi için toplanmış olduğu da bildiriliyor. Afrikada İngilizler her cephede ilerleyor (Bas tarafı 1 ind sahifede) Sudandan başlayan muhtelif harekâi csnasında zayiatımız az olmuştur. Habeşistanda, ricatini setretmek için düşman tarafmdan bırakılan bir çok mayin tarlalanna rağmen Gondar yolu boyunca ileri hareketimizde mühim terakkiler kaydedilmiştir. İtalyan Somalisinde hudud boyunca her mıntakada düşman topraklarına her gün biraz daha ziyade nüfuz edilmektedır. Şimdiye kadar ehemmiyetsiz olan zayiaumıza mukabil düşman zavıatı kıyas edilmiyecek nispette fazladır. Tahrib edilen istilâ limanları (Baştarafı 1 ind sahifede) Aşağıya baktığımız zaman 150 metrelik bir sahanın yanmakta olduğunu gördük. Alevler 60 metreye kadar yükseliyordu. Yangın denizin hemen kenarında zuhur etmişti. Kalın ve simsiyah duman bulutlan semaya yükseliyor ve bizim bulunduğumuz irtifaı bile geçiyordu. Biz o sırada 3000 metre yükseklikte uçuyorduk.» Ostendede hava o kadar müsaid 0!madığı halde pilotlanmız burada da bombalarmı hedeflerine isabet ettirmeğe muvaffak olduklarını söylemişlerdir. Dieppe ile Dünkerke, bulutlar içinde arada sırada hasıl olan boşluklardan istifade edilerek hücum edilmiştir. Bu vaziyet bombardıman neticelerini sarahatle tespite mâni olmuştur. Bununla beraber birçok bambaların doklar mmtakasında patladığı görülmüştür. Bordeauxda bazı bombalann başlıca havu7İardan biri üzerine düştüğü tespit edilmiştir. Çıkanlan yangınlardan birinden pöklere yükselen kapkara bir duman övle bir kesafet arzediyordu kf Almanların petrol depolanndan birinl daha kaybettiklerine yükmetmek mümkürdü. Bordeauxda Almanlar Merignac hava meydanını İngiltereyi abloka etmek için kullandıklan üsler arasına ithal ettikleri için bu meydan bir saatten fazla süren hücumlara hedef ittihaz edilmiştir. Burası havanın açıldığı bir sırada bombardıman edildiği cihetle bu hücum mütehavvil bir gecede yapılan harekfltın en muvaffakiyetlilerinden birm» teskfl etmiştir. Bir direktuar kunılacak Ingiliz kuvvetleri de da. hilden ilerliyerek bu hıtaları çevirmek için çalışıyorlar Libya cephetinde: Derne'yi aldıktan sonra, kuvvetlerini toplayarak ileri doğru hareketlerine devam eden İngilizler, Siren (Cyrene) kasabasını «lıruşlardır. Burası Derneden takriben 89 kiloraetre mesafededir. Cingazinin frenkçe ismi olan Sirenaik (Cyrenaique> iste bu şehirden alınnustır. İtalymlar Bingari nmumt istikametinde ric'at ve İngilizler tayyarelerie takib ediyorlar. İUljanUu yollara karm mayinleri, yani lâğımlar fömmiislerdir Beuterin muhabirine gore, ingilizler Bingaziye 210 kilometre mesafeye gelmislerdir. Bu takdirde Sireni de garba doğru haylı geçmişler demektir. Bingazinin en yüksek noktası, Siren etranndaki «Cebeh Ahdar Ve^Udağ. dır. 700 metre yüksekliğindeU bu dağ, Bingazi mıntakasmın kalbidir ve Derne'den Berka'ya kadar imtidad eder; Londra 6 (a.a.) Alman kaynaklarından ahnarak Ispanyol gazetelerinde intişar eden telgraflara göre, Fransa Hariciye Nazırı Flandin'in ve Dahiliye Nazın Peyrouton'un yakında istifa etmeleri ve Mareşal Peten'in, Dahiliye Nazın olarak Laval'den, Hariciye Nazın olarak Baudouin'denı Harbiye ve Bahriye Nazın olarak ta General Hutzinger ve Amiral Darlan'dan mürekkeb bir direktuar kurması muhtemeldir. Almanlar, Fransayı aç bırakmakla tehdid ediyorlaırmif Zurich 6 (a.a.) Lausanne'da çıkan La Tribune gazetesinin Vişi muhabiri Almanyanm Fransayı açlık ve Pariste yeni teşkil edilen parti vasıtasile ihtilâlle tehdid etmektedir. Muhabire nazaran Laval son mülâkatında Amiral Darlan'ın dikkatini bu tehükelere çekmis ve Almanlara Fransaıun cenubunda ve Tunusta üsler verilmesinin Fransanın şerefile telif kabul etmez bir sey olmadığını ilâve eyle miştir. Yeter ki Almanya Fransız do nanma ve ordusunun filî işbirliğini istemesin. Ana dil meselesi I BULGARİSTANDA L»aşmakaieden devuın] nuhtelif Türk müellifleri tarafından, ülimize dair yazılmış nekadar eser varta hepsini toplattırıyoruz. Buniardan azamî istifade edilmesini temine çalışacağız. Bu arada (Divanı Lugatütürk) başlıbaşına bir hazinedir. Türk Dili Tetkik Cemiyeti bu eseri neşretmektedir. Türk olmıyan, fakat türkçe ile meşgul olan ecnebi âlimlerin eserlerini de ihmal etmiyeceğiz. Fransız Jean Deny'nin kitabının tam tercümesi yapılmıştır ve forma halinde neşredilmektedir. Bu tercümenin kıymeti, bizzat müellif tarafmdan görülmüs, ve noktai naıarı tespit edilmiş olmasındadır. Jean Deny'nin tercüme hakkındaki raporunu kitaba ilâve ediyoruz. Bu suretle, tabir caizse, ana dilimizin tâbi olduğu kaidelerin efkârı umumiyesini tespit etmeğe çalışıyoruz. Bu hususta bilhassa ekler (lâhikalar) meselesini hazırlamakta Türk Dil Kurumu esaslı mesaiye girişmiş buhınuyor.» Almanlar tazyiklarını artırıyorlar (Bas tarah 1 inci sahifede) Ana dil davasında terim meselesinin doğurduğu müşkülleri hepımiz yakından biliyoruz. Son yirmi senelik tekâmül, bizi her bakımdan garba yaklaştırdı. Bir zamanlar arabcanın yardımile buldugumuz Uim ve fen ıstılahlarını bugün arük kullanamıyoruz. Terim bahsi, başlıbaşına bir dava halinde senelerdenberi hepimiri yoruyor. Maarif Vekâleti, lâyık olduğu alâkayı bu mevzudan esirgememiştir. Sayın Vekili dinliyelim: « Şimdiye kadar astronomi, matematik, fizik, kimya, zooloji, biyoloji ilimlerinin ilk, orta ve lise devrelerini alâkadar eden terünleri hazırlanmıştır. Bu terimlerin tenkidini yapmak ve yüksek tahsilin icab ettirdiği diğer terimleri araştırmak üzere Üniversiteye vazife verdik. Hukukt terimler için ayrıca (Hukuk ilmini yayma kurumu) ile daimt temas haündeyiz. Bu mesele de iki, nihayet üç senelik bir emekle bugün için kat'î şeklini alacaktır. Bugün icin diyorum, çünki yeniden millî şuuruna mevzu olmuş hiçbir dil, kaskatı gati bitirmiş olacaktır. Ayrıca, biliyorsutnşlaşmış olarak görülmedi. Dil canlı nuz İslâm Ansiklopedisini bastırıyoruz. bir varlık olduğu için terimler hakkında Tarihimiz, coğrafyamız ve bir zamanlar da nihaf bir şekilden bahsedilemez. Bi içinde bulunduğumuz bir medeniyeti iyi naenaleyh terim bahsinde, liseye kadar bilmemiz hususunda bu eserin faydası o'.an umumî noksanlar ikmal edilirken büyüktür, Dört beş sene zarfında taihtısasa aid kısımlar mütehassıslann mamlanacak olan İnönü Ansiklopedisi de umuml kültür bakımından ehemmierpğile vücude getiriliyor demektir. Bugünkü dilimiz için ilm! şeki'.de yetli bir boşluğumuzu dolduracaktır. Başarılmakta olan bütün bu işler bir hazırlanmış bir lugat kitabı şimdiye kadar yoktu. Hasan Âll Yücel, lugat fa noktaya tevcih edilirse ve bumın üzealiyeti hakkmda su malumatı veriyor rinde hakikî ilim adamlarına yaraşacak « Bu is için bir buçuk senedenberi objektif görüş, bugünkü şeklile devom • Türk Dili Tetkik Kurumu çalışıyor. Ku ederse, dilimiz büyük kadrosunu yapmış rumun ve umumiyetle Türk kültürile olacaktır. Şunu da ilâve etmeliyim ki, bu varifclilerin îşlerile al3ka«1ar olan Mill hwla jritmek »«rtile, ba kadan bile en aşsğı yirmi senelik b'> meseleîir. Şef. bu çahşmalan yakır.^an taVib e yorlar. Kurum bir MSC ifiiads bu luHADİRNADİ Almanların Bulgaristandan asker geçirmek için Bulgaristam da sıkıştırmakta oldukları bildlriliyor. Röyterin bir telgrafı, bu meseleden bahsederek, Bulgarlara, Ruman yadan ibret almalarmı tavsiye ediyor. Bu telgraf sujağıdaki şayani dikfcat satırları da muhtevidir: «Filhakika Almanların Bulgaristana nüfuz ett&lerine ve bir çoklarının çimdlden seyyah sıfatile Bulgaristana girdiklerine dair kuvvetli emareler vardır. Diğer taraftan Kudüs radyosu da Bulgaristanın Ziraat Nazarı Bagrianofun istifasını Alman tazyikile alâkadar görüyor. Bu münasebtele Bulgar nazırınm bundan evvel Almanyaya seyahat ettiği ve Hitlerle Mussolini ile görüştükten sonra Sofyaya avdetinde mecliste beyanatta bulunarak Bulgar zlraatini faşist usullerine göre tanzim teklifinde bulunduğu hatırlatümaktadır. Bu şerait altında nazırın istifası mihvere iltlhak politikasile alâkadar addediliyor. Sofya radyosu, bunu tekzib etmekte ve lstifanan ne harici, ne de ziraî siyasetle alâkadar olmadığmı büdlrme'trtedir. Hükumet taraftarı meb'uslar dün saat 17 de bir toplantı yapmıslardır. Başvekil profesöf Pilof, Ziraat Nazırmm istifası sebeblertni anlatmıştır. Meb'uslar Başvekilin izaha. tını tasvib etmişlerdir. Söylemeğe lüzum yoktur ki, Bulgaristan hftdJselerl bütun Balkan milletler: tarafından alâka Ue takib edilme'ktedir > Laval, Vişi kabinesine tekrar girme ğe muvafakatten önce otoritesinin isgal edilmiş veya edilmemiş bütün Fransaya şamil olacağınuı garanti edilmesini ve bundan başka matbuat ve radyo da 30 kilometre genişliğinde ve 150 160 dahil olduğu halde bütün propaganda kilometre uzunluğundadır. Şimdi Ingi organlaruun ve polisin kontrolunu istemistir. lizlerin içinde bulunduklan Cebeli AhBununla beraber, Mareşal Peten Fran dar'da, hakik! bir Akdeniz ormanı vardır. Bu ormanda, servi, meşe, Haleb ça sızların geniş bir ekseriyetinin Laval'e mı, yabant zeytin, Anteb hsbğı gibi a iümadı olraadığını ve kendisdini «Fransa Gaulleiteri. olarak telikki etmekte faelar doludur. olduğunu bildirmektedir. Siren yunanca Mr isimdir. Esld TnMareşalın açlık endişesile Laval'i Dananlılar, Tunanistana 400 kilometre mehiliye Nazın tayin etmek furetile yeni safede bulunan bu bavalide bir müs bir uzlaşıa gayret göstereceği ve fakat temleke kurmuşlardı. Bu müstemleke Bizertenin Almanyaya verilmesine munin o zamankj adı, Pentapole ve mer vafakat etmiyeceği zarmedilmektedir. kezi Siren'dL Arablar, Bingaziye BerMareşal Petain'in azimkâr ka derler ki bu da gene. aynı müstemhareketi lckenin başka bir sehri olan Barkeden »lmmı^*ır. Burası Siren cenubu Londra 6 (a.a.) Londra mahfilleri garbisindedir. 1000 senelik Yunan mfis Almanların, askert projelerlne Fransayı temleke idaresinden simali Afrikanın bu da tesrik etmek maksadile ileri sürkısnunda kalan sey, Siren, Sirenaik ve dükleri talebler karşısında ittihaz ettiği azimkâr hattı hareketten dolayı MareBarke isimlerinden ibarettir. şal Peten'i takdir etmektedir. EvrelU günkti İngillz tebUgi, UbyadaU Nevyork yolu ile Vişiden gelen telİtalyanlann Bingaziye doğru ric'atlerini hızlandırdıklannı ve İngilizlerin takibe graflardan alman intıbaa göre, Mareşal devam ertiklerini, döküntülerden 400 Peten'in dahilt isler sahasında Almanetir toplandığuu bildirmektedir. Kudüs larla bazı hususlarda is birliği yapmağa radyosa Ue Barke'den Bingaziye dogrs razı olacağı kabul edilmekle beraber Fransız donanmasını ve Almanlann göz çekdlea İUlyanlann son 24 naat içinde diktikleri şimalt Afrika üslerinl terkethiç mukivemet etmemiş, hatta «te» bile meğe asla muvafakat etmiyeceği söyaçmamıs olduklaruu hayretle bildirmek lenmektedir. Bu itibarla Hitler'm mfi;tedir. kdl bir vaziyete düştüğü de kaydedilBa mmtakada ric'aÖn htzlanman iki mektedir. Cebir istimal edilmediği taksetetfe'oiablur: Ya ric'at koUanm ko dirde bugünkü kararsız vaziyetin devalayan. İngiliı tayyarelerinin amansıı vam edeceği şüpheslzdir. Fakat Hitler tazyiktndan kurtulmak arzusu, yahud küVVet istimaM cflıeflne gidecek olurda burada mevcud müteaddid yollardan sa, Fransız donanması büyük bir koLaylıkla Fransız limanlarından ayrılaUerleyen İngiliı kuvvetleri tarafından cak ve Fransız müstemlekeleri de mütçevrilmek endişesi. Derne'den sonra İn tefiklerin yanıbaşında tekrar harbe gigilizlerin, diismam birkaç gün siddet recektir. sur'atle takib etmelerinin bir aeAnkara radyosunun verdiği bebi de, sabil boyunca çekilen İtalyan mStemmiın malumat kıfalarmı cevirip toplamak İçin memleketin dahilindeki yollardan sevkeltikAnkara radyo gazetesi de su mütemluri kıt'alann Bingazije doğru kâfi de mim malumatı vermiştir: recede yaklafmalarnu temin etmek ve Stuttgart radyosu fransızca neşriyabu müddet zarfında sahilıleki İtalyan tında aşağıdaki manidar sözleri söylelarm kaçmasma meydan vermemek ola miştir: bilir. cFransızlar unutmasınlar ki henüz Son İngiHz tebHği sadeee İn«iliz ileri Almanya ile Fransa arasında sulh yokhareketinin Bingaziye doğru memnuni tur, mütareke vardır. Fakat Almanlar yeti mucib surette inkişaf ettiğini bil tam itimad teminine mecburdurlar. Bu sebebi e daha esaslı teminat almak dirmektedir. mecburıyetinde kalacaktır. Vişi hükuŞarkî Afrika eephelerinde: metinin tuttuğu yol bunu temin edemiyor.> Eritre'de Agordat'tan kaçan İtalyanBu neşriyattan Almanların mütareke lar Keren civanna çekilmisler, İngilizahkâmını değiştirmek istedikleri anlaler de arkalanndan buraya varnuşlardır. Muharebeler Keren etrafında eere şıhyor. yan etmektedir. İngilizler bu kasabaya 8 kilometre mesafede bulunmaktadıriar. Son İngiliz tebliğine göre Keren civarında kuvvetlice müstahkem İtalyan mevrilerine çaülmışür. Keren, Agrodaftan 60 kilometre mesafededir. Barentu'dan çekilen İtalyanlar da, sarka [Bastarafı 1 inci sahifede] doğru ric'at etmektedirler. Bunlar da Addisababa Fransız hattından istifade ıığradıklan tazyik neticesinde malzeme, edilmesi görüşülmüştür. kamyonlar ve yüzlerce esir bırakmı^laıGene zannedildiğine göre, îspanya dır. veya Portekizde İngiliz şahsiyetlerile Ingiliz Ortaşark ordulan başkuman de müzakereler yapılmaktadır. dam General VVavell tayyarc ile BarenDaily Telegraph'a göre Kont Volfi tu'ya giderek vaziyeti yakmdan tetkik Londraya gelecek ve Habeşistana yerleştrilen 100.000 İtalyanın tahliyesi meettikten sonra Kahireye dönmüştür. Eritrede ekserisi İtalyan olmak ü/ere selesini görüşecektir. Bu teşebbüs, Romanın şarkî Afrika1500 esir almmıştır. Barentudan ricat ederken sıkıstırüan İtalyanlardan daha daki vaziyetin ne kadar ümidsiz olduğunu anlamı; bulunduğunun ilk afazla esir alınması da muhtemeldir. Habeşistanda Gondar yolu boyunca lâmetidir. bu mevkie doğru yapılan ileri hareket de şarka doğru inkişaf etmektedir. Italyanların yollara mayn dökmesine rağmen İngilizler ilerlemektedîrier. Cîondar, Sudan hududundan 190 kilometre mesafededir. Cenubî Habeşistana 30 kilometre derinliğinde girmis olan cenubî Afrika dominyonu kıt'aları, tuttuklan mevzileri takviye etmektedirler. İtalyan Somalisinde, İngiliz devriye faaliyetleri, gittikçe ileriye doğru uzamaktadırlar. Somaliye 100 kilometre derinliğinde girilmiş; esir ve ganaim almmıştır. Bu koca imparatorluğun her tarafında İngilizlerle Habeşler, İtalyanlan Habeşistanm merkezine doğru ric'ate icbar etmektedirler. (Bas tarafı 1 ind sahıtede) zeme depoları, emtia binalannı, mühimmat ve silâh depolarıru ve yardım sandıklarmı yağma edenler, orduya aid stoklardan veya fabrikalardan silâh veya mühimmat çalanlar, devletin siyasî veya içtimaî nizamına karşı sözler, jazı ile veya biifiil isyana teşvik edenler .Kabine azalarına, devlet makamatını temsil eden sivil ve askerî şahsiyetlere ateş edenler, gayrimeşru surette devlete aid binalan isgal edenler ve bunlan tahrib edenler, Kral ve Kral ailesi azalarına karşı yapılan suikasdlerin failleri, isyan ve suikasd müşevvikleri ve müşevvikleri ihbar etmek vazifesinde tekâsül gösterenler ve içtimaî müesseselere karşı tecavuz edenler. Bütün bunlar ölüm cezasına çarpılacaktır. Yeni kanuna göre devletten müsaade abnıyan siyas! teşekküllerin hepsi lâğvedilmişür. Ölüm, kürek ve hapu cezalarmdan başka kanun aşağıdaki cezalan da ihtiva etmektedir: Emlâkin tamamen musaderesi, vazifeden azil, tekaüdden mahrumiyet, devlet diplomalarım iptaln her türlü fikrî mesleklerde bulunmak yasağı, nişan takmak hakkmdan iskat. Kanun yahudilerin, Rumanyadaki muhtelif ırklara mensub diğer gruplardan daha ağır bir surette cezaya çarpılacaklarmı tasrih etmektedir. Antoneskonun beyanata Bükreş 6 (a.a.) Rador ajansı bildiriyor: Devlet emniyeti hakkındaki yeni emiruamenin tatbika konulması munasebetile Başvekil General Antonesko gazetelere aşağıdaki beyanatta bulunmuştur: Milletin menfaatleri ve yaşamak hakkı hiç bir müsamahaya müsaıd değildir. Binaenaleyh, sulhu, emniyeü, aıyişi bozmak istiyeceklere karşı şiddetli tedbirler almağa karar verdim. Bütün siyasi tezahürler yasaktn. Devletin menfaatlerine karşı tezahürler siddetle cezalanduılacaktır. Yalnız suçlular hakkında değil .onların aileleri, onları kullanan iş sahibleri ve devlet memurlan hakkında da ağır cezalar tatbik olunacaktır. Bu, hükumetunin ve ordunun tam ve mutlak olarak asayişi muhafaza etmek yolundaki sarsılmaz azmini gösterir.» General Antonesko, bundan sonra her sınıftan, her yasta bulunan Rumenlere hitab ederek onlarınkinin ayni olan mes'uUyetini anlamalarını söylemiş ve demistir kl: c Vatanın haklannı tnüdafaa için hepimizin birleşmesini tarihin emrettiği bu günde kin ve anarşi hareketleri) müsamaha edemem. Binaenaleyh sükun, iş, ittihad ve inüztrm cmsturlarma riayet edilmesini isüyorum. Menfaatlerimiz de bizden ayni şeyi ekliyof. Bunu anlamıyanlar, düşman :ininin, hırsının ve menfaatlerinin aleti ılmakta, binaenaleyh millete karşı ihalet etmektedir. Bunlara lâyık olduk'.an luamele yapılacaktır.» Ankara radyo gazetsi de dün akşam şu haberi vermiştir: «İngilteredeki Rumanyalılar bir teşkilât vücude getirmişler ve bu de beyanname neşretmişlerdir. Beyanname ezcümle şunları istiyor;1 Rumanya Kralı Mihail'ln ü^desine hâkim olmasını temin etmek, 2 Rumanyamn tabiî hududlarını emin etmek, 3 Rumanyanm kayıdsız şartsız ist'k.lSlini temîn etmek, 4 Bu milletlerin istiklâlini tanıyan yeni fı'r nizam kurmak. Ingîlteredeki Rumanyahlann vücude getirdiği teşkilât Amerikadan Habeşistandaki İngiltereye gönderilecek İtalyanlar harb malzemesi 140 milyon dolarlık makine siparifi Ârnavudluk cephesinde: Bu sattrlarm yazddığı saate kadar, Tepedelen henüz Yunanhlar tarafından işgal edibnemişti. Burada görülen yangınlann tahliyeye işaret olduğunu söylemeğe Itirum yoktur. Yunanhlsrnı ber an şehre glrmesine intizar edihnektedir. Yunanhlann aldıklan esirler, 18.500 kişiyi bubnuştur. Diğer haberlere göre İtalyanlann tanklarla yaphklan bir taarruz akim kahmstır. Yunanhlar baz> mevzileri süngü hücumlarile isgal etmişlerdir. Fakat cephenin uraarai vazivetinde ınijlıiH> üx değisiklilc olınaınu* Nevyork 6 (a.a. ) Nevyork Herald Tribune gazetesinin verdiği bir habere göre jngiltereye ödünc veya kira ile silâh verilmesi hakkındaki kanun projesi kongreden geçtikten sonra İngiliz satmalma komisyonu Amerikaya fazla olaGizli içtimada neler görüşüldü? rak 140 milyon dolar kıymetinde ma Vaşington 6 (a.a.) Reisicumhur kine ve makine aksamı sipariş etmek Ruzvelt, harb malzemesinin kiralanması niyeündedir. hakkındaki kanun lâyihasmda gösterilen Harb imalâbnın genişlemesi üzerine yardunın İngiltereye sur'atle yapılması İngilterenin makine ve makine aksamına için dün tedbirler almıştır. Yardımın olan ihtiyacı hissedilir derecede artmışyeni safhası, Hariciye Nazın Cordell br. Hull, Harbiye Nazın Stimson, Bahriye tır. Son İtalyan esirleri, Avlon Nazın Albay Knox, Genelkurmay reisi ya limanınm hava bombardıman'aıile ise General George Marshall ve deniz hayaramaz bir hale geldiğini itiraf ve te rekâtı şefi Amiral Starkın iştirak ettiği yid etmişlerdir. Ârnavudluk cephesinin ve Reisicumhurun riyaset eylediği uzun şimal bölgesinde şiddetli bir topçu fa ve gizli toplantıda müzakere edilmiştir. aliyeti olmuştur. Ve Lin köyü civannda Beyaz saray mahfillerinde söylenildiğine bir İtalyan cepaneliği berhava olmuştur. göre, Reisicumhur Ruzvelt'in askert müEle gecen İtalyan emirleri, İtalyan as şavirlerini bu gizli toplantıya davet etkerlerindeki maneviyatm Ârnavudluk mesinin sebebi şudur: Reisicumhur, isdağlarındaki hararet gibi stfınn altma tilâ iebdidleri tahakkuk ettirilmeden evdüştüğünü göstermektedir. Ba emirlerde vel İngiltereye harb malzeroesi gönda kaçanlarm hemen öldürüleceğı haber rilmesini temin için kanun lâyihası oarverilmektedir. Zavallı İtalyan neferleri, lamento tarafından kabul edilir edilmez fld ölüm arasında bocalayıp durmakta tatbik mevkiine konulmasını arzu et mektedir. dırlar. ' Ruzvelt, meb'usan meclisinde iki gün*** (Bas tarafı 1 ind sahifede) mermileri nakletmek üzere uzun Atlantik seferlerine çıkmaktadırlar. Limana girip çıkan gemilerin tonajı ile bunlara yüklenen hamule nazarı itihara alınacak jlursa bugün Nevyorkun dünyanın en ıüyük Umanı olduğu anlaşılır. Hangarlar İngiltereye gönderilecek muhtelif emtia yığınlarile depoludur. Bunlar arasmda üstleri katranh ve kahn bezlerle örtülü dağlar gibi yükselen harb malzemesi vapurlarm ambarlarına yüklenme saatini beklemektedir. Mo törleri çıkanlmış tayyareler, tüfekler, mitralyözler, mermiler, infilâk maddeleri ve kimyevî maddeler başhca malzeme yığuılaruu teşgkil etmektedir. Geçen yazdan, yani Dünkerkte bırakılan silâhlann yerine konulmak üzere bir hamlede satın alman Springfeld tüfeklerinin on binlerce sandık içinde tngiltereye nakline başlandığı gündenberi Nevyork doklannda geceli .gündüzlü hummalı bir faaliyet eksik olmamibhr. Kahire 6 (a^.) İngüiz hava kuvvetleri karargâhının tebliği: 4/5 şubat gecesi İngiliz bombardıman tayyareleri Bingazi yakınındaki Benine tayyare meydanı ile Berka hava meydanını bombardıman etmişlerdir. Beninede iki hangar tahrib edümi| ve petroldan çıkmış olması muhtemel büyıik bir yangın zuhur etmiştir. Keza nakliye vasıtalan arasında ve bir tayyare iniş sahasında bombalann patladığı görülmüştür. Berkada kışlalarla hava meydanmda bulunan nakliye malzemesi ve binalar bamba ve mitralyöz ateşine tutulmuştur. İngiltereye yapılan Hücum Barce gan bombardıman edilmiştir. Londra 6 (a.a.) İngiliz Hava V9 4/5 şubat gecesi Rodosta Mariça haDahil! Emniyet Nezaretlerinin bu sava meydanı bombardıman edilmiş, hanbahki tebliği: garlar ve binalar üzerine bombalar Çarşambayı perşembeye bağlayao düşmüştür. Garajlar ve atölyeler yagecenın^ ilk kısmında. düşman tayyakmmda büyük bir yangın çıkmıştır. Direleri, ingilterenin şarkına ve cenubu :er iki yangın daha .çıktığı ve yerde şarkisine ve Londra mıntakasına bambulunan tayyarelerin yandığı görülbalar atmıştır. Bu hücumlar küçük müştür. Pilotlanmız bu taarruzu hava mikyaflarda yapılmıştır. Bh* veya ild meydanını mitralyöz ateşine tutmak noktads hasar vukua gebniş, fakat besuretile tamamlamışlardır. yeti umumiyesi ile hasar ağır olma" İtalyan doğu Afrikasında muhtelif mıştır. Bildirilen telefat miktan kucephelerde mes'ud neticeler veren ha çüktür. rekâtta orduya her türlü muzaheretta 41 tayyare düsürüldâ ^ bulunulmuştur. Londra 6 (a a.) Dün mihver dev» Barentuda iki düşman avcısı daha letlerinin gene 41 tayyare kaybeınnif yakalanmış ve biri düşürülmüştür. olduklanna dair bir haber alınmı^tır. Kerende tepelere ve şehrin şarkın Bunlar Libyada düşürülen veya yadaki yol üzerine yerleştirümiş olan kalanan 24 İtalyan tayyaresi ile Kepya bataryalara pike hficumlar yapılmıştır. ve Fransız Somalisl hududlannda tahNegasitte nakliye malzemesi üezrine rib edilmiş olan diğer 9 İtalyan taybombalar ablmıştır. Elde edilen netice yaresi ve İngiltere üzerinde düşürülçok büyüktür. müş olan 5 Alman bombardıman tayDessie üzerine yapılan bir baskında yaresi ile Malta üzerinde düşürülen üg binalarda ve nakliye vasıtalannda mü Yunkers tayvaresidir. teacdid yangınlar çıkanlmıştır. Alman tebliği Dün gündüz avalannuz taarrozt keBerîin « (a.a.) Resmî teblig: şiflerini idame etmişlerse de düsmanla Dün öğleden sonra düşman tarafınhiçbir muharebe eereyan etmemiştir. dan avcı tayyarelerinin himayesinde Bütün bu harekfittan bütün tayyarebulunan ve muharebe tayyarelerinden lerimiz üslerine dönmüşlerdir. mürekkeb filolar tarafından müteaddid İtalyan tebliği dalgalar halinde Manş sahilindekl işRoma 6 (a.a.) İtalyan tebliği: gal altında bulunan topraklar üzerine Şimalî Afrikada tayyarelerimiz, Ingi apılmasıha teşebbüs edilen akın AlUzlerin motörlü vesaitmi bombardıman man müdafaa vasıtalarınm fevkalâde tmiştir. bir surette hareket etmesi neticesinde Şarkl İtalyan Afrikasmda şimal cep akim kalmıştır. Düşman 17 tayyaıe hesinde Cheren mmtakasında dün bü kaybetmiştir. Bunlardan on dördü avcı tün gün şiddetli muharebeler obmuş ve tayyarelerhniz, üçü de tayyare dafi bu muharebelere her iki tarafın tayya bataryalanmız tarafından düşürülmügreleri iştirak etmiştir. Avcı tayyareleri tür. miz, Blenheim üpinde üç tayyareyi alevAlman muharebe tayyareleri, Harler içinde yere düşürmüşlerdir. wichin cenubu garbisinde sahra tahki2 şubat tarihli tebliğde bildirildiği matını ve Times halicinde vapurlan veçhile üç nakliye gemisiai babrmış muvaffakiyetle bombardıman etmişlerJan İtalyan tahtelbahri, bes bin iki yüz dir. Üç bin tonilâtoluk bir vapur baton hacmindeki ve Urla aduıdaki İngi tırılmıştır. Büyük bir ticaret gemisi de liz vapurunu da batınnışur. mühim hasara uğratılmış ve içinde Siyahgömlekli gnıplan teslira yangın çıktığı görülmüştür. oluyor Bir uzun mesafe muharebe tayyaresi Hartum 6 (a.a.) Agordat ötesinde rlandarun 450 kilometre garbında bir ilerlemelerine devam eden İngiliz kuv ticaret vapuruna bombalar ve tayyarede etleri şimdiki halde Eritrede Kerenden bulunan diğer silâhlarla hücum etmişbir kaç mil mesafede bulunmaktadır. tir. Vapur manevra kabiliyetini kaybeBarentu'nun şarkında ricat eden İ derek bulunduğu yerde kalmışür. talyan kuvvetleri Ingiliz hava kuvvetDün gece Alman hava ordusu taraleri tarefından siddetle bombardıman e fından yapılan hücumlar İngilterenin dilmekte ve motörlü kıt'alarımız tara cenubu şarkisinde bulunan ve harbin tmdan sıkıştmhTnaktadır. Agordat ve sevk ve idaresi bakımından ehemmîyetli Barentu mıntakalannda tem'yJeme hare görülen hedeflere tevcih edilmiştir. Bir keti devam etmektedir. Bu mıntaka limanm tesL^aünda müteaddid yangınlarda bir çok siyah gömleklı grupları !ar çıkmışur. teslim obnuşlardır. Esir miktarı henüz Düşman, Alman ve Aîman îşğali altespit edilmiş değilse de bunun çok mü tında bulunan arazi üzerine akın yaphim olduğu anlaşılmaktadır. mamışür. Habeşistanda Metemma yolu boyunca Tayyare dafi bataryalarunız 4 şubatta İngiliz kuvvetleri iyi terakkiler kaydet Brest civannda bir düşman tayyaresl mişlerdir. daha düşürmüşlerdir. Bu suretle 4 ve 5 şubatta düşmanın tayyare zayiatı 21 e Metaksas ismi verilmesi baliğ olmuştur. İngiliz tayyarelerinin hedef tuttuğu mahaller teklif edilen yerler Atina 6 (a.a.) Katimerinl g setesi, vaktile Romalıların Yunanis tana karşı yurüdükleri zaman kullanmış oldukları eski Egnatia yoluna, îtalyanlan Elen arazlslnden kovan Metaksasm adının verilmesini teküJ ediyor. Diğer taraftan tamnmıs arkeolog Atina millî müzesi sabık dlrektörü Aleiisandr Filadeflus, Atinada Omonia meydanı civarmdaki Laurium meydanına Metaksas meydanı İsmi konulmasını teklif eylemiştir. Matbuat Nazın Nikoludis'i Göriceden aldığı bir mektub, «ölmemiş olan, fakat Elen kalblerinde dalma mevcud bulunan> Metaksasın düşmandau ganimet alınan toprağuı madeninden bronz bir heykelinin yapümasmı ve bu heykelln meçhul askerin mezarı karşısmda selvîler arasına, Metaksasın Elen vatanınm tealisine bu derece cehdle çalıştığı büronun önüne dikilmesini teklif etmektedir. Harbe giren milletlerin çocukları için Lizbon 6 (a.a.) Salazar kabinesi aşağıdaki resroi notu nesretmiştir: Bu günkü harbe iştirak eden Avrupa memleketleri çocukları lehindeki gayretlerin telif ve tanziminin ve bu isin Portekizde merkezileştirilmesinin âşikâr bir surette faydalı olacağına kani bulunan Portekiz hükumeti, bu tasavvurun tatbikını kolaylaştırmak için iştirak edebilecek hükumet ve şahsiyetler nezdinde teşebbüste bulunacaktır. Müsellâh gemilerin tahrib ettiği tayyareler Londra 9 (a.a.) Avam Kamarasında Bahriye Nazarı Alexander harbin bidayetinden 4 şubat 941 e feadar müsellâh silâhlarla müceh hez ticaret gemileri tarafmdan 26 düşman tayyaresinin tahrib edildlğini bildirmiştir. Bundan başka 15 tayyare muhtemel olarak tahrib edilmiş, 70 tay yare de hasara uğratılmıştır. Hindistana gonderilen Ital yan esirleri Bombay 6 (a.a.) 900 askerle 104 subaydan ibaret yeni bir İtalyan esiri prupu Bombaya muvasalat etmiştir. denberi müzakere edilmekte olan ka nun lâyihasmın cuma akşamı kat'iyyen reye konulması hususunda ısrar etmektedir. Ankara Borsası, 6/2/1941 Londra 5.24 1 Sterlin 132,20 Nevyork 100 Dolar 29,6875 Cenevre lOOİsv.Frc lOODrahmi 0,9975 Atina 1,6225 lOOLeva Sofya Madrid 100 Peçeta 12,9375 3,175 ' Belgrad 300 Dinar 31,1375 Yokoha. 100 Yen 31005 Stokholm lOOİsveçK. ESHAM VE TAHVİLÂT 19,60 Sıvas Erzurum 7 Aslan ve E^kihisar müt 7,70 hid Çimento Türk Anonim Ruzvelt'in hususî murahhan Kudüste Kudüs 6 (a.a.) Amerika Cumhur Reisi Ruzvelfin hususl murahhas Donavan bugün Kudüse gelmiştir. Donavan, İngiliz fevkalâde komUeri Mac Mirhael ile görüsmüstür, şirketi