Katalog

10 Eirincikânun 1941 CUMHURÎYET S ON Hong Kong muharebeleri zakşarktan gelen haijcrlere baküırsa Japonlar, ilk kat'î neticeyi HongKong'da aJa caklar ve bu mühitn adayı zapta mu vaffak olacaklardır. İngiliz kaynaklaıile Japon kaynaklarının birleştiği bir nokta, Japonlann çok muvaffakiyetli ihrac hareketleri yapmış ve ada içinde ilerlemiş olduklarıdır. İngiliz kajrıakları buradaki vaziyetlerinin son derece vahim olduğunu söyliyerek Japonlaıın bir zaier kazanmak üzere olduklaruu anlaüyorlar. HongKong 1811 denberi İngilizlerin elindldir. İngilizler bu adada yerleştikten sonra 1861 de adanın Çin sahihnde karşısuıa düşcıı Kovvloon yannıadasını işgal etnıiş, daha soııra 1898 de işgal sahasını genişletmiş ve 376 murabba millik bir sahanıa 99 senelik imüyazuu da almışlardı. HongKong, Uzakşarkm en mühira iş merkezleri arasındadır, ve dünya ticatet geınilerinin en biiyük uğraği olmak iizure şöhret kazanmıştır. Mühitn bir sanavi kaynağı olan HongKong, Japonyanm Çine karşı açtıgı harb üzeriDe İngiltere tarafındau t a h | " m edildi ve bir deniz üssü oldu. Daha sonra İngiltere ve Amerika ile Japonya arasındaki münasebetlerin luhranlı bir safhaya ginnesi üzeritıe İngiltere bu mühim mtvkiin tahkiııuue dafaa fazla ehemmiyet verdi ve burasını, cenubî Çin sularında, Akdenizdeki Malta g*bi, Ueri bir karakol olarak kullarunak istedi. Plâna göre, HongKang, ftlanila ve Singapur iisleri Japonyanın cenubî t'in denizile muvasalasını kesıneK için elele verecekler, İngiliz ve Amerika donanmalan da Japonlann cenubî Çin denizinde her hangi faaliyette bulunmalaruıa mâni olacaklardı. Fakat Japonlar her şeyden evvel İngiliz ve Amerikan donanraalarına laarruz ettiler ve buniarın ikisine de telafisi oldukça giiç darbeler indirdiler. Sonra Japon muvasalasını kesnıek için elbirliği [yapacak olan. iisleri n üçıiııe karşı taarruza geçüler. Bu taarruzlar (ıcvam ediyor ve Japonlar, üçiıuü de zapt için uğraşıyorlar. Fakat gerek Maı;ila, gerek Singapııra karşı vuku bulan harekât biiyük ehemmiyeti haiz bir safhaya girmediği halde HonkKong'un vaziyeti, azaınî valıameti arzeden bir mahiyet almıştır. Sebebi, Japonlann Ko\vloon yarımadasını zaptetüktcn sonra asü adaya karşı taarruza geçmesi, adanın müdafaa kuvvetlerine faik kuvvetleri adaya çıkannalan ve adanın gobeğinde harbe dcvam etmeleridir. HongKong'un lur yerden yardım gonnesine imkân bulunmadısı için er geç sukut edeceğine hükmolunuyor. Bu yüzden Japonlar adanıa tesliıni için iki kere mürac&at ederek beylıucie yere kan dökülmemesini ve tahribat ; apılmamasını istemişlerse de İngil'uler bu talebi reddeünişler ve mukavemeti, teslimiyete tercih etüklerini &ös(ermişlerdir. Fakat Japonlann bu mukavemeti kırarak kat'î bir netice almak azmile hateket ettikleri göze çarpraaktadır. Japonlar bu suretle cenubî Çin sulaıındaki muvasalalan üzerinde tesir edecek mühim bir mevkii zaptetmis ve tclâfi edilmez bir vaziyet ihdas etmek >olunda kafî bir adım atmış olacaklardır. ( BasmakaJeden devam 1 olmasında bütün Türk milleti sevinç ve teselli buluyor. Fakat ne yazık ki, derd çok büyüktür. ve bizim yardımlanmız onun bütününe deva olabilmekten çok uzaktır. Bu hal karşısında yapılabilecek en Insanca işi bütün insanbğın düşünmesi Adana 19 (Telefonla) Şehrimizde bulunan İngiliz futbolcuları bugün mera lâzımdır. Bu satırlar Yunanistandaki simle Atatürk anıdına çelenk koydular. Saat 14.30 da Şehir stadında İçel muhte faciadan ürperen bir Türk kalbinin bülitile karşılaştılar. İngilizler sayı çıkarmaktan ziyade bir gösteriş maçı yapmış tün insanlık dünyasma savurduğu bir lardır. Maç 6 2 İngilizlerin lehine bitmiştir. Misafir takım yarın Adana muh feryaddır. Adeta olanca gürlüğü ile: telitile karşılaşacakür. Yangın var! Dîye bajhrmak istiyen bir feryad. Açık hakikat şudur: Yunanistanın açlık elinde kıvranan ve ölümle pençeleşen kadın, çocuk ve ihtiyarlannm en zarnrî gıda ihtiyaclanna Avrupa kıt'a1 sından imdad olunamaz. Avrupa bugün karşılıklı ablukalar sonunda hepsi az (Baştarafı 1 inri sahifede") (Baştarafı 1 tnd shifede) çok zorluklara ntnyarak hep kendi diye kadar ne telefat, ne de hasar vu Şimdi, muharebeler, biihassa Psrak eya derdlerine düşmüş milletlerin kıt'ası kuu bildiriliyor. letinde cereyan etmektedir. Krıaı ır olmuştur. Yunanistanın açlık derdine deva olacak asgarî derecede kâfi gıda Filipinde hava ve kara mağmı aşan Japonlar, Ipoh'a doğru hümaddeleri yalnız denizaşırı memleketcum etmektedirler ve burası şimdi şidharekâtı arttı lerden ve meselâ Cenubî Amerikanın Vaşington 19 (a.a.) Harbiye Ne detli tayyare hücum'^rına maruz bu ziraatçi ve bol zahireli cumhnriyetlerinzareti, son 24 saat zarfında Filipin a lunmaktadır. den gelebilir. Ve bunun için YunanisHind denizile Kelantan arasında yarı tana bu gıda maddelerini iane olarak dalarmda düşman hava ve kara faaliyetinin ehemmiyetli surette arttığım yolda bulunan Perak'ta ve Srik bölge vermege de ilıtiyac joktur. Yalnız onsinde çarpışmalar oluyor. Kotabahru ların Yunanistan tarafından satın alıbildirmektedir. Amerikada 25 sınıf askere alıruyor dan gelen ordıı'ar, çok sarp araziden narak serbest ve selâmet getirilmesine Vaşington 19 (a.a.) Âyan mec'isi geçmek mecburiyetinde bulunmakla be muvafakat efmek kâfidir. tarafından perşembe günü kabul edilen raber Japonlann, bu kııvvetlerle irtiGözleri ihtiraslarla perdelenmiş bübir kanun lâyihası mucibince yaşlari bat tesis edeceklcri anlaşılrr>akt3d'.r. yük muhariblcrin bir an için insanlık 18 ile 64 arasında olan bütün erkekler Rus ordulan manevralara başladı ve merharret hislerine avdetle bu n Helsinki 19 (a.a.) D. N. B. Kuan vafakatte ittifak etmeleri lâzımdır. Yukayıdlarını yaptıracaklar ve yaşlari 19 le 44 arasında olanlar askerî hizmete tung ordusu mahfillerinde Mançuko nanistanda açlıktan sayısı gittikçe artan hududunda Sovyet ordusu tarafından ölümlerin önüne geçmek için bu nlvî tâbi tutulacaklardır. Âyan meclisi mecburî askerlik hiz yapuan manevralara hiç bir ehemmiyet insanlık hissinin tecellisine ihtiyac varmeti için asgarî yaşm 21 olarak tespit ptfedilmemekte ve bunlann mutad ma dır. Almanya bu maksadla Yunanistana edilmesine dair yapılan teklifi reddet nevralardan ibaret bulunduğu söylen getirilecek gıda maddelerinin münhamektedir. sıran Ynnan halkına dağıldığının konmiştir. trolunu kabul etmeli, İngiltere ve AmeMümessiller meclisinin dün asgari yaçı Japonya, Cenubî Amerika devletrika bu teminat altında Yunanistanın 21 olarak tespit ettiği hatırlardadır. lerine ten\inat verdi meselâ Arjantin ve Şiliden en az bir Tokyo 19 (a.a.) Japonya Hariciye had ile tayin olunacak miktarda gıda Kazın Amiral Togo, Arjantin, Breziiya, maddeleri getirmesine müsaade eyleŞili ve Peru Hariciye Nezaretlerine birer melilerdir. mesaj göndermiş ve Japonyanın cenub (Baştarafı 1 inci salufede) Türk Kızılâyı ile tsviçre Kızılhaç Amerika milletleri hakkında hiç hedef merkezlerinin bu insanlık vazifesinin Londracia herkes tarafmdan söylen ve maksadı bulunmadığı teminaüm veryerine getirilmesl için biiyük devletler mektedir. Bu arada, müttefiklerin Vamiştir. nezdinde ısrarla yapacaklan tavassut şingtonda veya Moskovada konferansrolündekl asalete uçbucak tasavvur oluar akdettlkleri, M. Çörçilin bu konfenamaz. ranslara bizzat iştirak eylediği söyle İngiliz takımı Adanada Yunanistanda Açlık Ihtikârı tenkil edecek tedbirler Millî korunma kanunu tadilâtı dünkü Mecliste hararetli müzakerelerle kabul edildi (Baştarafı I inci sahifede) mesini teküf etmiş ve bu teklif de kabul edilmiştir. ¥ T •• Dün içel takımile karşılaşarak 6 2 yendi, bugün Adana muhtelitile bir maç yapacak Kat'î tedbirler alınmalıdır Fuad Sirmen (Rize), Müstakil Grupun, içinde bulunduğumuz hal ve şartlara göre hükumetin yeni salâhiyet ve müe>j'idelerle takviye ve teçhizini lüzumlu gördüğünü, vaziyetin ciddî olduğunu, bugünkü müşkülâtın yarın daha ziyade artacağım, hükumetin müşkülâtı önlemek için sarfettiği büyük gayretlerin bugünün şartlarma cevab verecek mahiyette olması için harb ekonomisinin icab ettirdiği esaslara dayanarak istihsalden istihlâke kadar bütün iktısadî faaliyetlerde sistemli ve prograrr.h bir dev'.et müdahalesine lüzum olduğunu, halkın ve ordunun zarurî ihtiyaclarmı karşılamak için istihsalden İtibaren nakil, stok, tevzi ve istihlâk gibi işlerde yekdiğerini tamamlayıcı ve memleketin bünyesine uygun tedbirler ahnmasına kat'î zaruret bulunduğunu söyledi. Rasih Kaplan (Antalya), Müstahsilin kendi mahsulünden yüz kiloya kadarmı pazarlarda serbestçe satabilmesi kararına riayete devam olunmasını, İstanbuldaki tacirler hesabma Anadoludar. dokuma kaçıran seyyar mal t<?olayıcılarm menedilmesini istedi. | İngiliz Amerikan ı tebliği ' r Japon harb tebliği «Kanunlar iyi tatbik edilmelidir» Çörçil nerede? Mazhar Müfid Kansu (Çoruh), içinde bulunduğumuz hal ve hâdisatın icabı olarak Meclisten İstenilen salâhiyetlerin ve tahsisatlarm biiâtereddüd veriidiğini, ancak bunlara mukabil beklenen neticelerin görülmediğini, kısa bir zaman içinde kanunun üç defî Meclise geldiğini beyan etmiş ve Ticaret Vekâleti :arafmdan veriien buğdaylarm tevzi işi nin tanzim edilmediğini, bütün teşkllâtta uğraşanların daha fazla çalışmaı icab etüğini, kanun yapmakla işleüı halledilemiyeceğini söyledikten son•a: niyor. Bu şayialann doğruluğunu hiç bir teyid yoktur. gösteren İngilizler Derneye giriyorlar YUNUS NADİ HongKong'un zaptı, Japonyanın İngiliz, Amerikan donanmalarına indirdikleri ağır darbeniu ilk mühim semeresı sayılabilir. Bu mevki bundan böyie J a ponlar tarafından İngiliz Amerikan donanmalarına karşı kullanılacak ve cenubî Çin denizi sularında. Japon hâkimiyetini takviyeye yardım edecektir. Acaba İngiliz . Amerikan donanmalarının yedikleri darbeler Japonlann Maııila ve Singapura karşı yaptıkları harekâtı da ayni şekilde kolaylaştıracak mı? Gerçi Malay yanmadasınm garbında olan Penang adasınm İngiliztcr tarafından tahliyesi ve burasının Japonlar tarafından işgali Japonlann Hind Okyamısu ile Malaka boğazı arasındaki muvasala hatlan üzerinde de müessir olmalannı intac edecektir. Fakat Singapuru tehdid etınck sırası henüz hıılul sebze getirmekte olan İsmail namında elmemiş bulunuyor ve İngilizlerin bu 17 yaşında bir bahçe hizmetçisi hapisavada kendilerini derleyip toplamak im ne yakınında arabasmı tramvay raylannın arasından sevkederken arka takânlan henüz mevcuddur. raftan gelen bir tramvay arabasının alÖmer Riza DOĞRUL tında kalarak parçalanmış, ölmüştür. Kahire 19 (a.a.) İngiliz tebliği: Mekili etrafmdakl ve ilerisindeki düşman kuvveüeri bakiyesinin Derneye Vaşington 19 (a.a.) İyi malumat doğru takibine dünkü perşembe günü alan Amerika mahıülerinden bugün bütün gün devam edilmiştir. bildirildiğine göre, pek yakında AmeriOrtalık karardığl zaman Derne tayka başşehrinde, Mihvere karşı mücade yare meydanı bizim elimize geçmiş bue eden milletler mümessillerinin yapa lunuyordu. Fakat düşman kıt'alan hecaklan toplantıda bilhassa harbin sevk nüz nefsi Derneyi ve MekUi bölgesini ı'e idaresine aid birincl mesele, mütte Işgal etmekte idüer. ikler arasında yüksek harb meclisi Bardia ve Halfaya bölgelerinde he;eşkili işi olacaktır. nüz mukavemet etmekte bulunan düşHarbe devam için hayatî istihsallerle man müstahkem mevzileri kesif bir haazamî miktarda silâh yapılması mak va bombardımanına ve topçu ateşine sadile müttefikler arasındaki iktısadî tut''naktadır. durumun bir elden tanzimi işi de inGeneral Rommel, kıt'alanna celenecektir. ric'at emri vermiş Muharib memleketler, pek muhteme! Londra 19 (a.a.) Afrikada Geneolarak Birleşik Devletler nezdindeki ral Rommel tekrar İngilizler tarafındiplomatik mümessilleri ve kara ve dedan sıkıştırılmaktadır. niz askert mütehassısları tarafından Zırhlı kıt'alar Gazalanın 30 kilometre temsil edilecektir. cenubu garbisinde Alman kuvvetlerinin Müttefiklerle müzaîcereier oluyor sol cenahını çevirmeğe başlamışlardır. Nevyork 19 (a.a.) Reis Ruz\elt bir General, gece zarhlı tümenlerinden ikihaftadanberi müttefiklerle görüşmeler sine ve belki de Ariete ismini taşn'an İtalyan tümenine geri çekilmek emrini yapılmakta olduğunu söylemiştir. vermiştir. Bu tümenler sahili takib eA v a m K a m a r a s ı n d a gizli celse derek Derneye gitmek emrini almışlarLondra 19 (a.a.) Avam Kamarası, dır. İngilizler düşmanın ric'at hattını harb durumunu müzakere etmek üzere kesmek için Tnıimi'ye bir kaç alay bugün gizli bir celse akdetmiştir. göndermişlerdi. Bunlann şimdi çarpışİkincî cihan harbinin ilk Amerikalı mağa başlamış olmalan muhtemeldir. Diğer cihetten Hindliler, Yeni Zelankahramanı dalılar ve Polonyalılar Rommel piyade Vaşington 19 (a.a.) Ruzvelt, Birkuvvetlerinin büyük bir kısmını <U» leşik Amerikanın 1956 senesindeki şeklinde olan bir sahanm içine kapatumhur Reisine hltaben bir mektub mışlardır. yazmış, Japonlann Haruna zarhlısım İtalyada Alman tayyare yığınağı batınrken ölen tayj'are yüzbaşısı KellyLondra 19 (a.a.) Britanya ajansınin oğlu, Amerikan mületinin, babasına karşı olan minnettarlığıru göster nın diplomatik muharririnin bildirdiğimek üzere, Birleşik Amerika askerî a ne göre, Almanların Akdenizde bir hakademisine talebe subay olarak yazdır rekete geçmek için hazırlık yaptıklarımasım bu meçhul halefinden rica et na dair bazı deliller elde edilmiştir. Alman bombardıman tayyarelerinin miştir. İkincl cihan harbînin ilk Amerikalı büyük bir kısmı muvakkaten Rokahramanının oğlu Collin Kelly, 18 manın cenubunda yeni hava meyaylıktır. danlarmdaki garajlarda beklemektedir. Başka bombardıman tayyareleri İle büyük Yünkers nakliye tayyareleri Sandenyaya, Sicilyaya ve Yunanistana gönderilmiştir. Hazırlanan fzmir 19 (Telefonla) Bugün şehir yeni tarruzun Süveyş istikametinde yacivanndaki bahçeden İzmire araba ile pılacagı söylenmektedir. Vaşingtonda bir Müttefikler Meclisi toplanacak Pirinç fiatları (Baştarafı 1 inci sahifede) miştlr. Vali, İstanbulda pirinc saülmasmı imkânsız bir hale getirmesi ihtimali olan bu vaziyeti gözönüne koyarak Ticaret Vekâletine telefonla ve yazı ile bildirmiştir. Ticaret Vekâletinden gelecek cevaba göre pazartesi günü Valinin riyaseti altmda bir toplantı yapılarak nark yeniden tesbit olunacaktır. Binaenaleyh benim istirhamatım bu kanunun da ve şimdiye kadar verdiği salâhiyet hakkmdaki kanunların da hüsnü tatbikına dikkat ve itina edilmesini ica etmektir. Bu dikkat ve itmft yalnız yazmakla olmuyor, bunu Vekil arkadaşlar benden iyi takdir ederler. Bilhassa bu işe memur olanların tecz'yesi :arafma, canlarmın yakılması tarafına gidılmeli» ve bir buçuk senedir ipî'k meselesinin yoluna girmedigini ve Vekilierin gayretlerine, verdikleri direktiflere rağmen iyi tatbik edilmemesi yüzünden iplik işinin düzelmediğini ve neticede bu kanunun tatbikaüle meşgul olacak kimselerin iyi intihab edilmesine İtina olunmasını rica etmiştir. damın biri bir tenha kır yolunda kendi kendine gider. car, her hangi bir vatandaş, memlekete ken şöyle iki kolunu ensesiiâzım olan bir isühlâk maddesi mey ne doğru kaldırıp gerindikten sonra: dana çıkarmaz, istihlâke arzetmez, sırf Heeeey! Var nu bu dünyada benfiat tereffüüne intizaren ihtikâr kasdüe den başka kabadayı! onu gizli tutarsa, o malı onun elinden Diye bağırmış. Tam o sırada önünden ahp memleketin ihtiyacına arzetmek ve geçtiği bir ağacın arkasmda dinlenmikendisine Iâzım obn cezayı vermek, ge ye oturmuş birisi de öksürüverince, kane devletin tabu bir hakkıdır.» badayı mesele çıkarmamak için: Ekmek için karne usulü konuluyor Bir de sen! diye işi tatlıya bağTicaret Vekili, Kcordinasyon kararlalamış. J rının daha seri tatbik olunacağını kay: Ben matbuatm kırçal yollannda: detmiş ve şöyle demiştir: Hey, benim g^bisi var mı? diya « Mazhar Müfid arkadaşımızın, buğbağıracak değilim. Bilâkis bu yolda tck dayın temin edilmesine rağmen ekmek olmadığımızı yazacağım. tevziatınm birçok yerlerde karışıklığı Buradaki «ben» rtıuharrire alem olamucib olduğu hakkmdaki ifadeleri, barak kullanıldığına sore makaleyi «ben» zan hakikaten vaki oLmaktadır. Fakat lik davası güder bir yazı saymamanızı arkadaşlar, demin de arzettiğim gibi, rica ederek başlıyoıuın. hükumet birçok müşkülât ve bazı mahBiz üç kişiyiz. ye birbirimizi pek bılzurlarına rağmen, bir tarsftan stoklarımeyiz. Bu üçten birisi •ben», diğeri siz mızı muhafaza etmek, bir taraftan da bu tevziatı tam bir intizam altına almak ve üçüncüsü memurlardır. Siz her şeyi yazmamı istersiniz. O kamaksadile, bu ekmek işinde karne usulünü tutmağa karar vermiştir. Ve iki dar ki; insan yazmıya başlasa sizin derd buçuk aydanberi çalışarak, bunun ha dediğiniz şeyleri sayıp dokmiye ne gazırlığmı İkmal etmiştir. Vatandaşların zete yetişir, ne ömür! Meselâ: Dostlarundan biri bana bi* böyîe bir tedbiri seve seve kabul edemektub yazmış, Beşiktaşta bir tavukçu, ceklerine şüphemiz yoktur.» * Kanun daha esaslı tatbik olunacak lıindi diye tavuk sürüyormuş diye şiGene Mazhar Müfid arkadaşımız me kâyet ediyor. Bir diğeri, Halic ıskelemur ve tatbikat mevzuu üzerinde dur lerinden bazılanna vapur işlemiyormıif dular, Kendilerine şimdiye kadar Millî diye şikâyetçidir. Bütün bunlan «efkân umumiyenin Korunma Kanununun İstihdaf ettiği rcaksadları tam istenilen şekilde tahak dili» sayılan gazete'.ere dökebilmemiz kuk ettiğini iddia ve ifade ile cevab •çin bâdisenin biraz genişlemesi İâzım , verecek değilim. Fakat mevcud eleman değil mi? ların ve mevcud memurların maksadı isBuna mukabil memur, yani «salâhitihsal İçin ellerinden geldiği kadar iyi yet sahibleri», hiç bir şey yazılmasını niyetle ve iyi fikirle çalıştıklarma bil istemez: hassa itimad buyurmalarmı rica ederim. Yazıp da ne olacak efendim! Biri Mazhar Müfid (Çoruh) Zatı âlini Ikaz edin kâfi! derler. ze itimad ederim. Bu mülâhaza, basın hizmetini tamaTicaret Vekili Mümtaz Ökmen <de men inkâr etmek olnıasa bile ona memvamla> Teşekkür ederim. leket davasında bir iş vermemek deİplik tevziatı hakikaten hükumetin ınektir. Gazeteci bir maliye, bir mülısrarla üzerinde durduğu mevzudur. kiye, bir bibnem ne müfettişi veya Yalnız bu vesile ile şunu hatırlatmak kontrolörü değildir. O, gazetecidir. isterim kl, milll korunma kanununun Tecrübelerimiz gostermiştir ki; pek esasa taalluk eden tadilâtı henüz hu az istisnasile gazeleye intikal eden bir zuru âlinize takdim edilmiş değildir. O tenkid veya şikâyet ilgili daireyi her kanun, Meclis ruznamesine girdigi za hangi hususî bir teşebbüsten daha çaman diğer hususat hakkmda hükumet buk harekete getinnektedir. Sebebi de şimdiye kadar almış olduğu tedbirleri meydanda. Amir, gazetedeki şikâycti ve almakta olduğu tedbirler hakkında görür ve sorar. Hususî şikâyetlerin acaMeclisi âliye kâfi derecede izahat ve ba yüzde kaçı salâhiyetli âmirlerin elrecektir.» lcrine varabilmektedir? Uçumuz! •• I Odun, kömür meselesi Şark cephesinde (Baştarafı 1 inci sahifede) şark cephesinin muhtelıf keswr,lerinde anudane harbler inkişaf etiıiştir. Düşman ağır zayiata uğramıştır. Havanın kötü olmasına rağmen Alman tayyareleri, düşmsnm asker topluluklarma, topçu mevzilerine, zırhh kuvvellerine ve takviye kıt'alarına taarruz etmişlerdir. Kola körfezinde, orta büyiiklükte bir ticaret gemisi, bir bomba ile ciddi surette hasara uğramıştır. Ticaret Vekilinin bcyanatı Mazhar Müfit Kansu'dan sonra Vicaret Vekili kürsüye gelmiş ve şu beyaııatta bulunmuştur: « Muhterem arkadaşlar; Partimizin Meclis Grupunun değerli ve faydalı tetkikinden geçtikten sonra «işitmiyoruz sesleri» Büyük Meclise arzolunan bu kanun lâyihası hepimizin üzermde ısrarla durduğu bir hâdiseyi bir mevzuun hallini temin gayesi güden bir lâyihadır. Arkadaşlar, Büyük Millet Meclisinin muhtelif müzakerelerinde mükerreren ifade edildiği gibi dünya harbinin bizim memleketimize de tesiri az olmamıştır. Bir yurd müdafaasmı temin kararile bir çok istihsal unsurları, bir çok insan kuvvetleri istihsal sahasından çıkmışlar, müstehl'.k mevkiine geçmişlerdir. Hiç şüphe yok ki bu hâdise memlekette istihsal ve istihlâk muvazenesinde de tesirlerini göstermiştir. Hükumet bu muvazeneyi miimkün olduğu kadar memleketin ihtiyacına cevab verecek bir şekilde tanzim etmek iç:ndir ki ihtiyaç maddeleri üzerinde ve bilhassa hububat gibi halkın ve ordunun ana gıdasmı teşkil eden bir madde üzerinde daha verimli ve daha tutumlu bir tedbir almayı zarurî bulrnuş ve bu maksadla da kanunu huzuru âlinize sevketmiştir.» Ticaret Vekili Mümtaz Ökmenden sonra Ziraat Vekili kürsüye gelerek Rasih Kaplan (Antalya) nın ileri sürdüğü odun ve kömür meselesine temas ederek icab eden tedbirlerin almacağını ve Meclise arzedileceğini söylemiş ve lâyihanın heyeti umumiyesi hakiında başka mütalea olmadığından madde lere geçilmiştir. Maddeler okunduktan sonra. Başvekil vekili ve Hariciye Vekili Şükrü Saracoğlu kürsüye gelerek şu beyanatta bulunmuştur: Başvekâlet vekilimizin cevablan « Arkadaşlar, uzun günler birçok arkadaşlanmızın yardımile üzerinde çahştığımız maddeler, huzurunuza geldi ve birer birer okunarak kabul olundu. Yalnız daha evvel kanun heyeti umumiyesi hakkında konuşurken söz alan meb'us Mazhar Müfid arkadaşım, «Bizden ne istedilerse verdik. Kanun istediîer verdik, salâhiyet istediler verdik, para istediler verdik; fakat beklediğimiz neticeyi almak ve beklemekte devam ediyoruz» dedilerı sözlerile, Mazhar Müfid Kansu (Çoruh) un yukarıda bahis mevzuu olan tenkidlerine temas ederek hükumetin bahis mevzuu tenkidlerin işareti dahilinde, çizdiği hat dahilinde çalıştığmı, zaman zaman hata edilse bile bir suçlu görüldüğünde merhametsizce cezalandırıldığmı, sorulan her noktanın hesabmı açıkça vermeğe hazır olduğunu, hükumet denilen müessese, istizaha çekildikçe bu nevi istizahı memnuniyetle kabul ettiğini beyan etmiş ve eğer taraflarından böyle bir şey vaki olursa soracakları suallere daha ziyade memleket menfaati için cevab vermeğe hazır olduğumuzu huzurunuzde tekrar ediyorum demiştir.» Bundan sonra gene Mazhar Müfid Kansu (Çoruh) ve takiben Başvekil vekili ve Hariviye Vekili Şükrü Saraccğiu tekrar kürsüye gelerek söyledikleri sözlerle aralarında götüş itibarile ıhtilâflı bir nokta olmadığını söylemişler ve umumiyet itibarile femennilerindeki rautabakati müşahede ederek sözlerine nlhayet vermişlerdir. Bir Rus denizaltısı batıildı Bükreş 19 (a.a.) Rumen ordulan kumandanlığının tebliği: «Roi Ferdinand> ismindeki Rumen kruvazörü 17 ilkkânunda Karadeniz baü şimalinde bir Rus denizaltısını torpills baürmıştır. Şimdi bir kısım, batta çokluk bir kıBim daireler, bir usul tutmuşlar: Cevab veriyorlar. Güzcl anıma cevablann pek azı davaya temas edtbiliyor. Ben «bayram haftası» derkcn, cevab •mangal tahtası. diyor. | Meselâ daha iki gün evvel birfm gazctcde «Falan scnıtte habersiz elektrik cereyanını kesiyorlar. Mahalleler saatlerce elektriksiz kalıyor» diye bir yazı çıktı. Elektrik İdarrsi buna hemen Havaî hattı yere geçiriyoruz da ondan. diye cevab veriyor. Şikâyet bundan değil ki! Eskiden şirket zamanında böyle cereyan kesilmeleri nıüşterilere cvvelden haber veriliıdi. Şimdi artık bvna kimse tenezzül cüniyor demek istedik, Anıma idare bunu snlamamazlıktan gelerek o cevabı vertli I Bundan şu kadar ay evvel fazla verilmiş bir verginm geri alınmasındaki güçlüğü yazmıştım. Yazının çıktığı tarihten iki buçuk ay sonra bir cevab geliyor. İnanınız lıem eksik, hem yanlış. Şimdi işimizi gücümüzü bırakıp memurlaruı yanhşhklarını düzehecek değiliz a! Bu satırlarla anlatmak istediğiın şudur: Okuyucu her şeyin, hatta kapıstnm iinünde gcceleri bağırıp kendisini l a hatsız eden köpeğin bile, gazetede bahis mevzuu olmasım ister. Alâkalı memurlar da hiç bir şeyin yanlmasına razı değildir. Araıla kalan «ben», yani gazeteciler, işte bu iki nd arzunun ortasını bulup, onu knmadan, ötekini üzmeden yürümeye çahşır. Bu bir nevi ip cambazlığıdır, ve ip cambazlığı da bir hünerdir. Ayağı kayan. muvazencsi bozulan ve hatta dü?en olursa ayıblamamalı, mazur görmelidir. Biz üç kişiyiz. Birbirimizi bîlmeliyiz, Baymdırda bir köylii # hizmetçisini öldürdü İzmir 19 (Telefonla) Baymdırda Mestan namında bir köylü sığırları ahırden çıkarmek meselesinden hizmetçisi Mehmedle kavga etmiş ve neticede Mehmedi tabanca kurşunile öldürmüş ve yakalanmıştır. İspanya gene bitaraf kalacak Madrid 19 (a.a.) İspanya, muharebenin bundan evvelki safhasında olduğu gibi Pasifik muharebesinde gayrimuharib kalmaktadır. Resmî Gazete tarafından neşredilen bir kararnamede İspsnyanın bu durumu izah ediliyor. İzmirde bir arabacı tramvay altında öldü Almanlar bir İngiliz kruvazörü bahrdılar Berlin 19 (a.a.) Alman resmî tebliği: Akdenizde, bir denizaltı, İskenderiye açıklannda Leander smıfına mensub bir İngiliz kruvazörünü batırmıştır. Katherlne teyld makamında başını sallıyarak resmi parlak cümlelerle medhe başlıyacağı sırada gözü gazetecilere derin bir alâka ile bakan Nancy'ye ilişti. Bu manzara ona kendi kendisini, işlerini, reklâmını unutturdu. Fazla düşünmeden hemen atıldı: Resimden çok öaha enteresan bir şey geürdim. Küçük minyatür o kadar mühim değil, daha doğrusu o İşin pek aeelesi yok. Getirdiğim şey, karşmızda gördüğünüz yeğenim Nancy Sherwood! Kendisi Bertram'm yeni piyesinde mühim bir rol oynıya~«k. Eğer fotografını çekmek istiyorsa.ıız bu fırsattan istifade ediniz. Zira yakın zamanda bütün Amerika ondan bahsedecek. Derhal dokuz çift göz Katherine'den ayrılarak Nancy'ye çevrildi. Dokuz şapka havalandı. Sükut. Nihayet Kelly, tatmin edilmiş bir insan tavrile: Peki öyleyse Mis Lorimer, dedi, hakkınız var galiba... Ne dersiniz çocuklar? Katherîne kenara çekilirken fotograf makineleri faaliyete geçti, sualler, yağmur gibi birbirini takibe başladı. Nancy gözlerini kırpmadan her sualin cevabını yetiştiriyor, tebessümile, tavırlarile, etrafındakilerini teshir ediyordu. Gazeteciler işlerini bitirip çekildikten sonra Nancy nefes nefese Katherine'in boynuna atıldı ve: Cumhuriyet'in edebî romanı : 34 Yazan: A. J. Cronin dayanarak uzaktan seyretmişti. O sırada Katherine'e yaklaşarak bu sabahtanberi ilk defa olmak üzere ona hitab etti: Nancy öğle yemeğini benimle birlikte Waldorf otelinde yemeyi vadetti. Sen de gelmek istemez misin? Katherine bir şey ifade etmlyen zayıf ve soğuk bir tebessümle: Maalesef, dedi, çok işim var. Fakat Vermoat'a gelrneyi unutmazsm, değil tni? Hayır, unutmam. Çeviren: Asude Zeybekoğlu Hep birlikte güverteyi terkettiler, Katherine vapurdaki dostlarına teker teMeslek itibarile antika mücevherat ve ker veda edinciye kadar da pasaport 18 inci asır saatleri mütehassısı olan muameleleri halloldu. Fakat bir tesa Charles Breuget bundan çok seneler öndüf veya kasd eseri midir, bilinemez, ce zengin olmak için Paristen kalkıp çıkarken Madden İle Nancy'yi gözden Nevyorka gelmiş, ancak para yapacağı kaybetü. Rıhtıma varınca l*men bir yerde iflâs etmiş bir Fransızdı. Kathetaksiye atlıyarak yalnızbaşma oteline rine bir zamanlar onu açlıktan ölmekten gitü. kıırtarmıştı. X Breguet derhal Katherine'in elini öptü. bir sürü komplimanlar yaptı, sonra kanapeye oturdu, meşhur bastonunun sapını, sanki kendi gevezeliğine bir nihayet vermek igin ağzına dayayarak derhal Nevyorktaki mümessili Breugetye telefon etti. Katherine'in arzusu veçhile onu rıhtımda beklemiyerek evinde telefonuna intizar eden Breuget, derhal yola çıkacağım bildirdi. Katherine, yeşil ve altın renklerinin hâkim olduğu odaya, otuz kat aşağıdaki caddenin kalabahğına bir göz atıncıya, çiçek ve yemiş sepetlerile «arzı tazimata» gelen ve M;s Nancy Shervood için bitişik odanm hazırlandığmı> bildiren otel müdürü Mister Lenz'i selâmlayıncıya kadar Breguet de, sivri Fransız sakalmı sevincden titrete titrete geldi. Çok teşekkür ederim Ka&ıerine, Katherine, ruhunu kemiren ıstıra'm dedi, hen de zaten böyle bir başlangıc unutmak için varkuvvetile işe atılmaga tahayyül cdiyordum. karar vermişti. Nitekim her zaman indiği Madden bütün bu sahneyi küpeşteye Tower Coreton oteline yarır yarmaz değl mi? Arkadaşlar, B. FELEK Büyük Meclise arzetmek isterim ki, bugün bilhassa halkın ve ordunun huDünya>ı saran cehennem ve bubat ihtiyacını isükbal itibarile tam oVeteriner profesörü Ali Rıza Sezmahşer günlerinden aldıgımız derslarak temin etmek hususu ciddî ve eginerin kerimeleri Müzehher Sezginer ler (havada yenilmez bir millet) saslı tedbirlere mevzu teşkil edecek bir Ue emekli yarbay Şükrü Erenberkin oğ. haline gelmenin, en zarurî yaşama mahiyettedir. Hükumet bu mevzuu hallu yüksek mühendis Şükrü Kaya Eşartlarından biri olduğunu bize daletmek ve mevcud stoklarımızı sıyanet merasimleri 18/12/ Bundan sonra kanun lâyihası heyeti renberkin nikâh ha iyi ögretmiştir. Kurban Bayrakaadiledir ki, bir taraitan istihsali ar umumiyesi reye konarak kabul edilmiş 941 perşembe günü Kadıköy Evlenme mmda Türk Hava Kurumuna yardairesinde akraba ve dostların huzutırmak, istihlâki tahdid etmek tedbir tir. dım vazifesini unutmıyahm. runda icra kılınmıstır. Tarafeyne saa,lerini alırken bir taraftan da memledetler temenni ederiz. kette mevcud olduğuna kani olduğumuz gizli maddeleri her halde meydaböylece Katherine'in sual ve emirlerine na çıkarmak karannı almış ve bunun muntazır olduğunu ihsas etti. Katherine için icab eden salâhiyetin verümesini Mithat Nemli tütün depoları müdürü koltuğunun arkalığma dayanarak: Büyük Meclisten rica etmiştir. Salâhaddin Erkök anası ve Elektrik İşte böyle Breguet, dedi. Minyatürü Bu kanun, meclisi âlice kabul edildi&i İdaresi İstatistik şubesi müdürü Ziya geürdim. Şarkın en güzel aşk efsanesi... takdirde hükumet lüzum ve zaruret Erkökün büyük anası, Çok iyi ettiniz Mis Lorimer. Sasanî saraylarmm zenginligi . . . gördüğü hallerde ihtiyac maddelerini ALİTE ERKÖK Size yazdığım şekilde Brandt'la teTÜRKÇE . TÜRK MUSİKİSİ değer fiatlarını vererek burüara el koy19'12/941 günü akşamı irtihali darımas edebildiniz mi? EN NEFİS ŞARKILAR mak ve aramak salâhiyetini haiz olabeka eylemiştir. Cenazesi 20 12/941 cu Herşey hazır. Brandt on güne kadar caktır. martesi günü öğle namazmda Kadıködönüyor. Çarşamba günü öğleden sonra Hükumet Büyük Meclisten bir salâyünde Mühürdar caddesi 79 numaraü saat üçte minyatürü görmek ve satıi) hiyet isterken toprak ürünlerinin istihhanesinden kaldırılarak Osmanağa canlmak üzere büromuza gelecek, Mis Lo salini artırmak ve müstahsillerimizs bünıii şerifinde cenaze namazı kılındıktan rimer. Merak etmeyin, herşey yoluna yük ölçüde yardım etmek tedbirlerini sonra Eeylerbeyi Nakkaştepesi aile kabgirecek! de beraber almıştır.. Uçüncü bir tedbir ristanına defnedilecektir. Yaradanımız İnşallah hakkınız vardır. Herhalde olarak mütalea ettiğimiz, stoku meydan rahmet dileriz. çok iyi çahştınız... Brandt gelinciye ka flana çıkarmak keyfiyeti Meclisi âlinin Haşiye: Cenazeye çelenk getirürnedar minyatürü vitrine koyalım. Kırmızı de vereceği mezuniyete bağlıdır. Hükumesi rica olunur. kadife zemin üzerine.. Bütün Nevyork met bu tedbirleri alırken ve bunu Büyük ve bütün rakiblerimiz görsün. Resimden Millet Meclisinden rica ederken bir taTVBlliyetçi, fikir ve san'at mecmuası r.ekadar çok bahsedilirse o kadar işimize raftan miistahsilin istihsalini teşvik baBuaün gündüz 16.30 da matine yarar. Dostumuz Brandt'ın gelip bize kımından, diğer taraftan da müstahsiH TÜRK TİYATROSU TARİHİ korumak ve onun kalkınmasına hizmet Sstediği fiatı kabul ettirmesine razı olaBugünkü sayısmda: Tepehaşı I) R A M kısmmda mam. Fiatı biz tespit edeceğiz, öyle de etmek maksadile hububatm kilosuna Bu aece saat 20.30 da memleketin her tarafında dört, beş kuğil mi Breuget? MÜTHİŞ AİLE ruş bir fiat zammı yapmıştır. Hiç şüp Elbette Mis Lorimer, elbette! Esasen S o n h a f t a son zamanlarda vaziyetimiz oldukça he yok ki köylülerimiz ve müstahsilimiz Meclisi âli bu salâhiyeti bize verdiği İstikiâl caddesi KOMEDİ kısmmda giaçleşti. Hakkmdaki şüphelere cevab! Burün cündüz 14 te matine Güçleşti mi? Keşki o kadar olsa! tekdirde bu salâhiyeti istimal etmeden ÇOCUK OYUNU Beni dinleyin dostum, size hakikati a vatan ve milletin âlî menfaatini göz Bu akşam saat 20,30 da çıkça itiraf edeyim. Eğer bu minyatürü önünde bulundurarak memleketin ihtiS A A D E T Y U V A S I En istifadeli makalelcr . . . yüz bin dolara satamazsak kendimize yacına kolaylıkla cevab verecek'erdir.> Mal saklıyan lüccar tecziye Son hafta başka bir iş bulmalıyız. En güzel şiirler . . . edilecek Breuget kısmen mazur gören, kısmen Beyoğlu Halk Sineması, bugün En kıymctli imzalar . . . Vekil ithalât eşyasımn hükumet teşebteselli eden, fakat heyeti umumiyesile 1 Tarzan Kaçıyor. nikbin görünen bir tavırla omuzlarını büslerile ve tüccara Reniş kâr bırakılai 2 Danslar devam ederken. rak getirtildiğini söyliyerek demiştir ki: silkÜ: 1 3 M. Moto haydualara karşı. Halkın ve ordunun hububat ihtiyacı Nikâh FERHAD ile ŞİRİN Ölüm ÇINARALTI Şehir Tiyatrosu temsilleri NAMIK KEMAL (Arkası var) ' .« Buna rağmen her hangi bir tüc